Viktor Car Emin-Ivo Štivičić: TV drama \'Istarska rapsodija iz godine 1920\' (1978.)
Ovu je dramu Ivo Štivičić napisao prema motivima literature hrvatskog književnika Viktora Cara-Emina (1870-1963), prvenstveno njegova kazališna teksta 'Na straži'. Unutar te slobodno instrumentirane priče, Ivo Štivičić je interpolirao mnoštvo povijesnih dokumenata, gradeći tako novo uzbudljivo dramaturško tkivo. Kao i većina Štivičićevih drama, ova je TV realizacija duboko ukorijenjena u povijesnim zbivanjima kojih se dotiče.
TV adaptacija se bavi prijelomnim zbivanjima u Istri nakon Prvog svjetskog rata. Kraljevina Italija, iako nominalno saveznica Austrougarske Monarhije i carske Njemačke, po izbijanju rata proglašava neutralnost, te nakon što su joj sile Antante tajnim Londonskim ugovorom 1915. obećale između ostalog i dijelove istočne jadranske obale i otoka, najavljuje rat Austrougarskoj (što je austrijski car i hrvatsko-ugarski kralj Franjo Josip I. u svom tadašnjem proglasu nazvao 'vjerolomstvom kakvu povijest ne poznaje'). Po završetku rata zapadni saveznici odlučili su ne priznati Londonski sporazum, no Italija je bez obzira na to zauzela dio dalmatinske obale, otoke i grad Rijeku. U konačnici je 1920. godine Rapallskim ugovorom između Kraljevine SHS i Italije potonjoj između ostalog predana Istra (osim Kastva), Cres, Lošinj, Lastovo, Palagruža i grad Zadar, dok su grad Rijeku talijanski fašisti protupravno okupirali.
'Istarska rapsodija' opisuje upravo ta teška zbivanja na području Istre 1920, u vremenu talijanskog nacionalnog ugnjetavanja i početaka fašizacije. U središtu zbivanja je jedna istarska obitelj koja se počinje raslojavati, i to zbog vanjskih, društvenih faktora, a i unutarnjih sukoba njenih članova. Priča je to o konfliktima i sudarima u hrvatskoj istarskoj obitelji koja se nastoji othrvati svim političkim pritiscima nasilne okupacije talijanske iredente i pri tom sačuvati dostojanstvo svog ugleda i imena.
Kao što je to slučaj sa Štivičićevim dramama, ističe se dramaturški razrađen scenarij sa dobrom karakterizacijom likova. Posebno vrijedi istaknuti izvrsnu glumačku ekipu na čelu sa Zdravkom Krstulović, koja je maestralno odigrala ulogu proračunate Talijanke Flore, dokazavši još jednom da je s pravom bila smatrana jednom od najizražajnijih glumica svoje generacije. Uz nju su tu i izvanredni Karlo Bulić, Mate Ergović, Nada Subotić, Zlatko Crnković, Božidar Alić, Mira Furlan, Miljenka Androić-Vlajki, Špiro Guberina i dr. Nadarenost ove glumačke ekipa je još očitija, ima li se u vidu činjenica da glume na istarskom čakavskom dijalektu, a da su neki od glumaca rođeni Slavonci.
Poput drugih Štivičićevih dramskih serija i drama ('Puška u cik zore', 'Brisani prostor'), i ovo dramsko ostvarenje se bavi povijesnom tematikom koja po prvi put biva obrađena u dramaturškom okviru.
Red
TV adaptacija se bavi prijelomnim zbivanjima u Istri nakon Prvog svjetskog rata. Kraljevina Italija, iako nominalno saveznica Austrougarske Monarhije i carske Njemačke, po izbijanju rata proglašava neutralnost, te nakon što su joj sile Antante tajnim Londonskim ugovorom 1915. obećale između ostalog i dijelove istočne jadranske obale i otoka, najavljuje rat Austrougarskoj (što je austrijski car i hrvatsko-ugarski kralj Franjo Josip I. u svom tadašnjem proglasu nazvao 'vjerolomstvom kakvu povijest ne poznaje'). Po završetku rata zapadni saveznici odlučili su ne priznati Londonski sporazum, no Italija je bez obzira na to zauzela dio dalmatinske obale, otoke i grad Rijeku. U konačnici je 1920. godine Rapallskim ugovorom između Kraljevine SHS i Italije potonjoj između ostalog predana Istra (osim Kastva), Cres, Lošinj, Lastovo, Palagruža i grad Zadar, dok su grad Rijeku talijanski fašisti protupravno okupirali.
'Istarska rapsodija' opisuje upravo ta teška zbivanja na području Istre 1920, u vremenu talijanskog nacionalnog ugnjetavanja i početaka fašizacije. U središtu zbivanja je jedna istarska obitelj koja se počinje raslojavati, i to zbog vanjskih, društvenih faktora, a i unutarnjih sukoba njenih članova. Priča je to o konfliktima i sudarima u hrvatskoj istarskoj obitelji koja se nastoji othrvati svim političkim pritiscima nasilne okupacije talijanske iredente i pri tom sačuvati dostojanstvo svog ugleda i imena.
Kao što je to slučaj sa Štivičićevim dramama, ističe se dramaturški razrađen scenarij sa dobrom karakterizacijom likova. Posebno vrijedi istaknuti izvrsnu glumačku ekipu na čelu sa Zdravkom Krstulović, koja je maestralno odigrala ulogu proračunate Talijanke Flore, dokazavši još jednom da je s pravom bila smatrana jednom od najizražajnijih glumica svoje generacije. Uz nju su tu i izvanredni Karlo Bulić, Mate Ergović, Nada Subotić, Zlatko Crnković, Božidar Alić, Mira Furlan, Miljenka Androić-Vlajki, Špiro Guberina i dr. Nadarenost ove glumačke ekipa je još očitija, ima li se u vidu činjenica da glume na istarskom čakavskom dijalektu, a da su neki od glumaca rođeni Slavonci.
Poput drugih Štivičićevih dramskih serija i drama ('Puška u cik zore', 'Brisani prostor'), i ovo dramsko ostvarenje se bavi povijesnom tematikom koja po prvi put biva obrađena u dramaturškom okviru.
Red
Category
🎥
Short film