Diyarbakır’da bir ilk: EV HEMODİYALİZİ
Türkiye’de sayılı merkezlerde uygulanan ‘Ev hemodiyalizi’ artık Diyarbakır’da. Doç. Dr. Ramazan Danış, uygulama ile ilgili gazetemize özel açıklamalar yaptı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Yani şöyle bizim merkezin tarihçesi bir 12 yıllık bir tarihçesi var ve 12 yıllık tarih içerisinde şu an gerek istatistik ve gerek kayıtlara bakıldığında sonuçlarımız çok çok iyi yaklaşık 400-450'ye yakın nakil yapmışız merkezimizde ve sonuçlar bunu gururla söylüyorum bir ekip işi çünkü ve ekip olarak şu an sonuçlarımız Türkiye'deki istatistiksel anlamda
00:30veriler anlamında gayet iyi bir konumda, başarılı bir konumda.
00:34Yani FMO Diyalizi şöyle şu an ben bunu yine öyle gururla söylüyorum.
00:41Niye gururla? Çünkü FMO Diyalizi bakil bir konudu Türkiye'de ve Türkiye'de Ercan Ok dediğimiz çok değerli bir hocamız var Ege'den.
00:49Kendisinin başlattığı bir projeydi ve şu an o projeyle Türkiye'de sayılı yerlerde yapılan bir FMO Diyaliz merkezleri var.
00:56Şu an bunlardan biri yeni başladık. Şu an 3 hastamız var. 3 hastamızın eğitimi bitti.
01:01Bunlara biz detaylı bir eğitim veriyoruz. O eğitim süreci içerisinde eğer kendi başlarına evde Diyaliz yapabilecek konuma geldiklerinde bunları eve gönderip tek başlarına evde şu an Diyaliz yapıyorlar.
01:12Dünya nefrolojik camiasında FMO Diyalizi güncel bir konu yeni bir konu.
01:19Ha tarihçesi eskiden daha sonra vazgeçilmiş ama son dönemde Türkiye'de Ercan hocamızın öncülüğünde bazı merkezlerde yapılmaya başladı.
01:27Sonuçları niye? Çünkü evde kendisi yapıyor. Diyalizin süresini uzatıyor.
01:32Normal Diyaliz merkezlerinde yapılan Diyaliz kıyaslandığında FMO Diyalizi yaşam kalitesini artırıyor, yaşam süresini uzatıyor, ilaç ihtiyacını azaltıyor, sosyal fonksiyonlarını geliştiriyor.
01:45Sonuçları çok çok iyi. Literatüre baktığımızda, makaleleri okuduğumuzda içimde bir dertti. Nasıl ki organ nakli merkezini burada kurduk, o öncülüğü yaptık.
01:55FMO Diyaliz de yeni bir olay Diyarbakır için ve bunu gururla söylüyorum.
01:59Ekip olarak şu an üçüncü hastamızın da eğitimini bitirip ki basında çıktı, siz de aracınıza belki onlar da en azından halka ulaşmış oluruz.
02:09Sonuçlarımız gayet iyi. Evde Diyaliz yapılıyor, kişi kendisi yapıyor.
02:13Tabii kişinin kendisinin yapıp yapmadığını eğitmenlerimiz karar veriyor.
02:17Önce bu kişi uygun mudur, bu kişi evde FMO Diyalizini yapabilir mi, mental durumu, ev durumu gibi bir sürü ayrıntıları var.
02:27O ayrıntıları geçtikten sonra eğitime alındıktan sonra kişi evde yapabileceğini biliyorsa biz eve gönderiyoruz onları.
02:37Asgari üç ay ama bazen bir buçuk ayda bile bitiyor.
02:40Kişinin ehilliği, çünkü kişi kendisi damarına giriyor.
02:44Diyalizini kendisi evde yapıyor.
02:46Tabii biz bu zor bir karar çünkü biz bunu kişinin yapabileceğini yapamayacağını öyle bir ekip olarak oturuyoruz, karar veriyoruz.
02:53Evini görüyoruz, evine gidiyoruz.
02:55Teknik ekip evine gidiyor, altyapıyı kuruyor.
02:58Fakat başarısızlığında sonuçları çok çok harika.
03:01Bir kere iki eğitim hemşehrimiz var.
03:03Arti teknisyenimiz var.
03:05Bir de burada dört nesil olsun.
03:07Şu an ev FMO Diyalizinin başında ben varım.
03:09Oranın okulcusu benim.
03:11Yani ekip gayet iyi, kalabalık bir ekip.
03:13Ama öyle iş bölümü yapılmış ve işini yapan bir ekip var.
03:16Ekip şu an bu işi yapmaya ehil ve yeter.
03:19Ben de 2005'li yıllarda o dönem yardımcı doçentken Dicle Üniversitesi'nde öğretim üyesiydim.
03:25Yani o dönem böbrek nakli bizim bölgemize ve ilimize yapılmıyordu.
03:30Bu içimde bir yaraydı.
03:31Bunun için öncülük yaptık.
03:33Gidip eğitimini aldık.
03:35Daha sonra Eğitim Araştırma Hastanesi'nin kuruluşunda ben vardım.
03:38Şu anki Gazıyaşargil Eğitim Araştırma Hastanesi'nde.
03:41Çünkü şu zoruma gidiyordu.
03:43Hastalarımız başka merkezlere gidiyor.
03:45Bir de böbrek nakli öyle hemen böbrek takılınca eve gidilecek bir olay değil.
03:49Üç ay bunun eğitimi yapılıyor.
03:51Bunun ilaç dozları ayarlanıyor.
03:53Enfeksiyonlar çıkıyor.
03:54Çünkü yoğun bir immunosuppresif bağışlayıcı ilaç, bağışıklı azaltıcı ilaç veriyorsun.
04:00Şehir dışına çıkan hastaların gittiği yerde üç ay kalması lazım.
04:03Çünkü bunun maddi yönü var.
04:05Manevi yönü var.
04:06Gidiyorlar başka merkeze.
04:08Paraları yok.
04:09Dil yok.
04:10İmkan yok.
04:11İmkanı olan gidiyordu.
04:12Onun için biz bunu görerek bunun öncülüğünü yaptık.
04:15Ve merkezimizi bu şekilde 2012'de açtık.
04:182012'den beri az önce belirtmiştim 400'e yakın nakil yaptık.
04:22Sadece kendi yaptığımız nakil.
04:24Bir de dış merkeze yapılan nakillerin takibini yapıyoruz.
04:29Yani diyelim ki gidemiyor.
04:31Gidemiyor ve nakilini yapıyor.
04:32Şu an eğitim araştırma hastanesi kamu hastaneleri içinde.
04:35Özelleri kapsatmıyorum.
04:37Böbrek nakili anlamında çok ciddi bir yere geldi.
04:40Büyük bir emek var.
04:41Büyük bir ekip işi var.
04:43Üç cerrahımız var.
04:44İşte nefroluklarımız var.
04:46Koordinatörlerimiz var.
04:48Hemşire arkadaşlarımız var.
04:49Bütün emekçi arkadaşlarımızın bu işte emeği var.
04:52Ve bazı eksiklerimize rağmen iddia ediyorum ki kayıtlarımız ortada.
04:58Sonuçlarımız da yayınlanıyor her seferinde.
05:01Çok iyi bir konumdayız.
05:02Evrebeş'e gelmiş kronik böbrek hastalığı adını verdiğimiz
05:05artık tedevi aşamasına gelmiş kişilerde en iyi tedevi çektiği böbrek naklidir.
05:11Ve böbrek nakli iki şekilde yapılıyor.
05:13Bir canlıdan canlıya bir de kalabalık böbrek nakli dediğimiz
05:17Beyin ölümü gerçekleşmiş kişilerin vasiyeti varsa ve aile onayları varsa yapılan nakil şeklidir.
05:23Fakat Avrupa ve Türkiye siyasalarında çok dramatik ve içimi açıtan bir fark var.
05:28Fark şu.
05:29Türkiye'de ve hatta bölgemize yapılan nakillerin çoğu canlı.
05:34Yani yüzde seksen beşi canlı.
05:37Rakam veriyorum.
05:38Yüzde on beşi kadaverik.
05:40Yani bu demektir ki beyin ölümü gerçekleşen kişiler organlarını bağışlamıyor.
05:44Ve maalesef bunlar çöpe gidiyor.
05:47Her beyin ölümü gerçekleşen kişi yedi kişiye can veriyor.
05:51İki böbrek, bir karaciğer, bir kalp, kornea, barsaklar, pankreas gibi gibi.
05:57Onun için bu farkındalığı artırmak lazım.
05:59Dinle ilgili şunu söyleyebilirim.
06:01İslam dini bu konuda aslında hoşgörülü.
06:031980 yılında Diyanet İşleri Bakanı'nın genelgesi bile var.
06:07Beyin ölümü gerçekleşen kişilerin organ bağışıyla ilgili.
06:10Aslında dini bir engel de yok.
06:11Bunu artırmamız lazım.
06:13Şu an Türkiye'de bana göre organ naklinde, böbrek naklinde bekleyen en büyük sorun organ bağışı sayısı dramatik olarak az.
06:21Bunu artırmamız gerekiyor.
06:23Bir de koronik böbrek hastalığında konuştuk.
06:26Ama hafif değindik.
06:27Biraz detaya ineceğim.
06:29Koronik böbrek hastalığı Türkiye'de yapılan bir çalışmada
06:32prevalanslı yüzde on beş nokta yedi bulunmuş.
06:35Bu ne demek biliyor musun?
06:36Türkiye'de her sekiz kişiden biri böbrek hastası.
06:39Ve bu rakam gittikçe bir pandemi gibi artıyor.
06:42Büyük bir tehlike var.
06:44Onun için farkındalığı artırıp
06:46ve şu an başka bir rakam veriyorum.
06:48Rakam üstüne rakam veriyorum.
06:50Kırk bine yakın kişi böbrek bekliyor.
06:52Seksen bine yakın kişi şu an Diyanet'e giriyor.
06:55Onun için bu konuda sizin çabanızın bize katkısı çok büyük.
06:59Biz elimizden geleni yapıyoruz.
07:01Aracınıza, halkımıza şunu söylüyoruz.
07:03Böbrek nakli konusunda iddialı bir merkez.
07:05Yani şu an mesela geçen hafta bile
07:07beni sevindiren bir şey oldu.
07:10Haziran ayının son haftasında dört çocuğa nakil yaptık.
07:13Dört çocuğa.
07:14Çocuk nefronumuzun ciddi çabalarıyla.
07:17Dört çocuğumuzun o cıvıl cıvıl sesleri,
07:20o koridorda koşarken sesleri
07:22benim için en büyük hazdı.
07:24Onu söyleyebilirim.
07:25Bizim eğitim, araştırma hastanesi merkezimizde
07:27şu an dört yüz elli kişi böbrek bekliyor.
07:29Bizim merkezimiz.
07:30Bölgede bine yakın, bin beş yılda yakın kişi böbrek bekliyor.
07:33Bölgede.
07:34Bölgeyi kastetmemizde Batman, Mardin, onları kastediyorum.
07:37Başka bir rakam vermek istiyorum.
07:39Onu ben şu an sizinle paylaşmak istiyorum.
07:42Beyin ölümündeki bağışın ne kadar dramatik az olduğunu söylemek için.
07:46Mesela,
07:47iki bin yirmi dörtünün ilk altı ayında
07:50bin elli bir kişi bak rakam veriyorum.
07:53Beyin ölümü olmuş.
07:55Bunun sadece yüz doksanı
07:57böbrek ve orhanlarını bağışlamayı kabul etmiş.
08:01Yüzde yirmiden daha az.
08:03Diğerleri ne oluyor?
08:04Bağışlamıyor ve çöpe gidiyor.
08:06Onun için bizim el birliğiyle
08:10kentin sağlık birleşenleri, kanat önderleri,
08:14STK'lar, demokratik kitle örgütleri
08:16herkesin ne yapması gerekiyor?
08:18Bu organ bağışı sayısını nasıl arttırabiliriz?
08:21Bunda yoğunlaşmamız gerekiyor.
08:23Çünkü canlıdan canlıya böbrek naklini başarılı bir şekilde yapıyoruz.
08:26Tamam da,
08:27bak canlı bir kişiden böbrek alıp veriyorsun.
08:29Her ne kadar yazılar
08:31öyle sağlıklı kişiden böbrek ve karaciğer almayı
08:34yani öyle bir açıdan yasak bulmasa bile
08:37bu sayı artırmamız gerekiyor.
08:39O görüş değil.
08:41Su içme kültürümüz yok.
08:43Günde, bence yazın hele Diyarbakır sıcaklarında,
08:46hele bölge sıcaklarında
08:48normalde bir vücudun ihtiyacı günde 2,5 litre sudur.
08:51Yazın bunu 3,5'a çıkarmak lazım.
08:54Çünkü terliyoruz, nemli bir hava oluyor.
08:56Bazen buharlaşıyoruz.
08:58Buharlaşıyor o ciltteki sıvı.
09:00Bir kişinin bir kere önce suyunu içmesi gerekiyor.
09:03İkinci ciddi mesaj.
09:04Güzel bir soruydu bu.
09:06Kronik böbrek hastalığın en sık iki nedeni.
09:09Gerek Türkiye'de, gerek Avrupa'da ve gerek Amerika'da.
09:11İlk, birinci sırada şeker hastalığı var.
09:14İkinci sırada hipertansiyon var.
09:16Şeker hastaları ve hipertansiyon hastaları
09:19maalesef takiplerini iyi yapmıyor.
09:21Diyetlerine uymuyor.
09:23İlaçlarını iyi bir şekilde kullanmıyor.
09:26Onların bir kere çok ciddi bir takipte olması,
09:29ilaçlarını iyi kullanması gerekiyor.
09:31Çok gereksiz yere ilaç kullanıyor halk.
09:33Kimin başı ağrıyorsa hadi ağrı kesici alalım.
09:36Korkunç bir ağrı kesici kullanma alışkanlığı var.
09:39Korkunç bir doktora gitmeden ilaç kullanma alışkanlığı var.
09:42Falan kesin işte eşine o ilacı vermiş, bana getir ben de kullanayım.
09:46Yani toparlarsak bir,
09:48şeker ve hipertansiyon hastaları çok dikkatli olmaları gerekiyor.
09:52Takiplerini iyi yapmaları gerekiyor.
09:54Gereksiz yere ilaç kullanmamak gerekiyor.
09:56Hele ağrı kesicilere dikkatinizi çekiyorum.
09:58Su içmek gerekiyor.
10:00Tuz kullanmamak gerekiyor.
10:02Ya zaten tuz her şeyde var.
10:04Tuz kullanmamak derken tuzsuz bir hayat olmaz.
10:06Günde 2 ile 5 gram tuz almak lazım.
10:08Fakat toplumda öyle bir tuz kullanma alışkanlığı var ki,
10:11daha yemek gelmeden tuzsuzluk eline alıyor ve tuzu hemen yemeğe döküyor.
10:15Ekmekte çok tuz var.
10:17Diyarbakır'da fırıncılarda yapılan bir çalışmada bir ekmeğin içinde 13 gram tuz var.
10:21Korkunç bir tuz kullanma alışkanlığımız var.
10:25Kronik böbrek hastalığı gittikçe bölgede ve ülkemize artıyor.
10:29Özellikle şeker ve hipertansiyon hastalığının çok dikkatli olması gerekiyor.
10:33Yaz aylarında çok su içmek gerekiyor.
10:35Gereksiz yere ilaç kullanmamak gerekiyor.
10:38En önemlisi böbrek nakli konusunda artık halkımızın başka yere gitmesine gerek yok.
10:44Merkezimiz bu konuda çok ehil ellerde ve bunu gururla ve ekiple övünerek söylüyorum.
10:50Gayet sonuçlarımız çok iyi.
10:52Nakiller için artık başka yere gitmeye gerek yok.
10:54Bir de organlarımızı lütfen bağışlayalım.
10:58Organlarımızı bağışlamak konusunda dinen, vücudun yapısı bozulma anlamında herhangi bir engel yok.
11:06Bu konuda kafalarına bir soru işareti gelirse gerek eğitim alışma hastanesinde, gerek üniversitede, gerek de sağlık müdüründe organ nakli merkezi departmanları var.
11:16Gerekli bilgileri alabilirler.