Ankara'daki dev takasın perde arkasında neler yaşandı? ABD-Rusya takasında Türkiye'nin rolü neydi?
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Özellikle Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Almanya, Norveç gibi tam dünyanın yedi büyük ülkesi casusluk takası için Türkiye'nin kapısını çaldı ve Milli İstihbarat Teşkilatı'ndan yardım ve destek istedi.
00:14Bu anlamda Milli İstihbarat Teşkilatı'ndan dünyanın en büyük ülkelerinin destek istiyor olması da Milli İstihbarat Teşkilatı'nın aslında İstihbarat Camiası'nda katettiği yolu gösteriyor.
00:26Ve dünyada nedenli bir üst halkaya çıktığını aslında vurguluyor.
00:30Bu anlamda da dün 1 Ağustos'ta çok kritik bir takas gerçekleşti.
00:34Nerede? Ankara'da gerçekleşti.
00:36Peki biz önce bir dakika dakika bu takas işlemi nasıl gerçekleşti izleyicilerimize bir onu anlatalım.
00:43Özellikle 1 Ağustos günü sabah saatlerinin itibariyle Milli İstihbarat Teşkilatı takas yapılacak nokta olan Ankara'daki Esenboğa Havalimanı'nda kritik bir çalışma yaptı.
00:55Güvenlik önlemlerini aldı, güvenlik düzenlemesini yaptı.
00:57Hangi ülkeden gelecek uçakların nereye yanaşacağını, oradan getirilen casusların nerede bekletileceğini ve herhangi bir sorun bu takas işleminde bir aksaklık olmasın diye çok hassas, çok titiz bir planlama yaptı.
01:13Dakika dakika anlatmamız gerekirse saat 16.05'de ilk önce Slovenya'dan Artem Dulcev ve Anna Deltseva isimli iki kişi Ankara'ya uçakla indi.
01:27Daha sonra saat 16.15'de yani 10 dakika sonra yani titiz yürütülen bir operasyonda aslında takas operasyonuydu.
01:35Yani 16.05, 16.15, 10 dakika sonra Norveç'ten Mikhail Mikusin'in taşıyan uçak Esenboğa Havalimanı'na indi ve daha sonra saat 16.25'de Onardaki karayla Rusya'dan bu sefer Wall Street Journal muhabiri Evin Gerskoski'yi taşıyan uçak yine havalimanına indi ve 16.30'da yani 5 dakika sonra yine Almanya'dan
02:05Vadim Karsikov taşıyan uçak havalimanına indi ve daha sonra da Rusya'ya teslim edilecek üç şahıs taşıyan ABD uçağı da yine havalimanına indi ve böylece tam 26 casusun ya da casusluk suçlamasıyla yargılanan, soruşturulan ismin takası için 7 ülkenin istihbarat birimleri Milli İstihbarat Teşkilatı Koordinası'nda çalışmalarını takas işlemine devam etti.
02:31Bir sonraki grafiğe gelelim arkadaşlar.
02:33Bir sonraki grafiğe gelelim.
02:35Şimdi tabi yani bu dünyanın en büyük istihbarat ağının casuslarından bahsediyoruz.
02:42Yani takasın o kadar milimetrik o kadar dikkatli ve o kadar hassas olması gerekiyor ki bu anlamda Milli İstihbarat Teşkilatı muazzam bir planlama ve koordinasyon yapmış işler çıkılsın.
02:54Ve saat 16.45'te ilk batı ülkelerinden intikal eden ve Rusya'ya teslim edilecek 10 kişi aktarıldı karşı tarafa verildi.
03:02Sonra Rusya tarafı ise teslim edeceği 16 kişiyi bir müddet beklettikten sonra otobüslere aktardı ve daha sonra saat 17.55'e geldiğinde miting gözetiminde tarafların karşılıklı teğit işlemleri başladı.
03:18Yani o 26 casus 7 ülkenin casusları Esenboğa Havalimanı'nda bir araya getirildi ve karşılıklı istihbarat birimleri teyit etti.
03:28Benim istediğim eleman bu mu senin istediğin bu mu diye karşılıklı bir teğitleşme meydana geldi ve gerçekleştirildi.
03:35Teğitler alındı sonra Rusya'ya gidecek 10 kişi 19.15'te Esenboğa Havalimanı'ndan ayrıldı ve son olarak da ABD ve Almanya'ya gidecek 3 uçak da 19 ile 20-25 saatleri arasında alandan ayrıldı.
03:51Yani 16.45'te başlayan takas işlemi 20-25'te son buldu.
03:57Yani bu anlamda Milli İstihbarat Teşkilatı gerçekten son yılların en önemli takas işleminin ana odağındaydı.
04:06Musa bunu bu konuda aslında sana sormak istiyorum.
04:08Yani böylesine büyük bir takasın Milli İstihbarat Teşkilatı gözetiminde yapılıyor olması ne anlama geliyor?
04:18Yani normalde böyle takaslar işte Amerika CIA gözetiminde ya da Rusya'nın gözetiminde ya da Çin'in gözetiminde olması gerekirken neden Milli İstihbarat Teşkilatı gözetiminde yapıldı?
04:30Ve dünya ülkeleri neden Türkiye'ye ve Milli İstihbarat Teşkilatı'nı seçti?
04:34Yani İstihbarat Teşkilatı'nın operasyonel kabiliyetleriyle birlikte bir de imaj ve itibara dayalı bir nüfuzu var biliyorsunuz.
04:43Dolayısıyla Türkiye'deki Milli İstihbarat Teşkilatı bu noktada hem Türkiye'nin diplomatik ilişkilerinin getirdiği bir güçle hem de kendi etkisiyle böyle bir büyük takasın önemli bir aktörü olarak rol almış.
04:59Yani Milli İstihbarat Teşkilatı İstihbarat Camiası'nda üst diktatör olduğunu gösteriyor mu?
05:03Tabi. Şimdi Amerikan medyasındaki bir bilgi bu. Bu takastan bir süre önce CIA direktörü Ankara'ya geliyor ve MIT yetkilileriyle görüşüyor.
05:16Dolayısıyla CIA direktörü geldiği için muhtemelen MIT Başkanı İbrahim Kalın'la görüştü.
05:21Bu sürecin son derece gizli, son derece kırılgan, son derece hassas yürütülmesi gerektiğine dair bir mutabakatları olmuş ki son ana kadar bizim de bir haberimiz medya olarak olmasın.
05:33Montazam bir koordinasyon değil mi Musa?
05:35Tabi çok düzenli, çok hassas, çok nizami bir süreç. Bu gibi süreçlerde asıl olan bilgi sızmamasıdır. Asıl olan karşılıklı bir mutabakat var ama istihbarat örgütlerinde hiçbir zaman %100 birbirlerine karşı güven yoktur.
05:54O yüzden bir garantör gerekir. Burada her iki tarafın da güvenini garantiye alan bir taraf var. Kim? Milliyet İstihbarat Teşkilatı.
06:06Yani Milliyet İstihbarat Teşkilatı'nın garantörlüğünde 7 ülkenin 26 casusu karşılıklı takas edildi.
06:12Tabi.
06:13Tamam bu noktada Musa hemen sana şey yapacağım. Arkadaşlarımız bir grafik hazırladık ona bir gelsinler. Peki casus casus diyoruz da kim bu casuslar? Neden önemli ülkeler için? Dünyanın 7 büyük ülkesi neden Türkiye'ye geldi? Kim bunlar?
06:28Tabi iki tarafta bu casustur, benimki casustur, seninki casustur. Yani hiç kimse kendi tarafındakine casus demiyor. İki tarafa göre de masum.
06:39Ama burada çok önemli isimler var. Şuradan en baştan başlayalım mı?
06:44Tabi lütfen.
06:45Evan Gershkovich. Bu Wall Street Journal gazetesinin muhabiri.
06:51Muhabir mi gerçekten?
06:52Evet. Wall Street Gazetesinin muhabiri. Evet. Wall Street Gazetesinde yazan, çizen birisi Sovyet döneminde Rusya'ya göç etmiş, Rusya'ya sürülmüş, Rus Yahudilerinden bir ailenin çocuğu. Amerika'da doğmuş, büyümüş, gazetecilik yapıyor.
07:07Ukrayna Savaşı'nın hemen başlarında Rusya'ya gelmiş. Yekaterinburg'da bir araştırma yaparken FSB'nin, KGB'nin devamı olan Rus İstihbarat Teşkilatı tabi onun takibinde gözaltına alınmış.
07:22Ne yaparken alınmış? Ne yapmış? Suçu ne?
07:26Suçu Rusya'nın stratejik bilgilerini, Rusya'nın önemli bilgilerini CIA'ya, CIA için toplamak.
07:34Casusluk faydalı.
07:35Casusluk, CIA için çalışıyor diyorlar tabi. Çünkü bu yakalandıktan hemen sonra Menshikov diye Rus İstihbaratının karşı casusluk biriminin başı var. Bıyıklı General diye de bir lakabı var.
07:48Hemen şeyi arıyor, Putin'i arıyor ve durumu anlatıyor. Diyor ki böyle böyle birisi var, böyle böyle birisini yakaladık, yaptığı şu, şu, şu, şu diyor ve o günden itibaren de Amerika Birleşik Devletleri'nin bir an önce kurtarma çabasına girdiği bir isim.
08:04Yani Amerika Birleşik Devletleri ve CIA için önemli bir isim o zaman.
08:08Tabii ki.
08:08Yani o yüzden pazarlık konusu olur.
08:11Peki diğer bir isme geçelim.
08:13Sol Villan.
08:14ABD donanma komutanı diyor öyle mi gerçekten?
08:17Deniz piyadesi, donanma komutanı yani bizim buradaki karşılığı değil.
08:21ABD donanmasında görevli bir deniz piyadesi.
08:25Yanılmıyorsam binbaşı veya yarbay rütbesindeyken disiplinsizlikten dolayı, artık içerisinin detayını bilmiyoruz,
08:31ordudan atılmış bir yarvay Oliver North vardı hatırlarsan 1980'lerde bu İran'daki kontra skandalına karışan o profille benzer bir profil.
08:41Kendi şirketini kurmuş emekli olduktan sonra, güvenlik şirketi kurmuş ve bir takım çalışmalar yapmış kendince.
08:49O da Rusya'dayken bir gezi için, bir tur için gittiğini iddia ettiği bir şeyde, Rusya ziyaretinde yine FSB ajanları tarafından gözaltına alınmış ve cezaevine konmuş.
09:05Peki diğer bir isme geçelim.
09:07Bu da ABD ve Rusya çifti vatandaşı gazeteci.
09:12Yine gazeteci olarak bu da değil mi?
09:14Radio Free Europe var.
09:16Eskiden soğuk savaştan sonra çok etkin bir şeydir.
09:22Hem Almanya'da, Avrupa'da, bütün demirperde ülkelerinde, Avrupa'nın her tarafında onun editörlerinden birisi.
09:28O da Rus ordusu hakkında yanıltıcı, manipülatif, spekülatif bilgiler yaymak suçlamasıyla tutuklandı ve ceza aldı, hapis cezasına çarptı.
09:42Yani bir nevi casusluk iddiası öyle mi?
09:44Yani bir casusluğun başka bir nevisi.
09:46Diğer isim Vladimir Karamurza, siyasetçi ve aktivistmiş aslında, öyle kendini lanse etmiş.
09:55Bu aynı zamanda İngiliz vatandaşı, çifte vatandaşı, hem Rus hem İngiliz vatandaşı.