CNN TÜRK Güney Kore'de: Türk'ün en uzak savaşı!
Temmuz ayı Kore savaşında imzalanan ateşkesin yıl dönümüydü. Türkiye Kore savaşında muharip asker gönderen en önemli ülkelerden biri. Anlaşmanın 74.YIlında CNN TÜRK Güney Kore'de, Kore savaşının ve Türkiye izlerini takip takip etti. CNN TÜRK Dış Haberler Editörü Enver Kaptanoğlu ve Kameraman Buğra Benlioğlu'nun haberinde...
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Türkiye'den 8000 kilometre uzaklıkta, Güney Kore'nin başkenti Seyudeyiz.
00:231950 yılında Kore Yarımadası'nda başlayan savaşta silahları susturan Tangunjom Ateşkes
00:29Antlaşması'nın bugün 74. yıl dönümü.
01:00Japonya'nın 2. Dünya Savaşı sonrasında Kore topraklarından çekilmesi,
01:06Amerika, Çin ve Sovyetler arasında buraya sahip olma konusunda yeni bir bilek güreşini beraberinde getirmişti.
01:13Ve Çin ve Sovyetlerin de desteğiyle Yarımada'nın kuzey kısmı güneye saldırılarını sıklaştırmış, bölgede tansiyon yükselmişti.
01:21Kuzey Kore'nin Birleşmiş Milletler kararını dinlememesi ve askeri durumun Güney Kore açısından gittikçe kötüleşmesi,
01:28Amerika'nın hava ve deniz birliklerini harekete geçirmesine yol açtı.
01:32Çünkü 25 Haziran 1950'de Güney Kore'ye yönelik kuzeyin saldırısı başlamıştı.
01:43Çin ve Sovyetlerin desteklediği Kuzey Kore Savaşı'nın ilk döneminde yıldırım hızıyla ilerlemiş, Yarımada'yı Busan şehrine kadar kuşatmıştı.
01:51Bu noktada Birleşmiş Milletler devreye girdi.
01:54Başta Amerika olmak üzere 22 ülke Birleşmiş Milletler çatısı altında toplanarak Kore Savaşı'na dahil oldu.
02:00Kuzeye karşı Güney'in savunmasına katıldı.
02:06Busan, Kore Savaşı'ndaki en önemli şehirlerden biriydi.
02:10En başta savaşta saldırıya uğramayan tek şehirdi.
02:14Birleşmiş Milletler çatısı altında Kore'ye gelen yabancı ülke güçleri Busan şehrinden cephe hattına dağıldı.
02:23İşte Güney Kore'nin savunmasının başladığı noktaya gelen ülkelerden biri de Türkiye'ydi.
02:28Türkiye, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 30 Haziran 1950 tarihli oturumunda verilen karar çerçevesinde Kore'ye asker gönderdi.
02:375090 kişilik birinci Türk Lüge'yi 17 Eylül 1950'de İskenderun Limanı'ndan hareket ederek 12 Ekim 1950'de öncü takım Busan Limanı'na ulaştı.
02:47Takip eden yıllarda Türk askeri Kore'ye gelmeye devam etti.
02:51O gemilerle Türk Silahlı Kuvvetleri Komitesi altında Kore'ye gelenlerden biri de Gazi Mustafa Göktuğ.
03:01Ben Kore'ye geçen savaşa derdim. Savaşta ölürsem şehit olacağım. Kalırsam gazi olacağım dedim.
03:0853'ün Mayıs Haziran aylarında gemiye bindik.
03:14Buraya 48 gün, geceli gündüz de gemide yürüdüm.
03:18Busan'a indim. Orada işlettikten sonra cepheye aldılar bizi, silahı teslim ettiler.
03:3110 ay cephede kaldım.
03:3310 ay cephede kaldın?
03:3410 ay cephede kaldım. 10 ay sonra cepheye gelirsen, hep cephede gece teslim alırsın.
03:41Gece amarkanlara teslim et.
03:43Kahraman Türk askerinin de dahil olduğu Birleşmiş Milletler gücünün Yarımada'ya girmesiyle savaşın seyrinde denge değişti.
03:50Birleşmiş Milletler güçleri Kuzey Kore güçlerini hızla geri püskürtüyordu.
03:55İki yıllık savaşta çarpışmalar 38. paralel boyunca sabitlendi.
03:59Savaşın duran bir nitelik alması ve iki tarafında herhangi bir kazanç elde edememesi tarafları barış görüşmeleri yapmaya itti.
04:071952 Nisan'ında başlayıp 159 oturum boyunca devam eden görüşmeler sonucunda ancak 1953 Temmuz'un da ateşkesi anlaşması imzalandı.
04:17Ve savaşta şehit olan yabancı ülke askerleri içinde Busan'da büyük bir şehitlik kuruldu.
04:48Busan'da Birleşmiş Milletler gücüne dahil olan yabancı ülke askerleri için yapılan şehitlikte içindeyiz.
04:58Türk bayraklarını da görüyorsunuz.
05:00Kore savaşında aslında Birleşmiş Milletler çatısı altında 22 ülke savaşa Güney Kore'nin yanında dahil oldu.
05:11Ve onlardan bir tanesi de Türkiye'ydi ama bu şehitlikte sadece 11 ülkenin şehit olan askerleri var.
05:20Onlardan bir tanesi de işte Türkiye demiştim.
05:24Bakın burada şehit olan o dönemde Kore savaşında 1950 ile 1953 yılları arasındaki savaşta şehit olan Türk askerlerinin şu anda mezarlarını görüyorsunuz.
05:40800'den fazla Türk askeri burada şehit olmuştu.
05:51Ve şimdi Türkiye adına şurada bir anıt da var onu da size göstermek istiyorum.
05:58Türk şehitlerinin bulunduğu kısımda da işte bu anıt var bakın anıtta.
06:04Bu anıt Kore savaşında özgürlük ve demokrasi için şehit düşen tahraman Türk askerlerinin anısına inşa edilmiştir.
06:11Aziz şehitlerimizin ruhları şad olsun diyor Güney Kore devleti.
06:17Ve tabi şunu da belirtmekte fayda var.
06:20Birleşmiş Milletler gücü bir tek Güney Kore'de var.
06:25Dünyanın diğer bölgelerindeki Birleşmiş Milletler güçleri sadece barış gücü olarak geçtiği için Birleşmiş Milletler komutanlığı sadece Güney Kore'de var.
06:38Busan'daki Birleşmiş Milletler gücüne ait bu şehitlikteki en önemli noktalardan birindeyiz.
06:45Bakın Kore savaşında şehit olan Türk askerleri anısına burada yapılan anıtta çok dikkat çekici bir şey var.
06:55Burada şehit düşen Türk askerleri için Türkiye'den Türk toprağı getirmiş ve onların anısına burada saklanıyor.
07:04Bu yine Türk Silahlı Kuvvetleri'nin birimlerine Deniz Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri birimlerine ait bu keselerin içinde de yine Türkiye'den getirilen topraklar var.
07:175.090 kişilik birinci Türk Tugayı 17 Eylül 1950'de İskenderun Limanı'ndan hareket ederek 12 Ekim 1950'de öncü takım olan Busan Limanı'na ulaştı.
07:32Cephe hattına gittiler ve Kore'nin, Güney Kore'nin o dönemde özgürleşmesi için burada şehit düştüler.
07:41Türk bayrağını da bakın burada görüyorsunuz burada göndere çekilmiş durumda ancak şöyle bir detayı size göstermek istiyorum.
07:50Hemen yanında Güney Kore bayrağı ve altında Güney Koreli şehitler var.
07:56Yani Türkiye'nin etkisi Güney Kore'de o kadar büyük ki kendi ülkelerinin yanına Türk bayrağını dikmişler.
08:06Savaşın başından Temmuz 1953'teki ateşkese kadar geçen sürede toplam 14.936 Türk askeri Kore'de görev aldı.
08:17Onların 800'den fazlası şehit oldu, 175'i kayboldu, 234'ü esir düştü ve 2147'si yaralandı.
08:36Güney Kore'nin başkenti Seul'deki şu anda dev savaş müzesi binası ölçülüyor.
08:44Ancak binanın girişinde çok önemli bir detay var.
08:47Biliyorsunuz 1950 Haziran'ında Kore'nin en büyük savaş müzesi olduğunu bilmeyenler için
09:05binası önündeyiz. Ancak binanın girişinde çok önemli bir detay var. Biliyorsunuz 1950
09:14Haziran'ında Kore Yarımadası'nda patlak veren savaşta Güney Kore'ye asker desteği sağlayan
09:21ülkelerden bir tanesi de Türkiye'ydi. Bakın o bayraklar arasında Türk bayrağı da işte bu
09:29dikilmiş durumda. Hemen altında siyah bir anıt var. O çelenk var. Hemen o anıta gidelim. Bakalım
09:39üstünde ne yazıyor. 1950 Ekim 19 Ekim 1950 ile 1971'in 6. ayına kadar Türk ordusu aslen
09:53Güney Kore'de kaldı. Ancak 21.212 Türk askeri 3 yıl süren o savaşta Kore'ye geldi Türkiye'den ve
10:04hemen bakın burada çok önemli bir yazı var. Kore Devleti'nin Türkiye için yazdığı yazıyı ben de
10:11seslendireyim. Türk milletinin büyük önderi Mustafa Kemal Atatürk'ün yurtta barış dünyada
10:17barış ürküsünün yılmaz savunuculara olan Türk askerinin dünya barışına katkı sunmak
10:23ve Kore halkının güvenliğini sağlamak için geldiği Kore'de göstermiş olduğu kahramanlıklar
10:29tarihe nakşedilmiş olan en büyük onur ve cesaret timsalleri arasındaki yerini ebediyen
10:36koruyacak ve aziz hatıraları daima gönüllerde yaşatılacaktır. Yazıyor işte Türk bayrağının
10:45altındaki bu yazıda.
10:52Seyuldeki Savaş Müzesi'nde dolaşmaya devam ediyoruz ve bakın şimdi bu alanda işte Kore Savaşı'nda
11:18kullanılan uçaklar ve zırhlı araçlar ve tanklar bulunuyor. Hemen devam edip size bu alanı
11:26göstermek istiyorum. Bunlar Kore ordusunun elindeki füzeleri birer taklidi şu anda burada
11:37yer alıyor. İşte o dönemde kullanılan uçaklardan bir tanesini şu anda görüyorsunuz. Bakın yine
11:45aynı şekilde buradaki topları görüyorsunuz ve bakın hem şu anda eski dönem o dönemlerde
11:57kullanılan uçak ve yanında biraz daha modern olan bir savaş uçağı var ki asıl size göstermek
12:05alanı. Bakın tam da burası işte o dönemde 50'li yıllarda savaşta kullanılan kargo uçakları ve
12:15yanlarında bakın planör uçaklar da var. Bu uçaklarla asker taşınmıştı bölgeye. İleride biraz daha
12:25ileride bura bakın Amerikan ordusunun o dönem kullandığı kargo uçaklarını göreceksiniz. Bakın
12:34bu alana füzeleri gösterdik demin kargo uçaklarını gösterdik ama bakın burada bir savaş gemisi var.
12:41Gerçekten bir savaş gemisini de buraya getirip Güney Koreliler burada şu anda sergiliyor ki
12:50bakın bu savaş gemisinin üzerindeki aldığı isabetleri göreceksiniz. Bakın üzerinde ateş
13:00alındığında bu şekilde kurşun izleri mevcut. Şu anda bu savaş gemisi de burada sergileniyor.
13:12Devam ediyoruz savaş müzesinde dolaşmaya bakın şimdi de helikopterlerin olduğu alana
13:18geldik. Bu bölgede de yine geçmişten günümüze kullanılan helikopterleri göreceksiniz ki şu
13:27ilk görmüş olduğunuz helikopter tek pervaneli o dönemde kullanılan helikopter bu şekildeydi ve hemen
13:35onun yanında bakın Amerikan ordusunun kullandığı kurtarma helikopteri görüyorsunuz ki yine o
13:43tarihlerde kullanılan geçmiş dönemde kullanılan helikopterlerden bir tanesi. Yine Amerikan
13:50bir helikopter ve onun üstünde hemen zaten daha modern artık günümüzde kullanılan bu saldırı
13:58helikopteri görüyorsunuz. Kobra atak helikopteri Kobra saldırı helikopteri ki yine Amerikan yapımı
14:06olduğunu belirtelim. Güney Kore ordusunun da sahip olduğu tüm silahlar bu çok büyük geniş bir
14:15alanında kurulmuş olan savaş müzesinde sergileniyor. Tüm vatandaşlar buraya ücretsiz
14:21olarak gelip her yeri istedikleri şekilde ziyaret edebiliyorlar.
14:27Peki Kore yarımadasında bir savaş ihtimali nedir? Silahları susturan anlaşmanın ardından
14:5124 yıl sonunda bugün özellikle de sınır hattında pansiyon yüksek seyrediyor.
14:58İşte şu anda Güney Kore ile Kuzey Kore sınırının sıfır noktasındayız. Şimdi kameraman arkadaşım
15:06Hura Benlioğlu ile birlikte size etrafı da göstereceğiz ve şimdi çok önemli bir bölgede
15:12olduğumuzu söylemek istiyorum. İki ülkeyi ayıran bir sınır var ve bu sınır askerden arındırılış
15:19bölge olarak anılıyor. Öyle ki 250 kilometre uzunluğunda olan bu sınır 4 kilometre genişliğe
15:27de sahip ki bu 4 kilometrelik genişlik içinde herhangi bir asker, silah ve sivil bulundurulmuyor.
15:34Tabii sınır burası geçmişte önemli olaylara da ev sahipliği yapmıştı. 2018'de iki ülke
15:42tekrar bir barış anlaşması imzalamak için masaya oturmuştu ve iki ülkenin Güney Kore
15:48ile Kuzey Kore lideri sınır bölgesine gelerek dünyaya barış konusunda ciddi olduklarını
15:56göstermek için tam olarak sınırın sıfır noktasında el sıkışarak kameralara poz vermişti.
16:01Hemen takibinde 2019 yılında dönemin Amerikan Başkanı Donald Trump yine bölgeye gelerek
16:08Amerikalılar Kuzey Kore arasındaki ilişkileri biraz daha tansiyonu düşürmek, Güney Kore ile Kuzey
16:14Kore arasındaki barışa önayak olmak için bölgeye gelip yine sınır bölgesinde ki o görüntüleri
16:20hatırlayacaksınız yine Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ile tokalaşarak kameralara barış
16:28mesajları vermişti. Ancak aradan geçen 5-6 yılda bu barış rüzgarları yerini gerilime ve
16:35tansiyona bıraktı. Neden derseniz son dönemde zaten sürekli Kuzey Kore'nin füze denemeleri
16:43bölge ülkelerini başta Güney Kore ve Japonya olmak üzere tepkisini çekerken Kuzey Kore son dönemde
16:50yeni bir strateji geliştirdi. O bölgelerden balonlar sayesinde balonlarla içleri çöp dolu
16:58çuvallar, torbalar gönderiyor Güney Kore tarafına. Tabi bu Güney Kore tarafını Güney Kore'nin
17:06sınırında görev yapan askerleri alarma geçirmiş durumda. Bu özellikle son dönemde gerginliği
17:14arttıran bir hareket Kuzey Kore'nin yaptığı. Peki Güney Kore ne yapıyor son olarak onlara değineyim.
17:20Bakın şimdi çok az susacağım ve arka planda bir müzik çalıyor. Birkaç saniye eline onu
17:28verin belki duyabilirsiniz diye susacağım. Uzak bir noktadan bir müzik sesi geliyor aslında
17:39duyamıyorsanız da ben söyleyeyim. Neden? Çünkü Güney Kore sınır hakkı boyunca büyük hoparlörler
17:46yerleştirilmiş durumda ve bu hoparlörlerle Kuzey Kore tarafına radyo yayınları, müzik yayınları
17:53yapıyor ki hem sınırdaki askerleri, Kuzey Kore askerlerini psikolojik olarak etkilemek hem de
17:59sınır bölgesinde yaşayan Kuzey Koreli sivilleri psikolojik olarak etkileyip Güney Kore'ye
18:05gelmeleri için bu tür bir yönteme başvuruyor. Dediğimiz gibi kameraman arkadaşım Uğur
18:13Abenlioğlu ile birlikte CNN Türk olarak son dönemde tansiyonun en yükseldiği noktalardan biri
18:20Güney Kore, Kuzey Kore sınırının sıfır noktasındayız ve bölgeyi size göstermeye çalıştık.
18:50Abone olmayı, videoyu beğenmeyi ve yorum yapmayı unutmayın.