Dicle Canova aktardı: Washington Zirvesi’nin gizli kodları! Ankara nasıl bakıyor?
3. Dünya Savaşı kapıda uyarıları, İsrail’in Gazze’deki katliamı ve kasım ayındaki Amerikan başkanlık seçimlerinin gölgesinde gerçekleşen NATO’nun 75. Yıl Zirvesi’nin sonuç bildirgesinde Ukrayna, Rusya ve Çin’e değinildi. 32 üye ülke, Ukrayna’nın gelecekte NATO üyesi olması için ‘Geri dönülemez bir yola girdiği’ üzerinde uzlaştı. Üyelik için bir tarih belirlenmedi. Liderler, Ukrayna’ya 40 milyar doların üzerinde askeri yardım yapmayı da taahhüt etti. Detayları CNN TÜRK Ankara Temsilcisi Dicle Canova aktardı.
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Evet ben de onu merak ettim. Çünkü bir sonraki ifadesi yer aldı. Bir takvim koyulmadı.
00:05Benim anladığım kadarıyla 2025 Hollanda Lahey, evet o kesin zaten yer aldı bildirgede.
00:12Ama 2026 yılında Brüksel'de NATO müttefiklerinin bir araya gelme olasılığı var.
00:18Dolayısıyla Türkiye'nin ev sahipliği yapacağı zirvenin de
00:222027 yılında gerçekleşmesi öngörülüyor. Şu aşamada büşra.
00:26O yüzden bir sonraki zirve
00:29atfı yapıldığı bir takvim gösterilmedi.
00:32Belli ki 2026 yılında araya bir Brüksel toplantısı girecek. Öyle anlaşılıyor.
00:372027 için
00:39Türkiye NATO zirvesine ev sahipliği yapmaya
00:42şu an için hazırlanıyor. Bunu öngörüyor diyebiliriz.
00:47Cumhurbaşkanı Erdoğan bu zirveye gitmeden önce Ankara'da basın toplantısında yaptığı açıklamalarda müttefiklerden beklentilerini
00:53dile getirmişti. Özellikle terörle mücadele konusunda
00:56beklenen desteği alamadığını Ankara'nın
00:58özellikle vurgulamıştı. Sonrasında işte az önce
01:01saatler önce Newsweek dergisine verdiği röportajda da mülakatta da o yazılı mülakatta da
01:06bir kez daha bunun altını çizdi. Dolayısıyla şimdi
01:08sonuç bildirgesindeki kararlar Ankara açısından ne ifade ediyor?
01:12Ne diyor kaynaklar bu konuda?
01:18Şimdi sonuç bildirgesine yine özellikle Ankara'nın iki hassasiyet gösterdiği konu girmiş vaziyette.
01:25Bu elbette önemli.
01:27Belki uygulamada somut sonuçlarını henüz Türkiye göremese de
01:31bu tür metinlere bu gibi ifadelerin girmesi Ankara için bir pusula mahiyetinde.
01:37Şimdi onu anlatacağım.
01:38İki önemli başlık biri terörle mücadeleydi sen de söyledin.
01:42Diğeri ise
01:43savunma sanayi tedariklerinin önündeki engellerin, kısıtlamaların müttefiklerce kaldırılmasıydı.
01:49Şimdi İsveç'in NATO üyeliği görüşmeleri sürecinde
01:53Türkiye özellikle bu terörle mücadele konusunda aslında
01:572023'te Vinyus zirvesinde
01:59epey mesafe alınmasını sağlamıştı.
02:02Oradaki metnede
02:04terörizmin tüm şekil ve tezahürleriyle mücadele edilmesinin ortak savunma için
02:10elzem olduğu vurgusu girmişti.
02:12Şimdi Washington'da da
02:13bunun sonuçlarının alınması açısından Ankara
02:18önem veriyordu zirve bildirgesine.
02:20Gördüğümüz kadarıyla NATO'nun terörizmle mücadeledeki katkıları ve izleyeceği strateji hakkındaki belge
02:27güncellendi ve
02:28NATO için
02:30ikinci büyük tehdit olarak
02:32terörizmle mücadele kayda geçti.
02:34Bu ne anlama geliyor? Birincisi daha önce yine Türkiye'nin teşvikleriyle
02:38bir terörle mücadele koordinatörü atanmıştı.
02:42Dolayısıyla onun daha rahat çalışabileceği bir ortam bu şekilde yaratılmış oluyor deniyor.
02:47İkincisi
02:48NATO müttefiki bazı ülkelerin başta PKK ve uzantıları olmak üzere
02:53terör örgütlerine karşı tutumlarını
02:55gözden geçirmelerine
02:57somut bir paragraf olarak karşımıza çıkıyor bu metin.
03:02Bir NATO müttefiki olarak Türkiye'ye yönelik tehditler
03:07ve ulusal güvenliği zora sokacak işte bir takım terörist faaliyetlere karşı
03:13NATO müttefiklerinin de Türkiye'nin
03:15yanında yer almasını sağlaması gerekiyor bu ifadelerin.
03:18En önemlisi Türkiye'nin bundan sonra atacağı adımlar ve müttefiklerinden
03:23bulunacağı talepler için
03:25bu metin temel alınacak bir pusula mahiyetinde olacak diyebilirim.
03:30Diğer önemli mevzu işte müttefiklerin birbirlerine yaptırım uygulamamaları meselesi.
03:35Yine VINYUS zirvesinde alınan karar
03:38bu zirvede de yeniden teyit edildi.
03:41Ki işte dediğim gibi savunma sanayi tedariklerinin önündeki engellerin kaldırılması Türkiye için önemli.
03:48Şimdi o noktada
03:49hem hava savunma sistemleri
03:51hem Eurofighter meselesi biliyorsun hala Almanya'nın çekinceleri nedeniyle Ankara talep ediyor ama alamıyor.
03:58Diğer yandan F-16 çözülmüş olmasına rağmen F-35'lerle ilgili yaşadığımız sıkıntılı süreçler ortada.
04:05Mühimmat alımları, teknoloji paylaşımı dahil
04:09Birçok temel konuda artık müttefik ülkelerin Türkiye'ye çeşitli şartlar getirmesinin önünü alıyor bu metinler.
04:15Türkiye'nin bundan sonraki elini güçlendirecek metinler olarak görülüyor.
04:20Bu kapsamda ayrıca bildirgede yer alan ikinci maddeye büyük atıf yapılıyor.
04:24Büşra Neo
04:26Her ulusun
04:27Kendi güvenlik düzenlemelerini seçme hakkı var ifadesi.
04:31Bu Türkiye'nin elini güçlendirecek bir adım olarak görülüyor. Neden?
04:36Çünkü daha önce de yaşadık NATO müttefiklerinin vermediği sistemlerin
04:40Alternatiflerine yönelebiliyor Türkiye.
04:43Ama o noktada NATO müttefiki olmasından kaynaklı önüne bir takım yaptırımlar
04:48Zorluklar çıkarılabiliyor.
04:50İşte her ulusun kendi güvenlik düzenlemelerini seçme hakkına sahip olması ifadesi Türkiye'nin bu anlamda
04:57Elini
04:58Güçlendirecektir.
04:59Diğer yandan balistik füze savunması. Bununla ilgili çıkan karar da önemliydi bunun bu tehdidin
05:05Açıkça büyüdüğü ifade edildi ve NATO müttefiklerinin tamamının koruma kapsamına alınması
05:11Taahhüt edildi.
05:12Yine işte savunma sanayi tedariklerinin
05:15Türkiye'de verilmesi açısından önemli bu madde. Neden?
05:19Biliyorsun Türkiye 1. Körfez Savaşı'ndan sonra yani Saddam Hüseyin'in bölgede skıtır füzeleri ile tehdit etmesinden
05:26Sonra
05:27Bu hava savunma arayışlarını
05:29Güçlendirdi.
05:31Önce NATO müttefiklerine yöneldi. Olmayınca da S-400'leri almıştı. Şimdi Ankara ne diyor?
05:36Her zaman tercihi bu sistemlerin
05:38Teknolojisi ile birlikte
05:40Almaktan yana olduğunu vurguluyordu.
05:42Bu gerçekleşmiyordu bir türlü NATO müttefikleri arasında.
05:46Şimdi bu ifadeden sonra iki temel gelişme olası. Birincisi
05:51Türkiye'nin ürettiği yerli ve milli sistemler Hisar gibi
05:54NATO bünyesine alınabilecek yani Türkiye için
05:57Yeni bir pazar açılıyor da diyebiliriz.
05:59İkincisi Türkiye uygulanan kısıtlamaların
06:03Kaldırılması yönündeki beklenti ve baskı artacaktır.
06:06Mesela
06:07İtalya ve Fransa ortaklığında üretilen Sampdi füzelerinin
06:11Türkiye tarafından alınması yeniden gündeme gelebilir bir alternatif olarak.
06:16Hatta bu füzelerin üretimine ortak olması da gündeme gelebilir.
06:19Bunlar önemli gelişmeler olur.
06:21Bilhassa Rusya-Ukrayna savaşı sonrası
06:24Tabii ki daha da hayati önem taşıyor artık yüksek irtifa
06:28Hava savunma füze sistemleri
06:30Karadeniz'in olası tehditlerden korunması için de önemli.
06:34Dolayısıyla hem üretim teknolojisinin paylaşılması hem de NATO hava sahasının
06:39Katmanlı koruma altına alınması için
06:41Bu teknolojilerin Türkiye'de sağlanması
06:44Bundan sonra çok daha ciddi konuşulacaktır Büşra.
06:47NATO-Avrupa Birliği ilişkileri
06:50Ve bazı ülkelerin NATO içerisinde ikili
06:53Alternatif arayışları. Bununla ilgili de zirvede önemli kararlar var.
06:58Bir kere NATO'nun savunma planlaması sürecine uygun olarak bunların yapılması karara bağlandı.
07:04Her iki gelişmede Ankara'nın NATO'nun tek güvenlik şemsiyesi olduğu yönündeki bakışıyla uygun.
07:10Yani bu alternatif arayışlara bir önlem
07:13İfade olarak görülüyor bu ifade.
07:16Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler de dün yansımıştı basına politiko dergisine verdiği mülakatta da
07:22Bu konuya işaret etmişti. NATO'nun güvenlik şemsiyesi dışında alternatifler aramasının
07:27İttifakın birlik ve beraberliğine zarar vereceğini vurgulamıştı.
07:30İşte bu da
07:31O anlamda kayda geçirilen bir başka önemli ifadeydi.
07:36Son bir şey daha söyleyeyim bu da önemli.
07:3831. maddeye atıkta bulunuluyor. Orada da Montreux Sözleşmesi ve Karadeniz bölgesindeki çabalara
07:44Destek yer alıyor ve bu maddede 3 kıyı müttefikinin Karadeniz mayın karşılığı tedbirleri görev grubuna atık var.
07:51Bunun memnuniyetle karşılandığı vurgulanıyor.
07:54Sen de çok iyi biliyorsun Rusya-Ukrayna savaşının başından itibaren
07:58Montreux'u çok sıkı bir şekilde uygulayarak Türkiye Karadeniz'in güvenliğini sağlıyor. Oradaki mayın aramasını da
08:04Kıyı şeridindeki ülkelerle birlikte yapıyor.
08:07Bunun da NATO tarafından
08:09Altının çizilmesi önemli bir gelişme olarak okunuyor.