Bugün 12 Temmuz 2024 Cuma

CNN TÜRK

2 ay önce

Gün akarken en sıcak, doğru ve en hızlı haber, Meltem Bozbeyoğlu'nun sunumuyla Bugün'de ekrana geliyor.

Category

🗞

News

Transcript

Display full video transcript

00:00:00CNN Türk ekranlarına hoş geldiniz efendim.

00:00:10Ben Meltem Bozbayoğlu bugün haber kuşağıyla karşınızdayım.

00:00:13Yine tam 2 saat boyunca sizlerle birlikte olacağız.

00:00:16Gündemin öne çıkan başlıklarını değerlendireceğiz.

00:00:19İlk haberimizle başlayalım.

00:00:20Yurtta hava koşulları şu sıralar yağışlı.

00:00:24Bolu'dan, Kars'tan pek çok noktadan sanağın etkisi vardı.

00:00:29Görüntülerle birlikte bakalım hemen detaylara.

00:00:31Burası Bolu'nun Yedigöller ilçesi.

00:00:34Gurbet taşı bölgesinde yağış öğle saatlerinde başladı.

00:00:38Etkisini artırması nedeniyle de deriler taştı.

00:00:41Bolu, Yedigöller Milli Parkı arasında ulaşım kapandı.

00:00:44Yolun açılması için çalışma başlatıldı.

00:00:47Bursa'da da ani yağış su baskınlarına neden oldu.

00:00:51İnegöl ve Gemlik ilçelerinde yollar göle döndü.

00:00:54Sürücüler ilerlemekte güçlük çekti.

00:00:58Kars'ta da yağış hayatı olumsuz etkiledi.

00:01:00İnönü caddesinde rögarlar taştı.

00:01:02Caddenin bir bölümünü su bastı.

00:01:04Sürücüler ilerlemekte güçlük çekti.

00:01:07Şiddetli rüzgara dayanamayan evlerin çatıları uçtu.

00:01:10Çorum'da ise evlerin giriş katlarını su bastı.

00:01:13Belediye ekipleri Oğuzlar ilçesine giderek tahliye çalışması başlattı.

00:01:27İstanbul bahçeli evlerde altı katlı bir bina düşen tuğla parçaları nedeniyle tedbir amacıyla boşaltıldı.

00:01:33Hasarın nedeni ise binanın hemen yanında başlayan inşaattı.

00:01:37Geçen günde aynı olayı gün görende görmüştük.

00:01:41Peki neden böyle oluyor?

00:01:43Yeterli deletin mi yok?

00:01:45Kentsel dönüşüm nasıl yapılmalı?

00:01:47CNN Türk ekibinden Emrah Çakmak uzmanına sordu.

00:01:50Birlikte izleyelim.

00:01:53Evet bir kez daha bahçeli evlerde bir bina inşaatı yapılırken yıkım gerçekleştikten hemen sonra yanında hali hazırda var olan binada balkon kısımlarında aşağıya çökmeler meydana geldi.

00:02:10Bakın işte dün burada gerçekleşti.

00:02:13Balkonların olduğu kısımdaki o yeni tuğlaları görüyoruz.

00:02:18İşte orası aşağıya doğru çöktü ve yıkılan binanın duvarları da ayakta olan hali hazırdaki binanın duvarının üzerinde kaldı.

00:02:27Şimdi bu konuyu konuşacağımız bir yayın konuğumuz var kendisiyle.

00:02:31Prof. Dr. Mehmet Fatih Altan inşaat mühendisi.

00:02:34Hocam bir kez daha bir binanın önündeyiz ve yine bir korku dolu anın yaşandığı günün ertesi günündeyiz.

00:02:41Bu binanın durumu nedir? Neden böyle oldu sence?

00:02:46Tabii yani bu binada gördüğümüz gibi dilatasyon derzi yani deprem derzi dediğimiz binaları ayrıştıran ve binaların ikisini pitişikliğini uzaklaştıran strafor diyoruz biz araya koyuyoruz.

00:03:04Bu konulmamış yani duvarlar birbirine yapışık.

00:03:08Bakın orada da gördüğünüz gibi şu kısımda.

00:03:12Hali hazırda yıkılan binanın duvarı galiba.

00:03:14Yani birbirine yapışmış biçimde duruyor.

00:03:17Tabii ki yani bir yıkım gerçekleşirken burada yandaki binanın etkilenmemesi olmaz tabii.

00:03:25Yani bu mutlaka etkilenecek yani çünkü pitişik.

00:03:29Ya onu yanındaki duvarı bile getirebilirdi.

00:03:32Bu bina zaten 48 yıllık bir bina olduğu şu anda belli ve aynı zamanda ilave kat da burada yine söz konusu karşımıza çıkıyor.

00:03:43Nereden anlıyoruz yukarıya baktığımızda kameraman Bilal Söğrenoğlu gösterecek.

00:03:47Son iki katın kolonları daha yeni bir aşağıdaki biraz daha eski gibi duruyor galiba.

00:03:53Evet sonradan yapıldığı belli.

00:03:56Çünkü beton kısımlarına da baktığımızda kolonlar altta farklı eski üsttekiler daha yeni görülmekte.

00:04:05Yapım tarzlarına baktığımızda balkonlardan da görüldüğü gibi.

00:04:10Oradaki durumlardan da belli oluyor.

00:04:13Yani bu eski yapısı toku.

00:04:15Aynı zamanda ben şunu ifade edeyim.

00:04:18Bir yıkım gerçekleşirken yandaki pitişik bina eğer eski yapısı tokuysa ek yönlemler alınmalı.

00:04:26Ne yapılmalı hocam?

00:04:27Bu bitirilmeli.

00:04:28Çünkü bu yapı da kontrolsüz yapı.

00:04:30Yani bunun beton kalitesinin düşük olduğu belli.

00:04:34Artık biz bunu biliyoruz.

00:04:35Düz demirle yapılmış.

00:04:37Zamanının teknolojisiyle yapılmış.

00:04:40Hazır beton yok.

00:04:41Deniz kumuyla belki yapılmış.

00:04:44Hani bir parça alsak belki deniz kabukları çıkacak.

00:04:47Burada bir denetimsizlik var.

00:04:491975 yapı yönetmeliğiyle yapılmış.

00:04:5248 yıllık deniliyor.

00:04:54Bu da 1975'e götürüyor.

00:04:57Biz bundan sonra 3 tane deprem yönetmeliği çıkardık.

00:05:01Yani bu yapı da tabii ki her an yıkılmaya müsait bir yapı.

00:05:07Bu yapı da mı tabut bina?

00:05:09Tabi yani incelediğimizde bodrum katına insek suyaltımsızlığı vardır.

00:05:13Korozyonu vardır.

00:05:15Hani incelemeden tabi bunlar bir varsayımdır.

00:05:18Ama incelediğimizde mutlaka şimdi burada görevli arkadaşlar inceleyecek.

00:05:24Güvenli olup olmadığını tespit ettikten sonra hani riskli mi bu yapı?

00:05:29Ondan sonra oturum sağlanacak.

00:05:32Hazırda dün akşam saatlerinde tahliye gerçekleşti.

00:05:35Bugün tekrar içerideler ama karot örneği alınması konusunda belediyenin bir talebi var.

00:05:39Eğer karot örneği aldırmazlarsa devreye belediye girecek.

00:05:43Ve bu konuda hızlı bir hareket alınacak.

00:05:45Yanında bir bina yapılıyor.

00:05:47Acaba bu binaların kazılan alanda oradaki temelin kazılması, binanın yıkılması,

00:05:54profesyonel ekiplerin yapmaması da mı binaları burada yıkıma neden oluyor?

00:05:58Yani bu artık biz yıkım ekiplerini de seçmemiz gerekiyor.

00:06:02Çünkü piyasada çok yıkım ekibi türedi.

00:06:05Artık bir kepçe, iki makine, cihaz alan yıkım ekibi oluşturuyor.

00:06:11Bunlara da bir standart getirmemiz gerekiyor.

00:06:14Ve bir inşaat mühendisi kontrolünde ya bir bunun hani şantiye şefi olur inşaatlarda.

00:06:22Yıkımda da aynı şekilde bir kontrollü biçimde yıkım sağlanmalı.

00:06:28Yıkım metotları çoktur.

00:06:30Yani hangi bir yıkım metoduyla da gerçekleştirilecekse o da tespit edilmeli.

00:06:36Oradaki bir operatöre, kepçe operatörüne falan bırakılmamalı.

00:06:41Peki. Çok teşekkür ederiz sizlere.

00:06:43Evet bir kez daha Bahçeli Evler'de yine bir binanın yıkımı esnasında

00:06:48diğer bina yanında bulunan bina bitişik nizamdaki binanın duvarlarında aşağıya düşmeler meydana geldi.

00:06:55Neden oldu? Neden yaşanıyor bu konulara?

00:06:57Bu sorulara cevap aradık. Sözü bulunduğumuz noktadan tekrar merkeze bırakalım.

00:07:01Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum Adıyaman'da konuşuyor.

00:07:06Hemen izleyelim.

00:07:07El ele inşallah bu süreci yürütüyoruz.

00:07:12Bir yandan yerin üstünde konutlarımızın inşasını, bölgenin ihtiyaçlarına, Adıyaman'ın ihtiyaçlarına,

00:07:20Adıyaman'ın yine buradaki iklim şartlarına uygun olacak şekliyle

00:07:25üstünde yapmış olduğumuz projelerde gerek iklim değişikliğine uyum,

00:07:31gerek burada güneş panellerinin kullanılması,

00:07:34gerek atık suların yeniden kullanılması anlayışıyla

00:07:39iklim değişikliğine uyumlu projelerimizi, konutlarımızı, işyerlerimizi yürütüyoruz.

00:07:45Ve istiyoruz ki örneğin burası Adıyaman, İndere bölgemiz.

00:07:51Yaklaşık 16 bin konutumuz burada inşa faaliyetleri yürütülüyor.

00:07:56Ve nereden bakarsanız bakın burada 50 bin Adıyamanlı vatandaşımız yaşayacak.

00:08:02Burada yaşadığında okuluyla, camisiyle, yeşil alanıyla, meydanıyla örnek bir şehir olsun istiyoruz.

00:08:11Bu anlayışta yerin üstünde yuvalarımızı, ticari ünitelerimizi yaparken

00:08:17bir taraftan da altyapısıyla yine örnek bir uydukent, örnek bir şehircilik modeli olması amacıyla

00:08:25yerin altında da binlerce kilometrelik altyapı, kanalizasyon, yağmur suyu gibi

00:08:32hatlarımızı şehrimizin ihtiyaçları doğrultusunda yapmaya gayret gösteriyoruz.

00:08:38Değerli arkadaşlar, bugün 11 ilimizde 276 bin konutun şans yihantiyesi hızla ilerlemektedir.

00:08:46Ve toplamda 441 bin hak sahibi vatandaşlarımız için ilil yerinde gidip tespitleri yapmak suretiyle

00:08:54gerek şehrin çeperindeki belirlediğimiz alanlarda, gerekse şehrin içindeki rezerv alanlarda

00:09:02projelerimizi hızlı bir şekilde yürütüyoruz.

00:09:06Yine burada köylerimizde hasarlar gördük, 4500 köyümüzde şu an ekiplerimiz harıl harıl çalışmaktadır.

00:09:18Şu ana kadar 76 bin konutumuzu tüm deprem bölgesinde teslimlerini gerçekleştirdik.

00:09:24Yıl sonuna kadar inşallah 200 bin konutun teslimini gerçekleştiriyor olacağız.

00:09:31Hamdolsun 11 ilimizde çok önemli mesafeler katettik ve çabalarımızın da meyvelerini konut teslimleriyle birlikte almaya başladık.

00:09:41Orada vatandaşlarımızın yeni yuvalarına kavuştuğu güzel bir süreci de yine kardeşlerimizle vatandaşlarımızla birlikte yürütüyoruz.

00:09:51Çok daha hızlı çalışacağız, çok daha hızlı mesafe kat edeceğiz.

00:09:56İnşallah her ay 25-30 bin konutumuzu tüm deprem bölgesinde teslim edip kardeşlerimize, vatandaşlarımıza sağlam güvenli konutlarda oturmalarına imkan sağlayacağız.

00:10:11Hedefimiz Sayın Cumhurbaşkanımızın da talimatları bu yöndedir.

00:10:152025 yılı sonuna kadar 11 ilimizde ilçelerimizde evine girmeyen depremzede kardeşimiz kalmayacak ve bu anlayışla çalışacağız.

00:10:27Bu anlayışla gece gündüz arkadaşlarımız inşallah bu hizmetleri yapıyor olacak.

00:10:34Adıyaman özeline baktığımızda bugüne kadar 8.174 yuvamızı, evimizi vatandaşlarımıza teslim ettik.

00:10:44Ve bugün halen hem merkezde hem gölbaşında hem Besni'de ağır hasar görmüş diğer ilçelerimizde, köylerimizde 45.444 konutumuzun inşası da fiilen devam etmektedir.

00:11:01Yine Adıyaman merkezde belirlediğimiz yıkımın yoğun olduğu yerlerde belirlediğimiz rezerv alanlarımız var.

00:11:09Bu rezerv alanlarımızda da 7 bölgede fiilen çalışmalar süratli bir şekilde devam ediyor.

00:11:16Ve inşallah o projelerimizi de hızlı bir şekilde gerçekleştirmek, şehrin yeniden ticaretini, yeniden turizmini canlandıracak adımları atmak istiyoruz.

00:11:30Kale arkasında belirlediğimiz Mara Musalla mahallemizde, Mara Musalla'da dört etap projemizde Adıyamanlı kardeşlerimiz taleplerini bize ilettiler.

00:11:45Ve o talepler doğrultusunda da orada Mara Musalla mahallemizde projelerimiz hayata geçmektedir.

00:11:52Diğer bir projemiz, meydan projemiz Adıyaman merkezinde kale etrafında buradaki tarihi, buradaki turizmi canlandıracak ve burada esnafımızın, vatandaşımızın ihtiyaçlarını giderecek bir proje tasarladık.

00:12:09İstiyoruz ki geniş bir meydana olsun, istiyoruz ki Adıyaman'ın kadim kültürünü, yine kimliğini bu projede, bu alanda yaşatalım istiyoruz ve bu kapsamda bir proje yaptık.

00:12:25Bugün sivil toplum örgütlerimizle, muhtarlarımızla, esnafımızla bir araya geldik.

00:12:30Ay sonuna kadar proje tamamlanacak, tamamlanmaya müteakip vatandaşlarımızla görüşmeleri yapacağız.

00:12:37Vatandaşlarımızın çoğunluğunun talep etmesi halinde meydan projesini gerçekleştirmek ve Adıyaman'a böyle bir eser kazandırmak istiyoruz.

00:12:47Orada esnafımızın yerinde, ticarethaneleriyle, konutuyla, mümkün olan en yakın yerde aynı alanı vermek suretiyle, yine burada taşınma, kira yardımları yapmak suretiyle bu projeyi gerçekleştirmek istiyoruz.

00:13:04Detaylarını valimiz, bakan yardımcımız, kentsel dönüşüm başkanlığımız ay sonuna kadar vatandaşımızla bir araya gelecek, aktaracak ve vatandaşımızın çoğunluğunun talep etmesi halinde bu projeyi gerçekleştireceğiz.

00:13:20Eğer çoğunluk bu projenin yapılmasını istemiyorsa da bu projeyi yapmaktan vazgeçeceğiz ve vatandaşımızın talepleri doğrultusunda yine inşaat faaliyetlerimizi yürütüyor olacağız.

00:13:33Yine burada değerli arkadaşlar Ulu Cami'miz biliyorsunuz yıkılmıştı, yandaki bir binanın devrilmesi sonucu oradaki restorasyon projesi hızlı bir şekilde devam ediyor.

00:13:45Ama istiyoruz ki kadim kültürümüzün bize emaneti olan Ulu Cami etrafında da yine şehre Adıyaman'a, peygamberler, sahabeler şehri Adıyaman'a yakışacak bir eser çıksın istiyoruz.

00:14:00Orada da vatandaşımızın bizden talepleri var, o bölgede de vatandaşlarımızın çoğunluğunun istemesi halinde bir proje, bir dönüşüm projesi gerçekleştirmek istiyoruz.

00:14:11Bunun da görüşmelerini inşallah vatandaşımızla yapmaya başlayacağız.

00:14:16Yine Adıyaman için, bölgemiz için 19. yüzyıl sonlarına giden Tuzhan'ımız var.

00:14:23Tuzhan'ımızda da oranın restorasyonu hem buradaki turizm için hem buradaki ticaret için çok çok kıymetli.

00:14:31Buna ilişkin de illa özel idaremize gerekli her türlü desteği yaptık.

00:14:36Hızlı bir şekilde buradaki restorasyon işini başlatacağız ve inşallah burada hızlı vatandaşımızın bizden talepleri, ihtiyaçları giderecek adımları inşallah atıyor olacağız.

00:14:49Yine bir tabiat parkı olan Cendere Köprüsü etrafında bir düzenleme yapmak istiyoruz.

00:14:58Efendim Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'un açıklamalarını dinledik.

00:15:07Şimdi Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamalarıyla devam edeceğiz.

00:15:11NATO'da meydan okudu diyebiliriz aslında NATO zirvesinde dünyaya meydan okudu.

00:15:17Peki neler söyledi, nasıl başlıklar atıldı, basına nasıl yansıdı o açıklamalar?

00:15:23Gelin şöyle birlikte bir bakalım efendim.

00:15:25Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın dünya medyasında verdiği açıklamalar geniş yankı buldu dedik.

00:15:31Amerika'da yayın yapan Newsweek dergisi, Erdoğan neden Ukrayna ve Gazze'de Biden'dan ayrılıyor başlığıyla sunduğu haberinde çarpıcı noktalara değindi.

00:15:42Amerika'da yayın yapan Newsweek dergisi, Erdoğan neden Ukrayna ve Gazze'de Biden'dan ayrılıyor başlığıyla sunduğu haberinde de İsrailli gazete Times of Israel Erdoğan,

00:15:57Türkiye'nin bundan sonra İsrail ile ilgili NATO işbirliğini onaylamayacağını söyledi.

00:16:03Böyle başlıklı bir haber verdi.

00:16:05Erdoğan, Filistin'de kapsamlı ve sürdürülebilir bir barış tesis edilinceye kadar NATO içerisinde İsraili işbirliği girişimlerine Türkiye tarafından onay verilmeyecektir ifadelerini kullandı diyerek Erdoğan'ın o kararlı duruşunun da altını çizdi.

00:16:22İşte hemen arkamda da o yazıyı o manşeti görüyorsunuz.

00:16:26İsrailli gazete Times of Israel Erdoğan politikasında kararlı diyor.

00:16:32Katliam ile ilgili işte böyle bir başlık attı İsrail gazetesi.

00:16:39Politico dergisine bakalım hemen o da geliyor ekranlara.

00:16:43O da diyor ki Türkiye kendi oyununu oynuyor.

00:16:47Böyle bir başlık attı, böyle bir manşet attı.

00:16:50NATO'nun kötü çocukları Türkiye ve Macaristan kendi oyunlarını oynuyor başlıklı bir haber paylaştı o da.

00:16:58Ankara ve Budapest'e yönetimlerinin Donald Trump'ın başkanlığına hazırlandığını ve 32 üyeli dünyanın en büyük savunma ittifakında kendi rotalarının çizdiğini yazdı.

00:17:10Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamaları böyle yankılandı efendim dünya basınında.

00:17:17Erdoğan'ın sözlerine bir kez daha bakalım.

00:17:24Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Amerika Birleşik Devletleri'ndeki NATO Liderler Zirvesi'nin 3. ve son gününde basın toplantısı düzenledi.

00:17:32Son gün oturumunun ardından gazetecilerin sorularını cevaplandıran Erdoğan terörizme karşı müttefiklerimizden dayanışma bekliyoruz dedi.

00:17:40Teröre karşı mücadelede müttefikler arasındaki iş birliğinin güçlendirilmesine ihtiyaç bulunduğunu görüyoruz.

00:17:49Türkiye terörün vahşi ve kanlı yüzünü iyi bilen bir ülkedir.

00:17:56DAEŞ'le göğüs göğüse çarpışan ve bu örgütü bozguna uğratan tek NATO ülkesiyiz.

00:18:0440 yıldır bölücü terör örgütüne ve farklı terörist yapılara karşı ağır bedeller ödeyerek mücadele ediyoruz.

00:18:13NATO'nun tespit ettiği iki temel tehditten biri olan terörizmle mücadelede müttefiklerimizden dayanışma bekliyoruz.

00:18:24Bazı müttefiklerimizin bilhassa terör örgütü PKK'nın Suriye'deki uzantısı PYD-YPG ile kurdukları çarpık ilişkiyi kabul etmemiz mümkün değildir.

00:18:39İttifakın birliğine ve bütünlüğüne zarar veren bu hatalı politikalardan vazgeçilmesi çağrımı burada tekrarlıyorum.

00:18:49İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları da Erdoğan'ın gündemindeydi.

00:18:53NATO müttefiklerini İsrail'i lahyeye şikayet etmeye çağırdı.

00:18:57İsrail, soykırım suçlamasıyla yargılandığı Uluslararası Adalet Divanı'nın İhtiyacı Tedbir ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarını ısrarla uygulamıyor.

00:19:13Netanyahu yönetimi yayılmacı ve pervasız politikalarıyla sadece kendi vatandaşlarının değil tüm bölgenin güvenliğini tehlikeye atmaktadır.

00:19:25Gelinen noktada şu durumun netleştiğini görüyoruz.

00:19:30Karşımızda savaş hukuku dahil hiçbir hukuk, nizam, değer ve sınır tanımayan gözü dönmüş bir yapı vardır.

00:19:42Küresel vicdanın Filistinli sivilleri hedef alan saldırıların durdurulması için sokaklara döküldüğü mevcut ortamda İsrail'e askeri desteğin sürdürülmesi kabul edilemez.

00:19:57Türkiye olarak önce ateşkesin ilanı sonra da kalıcı barışın temini için garantörlük dahil her türlü inisiyatifi almaya hazır olduğumuzu tekrar ifade etmek istiyorum.

00:20:11Erdoğan NATO'nun İsrail'le iş birliğine Türkiye olarak müsaade etmeyeceklerini de sözlerine ekledi.

00:20:17Suriye ile normalleşme kapsamında Erdoğan Beşar Esad'a görüşme davetinde bulundu.

00:20:22Sayın Esad'e ya ülkeme gel veya üçüncü bir ülkede bu görüşmeyi yapalım çağrımı iki hafta önce yaptım ve bu konuyla ilgili olarak da dışişleri bakanımı görevlendirdim.

00:20:41O da muhataplarıyla görüşmek suretiyle inşallah bu dargınlığı kırgınlığı aşmak suretiyle yeni bir süreci başlatalım istiyoruz.

00:20:54Erdoğan ABD'den F-16 talebiyle ilgili bir soru için Biden'la konuştum 3-4 hafta içinde çözeceğim dedi açıklamasında bulundu.

00:21:03Sayın Biden'la tekrar konuştum bakalım eğer denildiği gibi olursa 3-4 hafta içerisinde ben bu problemi çözeceğim dedi.

00:21:17Bugün ayrılırken yine hatırlattım 3-4 hafta içerisinde çözeceğini söyledi aramızda bazı nükteler de oldu.

00:21:33CHP lideri Özgür Özel Srebrenica katliamının 29. yıl dönümünde Bosna Ersek'teki anma törenine katıldı.

00:21:41Cumhurbaşkanı Erdoğan da o törene video mesaj göndermişti.

00:21:45Etkinlikte o mesajın bir kısmı kesilince Özgür Özel duruma sert çıktı.

00:21:49Yetkililerden bilgi aldı ve sonra neler olduğunu da kendisi anlat.

00:21:55Tabi tam Filistin'e sıra geldiğinde diğer ülkelerin cumhurbaşkanları konuşmuşken bizim cumhurbaşkanımızın mesajı yarıda kesilince o konuya tepki gösterdik.

00:22:06Anma töreninde Erdoğan'ın video mesajı birden kesilince CHP lideri müdahale etti.

00:22:11Tepkimizi dile getirmelerini Türkiye'nin mesajının yarıda kesilmesinin doğru olmadığını yeniden yayınlatılması gerektiğini Sayın Erdoğan'ın mesajını söyledim.

00:22:20Çünkü hepimiz adına yayınlanan bir mesajdır.

00:22:23Boşunak yetkililer teknik bir arıza olduğunu programın yapıldığı salonda video mesaj kesilse de canlı yayına tamamının yansıdığını söyleyince kriz çözüldü.

00:22:31Kötü bir niyet olmadığını ikna almıştık.

00:22:338 binden fazla sivilin öldürüldüğü Srebrenica katliamının 29. yıl dönümünde Bosna Ersek'teydi CHP lideri.

00:22:40Aliye İzzet Begoviç'in kabrini de ziyaret etti.

00:22:43Onun unutulan katliamlar tekrarlanır sözüyle Filistin mesajı verdi.

00:22:48Filistin'e susanlar utanç duyacaklar.

00:22:50Buradan bütün dünyaya bir kez daha sesleniyoruz.

00:22:53Filistin'deki katliama dur deyin.

00:22:57CHP eski genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile CHP Bolu belediye başkanı Tanju Özcan arasında başlayan tartışma sosyal medyada devam etti.

00:23:06İki de sosyal medyadan karşılıklı paylaştıkları mesajlarla atıştığı tartışmaya CHP genel merkezi de dahil oldu.

00:23:14CHP sözcüsü Deniz Yücel'den eski genel başkanımız hakkında eleştiri sınırlarına aşan bir uslupla paylaşım yapılmasını asla tasvip etmiyoruz.

00:23:22Partinin yetkili kurullarında değerlendirilecek açıklaması geldi.

00:23:30CHP eski genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu cenazeme gelme dedi.

00:23:34O sözleri yönelttiği CHP Bolu belediye başkanı Tanju Özcan da gelmem, hakkımı helal ediyorum diyemem sözleriyle yanıt verdi.

00:23:43Eski CHP genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile Bolu belediye başkanı Tanju Özcan sosyal medya üzerinden tartıştı.

00:23:51Tartışmanın fitilini Tanju Özcan ateşledi.

00:23:53Kılıçdaroğlu'nun dediği iddia edilen bana sadık elli vekil var sözlerine Özcan elli sadık vekili varmış, sen tanrı mısın, tarikat lideri mi, ne demek sadık vekil diye tepki gösterdi.

00:24:05Kılıçdaroğlu ise o sözlerin kendisine ait olmadığını tekrarlayarak,

00:24:09serseri mayın gibisin, dengeni yitirmişsin, bu söylemlerinle partiyi zora sokuyorsun, aklını başına al, Tanju ne kadar kin varmış içinde dedi.

00:24:21Kılıçdaroğlu saygısızlığa, edepsizliğe ve arsızlığa ne ben ne de CHP müsaade etmez, cenazeme katılmanı istemiyorum, yazık sana verdiğim emekleri ifadelerini kullandı.

00:24:33Tanju Özcan ise Kılıçdaroğlu'na cenazeye gelmem, çünkü hoca helallik istediğinde, hakkımı helal ediyorum diyemem sözleriyle yanıt verdi.

00:24:44Tanju Özcan'ın Kılıçdaroğlu'na yönelik sözlerine CHP Sözcüsü Deniz Yücel de sosyal medyadan tepki gösterdi.

00:24:49Yücel, kim olursa olsun CHP eski genel başkanı hakkında eleştiri sınırlarını aşan bir üslupla paylaşım yapmasını asla tasvip etmiyoruz ifadelerini kullandı.

00:24:59Yücel, meseleyi partinin yetkili kurullarında değerlendireceklerini söyledi.

00:25:03Ne soruşturması açacaksın?

00:25:05Tanju Özcan, Kılıçdaroğlu'nun genel başkanlığı döneminde disiplinsiz davranışları ve tepki çeken açıklamaları nedeniyle, Yüksek Disiplin Kurulu kararıyla partiden ihraç edilmişti.

00:25:15CHP'nin 38. olağan kurultayında, genel başkanlık koltuğuna oturan Özgür Özel ise, herkesi baba ocağına davet ediyoruz açıklamasında bulunmuştu.

00:25:24Bu açıklamanın ardından, parti yeniden üyeliği için dilekçe veren Özcan, parti meclisi kararıyla yeniden CHP'ye katılmıştı.

00:25:31Gözler CHP'nin gerçekleştireceği ilk merkez yönetim kurulu toplantısına çevrildi.

00:25:386 Şubat depremlerinde 88 kişiye mezar olan Hatay'daki elit apartmanı davasında sanıkların yargılanmasına başlandığı duruşmada,

00:25:46tutuklu tanıklardan beri binanın yapım aşamasında mühürlendiğini ve belediyeye bağış yapılarak mührün kaldırıldığını öne sürdü.

00:25:59Yapım aşamasında projeye uygun olmadığı gerekçesiyle mühürlendiğini iddia ettiler.

00:26:03Ardından da belediyeye bağış yapılarak bina mührünün kaldırıldığını öne sürdüler.

00:26:0888 kişiye mezar olan elit apartmanı davasında o ihmalin göz göre göre geldiği ortaya çıktı.

00:26:176 Şubat depremlerinin en büyük yıkıma yol açtığı Hatay'ın Antakya ilçesindeki elit apartmanı daha ilk depremde yıkılmıştı.

00:26:25Yıkılan binada 88 kişi hayatını kaybetmişti.

00:26:28Facianın ardından yapı denetim sorumlusu, statik proje müellifi ve müteahhit firma yetkilisi tutuklandı.

00:26:35Yapı sahibi, müteahhit firma yetkilisi, şantiye şefi ve proje denetçisi serbest bırakıldı.

00:26:403'ü tutuklu 7 sanığın bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma suçundan 22 yıl 6 şaraya kadar hapsi istendi.

00:26:52Elit apartmanının yıkılması ile ilgili 3'ü tutuklu 7 sanığın yargılanmasına başlandı.

00:26:57Hatay 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davanın duruşmasında sanıklar savunmalarını yaptı.

00:27:03Yapı denetim sorumlusu savunmasında bir kusurunun bulunmadığını iddia etti.

00:27:07Yıkılan binanın yapım aşamasında projeye uygun olmadığı gerekçesiyle bir dönem mühürlendiğini ileri sürdü.

00:27:16Müteahhit firma yetkilisi ise bina için belediyenin çorba evine 145 bin lira bağış yapıldığını ve bağışın ardından mührün kaldırıldığını ifade etti.

00:27:24Sanıklar haklarındaki tüm suçlamaları reddetti.

00:27:27Mahkeme heyeti yapı sahibinin tutuklanmasına, statik proje müellifininse tahliye edilmesine karar verdi.

00:27:33Mahkeme eksikliklerin giderilmesi için ileri bir tarihe ertelendi.

00:27:49Efendim İzmir'deki balık tezgahlarına götürelim şimdi sizlere.

00:27:52Sezon dışı olmasına rağmen tezgahlar dolu olsa da balığa rağbet yok.

00:27:56Talebi artırmak isteyen esnaf fiyatı düşürse de yine de umduğunu bulmuş değil.

00:28:04Fiyatlar aslında çok hesaplı yani.

00:28:08Ula satışlar istediğimiz gibi değil. Biz de memnun değiliz bu durumdan.

00:28:11Bakalım sezon aşıldı mı inşallah istediğimiz gibi olur bu sene.

00:28:14Aslında balık sezonu değil ama tezgahlar dolu.

00:28:17Dolu olsa da yaz ayında balığı tercih eden yok.

00:28:20Biz hala müşterimizi bekliyoruz ama çoğu insan yazın balık yemiyor.

00:28:23Yemediğinden fiyatlar düşüyor.

00:28:24Şu an müşteri yok tezgahta.

00:28:27Şu bizim iş yapacağımız saat.

00:28:29Burası İzmir'de taze balık almak isteyenlerin adresi olan Tarihi Havra Sokağı.

00:28:33Esnaf talep düştükçe fiyatları da düşürdü.

00:28:36Ama o düşüş tüketiciyi ikna etmedi.

00:28:38Bir kilo sardalayı 100 lira alabiliyorsun mesela.

00:28:40Bir kilo sardalayı 3 kişi 4 kişi yiyebiliyor.

00:28:42Ama bir kiloyu 600 lira verdiğin zaman kaç kişi yiyebilir?

00:28:45Balık hem hesaplı hem de ekonomik bir de sağlık açısından faydalı bir ürün.

00:28:49Ama işte şimdilik satış yok yani.

00:28:52Esnaf dört gözle sezonun gelmesini ve satışların artmasını bekliyor.

00:29:00Merkez Bankası rezervlerindeki artış da sürüyor.

00:29:035 Temmuz haftasında bir önceki haftaya göre 5 milyar 538 milyon dolarlık bir artış gerçekleşti.

00:29:10Ve toplam rezerv 148 milyar 448 milyon dolara çıktı.

00:29:19Merkez Bankası rezerv artışlarını sürdürüyor.

00:29:23Toplam rezervler 5 Temmuz haftasında bir önceki haftaya göre 5 milyar 538 milyon dolar artışla 148 milyar 448 milyon dolara çıkarak rekor kırdı.

00:29:34Veriler Merkez Bankası haftalık para ve banka istatistiklerinde açıklandı.

00:29:39Buna göre 5 Temmuz itibariyle Merkez Bankası bürüt döviz rezervleri 4 milyar 898 milyon dolar artışla 89 milyar 731 milyon dolara çıktı.

00:29:52Bürüt döviz rezervleri 28 Haziran'da 84 milyar 833 milyon dolar seviyesinde bulunuyordu.

00:30:02Bu dönemde altın rezervleri de 640 milyon dolar artışla 58 milyar 77 milyon dolardan 58 milyar 717 milyon dolara yükseldi.

00:30:13Böylece Merkez Bankası'nın toplam rezervleri 5 Temmuz haftasında bir önceki haftaya göre 5 milyar 538 milyon dolar artarak 142 milyar 910 milyon dolardan 148 milyar 448 milyon dolara çıkmış oldu.

00:30:33Efendim şimdi harcamalarımızla devam edeceğiz.

00:30:35Kredi ve kredi kartı borcundan dolayı bankaların takibine düşenlerin sayısındaki artış sürüyor.

00:30:41Ocak Mayıs döneminde 749 bin 522 kişi bireysel kredi ve kredi kartı borcunu ödeyemediği için yasal takibi alındı.

00:30:49Şimdi ayrıntıları konuşacağız.

00:30:51Bundan sonraki süreci konuşacağız.

00:30:53Ekonomist Mustafa Aşkın bizimle birlikte ve Profesör Doktor Abdülkadir Develi bizimle birlikte Mustafa Aşkın da gelecek sanırsam.

00:31:02Abdülkadir Bey hoş geldiniz yayına.

00:31:05Hoş bulduk efendim teşekkür ediyorum.

00:31:07Şimdi bu sayı daha da artacak mı ne dersiniz kredi ve kredi kartı borcu nasıl kapanacak süreç nasıl işler yani özellikle son bir sene kredi kartı çok fazla harcamaya başladık.

00:31:23Tabii sıkılaşma süreci içerisindeyiz ve burada özellikle şuna bakmak gerekiyor.

00:31:30İşte bu kredi kartı hacmi ile kredi kartı harcamaları arasındaki ilişkiye bakmak lazım.

00:31:37Geçtiğimiz Nisan aylarında Mayıs aylarında Haziran aylarında kredi kartlarındaki geçtiğimiz yıl hacim yani büyüme hızı %250'nin üzerindeydi.

00:31:47Yani bankalar birdenbire çok hızlı şekilde kredi kartı hacmini arttırmaya başladı.

00:31:53Hepimiz enflasyonda talepten konuşuyoruz talepten bahsediyoruz.

00:31:57Bunun bir sebeplerinden bir tanesi de kredi kartı toplam talep ve kredi kartı harcamalarının bunu desteklemesi ki hep ifade etmiş olduğumuz bir nokta yıllık bazdaki artışın %120'lerde olduğunu kredi kartı harcamalarına söyleyebiliriz.

00:32:13Yani bir taraftan siz kredi kartı hacmini arttırırsanız diğer taraftan kredi kartı harcamaları da aynı şekilde artıyor.

00:32:20Bakın geçtiğimiz yılın Nisan ayında aylık faiz yani bunun faizi bıraktığınız zaman 1.66 yiydi kredi kartı faiz oranı.

00:32:29Fakat şu an gelmiş olduk %4.5 gibi işte vergi vesaire eklendiği zaman %5'i aşabiliyor.

00:32:35Böyle bir durum söz konusu.

00:32:37Dolayısıyla burada borcu döndürememe gibi bir sorun ortaya çıkabiliyor.

00:32:41Çünkü bir taraftan da kredi kartı hacminde şu anda da bir daralma durumu söz konusu.

00:32:47Yani artık benim unutup arzama ödenemiyor.

00:32:49Şöyle söyleyeyim seçli bir rakamlara baktım ben nerelerdir diye.

00:32:54Tabi bir geleneksel ortalamaya bir bakmamız gerekiyor.

00:32:57Acaba şu an yaşamış olduğumuz noktada bir borç krizi mi var, borcu döndürememe krizi mi var buna bakmak gerekiyor.

00:33:05Tabi burada asgari ücret, asgari oran ve üstünü faizi bırakanların oranı geleneksel olarak %12.

00:33:14Fakat en son açıklanan verilerde bu %13.7.

00:33:17Yani geleneksel ortalamanın üzerinde yani tamamını ödeyemeyen sadece asgari kısmını ve üzerini ödeyip kalanını borca bırakanların oranı geleneksel olarak %12 iken %13.7'ye çıkmış.

00:33:31Yani burada bir artış durumu söz konusu.

00:33:34Bir kriz değil.

00:33:35Borç döndürememe krizi değil fakat dikkat edilmesi gereken bir nokta.

00:33:39Çünkü bu sayılar artıyor aynı zamanda.

00:33:42Dolayısıyla buna dikkat çekmek gerekiyor.

00:33:44Çünkü hacip arttıkça borç da artıyor.

00:33:47Faiz arttıkça borç döndüreme oranı da artıyor.

00:33:50Maaşlar mı gelir mi yetersiz kalıyor yoksa kredi kartı harcaması ya da işte artık bir alışkanlığımız mı değişiyor?

00:33:57Daha mı fazla kredi kartı harcaması?

00:33:59Tabi şöyle söyleyeyim size borç gelir uyumsuzluğu var burada.

00:34:03Yani ben hep şunu ifade ettim.

00:34:05Kredi kartı hacimindeki büyüme iki tane faktöre bağlı olmalı.

00:34:08Bir enflasyona bağlı olmalı.

00:34:10Enflasyon oranı da artmalı ve ikinci olarak da gelire göre olmalı.

00:34:14Eğer bunun üzerinde bir hacim artışı olur ise ki az önce yayın başında ifade ettiğim gibi yıllık bazdaki artış %200-250'lere ulaşırsa bu ne demektir?

00:34:25Yani siz bir yol açıyorsunuz daha fazla tüketin diye ve daha sonra bu özellikle borçlanma maliyetlerinin artışından dolayı da size geri dönüyor ve borcu döndüremiyorsunuz.

00:34:34Bakın önceden mesela kredi kartını krediyle kapatan bir kesim var.

00:34:40Fakat şu an kredi maliyetleri yüksek.

00:34:42Aynı zamanda kredi hacimindeki artış enflasyonun gerisinde bir daralma durumu söz konusu.

00:34:47Yani buradan kredi çekeyim kredi kartının borcunu ödeyeyim.

00:34:51Bu döndürme artık çok zor hale geldi.

00:34:54Çünkü kredi kartı faiz oranları yüksek.

00:34:57Kredi faiz oranları yüksek artı şu an istediğiniz miktarda kredi çekme imkanına sahip değilsiniz.

00:35:02Çünkü sıkılaşma süreci durumu söz konusu.

00:35:05Peki nasıl ödenecek Atatürk Kadir Bey bu kredi kartı borçları?

00:35:07Harcarken iyi de ama tabii bir de bunun ödemesi var.

00:35:10Tabii ödenmesi gerekiyor ya bir burada bankalar daha dikkatli olmalı.

00:35:14Enflasyon ve gelire bakarak kredi kartı hacmi artırılmalı.

00:35:19Daha fazla artırdığınız zaman bu sorun ortaya çıkabiliyor.

00:35:21Peki nasıl olacak bu?

00:35:23Yani şu anda faizler yüksek.

00:35:25Kredi kartı faizleri oldukça yüksek.

00:35:27Kredi faizleri oldukça yüksek.

00:35:29Yani birinden alayım ötekini ödeyeyim ötekinden alayım bunu ödeyeyim.

00:35:33Dönemi bitti.

00:35:35Çünkü bu yapmış olduğunuz eylemin iktisati olarak maliyeti şu an çok yüksek.

00:35:40Rasyonel bir sürdürülebilir değil bu noktada.

00:35:43Tabii ne yapılması gerekiyor?

00:35:45Harcamamak gerekiyor öncelikle onu söyleyeyim size.

00:35:47Sıkılaşma süreci var burada.

00:35:49Ama diğer taraftan da söylemiş olduğum gibi bu yakalanmam gerekiyor.

00:35:54Buna dikkat etmek gerekiyor.

00:35:56Yani şöyle alternatifler konuşuluyor da aslında.

00:36:01Mesela kredi kartına taksi sınırlaması gelse durumda adamı kötü olur.

00:36:05Yoksa belki hani alışkanlıklarımıza bir ket vurulabilir mi?

00:36:10Bilmiyorum hani sadece.

00:36:12Tabii şöyle durulur.

00:36:14Ben anlatmak istiyorum.

00:36:16Bu bir yıl öncesinde politika faizi çok düşüktü.

00:36:20Borçlama maliyeti çok düşüktü.

00:36:22Bankalar istedikleri şekilde kredi kartı hacmini arttırabiliyorlardı.

00:36:26Kredi erişim çok kolaydı ve düşük maliyetliydi.

00:36:29Tabii bu dönemden gelen alışkanlıklar var tüketicide.

00:36:32Yani bu şekilde kredi ve kredi kartıyla harcamalarını organize edebiliyorlardı.

00:36:37Fakat şu anda yüksek politika faiziyle beraber yüksek faiz oranlarıyla beraber

00:36:42bu çok zor bir hale geldi.

00:36:44Dolayısıyla burada rasyonel durmak gerekiyor.

00:36:47Ve burada bankalara çok önemli görevler düşüyor.

00:36:50Tabii son süreçte yüzde yüzün altına düştü büyüme hacminin hızı.

00:36:54Fakat 200-250'lerden geldik biz bu noktaya.

00:36:57Bu noktada daha katı olunması gerekiyor.

00:36:59Diğer taraftan da bu işin finans boyutu.

00:37:02Diğer taraftan da daralma var.

00:37:05Yani daralma demiş olduğumuz nokta şu.

00:37:07Uygulanan sıkı para politikasıyla ekonomik aktivitenin yavaşlanması

00:37:11ve dolayısıyla da enflasyonun yavaşlanması hedefleniyor bu noktada.

00:37:15Bunu getirmiş olduğu bir maalesef maliyette var.

00:37:18Burada talebin düşmesi, ciroların düşmesi anlamına gelecektir.

00:37:22Talebin düşmesi, gelirin düşmesi anlamına gelecektir.

00:37:25O yüzden ifade etmiş olduğumuz nokta şu.

00:37:27Uygulanan sıkı para politikası, sıkı maliye politikasıyla beraber

00:37:32biz ekonomik etkinliği de belli bir düzeyde tutmak durumundayız.

00:37:36Yani birdenbire kıstığımız zaman bu noktada, talebe birdenbire kıstığımız zaman

00:37:40ciroların düşmesi, gelirin düşmesine bağlı olarak ise

00:37:43burada vatandaşların, firmaların, şirketlerin ödeme kabiliyeti de bu noktada yavaşlayacaktır.

00:37:50O yüzden bu bir işarettir aynı zamanda.

00:37:52Şu an bir borç krizi yoktur.

00:37:54Geleneksel ortalamanın biraz üzerinde şu anda borcu döndüreme oranları.

00:37:59Fakat buna da dikkat etmemiz gerektiğini ben buradan söyleyebilirim.

00:38:02Harcarken dikkat edin diyorsunuz.

00:38:05Peki Prof. Dr. Abdürkadir Develi bizimle birlikteydi.

00:38:09Hazır şöyle alışveriş sezonundayken de önemli bir uyarı niteliğinde oldu.

00:38:15Teşekkür ediyoruz.

00:38:16Kredi kartı borcundan harcamayarak kurtulabiliriz diye altını çizelim.

00:38:20Devam edelim.

00:38:22Efendim Schengen vizesi almak her geçen gün daha da zorlaşıyor.

00:38:26Çünkü çoğu kişi başvurularda ret alıyor.

00:38:29Bu durum rakamlara da yansımış durumda.

00:38:31Geçen yıl sayısı 1 milyonu geçen başvurulardan %16'sına ret çıktı.

00:38:36Ret edilen vize başvurularına ödenen rakamsa tam 13 milyon euro.

00:38:41İbrahim Konay ve Hakan Kahraman'ın haberini de izleyelim.

00:38:50Oğlumu bekliyorum.

00:38:51O da arkadaşlarıyla bir geziye gitmek istiyor.

00:38:54Bakalım heyecanla bekliyoruz.

00:38:55Açıkçası şu an biraz heyecanlıyım.

00:38:57İlk değil dediğim gibi çok fazla sayıda ret yiyoruz.

00:39:00Kimi tatil kimi de iş için yurt dışına çıkmak istiyor.

00:39:02Ancak çoğu vizede ret alıyor.

00:39:04Şu an retlenmeyi bırakın.

00:39:06Randevu anlatmayla çok zor.

00:39:07Ben de iki sefer et yedim.

00:39:09Daha sonra alabildik vizeyi.

00:39:11Geçtiğimiz yıl Türkiye'den Şengen vizesi için yapılan başvuru sayısı 1 milyonu geçti.

00:39:15Başvurulardan %16,1'i reddedildi.

00:39:18Geçen yıl reddedilen yaklaşık 170 bin vize içinse yapılan harcama 13 milyon euroyu buldu.

00:39:24Geri de alamıyoruz rakamları.

00:39:26Hepimiz çok mağdur olduk.

00:39:27Vize başvuru merkezlerindeki kuyruk bir an olsun bitmiyor.

00:39:30Başvurulara şehir dışından da gelen çok sayıda kişi var.

00:39:33Kuyruktaki herkes birazdan vize görüşmesine gidecek.

00:39:36Ancak çoğunun yüzünde ret çıkma tedirginliği var.

00:39:39Ben de Malta'da randevu bulduğum için şansım Malta'dan yana deneyeceğim bu sefer.

00:39:43Çok açık ifade ettim.

00:39:45Zaten göç etme gibi bir amacım da yok.

00:39:47Ben Amerika'da yaşıyorum.

00:39:48Şu anda yurt dışından gelen istemiyor tabii ki de.

00:39:50En çok ret alınan ülkeler sırasıyla Almanya, Yunanistan, Fransa, Hollanda, İtalya, Macaristan, İsviçre, İsveç, Çekya ve Danimarka oldu.

00:40:00Meral Hanım Hollanda'ya eğitim amacıyla vize başvurusunda bulunmuş.

00:40:03Şu anda pasaportu elinde.

00:40:05O sonuca birlikte bakacağız.

00:40:06Efendim hazır mısınız?

00:40:07Evet.

00:40:08Heyecanlıyım.

00:40:09Evet ilk defa başvuruyorum.

00:40:10Kendim başvuruyorum.

00:40:11Ne hissediyorsunuz?

00:40:12Korku.

00:40:13Ret ihtimali nedeniyle endişeyle açtı zarfı ama bu kez korkulan olmadı.

00:40:17Evet.

00:40:18Çıkmış.

00:40:19Çıkmış.

00:40:204 aylık çıkmış.

00:40:21Ben 2 aylık başvurmuştum.

00:40:22Tam 2 ay 1 gün falan bekliyorum.

00:40:25Efendim Türkiye'de besicilerin çoban ihtiyacı da günden güne artıyor.

00:40:31Ancak her gün çobanların sayısı da giderek azalıyor.

00:40:34Peki bu durumu tersine çevirmek için ne yapmak lazım?

00:40:37Konuya dair uzman isim CNN Türk'te değerlendirdi.

00:40:40İzleyelim.

00:40:45Köylerde insanlar çoktu.

00:40:46Şimdi öğrenci oldu.

00:40:4812 yıl mecburi.

00:40:49Gençler okumaya gitti.

00:40:51Köylerde okullar kapandı.

00:40:52Kimse kalmadı.

00:40:53Köyden kente göç en çok hayvancılık sektörünü etkiledi.

00:40:57Sektörün yapı taşı çobanlar aynı zamanda en büyük sorunu haline geldi.

00:41:02Özellikle küçük baş hayvancılığın canlanması ve her köyde her evin önünde küçük baş hayvancılığın olabilmesi için de çoban olmazsa olmazımızdır.

00:41:13Çünkü besiciler çoban bulamıyor.

00:41:15Öyle ki çoban bulmaktan umudunu kesen besiciler hayvanlarını bile satmaya başladı.

00:41:20Hayvancılık bitecek.

00:41:22Çünkü çok köylerde satıldı bu.

00:41:2450 yıllık 60 yıllık kişiler bu işleri terk etti.

00:41:27Bugün 4 sürü 5 sürü koyun çıkan yerlerde bir sürü kaldı.

00:41:30Bazı yerlerde hiç kalmadı.

00:41:32CNN Türk yayınına katılan Türkiye Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği Genel Başkanı Nihat Çelik, Türkiye'nin çoban ihtiyacına vurgu yaptı.

00:41:41150 bin çoban olursa biz sektörü şaha kaldırırız.

00:41:45Avrupa'da olan birinci sıradaki konumuzu koruruz.

00:41:49Peki çoban sorunu nasıl giderilir?

00:41:52Birli çobanlarımızın öncelikle bu mesleğe özendirilmesi.

00:41:55Yani sahiplenmek istiyorlar.

00:41:57İkincisi her vatandaş gibi sosyal güvenlik primlerinin devlet tarafından ödenmesi istiyorlar.

00:42:04Bir diğer sorunsa Türkiye'ye çobanlık yapmak için gelenlerin bir süre sonra başka mesleklere kayması.

00:42:10Yabancı çobanların önü açılsın.

00:42:12Yasal mevzulat çerçevesinde bunlara çalışma izni verilsin.

00:42:16Fakat diğer alanlarda çalışacak durumlarına da kısıtlama getirsin.

00:42:21Çünkü geliyor çobanlık için geliyor.

00:42:23Gözü açılıyor. Ertesi gün o bir tarafa kaçıyor.

00:42:26Nihat Çelik ayrıca çoban istihdam desteğinin sadece 5 ay yapıldığına dikkati çekti.

00:42:32Mesela diyelim ki çoban istihdam desteği var 5 ay veriliyor.

00:42:35Peki 5 ay çoban istihdam desteği aldık.

00:42:38Ve diğer 7 ayı ne yapacağız?

00:42:41Bir çoban 25 ile 35 arasında para alıyor.

00:42:44Dolayısıyla bizim askeri ücretten ziyade asıl sıkıntımız çobanın olmamasıdır.

00:42:54Türkiye Statistik Kurumu verilerine göre Türkiye'de köyde yaşam oranı %7 seviyelerinde.

00:43:00Peki neden gençler tarım ve hayvancılıkla ilgilenmek istemiyor?

00:43:04Biraz önce haberimizde de izledik çoban bulmakta zorluk yaşıyor sektör temsilcileri.

00:43:09Konuya ilişkin yaşanan sorun ne aslında tam olarak?

00:43:12Köyde yaşam oranı yeniden artar mı?

00:43:15Tarım ve Orman Bakanlığı hangi projeleri hayata geçirdi?

00:43:18Bu soruların yanıtını inceleme haberimizde uzman isimlere sorduk.

00:43:43Tarım ürünlerinde ve hayvancılık ürünlerinde büyük düşüşler var.

00:43:47Bu da büyük kentlerde enflasyona, gıda fiyatlarının her yıl artmasına neden oluyor.

00:43:53Kentten köye tekrar göçün başlatılabilmesi için

00:43:57tabi yapılması gereken önemli noktalardan bir tanesi

00:44:01özellikle köydeki altyapı problemlerinin düzeltilmesi gerekiyor.

00:44:05Ancak çiftçi sayısı azaldı.

00:44:07Azalmaya da devam ediyor.

00:44:09Gençler artık hayvancılık da yapmak istemiyor.

00:44:12Türkiye'nin köyleri boş vaziyette.

00:44:15Birçok köyde insan yok artık.

00:44:17Neredeyse haritadan silinecek.

00:44:19Bazıları da evlenmeye çalışıyor.

00:44:21Bazıları da evlenmeye çalışıyor.

00:44:23Bazıları da evlenmeye çalışıyor.

00:44:25Bazıları da evlenmeye çalışıyor.

00:44:27Bazıları da evlenmeye çalışıyor.

00:44:29Bazıları da evlenmeye çalışıyor.

00:44:31Birçok köyde insan yok artık.

00:44:33Neredeyse haritadan silinecek.

00:44:35Bazıları da insanlar işte yazdan yaza gitmeye başlıyorlar.

00:44:38Türkiye çok hızlı bir şekilde şehirleşiyor.

00:44:412023 TÜİK verilerine göre nüfusun %93'ü şehir merkezlerinde ve ilçelerde.

00:44:47Yalnızca %7'lik bir kesim köylerde yaşıyor.

00:44:51Köylerimizdeki nüfus çoğunlukla yaşlı nüfus haline geldi.

00:44:54Günümüzdeki Türkiye'sinde.

00:44:56Çünkü gençler hareket ediyorlar, şehirlere gidiyorlar.

00:44:59Köylerde yaşlılara değil, gençlere ihtiyacımız var.

00:45:03Gençler üretim yapacak.

00:45:05Gençleri teşvik etmek lazım köylere gidip götürmek için.

00:45:08Birçok tarımsal arazi atıl vaziyette duruyor.

00:45:11Kentten köye göçü sağlamadık ama tarımsal desteklerin de buradan çiftçilere verilmesi

00:45:16ve burada tarımsal üretimin de arttırılması çok kıymetli.

00:45:19Tarımsal üretimden de bu insanların geçimlerini rahat sağlayabilecek koşullarını oluşturulması

00:45:25ekonomik açıdan son derece kıymetli.

00:45:28Peki tekrar köye dönüş mümkün mü?

00:45:30İnsanlar köye dönmeye teşvik edilebilir mi?

00:45:33İşte bu noktada Tarım ve Orman Bakanlığı'nın çok önemli projeleri var.

00:45:37Bizim kırsalda yaşayan insanlarımızı orada tutmak ve istanbulda geliştirmek için

00:45:41çok önemli bir projemiz var.

00:45:42Uzman eller projemiz dediğimiz.

00:45:43Bu proje özellikle ziraat mühendisi, gıda mühendisi, ürünleri mühendisi, veteriner hekim,

00:45:48teknisyen ya da teknikler olan ya da orta üretimine tarım eğitimi almış olan insanlarımıza,

00:45:54meslektaşlarımıza yüzde yüz hibe olan 250.000 TL bir program uyguluyoruz.

00:46:01Böylece hem bitsiz üretimde hem de hayvansız üretim yaparak orada kendi işini kurmuş oluyorlar

00:46:06ve hem kendi patronları oluyor.

00:46:08Kendi işini kuruyorlar.

00:46:09Gerek bitsiz üretim gerek hayvansız üretim yapabiliyorlar.

00:46:11Kadınlara ve gençlere öncelik veriliyor.

00:46:142413 uzmanımıza proje verdik.

00:46:18Yaklaşık 430 milyon TL hibe bu.

00:46:20Bunun karşılığında 520 milyon TL'lik de yatırım oldu.

00:46:23Yani bitsiz üretim ya da hayvansız üretim.

00:46:25Bu programlarla, biz kırsal kalkınma programlarla genç nüfusu yerinde tutmaya çalışıyoruz.

00:46:29Oraya yönlendirmeye çalışıyoruz.

00:46:31Özellikle özellikle kadınlarımıza ve gençlerimize pozitif ayrımcılık yapıyoruz.

00:46:34Eğer kadınsa ve gençse daha fazla hibe programına yararlanmış oluyoruz, önceliklendirilmiş oluyoruz.

00:46:40Köyler kalkındıkça ya da kalkındırıldıkça, buralara teşvikler verildikçe

00:46:45insanlar köy yaşamını, yaşamayı arzulayabilirler.

00:46:49Bunu yapabilmek için çeşitli imkanlar sunmanız lazım.

00:46:51Birinci önceliğimiz, kırsaldan kentte göç önlemek.

00:46:54Önce bir kırsaldaki stabilizasyon sağlamak, orada kalmasını sağlamak.

00:46:58Daha sonra da, ikinci akşamada, kentte bu faaliyeti yapabilecek kabiliyette genç ve kadınlarımızın

00:47:05kırsala dönerek üretime katkı sağlamaları.

00:47:08Bizim tabii 2030 yılına kadar böyle bir hedefimiz var.

00:47:11Yani en azından bu %7'lik oranı %8'e, %9'lara çıkarsak, hem tarımsal üretimde miktarı artırmış olacağız,

00:47:18hem de gençleştirmiş bir tarımsal faaliyetle uğraşan kesim elde etmiş olacağız.

00:47:22Hedefimiz 2030 yılında en azından bu %7 ya da %8'i, %9'a çıkartıp,

00:47:27genç nüfusu, 58 olan ortalama nüfusu, 50'lerin altına çekmek bizim için öncelikli bir konu olacak.

00:47:34Şehirde yaşam zorlaştı.

00:47:36Uzmanlara göre bu durum, köyde yaşama teşvik etmek için bir avantaj.

00:47:40Tarım ve hayvancılık artık çok teknik bir konu olmaya başladı.

00:47:44Yani ileri düzeyde teknik bilgi ve beceriyi de gerektiriyor.

00:47:49Bunun için belki de kırsal kesimlerde veterinerler, ziraat mühendisleri sayısı arttırılabilir.

00:47:58Bunları bir çeşit yaşam koçu gibi düşünelim şehirde.

00:48:01Köylere yeni göç eden insanlara yardım edecek, yeni tarım tekniklerini öğretecek,

00:48:07bilgilendirecek ihtiyaçları olduğunda her an onların yanında kendilerini gösterecek insanlara ihtiyacımız var.

00:48:14Hayvancılıkta verimlilik nasıl artar?

00:48:17Şunu demek istiyoruz, 3 tane 5 tane hayvanla değil de 25 üzerinde 50 başlık 100 başlık testlerin kurulmasıdır sürdürülebilir bir üretim açısından.

00:48:26İşletmeniz, ölçek büyüğünüz ne kadar fazlaysa o kadar verimli bir üretim yapıyorsunuz, maliyet o kadar düşüyor.

00:48:32Ve ülkeye ihtiyacı olan et, süt, yumurta gibi nimetlerimizi de sağlamış oluyoruz.

00:48:37Ayrıca fazlasını da ihracat yoluyla dışarı satıp gelir elde ediyoruz.

00:48:41Tarım ve Orman Bakanlığı'nın projeleri köyde yaşam oranının arttırılmasını hedefliyor.

00:48:45HİBE'nin yanı sıra eğitimler de teşvik için büyük önem taşıyor.

00:48:49Örneğin arıcılık.

00:48:51Burada da arıcılık yapan bu belirtmiş olduğumuz meslek gruplarına da yine 350 bin TL'ye kadar HİBE programımızı vermiş oluyoruz.

00:48:58Böylece de çok da yoğun bir talep var bu konuda.

00:49:01Özellikle genç kızlarımız arıcılığa karşı bir hevesi var.

00:49:04Önce bir eğitim veriyoruz tabii bunları.

00:49:06Belli bir süre eğitim altından sonra arıcılık nasıl yapılır, dikkat etmesi gereken hususlar, kovanla ilgili ya da balının toplanmasıyla ilgili kısımları.

00:49:16Akabinde de HİBE programından alıp bu kovanlarla güzel güzel bal üretimine geçiyorlar ki çok da güzel piyasada ürünlerini satmaya başladılar.

00:49:27Bu da bizim için çok kıymetli bir durum.

00:49:29Özellikle kadınlarımızın, genç kızlarımızın bu işe yönelmesi.

00:49:32Köyde yaşama ronanın artması için altyapıların geliştirilmesi oldukça önemli.

00:49:37Biz bir defa altyapı dediğimizde bunun mutlak sürekli su, elektrik, yol gibi temel altyapı hizmetlerinin güçlendirilmesi,

00:49:46hatta internet eleştirilerinin sağlanması gibi adımlar göçü mutlaka yani kentten köye göçü teşvik edebilecek temel unsurlar arasında yürüyor.

00:49:59MÜZİK

00:50:22Efendim çok kısa bir reklam arası bizden ayrılmayı devam edeceğiz.

00:50:26MÜZİK

00:50:37CNN Türk ekranlarına hoş geldiniz yeniden efendim devam ediyoruz bugüne ber kuşağına.

00:50:41Bursa'da bir soğuk hava deposunda yangın çıktı.

00:50:44Ekiplerin müdahalesiyle yangın kontrol altına alındı.

00:50:47Bakalım görüntülerle birlikte detaylara.

00:50:50Yangın İzdik ilçesinin Elbeyli mahallesindeki bir soğuk hava deposunun çatısında başvuradığı alevler bir anda depoyu sardı.

00:50:58İşçiler depodan tahliye edilirken bina çevresinde de geniş güvenlik önlemleri alındı.

00:51:04Elektrik kontağından çıktığı tespit edilen yangın 2 saatlik mücadelenin ardından kontrol altına alındı.

00:51:10Bölgede soğutma çalışmaları da devam ediyor.

00:51:21Efendim saldırgan sokak köpekleri için ilgili hazırlanan yasa teklifi tamamlandı ve imzaya da açıldı.

00:51:29Teklifte uyutma maddesinin kapsamı daraltıldı ve yetki belediyelere verildi.

00:51:34Yasa teklifi için son gelişmelerine hemen detayları öğrenelim.

00:51:38CNN Türk ekibinden Arda Erdoğan bizleri bekliyor.

00:51:41Arda kolaylıklar diliyorum sendeyiz.

00:51:43Mertem çok uzun bir süredir AK Parti'nin üzerinde çalıştığı saldırgan sokak köpeklerine ilişkin düzenleme.

00:51:53Yaklaşık 15 dakika sonra AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığında duyurulacak.

00:52:00O duyurunun ardındansa meclis başkanlığına kanun teklifi sunulacak.

00:52:05Tabi AK Parti uzun bir süredir üzerinde çalışıyor demiştik.

00:52:08Öncelikle dört bakanlık çalışmalarına başladı.

00:52:10Tarım ve Orman Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı çalışmalarını yürüttü.

00:52:16O çalışmalar sırasında oluşan fikirler AK Parti'nin yetkili kurullarında da uzunca bir süre tartışıldı.

00:52:22AK Parti kurullarında yapılan tartışmanın ardındansa metin yazım aşamasına geçildi.

00:52:27Tam bu zamanda da AK Parti'nin Grup Başkan Vekili Bahadır Yenişehirli oğlu taraflardan görüşler aldı.

00:52:34Türkiye'nin dört bir yanından gelen hayvanseverler, dernekler, veteriner hekimler bu konudaki bu sorunun çözümüne ilişkin atılabilecek adımı içeren fikirlerini Yenişehirli oğluna sundular.

00:52:44Geçtiğimiz hafta düzenlenen AK Parti meyka toplantısında da artık o görüşler Cumhurbaşkanı'na sunuldu ve yazılan metnin üzerinden son bir kez geçildi.

00:52:5215 dakika sonra da AK Parti Grup Başkanı detayları sunacak.

00:52:56O teklifin içerisinde belediyelere hayvanların bakımı ve toplanması için bir yükümlülük getiriliyor.

00:53:02Belediyeler büyüklüklerine göre elbette bu kaynağı ayırmak ve kullanmak durumunda kalacaklar.

00:53:10Bu kaynağı ayırmayan ve kullanmayan belediyelere 6 aydan 2 yıla kadar sorumlular hakkında hapis cezası getirilmesi de öngörülüyor.

00:53:17Çok tartışılan bir husus vardı o da ötenazi işlemiydi tabi ki.

00:53:21Bu işlem de bazı sokak köpekleri için uygulanacak saldırgan olanlar, kuduz riski taşıyanlar, diğer hayvanlara ve insanlara saldıranlar,

00:53:28çeteleşen köpeklerin uyutulma ihtimalinin de gündeme gelmesi bekleniyor tabi ki.

00:53:33Tüm bunlar beklentiler, az sonra yasa tasarısındaki hükümleri AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler,

00:53:39AK Parti'nin Grup Yönetim Salonu'nda şu an bizimle olduğumuz alanda kameralar karşısına geçerek duyuracak.

00:53:49Üniversite öğrencisi Ata Emre Akman sipariş teslim etmek için gittiği apartmanda bıçaklı saldırıya uğramış, hayatını kaybetmişti.

00:53:57Türkiye'nin konuştuğu vahşi cinayete ilişkin davada bugün karar günü.

00:54:02CNN Türk muhabiri Merve Tokas duruşmanın görüleceği Balıkesir Adliyesi'nde.

00:54:07Merve kolaylıklar diliyorum. Davada son durum nedir?

00:54:15Evet Meltem, duruşma yaklaşık yarım saat evvel başladı.

00:54:20Sanıklar Orhan Özdemir ve katil zanlısı 17 yaşındaki Erdoğan Özdemir tek bir sistemiyle bağlandı

00:54:26ve duruşma yarım saat evvel başladı ifade ettiğim gibi.

00:54:29Şimdi tanıklar zaten toplamda 17 tanık geçtiğimiz duruşmada dinlenmişti.

00:54:33O tanıklardan birinin daha dinlenmesi talep edilmişti.

00:54:36Kurtuluş Şen o tanık olarak dinlendi duruşmada.

00:54:40Özellikle Kurtuluş Şen'in olaydan bir hafta evvel Orhan Özdemir'in Kurtuluş Şen'in evine gelerek

00:54:47evde Sultan Durmaz'ın evinin önünde öyle bir şey olacak ki bunu ben de yapmayacağım.

00:54:54Aslan gibi bir erkek evlat yetiştirdim. O yapacak ve bu yapılan şeyi de tüm Balıkesir konuşacak gibi

00:55:01bir beyanda bulunduğu iddiası vardı diğer tanık ifadelerinden.

00:55:04Kurtuluş Şen vermiş olduğu ifadesinde bunu doğruladı.

00:55:08Evet benim elim evime geldi olaydan dört gün önce ve bana aslan gibi bir oğlan yetiştirdim.

00:55:14O benim yapmama gerek yok. O evin önünde öyle bir şey yapacak ki bunu bütün Balıkesir konuşacak gibi

00:55:21bir ifadeyi kullandığını son dinlenen tanık beyanı da doğruladı.

00:55:26Yine özellikle Orhan Özdemir'in sık sık Sultan Durmaz'a yönelik oğluna Erdoğan Özdemir'e

00:55:33bir takım kışkırtıcı beyanlarda bulunduğunu da tanık vermiş olduğu ifadesinde doğruladı.

00:55:39Orhan Özdemir, Katizanlısının babası azmettirici olduğu iddiasıyla hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis sistemi var.

00:55:46Ona soruldu bu iddialar. Ne söylemek istersin bu iddialara dedi.

00:55:50Orhan Özdemir tanıklarının hepsi yalan söylüyor. Benim uyuşturucuyla bir işim yok.

00:55:55Kendileri uyuşturucu içmekten beyinlerini kaybetmişler.

00:55:59Benim üzerime oynuyorlar. Üzerime tanıklarının söyledikleri hiçbir şeyi kabul etmiyorum diyerek

00:56:05o da tanıklarının vermiş olduğu beyanları doğruladı.

00:56:09Ama şunu ifade etmek lazım bu zamana kadar 17 tanık dinlendi.

00:56:1218. sıra dakikalar evvel dinlendi.

00:56:15Tanıkların genel itibariyle söyledikleri tek bir ortak cümle var Meltem.

00:56:19O evin önünde öyle bir şey olacak ki bütün Balıkesir konuşacak.

00:56:24Sultana zarar vermeyeceğim. Ne yapacaksak o evin önünde yapacağız.

00:56:28Bunu da ben yapmayacağım oğlum yapacak.

00:56:31Şeklinde bütün tanıkların ortak kullandığı ve doğruladığı cümle.

00:56:35Babanın azmettirici olduğu iddiasıyla yargılanan babanın böyle bir cümleyi

00:56:40hemen hemen neredeyse her tanığa söylediği yönünde.

00:56:44Tabi savcılık geçen duruşmada esasa ilişkin mütealasını açıklamıştı.

00:56:4811 saat sürmüştü.

00:56:50Yine Erdoğan Özdemir alkolü olduğu gibi ilginç bir savunma yapmıştı.

00:56:56Kendini savunmuştu.

00:56:57Hatırlamadığını söylemişti.

00:56:5825 bıçak darbesini hatırlamadığını söylemişti verdiği ifadesinde.

00:57:02Ve savcılıkta esasa ilişkin mütealasını hem baba hem de azmettirici hem de oğlu için

00:57:09ağırlaştırmış müebbet talep etmişti.

00:57:11Dakikalar sonra duruşmadan karar çıkmasını bekliyoruz.

00:57:14Bizler de sıcak gelişmeleri aktarmaya devam ediyor olacağız diyelim Meltem.

00:57:18Sözü bir kez daha sana bırakalım.

00:57:20Teşekkür ediyoruz Merve Tokaz'a.

00:57:23Efendim devam edelim İstanbul'da ailesinin kayıp başvurusunda bulunduğu

00:57:2723 yaşındaki Erva Raziye Asar'ın vahşi bir cinayete kurban gitti ortaya çıktı.

00:57:32Hemen ayrıntıları öğrenelim Arife Yılmaz'dan.

00:57:35Arife kolaylıklar sendeyiz.

00:57:42Teşekkürler Meltem.

00:57:45Evet İstanbul'da bir kadın cinayeti yaşandı.

00:57:49Erva Raziye 23 yaşındaydı ve ailesi kayıp ihbarında bulunmuştu.

00:57:54Erva'nın cesedine ulaşıldı.

00:57:56Ve tüm vücudu parçalara ayırarak bir inşaat alanında bulundu.

00:58:01Katil zanlısı da olayı itiraf etti.

00:58:04Peki nasıl gelişti bu olay?

00:58:06İstanbul'da yaşayan 23 yaşındaki Erva Raziye Asar adlı genç kız işe gidiyorum diye evden çıktı.

00:58:12Ve bir daha da eve geri dönmedi.

00:58:15Ailesi de hemen kayıp ihbarında bulundu ve emniyet ekipleri de harekete geçti.

00:58:20Emniyet ekipleri Erva Raziye'nin en son kimle görüştüğünü tespit etti.

00:58:26Ve kayıp başvurusunda bulunmuştu dedik.

00:58:30Erva Raziye'nin internet uygulaması üzerinden temizlik için çağrıldığını tespit etti.

00:58:35Emniyet ekipleri ve o en son temizlik için çağrılan yerde çalışmalarını sürdürdü.

00:58:41Ekipler ve FD adlı kişinin evine gittiğini tespit ettiler.

00:58:46Erva Raziye'nin 23 yaşındaydı.

00:58:49Göz altına alınan FD ifadesinde şöyle söyledi.

00:58:53Temizlik için çağırdım.

00:58:54Aramızda tartışma çıktı.

00:58:56Ve 23 yaşındaki genç kızı boğarak öldürdüğünü itiraf etti.

00:59:01Sonra da vücudunu çeşitli yerlerden parçalara ayırarak poşetlere koyup,

00:59:07altı ayrı poşete koyup bir inşaat alanına koyduğunu da itiraf etti.

00:59:11Ve bu arada da Asayiş Şube Müdürlüğü kayıp bir amirliğinde sorgulanan FD'nin yine

00:59:172007 yılında işlediği bir cinayetten dolayı cezaevinde olduğu da cezaevine girdi.

00:59:23Ve denetimli serbestlikten Covid zamanı 2021 yılında cezaevinden çıktığı öğrenildi.

00:59:30Erva Raziye 23 yaşındaydı.

00:59:32Temizlik için gitti evde.

00:59:35Katil zanlısı tarafından bir tartışma üzerine öldürüldü diyelim.

00:59:39Ve sözü buradan tekrar sana bırakalım Melte.

00:59:42Peki çok teşekkür ediyoruz Arife Yılmaz'a.

00:59:46Şimdi korkunç bir haberle yine devam edeceğiz.

00:59:51Hande Çinkitaş hatırlayacaksınız.

00:59:54İstanbul Kadıköy'de o zaman sene 2001'di.

00:59:58Vahşi bir aslında evinde ölü olarak bulunmuştu.

01:00:01Evinde hayatını kaybetmişti.

01:00:03Cinayete ilişkin şüpheli olarak yer alan bir baba vardı hatırlayacaksınız.

01:00:07Bir yandan ben de detaylara bakıyorum.

01:00:09Üvey anne hakkında yerel mahkeme berat kararı verdi.

01:00:12İstinaf mahkemesine müebbet hapis cezası verdi.

01:00:15Ama ne oldu biliyor musunuz?

01:00:17Baba yine tutuklanmadı.

01:00:2112 yaşındaki küçük kızın cinayetinde şüpheli baba ve üvey anneye berat kararı verildi.

01:00:27Olay İstanbul'un Kadıköy ilçesinde 4 Ocak 2001 tarihinde yaşandı.

01:00:3112 yaşındaki Hande Çinkitaş evinde öldürülmüş olarak bulundu.

01:00:35Anne Handan Yılmazer eski eşinin evinde kızının ölü bulunmasının ardından hukuk mücadelesi başlattı.

01:00:42Uzun yıllar süren dava sürecinde baba Nezih Çinkitaş ve üvey anne Şeyh Naz Çinkitaş bir ceza almadı.

01:00:5019 yıl sonra Hande Çinkitaş'ın öz babası Nezih Çinkitaş ve üvey annesi Şeyh Naz Çinkitaş hakkında iddianame düzenlendi.

01:01:01Anadolu İkinci Ağır Ceza Mahkemesi yargılama sonucunda sanıklar Şeyh Naz ve Nezih Çinkitaş'a berat kararı verdi.

01:01:09Anne Handan Yılmazer berat kararına itiraz etti ve istinaf mahkemesine başvurdu.

01:01:16İstinaf mahkemesi duruşmalı olarak dosyayı tekrar ele aldı.

01:01:20İstanbul Bölge Halliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesi kararı açıklandı.

01:01:25Mahkeme Nezih Çinkitaş hakkında verilen berat kararını bozdu.

01:01:29Müebbet hapis cezasına hükmetti.

01:01:36CHP'de 4-9 Eylül'de tüzük kurultayının yapılması planlanıyor.

01:01:40Yapılması beklenen tüzük kurultayının ertelenmesi gündeme geldi.

01:01:44Ancak Genel Merkez Yönetimi tüzük kurultayının tam zamanında yapılması gerektiği görüşünde ertelenmesini isteyenler,

01:01:51tüzük tartışması yapılmasının 31 Mart'taki başarıya rağmen partiyi geriye götüreceği belirtiliyor.

01:02:02CHP 4-9 Temmuz tarihleri arasında tüzük kurultayını yapmayı planlıyor.

01:02:07Ancak o kurultay ertelenebilir.

01:02:11Bazı il ve ilçe örgütlerinin erteleme talepleri ön plana çıktı.

01:02:15Parti örgütlerinin tüzük kurultayına mesafeli olduğu belirtiliyor.

01:02:19Zamanlama da erteleme taleplerine gerekçe gösteriliyor.

01:02:23Yerel seçimlerde elde edilen çıkışın iç çekişmeler nedeniyle geriye gideceğine dair bir düşüncede var.

01:02:30Tüzük değişikliği üzerinden iç tartışmaların ön plana çıkması partiyi geriye götürür görüşü de dile getiriliyor.

01:02:37Yerel seçim öncesi birçok kez gündeme gelen ancak uygulanmayan ön seçimi delegenin istemediği konuşuluyor.

01:02:45Bu nedenle de tüzük kurultayının ertelenmesi gerektiği savunuluyor.

01:02:52Bir yandan da tüzük için çalışmalar devam ediyor.

01:02:56CHP'nin hukuk işlerinden sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gülçiftçi'nin koordinasında yapılıyor çalışmalar.

01:03:03Önceki ve şu andaki milletvekillerinin görüşleri, parti örgütleri ve parti yöneticilerinin yanı sıra akademisyenlerin de konuyla ilgili önerileri toplanıyor.

01:03:18Milli Savunma Bakanlığı kaynakları Amerika'dan F-16 alım sürecine ilişkin NATO zirvesine teknik detayların ele alınacağına dikkat çekmişti.

01:03:26Edinilen bilgilere göre de 23 milyar dolarlık pakette Türkiye'nin bazı ürünlerde eksiltmeye gidebileceği belirtiliyor.

01:03:36Peki Türkiye neden böyle bir karar üzerinde duruyor? Bakalım.

01:03:45Milli Savunma Bakanlığı geçtiğimiz günlerde ABD ile F-16 tedarikinde imzaların atıldığını duyurmuştu.

01:03:52Bu sürecin ardındansa gözler imzalanan paketteki listeye ve anlaşmanın ne zaman hayata geçirileceğine çevrildi.

01:03:59Bakanlık kaynakları imzalanan paketteki detaylar üzerindeki çalışmaların heyetler arasında devam ettiğini kaydetti.

01:04:07Özellikle yapılan anlaşma kapsamında çok fazla etkenin olduğuna işaret edildi ve teknik detaylar için NATO zirvesi işaret edilmişti.

01:04:16ABD ile yürütülen F-16 sürecinde son durum ne?

01:04:20Kabul ve teklif mektuplarının daha önce çalışılmış liste üzerinden şekillendiği 23 milyar dolarlık pakette değişiklik olabileceği belirtiliyor.

01:04:29Savunma sanayi alanında yerli ve milli üretimde birçok projeyi hayata geçiren Türkiye'nin bazı ürünlerde eksiltmeye gideceği ifade ediliyor.

01:04:38Söz konusu rakam listeye son hali verilince netleşecek.

01:04:42Eğer listede eksiltme olursa rakam 23 milyar liranın altına inecek.

01:04:50Peki listede nasıl bir eksiltmeden bahsediliyor?

01:04:53Mevcutta imzalanan pakette 70 modernizasyon kiti, mühimmatlar ve 40 F-16'ı bulunuyor.

01:05:00İşte bu listede azaltmalar olabilir.

01:05:03Teknik çalışmaların sürdüğü kaydediliyor.

01:05:07Sürecin mutabakatla sonlanmasıyla Türkiye'nin anlaşmanın ilk taksitini yatırarak alıma başlaması öngörülüyor.

01:05:14İlk F-16'ların ise 2028 yılında geleceği tahmin ediliyor.

01:05:24Efendim bedelli askerlik 217 bin 871 TL oldu.

01:05:31TÜİK tarafından açıklanan haziran ayı enflasyon rakamları memur ve memur emeklisi vatandaşların yakından takip ettiği temmuz zamlı içinde belirleyici oldu.

01:05:41Memur zamlından etkilenen ödemelerden biri de bedelli askerlik ücreti.

01:05:46Zamlı bedelli askerlik ücreti de belli oldu dedik.

01:05:49Hemen arkamda görüyorsunuz 217 bin 871 TL olarak artık kayıtlara geçti.

01:05:57Başvurular da 8 Temmuz itibariyle başladı.

01:06:00Başvurular peki nasıl yapılacak?

01:06:02E-Devlet üzerinden yapılıyor diyelim ve devam edelim yine bir başka gelişmeyle.

01:06:08Efendim 2023 yılı Mayıs ayına göre 31,8 milyar dolar azalarak 25,2 milyar dolar seviyesine geriledi.

01:06:17Rakamları Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Hazine-Maliye Bakanı Mehmet Şimşek değerlendirdi.

01:06:23İki isim de cari işlemler açığımız azalmaya, rezervlerimiz güçlenmeye devam ediyor vurgusu yaptı.

01:06:34Cari işlemler açığımız azalmaya, rezervlerimiz güçlenmeye devam ediyor Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz cari açık rakamlarını böyle değerlendirdi.

01:06:42Cari işlemler dengesindeki iyileşme büyük ölçüde dış ticaret açığındaki düşüşten ve hizmet gelirlerindeki artıştan kaynaklanmıştır.

01:06:50Hizmet gelirlerindeki Mayıs ayındaki artışla birlikte altı ay sonra mal ve hizmet dengesi pozitife dönmüştür.

01:06:56Yılmaz cari açığı azaltırken doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını ülkemize daha fazla çekerek cari açığın finansman kalitesini ve rezervlerimizi artırmaya hedefliyoruz diye de ekledi.

01:07:11Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de rakamları değerlendirdi.

01:07:16İstikrar, güven ve dayanıklılık artıyor, cari açık önemli bir sorun olmaktan çıkıyor.

01:07:20Dış borcun milli gelire oranı düşüyor ve rezerv birikimi hızlanıyor dedi.

01:07:29Bakan sosyal medya hesabından yaptı açıklamayı.

01:07:31Yıllık cari açık Mayıs'da 25.2 milyar dolarla 2022 yılı Haziran ayından sonraki en düşük seviyesine geriledi dedi.

01:07:39Cari açıktaki düşüşün yanı sıra olumlu dış finansman görünümünün devam ettiğine dikkat çekti.

01:07:44Şimşek'e göre yılın ilk beş ayında portföy girişi 19.1 milyar dolara ulaştı.

01:07:50Bankacılık ve real sektörün uzun dönem dış borç çevirme oranları ise geçen sene Ocak Mayıs döneminde %97 ve %73 seviyesindeydi.

01:07:59Bu yılın aynı döneminde sırasıyla %160 ve %123'e yükseldi.

01:08:05Bakan cari açığın milli geri lira oranını ise ikinci çeyrekte %2.5'in altına gerilemesini beklendiğini ifade etti.

01:08:14Yapısal reformlarla ekonomik dönüşümü gerçekleştirerek sürdürülebilir cari açığa ulaşacağız.

01:08:20Böylece ülkemizin dış finansman ihtiyacını kalıcı olarak düşüreceğiz dedi.

01:08:25Gagabulut

01:08:30Efendim tepki çeken içeriklerle adını duyuran sosyal medya fenomeni Gagabulut

01:08:35daha önce Cumhurbaşkanı'na hakaret, şantaj ve çocuğun istismarlı suçlarından yargılanmış ve iki yıl cezaevinde kalmıştı.

01:08:42Bu kez yasa dışı bahis sitelerinin reklamını yaptığı gerekçesiyle gözaltına alındı.

01:08:47Ardından da adliyeye sevk edildi.

01:08:51Aç kapıyı!

01:08:55Sadece beş gün önce bu paylaşımı yapmış, bir yılda üç defa şafak operasyonu yiyip cezaevine gireceğimi bilmiyordum yazmıştı.

01:09:01Bugün cezaevinden çıkışımın birinci yılı.

01:09:06Yine gözaltına alındı.

01:09:08Neden gözaltına alındığını biliyor musunuz?

01:09:10Acı çekeceksiniz, üzüleceksiniz.

01:09:12Tepki çeken içerikleriyle bilinen Gagabulut isimli sosyal medya fenomeni Bulut Altu

01:09:16daha önce Cumhurbaşkanı'na hakaret, şantaj, çocuğun cinsel istismarlı suçlarından yargılanmış cezaevine girmişti.

01:09:23Buradan çıkarsam iyi bir insan olacağım demiştim.

01:09:25Tamam bro, Allah'a emanetsin.

01:09:27O günleri böyle anlatıyordu ama polis yine takipteydi.

01:09:30Bu kez yasa dışı bahis reklamından hakkında inceleme başlatıldı.

01:09:33Kullandığımdan beri de bana çok kolay bir yoldan para kazandırıyor.

01:09:36İddiaya göre yasa dışı bahis sitelerinin reklamını yapıyor ve oyuncu kazandırıyordu.

01:09:40Ben her zaman yatırdığım paranın iki katını kazanıyorum.

01:09:43Karşıyaka Cumhuriyet Başsavcılığı düğmeye bastı.

01:09:45Gagabulut evine düzenlenen operasyonla gözaltına alındı.

01:09:48Yasa dışı bahisten diyorlar.

01:09:5027 yaşındaki sosyal medya fenomeninin emniyetteki işlemleri sürüyor.

01:09:59Efendim hakikaten şaşırıyorum.

01:10:01Yani şimdi az önce de izledik.

01:10:03Gagabulut, Dilan Polat, Güngen Çifti, Öz Ailesi.

01:10:07Şimdi saymakla bitmiyor.

01:10:09Bir çoğumuz sosyal medyayı yakından takip ediyorsunuz.

01:10:12Benden daha farklı isimler de siz şu an eminim sayıyorsunuzdur.

01:10:16Şimdi bu fenomenlerin çoğu suça karıştığı her gün ekranlara getiriyoruz.

01:10:20Konuşacağız, konuklarımız var.

01:10:22Hukukçu Tarkan Erdal ve uzman psikolog Meysan Az Köser bizimle birlikte.

01:10:28Her iki konumuza da hoş geldiniz diyerek başlayalım.

01:10:32Tarkan Bey ilginç bir süreçten geçiyoruz sahiden.

01:10:35Hukuki olarak bunların takibi mutlaka yapılıyor.

01:10:39Devamı gelecek midir?

01:10:41Çünkü bunların tespiti çok önemli.

01:10:43En azından caydırıcı olması açısından cezalar sizce caydırıcı mı?

01:10:47Ve sonra da neden hala takipçi sayıları var diye soracağım.

01:10:52Psikoloji de bunun yerine merak ediyorum elbette.

01:10:55Ama önce sizinle bir başlamak istiyorum.

01:10:58Caydırıcı olacak mı bu cezalar?

01:11:01Ya da bu izlediğimiz görüntüler?

01:11:03Bu ekonomik suçların biliyorsunuz kara para aklama.

01:11:07Genelde bu fenomenlerin yapılan bütün soruşturmalarında sizin de haberlerinizle işlediğiniz üzere

01:11:11genelde 3-4 suçtan gidiyor.

01:11:13Dolandırıcılık tabii en ağırı olan.

01:11:15Ama asıl diğer, dolandırıcılık çünkü burada oluşur mu ayrı bir tartışma ama

01:11:20vergi usul kanuna muhalefet kara paranın aklanması, suç gelirlerinin aklanması.

01:11:27Şimdi bu suçlara baktığınız zaman oluşabilmesi zor suçlar bunlar.

01:11:30Daha doğrusu ispat edilebilmesi zor suçlar.

01:11:32Suç gelirlerinin aklanması suçunun oluşabilmesi için önce bir suçtan yani bir suçun olduğunu

01:11:39bunun kesinleşmesi gerektiğini, buradan bir gelir elde edilmesi gerektiğini

01:11:43ve ondan sonra da burada aklama suçunun olacağı.

01:11:46Yani aslında bakıldığı zaman toparlarsak bu suçların vergi usul kanuna muhalefet biliyorsunuz

01:11:52ön ödemeli suçların kapsamında olabilir.

01:11:54Ödemeler yapılıyor.

01:11:55Kamunun zararı gideriliyor.

01:11:57İşte hafifletici nedenleri falan var kabaca söyleyelim.

01:12:01O yüzden biraz zor.

01:12:02Hani bu suçlarla ilgili olarak soruşturulması, ceza alması, caydırıcılığı biraz zor.

01:12:09Onun altını çizmek lazım.

01:12:11Yani bu noktada insanların neden işte zaten biraz sonra herhalde konuğumuz da bunu söyleyecektir.

01:12:17Muhtemelen neden olduğuna ilişkin ama hani hukuken baktığınız zaman bu suçların takibi,

01:12:22soruşturulması, ceza verilmesi şimdi yargılamalar yapılacak hep beraber zaten yapılıyor görüyoruz ama

01:12:28soruşturma aşamasında olan suçlar ve kovuşturmaya geçtiği zaman yani mahkemeye geldiği zaman dosyalar göreceğiz biz bunları.

01:12:35Burada nelerle suçlanacaklar, hangilerinden ceza alacaklar ben öyle çok da fazla tabii şimdiden bir şey söylemek zor ama

01:12:43bu suçların gerçekten oluşabilmesi zor ve ispatı zor suçlar.

01:12:46Zaman da alabilen şeyler.

01:12:48O yüzden çok da fazla hani böyle bir bu noktalarda fenomenlerin yaptığı dolandırıcılığı bir kenara bırakıyorum.

01:12:54Zaten dolandırıcılık işledikleri zaman onun cezası ağır.

01:12:57Yaptırımı da rahat yani soruşturulması da rahat, kovuşturulması da rahat.

01:13:01Ama diğer türlü çünkü burada dolandırıcılık var mı?

01:13:04Bence çok ayrı bir tartışma bu.

01:13:06Çünkü dolandırıcılık yapabilmeniz için sizin, sizin veya kendinizin veya bir başkasının haksız menfaatine yönelik bir çıkar sağlamanız,

01:13:15bir menfaat sağlamanız ve bunu hile ve desiseyle yapmış olmanız lazım.

01:13:19Burada bu var mı?

01:13:20Sanki burada bu yok.

01:13:21Neden?

01:13:22İşte burada biliyorsunuz alınan ürünler kara para aklama, ürünlerin olmadığı hayali ürünlerden bir şekilde ürün yok ama bir girdi var.

01:13:31İşte kara paraların önlenmesine dair ya da aklanmasına dair bir suç var.

01:13:35O yüzden hukuk kısmında birazcık daha bunların gerçekten...

01:13:38Detaylı, çok ince.

01:13:40Çok detaylı ve bazı şeyler var.

01:13:42Bizim suç ve cezada şöyle yapıyoruz.

01:13:44Bir ayakkabı yapıyoruz.

01:13:46O ayağın o ayakkabıya olması lazım.

01:13:48Eğer siz bu ayakkabıyı o ayağa sokamıyorsanız suç oluşmaz.

01:13:50Suç oluşmayacağı için de burada böyle bir problem olabilir.

01:13:53Çok teknik ve detayları da olan suçları olduğu için o yüzden zaten insanlar birazcık daha bunu da rahat hareket edebiliyor.

01:13:59Belki kanunu bu ölçüde değiştirmek lazım.

01:14:02Neden?

01:14:03Şimdi fenomenler zaten başlı başına biz de hep görüyoruz.

01:14:06Şu anda yapılan bütün operasyonların, haberlere yansıyan en azından yüzde doksanı fenomenlere yapılan operasyonlar.

01:14:12Çok kısa bir birgül koyalım.

01:14:14Efendim Sallırgan Sokak Köpeği tasarası geliyor.

01:14:17AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler konuşuyor.

01:14:20Hemen bakalım detaylıca.

01:14:22Milletvekilimiz Harun Mert ve Maraş Milletvekilimiz Tuğba Hanım'a ve Mersin Milletvekilimiz Sibel Hanım'a teşekkür ediyorum.

01:14:29Bahsaten yakın bir çalışmayı, yakın iş birliği içerisinde bu çalışmayı ortaya koydular.

01:14:35Bahadır Bey özellikle toplumun bu konuda duyarlı olan her kesimini dinledi.

01:14:41Gazetecisi, akademisyenleri, sivil toplum örgütleri, veteriner hekimlerimiz, sanatçılarımız, mağdur aileler, çocuklarımız, belediye başkanlarımız yaptıkları uygulamalar, mahalli idareler bu konuda her kesimin görüşleri, önerileri, şikayetleri ve beklentileri alındı.

01:15:05Bir rapor haline getirildi ve hem bizlere sundu hem de Sayın Cumhurbaşkanımıza arz edildi.

01:15:11Sonuç itibariyle geldiğimiz bugünkü gün itibariyle de yasa teklifimiz olgunlaştı.

01:15:18Belli metinler ortaya çıktı inşallah on yedi maddelik bu yasa teklifimizle beraber öncelikle önümüzdeki hafta komisyonumuzda tarım komisyonumuzda ve daha sonraki haftalarda da inşallah genel kurul çalışmalarıyla beraber bunu tamamlamış olacağız.

01:15:36Peki kanun teklifimiz neleri öngörüyor arkadaşlar? Hangi başlıklar öyle çıkıyor?

01:15:42Biliyorsunuz taraf olduğumuz ve 2003 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilen ev hayvanları ve evcil hayvanların korunmasına dair uluslararası sözleşme var.

01:15:57Ve yine bu sözleşmenin devamında bizim iç hukukumuzla hem idari yargıya intikal etmiş hem de danıştaya intikal etmiş ve kesinleşmiş hükme bağlanmış bir çok hem olay var hem de karar var arkadaşlar.

01:16:132004 yılı haziran ayında çıkarttığımız 5199 sayılı kanunumuz halihazırda mevcut sokak hayvanlarını bulunduğu yerden bakım evlerine, barınaklara almayı orada varsa ihtiyaç duyduğu bakımın ve tedavinin yapılması, kısırlaştırılması ve kulaklık veya çip takmak suretiyle de beraber aşılanarak

01:16:42yine öncelikle alındığı sokağa bırakılması gibi bir uygulama var.

01:16:46Bu uygulamanın bugüne kadar yaklaşık 20 yıllık tarihinde raporlara baktığımızda iki buçuk milyona yakın sahipsiz sokak köpeğinin kısırlaştırıldığı aşılandığı yaklaşık 550 bine yakın yine sahipsiz köpeğinin aşılandığı uygulama var.

01:17:16Ancak biz biliyoruz ki tüm bu çalışmalara rağmen mevcut şu andaki hali hazırda ülkemizin birçok bölgesinde şehrinde ilçesinde bu alınan tedbirlere yapılan çalışmalara rağmen mahalle idarelerimizin geldiğimiz bu aşamada bunların yetersiz kaldığını görüyoruz.

01:17:42Peki bu yetersizlik durumu nelere sebebiyettir?

01:17:47Birincisi geçmiş yıllarda ülkemiz huduz riskli temaslarla ilgili sağlık kuruluşlarına, hastanelere başvurulan sayı olağanüstü artmış durumda.

01:17:592018-2022 yılları arasındaki bu sayı 267 bin civarındayken şimdi bu rakam 400 binlerin üzerinde çıkmış durumda.

01:18:09Hele belli şehirlerimizde ve belli ilçelerimizde maalesef üzüntü verici bir durum ki karantina uygulanan huduz riskli temaslarının artması ve huduz köpek nedeniyle de arkadaşlar bazı mahallelerimizde karantina uygulaması yapılmak zorunda kalıyor.

01:18:29Tabi bu toplum sağlığını doğrudan ilgilendiren bir durum.

01:18:33Yine aynı şekilde mevcut durum böyleyken İçişleri Bakanlığımızın yayınlamış olduğu raporlara göre de bu tür sahipsiz köpeklere sebebiyet verdiği, birçok trafik kazasının meydana geldiği,

01:18:49yine şehir içlerinde veya mücavir alanlarda sürüler halinde dolaşan sahipsiz köpeklerden dolayı meydana gelen trafik kazalarında geçen yıl itibariyle vefat eden vatandaşımızın sayısının yaklaşık 50-55 civarında olduğu yine binlerce vatandaşımızın da bu trafik kazalarında yaralandığı ve maddi hasarın meydana geldiği ortaya çıktı.

01:19:12Sonuç itibariyle bir de baktığımızda hayvandan hayvana hayvandan insana geçen çok farklı parazitsel hastalıklar özellikle hayvan dışkılarından köpek dışkılarından bunların da şehir merkezlerinde park bahçe civarlarında sokağın belli alanlarında özellikle çocuklarımızın insanlarımızın yürüyüş yaptığı spor yaptığı veya oyun oynadığı alanlarda çok sayıda sürüler halinde köpeklerin bulunması gerekiyor.

01:19:42Onların bıraktığı hayvan dışkılarından kaynaklı birçok hayvansal hastalığında toplumumuzu tehdit edecek hale geldiğini biliyoruz ve görüyoruz ki en önemlisi de tıpçılarda bilecektir ki çiz teratik hastalığının ciddi manada yaygınlaştığı bu parazitsel hastalıklardan dolayı çocuklarımızın iç organlarında akciğer ve karaciğer ameliyatları yapılacak derecede önemli.

01:20:13Sonuç itibariyle bizim mevcut halihazır 5199 sayılı kanunumuzun hayvanları koruma çerçevesinden çıkartıp merkezinde insan hayvanları koruma çevreyi koruma toplum sağlığını koruma başlığına getiriyoruz.

01:20:33Kanunumuzun amacı tanımı hedefi sadece hayvanları koruma değil onun yanında merkezinde insanlarımızı koruma insan hayatını koruma toplum sağlığını koruma ve aynı zamanda da sokak güvenliğini çevre güvenliğini sağlama şekliyle beraber bir tanımlamaya getiriyoruz.

01:20:54Bu tanımlamanın devamında da kanunumuzun belli maddelerinde bir uygulamayı değiştiriyoruz.

01:21:01O da şudur arkadaşlar çok güçlü bir şekilde tarım orman bakanlığımızın diğer bakanlıklarımızın güçlü tanıtım ve uygulama desteğinin yanında mevcut sahipsiz sokak köpeklerini bulunduğu yerlerden alınması barınaklarda nitelikli olarak yaşam alanları oluşturulması nitelikli kaliteli bir yaşam alanı oluşturulması.

01:21:29Burada bulundurulması sahiplendirilmenin güçlü bir şekilde teşviki özellikle bu barınaklarda ameliyathane kurulması kısırlaştırma için diğer cihazların diğer alet hedevatların desteği yine sahiplendirme noktasında bakanlığımızın çok güçlü destek vereceği bir programı hayatı geçireceğiz.

01:21:54Ancak biliyoruz ki barınaklar bir yaşam kalitesi olarak yine hayvandan hayvana geçecek hastalıklar yine hayvandan insana geçecek hastalıkların da mevcudiyetini biliyoruz.

01:22:06Yine özellik itibariyle kuduz riski taşıyan saldırganlaşmış herhangi bir şekilde rehab edilme imkanı olmayan ve özelliği itibariyle anatomik yapısı bozulmuş gerekirse mevcut bulunduğu ırksal özelliği itibariyle sahiplendirme imkanı olmayan sahipsiz köpeklerin diğer hayvanların da uluslararası literatürde dünyanın sağlık örgütünde

01:22:34ve uluslararası yargıya taşınmış birçok noktada hukuki ve sağlık kavramı yönüyle belirlenmiş bir kavramı kullanıyoruz ötenazi kavramını.

01:22:47Yani mevcut bu sahipsiz köpeklerin ötenazi yoluyla da mevcut bakım evlerinin yaşam kalitesinin barınma imkanlarının niteliğinden arttırılması orada da sağlıklı hayvanlarımızın daha iyi imkanlarda bakılması için bu hayvanların ötenazi yoluyla da hayattan son verme noktasında bir imkan tanıyoruz.

01:23:10Birçok başarılı örnek olduğunu biliyoruz.

01:23:13Mahalli idarelerimizin buradaki yetki 2004 yılında Haziran ayında yürürlüğe giren kanunumuz tüm bu süreçlerde dünya örnekleri de öyledir arkadaşlar Avrupa'ya baktığımızda ABD'ye Japonya uzak doğuya baktığımızda sokaklardaki bu tür hayvanlarla ilgili tüm görev yetki sorumluluk mahalli idarelerindir belediyelerindir özel idarelerindir.

01:23:35Dolayısıyla bunda da çok iyi örnekler sergileyen bu kanunlarda bölgesinde hem hayvanlara bakım tedavisi onların beslenmesi barınması noktasında çok iyi örnekleri olan belediyelerimiz olduğu gibi maalesef kanunun açık emrine rağmen 5199 sayılı kanunun açık emrine rağmen büyükşehirlerde kesinleşmiş bütçe büyüklüğünün binde 3'e bölgenin çok daha büyük.

01:24:03Büyüklüğünün binde 3'ü nüfusu 25 binin üzerindeki ilçelerimizde ve illerimizde de bunların binde 5'ini mutlaka ayırması bu barınakların ve hayvanlara bakımı noktasında bu bütçenin kullanılması gerekirken maalesef kullanmayan harcamayan bu hususta yeterli çalışma yapmayan mahalli idarelerimizde var.

01:24:31Bunlara yönelik de bu kanunun açık emrine rağmen bu uygulamayı yapmayanlara da 6 aydan 2 yıla kadar yaptırımı öngören hapis cezası öngörüyoruz.

01:24:43Kanun size bunu emrediyor kanun bu açık emrine rağmen maalesef ihmal eden gereğini yapmayan ve bundan dolayı da bu sorunun büyümesine sahipsiz köpek popülasyonu artmasına sebebiyet veren belediye başkanları meclis üyeleri ve idari görevler hakkında da 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile ilgili bir yaptırımı öngörüyoruz.

01:25:09Bu kadar bir yandan arkadaşlar maalesef biliyoruz ki bir hevesle sahiplendiği köpeği doğrudan belli bir şeyden sonra sokağa bırakan sahipsiz hale getiren insanlarımız da var.

01:25:25Bunu da yaptırıma tabi kılıyoruz yani kendiliğinden bu şekilde sahipsiz bir hale getirdiği sahiplendiği köpeği bırakanlara da mevcut hayvan başına 60 bin TL idari para cezası öngörüyoruz.

01:25:39Değişik yerlerden şikayetler de var bu konularda ciddi ihmaller de var. Bir ilçede ilgili belediye görevlisi veya farklı insanlar toplayıp ya o ilin ilçenin mücavir alanına atıyorlar veya diğer ilçenin sıralarına atarak bu işten kurtulmaya çalışıyorlar.

01:25:59Çok garip maalesef üzüntü verici olaylara da karşılıyoruz. Bunu da biz yaptırıma bağlı kılıyoruz. Bunlarda da hayvan başına kim işliyorsa bu konuda idari para cezası 50 bin TL idari para cezasında bu yaptırıma koyuyoruz.

01:26:15Yani sizin göreviniz bulunduğunuz yerde ilgili barınaklara bu hayvanlarımızı almak varsa ihtiyaç duyduğu tedavi yapmak ve orada nitelikli kaliteli yaşamın sürdürebileceği barınakları da oluşturmak yoksa toplayıp bir başka ilçenin sıralarının içine atarak bundan kurtulmak gibi maalesef kötü örnekleri de engellemek istiyoruz.

01:26:38Buna göre de idari para cezası olarak 50 bin TL'yi de burada yaptırım olarak kanun teklifimizde yer veriyoruz.

01:26:47Diğer bir husus da arkadaşlar bakanlığımızın tarım orman bakanlığımızın barınaklardaki kısırlaştırma sahiplendirme oradaki ameliyathanelerin nitelikli hale getirilmesi yine barınakların nitelikli kaliteli hale getirilmesi noktasında da güçlü desteğini de bu konularda kanun metnimize başlıklar halinde yaptık.

01:27:11Sahiplenmeyi destekleyecek dedik, kısırlaştırma dedik, barınak imkanları dedik, orada ihtiyaç duyulacak malzemeler dedik bu konuda da bir düzenleme hayatı geçiriyoruz inşallah kanunumuzdan sonra da bakanlığımız çıkartacağı ikinci düzenlemelerle yönetmeliklerle de bunun uygulamasını bunun nitelikli hale getirilmesi noktasında bir çabayı da ortaya koyacaktır.

01:27:35Kanun teklifimiz 17 maddeden oluştu dedim 17 madde yürütme ve yürürlükle beraber.

01:27:41Emeğe geçen bütün arkadaşlarımıza imza koyan bütün arkadaşlarımıza teşekkür ediyorum arkadaşlar kanunumuz hayırlı uğurlu olsun.

01:27:55Peki 17 maddelik olan o tasarıyı açıkladı Abdullah Güler önemli açıklamalarda da bulundu.

01:28:03Detaylıca elbette konuşmaya da devam edeceğiz.

01:28:06Ekranlarınıza da getireceğiz 17 maddelik kanun teklifinde neler var diye.

01:28:12İdari görevliye 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek dedi sayın Abdullah Güler.

01:28:18Elbette daha fazla detayı da ekrana getirmekte fayda var ama önce 17 maddelik kanun teklifinde ne var bir bakacağız sonra ekranlarınıza da getireceğiz.

01:28:31Şimdi o konuyla devam edelim.

01:28:33Abdullah Güler'in açıklama yapmadan önce ekranlarınıza getirmiştik.

01:28:37Şimdi hepimizin elinde bir telefon var akıllı telefon ve sosyal medyada kullanıyoruz.

01:28:42Ve sosyal medyada ne yazık ki olumsuz içerikler de var.

01:28:46O olumsuz içeriklerle birlikte olumsuz kişiler de var.

01:28:49Aylardır ekranlara getiriyoruz.

01:28:51Kimi zaman kara para hakkına kimi zaman dolandırıcılık suçuna karışan kimi zaman şantaj tehdit hakaret suçlarına karışan fenomenler var.

01:28:58Ve bu fenomenlerin de oldukça da yüksek takipçileri var.

01:29:02Şimdi bu yüksek takipçilere hala takipçilerin hala o suça karışan fenomenlere bağlılık almasını araştırıyoruz.

01:29:11Hukuken bir caydırıcı boyutu mu var mı?

01:29:14İnsanlar neden aslında bunlara hala bir sempati duyuyor diye Tarkan Bey'e sormuştuk.

01:29:20Şimdi Meysenaz Koser'le devam edeceğiz.

01:29:23Psikoloji açısından merak ediyorum çünkü.

01:29:26Meysenaz Hanım suça karışan fenomenlere karşı bir bağlılık mı var ortada?

01:29:33Bir hipnoz mu var?

01:29:35Neden takip bırakılmıyor mesela?

01:29:37Neden hala takip ediliyor?

01:29:39Ya da yani elbette herkes suç kişiyi bağlar.

01:29:43Linç kültürü oluşsun gibi bir kaygı yok elbette.

01:29:47Ama neden mesela hala orada yüzlerce, binlerce, milyonlarca hatta takipçisi olan sosyal medya fenomenleri var?

01:29:58Şimdi burada aslında burada merak duygusunu ele almak istiyorum biraz.

01:30:03Yani merak duygusunu ele almak sağlıklı olacak.

01:30:07Çünkü canlıları yeniden öğrenmeye yönlendiren de bir hissi bu.

01:30:11Ve burada aslında biraz daha bunu dedikodu teorisiyle birlikte de açıklamak istiyorum.

01:30:15Çünkü kişiler dedikodu yaparak bir şeyleri öğrenmeye ve değer yargılarını da doğurlamaya çalışırlar.

01:30:21Burada aslında hiç kimse kabul etmek istemese de hayatımızın ve toplumumuzun önemli bir parçasıdır da bu dedikodu.

01:30:28Hemen hemen hepimizin etrafındakilerin neler yaptığı, çevremizde ne olup bittiğini merak etmek ve bunun üzerine yorum yapmak istiyoruz aslında.

01:30:37Bunun faydalı olan yani dedikodu dediğimizde aslında bu kötü bir kabram olarak görünse de bunun faydalı olan ve bu zamana kadar toplumda öğrenilmiş tarafları da vardır.

01:30:46Birinci tarafı toplumun ahengini sağlamak.

01:30:49Yani norm dışı hareket edenleri çekiştirmek ve denge sağlamaya çalışmamak.

01:30:54İkincisi ise iletişimi güçlendirmektir.

01:30:57Bu sayede toplumsal yargılama yapılıyor ve hızlı enformasyon sağlanıyor.

01:31:02Kişiler hakkında da hızlı bir bilgi edinmemizi sağlıyor aslında.

01:31:06Sosyal medya günümüzde baktığımızda en çok bu işe katkı sağlayan araçlardan bir tanesi halinde alıyor.

01:31:13Bu gerek olumlu anlamda da gerek olumsuz anlamda da yansımalarını görüyoruz.

01:31:18Çünkü başkaları hakkında kolay yoldan bilgi olma sahibi isteği var kişilerde ve kolay yoldan da buradan hem yargılama yapabiliyoruz hem bir bilgiye ulaşabiliyoruz.

01:31:29Böylece toplumsal yargılama başlıyor ve ya suça karışmış kişileri ayıplayıp onları anlamaya çalışıyoruz ve yargılamaya çalışıyoruz aslında eleştiriyoruz.

01:31:40Ya da olumlu kısımlara bakarak yine aynı şekilde olumlu taraflarını da bir şekilde eleştirerek yargılamaya çalışıyoruz.

01:31:47Aslında kişiler burada bir şeyleri de öğrenmeye ve bir şeyleri anlamaya da çalışıyorlar.

01:31:53Yani aslında sürüden aygılarını kurt mu kapar değer yargılarını birazcık kendi değer yargılarımızı empoze etmeye çalışıyoruz hala bu takipleri yaparak.

01:32:03Yani çok ilginç şunu düşünenler de oluyor mesela Mevlana Hanım, Tarkan Bey ben takip edersem acaba suç işlemiş olur muyum?

01:32:13Hani sonuçta takip ediyorum onu diye böyle bu tarz yorumlar da gördüm fotoğrafların videoların altında.

01:32:20İşte sizi de takip ediyorum ama bizim de başımız yanmaz inşallah falan gibi.

01:32:24Bunu bile merak edenler var.

01:32:27Herhangi bir şey olmaz yani takipleri yaptıkları zaman sıkıntı olmaz sorun olmaz yeter ki suç işlemesinler suç okunu olmasın.

01:32:34Yoksa insanları takip etmeleriyle ilgili herhangi bir şekilde hani suçla ilgili en azından bir problem olmaz.

01:32:41Ama tabii takip ettiği kişilerin eylemlerini işlemlerini hareketlerini kendi yaşam tarzı haline getirirlerse işte o zaman sorun olur.

01:32:48Bence asıl sorun da bu.

01:32:50Şu olursa suç oluyor değil mi?

01:32:52Mesela kara para aklayan fenomen ve işte bunun reklamını kendi sayfasında yapan takipçisi.

01:33:00Yani aslında birazcık daha detaya girelim o zaman şöyle yani ben takip ettim evet takipçiyim.

01:33:05Bunu ilettim ya da beğendim ya da hani ne yapıyorsa artık o hareket olarak da hani sosyal medyanın o terminolojisinin çok hakim olmamakla beraber ama

01:33:13hani bir şekilde takip ediyor ve beğeniyor ya da beğenmiyor ya da tanıtımını yapıyor.

01:33:18Şimdi burada kendisi bir menfaat sağlıyorsa zaten dediğiniz gibi hani kendi ekibindendir.

01:33:23Hani o birden fazla kişiyle suç işleme örgüt zaten hani biliyorsunuz suçlamalardan birisi de oydu.

01:33:29Hani bu örgüt içine girerse ya da bunlarla hani iştirak halinde hani suç ortağı halinde hareket ediyorsa bu ayrı.

01:33:36Şu suç mu peki mesela x bir kişi kara para aklıyor ama bizim ikimizin de bundan haberi yok diyelim ki.

01:33:44Bize de diyor ki işte Meltem Hanım, Tarkan Bey sizin takipçiniz bol.

01:33:48Hani siz de bize bir destek atabilir misiniz?

01:33:51Biz de iyi tamam hani yardımcı olalım falan deyip bilmeden sosyal medyada o paylaşılan hikayeler suç teşkil edebilir mi?

01:33:58Ama kendisi bu sebepten dolayı kara para aklıyormuş.

01:34:01Bundan dolayı herhangi bir suç olmaz ama bu soruşturmalar çok kapsamlı olduğu için kendileri bir soruşturmayla karşı karşıya kalabilir.

01:34:10Ama buradan herhangi bir suç herhangi bir ceza olmaz.

01:34:13Çünkü burada bir menfaat yok bizden değil ya manevi unsur kast yok öyle bir kast yok zaten kasta işlenebilen suçlar bunlar.

01:34:20O yüzden herhangi bir sorun olmaz ama bence burada asıl sorun insanların gerçekten bu kişilere itibar göstermesi.

01:34:28Hani bu işler eskiden nasıl oluyordu?

01:34:31Hala saygı duyulması değil mi?

01:34:32İşte aynen öyle itibar gösterdikleri için de insanlar da bunun iyi bir şey olduğunu düşünüyor.

01:34:36Ve hani herkes de bunu sevdiği için her yerde bir itibar gördüğü için bence devamları ve işte o istekleri ya da onların yerine geçip de empati yapmaları buradan kaynaklanıyor.

01:34:46Bence bunların önüne geçmek lazım.

01:34:48Toplumda böyle bir aslında bunların yapmış olduğu suç.

01:34:51Suç işliyorlar.

01:34:52Mesela şeyi mi kabullenemiyoruz Mevzen Azan'ın?

01:34:54Mesela hata yaptık hani biz güvenmiştik iyi birisi sanmıştık ama meğer değilmiş.

01:34:59Hani bunu söylemek mi isteyemiyoruz?

01:35:01Hani kendi kendimize bunu itiraf mı edemiyoruz?

01:35:04Hani madem sevdik bir kere takip ettik ona karşı bir sempati besledik ne olursa olsun biz onun yanındayız mantığıyla mı hareket bu?

01:35:14Aslında bir noktada burada ikiye bölünmeler oluyor.

01:35:17Bir taraf destekleyen taraf bir taraf desteklemeyen taraf.

01:35:21Destekleyen taraflar aslında buradan çıkartabileceği olumlu suç sonuçları ya da yaptığı iyi yönleri, iyi tarafları ya da sağladığı faydaları görme eğiliminde.

01:35:33Onları biraz daha ön plana çıkartma eğiliminde oluyorken çünkü bir noktada zihnimize meşrulaştırmamız gerekiyor.

01:35:39Diğer taraf ise bir şekilde tamamen yargısız infaz ve yargılama kısmına geçiyor.

01:35:44Ve kendi değerleriyle kendi toplumun normlarıyla birlikte yoğun bir şekilde aslında eleştiri haline geçiyor.

01:35:51Yani burada aslında iki tarafa bölündüğünde kişiler kendi noktalarında evet takip etmeye devam etmek istiyorsa ve o kişiyi doğru buluyorsa bir şekilde aslında zihninde meşrulaştırma yaparak iyi yönlerini, iyi olan taraflarını görme eğiliminde daha fazla oluyorlar aslında.

01:36:09Sevince bırakamıyoruz gerçekten.

01:36:12Bir sosyal medyada bir bağımlılık hastalığı da var. Böyle bir kitle var.

01:36:17Ama bu sosyal medyanın artık sürekli yaygın hale gelmesiyle birlikte fenomenlerin sayısının artmasıyla birlikte toplum ahlakında da biraz yozlaşma olmadı mı sizce?

01:36:28Bence kesinlikle zaten bu fenomenlerin, fenomenler tabii baktığınız zaman bu da şu paradoksu doğruyu aslında.

01:36:36Şimdi hep suça konu fenomenleri biz konuşuyoruz.

01:36:39Suça konu olmayan, kendilerinin gerçekten beğendiyseniz beğenmezsiniz ama suçla ilgilenmeyen ama takipçilere olan, içerik üreten insanlar da var.

01:36:47Onları da bir kenara bırakmak lazım.

01:36:49Ama asıl bence özellikle bu ekonomik suçlardan bahsetmiştik ya, bence bu suçların kolayca hani kara paranın aklanmasıyla ilişkin olarak acaba hangi sektör buna daha uygun dersek,

01:37:01işte o zaman fenomenler devreye girdiği için hep örtüşüyorlar ve onları kullanıyorlar.

01:37:05Ama burada toplumun ahlakının bozulduğu zaten bir net.

01:37:09Çünkü onlar iyi bir şey yaptığını düşünüyor.

01:37:11Aslında bunun sebebi de hep söylüyoruz, itibar görmeleri.

01:37:15Siz normalde suç işleyen birisiniz.

01:37:17Yani suçluyu övme, suçluyu koruma, suçluluğu hani bir şekilde o suçunu ortadan kaldırma, bu iradeye sahip olmamak lazım.

01:37:25Neden oluyorlar?

01:37:27Fenomenleri görüyorlar.

01:37:29Hayatları çok güzel değil mi?

01:37:31Hani baktığınız zaman çok iyi bir yaşantıları var.

01:37:33İçeri giriyorlar, herkes hala çıktılar dışarıya gezseler, işte restorana gitseler, uçağa binseler.

01:37:40Buradan yola çıkıyorlar, işte sonu da sonra adliyede bitiyor.

01:37:44Sonra işte tahliye olacak mı, ne olacak diye biz burada konuşmaya devam ediyoruz.

01:37:48Ama şu hipnozdan bir kurtulmak lazım değil mi?

01:37:51Bazen işte insan yanlış kararlarda verebiliyor.

01:37:54Hukukçu Dr. Tarkan Erdal bizimle birlikteydi.

01:37:58İstanbul stüdyolarımızda önemli değerlendirmelerde bulundu.

01:38:01Ve Meysen Askoçer bizimle birlikteydi.

01:38:04Uzman psikolog kendisi.

01:38:06Psikolojik açıdan biraz da detaylıca inceledik.

01:38:08Her iki uzman konuğumuza da çok teşekkür ediyoruz yayına katıldıkları için.

01:38:13Biz teşekkür ederiz.

01:38:14Efendim devam ediyoruz.

01:38:15İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi Temmuz ayı 3. oturumunu da yaptı.

01:38:19Oturumda İstanbul Kart Yönetmeliği'nde öğrenci tanımının değişmesi talep edildi.

01:38:24Alınan yeni kararla 30 yaşından güne almış öğrencilerin yarı yarıya olan indirim oranı %10'a düşürüldü.

01:38:31İBB meclisi toplandı.

01:38:36Alınan yeni kararla İstanbul Kart'ta yarı yarıya olan öğrenci indirimine 30 yaş sınırı getirildi.

01:38:42İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi Temmuz ayı 3. oturumunu yapmak üzere Saraçhane'deki belediye binasında toplandı.

01:38:53Toplu ulaşım hizmetleri şube müdürlüğünün meclise gönderdiği yazı üzerine İstanbul Kart Yönetmeliği öğrenci tanımının değiştirilmesi talep edildi.

01:39:05Meclise sunulan talep oy çokluğuyla kabul edildi.

01:39:0930 yaşından büyük öğrencilerin toplu ulaşımda indirim hakkı %10'a düşürüldü.

01:39:15Raporda 30 yaşından güne almış öğrencilere ukome kararıyla belirlenen tam İstanbul Kart,

01:39:22aylık tam Mavi Kart ve tam aktarma bedellerinin %10 oranı kadar indirim uygulanacağı belirtildi.

01:39:34Liselere geçiş sistemi sınavıyla birlikte 1 milyon aşkın öğrenci için tercih dönemi de başladı.

01:39:40Peki doğru tercih nasıl yapılmalı? Lise seçiminde nelere dikkat edilmeli? Ayrıntıları birlikte izleyelim.

01:39:491 milyon aşkın öğrenci liselere geçiş sistemi sınavına girdi. Sonuçlar açıklandı.

01:39:54Tercih dönemi başladı. Uzmanlarsa velileri uyardı.

01:39:57Bu süreçte çocuğun çok görünü gelişimi, BSL gelişimi potansiyelini tam anlamıyla kullanabilmesi çok önemli.

01:40:04Demiröğren Medya ve Teknoloji Mesleki ve Teknika'nın dolu lisesi 17 Temmuz tarihine kadar yapılacak tercih döneminde yeni öğrencilerini bekliyor.

01:40:12Öğrenciler ve velilerin ise dikkat etmesi gereken hususlar var.

01:40:15Çocuğun geleceğinin de aslında bir nevi şekillendiği, bu geleceğiyle ilgili planlarının başladığı yer lise.

01:40:23O yüzden doğru lise tercihi ve seçimi çok önemli.

01:40:26Peki doğru lise tercihi nasıl yapılmalı?

01:40:29Mutlaka yabancı dil programı olan bir okul tercih etmeleri gerekiyor ve en az iki dil öğrenebilecekleri bir programa gitmeleri gerekiyor.

01:40:37İleri derecede matematik, fizik çalışabilecekleri okullara gitmeleri gerekiyor.

01:40:42Ayrıca bu yıl Demiröğren Medya ve Teknoloji Mesleki ve Teknoloji'nin dolu lisesi LGS'de %1'lik dilime giren öğrencilere 12 ay boyunca burs verecek.

01:40:50Bu haberle birlikte bugün haber kuşağının da sonuna gelmiş bulunuyoruz.

01:41:00Saat başında yeni gelişmelerle günlük haber kuşağında Büşra Arslantaş sizlerle beraber olacak.

01:41:06İyi bir hafta sonu, mutlu bir hafta sonu geçirmenizi diliyorum. Hoşçakalın.