Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Müzik
00:27Neden yaşayan köyüz?
00:29Hep sorulan sorulardan bir tanesi ne yaşıyor diye soruluyor.
00:32Aslında burada gelenekler, görenekler, sanatlar, zanaatlar, halk inanışları,
00:38100 yıl öncesine kadar olan köydeki gündelik hayat aslında aktarılarak,
00:44anlatılarak, deneyimleterek yaşatılıyor.
00:46Burada Anadolu'nun farklı bölgelerinden, farklı coğrafyalarından evler var.
00:51Bunlar aslında 100 yıl önce, 150 yıl önce insanların her bölgeye gittiğinizde
00:56oranın ikliminden faydalanarak, dik görtüsünden, toporatif özelliklerinden,
01:01ustaların deneyimlerinden, bilgi birikiminden yararlanılarak yapılan evlerdi.
01:06Ta ki 1950'lere kadar, 50'lerden sonra özellikle bu beton kartelleriyle birlikte
01:12artık tek tipleşmeler başladı evlerde.
01:15Nereye gitsek benzer evler görmeye başladık.
01:18Ve zaten bu tür evlere de artık birazcık da öcü gözüyle bakılmaya başlandı.
01:25Son zamanlarda da artık böyle evleri yapabilecek ustalar kalmadı.
01:29Çocuklarımıza, kültürümüze aktıralım, hatırlatalım, gelenlere anlatalım.
01:34Bağlamında kuruldu burası.
01:37Doktor Sema Demir ve Harun Beyler kurdular.
01:40Aslında 20 yıllık bir çalışma.
01:42Burası bir köy meydanı.
01:44Genellikle köy meydanları sosyal medya gibi, eskinin sosyal medyası gibi.
01:50Köye birisi geliyorsa ilk burada karşılanır.
01:52Köyden biri gidecekse buradan uğurlanır.
01:54Buralara genellikle köy meydanının dışında harman yeri derler, bayram yeri derler, düğün yeri derler.
02:02Genellikle çeşmeleri olur, fırınları olur.
02:07Genç kızların, genç oğlanların iletişim kurdukları, diyaloglarını geliştirdikleri yerlerin başında gelir köy meydanları.
02:15Nasıl ki bugün fotoğraflarımızı çekip sosyal medyaya atıyorsak da
02:19eskiden bayram zamanlarında ya da insanlar şehirlere gittiğinde aldıkları o kıyafetlerle de o dönemde buralarda geziyorlardı.
02:27İlk ilişkilerini burada yaşıyorlardı.
02:29İlişkilerini burada büyütüyorlardı.
02:31Buradaki evlerimiz, gördüğümüz bu evler konaklama evleri.
02:35Ama bu evlerin hepsi Anadolu'nun farklı bölgelerinden yine özütü alınarak yapılan evler.
02:42Bu mesela bir Ankara evi.
02:44Harman tuğla kullanılarak günümüz insanının beğenisine ve konforuna sunulmuş burada konaklama yapabildikleri evler.
02:54Mesela yukarıda bir Beypazarı evi var.
02:56Daha yukarıda bir Marmara evi var.
02:58Karadeniz bölgesine ait bir ev.
03:00Altı taş.
03:01Üste bakarsanız böyle ahşaplar var.
03:04Onlar da böyle kare kare, kare kare.
03:07Halk arasında tabi bunlara kare demiyorlar.
03:11Göz diyorlar.
03:12İçini de doldurdukları için tekniğin adı göz dolma.
03:30Çünkü ocaklık deneyimi yaşayanlar bilirler ki bir taraf ısınsa bir tarafı soğuk kalır.
03:34Aman yavrum der.
03:35Bir tarafı önüm harman savurur, arkam kasıp kavurur der.
03:40Burada dokumanın özüne iniyoruz.
03:42Bu setenler kullanılıyor.
03:44Değirmenin burasına koyuyorlar mısırlarını.
03:47Bu Karadeniz evi olduğu için mısır tercih ettik.
03:50Bu tam çevirme.
03:51Güçlü kişilerin çevirme işi oluyor.
03:54Bazen imece çevirme var.
03:57Yarıya kadar Hülya, yarıya kadar Leyla çeviriyor.
04:00İşte odaların içinde banyolar oluyor.
04:02Çamaşır dolapları, yüklükleri bulunuyor.
04:04Burası yeni gelin odası.
04:07Yeni gelin gelmeden birkaç gün önce çeyizi gelir.
04:11Çeyizler serilir.
04:12Konu komşu, akraba, herkes gelir bu çeyizi görür.
04:16Buradaki amaç aslında çeyizin ne kadar çok olduğuyla ilgili değil.
04:20Gelinin ne kadar çok olduğuyla ilgili değil.
04:22Çeyizin ne kadar çok olduğuyla ilgili değil.
04:24Buradaki amaç aslında çeyizin ne kadar çok olduğuyla ilgili değil.
04:28Gelinin ne eksik olduğuyla ilgili.
04:30Bu evde Akdeniz bölgesini temsilen burada yer alıyor.
04:35Antalya, Akseki, İbrada, Ormana, Yüksektoroslar da görüyoruz.
04:42Şunlara da düğme diyorlar.
04:46İçten dıştan birbirini şöyle tutuyor aslında.
04:49Düğme gibi tutuyor.
04:50Düğme dediğimiz şeyler şunlar.
04:53Alttan üçten şöyle tutuyor.
04:55Şuradan böyle tutuyor.
04:56Dolayısıyla hatırları duvarı daha sağlam yapıyor.
05:00Kertikleri var aslında kurt boğazı dediğimiz.
05:03Onları içten dıştan tutuyor.
05:05Kurt boğazı derler.
05:06Bu kurt boğazı bununla geçer.
05:09Bu buna geçer.
05:10Sonra bu buna geçer.
05:12Çocuklar bunların hepsini yapıyorlar.
05:14Sonra orada gördükleri gibi bunun içini dolduruyorlar.
05:19İşte yarış yapıyoruz.
05:20Diyoruz ki hadi bakalım kim daha iyi dülger olacak.
05:22Taşlık diyorlar.
05:23Taştan yapıldığı için.
05:25Genellikle Yüksektoroslar da gördüğümüz ev modülleri.
05:29Bazı yerde şuradaki hatırları kesiyorlar.
05:31O çıkıntıları kesiyorlar.
05:32Sılıyorlar.
05:33Ya da böyle bırakıyorlar ki güzel görünsün.
05:36İkincisi de şey için bırakıyorlar.
05:39Gıda asıyorlar mesela.
05:40Kurutmaları gereken gıdayı asıyorlar.
05:42Abaları var, kıyafetleri var.
05:44Oraları asıyorlar.
05:45Askılık gibi kullanabiliyorlar.
05:47Ankara hamam önündeymiş bu ev.
05:49Şöyle hem gezelim.
05:5017. yüzyılda yapılıyor.
05:521956'lı 57'li yıllarda yıkılıyor.
05:56Yenisi de yapılmıyor.
05:5730'lu yıllarda bir araştırma yapıyor Mahmut Akok.
06:00O mimarın rölevelerine hareketle de buraya tıp atıp aynısı inşa edildi bu evin.
06:07İki katlı oluyor genellikle Ankara evleri.
06:10Alt katı taştan, üst katı harman tuğla dediğimiz tuğlalar kullanılıyor.
06:15Burada akşamları mesela masal anlatıyoruz.
06:18Karagöz izletiyoruz.
06:19Köy seyirlik oyunları aktarıyoruz.
06:21Bazı büyük ve gençlerin oynayacağı oyunları burada beraber vakit geçiriyoruz.
06:28Yaren sohbetleri yapıyoruz.
06:30Burası aslında bizim bu etkinlikleri yaptığımız yer.
06:35Mesela burası da bent deresi.
06:37Hacı Bayram.
06:40Burası resim heykel müzesinin olduğu yerler.
06:43Namazgatepe diye bildiğimiz yerler.
06:45Bu resmin yapıldığı yer.
06:47Hollandalı bir çarşı ressamı gelmiş yapmış.
06:50Bunlar da Hollandalı kervan olarak biliniyor.
06:53Zaten Hollanda'daydı bu yakın zamana kadar.
06:56Müstakil ısıtma hamamı dediğimiz bir hamam burası.
06:59Birazcık da hamam önünde oluşuyor.
07:01Büyük ihtimalle hamam kültürünün içinde oluşuyor.
07:04Tabi burada biz kumaş süsleme zanaatına aktarıyoruz.
07:07Yazmacılık, kalıcılık, taş baskıcılığı adlarlandılan bu zanaat aslında Anadolu kültürüne ait.
07:123000 yıllık geçmişi var Hittitlerden bu yana.
07:15Takip edebiliyoruz taş baskıcılığını.
07:28Burada da ahşap, ahşabı anlatıyoruz.
07:32Anadolu'da ahşabın kullanılması, halk tatkımına bağlı ağaçların kesilme süreçleri,
07:38ağaç ve insan ilişkisi üzerinde duruyoruz.
07:42Şimdi her ağaç kesilmiyor.
07:43Her ağacın kendine göre bir foksiyonu var.
07:46Kültürde kullanılan yeri var.
07:48Onları anlatıyoruz.
07:50Sonra burada ahşap yığıma tekniğiyle bunların hepsi sökülebiliyor çivisiz bir şekilde.
07:56Bunların hepsini söküyoruz.
07:58Çocuklara diyoruz ki hadi bakalım bunu beraber yapalım.
08:01Türkiye'de şu an Ankara keçisi dediğimizde çok az kalmış bir keçi türünden bahsediyoruz.
08:07Hayvanları besliyoruz.
08:08Kaz var, ördek var.
08:11Oradan sonrasında Ankara keçilerimiz var, tavuklar var.
08:15Bunları besleyerek çocuklarla bir köyde olması gerekenleri yapıyoruz tabii.
08:21Kırkım zamanı geldi.
08:22Şimdi kamplarda çocuklarla da kırkıyoruz.
08:24Çocuklar izliyorlar.
08:27Köy yerleri tabii buradaki gibi kaldırım taşları yok.
08:33Çamur her taraf.
08:34Toynakları geçiyor hayvanların falan.
08:36Dolayısıyla bir de çarık giyiyorlar.
08:39Çamur oluyor.
08:40Komşuya giderken, şuraya giderken, buraya giderken bunların üzerinde giderler.
08:44Ayakları çamur olmaz.
08:45Ama çocuklar ne yapıyor?
08:47Akran çevreleri var, kankaları var.
08:49Birlikte gezdikleri kişiler var.
08:51Hadi bakalım dilberlerin evine kim önce gidecek?
08:53Hasanların evine kim önce varacak?
08:55Bunların üstüne çıkıyorlar.
08:57Hızlıca gidiyorlar.
08:59Giderken de bir ses çıkarıyor bu.
09:01Çamurda gıç gıç gıç gıç.
09:03İşte adı ondan gıç gıç bunun.
09:05İşte atalar da böyle çatıları olan, duvarları olan yerler inşa ettiler su kaynaklarının başına.
09:11Ve sabahın erken saatlerinde gelip burada çamaşırlarını yıkamaya başladılar.
09:16Buranın bir ergonomisi var.
09:18Mesela boyu uzun olanlar buralara geçiyorlar.
09:20Bakın belime denk geliyor.
09:22Boyu kısa olanlar da şu tarafa geçiyor.
09:24Dolayısıyla herkes boyuna göre sıralanıp çamaşırlarını buralarda yıkıyorlar.
09:30İçerisine meşe külü mesela.
09:33Beyazlatma özelliği çok yüksek.
09:35Onu kullanıyorlar.
09:36Yanına çam çırası koyuyorlar.
09:38Lavanta yaprağı koyuyorlar.
09:39Defne yaprağı koyuyorlar.
09:40Kaynayan kazanın içine atıyorlar.
09:42Ve kabağın tadı suya geçiyor.
09:44Bir deyim var duydunuz belki.
09:46Kabak tadı vermeye başladı diyorlar ya.
09:48O da işte bu kullanımdan geliyor.
09:51İşte kabak benim başıma patladı dediğimiz deyim de böyle bir kültürel ortamda ortaya çıkmış.
09:57Bu tür deyimleri, kültürel değerleri, somut ve somut olmayan çamaşırla ilgili değerleri burada aktarıyoruz.
10:07Sizlere aktardığımız gibi gençlere, çocuklara, gelen misafirlerimize buralarda.
10:12Kestikten sonra bakın yarısı maşrafa oluyor.
10:16Maşrafa.
10:17Maşrafanın kalayı, kızlar çeksin halayı, söyleyin be uşaklar var mı aşkın kolayı diyor.
10:23İşte maşrafa.
10:28Yerleşkemizin içinde bir tane kerpiç ev var.
10:31Çocuklarla ya da gelen misafirlerimizle o evi geziyoruz öncelikle.
10:35Ve burada gelip kerpiç nasıl yapılıyor burada gösteriyoruz.
10:40Biz bunu mesela çocuklarla burada yaptık.
10:57Altyazı M.K.