Washington Netanyahu'yu kucakladı, Orta Doğu'da rolü Çin'e mi kaptırıyor?
Washington Netanyahu'yu kucakladı, Orta Doğu'da rolü Çin'e mi kaptırıyor?
Filistinliler anlaşmak için İstanbul yerine, 2000 kilometre uzaktaki Çin'e gittiler
Biden demokratik refleks gösterdi mi, ABD'nin demokrasisi kendine kadar mı?
CHP, Kıbrıs'ta arafta mı kaldı?
Dış politika analisti Barçın Yinanç ve T24 dış politika editörü Metin Kaan Kurtuluş yorumladı.
Filistinliler anlaşmak için İstanbul yerine, 2000 kilometre uzaktaki Çin'e gittiler
Biden demokratik refleks gösterdi mi, ABD'nin demokrasisi kendine kadar mı?
CHP, Kıbrıs'ta arafta mı kaldı?
Dış politika analisti Barçın Yinanç ve T24 dış politika editörü Metin Kaan Kurtuluş yorumladı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00T24 Haber Merkezi'nden merhabalar. Bugün 25 Temmuz Perşembe günü ve bir dış politikayla
00:06içli dışlı programında daha karşınızdayız. Ben Metin Kağan. Kurtuluş Vahşi İnanç'la
00:10birlikte gelişmeleri değerlendireceğiz. Amerika Birleşik Devletleri belki de ilk
00:15kurulduğu yıllardaki temmuzlarından beri en karmaşık temmuzunu yaşıyor. Geçen
00:19Cumartesi günü ABD Başkanı Joe Biden adaylıktan çekildiğini duyurdu. 56 yıldır
00:26bir ilk mevcut görevdeki başkanın aday olmama kararı tekrar yarışmama kararı
00:31vermesi. Bununla birlikte artık Kamala Harris'in başkan yardımcısının adını
00:35açıklıyor ama henüz bu süreç kesinleşmiş değil. ABD'de zaten ortalık çok karışıkken
00:41Demokrat Parti böyle bir karışıklığın içinde Cumhuriyetçi Parti'de Trump'a
00:45suikast girişimi olmuştu. Baktığımızda çok karmaşık bir dönem. Bu karmaşık dönemin
00:51hemen içinde İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'da Washington'a gitti ve dün
00:56kongrede alkışlarla karşılandı. Şimdi baktığımızda ortalık burada çok gergin
01:03bir gündem var. Dünyada da yansımaları oldu Netanyahu tartışmalarının. ABD'de
01:08de çünkü sonuçta soykırım yapmaktan suçlanan bir insanla bir savaş suçlusundan
01:13potansiyel savaş suçlusundan söz ediyoruz. Buraya geleceğiz ama ilk önce istersen
01:19Biden özelinden başlayalım. Çünkü Biden dediğim gibi 56 yıldır bizim görmediğimiz
01:23bir şey yaptı ABD'de. Sence bu bir demokratik refleks olarak yorumlanmalı mı yoksa
01:29çok sıkıştı içimde? Önce senin görüşünü alalım. Ben sıkıştığını düşünüyorum.
01:35Yani son noktaya kadar çünkü seçimleri aslında 4 aydan kısa bir süre var.
01:40Yani sen şunu diyorsun değil mi? Bence yayından önce öyle söylemiştin. Bence
01:44çok da matah bir şey değil. Aslında daha önceden yapması gerekirdi.
01:47Yani bunun gerçek bir demokratik refleks olarak nitelendirebilmesi için bence ön seçimlere
01:52Biden'ın direkt girmemesi ve halka demokrat adayları seçme şansı vermesi lazımdı.
01:57Çünkü son dakikada Biden çekildiğinde Kamala Harris'i işaret etti. Harris'in
02:02karşısına hiçbir demokrat aday çıkmaya cesaret edemiyor. Çünkü partiyi böldürdü.
02:07Ama biliyorsun ki siyasetçiler neredeyse mezara 5 dakika kalaya kadar siyasetin
02:13içinde kalmak isterler. Bu dünyanın her tarafında böyle. Haklısın belki öyle
02:18daha demokratik bir olgunluk göstermek isteyebilirdi ama hani Amerikan tarihine
02:22baktığımızda görevde olup da ikinci kere hayır ben istemiyorum diyene de rastladık
02:28mı çok da emin olamıyorum açıkçası. 56 yıldır görmedik ama bunun şöyle bir
02:32karşı antitezini sunabilirim. Demokrat Parti'yi en az popüler görünen adaylardan
02:38birine zorlamış oldu Joe Biden. Kamala Harris çok bilinci planda hatta bir ön seçim
02:43yapılsa tercih edeceği bir aday değildi parti. Peki ama ben demokratik refleksi
02:49şuradan olduğunu düşünüyorum ve buradan belki Türkiye'ye dair bir mesaj çıkarabileceğimizi
02:55düşünüyorum. O da sonuç olarak Biden aslında birdenbire şey yapmadı değil mi?
03:02Birdenbire görevi bırakmadı bir sabah uyanıp. Ne oldu? Üzerine bir baskı birikti.
03:08Nereden geldi bu baskı? Bir deniyor ki meclisten kongre üyelerinden geldi deniyor.
03:14Çünkü kongre üyeleri baktılar ki bir kere kendi açılarından yani orada belki çok
03:19demokratik refleksi olmayabilir ama bu gidişle biz kongreyi de kaybedeceğiz dediler
03:24ve partinin kendi içinden bir baskı oluşmaya başladı. İkincisi şunun da etkili olduğu söyleniyor.
03:32Tabi her ülkenin kendi siyaset metodolojisi var kendine özgü kuralları var.
03:40Amerika'da da alınan bağışlar çok önem taşınıyor ve bu bağışlarda çok ciddi bir düşme yaşandı
03:47Biden'ın bırakmasında. Dolayısıyla Amerika'nın bence kendi içindeki demokratik mekanizmaların
03:55bir şekilde devreye girdiğini ve geç de olsa Biden'ı el çektirdiğini düşünüyorum.
04:01Hani denebilir ki evet ama bağışçılar işte ne kadar demokratik yani zenginlerin seçtiğimi.
04:06Halbuki şöyle de bir şey söyleniyor Kamala Harris'in başkan adaylığını kabul etmesinden sonra
04:13küçük bağışçıların da bağış oranında olağanüstü bir artış hatta rekor seviyelerde bir artış olduğu da söyleniyor.
04:21Sonuç olarak yani Amerika'nın kendine has bir takım demokratik emniyet sübaplarının devreye girdiğini ben düşünüyorum.
04:30Ve bu bana tabi Türkiye'ye dair ne türden mesajlar ne türden dersler çıkarılabilir diye düşünmemi gerektiriyor doğrusu.
04:38Çünkü açıkçası yani altılı masanın işte lideri olarak kendisini Kemal Kılıçdaroğlu'na empoze etmişti.
04:46Ve aslında pek çok kişi de Kemal Kılıçdaroğlu'nun aslında doğru aday olmadığı düşüncesi hakimdi.
04:53Ama buna rağmen ne CHP'nin kendi içinden çok ciddi bir baskı gördü Kemal Kılıçdaroğlu ne de çok ciddi bir toplumsal baskı.
05:00Kendi adıma da konuşayım kendi öz eleştirim de yapabilirim.
05:04Ben dahil basın olarak da pek çok kişinin aklında aslında bu doğru aday değil gibi düşünceler varken işte belki o zamanında o baskı birikimi oluşmadı.
05:15Fakat tabi enteresan olan Biden çekiliyor fakat hala Kılıçdaroğlu siyaset sahnesinden çekilmeye arzulu gözükmüyor.
05:25Hala işte bir takım açıklamalar yapıyor bir takım işte bilgiler var Diyarbakır'a gidecek ya da kurultayla ilgili bir takım hazırlıkları var diye.
05:35Şahsen ben Kemal Kılıçdaroğlu'nun yani Cumhuriyet'in 100. yılında iktidarı kaybetmiş olmasının utancıyla sokağa çıkamayacak noktada olmasını beklerdim.
05:45Ama Türkiye'de maalesef böyle bir noktada değiliz.
05:48Ama onun dışında tabi demokratik anlamda baktığımızda senin gündeme getirdiğin Kamala Harris'in işte başkan adaylığı meselesi var galiba değil mi orada?
05:59Evet burada daha şimdi komplike bir süreç olma ihtimali vardı ama böyle ilerlemeyecek gibi gözüküyor.
06:05Çünkü delegelerin büyük oranını toplamayı başardı aslında Kamala Harris.
06:10Biz biliyoruz ki kongre artık ön seçim yapılmayacağı için Demokrat Parti'nin kurultayı delegelere verecek seçimi.
06:17Delegelerde yüksek ihtimalle karşısında da bir aday olmadığı için Kamala Harris'i seçecek ve artık herisinde yavaş yavaş yani bir kampanya sürecine girdiğini görüyoruz.
06:26Bir başkan aday adaylığı kampanyası yürütmüyor bir başkan adaylığı kampanyası yürütüyor şu anda aslında.
06:32Evet ve bu noktadan sonra tabi şeye bakacağız işte başkan yardımcısı kim olacak ona bakacağız.
06:38Biz tabi bir noktada ilerleyen günlerde özellikle Kamala Harris'in başkanlığının netlik yani başkan adaylığının kesinlik kazanması üzerine
06:48hem Harris'li bir Amerika hem işte Trump'lı bir Amerika'nın Türkiye ile ilişkileri bölgeye dönük ilişkileri ne olur diye bakarız.
06:57Bugün bunu biraz daha pas geçmekte yararlı var.
07:00Bir ilerleyen şey sorabilir miyim sana Biden mi daha iyi olurdu Türkiye için Harris mi daha iyi olurdu demokrat aday olarak yoksa çok mu erken bir değerlendirme olabilir?
07:08Bence şu anda biraz erken değerlendirme diye düşünüyorum.
07:11Çünkü Harris'in işte seçeceği başkan yardımcısı vesaire bunlar önemli.
07:17Fakat şunu belki altını çizmekte yarar var.
07:20Harris'in ekibinde Philip Gordon diye aslında Türkiye'yi çok iyi tanıyan Türkiye'yi nasıl kazanabiliriz başlıklı bir hani kitabında eş yazarlarından biri olan
07:32Philip Gordon var ve deniyor ki aslında Kamala Harris çalışması son derece zor bir şahsiyet ve yanından pek çok insan ayrıldı.
07:41Dolayısıyla da Philip Gordon ayrılmadan en başından beri yanında o Türkiye açısından pozitif bir girdi olarak düşünülebilir.
07:52Ama onun dışında tabii şunun altını çizmek gerekiyor.
07:56En azından mevcut iktidar adına konuşursak mevcut iktidar Biden'la çok iyi geçinemedi.
08:04Biden her zaman mevcut iktidara çok mesafeli kaldı.
08:08Hatta yani şimdi böyle Biden'ın yaşına gönderme yapılarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da zaman zaman işte yürümede zorluk çektiğini görebiliyoruz vesaire.
08:23Öyle bir takım karşılaştırmalar yapıldı değil mi?
08:26Anahküm medya ağız alışkanlığıyla mesleğimize saygıdan yandan şu medya demeyi sevmiyorum ama Yeni Hakikat sitesinde anahküm da dememek lazım aslında.
08:34Bir manşet açıldı Trump'a Biden'ın adaylığı bırakmasından sonra şimdi ekranımıza gelecektir.
08:39Biden yerlerde yuvarlanıyor reis dimdik hayatta gibi bir başlık.
08:44Erdoğan dimdik hayatta aşağıda da Biden'ın merdivenlerden çıkarken düştüğü görüntüler var.
08:49Evet ama dikkat edersen orada yukarısında da böyle bir şey var.
08:53Bir suçlayıcı bir ifade var.
08:55Biden'ın kendisi de Erdoğan'ı indirmek için kurduğu masada tarihe karıştı.
08:59Bu bize bir şey söylüyor değil mi?
09:01Bu şey bir gönderme New York Times'a ta başkan adaylığı döneminde Joe Biden'ın verdiği bir söyleşiye gönderme aslında.
09:08Çünkü o söyleşide muhalefete destek vereceğiz demişti Erdoğan karşısında Joe Biden.
09:13Yandaş medya bunu geride bıraktığımız 4 sene içinde hiç unutmadı var için.
09:18Hep kullandılar ve her Biden karşısı tezde de bu cümle bu söyleşi gündeme geldi aslında.
09:25Çünkü sonuç olarak aslında işte bu 16 Temmuz darbe girişimine Amerika'dan çok fazla ses çıkmaması.
09:32Ayrıca işte pardon 15 Temmuz ayrıca işte YPG'ye destek konusunun demokratlar döneminde de böyle pişmiş olması demokratlara dönük bir alerji yaratıyor.
09:49Ama her halükarda buradan tabii şu konuya geçmekte belki fayda var.
09:54Tabii diyoruz ki işte hani Biden bıraktı yerine Kamala Harris gelecektir.
09:59Burada çok olağanüstü bir şey değil yani sonuç olarak başkan yardımcısı niye başkan yardımcısı olur?
10:05Aslında biraz da başkanlığa hazırlık içindir.
10:08Dolayısıyla çok burada böyle çok antidemokratik bir şey olduğunu düşünmüyorum.
10:12Ama hani içeride tartışmalı da olsa demokrasi sınavını verdi diyebileceğimiz Amerika dış ilişkilere geldiğimizde
10:21hani hakikaten sınıfta kaldı dedirtecek olağanüstü kötü bir performansa sahne oldu dün itibariyle.
10:29Evet çünkü yani yayının başında dediğimiz gibi İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu gitti Washington'a kongreye böyle bir kahraman gibi karşılanarak girdi.
10:39Hakkını vermek lazım demokratlardan bazen boykot edenler oldu.
10:43İçeride Raşid Atayip yine bir demokrat kongre yesi içeride protesto etti.
10:49Dışarıda halktan binlerce kişi protesto etti ama kongrenin içindeki o görüntü tabii ki çok üzücü.
10:55Çünkü bir ayakta alkışlanarak sıkışarak karşılanması Netanyahu'nun.
10:59İki Netanyahu'nun verdiği mesajlar şimdi mesela Netanyahu kürsüye çıktı.
11:04Biz sadece kendimizi korumuyoruz sizi de koruyoruz sizin için de kazanacağız dedi.
11:08Bu konuşmada önceden ABD medyasına baktığımızda aslında ateşkeste ilerlemeye dair bir mesaj verilmesi bekleniyordu.
11:15Öyle bir mesaj verilmedi.
11:17Netanyahu dışarıda protesto eden ABD vatandaşlarına soytarı dedi hakaret etti kongreyeleri ayakta alkışladı.
11:24İran'ın kullanışlı aptalları dedi.
11:28Ve bunu kongreyeleri yani o halkın seçtiği kongreyeleri buna ayakta alkışladı bu hakareti.
11:35Dolayısıyla çok kötü bir demokrasi sınavı ve sanıyorum bu rolde yavaş yavaş dünyada ABD'nin hani ilişkilerin birinci kurucusu olduğu rolünde böyle şeyler buram buram kazıyor.
11:47Ve yavaş yavaş ABD'nin o rolü kaybetmeye başladığını da konuşmaya başlayacağım.
11:52Çünkü dikkat edersen kimi sosyal medya kullanıcısı iki görüntüyü alt alta kullandılar.
12:00Keşke onu gösterebilseydik.
12:02Üstte Benjamin Netanyahu'nun kahraman gibi karşılanması hemen altta Gazze'de yaşanan insanlık trajesi.
12:11Bu iki görüntüyü alt alta kullanan pek çok sosyal medyada pek çok kişi oldu.
12:19Ve aslında gerçekten de Netanyahu Amerika'nın içini de karıştırmayı başardı.
12:26Neden karıştırmayı başardı?
12:28Çünkü göstericilerin bir kısmı Amerika'da işte bir takım yerlere Hamas geliyor yazıları yazdı.
12:36Belki de bu Hamas geliyor yazıları yazanlar cumhuriyetçilerin provokatörleriydi onu da bilemeyiz.
12:42Yani Netanyahu'nun bu kadar bu konjonktürde gelmesi Amerikan iç siyasetinin de dış politika üzerinden tekrar karıştırmasına neden oldu.
12:52Çünkü Trump çıktı bir açıklama yaptı.
12:54İşte gördünüz mü Kamala Harris'li bir Amerika'da işte bunlar oluyor demeye.
13:01İşte bunu engellemek üzere polisi, güvenlik kuvvetlerini göndermesi gerekirdi diye açıklama yaptı Trump.
13:12Kim şunu biliyoruz?
13:14Netanyahu tabii kongre açıklamasını yaptığı konuşmadan sonra Joe Biden'la görüşecek Kamala Harris'le görüşecek.
13:24Trump'la Cuma günü görüşecek.
13:28Bu birincisi tabii Kamala Harris'in bir anlamda dış politika ilk dış politika sınavlarından birisi olacak.
13:35Kamala Harris, Netanyahu kongrede konuşurken kongrede olmamayı tercih etti.
13:41Ama sonuç olarak Netanyahu'yla görüşeceğini biliyoruz.
13:44Ama onun dışında Trump'tan gene enteresan bir hareket daha geldi.
13:51Gene Hiv'da arkadaşımız zannediyorum onu gösterecektir.
13:55Abbas bir geçmiş olsun mektubu gönderdi Filistin'in lideri.
14:00Evet suikast gelişiminden sebep Filistin'in lideri Mahmut Abbas bir geçmiş olsun mektubu gönderdi.
14:05O da o mektubun printinin üstüne teşekkür ederim her şey güzel olacak sevgiler Abbas diye Trump not düşüp sosyal medya üzerinden yayınladı.
14:14Yani bu bize tabii gene Trump'ın kişiliği hakkında bir işaret veriyor değil mi?
14:21Bu kadar hassas bir ortamda sanki böyle yani gayri ciddi bir tavır gibi okudum ben.
14:30Eğer Trump başkan olursa tabii bu türden hareketlere alışmamız gerekecek galiba öyle anlıyorum.
14:39Ama demin senin de işaret ettiğin noktaya gelirsek hani gerçekten dün Amerika'nın dünyadaki moral üstünlüğüne dair
14:52zaten çok uzun zamandan beri yemiş olduğu darbelerin üstüne çok daha büyük bir darbe eklenmiş oldu.
15:00Neredeyse işte Irak'a müdahale, Afganistan'a müdahale bunlar zaten Amerika'nın liderlik vasıflarına gölge düşüren çok vahim performanslar olduğu için
15:13şimdi bir de Orta Doğu'da İsrail, Filistin bazında olağanüstü kötü bir performans sergilemesi söz konusu.
15:21Hakikaten yani uluslararası adalet divanında yargılanmakta olan ve pek çok yani dünyanın çok önemli kişileri tarafından
15:33yani neredeyse işte insanlığa karşı suç işlemekle suçlanan bir liderin bu kadar Washington'da ayakta alkışlanması
15:43Amerika'nın liderliğinin yani Amerika'nın kendi iddiasıyla liderliğine çok ciddi darbe vuracak.
15:51Çünkü Amerika'nın şöyle bir söylemi vardır.
15:53Ben örnek olarak dünyaya liderlik yapmak istiyorum.
15:56İşte şu anda hiçbir şekilde örnek olması söz konusu değil.
16:00Ve ilginçtir ki biz örneğin Filistin'le ilgili enteresan bir adımı nereden gördük?
16:06Çin'den gördük.
16:07Yani bu tabii ki dünyadaki ABD'nin rakiplerine çok ciddi bir alan bırakıyor Bahar Çin.
16:12Çin bunun çok iyi bir örneği.
16:14Çünkü iki gün önce bu hafta yapılan görüşmelerdi.
16:18Çin 14 tane aralarında El-Fetih, İslami Cihat gibi gruplar da bulunan Filistinli grupları bir araya getirdi.
16:27Ve bir çözüm önerisi için masayı etrafında topladı ve ulusal birlik için anlaşma imzaladılar.
16:33Yani Filistinli gruplarını burada da başka yerlerde de yıllarca tartıştık.
16:38Çok ciddi bir bölünme var orada da.
16:40Savaştan sonraki gün için bir birlik planı Çin'in himayesinde imzalanmış oldu.
16:45Bu ABD için üzücü olacaktır.
16:47Çünkü Çin'in Ukrayna-Rusya barışı içinde çok ciddi girişimleri olduğunu
16:52Ukrayna tarafından tabii ki karşılık bulunuyor bunlar ama girişimleri olduğunu unutmamak lazım.
16:57Ama biliyorsun yani Ukrayna Dışişleri Bakanı da savaştan sonra ilk kez dün yanılmıyorsam Çin'e gitti.
17:03Çin'de görüşmelerde bulundu.
17:05Hatta Rusya ile diyaloğa açık olduklarını söyledi.
17:07Çin'in bu arada İran-Suudi Arabistan yakınlaşmasında oynadığı bir rol var.
17:13Dolayısıyla Çin'in ekonomik bir güç olarak kendini cidden hissettirdiği bir ortamda.
17:21Siyasi bir güç olarak da daha çok yöne çıktığını görüyoruz sanıyorum.
17:27Fakat burada tabii bizim dikkat etmemiz gereken bir başka nokta da
17:31Genelde ara buluculuk konularında Türkiye çok ön plana çıkmayı tercih eder.
17:39Özellikle de Filistin'i kardeş ülke olarak gören Türkiye'nin kendi aralarında ayrışma içinde olan Filistinli grupların
17:50Diyaloğunun sağlayamaması yani ev sahipliği yapmaması
17:54Bunun için Filistinli grupların binlerce kilometre ötede Çin'e gidiyor olması tabii dikkat çekici.
18:00İstersen HVD'yi burada kapıp birazcık Kuzey Kıbrıs'a geçelim.
18:03Çünkü geçen hafta Kuzey Kıbrıs'ın Barış Harekatı'nın 50. yıldönümüydü.
18:08Ve bütün devlet erkanı oradaydı.
18:10Cumhurbaşkanı Erdoğan, Devlet Bahçeli, CHP lideri, özgür özel birçok milletvekili ve parti lideri Kıbrıs'a gittiler hep beraber.
18:17İstersen hızlıca ilk önce Erdoğan cephesinden başlayalım.
18:21Çünkü senin yayından önce vurguladığın en önemli konulardan biri Ankara'nın Mülkiyet Komisyonu'nun tekrar gündem alması olduğuydu.
18:30Birazcık bunu açabilir misin?
18:32Evet açıkçası son zamanlarda biliyorsun biz bu programda da işledik.
18:37Mülkiyet konularında bir takım gelişmeler, Türk tarafını rahatsız edecek bir takım gelişmeler yaşanıyor değil mi?
18:46Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Rumlara ait bazı mallar satılıyor.
18:53Ve bu satışları yapan kişilerin biz Rum tarafınca tutuklandığına şahit olduk.
18:59Ve KKTC'deki muhalefet de bu konuyu çok ciddi şekilde gündeme getirmeye çalışıyordu.
19:05Bu konu bizim çok başımızı yakacak.
19:07Zaten adada önemli bir sektör olan inşaat sektörü bu nedenle durma noktasına geliyor.
19:13Ama ileride Ankara'nın da canını yakacak türden bir sürece doğru gidiyoruz diyorlardı.
19:20Ve de şunu söylüyordu KKTC muhalefeti.
19:23Rum tarafı bizi masaya zorlamak için bu türden bir baskıya yönlendiriyor.
19:31Yani biz aslında müzakere masasında olsak belki böyle bir süreçle karşılaşmayacağız.
19:37Ama biz masadan kaçtığımız için Rum tarafı bu türden bir hukuki süreç başlattı uyarısında bulunuyordu.
19:46Şimdi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da adada mülkiyet sorununun yegane adresi taşınmaz mal komisyonu dedi.
19:55TMK olarak bildiğimiz o yapılanmadan bahsetti.
19:59Kısaca açıklamak gerekirse.
20:01Kaan biliyorsun eskiden işte bu Loizido davaları vardı.
20:05Ve Türkiye Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde mülkiyet meselesinden işte aleyhine çıkan davalarla karşı karşıya kalmıştı.
20:15Bunlar milyonlarca dolarlık yük getirmesi, örolük yük getirmesi söz konusu olduğu için KKTC'de bir iç mekanizma yaratıldı.
20:25Bunu da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kabul etti.
20:28Dediler ki peki Rumlar önce bize gelmeden önce Kuzey Kıbrıs'taki taşınmaz mal komisyonuna gitsin.
20:36Sorununu orada halletmeye çalışsın.
20:38TMK dediğimiz yapıda işte Rumlardan gelen işte benim şu işte yerim var.
20:45Ona üç tane işte seçenek sunabiliyor.
20:47Ya işte parasal çözüm sunuyor ya işte iade karşılıklı başka bir şey önerebiliyor vesaire.
20:53Ama sonuç olarak bu taşınmaz mal komisyonu bir anlamda Kıbrıs'taki mülkiyet sorununu neredeyse parayla çözebilecek bir sürece imkan tanımıştı.
21:07Fakat bu komisyon maalesef doğru dürüst çalıştırılmadı.
21:11Neden çalıştırılmadı?
21:12Çünkü sonuç olarak sizin Rumlara bir ödeme yapmanız gerekiyor.
21:16Ortada para yok.
21:17Bu para nereden bulacak KKTC?
21:19Türkiye'den bulacak.
21:20Türkiye'de de hem para yok hem de yani nasıl olsa biz biraz da yani işte çökeriz bunların üstüne anlayışı mevcut da olmuş olabilir.
21:28Ama sonuç olarak işte Rum kesiminin bu baskısının etkili olduğunu anlıyoruz.
21:34Ve birdenbire Ankara taşınmaz mal komisyonunu hatırlayıverdi.
21:39Halbuki bu taşınmaz mal komisyonunun çalışmasını yavaşlatan ona o çalışması için gerekli maddi imkanı tanımayan da Ankara'nın kendisiydi.
21:49Ama sonuç olarak Cumhurbaşkanı'nın bunu hatırlaması iyi.
21:54Bu demektir ki umuyorum ki taşınmaz mal komisyonuna işte özellikle Rum başvurularına bir an önce sonuçlandıracak ve onlara yeterli işte kompansasyonu verecek o maddi bütçede yaratılır diyorum.
22:12O nedenle de Cumhurbaşkanı'nın bu açıklamasının ben şahsen olumlu bulduğumu söylemem gerekiyor.
22:18Öte yandan bir tane de tezkere geçirildi Barış Harekatı'nın yıl dönümünde.
22:22Oradan şimdi sana iki tane maddesini okumak istiyorum başınızıza.
22:26Bu TBMM'de kabul edilen tezkereden direkt olarak iti devletli çözüm siyasete At Deniz bölgesinde istikrar ve kalıcı barışı sağlamanın da yegane yoludur.
22:36Kıbrıs Türk Devleti'nin uluslararası toplumun bağımsız ve eşit egemen bir üyesi olarak hak ettiği yeri alması daha fazla tehir edilemez.
22:44Bu AKP'nin resmi duruşu 2020 seçimlerinden biri.
22:48İki devletli siyaseti savunuyor ve KKTC adı yerine daha çok Kıbrıs Türk Devleti adını kullanarak bağımsız bir devlet yapısından söz ediyor.
22:59Ama tezkerede ilginç olan altında CHP'nin de oylarının olması.
23:03Cumhuriyet Halk Partisi çünkü bugüne kadar özelliklerden özgür özel yönetiminde Kıbrıs'a daha yoğunluk vermeye başladığından beri
23:11sanki biraz daha adadaki CHP'ye yakın, daha federatif bir çözüme yakın duran bir çizgi izliyordu.
23:18Bu sebeple CHP'nin altında imzası olması sanki birazcık ilginç.
23:23CHP'nin acaba kafası mı karışır diye düşündürdü ikimiz ara sanırım.
23:26Ben KKTC'deki meslektaşlarla konuştuğumda onlar özellikle Kılıçdaroğlu, özgür özelin Kılıçdaroğlu'na şimdi geleceğim.
23:36Özgür Özel'e baktıklarında yani acaba CHP arafta mı diye düşünmüşler.
23:42Çünkü gerçekten de 19 Temmuz'da AK Parti'nin ihtimalen kaleme aldığı ve iki devletli çözüme atıfta bulunan bir metne CHP'nin imza atması.
23:55Ama akabinde de Özgür Özel'in adaya gelip biz müzakereden yanayız, çözümden yanayız.
24:02Kıbrıslı Türklerin kabul etmediği hiçbir şeye evet demeyiz demesi bir çelişki.
24:08Neden bir çelişki?
24:09Çünkü sonuç olarak KKTC'de iki devletli çözüme gidelim artık şeklinde büyük bir çoğunluk var deme noktasında değiliz.
24:21Hala sonuç olarak şu anda KKTC'de kamuoyu yoklamalarında önde giden CHP iki devletli çözümden bahsetmiyor.
24:30Dolayısıyla CHP'nin AK Parti'nin kaleme almış olduğu metne evet demesi bir çelişki.
24:39Ama onların da kendilerine göre bir açıklaması var zannediyorum değil mi?
24:43Benim CHP Gölge Dışişleri Bakanı ve Genel Başkan Yardımcısı İlhan Uzger'le konuşma fırsatım oldu.
24:49O dedi ki CHP buna aslında bir birlik görüntüsü vermek istedi.
24:53Yani Barış Harekatı'nın 50. yıl dönümünde buna bir bölünmüşlük havası yaratmak istemedik.
24:59Biz hala Kıbrıs halkının iradesi ne taraftaysa onun tarafındayız dedi.
25:04Benim genel CHP'lilerden aldığım hava da aslında çok iki devletli çözüme ikna olmuş olduğu değil.
25:11Ve daha çok hani CHP'nin senin dediğin gibi kamuoyu yoklamalarında önde gitmesiyle zaten rüzgarın biraz da tersine dönebileceği tahmin ediliyor.
25:20Yani evet eğer ama yani ben işte bunu anlamakta zorlanıyorum doğrusunu söylemek gerekirse.
25:25Yani şimdi Özgür Özel şöyle bir şey söylüyor.
25:28Biz yurt dışına çıkınca Türkiye'nin partisiyiz.
25:31Türkiye'nin partisiyiz demek evet o zaman AK Parti'nin yani iktidarda kim varsa biz iktidarın çizgisindeyiz demek anlamına mı geliyor bu?
25:42KKTC'ye müdahalenin 50. yıl dönümünün ne zaman olduğu ne zaman geleceği bu tür durumlarda meclisten ortak bir bildiri çıkması bunlar zaten bilinen şeyler.
25:55O zaman bence CHP'nin ön alması gerekirdi ve AK Parti'ye gidip yani biz herhalde bir şey ortak bildiri yayınlayacağız değil mi diye o bildirim metnini müzakere edebilirdi.
26:06Orada da iki devletli çözüme şey yapmayan, vurgu yapmayan başka bir metin üzerinden gidilebilirdi diye düşünüyorum açıkçası.
26:15O nedenle işte biz birlik görüntüsü vermek istedik.
26:19O nedenle de AK Parti'nin resmi duruşuna katıldık demek.
26:24Ondan sonra da adaya gidip başka bir şey söylemek bence CHP'ye zarar veren bir tutum olduğunu düşünüyorum.
26:32Meclisten ortak metin çıkmasına ben hiçbir zaman karşı değilim ama farklı bir yani işte diplomasi bunun için vardır.
26:40Yani çözümün ne olduğunu atıfta bulunulmadan işte ne bileyim bir barış mesajı da illa verilebilirdi diye düşünüyorum doğrusu.
26:49Ama sonuç olarak yani KKTC'deki yani meslektaşlarımla konuştuğumda ama şunun da altını çiziyorlar.
26:58Yani özgür özel bir CHP ile muhalefetteki CHP'nin ilişkilerinin daha iyi ve daha sağlıklı olduğu,
27:06hani Kılıçdaroğlu döneminin CHP'sinin bakışının neredeyse MHP'den farksız olduğunu da altını çiziyor oradaki meslektaşlar.
27:14Muhakkak yani günün sonunda Ankara'nın, Kıbrıs Türk halkının iradesini dinlemeden atacağı herhangi bir adımı çok manalı bulmuyorum.
27:22Tezkere'de CHP'nin de daha farklı bir tutum sergilemesini ben de beklerdim. Sana katılıyorum.
27:28Ama Yunanistan Türkiye'ye gelelim istersen çok kısa.
27:31Çünkü hatırlayacaksınız Yunanistan Savunma Bakanı Nicos Dendias'ın Barış Harekatı'nın 50. yıl dönümünden önce yaptığı bir açıklama vardı.
27:39Bu açıklamada işte Türklerin acı kutlaması gibi bir ifade kullandı.
27:44Bu ipleri gerdi. Ondan sonra da Yunanistan Sağlık Bakanı neden sağlık bakanından böyle bir açıklama dinledi çok bilmiyorum ama
27:51F-35'lerle bir gece ansızın gelebiliriz dedi Erdoğan'ın eski konuşmasına göndermede bulunarak.
27:58Ondan sonra Milli Savunma Bakanı Türkiye'de de buna cevap verdi ve 60 milyon turist geliyor Ersan'a gelsinler bekleriz geçsinler dedi.
28:05Sen bana yayından önce hatırlattın Bahar Çınar. Yunanistan Başbakanı Kiryakosmi Çatakis biz 2021-2022'de o gerilimi yaşarken Türkiye ile Yunanistan arasında
28:16Erdoğan'ın bir gece ansızın gelebiliriz sözüne yanıt olarak gündüz gelsinler Yunanistan'ı da görsünler tersinde bir yanıt vermişti.
28:24Tarih tekerrürden ibaret sanıyorum bu sefer tersine döndü.
28:29Şimdi tabii F-35'lerle ansızın gelebiliriz'in altında yatan şöyle bir mesaj var değil mi?
28:38Kesin F-35'iniz yok mesajıma.
28:40Bizim F-35'imiz var ve bizim F-35'lerimiz hiç size hissettirmeden sizin oraya kadar gelebilir diye bir mesaj var değil mi?
28:49Burada tabii enteresan olan savunma bakanının hani biz böyle alışkın değiliz açıkçası savunma bakanlarından böyle hani esprili ya da hani daha böyle
29:00ciddiye almıyorum ben seni diyor aslında yani hani bazıları bunu böyle şey bulabilir aa ne biçim bir mesaj vermiş yani hani yakışıyor mu falan sert çıkması gerekirdi falan.
29:11Bence tam tersine hani ben seni ciddiye almıyorum mesajı vermiş ben açıkçası şaşırdım alıştığımız bir profil değil alıştığımız bir şey değil.
29:24Yani genelde biz böyle ince espriler yapmak yerine böyle hot hot bağırmayı tercih ederiz.
29:32Mesela ben Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın yaptığı bir açıklamaya bakıyorum Sky News Arabiya'ya galiba bir mesaj veriyor.
29:43Orada da Yunanistan'la bu son günlerde bir itiş kakış yaşanıyor gene bu Doğu Akdeniz'de.
29:51Çünkü işte zannediyorum Yunanistan'ın bir İtalyan gemisi vasıtasıyla bir arama yapması söz konusu.
29:59Ondan sonra işte mesela bu arada da şeyi soruyorlar Dışişleri Bakanı'na işte sizin Libya ile yaptığınız deniz yetki anlaşması ne durumda falan.
30:09Diyor ki işte biz onu yaptık Libyalılarla diyor.
30:12Yani bu diyor başka ülkeleri rahatsız ederse diyor bu diyor onların derdi diyor.
30:17Ondan sonra önemli olan biz Libya ile yaptık mı?
30:19Uluslararası hukuka uygun mu değil mi?
30:21Halbuki o anlaşma çok tartışmalı bir anlaşma.
30:26Uluslararası hukuka uygunluğu da çok tartışmalı diyebiliyorum.
30:31Ve zaten bu Libya ile yapılan deniz yetki anlaşmasındaki biraz maksimalist yaklaşım nedeniyle de galiba Yunanistan'la bir sıkıntı yaşandı.
30:43Ama neyi biliyoruz?
30:44İki taraf arasında bir telefon diplomasisi oluyor.
30:48İşte koordinatlar tekrar bir konuşuluyor.
30:51Karşı tarafta galiba Atina'da diyor ki tamam ben bunu 7-8 saatte bitiririm diyor.
30:55Bir şekilde bu krizin atlatıldığını anlıyoruz.
30:59Çünkü iki taraftan da krizin atlatıldığına dair mesajlar duyduk.
31:04Peki Gözden'in açmasına geçmeden önce çok kısa şunu sorabilir miyim Bahattin?
31:08Esprili bu yanıtı çok alıştığımız bir şey değil dedin ya.
31:11Acaba gerçekten yukarıdan bunlara sakin kalın, normalleşmeye, yumuşamaya zarar vermeyelim gibi bir talep olabilir mi?
31:20Bu kadar önem verdiğini mi çıkarmalıyız belki de Türkiye'nin yumuşamaya?
31:24Yani açıkçası hükümetin kendi iç işleyişine dair maalesef çok fazla benim hakimiyetim yok doğrusu.
31:33Ama tahmin ediyorum ki özellikle iki tarafta yani Atina'da, Ankara'da özellikle de turizm sezonunda her iki tarafın da ekonomik olarak elinin çok rahat olmadığı bir ortamda gerginlik istemiyor.
31:50Çünkü halihazırda zaten Orta Doğu'da çok ciddi bir gerginlik söz konusu.
31:55Halihazırda zaten Rusya'da Rusya-Ukrayna savaşı var.
32:00Bunun işte zaman zaman acaba Karadeniz'e yayılır mı diye korkusu var.
32:04O nedenle de iki tarafın da tercih etmeyeceğini tahmin ediyorum.
32:09O zaman Kıbrıs'ı karı noktalayıp istersen gözden kaçmasın diyelim.
32:13Önemli bir gelişme bu hafta Avrupa Birliği Erivan'a önemli bir destek verdi.
32:17Bir öncelikle vize serbestlisi için süreç başlatıldı.
32:22Bununla birlikte 10 milyar dolarlık dev bir askeri yardımda bulunacak Avrupa Birliği Erivan'a.
32:28Bölgemizde önemli bir gelişme aslında.
32:30Evet yani tabii 10 milyar dolarlık bir askeri yardım hani bilmiyorum dev mi değil mi?
32:37Hani Ermenistan için belki de dev boyutlar.
32:39Ermenistan için çok büyük gibi geldi bana yani küçük bir ülkeden küçük yolda söz ediyoruz.
32:43Burada daha çok olayın sembolik tarafı benim dikkatimi çekiyor.
32:49Çünkü hala Bakü ile Erivan arasında bir anlaşma imzalanmadı.
32:55Bakü ile Erivan arasında anlaşma imzalanmadığı için Ankara Erivan'la anlaşma imzalamıyor.
33:01Ve bu durumda da bölge dışı aktörlerin daha fazla devreye girmesine şahit oluyoruz.
33:10Bölge dışı aktörler bölgeye girdikçe de bu sefer bu Ankara'nın daha fazla huzursuz olmasına neden oluyor.
33:19Bakü bu sefer daha sinirleniyor ve daha anlaşma konusunda isteksiz davranmaya başlıyor.
33:26Halbuki Türkiye yani bir takım ülkelerle karşılaştırdığımızda işte Rusya'yı geçelim Avrupa Birliği üyelerini de geçelim ama
33:35kendi bölgesinde bir çekim gücü oluşturabilir.
33:38O nedenle hem Ermenistan'ın hem Azerbaycan'ın barışına bir hamilik yapabilir.
33:45Bunu yapabilecekken bunu kaçırıyor. Neden kaçırıyor?
33:48Çünkü Bakü'nün baskısı altında.
33:50Aman ben imzalamadan sen imzalama diyor.
33:53Böyle olunca da işte dış aktörler bu sefer gündeme şey yapıyorlar.
33:58Ve yarın bir gün yani şu anda Ermenistan Türkiye ile gerçekten çalışmak istiyor.
34:04İradeyi gösterirken yarın bir gün Avrupa Birliği ile çok daha fazla ilişkiye geçirirse o zaman eskisi kadar Türkiye'ye belki ihtiyaç duymayacak.
34:13O nedenle ben bu gelişmeyi önemsedim açıkçası.
34:16İkinci bir önemli gelişme dün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Suriye Devlet Başkanı Esat görüştü.
34:24Türkiye Şam arasında bu potansiyel normalleşme süreci varken ortaya bir takım iddialar dağıtıldı.
34:30Moskova'da yapılacak görüşme falan diye.
34:32Dışişleri kaynakları bunu yalanladı bu hafta.
34:35Ama tabii ki görüşmenin gündemlerinden birinin Türkiye ile normalleşme olduğunu tahmin edebiliriz Putin ve Esat arasında.
34:42Bunun dışında yine gözden kaçmasın.
34:44Dün bizim bayramımızdı var için basın bayramı.
34:47Biz bayramlaşmayı unuttuk ama Türkiye'de pek bir kutlam havasında geçmiyor basın bayramı.
34:52Sınıf tanımayan gazeteciler endeksine göre 180 ülke arasında 158. sırada yanmışız hala.
34:59Basın özgürlüğü konusunda.
35:01Önümüzde olan ülkelere şu an tam bakamıyorum ama hatırladığım kadarıyla çok bizi memnun etmeyecek arkasında olduğumuzda birçok ülke vardı.
35:09Zaten 157 ülke var önümüzde.
35:11Konuşabilmenin hani medyada konuşmanın, yazmanın, haber yapmanın çok daraldığı dönemlerdeyiz.
35:17Dolayısıyla basın bayramını da bunun notu düşerek tekrar tarihe not düşerek almış olalım.
35:22Ve radarımızda ne var ona bakalım.
35:29Çok tartışılan sokak hayvanları yasası komisyondan geçti.
35:41Ötenası ifadesi çıkarıldı ama buna rağmen hayvanların katliama uğrayacağı ifadesi değişmiyor kesinlikle.
35:48Adı ne konuşsak olsun önemli değil.
35:50Hayvanların öldürülmesinden söz ediyoruz.
35:53Genel kurulda görüşülecek ve daha sonra buradan da geçtiği takdirde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın masasına geçecek.
35:59Ama Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yasanının genel kuruldan geçmesi yönünde talimat verdiğini biliyoruz.
36:07Bununla birlikte Paris Olimpiyat oyunları başlayacak.
36:12Paris Olimpiyat oyunları cuma günü başlarken tabii ki bizim için de çok önemli.
36:17Çünkü dünyanın en büyük spor organizasyonlarından birisi.
36:21102 sporcu ile 18 farklı branşta temsil edilecek Türkiye.
36:27Bu tabii ki geçen 2020 olimpiyatlarına kıyasla daha az sayıda bir sporcu.
36:33Demek 112 sporcu ile temsil edilmiştik yanılmıyorsam 2020'de.
36:37Ama şöyle sevindirici bir tarafı var.
36:3954 kadın ve 48 erkek sporcu tarafından temsil ediliyor Türkiye.
36:44İlk defa kadın sporcu sayılması yanılmıyorsam Türkiye Olimpiyat ekibi olarak daha fazla olacak.
36:50Umuyoruz yine birçok madalyayla buraya döneriz.
36:54Geçen olimpiyata kıyasını arttırırız.
36:56Voleybol takımımız takım olarak mücadele edecek.
36:59Tek kadın voleybol takımımız ekibimiz.
37:02Mete Gazos geçen sene geçen olimpiyatlarda 6 madalya kazanmıştı.
37:06Yine 6'ın için yarışacak.
37:08Hepsini buradan biz başarılar dilemiş olalım.
37:11Bir de sanıyorum gündemde bununla ilgili renkli bir tartışma da var.
37:14Çünkü olimpiyat atletlerinin giyeceği kıyafetler çok gündemde.
37:20Türkiye'ninki ben şahsen çok beğendim.
37:22Vartolu tasarlamış yanılmıyorsam.
37:24Ben çok şık buldum ama tartışma konusu olmuş.
37:27Valla ben de çok şık buldum.
37:29Ama asıl enteresan Moğolistan takımının bu açılış töreninde giyeceği kıyafetlerden bahsediyoruz tabi.
37:37Asıl Moğolistan'ınki çok beğenilmiş.
37:40Hani bana biraz fazla şey geldi.
37:42Çok etnik motifler olduğu için mi acaba bu kadar beğenildi.
37:47Ama biz tabi moda şey olmadığımız için.
37:49Moda uh uzmanı olmadığımız için pek bir şey diyemeyiz.
37:53Ama sonuç olarak bu olimpiyatların enteresan bir tarafı ilk defa yanılmıyorsam.
37:59Eğer programlandığı gibi devam ederse.
38:03Açılış bir stadyumda değil sen nehrinin üzerinde olacak.
38:07Ve tabi hemen altını çizelim.
38:08Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılmayacağını anlıyoruz.
38:13Galiba bir ara bir gidecek mi gitmeyecek mi gibi bir soru işaretle oluşmuştu.
38:18Ama Cumhurbaşkanı malum böyle çok büyük delegasyonlar olmadan seyahat etmiyor.
38:25Halbuki Fransa herkese küçük delegasyonlarla gelin dedi.
38:30Ama onun yerine işte İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun
38:35Paris olimpiyatları için orada olacağını biliyoruz.
38:38Çünkü akabinde ileride tabi İstanbul 2026 oyunları için ev sahipli mi yapacaktı aday mı?
38:47Az daha ev sahipli hatırlıyorum.
38:49Peki bunu düzeltmemiz gerekiyor.
38:51Ama hemen onun da sonrasında tabi Türkiye her zaman için olimpiyatlara aday olduğu için
38:58bu süreçte de tecrübe kazanmak istiyor.
39:02Özellikle belediye çalışanları bazı gözlemlerde de bulunacaklar Paris olimpiyatları sırasında.
39:10Son olarak da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği
39:16yani Asya'nın sektörel işbirliği diyaloğu toplantısına katılacak.
39:20Yarın Asya'yla ilişkilerde yoğunlaşmayı konuşmuştuk.
39:25Zaten bu ziyaretten de önemli bir sonuç çıkarsa bir şey gelirse görürsek muhakkak konuşacağız.
39:31Her hafta olduğu gibi Dış Politika ile Işıl Dışı programında karşınızdaydık.
39:35Önümüzdeki hafta yine dışarıdaki gelişmeleri konuşmak ve içeriğe yansımalarını ele almak için
39:40aynı gün aynı saatte görüşmek üzere.
39:42Kendinize iyi bakın.
39:43Buradan bizim görünen, ben sıktıktan unutuyorum.
39:47Biz buranın görünen yazıyız.
39:48Arkamızdaki Ekip Hilda Kılıçarslan, Faruk Yetici, Buse Söğüt'te hepsine de bu sefer unutmadan teşekkür etmiş olayım.
39:55Kendinize iyi bakın.
39:56Sevgiler.
39:57İyi haftalar.