Saadet Partisi Milletvekili Kani Torun, Somali ile yapılan askeri anlaşmanın görüşülmesini talep etti

Haberler.com

Saadet Partisi Bursa Milletvekili Kani Torun, TBMM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, Türkiye ile Somali arasında yapılan askeri anlaşmanın Dışişleri Komisyonu'nda görüşülmesini talep etti. <br>(ANKARA) - Saadet Partisi Bursa Milletvekili Kani Torun, TBMM Genel Kurulu'nda konuştu, "Somali ile Türkiye'nin ilişkilerine" vurgu yaptı. Torun, 8 Şubat 2024'te Somali ile yapılan askeri anlaşmaya değinerek, "Bakanlığımıza ve Meclis'teki Komisyona bu anlaşmanın getirilmesi konusunda talepte bulunuyorum çünkü bu anlaşmada ne olduğunu kimse bilmiyor. Anlaşmanın, bir an önce Dışişleri Komisyonumuz'da görüşülmesini özellikle istirham ediyorum" diye konuştu.<br>Türkiye ile Somali arasındaki savunma işbirliği anlaşması çerçevesinde TSK'nın, Somali'nin deniz yetki alanları dahil olmak üzere iki ülke tarafından müştereken belirlenecek bölgelerinde 2 yıl süreyle görevlendirilmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi TBMM Genel Kurulu'nda görüşülüyor.  hbrlr1.com/cbwylfbikckckl

Transcript

00:00Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, genel kurulu

00:05saygıyla selamlıyorum. Öncelikle on bir yıl önce

00:09bugün ııı büyükelçiliğimize Somali'deki büyükelçiliğimize

00:15yapılan saldırıda ııı hayatını kaybeden ııı şehit olan ııı

00:20Sinan Yılmaz kardeşimi rahmetle anıyorum. Iıı aynı güne denk

00:26gelmesi de bir tesadüf oldu. Iıı Somali nasıl bir yer? Niye

00:32biz Somali'deyiz? Önce oradan başlayayım. Gördüğünüz harita

00:36değerli arkadaşlar Somali Afrika boynuzu denen bölgede

00:42dünyanın en önemli on su yolundan birinin tutan çok

00:47önemli ziyo stratejik bir bölgede bulunuyor. Türkiye

00:51Somali'ye ya daha doğrusu tarihsel olarak ııı Somali'yle

00:56tarihi bağları var. Nasıl var? Ta on altıncı yüzyılda bin

01:00beş yüz otuzlardan itibaren Osmanlı Devleti'nin ııı

01:04Habeşistan eyaletine bağlı olarak bir süre Osmanlı'nın

01:08ııı toprağı olmuş sonrasında on dokuzuncu yüzyılda yine Kuzey

01:13Bölgesi Osmanlı'nın toprağı olmuş. Iıı tarihsel olarak

01:18ııı bizimle belli bir dönem bir arada olmuş bir ııı toprak

01:23parçası ve bir millet. Ve yine Somali ııı millet olarak

01:31tamamı Müslüman olarak hem Arap Birliği'nin hem de ııı

01:35İslam Konferansı İslam İşbirliği Örgütü'nün bir ııı

01:39üyesidir. Somali bin dokuz yüz altmışta bağımsızlığını

01:43kazandı. Şöyle ki ııı Kuzey Bölgesi'ndeki ııı İngiliz

01:48sömürgesi olan bölgeyle ııı Güney'deki İtalyan sömürgesi

01:53olan bölge ayrı ayrı bağımsızlığa kavuşup ııı bin

01:56dokuz yüz altmış yılında otuz ııı Haziran'da bağımsızlığını

02:02ilan etti her ikisi ve Somali o günden itibaren ııı Birleş

02:06Milletleri'nin üyesi olarak bağımsız bir devlet olarak ııı

02:10faaliyet gösteriyor. Ancak bin dokuz yüz altmış dokuzdaki

02:13askeri darbe sonucundaki ııı ki askeri hükümet bin dokuz yüz

02:18doksan bir yılında ııı bir iç karışıklık iç savaş sonucu

02:22yıkılınca bin dokuz yüz doksan birle iki bin altı arasında on

02:26beş yıl aşiretler arası ııı kavgaya sahne oldu ve

02:31sonrasında iki bin altıda ııı o gün İslami grupların ııı ortak

02:39olarak bir araya getirip kurdukları İslam mahkemeleri

02:43ııı yönetimi ııı Etiyopya'nın ııı saldırısı sonucu ııı

02:47kuzeyden Etiyopya'nın saldırısı sonucu yıkılınca orada ııı

02:52direniş gösteren ııı genç Müslümanlar Hareketi El Şebap

02:57diye biliniyor. Genç Müslümanlar Hareketi ııı

03:01yönetime karşı ayaklandı. Bilahare Afrika Birliği'nin

03:04desteğiyle Somali'de daha önce Amerikalıların ııı düşman

03:10ilan ettikleri İslam mahkemelerinin başındaki zatı

03:14Cumhurbaşkanı olarak tanıdı ve iki bin dokuzda ııı Şeyh Şerif

03:18Ahmet Cumhurbaşkanı olarak tanındı ve ondan sonra Türkiye

03:22ile yakın ilişkiler gelişmeye başladı. Iki bin on bir yılında

03:27ııı büyük bir kıtlık hadisesi oldu. Aziran ayında yaklaşık

03:32iki yüz bin insan ııı açlıktan öldü. O dönemde ııı dönemin

03:38ııı başbakanı olan Sayın Cumhurbaşkanımız ııı Recep

03:42Tayyip Erdoğan büyük bir heyetle on dokuz, on sekiz

03:46Ağustos'ta ııı Somali'ye ııı Mogadişu'ya uzun bir aradan

03:53sonra gitmiş oldu ve o tarihten itibaren Türkiye Somali'de

03:58faaliyet gösteriyor. Türkiye'nin Somali'deki

04:00faaliyetleri ana başlıklar olarak birincisi insani yardım

04:04e insani yardımı da bildiğiniz gibi o dönemde büyük bir iki

04:08bin on bir yazında büyük bir ııı bağış kampanyası

04:12düzenlendi ve yaklaşık o günün rakamlarıyla beş yüz elli

04:16milyon TL toplandı ve bu ııı üç yüz elli milyon dolar ediyor.

04:22Bu üç yüz elli milyon dolarla o günkü ııı yardım faaliyetleri

04:26organize edildi. Bilare ııı insani yardıma ilaveten

04:33kalkınma yardımları başlattık. Yine dediğim gibi bütçe

04:37imkanlarıyla değil, bağış paralarıyla yapıldı bunlar. O

04:41dönemde yapılan kalkınma yardımlarıyla ulaştırma eğitim

04:44ve sağlık alanlarında ciddi yatırımlar oldu. Ben ııı iki

04:48bin on bir ııı Ağustos'unda ziyaretin hemen akabinde

04:53büyükelçi olarak atandım. Ve ııı üç yıl ilk başta yani ııı

04:59Türkiye'nin olduğu ama başka hiçbir ülkenin büyükelçiliğinin

05:03olmadığı bir dönemde üç yıl bu bölgede faaliyet gösterdik. Ve

05:07bu dönemde ııı Türkiye dediğim gibi ııı üç ana ııı alanda

05:13ciddi faaliyetlerde bulundu. Birincisi tekrar edeyim

05:17insani yardım. Altı ay sonra ııı Birleşmiş Milletler açlık

05:22sorununun ortadan kalktığını ilan etti. Sonrasında ııı yine

05:27ııı kalkınma yardımları konusunda hastaneler yapıldı.

05:30Sayın Bekir Bozdağ'ın da o dönemde de ııı başbakan

05:34yardımcı olarak bizzat ilgilendiği ııı bir projeydi

05:37bu. Iıı hem hastaneler, hem okullar, yollar, işte liman

05:42vesaire konularında destek yapıldı ve üçüncü de devlet

05:47kurulması yani devlet yapısı çöktüğü için iç savaşta

05:50Türkiye destek oldu. Bunun sonucunda Türkiye ııı devlet

05:55kurumları kurulurken önemli bazı hizmetleri üstlendi. Nasıl

06:00üstlendi? Mesela ııı askeri sistem çöktüğü için terörizm

06:05ortaya çıkmıştı ve Türkiye askeri alanda destek verdi. Ve

06:10bunun sonucu olarak yine benim orada olduğum dönemde

06:13başlattığımız bir eğitim, askeri eğitim tesisi projesi

06:17vardı. Üs olarak. Ve bu ııı askeri eğitim tesisi ııı

06:21bilahare faaliyete geçti ve yaklaşık ııı iki bin yediden

06:27beri yani ııı iki bin on yediden beri yedi yıldır

06:32faaliyet gösteriyor ve bu dönemde ııı Somali'nin ııı

06:37subay ve as subaylarını biz yetiştirmiş olduk. Türkiye'ye

06:41yetiştirmiş oldu. Diğer kamu kurumlarına Türkiye yardımcı

06:45oldu. Ve Türkiye bir anlamda Somali'yi ııı çekip çıkaran o

06:51iç savaştan çekip çıkaran ııı bir abi rolü üstlendi. Şimdi

06:55öncelikle şunu söyleyeyim. Burada emperyal bir şey

06:58görmemek gerekiyor. Çünkü Somali'yle Türkiye'nin

07:01ilişkileri gerçekten bir ııı kardeşlik ilişkisi. Iıı bu

07:05konuda da Somali halkındaki Türkiye sevgisini yurt dışında

07:09özellikle gidenler ııı bilirler. Somali'ye gitmek

07:13şart değil. Amerika'daki, İngiltere'deki, Avrupa'daki

07:16Somaliler de bunu görebilirsiniz. Bu kardeşlik

07:19ilişkisi sonucu Türkiye buraya bir takım yatırımlarda bulundu.

07:23Bunun sonucunda Türkiye'nin de oraya ticaret anlamında ciddi

07:28ııı faydası oldu. Ve şu anda üç yüz milyon dolar üzerinde

07:32Türkiye'nin oraya ihracatı var. Iıı oradaki bir takım

07:36tesisleri liman, havalimanı vesaire Türk firmaları

07:40işletiyor. Ve devamında askeri tesisleri ilave eden bu bölgede

07:46biliyorsunuz ııı doğal kaynaklar da zengin. Iıı

07:50offshore'da petrol arama ruhsatları daha önce verilmişti

07:55bazı yabancı şirketlere. Bu offshore bölgesinde şu bölgede

08:00ııı Mogadişo açıklarında üç tane blokta ııı talepte

08:07bulunuyorum. Çünkü bu anlaşmada ne olduğunu kimse bilmiyor. Bu

08:11ııı anlaşma askeri anlaşmanın da bir an önce dışlı ııı

08:15komisyonumuzda görüşülmesini özellikle istirham ediyorum. Iıı

08:19son olarak bu bölgede ııı Türkiye ııı gelen tezkereyle

08:26bildiğiniz gibi ııı bu bölgeye ııı gemi gönderecek. Iıı bunu

08:31Sayın Torun lütfen tamamlayın. Bununla ilgili söyleyeceğim

08:36şey şu. Türkiye'nin o üç blokta petrol araması doğrudur. Bu

08:41petrol ııı arama kurulacak orada petrol arama ııı

08:46tesislerinin güvenliği açısından bölgeye ııı gemi

08:51gönderilmesi, savaş gemisi gönderilmesi de doğrudur. Ancak

08:55ııı kuzeyde ııı ayrılıkçı olan Somaliland bölgesi ııı birkaç

09:01gün önce bir açıklama yaptı ve Türkiye'nin karasularını

09:04kullanmasına müsaade etmeyeceğini söyledi. Her ne

09:07kadar ııı bizim ııı bölge burası, Somaliland'in

09:12karasuları burada. Dolayısıyla orada aslında bir ııı bir

09:16çatışma ihtimali yok. Ancak bu konuda ııı hükümetimizi daha

09:20dikkatli olmaya davet ediyorum. Ben ııı bu duygularla ııı bu

09:25anlamda tezkereyi desteklediğimi ııı desteklediğimizi ııı

09:30söylüyor ve ııı hem ııı genel kurula hem de Teşekkür

09:36ediyorum Sayın Torun.

Category

Döküm

Önerilen