Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili Cumhuriyet TV izleyenlere hoş geldiniz.
00:16Günlerdir bu ekranlarda iktidarın tasarladığı hayvan haklarına ilişkin yasayı konuşuyoruz.
00:21Ancak hayvan haklarına ilişkin demek hiç doğru olmadı.
00:24Çünkü bir katliam yasasından söz ediliyor.
00:26Hayvanların uyutulmasından hatta ötenezi kavramından söz ediliyor.
00:31Günlerdir bu ekranlarda bu yasa tasarısını eleştiriyoruz.
00:3412 Temmuz'da önerilmişti bu yasa ve 17 Temmuz bugün itibariyle Türkiye Büyük Millet Meclisi Tarım, Orman ve Köy İşleri Komisyonu'nda görüşülecek.
00:42Bu yasa neden uygulamaya konulmamalı?
00:45Bugün konuşacağız.
00:46Konuğumuz Cumhuriyet Gazetesi yazarı Zülay Kalkandelen.
00:49Hoş geldiniz.
00:50Hoş bulduk.
00:51Teşekkür ederim.
00:53Şimdi sizlerle daha önce de bu konuya dair konuştuk.
00:55Ancak gündemde tutmak oldukça önemli.
00:58Çünkü bir katliam sanki normal bir şeymiş gibi komisyona önerildi.
01:02Görüşecek.
01:03Bunun üzerine neler konuşulacak?
01:04Ne gibi argümanlar önerilecek?
01:06Açıkçası ben oldukça merak ediyorum.
01:08Şuradan başlamak istiyorum.
01:10Bugün yine bu konuya dair bir yazı yazdınız.
01:12Ancak orada dikkat çektiğiniz bir konu vardı.
01:15Bu katliam yasasına karşı durulurken üretilen argümanların dine dayandırılmasını eleştirdiniz.
01:23Dilerseniz oradan başlayalım.
01:24Biraz o konudan söz edelim.
01:25Sadece dine de değil.
01:28Yazımın başlığı zaten merhamet ya da inanç değil.
01:33Adalet ve hak olarak belirledim o başlığı.
01:36Çünkü hayvan hakları mücadelesi verilirken tabii insanların da bunu kötü niyetle yaptıklarını düşünmüyorum elbette.
01:43Olumlu olabileceğini düşündükleri için bu tavrı benimsiyorlar.
01:47Çünkü belli bir kitleye hitap etmeye çalışıyorlar.
01:51Diyorlar ki inançlıysan merhametliysen bu yasaya evet deme.
01:56Merhametli bir insan bunu yapmaz.
01:59Böyle bir söylem geliştiriliyor.
02:00Ama şimdi ben tabii orada verdiğim bazı örnekler de var.
02:04Kendi türüne karşı bile son derece şiddetle yaklaşabilen bir canlı insan.
02:11Şu anda Filistin'de yaşananları görüyoruz.
02:13Ne yazık ki korkunç şeyler oluyor.
02:16Dünya ve insanlık tarihi şiddet ve savaşlarla dolu.
02:20Dolayısıyla tabii öyle olmayanlar da iyi insanlar da var toplumda ama sonuç olarak bir temel hakla ilgili ki bu bir yaşam hakkı meselesi.
02:31İnsan ya da hayvan fark etmiyor.
02:34Her ikisinin de temel hakkı bir başkalarının merhametine ya da inancına bağlanamaz.
02:40Yani birisi merhametli değilse de yasalara uymak zorundadır.
02:44Birisinin inancı ne olursa olsun yasalara uymak zorundadır.
02:49Ve temel haklar 21. yüzyılın hayvan hakları mücadelesinde de insan hakları mücadelesinde de yasalarla belirlenir.
02:57Hukukun konusudur.
02:58Yani ve Türkiye bir din devleti değildir.
03:01Dolayısıyla hani bir eylemde eline megafonu alıp biz ümmetiz falan diye bağırmanın hani gerçekten hiçbir faydası yok.
03:10Ve yanlış yani merhamet veya inanç odaklı bir mücadele bu nedenle verilmemektir yanlıştır.
03:19Biz adaleti isteyen kişileriz.
03:22Burada hayvanlara yönelik bir katliam yasası çıkacak deniyorsa bu bir temel hakla ilgilidir ve ona hukuk çerçevesinde karşı çıkmamız gerekir diye ben hani görüşlerimi bu çerçevede paylaştım.
03:35Ve tabii bir kere daha bugün size söylediğimiz komisyona geldi yasa.
03:40Yasa teklifi AKP'nin Tarım ve Orman Bakanlığı'nın yani Tarım ve Orman Komisyonu değil mi adı yanılıyorsam.
03:49Burada görüşülmeye başlandı ve şimdi dün de bir haber yayıldı bir kulis bilgisi adı altında.
03:56Kulis bilgisi olunca tabii biz gazetecilerin biraz daha temkinli yaklaşması gerekir.
04:00Özellikle böyle durumlarda.
04:02Çünkü hepimizin gördüğü gibi geçen haftadan beri toplum inanılmaz derecede kutuplaşmış duruma geldi.
04:09Ve Ankara'da hayvan hakları savunucuları meclisin önünde direnişi sürdürüyorlar, prodüksiyonu sürdürüyorlar, seslerini duyurmaya çalışıyorlar.
04:18Orada ARB'de de yaşandı dün özellikle.
04:21Avukatlar orada destek olmaya çalıştılar arkadaşlara.
04:25Şimdi böyle bir ortamda birdenbire bir kulis bilgisi yayılıyor ve deniyor ki ya işte bu komisyonda görüşülse de genel kurula gelmeyecek.
04:34İşte Ekim ayına kadar ertelenecek, araya yaz gelecek, çıkmayacak bu yasa falan.
04:39Şimdi zaten bizim istediğimiz erteleme değil.
04:42Erteleme olsa ne olacak?
04:44Üç ay sonra yine mi aynı şey önümüze gelecek?
04:46Bu bir çözüm değil, bu bir oyalama taktiği olabilir ancak.
04:51O zaman öyle bir durum varsa AKP'nin yetkili kişileri çıkar, mesela bu yasa teklifini Abdullah Gül'e nasıl duyurmak için AKP Grup Başkan Vekili bir basın toplantısı yaptı.
05:02Onun gibi bir beyanat verirler resmi bir şekilde.
05:04Bu yasayı çektiklerini söylerler.
05:07Bizim istediğimiz, yapılmasını beklediğimiz şey bu korkunç yasa teklifinin derhal geri çekilmesi.
05:14Çünkü çeşitli toplum kesimlerinde ki aralarında böyle bir homojen yapı da yok.
05:21Yani çok farklı kesimlerden tepkiler geri getiriliyor.
05:25Veteriner Hekimleri Birliği dün de tekrar bir açıklama yaptı.
05:29Biz katil değiliz, biz cani değiliz, biz bu yasayı uygulamayacağız.
05:35Bunun yanında olamayız böyle bir yasa diye duyurdular açıkça.
05:39Psikologlar açıklıyor.
05:41Bunun toplumun genel yapısı açısından da bunun kabul görmeyeceği söyleniyor.
05:49Birçok kesim görüşlerini dile getiriyor.
05:50Siyasi partiler nihayet yani çünkü bu mücadele aslında yeni değil.
05:55Bazıları yeni duyduğu için bir de şunu söylemek istiyorum.
05:58Bazıları bu olay bu kadar tabii gündeme gelince diyorlar ki Türkiye'nin çok sorunları var.
06:04Şu anda özellikle bin tane sorun var.
06:06Asgari ücret açıklandı.
06:08Bir yandan Suriye konusu bir çok sorunu olan bir Türkiye aynı anda.
06:12İşte bu da gündemi saptırmak için gündemi değiştirmek için ortaya atılan bir şey.
06:17Hayır öyle değil.
06:19Aslında üç senedir bu mücadele sürüyor.
06:212021'den beri hatta 4 diyelim 2020'den beri.
06:25Biz bunun içindeyiz ama kendileri belki bunu önemsemedikleri için dikkat etmediler.
06:30Oysa Türkiye'de hayvan beslediği için sokakta aynı aileden üç kişi İzmir Bayraklı'da gündüz göze silahla bile katledildi.
06:38Besleme yapan arkadaşlarımız dayak yedi.
06:41Yani şiddetin de işin içine girdiği ne yazık ki korkunç bir süreç yaşandı.
06:46Sosyal medyada troller aracılığıyla dezenformasyon yapıldı.
06:52Çok mücadele veriyor hayvan hakları savunucular ama genelde medyanın basının en son aşamada böyle.
06:59Hani bu aşamaya gelince bir şey var bir dakika deyip onların gününü o zaman giriyor.
07:04Genelde hayvan hakları.
07:06Şimdi bugün de bu konuya dair gazetemizden Sarp Sağkal bir haber düzenledi.
07:11Orada verdiği bilgiler bence dikkat çekiciydi.
07:14Hemen izleyicilerimiz için aktaralım.
07:16Aslında Tarım Orman ve Köy İşleri Komisyonu'nun görüşmesi beklenen farklı öneriler de var.
07:22Örneğin 2023'te verilmiş kırsalda yaşayan insanların temmuz suya sosyal güvenlik haklarına iyi sağlığı ve güvenliğine ulaşması için düzenlenen bir yasa tasarısı var.
07:33Henüz görüşülmemiş gündeme alınmamış bir başkasını örnek verelim.
07:37Sel ve helal gibi afetler nedeniyle zarar gören ormanların statüsünün korunması fındık üretiminin daha fazla gelir getirmesi gibi öneriler de sunulmuş.
07:46Bu da beklemede bu da görüşülmüyor.
07:47Ancak 12 Temmuz'da önerilen bu hayvan katliam yasası hemen 17 Temmuz'da görüşülmeye başlandı.
07:54Şöyle sormak istiyorum.
07:55Nedir bu acele ve inat sizce?
07:59Burada tabii ki bir acele var.
08:00Çünkü direnişin giderek büyüdüğünü gördüler.
08:04Bir an önce apar topar bunu çıkarmak istiyorlar.
08:06Ayrıca deminki o hani bu gündemi karıştırmak için bir bahane görüşünü de bu yalanlıyor.
08:13Çünkü öyle bir şey olsa bu kadar acele etmezler zaten.
08:16Öyle değil ne yazık ki.
08:17Bir an önce bunu çıkarmak istiyorlar.
08:19Direniş giderek büyüyor, yayılıyor, tepkiler artıyor.
08:23Bir yandan da ben bunun nedenini çeşitli yazılarımda Cumhuriyet gazetesinde anlatmaya çalıştım topluma.
08:30Bunun arkasında bir gene AKP'nin hemen hemen bütün yasalarında olduğu gibi burada da bir rant beklentisi var.
08:39Yapılma çünkü o hayvanları sokak hayvanlarının hepsini toplayıp işte barınaklara adı Gerçi Geçici Bakım Evleri yasada ama rehabilitasyon merkezidir.
08:49Barınak deniyor genel olarak.
08:51Onlara hayvanları koymak ve sokakları tamamen hayvansızlaştırmak projesi var.
08:56Şimdi bunu nasıl yapacaklar?
08:57Yani yeterli barınak yok.
09:00Bin üç yüz doksan üç belediye var Türkiye'de.
09:02Bunların dörtte üçünde barınak yok.
09:04Dolayısıyla zaten bu fiziken imkansız.
09:07Ama paldır küldür bir takım devasa tesisler biz onlara hayvan hapishaneleri diyoruz çünkü gerçekten birer hapishanedir.
09:17Düşünün ormanların ortasında ormanın ortasında bir böyle devasa altı bin dokuz bin hayvanlık barınaklar inşa ettirilmesi planlanıyor.
09:26Nereye gidecek bu inşaat rantı?
09:28Belli yerlere gidecek belediyeler üzerinden ve belediyelere para aktarılacak ve o ormanların içerisinde öyle büyük yapılar olacak ki bunlar hayvanların orada
09:37başına ne geldiğini isteseniz de bilemeyeceksiniz.
09:39Çünkü gönüllüler oralara istese de gidemeyecek ve bir yandan da orman rantı yani ormanlar bu şekilde yapılaşmaya açılmış olacak.
09:49Bu yönünü medya nicedir görmüyor.
09:51Ben iki bin iki bin yirmi ikiden beri bunu ısrarla söylüyorum.
09:55Bir yanı budur. Bir yandan da tabii bu işin arkasında hemen hemen AKP'nin birçok yasa teklifinde
10:02olduğu gibi tarikatlar var.
10:04Çünkü tarikatların bir kısmı sokak hayvanlarına özellikle köpeklere karşı bildiğiniz gibi mekruh diyorlar onlar.
10:12Ve AKP'nin bu tarikatları memnun etme çabası da var bunun arkasında.
10:17Bütün o dezinformasyonu yayan hesaplara sosyal medyada ben yıllardır bakıyorum.
10:22Ciddi şekilde bir tarikat yapılaşması var.
10:25Ve mesela Türkiye Gazetesi, Yeni Akit gibi bir takım yandaş medya gerçekten son birkaç yıldır bu uğurda çok en son haber gibi bazı haber siteleri hepsini burada sayamam çok fazla.
10:37Hepsi bu dezinformasyonu yürüttüler ve hatta hükümetten destek aldıklarını söyledikleri X odalarında,
10:46sosyal medya platformu X odalarında konuştukları kayıtlar da var.
10:51Yani hükümet bizi buna yöneltti, bizi teşvik etti.
10:55Biz onların dediğini yapıyoruz diye açık açık konuşmalar var.
10:59Onların kayıtlarını biz yıllardır paylaştık.
11:02Yani zaten baktığınızda görüyorsunuz öyle bir sıradan durum değil.
11:06Çok fazla rol var ve bunun bir yerlerden desteklendiği çok açık.
11:11Şimdi böyle bir durumda hani AKP'nin bir an önce o kesimleri memnun etmek,
11:16bir an önce bu rantları sağlamak ve bu direniş toplumdaki bu konudaki uyanış
11:22daha da fazla yayılmadan bir an önce bunu çıkarma çabasını görüyoruz.
11:26Becerebilirsek diye deniyorlar.
11:28O nedenle şu anda komisyondaki bu konuya muhalif olan milletvekillerinin orada göstereceği çaba çok önemli.
11:38Bunun hiçbir şekilde geçmemesi gerekiyor.
11:40Çünkü gerçekten de sokak hayvanları için bir katliam yasası dönecek ve sadece köpekler değil.
11:46Kediler de bu kapsama girecek.
11:49Çünkü yasanın gerekçesinde, teklifin gerekçesinde sokak hayvanları olarak bahsediyor.
11:54Sadece köpekler değil ve doğanın dengesini de bozabilecek bir durum bu.
12:00Çünkü yani gerçekten ekolojik dengeyi de bozabilecek bir şey bu.
12:04Yani kedileri yok edelim ve ondan sonra fareler fareleri de yok edelim.
12:08İşte kuşlar onları da yok edelim derken insanoğlu diğer türleri yok ede yok ede.
12:14Aslında bütün virüslerin de kendisine gelmesine yol açacak bir tavra giriyor.
12:20Bunu Covid'de de gördük.
12:22Yani çok kapsamlı bir konu aslında bu.
12:24Ekolojik dengeyi de bozacak, insana da zararı olacak bir konu ama tabii ki şu anda öncelikle kaygımız hayvanların yaşamak.
12:33Şimdi siz de söz ettiniz aslında Ankara'da bir direnişte başladı bu konuya ilişkin.
12:38Orada muhalefet milletvekilleri de bu gösteriler.
12:41Hatta farklı partilerden milletvekillerinin bu konuda birleştiğini aynı sözlerle aynı minvalde konuştuğunu da gördük.
12:48Sanıyorum Veli Ağbaba da gelin bu katliam yasasına karşı çıkalım dedi.
12:52Yurttaşlara da bir çağrıda bulundu.
12:54Sokaktan korkmayın ne yapacaklar size idam mı edecekler dedi.
12:57Şimdi orada ciddi bir direnişin de olduğunu söyleyebiliriz bu anlamda.
13:01Bu mücadeleyi nasıl sürdürmek, nasıl büyütmek gerekiyor ki bu yasa geri çekilsin?
13:06Demokratik toplum örgütlerinin vereceği destek çok önemli.
13:10Barolar Birliği dün avukatlarla oradalardı.
13:13O önemli oturma eylemine destek verdiler.
13:16Gerçi polis barikat kurmuş işte hayvan hakları savunucularını uzaklaştırmak için ama her eylemde yapıldığı gibi.
13:24Orada tabii insanlar kişisel olarak da gidebilirler oraya destek için.
13:30Oradaki sesi daha fazla yükseltmek gerekiyor.
13:33Medyaya bu konuda çok görev düşüyor.
13:36Yani bu yasanın gerçekte ne olacağını, bedelinin ne olacağını iyi anlatmak gerekiyor.
13:42Yani şu bir de yapılıyor şu yanlış.
13:45Mesela dün bazı muhalefet milletvekilleri veya liderleri de bunu söylediler.
13:51Yani diyorlar ki tamam öldürülmeyelim.
13:54Ona karşı çıkıyorlar zaten de işte mesela yerinde yaşat ifadesini pek kullanmıyorlar.
14:00Çünkü yerinde yaşat o değiştirilmek istenen 5199 sayılı yasanın 6. maddesi.
14:07Kısırlaştır, aşılat ve yerinde yaşat.
14:09Yani yerinde yaşat demezseniz işte barınaklara kapata geliyor o demin anlattığım sakıncalar ve orada zaten yeterli yok.
14:18Üst üste istiklenen hayvanlar strese gireceğinden zaten birbirlerine de zarar veriyorlar.
14:23Ve sonuçta barınaklar kısırlaştırma ve aşılatma yapılmadığı sürece zaten hiçbir çözüm oluşturmuyor.
14:30Dolayısıyla uzmanların da görüşleri bu yönde.
14:33Yani bu kısırlaştırma seferberliği, aşılatma seferberliği elbette hemen hiç vakit kaybetmeden.
14:39Çünkü 22 yıl çok fazla zaman kaybedildi.
14:4220 yıl, hadi 20 yıl, 2004'de çıkıyorsa ama hemen başlatılması lazım.
14:49Tabii ki barınakların durumunun da iyileştirilmesi lazım.
14:52Şu anda mevcut olan barınaklar işte hasta, engelli, bir takım yaşlı hayvanlar için kullanılabilecek olan hayvan bakım evleri de korkunç durumda.
15:02Onların elbette daha iyi şartları getirmemiz gerekir ama yani barınak yapalım demenin ardındaki neden sokak hayvanlarının hepsini toplanıp oraya koyması olmamak.
15:14Buna özellikle dikkat etmemiz gerekiyor.
15:16Barınaklar ölüm konusu çünkü ne yazık ki şu haliyle, mevcut haliyle zaten o sokaklardaki hayvanların beslemelerinin ve bakımlarının mutlaka gönüllülerle birlikte yapılması, sürdürülmesi gerekiyor.
15:29Ama aksine AKP ne öneriyor yeni yasa teklifinde?
15:32Bu yerel hayvan koruma görevlisi denen bir şey var.
15:35Yani devlet bu hayvanlarla ilgilenebileceğini söyleyen, bu konuda çaba harcamak isteyen gönüllülere, aktivistlere yerel hayvan koruma görevlisi kartı veriyor ve onlar bir eğitimden geçiyor ve sokaktaki hayvanların beslemesini onlar yürütüyorlar, çok büyük çaba harcıyorlar.
15:53Şimdi o, yani şöyle düşünüyorlar, sokakta hayvan kalmayacağına göre artık bu yerel hayvan koruma görevlisine de gerek yok.
16:01Hani böyle bir yaklaşımla onu da kaldırıyor.
16:03Bakın aslında çözümü de yok etti, korkutturdu ve her her şekilde tamamen sadece hayvanların sokaklardan ne olursa olsun yok edilmesine odaklanmış bir yasa teklifi ve hiçbir şekilde çözüm getirmeyecek.
16:19O nedenle direniş bu kadar büyüdü, inanın çeşitli toplum kesimlerinden.
16:24Bunların topluma anlatılması gerekiyor, medyaya çok iş düşüyor size, bu yayını gibi başka yayınlar gibi, sık sık bunları hatırlatmak gerekiyor.
16:33Ve erteleme değil, mutlaka bu yasa teklifini çekmeleri gerekiyor bu kadar direnişe karşı.
16:39Yani yasalar bu kadar büyük bir toplum kesiminin hayır dediği bir yasa uygulamak zaten mümkün olmayacaktır.
16:47Bakın, gönüllülerin sokakta baktıkları birçok hayvanlar, yıllardır onlarla aralarında bağ batıyormuş durumdalar ve o hayvanlar o insanları tanıyor, her gün aynı yerde onlara besleme yapıyorlar.
16:59Şimdi o hayvanları onlar öyle tamam yasa böyle dedi, ne yapalım ölüme göndereyim bu hayvanı diyerek bırakır mı?
17:06Orada büyük bir direniş olacaktır ve bu işin sonu gerçekten iyi gözükmüyor.
17:12Şiddet olabilir, yani olmamalıdır, güvenlik güçleri de direnenlere karşı şiddet uygulamaya başladı, dün amk'lara uygulamadı.
17:25Yani o nedenle bu konuda iktidarı uyarmak hepimize düşüyor, medyaya, siyasetçilere.
17:32Hiç ses çıkarmayan bazı siyasi partiler var onlara da sesleniyorum, sadece insan odaklı olarak adalet mücadelesini sürdüremezsiniz, sürdüremezler.
17:41Hayvanlar da bu toplumun bir hususudur ve toplumun bu kadar kesiminin rahatsız olduğu bir konuda bütün siyasi partilerin tavrını net bir şekilde ortaya koymasını bekliyoruz, talep ediyoruz.
17:53Açıklama yapmalılar, biz de bu yasanın karşısındayız veya şöyleyiz, böyleyiz ki biz de bilelim duruşumuzu.
18:00Ben o nedenle 28 Nisan 2023'te Cumhuriyet'te hiçbir hayvan hakları savunucusu AKP'ye oy vermez diye yazıp yazdım.
18:09Neden? Bu mücadele dolayısıyla.
18:11Çünkü olacakları biliyorum, yıllardır yapılmak istenenleri biliyorum, konunun buraya geleceğini biliyorum.
18:17O zaman bana kızan bazı insanlar haklıymış diyorlar.
18:21Çünkü konuyu adım adım izlemedikleri için.
18:24Tekrar uyarıyorum AKP'nin derhal bunu çekmesini bekliyoruz.
18:29Çok teşekkür ediyorum vakit ayırdığınız için, bizler de elbette.
18:33Bu yasa görüşüldükçe, konuşuldukça ve geri çekilmedikçe bu ekranlarda tartışmayı ve eleştirmeyi sürdüreceğiz.
18:39Sağ olun.
18:40Hoşçakalın.
18:41Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri, hayvanlara yönelik katliam yasası bugün Türkiye Büyük Millet Meclisi Tarım, Orman ve Köy İşleri Komisyonu'nda görüşülmeye başlandı.
18:50Sayın Kalkandelen de anlattı bu yasa neden geri çekilmeli?
18:55Burada AKP'nin özellikle bir rant isteğinin de bulunduğunu, hatta orada tarikatlarla olan ilişkilerin de belli bir etken olduğunu söyledi.
19:04Tarikatların bir kısmının hayvanlara ciddi biçimde karşıt olduğunu da ifade etti.
19:08Çok yönlü konuşulması gereken bir durum dedi.
19:11Özellikle hayvanların bu biçimde sokaklardan çekilerek öldürülmesi ve katliama uğraması aslında insan sağlığı içinde, ekolojik denge içinde oldukça risk oluşturan bir durum.
19:24Bu ekranlarda konuşmaya devam edeceğiz.
19:26Umuyoruz ki ilerleyen günlerde bu katliam yasasından vazgeçilir ve yasa geri çekilir diyelim.
19:31Şimdilik noktalayalım.
19:32Hoşçakalın.
19:38Altyazı M.K.