Malatya'nın Akçadağ ilçesinde bulunan 50 milyon yıllık mağaralar görenleri şaşırtıyor.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:30Bu da aslında çok tatlı bir dekar yaptı.
02:23Bilmiyorum, hikaye anlatacağım.
02:25İstirahat edeceğim.
02:28Bu kadar.
02:38Sana bugün dedikçe söyleyeyim.
02:41Kaçıyor.
02:46Duyacak mısın?
02:48Rengi.
02:50Haydi.
02:52Haydi hadi.
03:49Doktor Yıldırım Güngör. İstanbul Üniversitesi Cerrah Paşa. Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi.
04:16Bu mağara sistemi, yani Levent Vadisi'nin içindeki mağara sistemi aslında Toğma'dan başlayıp
04:22ta Baraj'a kadar giden geniş bir alan kaplıyor ve zamanında burada binlerce insan bu mağaralarda yaşamış.
04:28Bu mağaraların içerisinde en önemlilerinden iki tanesi, daha doğrusu bir tanesi de birkaç mağaradan olursan Küçükkürna mağaraları.
04:35Genellikle baktığımızda Levent Vadisi birçok fay tarafından kesilen ve tektonizma sonucu oluşturulan bir vadi.
04:43Bu tektonizma vadiyi oluştururken aynı zamanda da belli kırık zonlar,
04:48örneğin bu mağaraya baktığımızda 4-5 tane farklı kırık zonları ve fay zonları görüyoruz, faylar görüyoruz zonları değil.
04:54Bu kırıklar boyunca önce karbonik asitetimizin malzeme arkasından da aşınma başlayarak bu mağaralar açılmaya başlamış.
05:05Bu milyonlarca yaşında, bu mağaraların kayacının yaşı yaklaşık 45-50 milyon yaşında
05:11ama mağaraların aşınması çok daha güncel.
05:13Yani birkaç 10 bin yıl ya da birkaç 20 bin yıl.
05:16Böyle baktığımızda bu mağaralar, sırf bu mağaralar birçok insanın yaşadığı, hayatını idame ettirdiği önemli yaşam alanlarından bir tanesi.
05:28Bu anlamda da gerçekten dünya mirası.
05:30Çünkü bu mağarada insanlar sadece yatay değil birkaç kat çıkarak düşey bir mimari de yapmışlar.
05:36Ağaçlardan yukarılara sikke çakarak Roma döneminde yapmışlar tabii bunu.
05:40Bu anlamda önemli.
05:40İkincisi, bu mağara baktığımızda insan-jeoloji ilişkisinin en yoğun yaşandığı yer.
05:46Yani nedir insan-jeoloji ilişkisi?
05:48Biz bunu antropocenik jeosit diyoruz.
05:50Örneğin mağaradan yararlanmışlar.
05:52Mağaranın çatlak sistemlerini kullanarak burada mağarayı genişletmişler.
05:55Mağaranın çatlak sistemlerini kullanarak arkamda gördüğünüz gibi su alanlarını bulmuşlar.
06:00Bu anlamda da çok özel bir alan.
06:03Niye buraya yerleşmişler?
06:04Ben de o dönemde yaşasaydım buraya yerleşirdim.
06:06Niye?
06:07E çünkü aşağıda av kaynakları var, su kaynakları var.
06:09Korunaklı bir alan, arkamda güvenli.
06:13Akşamlara baktığımda ateş yakarak çok rahat bir şekilde ısınabiliyorum.
06:17Ayrıca ateş beni rahatsız etmiyor çünkü sağda solda başka delikler var.
06:21Bu anlamda da antik dönemlerden beri tercih edilen bir yer olmuş burası.
06:26Hitit'te yaşamış, Roma'da yaşamış.
06:28Bana göre izleri çok fazla yok ama belki Neolitik, Palolitik'e kadar giden bir sistem burası.
06:34Bu anlamda da çok önemli bir mimari.
06:37Bu mağara, aslında mağara değil de bu mağara sistemi üç tane farklı mağardan oluşuyor.
06:41Soldaki delikten geçtiğimizde yandaki mağaraya gidiyoruz, buradan gittiğimizde başka mağaraya gidiyoruz.
06:47Yani aslında bu büyük çatlak sistemi devasa bir mağara sistemi yaratmış.
06:52Bu devasa mağara sisteminin en büyüğü de bu ve bunun yandaki mağara.
06:55Bu anlamda da açılması açısından da, genişliği açısından da çok çok önemli bir mağara.
07:01Bunun tek nedeni de dediğim gibi doğanın on binlerce, binlerce yılda oyarak, sabırla işleyerek açtığı bir sistem burası.
07:11Bu sistemde insanlar kullanmışlar.