Türkiye'de Tarımda İşçi Sorunu var mı?
Category
📚
LearningTranscript
00:00Tarımda işçi sorunu var mıdır? Afganlar Türkiye'de çalışmaya bırakırlarsa tarım ve
00:06hayvancılık gerçekten biter mi? Gelin bunlara detaylı bir şekilde inceleyelim.
00:10Türkiye'de tarımda işçi sorunu var mıdır? Türkiye'de tarım işçisi sorunu yoktur.
00:22Ülkemizde tarımın milli bir mesele hale getirilmemesi ve tarımda çalışan işçilerin
00:28özlük haklarının verilmemesi meselesi vardır. Son zamanlarda tarımda işçi bulunamıyor diye
00:35sık sık haberler duymaya başladık. Hatta devletin en üst makamlarından Ticaret Bakanımız Ömer
00:41Bolat ciddi bir elemansızlık problemi var. Bu açık yabancı işçilerle de kapatılamıyor.
00:47Örneğin bugün 25 bin Afgan çoban gitse tarım hayvancılık kalmaz. Limon 1 ile 3
00:55arasında satılıyor diye ağaçta çürüdü dedi. Bakanın sözleri çarpılsa da bu bir vaka. Bugün
01:04sahada ciddi bir eleman sorunu var. Tarımda eleman bulunmadığı için hasatlar yapılamıyor.
01:10Nitekim geçtiğimiz sezon limonlar hasat edilemedi. Tarlada 1 TL'ye kadar pazarda da 4-5 TL'ye
01:17kadar limon fiyatları indi. Şimdilerde hasat yapılamadığı için de limonun kilosunu şu anda
01:234-5 TL'ye alır olduk. Bu gerçeğe gözümüzü kapatamayız. Bu arada bu eleman meselesi sadece
01:29tarımdan değil tüm iş kollarında mevcut. Bugün bakanın söylediği Afgan çobanlar gitse tarımda
01:35hayvancılık kalmaz sözü sanayide de şöyle seslendiriliyor. Bugün Suriyeliler gitse sanayide
01:40durur. Nitekim bunu kanıtlayacak olay da yakın zamanda Kayseri'de oldu. Yeni Şefa'nın haberine
01:46göre 1605 şirketin bulunduğu Kayseri Organizasyonal Sanayi Bölgesi'nde saldırılar
01:51olması bir provokasyon olmuştu. 15 şirkette üretim tamamen durdu. Diğer yandan Organizasyonal
01:58Sanayi Bölgesi'nde çalışan 30 bin Suriyeli işçinin %10'u yani 3 bin kişi işi bırakıp Suriye
02:05geri döndü. Organizasyonal Sanayi Bölgesi'nin bel kemiğini oluşturan Suriyeli çalışanların
02:10geri kalanlarının da provokasyonlar nedeniyle işi bırakmasından büyük endişe duyuluyor diyor
02:16bu haberde. Ortada fiili bir durum söz konusu. Ülkemde Afganlı istemiyorum, Suriyeli istemiyorum
02:23derhal bunlar sınırı dış edilsin demekle olmuyor bu işler. Afgan çoban olayı siyasi bir linç
02:29haline getirildi. Olayı gündelik politik manevra alanından çıkartıp gerçekçi düşünmek gerekiyor.
02:36Biz siyasi söyleyenlerden uzak bilimsel anlamda konuyu yaklaşarak özellikle de tarım alanında
02:43işçi sorununa odaklanmak istiyoruz. Tarımda işçi problemi özellikle de çoban problemi sabahtan
02:49akşama olmadı. Bu problemin altında bize göre iki ana unsur var. Birincisi tarımın genel durumu,
02:56çiftçiliğin itibarsızlaştırılması. İkincisi tarım işçilerinin çalışma şartları ve özlük hakları.
03:03Tarımın genel durumuyla ilgili alakalı sadece Türkiye'de sınırlı değil bu süreç. Tüm dünyada
03:09tarımla uğraşan nüfus her geçen gün azalıyor. Daha 60-70 yıl evvel ne kadar? Kılıçsağlı'da
03:15yaşayanların oranı %85'lere değilken bugün %15-20'lere kadar düşmüştür. Bu düşüş hala
03:22devam etmektedir. Buna ilave olarak özellikle Türkiye'de tarımla ulaşanlar itibarsızlaştırıldı,
03:28küçümsendi, ötekileştirildi, aşağılandı. Bugün tarımın birçok sorunu var. Girdilerin yüksekliği,
03:35arazi yapısının parçalı olması ve toplulaştırmaya duyulan ihtiyaç, sulama, tarım salanındaki
03:41bilgi eksikliği vs. vs. Birçok sorun sıralanabilir tarımla ilgili. Bugün tarımda işçi
03:47meselesini gündeme alıyoruz ama bundan önce bunun sebeplerinin birisi hiç şüphesiz bize göre
03:53bu sorunların en önemlisi çiftçiye, çiftçiliğe değer verilmemesidir. Önemselmemesi,
03:59ötekileştirilmesi, dışlanması, çiftçiliğin muhteber görülmemesidir. Dünyanın en büyük cezasız
04:06adam yerine konmamaktır. Bir insan suç işlediği zaman çeşitli ceza şekilleri vardır hükümeti
04:11anlamında. Bizim işimiz burada hükümet değil, sosyolojik. Toplumun çiftçiye bakışı. Burada
04:17bir suçlu ya da suçlanan yok elbette. Burada itibarsızlaştırma ve önemsenmeme var. Bu bir
04:23ceza mıdır? Evet bu bir cezadır. Toplumun verdiği toplumsal baskı ya da mahalle baskısı
04:30dediğimiz türden bir ceza. İdam suçu bile adam yerine konmamaktan daha ehvendir yerine göre.
04:36Neden? Çünkü idamda idama mahkum olan kişinin varlığı nesil olarak kabul edilmektedir. Yerine
04:45göre bu bile bir değerdir. Oysa adam yerine konmama kişinin evrenli bir yer kapsadığının
04:53bir ağırlığının olduğunun bir cisminin bir kütlesinin olduğunun inkarına dayanır. İnsanoğluna
05:00verilecek en büyük ceza budur. Adam yerine konmama cezası. Bugün çiftçinin en büyük sorunu
05:09adam yerine konmamak ve değer vermemektir. Köyde de yaşayan genç erkeklere kız verilmiyor,
05:15evlenemiyorlar. Neden? Parası olmadığı için mi? Hayır. İtibarı olmadığı için. Yerine göre ortalama
05:23genç askeri ücretlinin 4-5 katı daha fazla gelir elde etse bile evlilik esnasında bunun için bir
05:29kıymet harbiyesi yok. Para bir yere kadar. Aslından itibar ve adam yerine konma hadisesi.
05:34Bugün toplumda bir insanı aşağılamak ya da hakaret etmek için köylü deniyor. Bunun örneklerini
05:42çaldırmak mümkün. Yapılması gereken şey çiftçiye itibarını iade etmektir. İade-i itibar sabahtan
05:49olacak bir iş değildir. Bunun için zaman ve emeği ihtiyacı vardır. Mesele devletin,
05:54toplumun, meslek kuruluşlarının, sivil toplum kuruluşlarının toplumsal bir bilinç oluşturarak
05:59çiftçiye değer verme niyetine girmesidir. Değer vermek bir niyet işidir. Toplumsal
06:06ulgunluk zamanla oluşacaktır. Biz bugün itibariyle devlet ve millet olarak çiftçiye
06:11değerli ve önemli olduğunu hissettirmeye çalışmamız gerekiyor. Bu vesileyle çiftçilik
06:17kazandığı zaman köye dönüşler başlayacak ve tarımda işçi problemi kalmayacaktır. Ülkemizde
06:24tarım işçisi sorunun en önemi ayaklardan biri de tarımda çalışan işçilerin özlük haklarının
06:31verilmemesi sorunudur. Türkiye'de malum olduğu üzere mevsimlik tarım işçisi diye bir kavram
06:37vardır. Bu işçilerin Doğu ve Güneydoğu illerinden yılın belli aylarında başta Ege bölgesi
06:43üzere çeşitli bölgeler çalışmaya geldikleri ve bu süreç zarfından birçok sorunla karşılaştıklarını
06:50biliyoruz. Sadece bu bölgelerden gelen işçiler problemleri karşılaşmıyor. Kendi elinde hatta
06:56kendi köyünde tarım işçisi olarak çalışan insanlar da aynı meselelerle uğraşıyorlar. En önemli
07:03sorunları düşük ücret, sosyal yönlüklerinin olmaması, sağlık, ulaşım konusundaki yetersizlikler,
07:09barınma sorunları, çocuk ve yaşların mağdur olması, çocukların eğitim hizmetlerinden mahrum
07:15kalmaları vs. gibi sorunlar. Çalışan işçiler kayıtlı çalıştırmaktadır. Bugün 5,5-6 milyon
07:23nüfusumuzun tarımla uğraşıyor. Bunların büyük bir kısmı tarım işçisi konumunda. Acaba kaç kişi
07:29sosyal koruma altındadır, sigortalı çalışmaktadır? Özellikle farklı bölgelerden gelen tarım işçileri
07:36baraka ve çadırlarda kalmaktadırlar. Buralar barınma noktasında ciddi sorunlar olan yerlerdir.
07:42Buralarda başlayacak işimin suyu çok büyük bir sıkıntıdır. Yine bu aileler tüm aileyle beraber
07:49göç ettikleri için çocuklarını da beraber getirmektedirler. Bu 3 ile 12 yaş arasındaki
07:55bu çocukların beslenme, sağlık ve eğitim sorunlarının olduğu bir gerçektir. Ülkemizde
08:00mevsimlik tarım işçilerine yönelik yasal mevzuvatta boşluklar bulunmaktadır. Çeşitli hukuki
08:06düzenlemelerle mevsimlik tarım işçilerine değinilmiş olsa da doğrudan onları ilgilendiren
08:11kapsamlı bir çerçeve yasağı henüz yoktur. Diğer yandan mevsimlik tarım işçilerini içeren mevcut
08:18hukuki düzenlemelerde çalışanların büyük oranda kayıt dışı olmaları nedeniyle zorlukla
08:24bulunmaktadır. Eğer bir yanlış yapıldıysa yanlışla yüzleşmek gerekiyor. Biz ülke olarak
08:30tarımda son 60-70 yıldır yanlış politikalar izledik. Şehir yaşamını özendirdik. İnsanları
08:37köyden kente göçe teşvik ettik. Tarımda çalışanları sosyal koruma altına almadık.
08:43İş sağlığı, iş güvenliği ve işte devamlık noktasında sürdürülebilir olamadık. Bu sorunlarla
08:49problemi çözemeyiz. Tarımda işçi sorununu çözmenin şartı hata yaptığımız ilk noktaya
08:56geri dönmek, çiftçiliği ihtibarlı hale getirmek, tarımda çalışanları sosyal koruma altına almak,
09:02düzenli ve sigortalı hale getirmektir. Bu anlamda tarımın tekrar itibar görmesi çalışanların
09:08kendi değerini hissetmelerini ve her şeyden de önemli son yıllarda tarımı dünyada da önemli
09:14geçirmesinden dolayı tarım bakanlığının isminin milli tarım bakanı olarak değiştirilmesine uygun
09:19görüyoruz. Milli İtin Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığından sonra isminin başına milli ifadesinin
09:26konması tarımın öneminin kavranması anlamında önemli bir ekşik olacağına inanıyoruz. Bu iki
09:33ana konuda tedbirler alınırsa orta ve uzun vadede tarımda işçi sorunu olmaz. Eğer tedbir
09:40olmazsa biz Afganlı çobanlara Suriyeli işçilere mahkum olmaya devam ederiz.
09:45Başka bir programda görüşmek üzere hoşçakalın.