Dünden sabaha yansıyan gelişmeler, yaşananların yankıları, günün ve haftanın sıcak gelişmeleri, trafiğin durumu Göksu Öngören Özgür'ün sunumu ile Gündem'de.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00:00İNTRO
00:00:10Orta Doğu yangın yeriyken dün gece gelen bir son dakika dikkatleri tamamen bölgeye çekti.
00:00:16Irak'ta ABD askerlerinin bulunduğu üs vuruldu.
00:00:20Aynı dakikalarda Beyaz Saray acil durum odasında.
00:00:23Biden kurmaylarıyla toplantı yapıyordu. Detaylar birazdan.
00:00:31Instagram açılacak mı? Kapalı mı kalacak mı? Bu soru günlerdir soruluyor.
00:00:37Dün bakanlık yetkilileri Instagram ile görüştü. Talepler iletildi.
00:00:41Peki sonuç alınabildi mi? Ayrıntılar birazdan.
00:00:50Borsalar çöktü. ABD ekonomisindeki endişe tüm dünyayı kasıp kaburdu.
00:00:57Japonya'da başlayan dalga Türkiye'ye kadar geldi.
00:01:00Peki o kara pazartesi sonrası yeni güne piyasalar nasıl başlıyor?
00:01:05Uzman konuğumuzla konuşacağız.
00:01:15Günaydın ben Göksengör Özgür. Gündemle karşınızdayız.
00:01:18Yaklaşık 3 saat boyunca da gecenin öne çıkan ve günün önemli tüm başlıklarını değerlendireceğiz.
00:01:25Zaman zaman konuklarımızla da aktaracağız.
00:01:28Orta Doğu'yla başlayalım. Tansiyon yüksek. Sıcak gelişmeler üst üste geliyor.
00:01:33ABD'nin başkenti Washington'da olağanüstü güvenlik zirve düzenlendi.
00:01:39Aynı dakikalarda Irak'ta Amerikan üstü de vuruldu.
00:01:42Şimdi bu sıcak gelişmelerin ayrıntılarını gelin CNN Türk ABD temsilcimiz Yunus Paksoy'dan dinleyelim.
00:01:52Bölgede durum hala yüksek. Gerginlikle devam ediyor.
00:01:58Hala her şeyin değişebileceği bir ortamdayız.
00:02:02Ve saldırının da ya bugün ya da yarın olabileceğini Amerikan kaynakları iletmişti.
00:02:08Hem dün Dışişleri Bakanı Blinken bunu G7'deki mevkidaşlarına iletti.
00:02:14G7 ülkeleri mevkidaşlarına iletti.
00:02:16Hem de bugün itibariyle Biden yönetiminin Amerikan kongre üyelerine bu yönde bilgi verdiği kaynaklardan öğrenildi.
00:02:25Bir de bütün bunlar yaşanırken Başkan Biden Orta Doğu'daki gelişmelerle ilgili acil durum odasında o savaş odasında bilgilendirilirken
00:02:35Ulusal Güvenlik Ekibi tarafından bir de tabii geceye yine şok olarak düşen bir haber geldi.
00:02:43Onu da Pentagon doğruladı.
00:02:45Geçtiğimiz saat içerisinde yine son dakika olarak aktardık CNN Türk ekranlarından.
00:02:50Şöyle ki Pentagon Irak'taki El Asad hava üstüne bir roket saldırısı yapıldığını, bir roket saldırısından şüphelendiklerini söyledi.
00:03:00Ve bunun sonucunda personellerinin yaralandığını söyledi.
00:03:05Tabii bir hasar değerlendirmesinin devam ettiğini, kaç askerin, kaç personelin yaralandığını ya da durumu hafif mi, ağır mı, hayatını kaybeden var mı?
00:03:17Bütün bunların değerlendirmelerinin sürdüğünü söyledi.
00:03:21Bu noktada şunu da belirtmek lazım.
00:03:247 Ekim'den sonra İran destekli milisler hem Suriye'de olsun hem Irak'ta olsun geceler boyunca konuşmuştuk.
00:03:30Birçok roket saldırısı, İHA saldırısı gerçekleştirmişti.
00:03:34Kamikaze İHA saldırısı gerçekleştirmişti.
00:03:37Ve bunların en sonuncusu Ocak ayının sonunda gelmişti.
00:03:41Çünkü 3 Amerikan askerinin ölümüyle sonuçlanmıştı.
00:03:44Hemen bundan sonra Amerikan savaş uçakları ve ağır bombardıman uçakları,
00:03:49Irak ve Suriye'de İran destekli milislerin hedeflerini bombalamıştı.
00:03:54Ve bundan sonra aylarca bir suskunluk, bir sessizlik görmüştük biz İran destekli milisler tarafında.
00:04:00Çünkü adeta bıçak gibi kesilmişti o saldırılar.
00:04:04Amerikan ağır bombardımanı sonucunda yine bu ikiz suikastlerden sonra geçtiğimiz hafta gerçekleşen
00:04:11bu saldırıların yavaştan başlamaya başladığını gördük biz.
00:04:15Ve bu saldırının da onun bir parçası olduğunu kesinlikle söyleyebiliriz.
00:04:20Tabi bunun sonucunda Amerikalılar yeniden bir misilleme saldırısı yapacak mı?
00:04:24Yeniden o ağır bombardıman uçakları ki bölgede olduğu söyleniyor şu an.
00:04:28İsrail'i koruma amacıyla.
00:04:30Onlar yeniden bir diş gösterecek mi? Yeniden İran destekli milislere saldırıda bulunacak mı?
00:04:35Bunu da bekleyip göreceğiz.
00:04:37Ama şu an için bazı personellerinin yaralandığını ve sayısının tam olarak kaç olduğunu
00:04:43ve durumların ne olduğunu belirlemek için de bir değerlendirme, bir soruşturma yürüttüklerini doğruladı Pentagon.
00:04:51ABD eski başkanı Donald Trump, dün gece İsrail'in gece geç saatlerde saldırıya uğrayabileceğine dair duyum aldığını belirtti.
00:05:00Cumhuriyetçilerin başkan adayı Donald Trump, Kik isimli oyun ve canlı yayın platformunda konuştu.
00:05:08Yayın sırasında İsrail, İran'a saldıracağına dair aldığı duyumu paylaşan Trump,
00:05:13eğer ben başkan olsaydım bunu kimse konuşamazdı bile.
00:05:18Çünkü böyle bir şey olamazdı ifadelerini kullandı.
00:05:33İsrail Savunma Kuvvetleri Hizbullah Komutanı Cemalettin Cevad'ın öldürüldüğünü duyurdu.
00:05:40Hizbullah komutanlarından Cemalettin Cevad'a yönelik Lübnan'ın Ebba bölgesinde operasyon düzenlendi.
00:05:48İsrail Savunma Kuvvetleri hava operasyonuna ilişkin görüntüleri de paylaştı.
00:05:56Görüntülerle birlikte Hizbullah komutanı Cemalettin Cevad'ın öldürüldüğü de bildirildi.
00:06:02Hizbullah da İsrail'in operasyonu üzerine bir açıklama yaparak Cemalettin Cevad'ın öldürüldüğünü doğruladı.
00:06:10İsrail Savunma Kuvvetleri Hizbullah Komutanı Cemalettin Cevad'a yönelik Lübnan'ın Ebba bölgesinde operasyon düzenlendi.
00:06:16Hizbullah komutanlarından Cemalettin Cevad'a yönelik Lübnan'ın öldürüldüğü de bildirildi.
00:06:21Hizbullah komutanlarından Cemalettin Cevad'a yönelik Lübnan'ın öldürüldüğü de bildirildi.
00:06:39Hizbullah komutanlarından Cemalettin Cevad'a yönelik Lübnan'a yönelik Lübnan'ın öldürüldüğü de bildirildi.
00:07:09Biden topal ördek pozisyonunda başkanlık görevini sürdürecek ve 5 Kasım'daki seçimden sonra yeni ABD Başkanı kim olursa olsun görevi devredene kadar resmi sorumluluk olarak fonksiyonunu yerine getirecek.
00:07:26İran'dan bir cevap bekleniyor. İran mutlaka bir cevap verecek fakat bunun dozajını İran ne şekilde ayarlayacak, nasıl cevap verirse, ne tür bir saldırı tertiplerse İsrail'den ve ABD'den buna mukabele edilmemesi gerekiyor.
00:07:46İşte bunun belki de konuşulduğu bir toplantı bu acil durum odasındaki toplantı. İsrail'in hedefinin çatışmanın büyümesi olduğu ABD ile İran arasında bir çatışmaya evrilmesini İsrail'in kurguladığı, tezgahladığı çok açık.
00:08:06İran da bunun farkında. İran şu ana kadar yapılan tüm saldırılara karşı beklentilerin çok gerisinde cevap verdi şeklinde eleştiriliyor. Hatta bu konuda İran tarafından desteklenen vekil kuvvetlerle Tahran arasında zaman zaman ihtilaf çıktığı da söyleniyor.
00:08:29Ama İran'ın işte burada bir orta nokta bularak uygun bir cevap vermesi bekleniyor. Ne yaparsa İran, nerelere bir saldırı tertiplerse buna karşı bir karşı saldırı İsrail yahut da ABD saldırısı buna gerek olmayabilir.
00:08:49Yani benim tahminime göre mukabele hakkı doğurmayacak bir saldırı İsrail'in askeri tesislerine özellikle yerleşim yerleri dışında olan askeri merkezlere yapılan bir saldırı cevap hakkı doğurmayabilir.
00:09:09Fakat nüfusu hedef alan İsrail'de sivil halkın ölümüyle sonuçlanabilecek bir saldırıya karşı İran misilleme de bulunabilir. Eğer total topyekun bir saldırı olursa tabii ABD'nin de giderek artan ölçüde devreye girmesini bekleyebiliriz.
00:09:28Buradan devam edelim mi hocam? ABD'nin de devreye girmesini bekleyebiliriz dediniz. Zaten ABD uzun bir süredir İsrail'e desteğini açıklıyor. Hem başkan Biden tarafından yönetiminden hem de aday olacak isimler açısından kim gelirse gelsin görüyoruz ki ABD bu desteği devam ettirmek için planlamasını ve süreci ilerletiyor.
00:09:55Şimdi ABD kamuoyunda da tepki olmasına rağmen dün toplanılan bu acil durum odasında ne konuşuldu denilirse ABD tüm güncellemeleri ele aldıklarını ve bu destek hazırlıkları konusunda da devam edeceklerini gösteriyor.
00:10:13İsrail'e desteğini hiç çekmeyecek mi ABD? Bu dünkü toplantıdan çıkacak başlıkla net bir şekilde bunu anlayabilir miyiz?
00:10:33İkincisi de İsrail'in güvenliği. ABD'de hangi hükümet iş başında olursa olsun İsrail'in güvenliği kırmızı çizgi. Ama tabii yöntem farklılığı olabiliyor.
00:10:49Demokratlar biraz daha Filistin tarafına da en azından diğerlerine kıyasla cumhuriyetçilere kıyasla hak ve özgürlük tanıyan onların da temel haklara sahip olması gerektiğini ileri süren bir gelenekten geliyorlar.
00:11:05Yani iki devletli çözümü normalde demokratlar destekliyor. Evet Joe Biden demokrat bir başkan ve görev yaptığı son 4 yıl içerisinde özellikle Aksa tufanından sonra İsrail'e güçlü destek verdi.
00:11:19Ama diyelim ki cumhuriyetçiler iş başında olsaydı belki yöntem farklılığı olabilecekti. Cumhuriyetçilerin özellikle Trump'ın İsrail'in güvenliği için öngördüğü politika demokratlardan farklılaşıyor.
00:11:33Trump uygulamaya koyduğu İbrahim anlaşmalarıyla İsrail'in komşularıyla çatışmasının çıkmaz sokak olduğu kanaatında ve onları barıştırmak istiyor.
00:11:45İsrail'le Arap komşularının ve diğer Arap ülkelerinin siyasi ilişkilerinin, ekonomik ilişkilerinin artması çünkü İsrail'in güvenliğine ve bölge güvenliğine katkı sağlayacak.
00:11:57Bu amaçla 2020 yılı Eylül ayında Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri ile ilk adım attı.
00:12:03Hemen akabinde Sudan, Fars, Komor Adaları, Oman gibi bir takım ülkeler geldi.
00:12:08Suudi Arabistan sırada.
00:12:10Yani Trump'ın stratejisi çatışma olmadan, İsrail'in coğrafyayı genişlemesi olmadan bu bölgede İsrail'in siyasi ağırlığını, ekonomik ağırlığını arttırma şeklinde.
00:12:21Demokratlar normalde iki devletli çözümü savunuyorlar.
00:12:25Fakat saldırı anında, sıcak anlarda pervasız destek ortaya koyabiliyorlar.
00:12:31İşte şimdi Joe Biden ilk gün 7 Ekim'de 5 milyar dolar kaynak tahsis etti İsrail'e.
00:12:37Yakın zaman önce bir 95 milyar dolarlık bir yardım paketi Ukrayna ve Rusya'ya, çok az bir kısmı 8 milyar doları Tayvan'a.
00:12:47Oradan mesela İsrail'e 26 milyar dolar bir kaynak tahsis edildi.
00:12:51Zaten 2016-2026 arası ABD-İsrail savunma anlaşmasından mütevellit yılda 3.8 milyar dolar bila bedel ödeme yapılıyor.
00:13:01İsrail'in bugüne kadar ki tüm saldırganlığının faturası şu ana itibaren 87 milyar dolar.
00:13:07Ve bu ekonomik sıkıntı da yaratıyor.
00:13:09Fakat İsrail şöyle düşünüyor.
00:13:11Bugüne kadar her konuda bana güçlü destek veren Sam amca, Ağababa herhalde bu mali konuda da destek sağlar.
00:13:19Yani burada ABD'nin Orta Doğu politikasında kırmızı çizgi tabi ki İsrail.
00:13:27Bu bölgede bir Yahudi devletinin, Yahudi ulusal yurdunun kurulması için İsrail kuruluncaya kadar çaba gösteren aktör İngiltere oldu.
00:13:38Ve İngiltere bu 48'de 14 Mayıs 48'de İsrail devleti kurulduktan sonra bu bayrağı ABD'yi devlette.
00:13:47Yani her halükarda İsrail'i korunma çabası içerisinde.
00:13:52Şimdi burada şunu da görelim.
00:13:54Bir taraftan galiba McGurk bir görüşme yaptı Oman'da İranlılarla.
00:14:02Bir taraftan da İran'la ABD arasında doğrudan bir temas var.
00:14:06Ve ABD'nin İran'a yani sınırlı bir cevap verin.
00:14:11Evet cevap verme hakkınız var bunu anlıyoruz.
00:14:14Fakat bu topyekun total bir çatışmaya, bölgesel bir savaşa yol açabilecek şekilde olmasın diye yönlendirme yaptığını anlıyoruz.
00:14:23Ama şundan emin olamıyorlar.
00:14:25Acaba İran'ın kendisinin ve vekil kuvvetlerinin tüm gücüyle artık yani son noktaya kadar geldiniz.
00:14:36Cehennemin kapısını arıladınız.
00:14:38Bundan sonra günah benden gitti diye total bir saldırı mı başlatacak?
00:14:42Bundan emin olamıyorlar.
00:14:44Bunu engellemeye çalışıyorlar.
00:14:46Esasen bölgeye sevk edilen ABD'nin işte donanma unsurları, savaş gemileri de caydırıcılık sağlama amacı taşıyor.
00:14:56Vekillerle yani İran destekli bölgedeki gruplarla İran arasında da zaman zaman gerilim ortaya çıkıyor.
00:15:04Çünkü bir kez saldırı yapıyor cevap verme 2-3-4 bir süre sonra inandırıcılığınızı kaybediyorsunuz.
00:15:12İran işte bunların arasında optimal bir nokta bulacak.
00:15:16Ne yapacak peki İran?
00:15:18Şimdi şunu konuşmak istiyorum aslında.
00:15:20ABD bölgede İsrail'i tek güç yapmak istiyor ifadesini.
00:15:26Aslında İsrail'in Orta Doğu'daki hakimiyetini sürdürmesini istediğini savunuyorsunuz anladığım kadarıyla.
00:15:33Güvenliğini koruma taahhütü altında.
00:15:36Amerika Birleşik Devletleri daha önce işte Afganistan'a girdiği gibi, Irak'a girdiği gibi ya da Suriye'deki askeri varlığını sürdürdüğü gibi
00:15:48İran'a da direkt kendi bir saldırı gerçekleştirir mi ya da işte dağıtma politikasını böl, parçala politikasını devam ettirir mi?
00:15:58Yoksa bunu tamamen İsrail ve İran'ın vekil güçleriyle mi devam ettirir?
00:16:04Şimdi ABD'nin tabii ki stratejik hedefi…
00:16:06İran'ı karşısına alabilir mi? Aslında net, kısaca bir tek cümleyle bu.
00:16:11Stratejik hedefi bölgede İsrail için fiili yahut da potansiyel tehdit oluşturan devletleri, aktörleri birbirini peşine etkisiz hale getirme.
00:16:21Bu bazen savaşla oluyor, bazen barış anlaşmasına sürüyor.
00:16:24Mesela Mısır, 111 milyon nüfusu var, çok önemli askeri potansiyeli var.
00:16:29Pasifize edilmiş bir devlet, Camp David anlaşmasıyla Mısır'ın eli kolu bağlandı.
00:16:34Daha sonra İbrahim anlaşmalarıyla bir takım devletlerin eli kolu bağlandı.
00:16:39Bunun ötesinde sürekli İsrail'e karşı yüksek perdeden tehditte bulunan devletlerin de zaman içerisinde etkisiz hale getirildiğini gözüküyor.
00:16:48Mesela bir Kaddafi Libya'sı vardı.
00:16:50İki tane Bağız yönetimi vardı, Irak ve Suriye.
00:16:54Irak'ta 2003'te Saddam'a kimyasal silah bulunduğu bahanesiyle bir İngiltere-ABD operasyonu yapıldı.
00:17:01Oradaki Saddam idaresi devrildi.
00:17:04Şii ağırlıklı bir yapı var.
00:17:06Irak toparlanmaya çalışıyor.
00:17:07Şu an için potansiyel bir tehdit değil.
00:17:10Arap Baharı sonrasında Suriye 5-6 parçaya bölündü.
00:17:14Orada şu an itibariyle beşer ezat topraklarının %50'sini kontrol ediyor.
00:17:20Yani baktığımızda bir bir İsrail aleyhine konuşan, propaganda yapan, İsrail'i tehdit eden devletlerin etkisiz hale getirildiğini görüyoruz.
00:17:29Geriye İran ve Türkiye var.
00:17:31İran açıktan 1 Şubat 1979'dan beri zaten anti-ABD, anti-İsrail söylemini sürekli İran gündemde tutuyor.
00:17:39Türkiye ise ABD tarafından potansiyel İsrail'in güvenliği bakımından tehdit olarak öngörülüyor.
00:17:47Şimdi Türkiye konusunda ne düşündüğünü biliyoruz.
00:17:50Ülkenin bir parçasını kendinden Türkiye'den koparmayı kurguluyorlar bir terör yapılanması yoluyla.
00:17:58Kuzey Irak'ta bu başarılamadı ama şimdi Suriye'nin, Fırat'ın doğusunda böyle bir altyapı kuruldu.
00:18:08Bunu işte güçlendirmeye çalışıyorlar.
00:18:10İran'a gelecek olursak İran'daki rejimle ABD'nin arasında 1 Şubat 1979 devriminden beri ihtilaf var.
00:18:19Tabi ki ABD İran'ın birkaç parçaya ayrılmasını istiyor.
00:18:24Orada Acemler yani İranlılar nüfusun %50'sini oluşturuyorlar.
00:18:3030-35 milyon civarı Azeri nüfusu var.
00:18:33Kürdistan bölgesi var 5 milyon nüfusu.
00:18:36Belucistan'da Araplar var.
00:18:38Belucistan'da Baluciler var.
00:18:40Türkmenler var Türkmenistan sınırında.
00:18:42Yani kozmopolit bir yapıda İran bugüne kadar ülke içinde birlik bütünlüğü,
00:18:48dış tehditleri olduğu zaman dış tehdide dikkati çekmek suretiyle birlik bütünlüğü sağlıyordu.
00:18:55Ama şu an içeride de rejimle halk arasında makas açılmış durumda.
00:19:02Şimdi tabi ki ABD'nin stratejik hedefi İran'ı parçalama.
00:19:08Oradan birkaç devlet çıkarma.
00:19:10Ama bunu hemen bir anda yapması gerekmiyor.
00:19:12Esasen bu yönde planları var.
00:19:15Dosyalarda çelik çekmeceler de duruyor.
00:19:20Ama fiilen bunu pratiğe aktarmak için uygun ortam, uygun konjonktür bekliyor.
00:19:27Şimdi bu açıdan baktığımızda buradaki çatışmanın tırmanmaması konusunda,
00:19:32bölgesel bir savaşa gitmemesi konusunda İsrail ile ABD zemni,
00:19:38yani örtülü yahut da müzakerede edebilirler.
00:19:41Aynı görüşteler.
00:19:43Yani savaşı İran'a teşvil etmek, böyle bölgesel bir savaş çıkmasına yol açan aktör İsrail,
00:19:51Netanyahu yönetimi.
00:19:53İran'la ABD aynı çizgide.
00:19:55Bu çatışmanın lokal kalmasını istiyor.
00:19:57Bunu şuradan da anlıyoruz.
00:19:59Ama bir diğer yandan da ABD'nin dün yapılan açıklamada,
00:20:03İran'a gerginliği tırmandırmak Tahran'ın çıkarına olmaz mesajı da geldi.
00:20:08Aynı görüşteler mi ABD'nin tam olarak?
00:20:12Yani makul cevap ver diyor.
00:20:14Yani böyle topyekun, total bir saldırı başlatma.
00:20:17Bunu neden İsrail'e demiyor peki?
00:20:21Kırmızı çizgisi Orta Doğu'da böyle Batı'nın şımarık çocuğu.
00:20:27Baktığınızda hiçbir hukuk kuralına da uymuyor.
00:20:30Yani devletin hukukunu yok sayıyor.
00:20:33Mental olarak da böyle bakış açısı olarak da problemli bir yapıdalar.
00:20:39Kendilerini, İsrail'de bir şeriat devleti var.
00:20:42Kendilerini Tanrı'nın seçkin ırkı olarak görüyorlar.
00:20:47Ve diğerlerinin hepsinin böyle Yahudilere seçkin ırka hizmet etmek için yaratıldığına inanıyorlar.
00:20:56Bu eğitim sistemi yoluyla da İsrail'de anlatılıyor.
00:21:00Yani mesela bir başka Yahudi olmayan birisini öldürdüğünde,
00:21:04hamile bir kadını ve işte çocuğunu öldürdüğünde aslında tehlikeyi bertaraf ettiklerini,
00:21:10çünkü doğan çocuğun düşman olarak doğacağını falan düşünüyorlar.
00:21:14Bakış açıları son derece antihümanist.
00:21:17Bir Yahudi olmayan birisini öldürdüğünde Yahudi birisi suç işlemiş olmuyor.
00:21:21Yani siz kurban bayramında kurban kestiğinizde suç işlemiş oluyor musunuz?
00:21:26Öyle bakıyorlar.
00:21:27Diğerlerini insan olarak görmüyorlar.
00:21:29Mesela İran'ın buradaki tavrı tutumunu Hizbullah örneğinde de görebiliriz.
00:21:35Nasrallah sık aralıklarla basın toplantısı düzenliyor.
00:21:39Ve bakıyorsunuz hiçbir şey söylemiyor.
00:21:41Çünkü onu kontrol altında tutan sakin ol günü gelmedi.
00:21:46Zamanı gelince İsrail'e en güçlü cevabı vereceğiz diyen bir tahram var.
00:21:52Dolayısıyla ben sınırlı bir cevap verileceğini ABD'nin de bu yönde bazen diplomasi,
00:21:59bazen gizli görüşmeler yöntemiyle İran üzerinde etki yaratmaya çalıştığını görüyoruz.
00:22:05Çok teşekkürler.
00:22:06İlfan Kayaülger'le konuştuk.
00:22:08Şimdi aslında dönelim Türkiye'nin konuştuğu günlerdir bir başlık var.
00:22:13O da Instagram açılacak mı yoksa kapalı mı kalacak?
00:22:16Herkes işte bu sorunun yanıtını merak ederken dün Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı yetkilileriyle
00:22:22Instagram'ın yetkilileri bir araya geldi.
00:22:24Ancak o toplantıdan bir sonuç çıkmadı.
00:22:26Sonrasında Cumhurbaşkanı Erdoğan da konuya ilişkin önemli bir açıklama yaptı.
00:22:30Detayları almak için Ece Alto'a gidiyoruz.
00:22:33Ece bize kapsamlı bir şekilde aktaracak.
00:22:36Ece seni dinliyoruz.
00:22:39Teşekkürler Göksu.
00:22:42Hatırlatalım geçtiğimiz Cuma günü Instagram'a erişim engeli getirilmişti.
00:22:46Gerekçi olaraksa katalog suçlar gösterilmişti.
00:22:49İşte o adımın ardından görüşmelerin devam ettiğini söyleyebiliriz.
00:22:53Instagram'la Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı yetkilileri arasında.
00:22:57Ancak bugün itibariyle henüz o görüşmelerden sonuç alınmış değil ki detayları da zaten
00:23:03Altyapı Bakan Uraloğlu paylaştı.
00:23:05Tam istediğimiz sonucu almış değiliz ifadesini kullandı.
00:23:08Henüz dönüş olmadı takip edeceğiz ifadelerini kullandı.
00:23:12Türkiye'nin talepleri için ve kapatma gerekçelerimiz var.
00:23:15Onları giderirlerse Instagram açılmış olacak diye konuştu.
00:23:19Dün kabine toplantısının ardından gazetecilere yaptı.
00:23:23Açıklamada tabii bir yandan konu Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gündemindeydi.
00:23:27O da konuştu ve Türkiye'nin taleplerine dikkat çekti.
00:23:31Ve Türkiye'nin haklı talepleri karşılanır.
00:23:33Hassasiyetlerine saygı gösterilirse mesele zaten kendiliğinden hal yoluna girecektir dedi Cumhurbaşkanı.
00:23:40Amerika ve Avrupa'yı işaret etti.
00:23:42Burada kuralları uygun uygulama noktasında gösterdikleri özeni
00:23:46mesele Türkiye olunca bilinçli şekilde esirgiyorlar ifadesini kullandı.
00:23:52Dijital faşizm vurgusu yaptı Cumhurbaşkanı Erdoğan.
00:23:55Tabii dediğimiz gibi Cuma günü erişim engeli getirmişti Instagram'a.
00:23:58Görüşmeler yetkililerle devam ediyor.
00:24:01Bir yandan sonuç çıkacak mı?
00:24:03Bizler de gün boyu takip ediyor olacağız Göksü.
00:24:05Çok teşekkürler.
00:24:07Ece Altuğ'dan gelişmeleri aldık.
00:24:09Instagram'la ilgili başlıkları önemli.
00:24:11Devam edelim.
00:24:13Ekonomiyle devam edeceğiz.
00:24:15Çünkü enflasyon yıllık bazda %61.78'e gerilerken
00:24:19aylık bazda %3.23'e yükseldi.
00:24:21Peki aylık bazdaki bu artış neden yaşandı?
00:24:24Enflasyonun seyri ne olur?
00:24:26Ekonomistler CNN Türkiye'de değerlendirdi.
00:24:33Haziran ayında %1.64 olan aylık enflasyon
00:24:36Temmuz'da %3.23'e yükseldi.
00:24:39Yıllık enflasyon ise %71.6'dan %61.78'e geriledi.
00:24:45Ekonomistler rakamları CNN Türkiye'de değerlendirdi.
00:24:48Enflasyon rakamı burada bizim beklediğimizin
00:24:513.5 ortalama bekleniyordu.
00:24:53Yani bunun bir tık altında geldi.
00:24:55Bu aslında iyi.
00:24:56Bu noktada 3.23'lük veri 3.5'in altında gerçekleşmesi
00:25:01aslında uygulanan ekonomi politikasının
00:25:04aynı dozda ve tozda devam edeceğinin de
00:25:07bir işareti olarak da biz bunu bu noktada
00:25:09algılamamız gerekiyor.
00:25:11Temmuz ayı enflasyonun bir miktarı yükseliş olacağı
00:25:13zaten belliydi.
00:25:14Bunun temel hangi sebebiyle bağlıyorsunuz yükselmesini?
00:25:18Bu da tabii vergi düzenlemeleri ve doğa gaz ve
00:25:20elektrikteki artışla beraber beklentiler bir miktar artmıştı.
00:25:23Bu da tabii onun etkilerini bir sonraki ayda görebileceğiz.
00:25:26Peki bundan sonra enflasyonun seyri ne olur?
00:25:29Diğer önemli noktası üfe.
00:25:31Biz hep tüfeğe bakıyoruz fakat üfeye de bakmak zorundayız.
00:25:34Çünkü eğer üfe tüfeğden yüksek gelirsek
00:25:37üfe aynı zamanda üretici fiyat endeksini ifade ediyor.
00:25:40Yani üretici maliyetlerini bu noktada ifade ediyor.
00:25:42Yani üferin yüksek gelmesi önümüzdeki aylarda
00:25:45tüfeğinin de enflasyonu güçlü seyredeceğine bir
00:25:48aynı zamanda sinyalidir.
00:25:50Yani burada üferin tüfeğinin altında kalması
00:25:53bu noktada yani önümüzdeki aylara dair
00:25:56bir fiyat baskısının da olmadığını da ifade edebiliriz bu noktada.
00:26:00Enflasyon anı eylindeki belirgin iyileşmeyi biz
00:26:03Ağustos ayı itibariyle görebileceğiz.
00:26:05Çünkü Temmuz'daki bir miktar yükseleşimiz var.
00:26:07Ağustos, Eylül, Ekim, Kasım aylarında
00:26:09bir miktar daha iyileşmeyi görmekle beraber
00:26:11o yıllık hedef %42'ye ulaşacağız.
00:26:18Şimdi ekonomi gündemiyle devam ediyoruz.
00:26:20Az önce de aktardık aslında ekonomiyle
00:26:23bağlantılı olarak Orta Doğu'yu birleştirerek devam edeceğiz.
00:26:27Çünkü ABD'nin resessiyona gireceğine yönelik
00:26:31beklentilerle birleşmesi küresel piyasalara dün
00:26:35kara pazartesi yaşattı.
00:26:37Geçtiğimiz haftayı bu endişelerle,
00:26:39sert düşüşle kapatan borsalar yeni haftayı da
00:26:42kayıplarını daha da arttırdı.
00:26:44Dün bu gelişmelerin etkisiyle
00:26:46Japon borsası son 37 yılın en kötü gününü yaşarken
00:26:50Japonya'da başlayan olsa tış dalgası,
00:26:53Çin, Güney Kore, Tayvan'ın ardından
00:26:55Türkiye, Avrupa ve ABD'nin borsalarını da vurdu.
00:27:00Peki, dünkü tablonun ardından piyasalar
00:27:03bugüne nasıl başlayacak ve bu haftayı nasıl kapatacak?
00:27:07Bu önemli bir başlık.
00:27:09Dün uzun uzun konuştuk aslında.
00:27:11Az önceki konuşmalarını da ekranlarınıza getirdik.
00:27:13Ama bir de bugüne bakmak gerekiyor.
00:27:15Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi öğretim üyesi,
00:27:18Prof. Dr. Abdurkadir Develi konuğumuz.
00:27:21Günaydın, hoş geldiniz.
00:27:23Günaydın, hoş bulduk. Teşekkür ediyorum.
00:27:26Sayın Develi, dün ne oldu piyasalarda ve
00:27:29tam olarak bu jeopolitik riskleri, gerilimi,
00:27:34yaşanılan savaş çıktı mı, çıkacak mı?
00:27:37Yoksa şu an sıcak bir savaşın içinde miyiz?
00:27:40Bu tartışmalarla birleştirerek
00:27:42tüm bu riskleri göz önünde bulundurursak,
00:27:45bunlar finansal riskleri de üst üste
00:27:49geçiriyor ya da arttırıyor diyebilir miyiz?
00:27:53Tabii ki diyebiliriz.
00:27:55Birçok şey bir araya geldi aslında bu hafta sonu.
00:27:58Özellikle ABD'deki iş gücü verilerinin,
00:28:01yani sizin %4'ünüz %4.3'e çıkması.
00:28:06Aynı zamanda fabrika siparişlerindeki %3.3'lük azalış,
00:28:11acaba ABD ekonomisi bir resessiyona mı gidiyor
00:28:14sorusunu beraberinde getirdi.
00:28:16Aslında ötelenmiş bir refleksti bu.
00:28:19Çünkü bu uygulanan, ABD tarafı da uygulanan
00:28:22sıkı para politikası, yüksek politika faizinin,
00:28:25acaba enflasyonla mücadeleli etkinliğini görürken,
00:28:28diğer taraftan büyümeye ne kadar etki ediyor,
00:28:32bu bir taraftan gözlemlenmeye çalıştı.
00:28:35Fakat veriler bunu bir türlü desteklemedi.
00:28:39Yani büyüme dirençli bir şekilde devam etti.
00:28:42İş gücü piyasaları bu uygulanan para politikasına
00:28:45karşı direncini korudu.
00:28:47Ne zamana kadar?
00:28:48Geçtiğimiz hafta sonuna kadar.
00:28:50Yani orada gelen veriler birdenbire,
00:28:52o ötelenmiş kaygıları bir anda açığa çıkardı.
00:28:55Ve şu soru akla gelen,
00:28:57acaba ABD ekonomisi, dünyanın en büyük ekonomisi
00:28:59resessiyona mı yürüyor?
00:29:01Tabii bunu destekleyen başka parametreler de var.
00:29:03Siz ifade etmiş olduğunuz gibi.
00:29:05Jeopolitik riskler burada ısınma,
00:29:07aynı zamanda ticarette de,
00:29:09uluslararası ticaret ikliminde de
00:29:11olumsuz bir havaya döndü.
00:29:14Ve bunun neticesi olarak da
00:29:16ABD'ki resessiyona da bu kaygılar aynı zamanda birleşti.
00:29:20Çünkü savaşın olduğu bir ortamda,
00:29:23karşılıklı kamplaşmanın olduğu bir ortamda,
00:29:25ticaretten bahsedemezsiniz ki,
00:29:27söylemler bu noktada orada oldukça sert,
00:29:30fiili eylemler bizzat iyi gerçekleşiyor.
00:29:32Ve buna bağlı olarak da,
00:29:34küresel ekonomide bir kaygı durumu ortaya çıktı.
00:29:37Ve bu da işte bu ABD'deki yerlerle de desteklendi.
00:29:40Jeopolitik risklerle de desteklendi.
00:29:42Ve ilk başta sizin ifade etmiş olduğunuz gibi,
00:29:45Japonya ile kendini göstermeye başladı.
00:29:48Yani orada endeks %12'ye kadar değer kaybetti ki,
00:29:52bir toparlanma süreci var şu an,
00:29:55çok hızlı bir şekilde kendini toparlıyor.
00:29:57Çünkü şu söylem ortaya çıkmaya başladı,
00:30:00burada FED bir mudahale edecek,
00:30:02belki de beklenenden daha hızlı bir şekilde,
00:30:05faiz indirimini yapmaya başlayacak.
00:30:07Yani böyle bir beklentinin fiyatlanmasıyla beraber,
00:30:11bir toparlanma sürecine,
00:30:13burada özellikle Asya Pasifik ve Japonya'da bir toparlanma süreci,
00:30:17yani verdiğini hızlı bir şekilde şu anda da toparlıyor.
00:30:20Tabii önümüzdeki sürece de bakmak lazım.
00:30:22Ciddi bir küresel bir panik de yaşandı bu noktada.
00:30:26Bu küresel bir kasırgay da aynı zamanda,
00:30:28bütün borsaları neredeyse etkiledi.
00:30:31ABD'de ciddi kayıplar yaşadı,
00:30:33o büyük teknoloji firmalarını çok,
00:30:35milyarlarca dolar burada sildiler.
00:30:37Diğer taraftan Japonya da aynı şekilde.
00:30:39Fakat Japonya şu an çok hızlı toparlıyor.
00:30:42Yani %12'lik bir kayıp vardı,
00:30:44şimdi bunu %10'a yakını tekrar geri aldı.
00:30:46Yani bir toparlanma sürecine girdi bu noktada Asya Pasifik.
00:30:51ABD'de ise demiş olduğum gibi,
00:30:53burada acaba FED beklenenden daha hızlı bir şekilde,
00:30:57faizleri indirmeye başlayacak mı?
00:30:59Eğer bu gerçekleşirse veya buna dair beklentisi,
00:31:02çok daha net bir şekilde ortaya çıkmaya başlar ise,
00:31:05bunu anlamayacak gerçektir.
00:31:07Daha hızlı toparlanma süreci olacaktır ki,
00:31:10bu da endekslerin toparlanması bu noktada destek olacaktır.
00:31:13Fakat jeopolitik riskler burada devam ediyor.
00:31:15Ve hemen bizim baş ucumuzda.
00:31:18Dolayısıyla buradaki ısınmadan en çok etkilenen ülkelerin başına da biz geliyoruz maalesef.
00:31:24Şu anda halen gerginlik devam ediyor.
00:31:27Savaş ihtimali halen masada ve sıcak.
00:31:30Bunun getirmiş olduğu belirsizliği şu an piyasalar fiyatlamakta zorlanıyor ki,
00:31:35bu da zaten negatif olarak bizim karşımıza çıkıyor.
00:31:38Borsada ciddi bir düşüş durumu söz konusuydu.
00:31:41Fakat bu Asya'da özellikle Japonya'daki endekslerin toparlamaya başlamasıyla
00:31:47oluşan olumlu havanın da özellikle Türkiye'deki endekslere,
00:31:51borsaya yansımasını bu noktada bekliyoruz.
00:31:55Şimdi borsaya yansımasını konuşuyoruz.
00:31:58Bu bölgede olmamız sebebiyle ve gelişmekte olan ülkelerin de
00:32:03kuşkusuz bu gerilim ortamlarından daha çok etkileneceğini de vurguladınız sayın Develi.
00:32:08Şuradan devam edelim mi?
00:32:10Büyük ya da küçük yatırımcı ne yapmalı?
00:32:13Yerli ve yabancı yatırımcıyı da içine kapsayacak olursak,
00:32:16bu ortamda nasıl davranmalı, nasıl bir yolu izlemeli?
00:32:21Tabii öncelikle şu anki fırtına, şu anki dalgalanma Türkiye ile ilgili bir mevzu değil.
00:32:27Yani bu küresel bir, küresel ölçekte bir fırtına, öyle söyleyeyim size.
00:32:31Çünkü Türkiye'nin verilere baktığımız zaman yatay seyreden bir döviz kuru var burada.
00:32:37Merkez Bankası'nın rezervlerinde artış var, kredi notu artıyor.
00:32:42Diğer taraftan CDS düşüş durumu söz konusu,
00:32:45ihracatı, ithalatı karşılamaları yüksek, 261 milyar dolar yıllık ihracat var.
00:32:50Yani bunlara bakıldığı zaman, böyle Türkiye'den sermaye çıkışını destekleyecek bir durum söz konusu değil.
00:32:58Dolayısıyla küresele bakmak gerekiyor burada.
00:33:02O yüzden de bu tür ortamlarda yatırım yaparken de dikkatli olmak gerekiyor.
00:33:07Finansal okur yazarlıkta bir vurgusunu yapıyoruz sürekli olarak.
00:33:10Aynı zamanda da küresel ölçekte de okur yazarlığı ihtiyaç var.
00:33:14Çünkü Japonya'da faizin arttırılması, ABD verileri zayıf gelmesi,
00:33:19Jeopolitik ısı fayda beraber birdenbire dünyanın en güçlü borsaları bile ciddi anlamda kayıplar verebiliyor.
00:33:25Bu Jeopolitik ısınmaların olduğu süreçlerde bu tür dalgalanmalar normal.
00:33:30Tabii biz bu durumda ne yapacağız? Daha çok sorulan sorumluluğudur.
00:33:34Türkiye'yi nasıl etkiler, yatırımcıyı nasıl etkiler?
00:33:37Tabii şurada borsanın toparlanacağını düşünüyorum.
00:33:41Yani özellikle bu Japonya'daki toparlanma sürecinin aynı zamanda
00:33:47İstanbul'a da yansıyacağı kanaatindeyim.
00:33:52Burada önemli olan nokta şu, yatırımcı burada bu tür pozisyonlara ne yapmalı?
00:33:57Çok daha fazla temkinli olmaya ihtiyaç var burada.
00:33:59Panik satışlarına çok fazla gidilmemeli çünkü bu bir fırtına.
00:34:03Yani birden düşüyor, aynı zamanda da birden yükselişe geçebiliyor.
00:34:08%12 kayıp verdi fakat şu ana kadar %10'a yakınlık tekrar geri aldı.
00:34:14Dolayısıyla burada panik satışı yapmadan itidarlı bir şekilde sürecin takip edilmesi gerekiyor.
00:34:19Çünkü burada Türkiye ile ilgili bir mevzu değil.
00:34:21Bu küresel bir fırtına durumu söz konusu.
00:34:25Ve birdenbire de bunun götürsün de piyasalar hızlı bir şekilde telafi edecektir.
00:34:31Eğer burada Jeopolitik tarafta çok ciddi anlamda bir ısınma olmazsa ki
00:34:36şu anda belli bir düzey gelmiş gibi duruyor.
00:34:39Savaş çıkacak mı çıkmayacak mı bunu takip edeceğiz.
00:34:42Fakat şu anda şu saat itibariyle bir tekrar borsalar verdiklerini almaya başladılar.
00:34:47Bunu da bu noktada söyleyebilirim.
00:34:49Tabii güvenli liman, altın maranım.
00:34:52Burada ne yapmak gerekiyor Sayın Develi?
00:34:54Şimdi borsada dünyadaki çıkışları aktardık.
00:34:57Asya'da, ABD'de aslında hemen hemen birçok bölgede.
00:35:03Sadece bir kesimde diye sınırlandırmak yeterli değil.
00:35:07Asya'da ve Avrupa'da, Batı'da da aynı şekilde bir çıkış, bir panik söz konusu.
00:35:14Burada sakin ve soğukkanlı olup beklemek mi gerekiyor?
00:35:20Tabii burada ilave parametreler olmaz ise.
00:35:26Ne demek mesela? İlave parametreler dediğimiz ne? Açalım biraz.
00:35:30Mesela burada savaş ortamı daha net bir şekilde ortaya çıkar ise, bölge daha fazla ısınır ise,
00:35:37bunu getirmiş olduğu bir iklim oluşur ise, biz farklı şeyler konuşacaktık.
00:35:43Fakat şu anda bu küresel fırtınanın etkilerini dünya borsaları gördü.
00:35:48Ve bunu telafi etmeye başladı.
00:35:50O yüzden az önce söylemiş olduğum gibi burada panik satışları yapmadan,
00:35:56süreci takip ederek bence devam edilmesi gerekiyor.
00:36:00Çünkü az önce söyledim, burada Japonya örneği oldukça önemli.
00:36:04%12'ye yakın kayıp verdiler.
00:36:06Fakat şu an itibaren %10'unu tekrar geri aldılar.
00:36:09Yani bu borsa İstanbul için de geçerli olacaktır.
00:36:13Ben borsa İstanbul'u hızlı bir şekilde toparlayacak anısındayım.
00:36:16ABD borsalarının halen böyle bir karışıklık var.
00:36:19Avrupa borsaları nispeten daha az etkilendi.
00:36:22Asya Pasifik ve ABD ile mukayese olarak.
00:36:26Dolayısıyla burada panik satışı yapılmadan süreci takip edilmesi gerekiyor.
00:36:31Çünkü çok hızlı bir iniş oldu.
00:36:33Toparlanması da hızlı olur genelde.
00:36:35Küresel ölçeklik akımlardan bahsediyorum ben.
00:36:38Burada Japonya bizim için en önemli veri.
00:36:41Tabi diğer taraftan da altına baktığımız zaman ise,
00:36:46altın nereden besleniyor buna bakmak lazım.
00:36:49Jeopolitik gerilimlerden besleniyor.
00:36:52Dolayısıyla 7 Ekim'den itibaren altın yükselmeye başladı.
00:36:55Ve yüksek seviyesinde bu jeopolitik gerilimlerden beslenerek korumayı da başardı.
00:37:00Ve aynı zamanda altının güçlenmesini etkileyecek diğer bir parametre ise,
00:37:04merkez bankalarının faiz indirme sürecine girmesi.
00:37:07Ki burada da görüyoruz ki karışık bir seyir olmasına rağmen artık FED faiz indirimine giriyor.
00:37:15Bu da altının güçlü düzeyinde kalmasını sağlayacaktır.
00:37:23Bir de son süreçte özellikle pandemiden sonra küresel enflasyondan sonra,
00:37:29Çin, Hindistan, Avrupa olsun artık daha fazla altın,
00:37:35bu ülkelerin hane hakları daha fazla altın talebinde bulunmaya başladılar.
00:37:40Merkez bankaları da aynı şekilde.
00:37:42Bu da küresel altın talebinde bu noktada arttı.
00:37:45O yüzden biz şu anda altında yüksek bir düzeydeyiz.
00:37:48Ve bu gerilim ve bu politika faiz indirim süreci de altının bu yüksek seviyesini koruyacağını,
00:37:54biz buradan korumasına destek olacağını bu noktada söyleyebiliriz.
00:37:59Döviz tarafına geldiğimiz zaman ise, buyurun.
00:38:02Şimdi altını aslında konuşuyoruz.
00:38:05Bu küresel krizler ya da bölgesel krizler devam edecek olursa
00:38:11sadece altın ve borsa özelini de değerlendirmeyelim.
00:38:14Kripto paralara da son dönemde çok ciddi anlamda bir eğilim, yönelim vardı.
00:38:20Bu krizden kripto paralar da bir hayli etkilendi demek mümkün.
00:38:26O taraftaki beklentiniz nedir?
00:38:29Tabii kripto paralarda da dün ciddi anlamda bir değer kaybı söz konusu oldu.
00:38:36Yani bu belirsizlik, bu ekonomik toparlanmadaki o güçlük, yüksek politika faizleri,
00:38:42jeopolitik gerilimler bunlar bütün yatırım araçlara bunu etkiliyor aslında.
00:38:47Dün ciddi anlamda bir düşüş durumu söz konusu oldu.
00:38:50Fakat biliyorsunuz kripto paraların çok spekülasyonuna sahipler.
00:38:55Yani burada dalgalanma ciddi anlamda oluşabiliyor.
00:38:59Biz çok fazla güvenli değil diyoruz.
00:39:01Güvenlik yatırımcılığı bu noktada daha fazla dikkatli olmalarını öneriyoruz.
00:39:06Çünkü dalgalanmalar çok daha sert olabiliyor bu noktada.
00:39:09Fakat diğer taraftan da Türkiye, aynı zamanda ABD'de düzenlemeler kriptoya dair gelmeye başladı.
00:39:17Ve bu düzenlemeler geldikçe, kayda alındıkça, kripto ile ilgili kara para aklaması,
00:39:23terörizm finansmanı gibi kaygılar yapılan düzenlemeler ortadan kaldırmaya başlayınca
00:39:28kripto artık dünyada bir yatırım gerçeği olmaya başladı.
00:39:32Fakat bu dalgalanmalardan, bu belirsizliklerden, aynı zamanda da kripto paralar,
00:39:37bitcoin olmak üzere ciddi anlamda dün yara aldı.
00:39:40Ve bu ciddi bir düşüş durumu söz konusu oldu.
00:39:43Son yıllardaki en sert düşüşle karşı karşıya kaldı.
00:39:46Sadece borsalar değil, aynı zamanda kripto varlıklarla da ciddi anlamda bir dalgalanma durumu söz konusu oldu.
00:39:53Tabii buradaki bu flu ortamın geçmesi bekliyor.
00:39:57Fırtınanın ilk dalgası, dün at geldi ve geçti gibi duruyor şu anda.
00:40:01İkinci bir dalgın gelecek mi?
00:40:03Bu birazcık da jeopolitik isteme bağlı ve aynı zamanda verilere bağlı.
00:40:08İlk gelen veriler bu noktada ABD ile ilgili çok iyi değil.
00:40:11Fakat diğer taraftan çok anormal, kötü veriler de değildi.
00:40:15Aslında bu birikmiş olan kaygının açığa vurulmasıydı piyasalar tarafından.
00:40:20Çünkü sürekli olarak piyasalara şu endişe var idi.
00:40:24Bu politika faizine acaba büyüme tarafı daha ne kadar direnç gösterebilecek?
00:40:29İş gücü tarafı ne kadar direnç gösterebilecek?
00:40:32Bu birden ilk veriler zayıf gelince hemen bu birikmiş kaygının ortaya çıkması,
00:40:37bir taraftan da Japonya Merkez Bankası'nın faiz artırması ve jeopolitik risklerin eklenmesiyle bu tabloyla karşı karşıya kalındı.
00:40:47O yüzden içeride böyle bir durum söz konusu değil şu anda.
00:40:55Peki, çok teşekkür ediyoruz.
00:40:57Prof. Dr. Abdülkadir Develi ile ekonomi gündemini piyasalara değerlendirdik.
00:41:02Borsadaki bu düşüş ve borsadaki yatırımcının bundan sonraki durumun ne yapması gerektiğini hepsine daha fazlasını konuştuk.
00:41:11Altındaki durumu da değerlendirdik.
00:41:14Şimdi dönelim sosyal medyada o çok konuşulan başlıkla ilgili olarak turizm merkezleriyle yapılan paylaşımlar.
00:41:22Özellikle Ege ve Yunanistan arasında hangisi daha ucuz sorusunu akıllara getiriyor zaman zaman?
00:41:28Peki bu paylaşımlar gerçekten doğruyu yansıtıyor mu?
00:41:31Tatilciler yüksek fiyat algısı yüzünden Yunanistan'ı mı seçiyor?
00:41:35Yenentürk ekibinden Kübra Aydın uzmanına sordu.
00:41:40Son dönemde turizm merkezleriyle ilgili yapılan sosyal medya paylaşımlarında
00:41:45Türkiye'nin mi yoksa Yunanistan'ın mı daha uygun fiyatlı olduğu ile ilgili tartışmalar gitgide büyüyor.
00:41:51Peki bu tartışmalar doğruyu yansıtıyor mu?
00:41:54Marmaris Esnaf Odası Başkanı Mehmet Ayyıldız ile konuşacağız.
00:41:57Efendim hoş geldiniz Yenentürk yayınına.
00:41:59Hoş bulduk.
00:42:00Şimdi sosyal medyada bu paylaşımlar sürüyor, örneklendiriliyor sürekli.
00:42:04Peki doğruyu yansıtıyor mu?
00:42:06Yani Türkiye daha pahalı yoksa Yunanistan daha mı ucuz?
00:42:09Aslında bakın burada öncelikle karşılaştırılması gereken konu şu.
00:42:13Fiyatlardan daha önce alınan hizmeti karşılaştırmak lazım.
00:42:18Ve hizmet alınan noktanın o müşteriye katmış olduğu katma değeri karşılaştırmak lazım.
00:42:24Şimdi örnek veriyorum Marmaris'te, Bodrum'da, Kuşadası'nda, Antalya'da
00:42:30ben sizlere 3 çeşit yemeği 150 TL'yi yiyebileceği noktaları gösterebilirim.
00:42:37Mesela Marmaris'te 3 çeşit yemeğin 150 TL olduğu mekan Turgut Koyu diye bir koyumuz var.
00:42:44Yaklaşık denize arabayla 1 dakika uzaklıkta ve böyle bir yerde siz 3 çeşit yemeği 150 TL yiyeceksiniz.
00:42:52Tabii ki ben şimdi bunu söyleyemem.
00:42:54Marmaris'te tüm mekanlarda 150 TL yemek yiyebilirsiniz diyemem.
00:42:58Şunu söyleyebilirim ama her keseye uygun yemek yiyebileceğiniz noktalarımız var.
00:43:05Şimdi örnek veriyorum son zamanlarda Yunan adalarında 5 çeşit mezeyi 65 Euro'ya yedim diye böyle paylaşımlar yapılıyor.
00:43:14Şimdi baktığınızda 65 Euro'yu sanki bir 65 TL ya da 650 TL'ymiş gibi bahsediyorlar.
00:43:21Ama 65 Euro'yu TL ile karşılaştırdığınızda 2500 TL yapıyor.
00:43:26Yani siz bir çeşit mezeyi yaklaşık 500 TL yemişsiniz.
00:43:30Halbuki Marmaris'e gelin Marmaris'te yat limanında deniz manzaralı restoranlarımızda ben size mezenin tanesini 150 TL'ye 200 TL'ye 250 TL'ye yiyebileceğiniz noktalarımız var.
00:43:42Aynı şekilde Marmaris'te deniz manzaralı et yemeği yiyebileceğiniz noktalarda yemeğiniz gelmeden önce size starterlar gelir.
00:43:51Tereyağınız gelir, zeytininiz gelir, zeytinyağlı bazı başlangıçlar gelir ve bunların hiçbirinden ücret alınmaz.
00:43:59Mesela geçen günlerde yine Marmaris'le ilgili bir paylaşım yapıldı örnek veriyorum.
00:44:05Gece tahminen saat böyle bir, bir buçuk civarlarında kapalı çarşıda bir paylaşım yapılmış ve paylaşımda şunu söylüyor.
00:44:12Geçen yıl biz Marmaris'e geldiğimizde buralar hınca hış doluydu.
00:44:16Bakın dükkanlar kapalı, hiç insan yok.
00:44:19Şimdi siz gece bir buçukta Marmaris'te kapalı çarşıya gelirseniz tabii ki dükkanlar kapalı olacaktır.
00:44:25Maalesef bu sosyal medyada biz artık art niyetli olarak bakıyoruz.
00:44:29Bu paylaşımlar yüzünden Türkiye'deki esnaf ve sanatkarların ekmeğiyle oynanıyor.
00:44:36Sıkıntımız şu, bakın turizm bölgelerinde şu anda otellerimize dolluk neredeyse %100 ve Kasım ayının ortasına kadar otellerimiz full dolu.
00:44:47Esnaf bu ülkeye döviz getiren insan.
00:44:49Bu ülkenin dövize ihtiyacı var.
00:44:51Bu dövize kim getirecek?
00:44:53Turizm esnafı getirecek.
00:44:54Siz turizm esnafını bu kadar kötülerseniz bu döviz nasıl gelecek bu memlekete?
00:44:59Turizm esnaflarımız içerisinde yanlış uygulamalar yapanlar var mı?
00:45:04Yanlış fiyat uygulamaları yapanlar var mı?
00:45:07Tabii ki de var.
00:45:08Biz bunların tamamıyla karşısındayız ama şunu demeklerinde çok yanlış.
00:45:13Örnek veriyorum Marmaris'te 3 tane esnafın, 5 tane esnafın yapmış olduğu münferit yanlış fiyat politikasını.
00:45:21Siz çıkıp da tüm turizm bölgelerinde fiyatlar böyle, tüm turizm bölgelerinde fiyatlar bu fiyat derseniz orada biz turizm esnafı olarak dur demek değiliz.
00:45:30Tüm Ege bölgesinde peki bu algıyı yaymaya çalışıyorlar aslında sizin de söylediğiniz gibi.
00:45:35Her yerde fiyatlar aynı mı?
00:45:37%99'u bu şekildedir.
00:45:39Bakın zaten hiçbir yerde lahmacun bin lira olmaz.
00:45:42Buna akıl da mantık da zaten izin vermez.
00:45:45Diyelim ki bir yerde var.
00:45:47Zaten oraya gidecek olan müşterinin bin TL'si bizim yüz TL'miz gibi.
00:45:53Yani o bin TL'ye, lahmacuna parayı verebilecek olan müşterinin bin lirası bizim yüz liramız.
00:46:00Yani oraya çok zenginler, çok aşırı zenginler gidiyor.
00:46:04Ki tekrar edeyim turizm bölgelerinin hiçbir yerinde bir lahmacunu bin liraya yiyemezsiniz.
00:46:11Gerçekte böyle bir şey yok.
00:46:13Yunan adaları ile ilgili de bu karşılaştırmadan çok rahatsızız.
00:46:17Yunan adaları çok ucuz, Türkiye'ye çok pahalı gibi biraz önce örneğini de verdim.
00:46:22Bunlar da gerçek değil.
00:46:24Bazı Yunan adasında küçük bir köye gitmişsinizdir.
00:46:28Küçük bir mahalleye gitmişsinizdir ya da çok arka bir yerlere gitmişsinizdir.
00:46:31Orada bunu bu fiyatlara yiyebilirsiniz.
00:46:33Ben görevimleri yurt dışında çok fazla tanıtım çalışmaları yapıyorum.
00:46:37Mesela geçtiğimiz yıl İngiltere'de Londra, Birmingham ve Liverpool şehirlerindeki şehir içi taksilere Marmaris ve Türkiye görselleri giydirmiştim.
00:46:46Ve orada Londra Büyükelçimizle Kraliçe Sarayı'nda bir görüşme yapmaya gittiğimizde
00:46:52Dedik ki biraz süreç uzadı, kahve içmemiz gerekiyordu.
00:46:55Kraliçe Sarayı'nın yanındaki bir kafede bir tane kahveyi 20 pound'a içtik.
00:47:01Bakın 20 pound'a içtik.
00:47:02Ertesi gün iki sokak arkada aynı kahveyi 4 pound'a içtik.
00:47:07Yani siz İspanya'ya da gitseniz, Londra'ya da gitseniz, Amerika'ya da gitseniz
00:47:13Hizmet aldığınız yerin size sunduğu hizmet kalitesi ve size sunduğu katma değerle alakalı bu fiyatlarda değişkenlikler olabilir.
00:47:22Bu da zaten her zaman vardı.
00:47:24Bu yılın yeni çıkmış ya da yeni doğmuş bir şey değil.
00:47:29Çok teşekkür ediyorum verdiğiniz bilgiler için.
00:47:31Marmaris Esnaf Odası Başkanı Mehmet Ayyıldızlı.
00:47:34Birlikte turizme yönelik sosyal medya paylaşımlarını konuştuk.
00:47:38Ve sözü bulunduğumuz bu noktadan stüdyoya bırakalım.
00:47:42Filenin Sultanları olimpiyat oyunlarında yarı final için parkaya çıkıyor.
00:47:47Ayyıldızlılar saat 10'da Çin'le karşılaşacak.
00:47:50Tarihindeki ilk olimpiyat şampiyonluğunu hedefleyen milliler C grubunu 2 galibiyet ve 1 mağlubiyetle 2. sırada tamamlamıştı.
00:47:59Son 8 ülke arasına kalmayı başaran milli takım olimpiyat oyunlarında 3. defa mücadele ediyor.
00:48:06Bugüne kadar çeyrek final etapını aşamayan Ayyıldızlılar eğer Çin'i elerse
00:48:12yarı final eşleşmesinde İtalya-Sırbistan maçının da galibiyle karşılaşmış olacak.
00:48:20İzlediğiniz için teşekkürler.
00:48:50Olimpiyat rekoru kırdıktan sonra yaptığı sevinç gösterisi bize aslında inanılmaz bir şey de gösterdi.
00:48:58Neydi peki o?
00:49:00Hepsine ve daha fazlasına bakacağız.
00:49:02Çünkü İsveçli adet gümüş madalyalı atıcımız Yusuf Dikeç'in tüm dünyada ikonikleşen o pozunu yaparak tribünlere sevincini gösterdi.
00:49:13Ekranda da görüyoruz aslında.
00:49:16Hatırlarsınız tek eli cebinde ve yapmış olduğu Yusuf Dikeç'in tüm dünyanın o konuştuğu pozu bir kez daha verdi İsveçli atlet.
00:49:28Şimdi Paris Olimpiyatlarındaki tarihi 100 metre finale çok konuşuluyor.
00:49:33Birinci gelen foto finish ile belirlendi.
00:49:36Altın madalyeyi binde 5 saniye farklı Amerikalı atlet Noah Lyles kazandı.
00:49:47Olimpiyatlar böyle final görmedi.
00:49:50Şampiyon sadece saniyenin binde 5'i farklı belli oldu.
00:50:00100 metre finali tarihteki en çekişmeli yarış olarak tarihe geçti.
00:50:05Atletler finish çizgisini geçtiğinde kimin birinci olduğunu kimse çözemedi.
00:50:17Atletler sonucu merakla beklerken dünya şampiyonu Amerikalı Noah Lyles'ın şampiyon olduğu ilan edildi.
00:50:25İki atletin derecesi de 9.79 kaydedilirken foto finish Lyles'ın rakibinden sadece saniyenin binde 5'i ileride olduğunu gösterdi.
00:50:368 atletin de 10 saniyenin altında bitirdiği yarışta birinci ve sonuncu arasındaki fark sadece 0.12 saniyeydi.
00:50:50Böylece yarış tarihteki en hızlı yarış oldu.
00:50:57Podyum dışında bitirenler de rekor kırdı.
00:51:00Atletlerin bitiriş zamanları 100 metre yarışlarında 4. ile 8. sırayı alan sporcular için bir rekor.
00:51:08Şampiyon Lyles, pist içi performanslarını pist dışı karizmasıyla birleştirerek kendisini Hüseyin Bolt tahtının varisi olarak konumlandırıyor.
00:51:192017'de emekli olan ve 8 kez olimpik altın madalya alan Şamaikalı atlet Bolt'un 100 metre ve 200 metre rekorlarını kırma arzusuyla yarışıyor.
00:51:37Efendim şimdi çok kısa bir ara, aranın ardından devam edeceğiz.
00:51:49Yeniden merhaba ben Gök Söngür'ün Özgür gündemle karşınızdayız.
00:51:59Gelişmeleri aktarmaya devam ediyoruz.
00:52:01Cumhurbaşkanı Erdoğan dün kabine toplantısı sonrası ekonomiye yönelik önemli mesajlar verdi.
00:52:07Enflasyonda yaşanan 13.7 puanlık gerileminin hızlanarak devam edeceğini belirterek
00:52:14sene sonu enflasyonu hedeflerimizle uyumlu oranlara mutlaka indireceğiz dedi.
00:52:20Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gündeminde turizm ve ihracat rakamları da vardı.
00:52:25Ama şimdi bu konunun tüm ayrıntılarını gelişmeleri Ankara'dan Arda Erdoğan'dan dinleyeceğiz.
00:52:30Arda aktaracak günaydın diyorum ve söz sana bırakıyorum.
00:52:37Günaydın Göksu.
00:52:38Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gündeminde hem ekonomik veriler hem de sosyal destekler var.
00:52:42Dilersen biz sosyal desteklerle başlayalım.
00:52:44Türkiye 2022 yılında Türkiye Aile Destek Programı'nı başlatmıştı.
00:52:48Bu destek programı kapsamında ihtiyaç sahiplerine nakdi destekler verilmişti.
00:52:53Bu nakdi destekler hem elektrik tüketim desteği hem de söz konusu ailelerin çocuklarına dönük nakdi desteklerde
00:53:004.2 milyon aileye 88,2 milyar liranın üzerinde destek sağlandığına dikkat çekti Cumhurbaşkanı.
00:53:07Son ödemelerinin geçen ay yapıldığı bu programa ilişkin bir uzatma kararı çıktı kabine toplantısından.
00:53:13Program 2024 yılının sonuna kadar uzatıldı.
00:53:164.2 milyon aileye destekler verilmeye devam edecek 2024 yılı sonuna kadar.
00:53:22Cumhurbaşkanının gündeminde ithalat ve ihracat verileri de vardı.
00:53:262024 Temmuz ayı ihracatının geçen yılın aynı ayına göre %13,8 artış kaydettiğini ve 22 milyar 512 milyon dolara ulaştığını söyledi.
00:53:35Ki bu rakam tüm zamanların en yüksek değeri oluyor. Bunun da altını çizmekte fayda var.
00:53:41İthalatta da bir geriye doğru gidiş var. %7,9 oranında bir gerileme kaydedildi ithalatta.
00:53:472,6 milyar dolara geriledi. Bu kapsamda dış ticaret açığının da yıllık bazda %42,3'lük bir düşüş sağladığına dikkat çekti Cumhurbaşkanı.
00:53:57Turizm verileri de oldukça önemli. Türkiye'ye döviz getirici bir faaliyet turizm malumunuz.
00:54:022024 yılının ilk 6 ayında turist sayısının 26 milyon 137 bini ulaştığına dikkat çekti Cumhurbaşkanı Erdoğan.
00:54:09Yine bu kapsamda gelirin de arttığını ifade etti. 23,7 milyar dolarlık bir turizm gelir elde edildi Türkiye'de.
00:54:17Bu yılın hedefi olan 60 milyon turist ve 60 milyar dolar gelir ise yıl sonuna doğru yakalanabileceğine de işaret etti.
00:54:24Enflasyon rakamları ile enflasyonla bitirelim dilerseniz Cumhurbaşkanı.
00:54:28Temmuz'da yıllık bazda 61,78 olarak gerçekleşen rakamı değerlendirdi.
00:54:33Haziran itibariyle enflasyonda başlayan düşüşün Temmuz'da daha çok belirginleştiğini söyledi.
00:54:38Sene sonunda enflasyonu hedeflerimize uyumlu oranlara mutlaka indireceğiz diyerek %40'lık rakamın altını bir kez daha çizmiş oldu Cumhurbaşkanı Erdoğan.
00:54:48Çok teşekkür ediyoruz Arda Erdoğan'dan detayları dinledik.
00:54:51Şimdi Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı yetkililerinin Instagram temsilcileri ile gerçekleştirdiği görüşmelerden henüz olumlu sonuç çıkmadı.
00:55:00Bu gelişmeyle devam edelim.
00:55:01Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu kapatma gerekçelerimizi giderirlerse açılmış olacak dedi Cumhurbaşkanı Erdoğan'sa.
00:55:11Amerika ve Avrupa'daki kurallara uyma noktasında gösterdikleri özeni mesele Türkiye olunca esirgiyorlar açıklaması geldi.
00:55:22Instagram ile Ulaştırma Bakanlığı yetkilileri bir araya geldi.
00:55:26Erişim engeli ve Türkiye'nin talepleri mercek altına alındı.
00:55:29Türkiye o toplantıdan istediği sonucu henüz almış değil.
00:55:34Sosyal medya platformu Instagram'a uygulanan erişim engellemesi kararının ardından Instagram yetkilileri ile Ulaştırma Bakanlığı heyeti bir araya geldi.
00:55:42Kabine toplantısının ardından gazetecilere konuşan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu tam istediğimiz sonucu almış değiliz.
00:55:50Henüz dönüş olmadı. Takip edeceğiz ifadelerini kullandı.
00:55:53Uraloğlu kapatma gerekçelerimiz var. Onları giderirlerse açılmış olacak diye konuştu.
00:55:58Temasların önümüzdeki günlerde de sürmesi bekleniyor.
00:56:03Instagram'a erişim engeli Cuma günü getirildi.
00:56:05Gerekçi olarak katalog suçlar ifade edildi.
00:56:07İnternet ortamında yapılan yayınlar 5651 sayılı bir kanunla düzenleniyor.
00:56:12Katalog suçlarda o kanunda yer alıyor.
00:56:14Atatürk aleyhine işlenen suçlar, milli güvenliğe yönelik kanunda belirtilen ilgili suçlar, çocukların cinsel istismarı, müstehcenlik, kumar oynanması için yer ve imkan sağlama bu suçlar kapsamında.
00:56:27Ankara'da tüm bu gelişmeler yaşanırken Cumhurbaşkanı Erdoğan Partisi'nin İnsan Hakları Eğitim Programı'nda kameralar karşısındaydı.
00:56:34O da Türkiye'nin taleplerine dikkat çekti.
00:56:37Türkiye'nin haklı talepleri karşılanır, hassasiyetlerine saygı gösterilirse mesele zaten kendiliğinden hal yoluna girecektir.
00:56:48Amerika ve Avrupa'daki kurallara uyma noktasında gösterdikleri özeni mesele Türkiye olunca bilinçli bir şekilde maalesef esirgiyorlar.
00:57:03Erdoğan hükümet olarak ifade hürriyeti ve hayat tarzıyla ilgili herhangi bir sorunları olmadığının altına çizerek dijital faşizm vurgusu yaptı.
00:57:11Sosyal medya şirketlerinin çıkarlarına dokunan her hususta mafya gibi davrandıklarına bizzat şahit oluyoruz.
00:57:21Filistinli şehitlerin fotoğraflarına bile tahammül edemeyip anında yasaklayan, bunu da özgürlük olarak pazarlayan bir dijital faşizmle karşı karşıyayız.
00:57:40Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Devlet Bahçeli'den Kudüs Paktı çağrısı geldi.
00:57:45İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarını kınıyan Bahçeli, Orta Doğu'da barış ve huzuru sürdürülebilir kılıcak adımların süratle atılması gerekmektedir, dedi.
00:58:00Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Devlet Bahçeli, İsrail'in Filistin'e yönelik saldırılarına ilişkin açıklamalarda bulundu.
00:58:07İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının küresel ya da bölgesel bir savaş olarak yansımasının son tercihleri olduğunu dile getiren Bahçeli, zaman kaybedilmeden bölge ülkeleriyle Kudüs Paktı'nın oluşturulması gerektiğini vurguladı ve çağrıda bulundu.
00:58:23Geldiğimiz noktada öncelikle katliamı durduracak bir ateşkes rejiminin süratle hayatta geçirilmesi gerekmektedir.
00:58:32Ardından Orta Doğu'da barış ve huzuru sürdürülebilir kılıcak adımların süratle atılması gerekmektedir.
00:58:38Bu amaçla Türkiye, Suriye, Irak, Mısır başta olmak üzere bölge ülkelerinin girişimiyle bir Kudüs Paktı oluşturulmalıdır.
00:58:47Bahçeli, Türk milletinin arzusunun hem İsrail'in durdurulması hem de bölgenin ve dünyanın huzuru olduğunu vurguladı ve bölgede Kudüs Paktı'nın kurulmasına Türkiye'nin öncülük edebileceğini ifade etti.
00:59:06Orta Doğu'da tansiyonu yüksek, sıcak gelişmeler üst üste geliyor. Irak'ta Amerikan üssü vuruldu, İran'da da patlama sesleri duyuldu.
00:59:14Gözlerin çevrildiği ilk adres Ayn-el-Esad üssüydü.
00:59:19Roketlerin isabet ettiği noktada saldırı alarmı verildi. Üssün, İran destekli milislerce hedef alındığı da iddia edildi.
00:59:27Resmi açıklama Pentagon'dan geldi.
00:59:30Gelişme doğrulanırken yaralı askerlerin bulunduğu belirtildi.
00:59:35Ardından İsfahan'dan peş peşe patlama haberleri geldi.
00:59:39Tek resmi açıklama ise vali yardımcısı Muhammed Rıza Cansar'ı yaptı.
00:59:45Patlamaların bir eğitim faaliyetinden kaynaklandığı belirtilirken başka ayrıntı verilmedi.
00:59:52Aynı dakikalar içinde ABD'nin başkenti Washington'da da olağanüstü güvenlik zirvesi düzenlendi.
01:00:00Başkan Joe Biden ve yardımcısı Kamala Harris'e güvenlik birimleri briefing verdi.
01:00:05İsrail'e verilecek destekle görüşülürken toplantıya dair medya platformları üzerinden bir yazılı açıklama yapan Başkan Biden,
01:00:14İran ve vekillerinin oluşturduğu tehditler, bölgesel gerginliği azaltmaya yönelik diplomatik çabalar ve
01:00:22İsrail'e tekrar saldırı düzenlenmesi halinde destek hazırlıkları konusunda güncellemeler aldık.
01:00:30Ayrıca kuvvetlerimizi savunmak ve personelimize yönelik herhangi bir saldırıya kendi seçtiğimiz şekilde
01:00:37ve yerde karşılık vermek için attığımız adımları da görüştük ifadelerine kullandı.
01:00:48Rusya'nın Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergei Shoigu, İran liderleriyle görüşmek üzere Tahran'a gitti.
01:00:55Ziyaret Orta Doğu'da geniş bir bölgesel savaş korkusunun yaşandığı bir zamanda gerçekleşiyor.
01:01:03Mayıs ayında Güvenlik Konseyi'ne atanmadan önce Rusya'nın Savunma Bakanı olan Shoigu,
01:01:09İran Cumhurbaşkanı Pezeşkian ve İran'ın Ulusal Güvenlik Şefi ve Genelkurmay Başkanı ile görüşecek.
01:01:16Rusya, Ukrayna ile savaşının başlangıcından bu yana İran'la daha yakın bağlar geliştirdi
01:01:22ve İran'la kapsamlı bir işbirliği anlaşması imzalamaya hazırlandığına söyledi.
01:01:28Rusya Güvenlik Konseyi'nden yapılan o açıklamaya göre görüşmelerde güvenlikten ticaret ve ekonomik projelere kadar
01:01:36geniş kapsamlı ikili işbirliği ele alınacak.
01:01:39Aynı zamanda küresel ve bölgesel güvenliğin çeşitli boyutları da konuşulacak.
01:01:51Rusya'nın Güvenlik Konseyi'nden yapılan o açıklamaya göre görüşmelerde güvenlikten ticaret ve ekonomik projelere kadar geniş kapsamlı ikili işbirliği ele alınacak.
01:01:57Şimdi haberimizde de dediğimiz gibi Orta Doğu'da geniş bir bölgesel savaş korkusunun yaşandığı bir zamanda
01:02:04Rusya'nın Güvenlik Konseyi Sekreteri Shoigu İran liderleriyle görüşmek üzere Tahran'a gitti.
01:02:10Yani kritik bir zamanda kritik bir ziyaret diyebiliriz.
01:02:14Peki bu ne anlama geliyor bu konuyu ve Orta Doğu'da artan gerilimi konuşacağız.
01:02:18TEPAV Dış Politika Program Direktörü ve eski diplomat Gülruh Gezer'le ve aynı zamanda İran Araştırmaları Merkezi Başkan Yardımcısı
01:02:27Doçent Doktor Serhan Afacan konuğumuz.
01:02:30Stüdyoda Sayın Afacan bizimle. Hoş geldiniz hocam.
01:02:33Hoş bulduk. Teşekkür ederim.
01:02:35Gülruh Hocam siz de hoş geldiniz.
01:02:38Hoş bulduk yayınlar Göksu Hanım.
01:02:40Çok teşekkürler.
01:02:42Sayın Gezer sizinle başlayalım aslında.
01:02:45Shoigu'nun Tahran ziyaretinin zamanlaması ne anlama geliyor?
01:02:49Rusya'nın da tüm bu gelişmelere müdahil olduğunu kanıtlıyor ve işaret ediyor diyebilir miyiz?
01:02:57Aslında bu ziyaretin fevkalade önemli olduğunu düşünüyorum Göksu Hanım.
01:03:01Çünkü biliyorsunuz zaten İran Rusya'ya Ukrayna'da olan savaşında yardımcı oluyor.
01:03:07O gönderdiği İHA'lar sayesinde aslında sahada çeşitli kazanımlar elde edebilmiş durumda Rusya.
01:03:16Aynı zamanda siz de haberinizi geçtiniz.
01:03:19İki ülke arasında çok kapsamlı bir işbirliği anlaşmasının yapılması söz konusu.
01:03:26Hatta Zaharoff'a Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü bununla ilgili olarak tam Kuzey Kore'yle yapılan işbirliği anlaşması
01:03:36sonrasında ki onda aynı zamanda saldırmazlık ve askeri anlamda işbirliği de vardı.
01:03:42Bana İran'la ilgili anlaşmanın kapsamını sormayın.
01:03:46Size detaylı bilgi vermeyeceğim ama Kuzey Kore'ninkine benzeterek, ona ima ederek bir açıklama yapmıştı.
01:03:55Dolayısıyla taraflar arasında zaten çok yakın işbirliği var.
01:04:00Fakat şimdi Şoygun'un ziyaretini Nisan'daki gerilimden ayıran fark,
01:04:05Nisan'da biz Rusya'nın açık bir şekilde İran'ın arkasında durduğunu görmemiştik Göksu Hanım.
01:04:13Şimdi Şoygun'un orada olması aynı zamanda basında bazı haberlerin eğridir doğrudur bunları tabii teyit edemeyiz.
01:04:20Belki hani Serhan Hoca daha sahaya hakim olabileceği için bunu teyit edebilecektir.
01:04:24Ama son birkaç gündür Rusya'dan askeri uçakların, kargo uçaklarının Tahran'a indiği ve hava savunma sistemleri tedariki konusunda Rusya'nın İran'a yardımcı olduğu yönünde iddialar var.
01:04:43Tabii ki Şoygun'un şu anda Tahran'da olması da iki ülke arasında bir koordinasyonun olduğunu ortaya koyuyor.
01:04:51Şoygun Ulusal Güvenlik Konseyi Genel Sekreter ama biliyorsunuz yıllarca savunma bakanlığı yaptı.
01:04:57Ve hatta hep yani ben Moskova'da görevdeyken de bu hep konuşulurdu Göksu Hanım.
01:05:02Putin'e bir şey olursa ya da Putin bir şekilde görevden ayrılırsa Putin'in yerine gelebilecek birinci potansiyel aday olarak hep görülür Şoygun.
01:05:11Yani onu sadece şu anda bir üst düzey bir yetkili olarak görmemek lazım.
01:05:15Aynı zamanda Putin'in yerine gelebilecek nitelikte ve önemli bir kişi olarak değerlendirmek lazım.
01:05:23Yani burada artık şunu görüyoruz.
01:05:25Madem İsrail'in arkasında bir Amerika var, İran'ın da artık bu gerilimde yalnız olmadığı ve arkasında Rusya'nın bulunduğunu net bir şekilde görüyoruz.
01:05:36Bu mesajı İran ve Rusya batıya, İsrail'e ve Amerika'ya veriyor.
01:05:41Şimdi Sayın Gezer aslında bir fotoğraf, iki fotoğraf karesi var.
01:05:47Bu fotoğraf karelerinden yola çıkarak devam edelim.
01:05:50Serhan Hocam'a da böyle döneceğim.
01:05:52Washington'da Biden'ın eşliğinde güvenlik zirvesi diyebiliriz değil mi?
01:05:57Kurmaylarıyla bir toplantı yapıyor, kritik bir toplantı aslında bu fotoğrafta.
01:06:03Biden'ın işte son başkanlık döneminde aslında yaptığı, atmış olduğu adımlardan da söz etmek mümkün.
01:06:10Hemen yandaki fotoğrafa dönelim.
01:06:13Tahran'da da şimdi bu fotoğraf Amerika Birleşik Devletleri Washington'da çekildi.
01:06:17Diğer fotoğrafa da bakacak olursak Tahran, İran'da çekilmiş bir fotoğraf.
01:06:22Şoygun'un görüşmesini gerçekleştirdiği fotoğraf.
01:06:25Serhan Hocam'la da böyle devam edelim.
01:06:27Sayın Gezer size de aynı soruyu soracağım.
01:06:29Biz ne olacak sorusunu sorarken, ne konuşuluyor, kim nasıl bir yol izleyecek sorusunu sorarken,
01:06:36kapalı kapılar ardında güvenlik zirvelerini yapan liderler aslında bir savaş hazırlığının içine girmişler bile diyebilir miyiz?
01:06:44Bu başladığı süreç planlamalar yapılıyor.
01:06:47Şimdi kamuoyuna yapılan açıklamalarda sükûnet çağrısı yapılıyor.
01:06:52Ama burada bir planlama yapılıyor demek mümkün mü Serhan Hocam?
01:06:55Pek o kanaatte değilim şu manada.
01:06:58Yani Rusya'nın bir savaş planlamasının, İran'ın taraf olacağı bir savaş planlamasının parçası olacağı kanaatinde değilim.
01:07:04Az önce Güldür Hanım ifade etti.
01:07:07Bazı iddialar vardı Rusya'dan kargo uçaklarının geldiği ve bunları kimileri bir takım mühimmat, silah taşıdığını, kimileri de hava savunma sistemleri taşıdığını söyledi.
01:07:16Ama bunlar tabiatıyla doğrulanmadı.
01:07:18İran'da bu iddiaları doğrulamadı.
01:07:20Mümkündür, kuşkusuz mümkündür.
01:07:22Şimdi Rusya'nın kendine özgü bir durumu var biliyorsunuz.
01:07:26Her ne kadar bir taraftan saldırgan bir şekilde Ukrayna'da varlığını sürdürse de, diğer taraftan bir müzakere zemini de arıyor.
01:07:35Bu da gayet bilinen bir şey.
01:07:37Hatta Çin üzerinden Rusya ile Ukrayna'nın belirli bir görüşme trafiği içine gireceğine ilişkin haberler de çıktı biliyorsunuz.
01:07:44Dolayısıyla İran'ı İsrail'e karşı savaşa teşvik etmek yahut bu savaşı tırnak içine zımnen ya da açıktan onaylamak Rusya'nın herhangi bir şekilde işine gelmiyor.
01:07:53Kaldı ki İsrail'le böyle bir ilişkisi de yok.
01:07:56Ancak şu var, Rusya İran'ın bir şey yapacağını biliyor.
01:07:59Bu artık sağır sultan duydu bunu.
01:08:02Aksi de mümkün de değil İran açısından.
01:08:04Birincisi bunun muhtemelen ölçüsünü anlamaya çalışıyordur.
01:08:07Bunun nereye gideceğini anlamaya çalışıyordur.
01:08:09İkincisi ve bence daha önemlisi şu.
01:08:12Şimdi İran şunu çok iyi biliyor ki, pardon, eğer bir şekilde İsrail'le savaşırsa böyle bir ihtimal görmüyorum.
01:08:19Sıcak çatışmaya dönüşme ihtimali görmüyorum misillemenin ötesinde.
01:08:23Ama bu süreçlerin zaman zaman nereye evrileceği de biliyorsunuz çok kestirilemeyebiliyor.
01:08:29İran bir şekilde İsrail'le savaşırsa bu İran'ın ABD'yle savaşması anlamına gelecek.
01:08:35ABD askerleri İran'a girer, ABD uçakları İran'ı vurur anlamında değil ama fiilen ABD'nin de İran'ı hedef alması anlamına geliyor.
01:08:44Muhtemelen Rusya böyle bir durumda İran'ı korumak isteyecektir.
01:08:47Çünkü Ukrayna'nın Ukrayna'ya kadar gelmesini istemediği ABD'nin İran'a kadar gelmesinde ki tarihsel olarak da bu böyledir.
01:08:55O kısma çok fazla girmeyeceğim.
01:08:57Dolayısıyla ben biraz daha Şoygun'un Tahran'daki atmosferi anlamaya çalıştığını ve Batı başkentleri genelde uzaktan takip ederek basın üzerinden bazı spekülasyonlar yaparken
01:09:07Rusya'nın doğrudan sahada olduğunu göstermeye çalıştığını görüyorum ve ben Rusya'nın Şoygun'u ziyaretinde Amerika'nın da çok rahatsız olduğunu düşünmüyorum.
01:09:14Onu ifade edeyim zaten neden rahatsız olsun.
01:09:17Egemen bir devlet nihayetinde üst düzey bir ziyaret gerçekleştiriyor.
01:09:21Çünkü hiçbir şekilde Rusya'nın korkulan o kıyamet senaryosu denen bölgesel bir çatışmadan yana olduğunu düşünmüyorum.
01:09:28Zaten İsrail ile arasında böyle husumete dayalı bir ilişki yok.
01:09:32Karşımızda böyle bir ülke yok.
01:09:34Biraz da anlamaya çalıştığını ve ABD'nin oldukça düşük olsa da tekrar edeyim müdahil olacağı bir senaryoda elbette İran'a ne gibi yardımlar yapabileceği,
01:09:44hatta Amerika'nın burada varlığını nasıl engelleyeceğine dönük bazı fikir alışverişlerinde bulunduğunu düşünüyorum.
01:09:51Kaldı ki biliyorsunuz herhalde bunu bu kısmı da işin izahtan bahar etse İran'da bir bölgesel savaş istemiyor.
01:09:57İran bunu daha ne kadar açık ifade edebilir?
01:10:00Kim istiyor burada peki?
01:10:02Şimdi Netanyahu elbette olağan şüpheli.
01:10:04Biliyorsunuz Dışişleri Bakanımız Sayın Hakan Fidan da bunu olabilecek en açık şekilde ifade etti.
01:10:08Tasmasını bağlasın birileri dedi.
01:10:09Daha bunun üstünde bir ifade yok yani.
01:10:12Çünkü bölgeyi ateşe atacak diye zaten Türkiye baştan itibaren söylüyordu.
01:10:16Şimdi Netanyahu ile alakalı şöyle bir durum var.
01:10:18Netanyahu doğrudan bir savaş mı istiyor yoksa somutlaşmış bir savaş riskini mi istiyor?
01:10:25Yani bak İran bana saldırabilir bu iş savaşa doğru gidiyor.
01:10:28Çünkü biliyorsunuz Netanyahu'nun birkaç politik yönü varsa, birkaç politik aracı varsa elinde bunlardan birincisi ve en önemlisi İran korkusu, İran fobisi.
01:10:39Bunu harekete geçirecek bir zemin Netanyahu'nun işine gelir.
01:10:42Dolayısıyla şu konjöktürde Netanyahu'ndan başkasının herhangi bir şekilde bu süreci, cüretkel bir şekilde bu süreci çatışmaya götürecek hareketler yapmaktan yanı olduğunu düşünmüyorum.
01:10:54Buna Rusya dahil, Amerika Birleşik Devletleri bence dahil ve tabiatıyla İran da dahil.
01:10:59Sayın Gezer şimdi sizinle devam edelim.
01:11:02Aslında Serhan Hocam net bir şekilde ifade etti.
01:11:05Bölgeyi de çok iyi bilen isimlerden olması sebebiyle.
01:11:08Bence savaş konuşulmuyor buralarda da.
01:11:11Daha sükunetli davranmaları, bölgenin savaş riskini oluşturabilecek tüm hamlelerden kaçınılması gerektiği vurgusu yapılıyor bu odalarda konuşmalarda.
01:11:22Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan görüşmelere de bunu kapsayabilir miyiz ya da Serhan Hocam'a katılır mısınız?
01:11:28Şöyle yani tabi ki İran zaten bu gerilimin başından bu yana diplomasini işletti.
01:11:35Yani BM Genel Sekreterine İran daimi temsilcisi bir mektup gönderdi.
01:11:40İslam İşbirliği Teşkilatı Dışişleri Bakanları'nı olağanüstü toplantıya çağırdılar.
01:11:45Yani bir yandan diplomasi işletiliyor.
01:11:48Aynı şekilde Amerika'da bir yandan diplomasi işletiyor.
01:11:51İngiltere bir yandan diplomasi işletiyor.
01:11:53Dışişleri Bakanı biliyorsunuz Lübnan'daydı sonra İsrail'e geçti.
01:11:56Ama bir yandan da şimdi mesela o Situation Room denilen o odada hani olası saldırılar karşısında siz de zaten biraz evvel okudunuz notu.
01:12:05Yani her türlü ihtimali üzerinden gidiliyor ve o ihtimali planları güncelleniyor.
01:12:12Yani kimse bölgesel bir yani İran'ı düzeltiyorum İsrail'i burada veya daha doğrusu Netanyahu'yu burada denize ediyorum.
01:12:20Kimse zaten bölgesel bir savaş istemiyor.
01:12:21Zaten başkaları İran işte Amerika ya da başka ülkeler bölgesel savaş isteseydi bugüne kadar çoktan o savaşın içinde yani sıcak çatışmaya evrilen bölgesel savaştan bahsediyorduk.
01:12:33Onun içinde olmuş olurduk.
01:12:35Bugüne kadar bütün çevreler İsrail hariç itidalli davrandığı için o noktaya henüz gelmedik.
01:12:41Ama tabii ki bütün bu seçenekler muhakkak ki ele alınıyordur.
01:12:45Yani ben Şoygun'un ziyaretinde hani sahadaki durumu anlamak için gitmiş olabilir ama ben onun Amerika'ya çok büyük bir gözdağı olduğunu değerlendiriyorum.
01:12:56İsrail'le evet İsrail'le hiçbir zaman aralarında bir sorunu olmadı Rusların.
01:13:02Fakat yani orada tabii ki bir savaş çıkması halinde.
01:13:06Çünkü karşımızda rasyonelitesini yitirmiş bir Netanyahu var.
01:13:10Ne yaptığını kestirmekte zorlandığımız bir kişi var.
01:13:12Dolayısıyla her ne kadar yani İran itidalli davransa da işte ne bileyim 13 Nisan'daki karşılığına benzer bir karşılık verecek olsa da burada bu durumu kullanmak isteyen.
01:13:26Çünkü artık bakıyoruz Amerika'da da özellikle cumhuriyetçiler İran'a saldırın, İran'a saldırın.
01:13:31İran artık hani çizgiyi aştı diyenler var.
01:13:35Yani orada bir yandan da lobisini oluşturdu Netanyahu son yaptığı Amerika ziyaretiyle.
01:13:42E tabii şimdi eğer her ne kadar İran itidalli bir yanıt verilecek olsa da belki İsrail devam edecek.
01:13:51O yüzden de ben bütün planların yani bir şekilde görüşüldüğünü yani topyekun bir savaş çıkması halinde çok düşük bir ihtimal.
01:13:59Ben hep bunu söylüyorum. İran'ın zaten konvansiyonel bir harp yapacak imkan ve kabiliyetleri yok.
01:14:06Defaatle bunu vurguladım. Topyekun bir savaşı o yüzden istemediğimi de söyledim.
01:14:10Ama bu ihtimaller muhakkak ki gözden geçiriliyordur diye düşünüyorum.
01:14:15Çünkü artık çok kritik bir döneme girdi bölgedeki savaş ve gerginlik.
01:14:22Şimdi aslında Gürrü hocam da net ifade etti ve söyledi.
01:14:29Çok kırılma noktasında diyebiliriz.
01:14:33Pamuk ipliğine mi bağlı bu bölge şu anda? Bunu demek mümkün mü?
01:14:37Şöyle ifade edeyim isterseniz. Bu biraz ironik de olabilir.
01:14:41İran biraz ihtiyatlı davranmasa bölge bambaşka bir yere doğru giderdi ki İran'ın bölgesel politikaları...
01:14:47Nereye kadar peki İran ihtiyatlı davranıyor?
01:14:48Evet yani aslında İran'dan gelen mesajlar biliyorsunuz birkaç gündür sıkça şu tarz haberler çıktı.
01:14:54İran bölgenin Arap devletlerine, dış işlerine haber göndermiş ve demiş ki misilleme yapacağız.
01:15:01Boyutunu tamamen kendimiz belirleyeceğiz.
01:15:04Bir önceki gibi herhangi bir şekilde önden ihtarda da bulunmayacağız.
01:15:08Nereye gittiğiyle de umursamıyoruz. Yani savaşa gidecekse gitsin gibi.
01:15:11Ben bu tarz haberlerin gerçeği yansıttığını düşünmüyorum.
01:15:13İran böyle bir şey dediyse de bu biraz daha kendi pozisyonunu ifade etmek ve bir anlamda tepkisini ortaya koymaya dönük.
01:15:21İran'ın üstün olduğu ve sahip olduğu gruplar, bölgedeki aktörler İran'ın artık bir hamle yapmasını mı bekliyor ve baskı oluşturuyor mu bu anlamda İran'ı?
01:15:33Çok o kanaatte değilim ben.
01:15:34Zaten İran'la alakalı belki en fazla tartışılması gereken meselelerden bir tanesi bu vekalet grupları dediğimiz.
01:15:42Gruplarla olan ilişkisi ki işte biliyorsunuz klasik olarak Hizbullah belki tam anlamıyla sözlük anlamıyla İran'ın vekil gücü olarak görülebilir.
01:15:50Diğer taraftan Haçlı Şabi deniyor çok problemli.
01:15:53Haçlı Şabi'nin içinde bütün gruplar İran'ın emrine amade hazır kıtalar değil elbette.
01:15:58Hamas'ın kesinlikle anlaşıldığı manada İran vekili olduğunu düşünmüyorum.
01:16:01Kendi gündemim var.
01:16:03Husi'leri katmıyorum bile.
01:16:05Çünkü Husi'lerin Bab-ül-Mendeb'teki operasyonlarının dahi kendi iç siyasetleriyle ve mücadeleleriyle ilgili olduğu kanaatindeyim şahsen.
01:16:13Dolayısıyla bakın şöyle ortada bir gerçek var.
01:16:16Eğer Netanyahu Hizbullah'a bulaşmasa, eğer Netanyahu farz edelim ki Husi'lere bulaşmasa,
01:16:25eğer Netanyahu Gazze'yi terörize etmese bunların hiçbirisi İran istedi diye bir savaşa girmez, bir mücadeleye girmez.
01:16:32İran da sırf bunlar için bir savaşa girmez.
01:16:35Girecek olsa hatırlayalım 2006 yılının Temmuz'unda girerdi.
01:16:39Şu da çok tartışmalı hocam.
01:16:41Şimdi orada girmedi diye şimdi girmeyecek anlamına da.
01:16:44Çünkü dün de Hizbullah'tan bir ismin daha Cemalettin Cevat'ın öldürüldüğüne yönelik bilgi geldi.
01:16:52Her geçen gün bir saldırı girişimi, suikast ve öldürme haberi geliyor.
01:16:57Şunu merak ediyorum, oldu ki İran ve kendi grupları arasında bir ayrışma, bir fikir ayrılığı ya da beklenenler karşılanmadı.
01:17:09Bu gruplar tek başına hareket eder mi?
01:17:12Mesela Husi'lerin görüyoruz ki tek başlarına hareket ettiğini açıklamaları da bireysel yaptıklarını.
01:17:17Hizbullah ve Hamas'ın veya diğer vekalet güçlerine devam ettirdi İran'ın.
01:17:23Bu grupların tek başına ilerleyeceğini bölgede söylemek mümkün mü?
01:17:28Tabi bugün değil ama bu her zaman İran açısından bir problem.
01:17:31Peki bölge açısından bir problem?
01:17:33Çok büyük bir problem.
01:17:35Ne açıdan? Radikalleşir mi bu gruplar?
01:17:37Bu gruplar zaten belli oranda radikal biliyorsunuz.
01:17:39Özellikle Haçlı Şahabi'nin İran'la yakın örneğin Asayi ve Ehlül Hak gibi bunlar zaman zaman Türkiye'yi terörle mücadele operasyonları konusunda
01:17:47tehdit tırnak içinde edecek kadar cüretkar davranabilen gruplar.
01:17:52Diğer tarafta Türkiye Babülmendepli yaşananlardan da rahatsızdı biliyorsunuz doğal olarak.
01:17:57Lübnan'daki gelişmeler de aslında bununla birleştirildi.
01:18:00Hizbullah'la Türkiye Suriye sahasında biliyorsunuz karşı karşıya geldi.
01:18:04Hizbullah'ın Suriye sahasına müdahil olması Türkiye açısından çok büyük bir problemdi.
01:18:08Ve tabi ki devrim muhafızlarının Kudüs gücünün Orta Doğu'daki faaliyetleri genel anlamda hatırlayalım.
01:18:13Ben çok iyi hatırlıyorum.
01:18:15Kasım Süleyman'ın suikastından sonra o dönemin Dışişleri Bakanı Sayın Çavuşoğlu'nun bir ifadesi vardı.
01:18:20Devrim muhafızlarının Orta Doğu'daki faaliyetlerinden biz de rahatsızız.
01:18:23Ama işte bu yapılan uluslararası hukuka aygırı bir eylemdir falan demişti suikast için.
01:18:28Dolayısıyla İran'ın belli bir noktada bu grupları bir arada tutmak bu grupları koordinet noktasında çok zorlanacağı aşikar.
01:18:36Yani bu ilelebet sürecek olan bir ilişki değil.
01:18:38Söylediğim gibi her biri başka bir ulusal devlet zemininde kendi ajandası olan gruplar bunlar.
01:18:44İran'la çıkarları bir belirli dönemlerde biraz daha kesişebiliyor yahut ayrışabiliyor.
01:18:49Şimdi ama az önce işaret ettiğiniz nokta bence çok önemli.
01:18:52Dediğiniz ya daha önce İran hesabına müdahil olmamaları bugün olmayacakları anlamında gelmiyor.
01:18:57Kesinlikle çünkü az önce Güldür Hoca'nın da teyit ettiği üzere Netenyahu korkunç sorumsuz bir oyun oynuyor.
01:19:04Aslında istediği de bu değil mi?
01:19:06Şimdi buradan devam edelim.
01:19:09Konuyu birleştirerek böyle adım adım sorularımı sorarak ve bu bölgeyi geniş bir şekilde anlamlandırmamız açısından.
01:19:17Bir ülke var İran ve buna ait vekalet güçler var.
01:19:21Bir ülke var İsrail ve şımarıkça sizinde söylediğiniz gibi davranan, sonunu düşünmeden aslında biraz da sonunu istediği şekilde planlayan.
01:19:30Örneğin bu vekalet güçlerine attığı bu taşlar sonucunda o grupların radikalleşip daha sert bir taş değil de kaya atmasına sebep olur mu bölge için?
01:19:41Bu çok yerinde bir tespit.
01:19:43Çünkü İsmail Henye'ye suikastını esas alalım, onu düşünelim.
01:19:46Bunun başka nasıl bir amacı olabilir ki?
01:19:48Çünkü İsmail Henye örneğin Muhammed Dayıf'ten, örneğin Yahya Yasinvar'dan farklı olarak sahada...
01:19:53Bakın ben size demiştim ne gelecek sonucunda Netenyahu.
01:19:56Bu gruplar radikaldi, bu gruplar şöyleydi, bu gruplar böyleydi dediğim noktada aslında Netenyahu işi istediği noktaya getirmiş olacak.
01:20:06Oynadığı oyunu tam da kılıfına uydurmuş olacak. Yanlış mı?
01:20:10Kesinlikle öyle olacak. İsterseniz çok kısa bir tarihsel referans uzatmadan bunu açıklamaya çalışayım.
01:20:15Biliyorsunuz Flissin Kurtuluş Örgütü'nde bu yaşandı.
01:20:18Belirli bir dönem tamamen İsrail'in varlığını, var olma isteğini ve iddiasını tamamen reddeden bir Flissin Kurtuluş Örgütü vardı.
01:20:24Oslo 1 ve Oslo 2 süreçlerinde, 1993 ve 1995'te İsrail'i kabul eden hatta belli bir statükü oluşturan bir Flissin Kurtuluş Örgütü.
01:20:32Şimdi baktığımız noktada burada Flissin çok zarar gördü. Biz öyle düşünüyoruz Batı şeria'da.
01:20:37Ama bu kadarını dahi eleştirenler vardı İsrail'de.
01:20:40Yani siz neden bunların ılımlaşmasına ve bir statüsü kazanmasına izin veriyorsunuz diye.
01:20:45Çünkü Flissin Kurtuluş Örgütü'nün devamlı silahlı mücadele üzerinden devam etmesi...
01:20:49...ve herhangi bir şekilde uluslararası toplum mevzinde kabul görmemesi, muhatap alınmaması işine geliyordu.
01:20:56Bakın biliyorsunuz en son Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda Flissin Devleti'nin üyeliğine ilişkin bir oylama yapıldı.
01:21:03İsrail neden burada karşı çıkıyordu buna da?
01:21:06Çünkü hiçbir şekilde uluslararası toplum tarafından diplomatik anlamda muhatap alınmayan bir Flissin ve Flissin yönetimi görmek İsrail'in iddialarını daha da güçlendiriyor.
01:21:14Hamas üzerinden Netanyahu'nun yapmaya çalıştığı tam olarak budur.
01:21:18Yani Hamas'ı biz sahadaki varlığından ibaret hale getirelim.
01:21:21Saha doğal olarak uluslararası toplumdan daha kopuk oluyor.
01:21:24Orada bambaşka bir gerçeklik var sahada.
01:21:26İşte 40 bin insanın öldü.
01:21:28Her gün bir binanın hastanenin yerle bir edildiği bir yerde bir diplomasiden bahsetmek çok mümkün değil.
01:21:33İsmail Heni'yi ortadan kaldıralım.
01:21:35Böyle karşımıza daha radikal bir örgüt olsun.
01:21:38Hizbullah için de aynı şeyi yapıyorlar.
01:21:40Daha da yaptılar biliyorsunuz.
01:21:41Çünkü Hizbullah son dönemlerde 2006'dan bu yana daha da hızlı bir şekilde Lübnan siyasetine entegre oldu.
01:21:47Artık Lübnan siyasetinin bir parçası.
01:21:49Bu da ne demek oluyor?
01:21:51Hizbullah'ın da kaybedeceği bir şey var.
01:21:53Ve Hizbullah da İsrail'i her an bir savaş arayışında değil.
01:21:55Her ne kadar aralarında kategorik bir husumet olsa da Hizbullah'ı da radikalize etmek istiyor.
01:22:00Çünkü İsrail'in ve Netanyahu'nun iddiası bu.
01:22:02Bizi çepeçevire çeviriyorlar.
01:22:04Bunlar herhangi bir şekilde normalleşme taraftarı olmayan radikal örgütlerdir.
01:22:08Zaten Türkiye'nin...
01:22:10Ne yazık ki İnsanoğlu da geçmişi unutuyor hocam.
01:22:12Tabii.
01:22:14Dün akşam yediğim gibi Sayın Gezer'e de gitmek istiyorum.
01:22:16Bu başlık üzerinden Sayın Gezer.
01:22:18İnsanoğlu dün akşam yediği yemeği unutur.
01:22:20Misale bir hafta önce uygulanan suikasti unutuyoruz.
01:22:23Bir hafta önce yapılan saldırıyı unutuyoruz.
01:22:25Netanyahu'nun amacı bu bölgedeki grupları günden güne daha da radikalleştirmek mi?
01:22:32Ve bu grupların radikalleşmemesi için,
01:22:36Netanyahu'nun da bu tavrının daha da sertleşmemesi için,
01:22:42bölge ülkelerinin ne yapması gerekiyor?
01:22:44Örneğin Türkiye'nin tavrı ve tutumu ne olmalı?
01:22:48Şimdi tabii ben hocamızın söylediğine katılıyorum.
01:22:51Netanyahu'nun izlediği bu strateji, eğer bu bir strateji ise yani,
01:22:55ne yaptığını tam olarak biliyorsa ve bilinçli bir şekilde hareket ediyorsa,
01:22:58diyelim ki bu bilinçli bir şekilde hareket ediyor.
01:23:02Bu izlediği stratejinin bir yere varmasının hiçbir mümkünahı yok.
01:23:06Yani işte Hamas'ın lider kadrosunu, Hizbullah'ın lider kadrosunu yok etmek suretiyle,
01:23:13çünkü bu uyguladığı taktik, geçmişten bu yana uyguladığı taktik.
01:23:17Hamas yok oldu mu? Yok olmadı.
01:23:19Hizbullah yok oldu mu? Yok olmadı.
01:23:21Tam tersine daha da güçlendi.
01:23:23Siyasi hocamızın da söylediği gibi siyasi sistemin içine de entegre oldu.
01:23:26Fakat bugün çok daha tehlikeli bir durum var.
01:23:30Bu yaptıklarıyla artık İsrail güvenliğini sağlayamaz hale geldi Gökhan Hanım.
01:23:35Yani bu izlediği strateji dönüp dolaşıp, yani sadece bu oluşumların,
01:23:42bu grupların daha da radikal birleşmesi ya da daha da güçlenmesine sebebiyet vermenin ötesinde,
01:23:49İsrail güvenliğini artık sorgulanır ve İsrail güvenliğinin sağlanamaz hale gelmesine sebebiyet verdi.
01:24:00Yani bakın savaşın başından bu yana 600 bin İsrail'le İsrail'den gitti.
01:24:05Biz artık burada yaşamak istemiyoruz diyerek.
01:24:07Bu çok önemli bir şey.
01:24:09Demek ki sen bir ülkenin başbakanı olarak kendi vatandaşlarının her şeyden evvel güvenliğini sağlayamıyorsun.
01:24:15O hissiyatı o insanlara veremiyorsun.
01:24:16Şimdi Türkiye ve bölge ülkeleri ne yapabilir?
01:24:20Sayın Hakan Fidan geçtiğimiz günlerde zaten bir bölgesel bir oluşumdan bahsetti, bir güvenlik paktından bahsetti.
01:24:31Dün de Sayın Bahçeli bir Kudüs paktından bahsetti.
01:24:34Şimdi tabii bakın biz hep bu konuda Türkiye olarak bir takım adımlar atıyoruz.
01:24:39Diyoruz ki hep beraber elimizi taşın altına koyalım.
01:24:41Bölgesel sahiplenme anlayışıyla Filistin'e, Filistin davasına sahip çıkalım.
01:24:48İki devletli çözüm çerçevesini herkesin ağzına pelesenk olan aslında ama fiiliyatta baktığınız vakit hiçbir adım atmayan Arap ülkelerine diyoruz ki hep beraber hareket edelim.
01:24:58Fakat savaşın başından bu yana biz ne gördük Arap ülkelerinden Göksoğan'a veya İslam ülkelerinden?
01:25:03Arap Birliği toplandı, İslam İşbirliği Teşkilatı toplandı.
01:25:07İkisi ortak zirve yaptı, bir eylem grubu oluşturuldu.
01:25:11Sayın Bakan'ın da aralarında olduğu bir takım diplomatik eforlar sarf edildi.
01:25:17Ama baktığımız vakit bölgede maalesef birçok ülke ya şu savaş bitse gitse de ben de işte Mesela Suudi Arabistan olabilir, başka ülkeler.
01:25:26Ya şu İsrail'le bir normalleşmeye devam etsem?
01:25:28Bakın şimdi dün Ürdün ve Birleşik Arap Emirlikleri dediler ki biz olası bir çatışmada havasahamızı yani İran'a kapatmayacağız.
01:25:42Bu ne demektir?
01:25:44Geçen sefer de bunu yapmışlardı.
01:25:46Tırnak içerisinde o koalisyon güçlerinin yanında yer almışlardı.
01:25:51Bir Mısır ben buna dahil olmayacağım dedi ki burada bence Sayın Fidan'ın tamahsarının Türkiye-Mısır ilişkilerinin normalleşmiş olmasının,
01:26:01tekrardan bölge meselelerine aynı optikten bakıyor olmalarının çok büyük önemi ve katkısı var.
01:26:07Ama zaten bölge ülkeleri bir araya gelip aralarındaki farklılıkları, bölge dışı aktörlerin çomak sokmasıyla oluşan gerginliği eğer prim vermemiş olsalardı bu noktaya zaten İsrail-Filistin meselesi gelmezdi.
01:26:26Ama ben yine ümitliyim eskide bir diplomat olarak hep şunu düşünüyorum.
01:26:30Krizlerden fırsatlar çıkar.
01:26:32Bunun artık bölge ülkeleri tarafından bir fırsata çevrilmesi gerekiyor.
01:26:38Çünkü bu mesele dönüp dolaşıp…
01:26:40Ümitli mi hocam?
01:26:42Umutlu konuştunuz.
01:26:44Günler sonra aslında sizden de bir umut ışığı gördüm diye dilerim.
01:26:48Yani anlattığım ümit kesilmez diyorum.
01:26:51Çok ümitli değilim ama başka türlü bu olmayacak.
01:26:53Çünkü Gazze'de ateşkes ilan edilmediği takdirde iki devletli çözüm konusunda bir yol haritası, bugünden yerine olacak bir şey diye oluşturulmadığı takdirde 5 yılda bir, 2 yılda bir, 10 yılda bir Göksel Hanım biz bu meseleleri konuşuyor olacağız.
01:27:09Ve konuşuyoruz zaten.
01:27:11Konuşuyoruz.
01:27:1248'den bu yana biz bir anda 1948'den bugüne gelmedik.
01:27:17Arada kaç savaş oldu, intifadalar oldu, operasyonlar oldu.
01:27:22Bunların neticesinde biz bugüne geldik.
01:27:26Ve bütün Gazze'de yaşanan en kanlı savaş, yani intifadalar vesaire nakbeler falan bunlar artık çok daha gölgede kaldı maalesef.
01:27:37O yüzden de keşke öyle bir şey olsa, yani Türkiye'nin inisiyatifleri önemli, ortaya koyduğu çözümler önemli ama tek başına bunu yapamaz Türkiye.
01:27:49Bölgeteki aktörlerin de aynı düşünceye sahip olmaları ve kararlı bir duruş sergilemeleri gerekir.
01:27:55Yani 73'te tabii ki dönem çok farklı, parametreler çok farklı, bölge ülkelerinin Amerikalı ilişkileri farklı ama 73 Savaşı'nda Arap ülkelerin petrol ambargosu uyguladıkları bir zaman var.
01:28:08Yani kararlı bir tutum sergiledikleri.
01:28:11Bugüne baktığımız vakit Türkiye'nin haricinde ticaret ambargosu uygulayan veya ticaretini kesen başka bir ülke daha var mı?
01:28:18Yanılmıyorsam bir ülke daha oldu ama tam şimdi hatırlayamayacağım.
01:28:21Kimse yanaşmadı somut adımlar atmaya.
01:28:24O yüzden çok ümitli değilim ama belli de olmaz.
01:28:29Belki artık derler ki biz bölgemizde savaş istemiyoruz.
01:28:32Ama burada tabii ki Amerika'nın da etkisi, yani bütün ülkelerin hangi taraf üzerinde nüfuzu varsa Amerika'nın, İsrail'de.
01:28:41Atıyorum işte Rusya'nın, İran üzerinde Çin'in.
01:28:44İran üzerinde Çin'in, Filistin üzerinde Türkiye'nin.
01:28:47Türkiye'nin bölge aktörleri üzerinde diplomasi yoluyla bir yandan tabii ki her plana hesaba katarak diplomasiye ağırlık vermeleri gerekiyor.
01:28:57Burada sadece Türkiye'nin tek başına bu konuları gündeme getirmesi yeterli olmaz.
01:29:02Peki, çok teşekkürler Sayın Gezer katkılarınızdan dolayı.
01:29:07Teşekkür ediyoruz hocam, Sayın Afacan size de katkılarınızdan dolayı.
01:29:11Biz kaldığımız yerden devam ediyoruz.
01:29:12Şimdi Türkiye-Ermenistan normalleşmesinde geçtiğimiz hafta tarihi bir gelişme yaşandı.
01:29:18İki ülkenin temsilcileri sınırda bir araya geldi.
01:29:21O görüşme sonrasında Ermenistan Başbakanı Paşinyan'ın partisinden ilk açıklama Siyeren Türkiye yapıldı.
01:29:28Serdar Korucu'nun Erivan'daki özel röportajını kameraman Mehmet Arif ön alan görüntüledi.
01:29:42Ermenistan Başbakanı Paşinyan'ın özel röportajını kameraman Mehmet Arif ön alan görüntüledi.
01:29:47Ermenistan Başbakanı Paşinyan'ın özel röportajını kameraman Mehmet Arif ön alan görüntüledi.
01:29:52Ermenistan Başbakanı Paşinyan'ın özel röportajını kameraman Mehmet Arif ön alan görüntüledi.
01:29:57Ermenistan Başbakanı Paşinyan'ın özel röportajını kameraman Mehmet Arif ön alan görüntüledi.
01:30:02Ermenistan Başbakanı Paşinyan'ın özel röportajını kameraman Mehmet Arif ön alan görüntüledi.
01:30:06Ermenistan Başbakanı Paşinyan'ın özel röportajını kameraman Mehmet Arif ön alan görüntüledi.
01:30:14Türkiye, Ermenistan'ın ilişkilerini kritik bir dönüm noktasından geçiriyor.
01:30:18İki ülkenin temsilcileri ilk kez sınırda bir araya geldi.
01:30:21İşte bu kritik gelişmeyi Türkiye'den izleyen tek haber kanalı CNN Türk oldu.
01:30:26Bu görüşme sonrasında Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın partisinden bir isim de ilk röportajını CNN Türkiye verdi.
01:30:32verdi. Haşin'in uzun yıllar sözcülüğünü yapan Armağan
01:30:35Yeoğan CNN Türk'e konuştu.
01:30:47Tarihi görüşmeyle başlayalım. Iki ülkenin temsilcileri
01:30:51yaklaşık otuz yıldır kapalı olan sınırda bir araya geldi.
01:30:55Barış'a daha mı yakınız?
01:31:02Bu her iki tarafa hem Ermenistan'a hem de Türkiye'ye
01:31:07sormamız gereken bir soru. Ermenistan tarafı için şunu
01:31:10söyleyebilirim ki ilişkilerimizi normalleştirmeye
01:31:13hazırız. Bu normalleşme sürecinde örnek teşkil edecek
01:31:17konular üzerinde müzakere ettik. Bunlardan biri aylar
01:31:20önce kararlaştırılan ancak maalesef henüz uygulanmayan
01:31:24üçüncü ülke vatandaşlarına sınırın açılmasıydı. Ama ne
01:31:28yazık ki bu henüz uygulamaya geçmedi. Ermeni ve Türk
01:31:32tarafları yakın zamanda birkaç gün önce diplomatik pasaport
01:31:36sahipleri için vize zorunluluğunun kaldırılması
01:31:39konusunda anlaştılar. Ermenistan'da sadece birkaç yüz
01:31:42diplomatik pasaport sahibi var. Türkiye'de ne kadar olduğunu
01:31:46bilmiyorum. Ayrıca Türkiye'yle katı bir vize politikası
01:31:49uygulamıyoruz. Bildiğiniz gibi havaalanında sınırda vize var
01:31:53ve çok karmaşık değil. Ama elbette bu anlaşmayı sembolik de
01:31:58olsa çok önemli bir adım olarak görüyorum. Kağıtçının
01:32:02miçavahiri vücudu zertte hakamartıcılıklar,
01:32:06miş-betakan, azgı-miçan konfliktleri. Aş çanabarı
01:32:11heşt değil. Paşinyan'ın Ermenistan halkına en önemli
01:32:14vaadi barıştı. Bak öyle bir barış anlaşması bu yılın sonuna
01:32:18kadar imzalanacak mı? Bu bir zaman çizelgesiyle ilgili
01:32:23bu süreç her iki tarafa da bağlı. Vurgulamak istediğim şey şu
01:32:28eğer süreç ilerliyorsa er ya da geç belirli bir sonuca varılır.
01:32:53Ermenistan Başbakanından yaptığınız alıntıda denilmek
01:33:03istenen şu anki durumu değiştirmekten korkmamalıyız.
01:33:07Komşularımızdan korkmamalıyız. Eğer yan yana yaşıyorsak
01:33:11birbirimizle anlaşmak, birbirimizle konuşmak, her
01:33:15birimizin aklında ne olduğunu, ne gibi planlarımız olduğunu
01:33:18anlamak ve en azından çözülebilecek sorunları çözmek
01:33:22ve daha zor olanları da müzakere etmemiz gerek. Sayın
01:33:26Başbakan'ın bahsettiği şey buydu.
01:33:362020'de Sisyan'daki bir din adamı Paşinyan'ın elini
01:33:40sıkmadı. Ve bugün de Baş Episkopos Gastanyan muhalefete
01:33:45öncülük ediyor. Kimse neden Paşinyan'a karşı?
01:33:52Biz, politikalı bir takımın ayrıldığı ve paraklığı istemiyoruz.
01:34:08İç siyasi gerginliklerimiz hakkında çok fazla ayrıntıya
01:34:14girmek istemem ama evet, sizin de bahsettiğiniz gibi kesinlikle
01:34:18belli bir gerginlik var. Bu karmaşık bir konu. Bu,
01:34:22Ermenistan içindeki siyasi hayatımızın iç yapısıyla ilgili.
01:34:40Yıllardır Rus askerlerini Türkiye sınırında bulunduran
01:34:44Ermenistan, Amerika Birleşik Devletleri ile ilişkilerini
01:34:48yakınlaştırmaya başladı. İkinci kez ortak askeri tatbikat
01:34:52düzenlendi. Ermenistan Savunma Bakanlığı'nda da bir Amerikalı
01:34:56danışman olacak. Ermenistan, Rusya'nın yerine Amerika
01:35:00Birleşik Devletleri ile mi yakınlaşmaya başlıyor?
01:35:06Ermenistan ilişkilerini çeşitlendirmeye çalışıyor.
01:35:10Anladığımızın ilk gününden itibaren Amerika ve Avrupa
01:35:14Birliği ile çok iyi ilişkilerimiz var. Amerika ile askeri iş birliği
01:35:18yeni değil. Daha önce Amerika'nın başını çektiği askeri
01:35:22tatbikatlara pek çok kez katıldık. Ama evet, bu yeni bir
01:35:27ortaklık seviyesi ve biz de buna çok değer veriyoruz. Son
01:35:31yıllarda Ermenistan Avrupa Birliği ilişkilerinin de yeni
01:35:35bir seviyeye yükseldiği açık. Bu normal bir süreç ve karşılıklı
01:35:39Ermenistan Avrupa Birliği ile çok iyi ilişkilerimiz var.
01:35:53Devleti
01:35:58Avrupa Birliği'nin
01:36:12Rusya'yı bahsettiğiniz ancak aynı soruyu sorabilecek pek çok
01:36:18üçüncü taraf var ve hepsine bunun diğer ilişkiler gibi üçüncü
01:36:24tarafa karşı olmadığını söylüyor. Avrupa Birliği ve
01:36:28Amerika Birleşik Devletleri ile ilişkilerimiz tanımı gereği
01:36:32üçüncü bir kesime karşı değil. Azerbaycan Ermenistan'ın yeni
01:36:37bir savaşa hazırlandığını söylüyor. Yeni bir savaş kapıda
01:36:41mı? Ermenistan ordusunun Ermenistan Cumhuriyeti'nin
01:36:47sınırlarının egemen sınırlarının ötesine geçme gibi bir niyeti
01:36:51yoktur. Bütün uluslararası düzenlemelere göre Ermenistan'ın
01:36:56bir orduya sahip olma, konvansiyonel silahlara sahip
01:37:00olma, konvansiyonel silahlar satın alma konusu egemenlik
01:37:04hakkıdır. Bunda problem nerede? Ve son olarak Türk halkına
01:37:11mesajınız ne olur?
01:37:14Türk toplumuna mesajım şu. Biz burada yaşıyoruz. Burası bizim
01:37:23ülkemiz. Burası bizim ana vatanımız. Ve bir gün ortadan
01:37:27kaybolmayacağız. Türk halkı Türkiye'de yaşıyor ve onlar da
01:37:31ortadan kaybolmayacak. Dolayısıyla müreffeh bir bölgede
01:37:35yaşamamızın tek yolu ortak bir dil ve tüm anlaşmazlıkları
01:37:40anlaşmanın yolunu bulmak. Fakat ne yazık ki küçük meselelerde
01:37:44bile hala sürdürülebilir çözümlere varamıyoruz. Endişe
01:37:48verici olan bu. Küçük meselelerde çözüm bulamazsak daha karmaşık
01:37:53meselelerde nasıl ilerleyeceğiz? Dolayısıyla benim mesajım her
01:37:58iki tarafında faydalanacağı ortak bir dil bulmaya çalışmak.
01:38:11CHP Genel Başkanı Özgür Özel altı ok logosunu renklendireceklerini
01:38:16söyledi. Devletçilik ilkesinin okunu mor ve yeşile boyayacaklarını
01:38:20vurgularken bunun için tüzük kurultayını işaret etti.
01:38:24Sonrasında logo değişikliği çok tartışıldı. Detaylara bakalım.
01:38:30Devletçilik okunun yarısını yeşile yarısını mora boyayacağız.
01:38:36CHP Genel Başkanı Özgür Özel Atatürk'ün ilkelerini sembolize
01:38:40eden aynı zamanda CHP logosu olan altı oka renk katacaklarını
01:38:44söyledi. Devletçilik ilkesinin okunu kadın mücadelesini temsil
01:38:49eden mor renk ve çevre duyarlılığını ifade eden yeşil
01:38:52renkle boyanacağını belirtti. Eşit temsili bu partiye de bu
01:38:57ülkeye de biz getireceğiz. Özel bu yenilik için tüzük kurultayını
01:39:02işaret etti. Umudum odur ki Cumhuriyet Halk Partisi'nin
01:39:07oklarının en ortasındaki devletçilik okunu o program
01:39:14kurultayına katacağımız çevreci sürdürülebilir doğa dostu
01:39:21sürdürülebilir kalkınmaya inanan projeler ve kadın erkek eşitliğine
01:39:27yönelik olan net tutumumuzla geldiğimizde bu devleti nasıl
01:39:34yöneteceğimizi söylerken devletçilik okunun yarısını
01:39:39yeşile, yarısını mora boyayacağız. Gün içerisinde
01:39:43Özel'in logo değişikliği açıklamalarına sosyal medya
01:39:46üzerinden dem parti logo renkleri hatırlatılarak çok
01:39:49tepki geldi. Bunun üzerine parti sözcüsü Deniz Yücel, logonun
01:39:53görüntüsünde bir değişikliğin olmayacağını duyurdu. Tüzük
01:39:56kurultayının tarihi de parti meclisi toplantısıyla
01:39:59netleştirildi. Altı dokuz Eylül tarihlerinde tüzük
01:40:02değişikliği yapmak ve program değişikliği çalışmalarını
01:40:05başlatmak üzere oy birliğiyle kurultay kararı alındı. Özel'in
01:40:09de parti genel merkezinde düzenlenen eğitim sendikalarıyla
01:40:12buluşmasında gündeminde tüzük vardı. Bir iktidar programı
01:40:16olarak Cumhuriyet Halk Partisi'nin yeni programı için
01:40:19program kurultayımızı son bir kez toplayarak onu somut son
01:40:24haline getireceğiz.
01:40:28İngiltere'de aşırı savcıların göçmenlere saldırdığı olayların
01:40:32kontrolden çıkması üzerine İngiltere Başbakanı çok sert
01:40:36açıklamalarda bulundu. İngiltere Başbakanı bu bir
01:40:39protesto değil, saf şiddettir. Camilere veya Müslüman
01:40:42topluluklarımıza yönelik saldırılara müsamaha
01:40:45göstermeyeceğiz dedi.
01:40:49Görünürdeki motivasyon ne olursa olsun bu bir protesto
01:40:54değil, saf şiddettir ve camilere veya Müslüman
01:40:57topluluklarımıza yönelik saldırılara müsamaha
01:40:59göstermeyeceğiz. Bu nedenle bu faaliyetlere katıldığı
01:41:02tespit edilen herkese yasanın tüm gücü uygulanacaktır.
01:41:06İngiltere'de sokaklarda gerilim tırmandı. Saldırganlar
01:41:10Rotterdam'da mültecilerin kaldığı bir oteli ateşe verdi.
01:41:14Başbakan Keir Stormer, sokak olaylarına katılanlara
01:41:17pişman olacaksınız mesajını verdi. İster sokağa çıkıp
01:41:20eylemlere karışan aşırısı acılar olsun, ister sosyal
01:41:24medyada nefret yayanlar olsun. Sert tepkiyle
01:41:27karşılaşacaklar dedi.
01:41:30Şiddeti kışkırtıyorsanız çevrim içi veya çevrim dışı
01:41:33olması önemli değildir ve bu nedenle tıpkı doğrudan
01:41:36sokaklarda yer alanlar için olduğu gibi tutuklamalar,
01:41:39suçlamalar ve kovuşturmalar olmasını bekliyorum. Aynı
01:41:42şekilde çevrim içi olarak suç işleri tespit edilen herkes
01:41:45aynı tepkiyi bekleyebilir.
01:41:49İngiltere Başbakanı polis güçlerine de destek verdi.
01:41:54Polisle ilgili olarak bu düzensizlikle başa çıkmak için
01:41:57ihtiyaç duyduğumuz yerde ihtiyaç duyduğumuz memurlara
01:42:00sahip olacağımızdan kesinlikle eminim ve bu yüzden
01:42:03toplulukları desteklemek için konuşlandırmayı hazır
01:42:06uzman memurlardan oluşan daimi ordu kuruldu.
01:42:11Sokak olayları geçen pazartesi Saadport'ta bir dans
01:42:14kursuna yapılan bıçaklı saldırıda 3 kız çocuğunun
01:42:17öldürülmesinin ardından başlamıştı. Tutuklanan saldırının
01:42:20şüphelisinin 17 yaşındaki bir genç olduğu açıklanmıştı.
01:42:23Ancak sosyal medyada failin İngiltere'ye deniz yoluyla
01:42:27gelen bir mülteci olduğu yönünde yalan haberler yayılmış,
01:42:30alevlenen mülteci karşıtı ırkçı eylemler İngiltere'nin
01:42:34ardından Kuzey İrlanda'ya da sıçramıştı.
01:42:41Efendim şimdi çok kısa bir ara aranın ardından devam edeceğiz.
01:42:58Yeniden merhaba gündem haber kuşağına kaldığımız yerden
01:43:01devam ediyoruz. Resmi gazetedeki karara göre yurt dışından
01:43:05sipariş edilen ürünlerin vergilerinde %66 ile %100
01:43:09oranında artış yapıldı. Alışveriş limiti otuz euroya
01:43:12indirildi. Peki bu durum yurt dışıyla e-ticarete nasıl
01:43:16etkileyecek detaylar Ankara'dan Nisan Korkmaz aktaracak.
01:43:20Nisan söz sana bırakıyorum.
01:43:25Göksu e-ticaretle yurt dışından getirilen sipariş edilen
01:43:29ürünlerle ilgili yeni bir düzenleme var. Sen de söyledin.
01:43:33Bu kapsamda alışveriş limiti düşürüldü. Gümrük vergisi
01:43:37arttırıldı. Otuz euroyu aşmayan eşyayla bin beş yüz
01:43:41euroyu aşmayan ilaç cinsi ürünler için vergi düzenlemesine
01:43:45gidildi. E-ticarette otuz euronun altındaki eşyalar için
01:43:49Avrupa Birliği'nden gelirse bu eşyalar yüzde otuz diğer
01:43:53ülkelerden gelirse de yüzde altmış vergi uygulanacak. Peki
01:43:57neden böyle bir düzenlemeye ihtiyaç duyuldu? Bunun cevabını
01:44:01da Ticaret Bakanlığı verdi. Şöyle söylendi. Son aylarda yurt
01:44:06dışından posta veya hızlı kargo yoluyla ülkemize gelen
01:44:10gerçekte ticari faaliyet amaçlı eşyalarda gerek kalite düşüklüğü
01:44:14nedeniyle tüketicilerden gerekse de bu ithalatın çok hızlı
01:44:18artması nedeniyle imalatçı, satıcı, esnaf, tacir ve
01:44:22kobilerden, esnaf odalarından, ticaret ve sanayi odalarından
01:44:26satış, üretim ve istihdam kaybı şeklinde yoğun şikayetler
01:44:30gelmesi üzerine bu bu konuda aksiyon alınması gereği doğmuştur.
01:44:34İfadeleri kullanıldı. Ticaret Bakanlığı bu düzenlemenin
01:44:38nedenini bu sözlerle açıkladı. Karar resmi gazetede yayınlandı.
01:44:43Düzenlemeyle posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla bir
01:44:48gerçek kişiye gelen eşyaları kapsıyor. Bu düzenleme yani
01:44:52ticari amaçlı ürünler bu düzenlemeye tabi olmayacak.
01:44:56Ayrıca bazı özel tüketim vergisi kapsamında değerlendirilen
01:45:01ürünler içinde yüzde yirmi ek vergi uygulanacak. O ürünler
01:45:07hangileri onlara bakalım. Havyar, parfüm, saç spreyleri,
01:45:11kürkler, kitaplar o ürünler arasında olacak. Alınan ürünün
01:45:16otuz kilogramı geçmemesi gerekiyor. Satın alınan ürünler
01:45:20otuz kilogramı geçiyorsa gümrük ticari kanunlarına tabi oluyor.
01:45:24Otuz kilogramı geçen ürünler hesaplanırken yüzde kırk sekiz
01:45:29gümrük gümrük vergisi de uygulanıyor bu kapsamda. Daha
01:45:33önceki düzenlemede nasıldı? Ona da bir bakalım. Avrupa
01:45:36Birliği'nden gelen ürünlerde vergi yüzde yirmiydi. Diğer
01:45:40ülkelerden gelirse vergi yüzde otuzdu. Şimdi yeni düzenlemeyle
01:45:44Avrupa Birliği'nden gelirse yüzde otuz. Diğer ülkelerden
01:45:47gelirse yüzde altmış vergi uygulanacak. Bu karar da on beş
01:45:52gün sonra yürürlüğe girmiş olacak Göksu. Peki çok teşekkür
01:45:56ediyoruz Nisan Korkmaz'dan detayları dinledik devam edelim.
01:45:59Instagram'a erişim engellerinin ardından bu platformdan eee
01:46:03ticaretin aksadığı eleştiri ve yorumları gündeme geldi.
01:46:06Ticaret Bakanı Ömer Bolat o tartışmalara yanıt verirken
01:46:10Instagram'dan doğrudan iletişim araçlarıyla gerçekleştirilen
01:46:13satışların eee ticaret olarak sayılmadığını söyledi.
01:46:21Sosyal medya platformu Instagram'dan doğrudan iletişim
01:46:25araçlarıyla gerçekleştirilen satışlar eee ticareti olarak
01:46:28sayılmıyor. Açıklama Ticaret Bakanı Ömer Bolat'tan geldi.
01:46:35Bakan Bolat Instagram'a erişim engeli kararının eee ticareti
01:46:39olumsuz etkilediği iddialarıyla ilgili konuştu. Bakan Bolat
01:46:42Instagram gibi sosyal medya platformlarının işletmelerin ve
01:46:46bireylerin mal ve hizmetlerinin tanıtımını olanak sağladığını
01:46:49belirtti ve ekledi.
01:46:53Mal veya hizmetin teminine yönelik sözleşme Instagram
01:46:57üzerinden yapılmıyor. Alım satım işlemi telefon numarasından
01:47:00veya WhatsApp uygulamasından iletişime geçilerek
01:47:03gerçekleştiriliyor. Bu nedenle Instagram ve benzeri sosyal
01:47:08medya platformlarından yapılan tanıtımlar üzerine doğrudan
01:47:12iletişim araçlarıyla gerçekleştirilen satışlar elektronik
01:47:15ticaret olarak nitelendirilmiyor ve ilgili
01:47:18kanun kapsamında yer almıyor.
01:47:23Bakan elektronik ticaretin düzenlenmesi hakkında kanuna
01:47:26dikkat çekti. Bu kanunla milyonlarca kullanıcısı olan
01:47:30yemek ve alışveriş siteleri gibi pazar yerlerinin ve buralarda
01:47:33ya da kendilerine ait elektronik ticaret ortamında kendi mal
01:47:37ve hizmetlerinin satışını yapan işletmelerin ticari
01:47:40faaliyetlerinin düzenlendiğini söyledi.
01:47:45Peki bir işlemin eee ticaret olarak kabul edilmesi için
01:47:48hangi şartları sağlaması gerekiyor? Fiziksel olarak
01:47:51karşı karşıya gelinmeden telefon gibi doğrudan iletişim
01:47:54araçları kullanılmadan gerçekleştirilmesi alım satım
01:47:57sözleşmesinin elektronik ortamda yapılması ya da siparişin
01:48:01yine elektronik ortamda verilmesi gerekiyor.
01:48:07Instagram üzerinden yapılan satışların genellikle kayıt dışı
01:48:10gerçekleştirildiğine de dikkat çekti.
01:48:16Bu satıcılar yasal yükümlülüklerinin yerine getiren
01:48:19işletmeler karşısında haksız rekabet oluşturarak avantaj
01:48:23sağlıyor. Bu satıcılara ulaşılması mümkün olmadığından
01:48:27satış sırasında veya sonrasında ortaya çıkan problemlerde
01:48:31tüketici mağduriyetleri yaşanabiliyor.
01:48:36Bolat bu kayıt dışı satışlar vergi gelirlerinin azalmasına
01:48:39sebep oluyor vurgusu yaptı.
01:48:49İsrail Savunma Kuvvetleri Hezbollah komutanı Cemalettin
01:48:52Cevad'ın öldürüldüğünü duyurdu. Hezbollah komutanlarından
01:48:55Cemalettin Cevad'a yönelik Lübnan'ın Ebba bölgesinde
01:48:59operasyon düzenlendi. İsrail Savunma Kuvvetleri hava
01:49:03operasyonuna ilişkin görüntüleri de paylaştı.
01:49:06Görüntülerle birlikte Hezbollah komutanı Cemalettin Cevad'ın
01:49:09öldürüldüğü bildirilirken Hezbollah da İsrail'in operasyonu
01:49:13üzerine bir açıklama yaparak Cemalettin Cevad'ın öldürüldüğünü
01:49:17doğruladı.
01:49:36Haniye'nin öldürülmesi sonrası İran veya Hezbollah'ın
01:49:39misilleme saldırısı gerçekleştirmesine kesin gözüyle
01:49:42bakılıyor. Fakat saldırının ne zaman gerçekleşeceği büyük
01:49:46bir soru işareti. İran bu konuda kartlarını gizli tutuyor
01:49:50diyebiliriz. Fakat askeri tatbikatlarına da yoğunlaştırıldı.
01:49:53Füze rampalarını harekete geçirdi. Yani tansiyon hiç
01:49:58olmadığı kadar bölgede yüksek. Şimdi bu konuyu mercek altına
01:50:02alacağız. Konuklarımız Diplomatik İlişkiler ve Politik
01:50:05Araştırmalar Merkezi Başkanı Doktor Tolga Sakvan. Hoş
01:50:09geldiniz hocam. Hoş bulduk. Sağ olun. Çok teşekkürler. Ve
01:50:11Dumlupınar Üniversitesi öğretim üyesi Doktor Barış Adıbelli.
01:50:15Hoş geldiniz hocam. Hoş bulduk efendim. İyi yayınlar
01:50:19alıyorum. Çok teşekkürler. Eee Sayın Adıbelli sizinle
01:50:22başlayalım. Çünkü İsfahan'dan peş peşe patlama haberleri geldi.
01:50:26Eee tek bir resmi açıklamaysa eee vali yardımcısı Muhammed
01:50:30Rıza Cansari yaptı. Patlamaların bir eğitim
01:50:34faaliyetinden kaynaklandığı belirtilirken bu arada Amerika
01:50:37Birleşik Devletleri basınına göre de İran son günlerde füze
01:50:40rampalarını hareket ettiriyor ve eee askeri tatbikatlar yapıyor.
01:50:44Beklenen bu saldırının önümüzdeki günlerde
01:50:46gerçekleşebileceği belirtilirken nasıl değerlendirirsiniz bu
01:50:49durumu? Yani eee işte pazar günü Amerikan Dışişleri Bakanı
01:50:55Blinken G7 Dışişleri Bakanlarına eee yirmi dört saat ile kırk
01:51:00sekiz saat içerisinde eee İran'ın bir saldırı
01:51:03yapabileceğini yapabileceğine inandıklarını söylediler. Bundan
01:51:06yirmi dört saat işte pazartesi günüydü. O geçti. Eee şimdi
01:51:10bugün eee ikinci yirmi dört saate girdik. Ancak dün akşam
01:51:13Beyaz Saray'da Ulusal Güvenlik Konsey toplandı ve burada Biden
01:51:17toplantı sonrası şöyle bir açıklama yaptı. Yani saldırının
01:51:20zamanlaması hakkında kesin bir bilgimiz yok dendi. Yani
01:51:24dolayısıyla şimdi saldırının ne zaman yapılacağı konusunda
01:51:28tahminler var. Işte en son Aksios ııı haber sitesi iki dalga
01:51:33halinde olacağını yani hem İzmullah hem İran'ın birlikte
01:51:36yapacağını söylüyor. Ancak şu anda İran beklemede biraz sanki
01:51:40diplomasi öncelik vermiş gibi gözüküyor. Birçok ülkenin
01:51:44Dışişleri Bakanı ya Tahran'ı ziyaret etti veya telefonla
01:51:48görüşüyorlar. Hepsi de bu misilleme meselesinden İran'ın
01:51:52vazgeçmesini ya da en azından ııı biraz daha hafifletmesi
01:51:55şeklinde talepleri var. İran şu ana kadar bunların tamamını
01:51:58geri çevirdiğini kendi medyasında açıkladı. En son ııı
01:52:02ııı Ulusal Güvenlik Konseyi ııı yine ııı Rusya'nın işte
01:52:07Sergey Şovgu Güvenlik Konseyi Sekreteri ııı ziyaret etti
01:52:11Tahran'ı. Burada tabii ayrıntılar çok verilmedi.
01:52:14Tahmin ediyorum Rusya'nın da benzer bir girişimi olduğu
01:52:18açık. Ancak orada ııı Dışişleri Bakanı İran Dışişleri Bakanı
01:52:22satın arasında çok ilginç bir ifadede bulundu. Dedi ki yani
01:52:25şu anda eğer İsrail'le ııı bir ııı çatışma ortaya çıkarsa
01:52:30ABD İsrail'in yanında duracak. Biz de Rusya'nın yanımızda
01:52:33durmasını bekliyoruz dedi. Yani bu ııı Rusya'nın bu
01:52:37ziyaretinden aslında bu mesajı da çıkaranlar var. Böyle de
01:52:41yorumlayanlar var. Iıı tabii kuşkusuz Rusya'nın son dönemde
01:52:44İran'la giderek artan askeri iş birliği var. Özellikle
01:52:47Ekim ayında birik zirvesinde İran'la tıpkı Kuzey Kore'yle
01:52:51imzalanan anlaşma gibi bir kapsam stratejik ortaklık
01:52:54anlaşmasında imzalanacağı söyleniyor. Şimdi İran şunu
01:52:57söylüyor acele etmeyeceğiz diyor ııı intikamda. Dolayısıyla
01:53:01bunu intikam olarak değerlendiriyorlar. Medyada da
01:53:04hatta ııı kıyamın şifresi intikam şeklinde gazetelerinde
01:53:08de bunu yazdılar. Dolayısıyla bunda acele etmeyecekleri çok
01:53:11ince hesaplama yapacaklarını söylüyorlar. Ancak şimdi biraz
01:53:14önce bahsettiniz ııı füze ııı meselesi ııı burada rampaların
01:53:19hareket ettirildiğini söylediniz. Ancak füzeleri
01:53:22fırlatabilmesi için birkaç hava ııı birkaç ülkenin hava sahasını
01:53:25kullanması gerekiyor. Şimdi Suudi Arabistan, Ürdün, ııı
01:53:29Mısır hava sahalarını kapattıklarını söyledi. Geriye
01:53:33bir ııı Irak kalıyor. Ve Suriye var. Burada tabii İran nasıl
01:53:39bir adım atacağı önemli. Ama diğer ülkeler kapattı.
01:53:42Kapattığı gibi Amerika Birleşik Devletleri Nisan ayındaki
01:53:45saldırı bağlamında kurduğumuz koalisyon gücünü tekrar
01:53:48kuracağız. Bunun üzerinde çalışıyoruz. Açıklaması yaptı
01:53:51ki bu koalisyon gücünden kastı. Biliyorsunuz işte Ürdün ııı
01:53:56Bahreyn, Suudi Arabistan gibi ülkelerle Birleşik Arap
01:53:59Emirlikleri gibi ülkelerle bu füzelerin düşürülmesinde bu
01:54:03ülkeler büyük rol oynadı. Hatta Ürdün Hava Kuvvetleri bizzat
01:54:06ııı bu savunma ııı sürecinde yer aldı. Dolayısıyla şimdi
01:54:10Amerika Birleşik Devletleri böyle bir koalisyon oluşturma
01:54:13aşamasında o halde İran Pekin saldırıyı nasıl düzenleyecek?
01:54:16Yani bu ister istemiz İran'ın elindeki füze ııı drone ııı
01:54:20imkanını ııı bertaraf etmiş olacak. O halde İran ııı Yemen
01:54:24üzerinden veya İzbul'a üzerinden bir saldırı
01:54:28gerçekleştirebilir diyor. Yani beraber bir saldırı
01:54:31gerçekleştirebilir şeklinde yorumlar var ama hala bu noktada
01:54:35ııı şüpheler var. İran'ın meseleyi tıpkı Nisan ayında
01:54:40olduğu gibi daha hafifletip belli bir noktada bir
01:54:44karşılıklı misilleme şekline getirip meseleyi kapatabileceği
01:54:48de söyleniyor. Aynı zamanda Hamas'ın yeni liderinin
01:54:51seçilmesini beklediği de söylentiler arasında ki Halit
01:54:55Meşal'in ve Yahya Simvar'ın ismi geçiyor. Yahya Simvar şu
01:54:58anda sahada cephede olduğu için onun şansı az ama Halit
01:55:02Meşal'in şansının yüksek olduğu söylenmiyor. Peki. Iıı
01:55:06Sayın Sakmaz sizinle devam edelim. Şimdi İran nasıl
01:55:09karşılık verecek? Iıı İran ve İsrail bölgede Lübnan üzerinden
01:55:14vekil güçlerini İran'da ııı devreye sokarak ııı fakat bu
01:55:19operasyonların merkezi Lübnan mı olacak? Yoksa ııı İran
01:55:24doğrudan İsrail'e hedef alır mı? Şimdi Göksel Hanım ben
01:55:28İran'ın ııı doğrudan İsrail'e hedef alacağını düşünmüyorum.
01:55:31Çünkü Nisan ayında ııı bu ııı Suriye'deki İran
01:55:36Konsolosluğu'nun İsrail tarafından vurulmasına
01:55:38misilleme olarak gerçekleştirdiği ııı harekat
01:55:42doğrudan kendi topraklarından ııı ateşlediği ııı füzeler ve
01:55:47Aslında kimseyi tatmin etmedi. Ne İran toplumunu tatmin etti.
01:55:50Ne uluslararası toplumu ııı İran'ın misillemesine
01:55:53inandırdı. O yüzden buna benzer ııı bir operasyonla misilleme
01:55:58yapacağını düşünmüyorum. Tabii bunun daha iyisini
01:56:00yapabileceğini söylüyor İran ama elinde ııı bunu
01:56:03yapabileceği ııı deklare ettiği bize de yani bizim de ııı
01:56:08bildiğimiz ismen bildiğimiz ama görmediğimiz füzelerden
01:56:12silahlardan bahsediyor. Iıı bunun çok ııı kabul edilebilir
01:56:16olacağını düşünmüyorum. O yüzden ben vekiller üzerinden
01:56:20bir ııı cevap vereceğini misillemeyi yapacağını
01:56:22düşünüyorum ve burada da sadece Hizbullah değil aslında ııı bir
01:56:27çok ııı vekil örgütün aynı anda ııı bir cevap verme olasılığını
01:56:31ııı ön planda tutuyorum. Ama tabii burada Hizbullah en
01:56:35önemli faktör. Çünkü ııı tüm diğer örgütler arasında ııı
01:56:40İsrail'le ııı bugüne kadar defalarca karşı karşıya gelmiş.
01:56:45Elindeki silah ve personel sayısı diğerlerine oranla çok
01:56:49daha yüksek. Iıı ve İsrail'in de ııı tetikte olduğu ııı bir
01:56:54örgüt. Şimdi biliyoruz ııı biz haniye suikastinden önce zaten
01:56:58Hizbullah'ın ııı iki numarasına bir suikast düzenlemişti
01:57:03Beyrut'ta. Demek ki İsrail'de zaten böyle bir öngörüsü var
01:57:06ki ııı Hizbullah'ın ııı tabiri caizse bertaraf edilmesiyle
01:57:11başladı ııı bu sürece yani onu deneyerek başladı. O yüzden ben
01:57:16ııı Hizbullah üzerinden daha doğrusu genel ııı coğrafyadaki
01:57:20ııı birçok ııı vekil ama önceliğini Hizbullah üzerinden
01:57:24yapacağını düşünüyorum. Ama şunu ııı göz ardı etmemek
01:57:27lazım. Şimdi Amerika ııı bunu ııı bir bölge savaşını
01:57:31istemediğini biz ııı aylardır söylüyoruz. Iıı ama İsrail de
01:57:35ııı bunu ııı bu bölge savaşını değil yedi Ekim çok daha
01:57:39önceden istediğini biliyoruz. Şöyle yapalım mı? Konuşmaya
01:57:42devam edeceğiz. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ııı soruları
01:57:46cevaplıyor. Kameralarımızı çevirelim. Savcının ailesiyle
01:57:49birlikte darp edildiğine dair ama konu ilk etapta farklı
01:57:51anlatıldı. Sonra yeni görüntüleri ortaya çıktı. Son
01:57:54durum nedir efendim? Tabii öncelikle savcımızla ve
01:57:56ailesine geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. O gece
01:57:59ııı olayın hemen akabinde duyduğumuzda kendilerini
01:58:03aradık. Iıı durumun öyle olmadığını aslında kendisinden
01:58:06o gece öğrenmiştik. Tabii bebeğin ııı yere düşmesi,
01:58:10yaralanması bizi üzdü. Geçmiş olsun dileklerimizi
01:58:13iletiyoruz. Tabii bu tür ııı olaylar ııı hoş olaylar değil.
01:58:18Yani bu tür şiddet olayları kime yapılırsa yapılsın kabul
01:58:23edilmemesi gerekiyor. O nedenle üzüntüyle karşıladık. Tabii bir
01:58:27soruşturma süreci var. Orada ııı ııı olayın ııı gelişi kimler
01:58:33suçtu? Iıı o noktada ııı gerekli kararı verecek olanlar
01:58:37da ııı oradaki yetkili yargı makamları bir taraftan da
01:58:41soruşturma sürüyor. Ama tabii işin diğer yanı özellikle
01:58:45sosyal medya ve bazı yayın kuruluşlarımız, basın yayın
01:58:49kuruluşlarında ııı olay farklı anlatıldı. Demek ki baştan ııı
01:58:54tetkik etmeden, teyit etmeden ııı tek taraflı bir şekilde ııı
01:58:59bir olayı sunmamak gerekiyor. Gazetecilik sorumluluğu
01:59:03altında ııı öncelikle doğruluğunu tespit edip
01:59:06ilgililere ulaşıp nedir olay? Ona göre ııı yayın yapmak
01:59:11gerekiyor. Ve sonradan özür dilemek zorunda kalınıyor. O
01:59:15nedenle bu da tabii basına olan güvenilirliği yitiren bir
01:59:18durum. Iıı basın açısından tatsız bir durum. Tabii
01:59:22Cumhuriyet Savcımız'a ve ailesine geçmiş olsun
01:59:24direklerimi iletiyorum. Sayın Bakanım ııı sosyal medya
01:59:28platformu birkaç gündür ııı kısıtlama hala devam ediyor.
01:59:32Bununla ilgili tartışmalar sürdüğü muhalefetin de
01:59:35soruları var. Şimdi BTK ııı anladığımız kadarıyla sosyal
01:59:38medya hesabını, Instagram'ı niye sen kapattın? Bununla ilgili
01:59:41bir mahkeme kararı var mı? Alınmış bir karar var mı? Şimdi
01:59:43ııı değerli arkadaşlar tabii ııı Bilgi Teknoloji Kurumu ve
01:59:48Ulaştırma Bakanlığımıza bağlı bir kuruluş. Ilgili kuruluş
01:59:52bağımsız bir kuruluş. Iıı BTK'nın yetkileri var. Elli
01:59:57altı elli elli altı elli bir sayılı internet ortamındaki
02:00:01yayınların düzenlenmesine ilişkin kanunumuz var. Iki bin
02:00:05yedi yılında bu kanun ııı yürürlüğe girmişti. Iki bin on
02:00:09dört yılında bu kanunda önemli değişiklikler yapıldı. Iki bin
02:00:13yirmide de yine ııı internet kanunumuzda önemli değişiklikler
02:00:17yapıldı. Bu kanunda ııı çeşitli sorumluluklar var. Iıı
02:00:22burada ııı erişim sağlayıcılara, internetle
02:00:25ilgilenen kuruluşlara ııı yönelik ııı herkesin görevleri,
02:00:30sorumlulukları söz konusu. Burada BTK'nın yetkileri var.
02:00:34Bilgi Teknoloji Kurumu ve başkana verilen yetkiler var.
02:00:38Iıı ve bu yetkiler çerçevesi içerisinde eee gerçekleştirilen
02:00:43bir durum söz konusu katalog suçlar dediğimiz işte çocukların
02:00:48cinsel istismarına yönelik suçlar terör suçları Atatürk
02:00:53aleyhine işlenen suçlar yasadışı bahis gibi ııı kanunda
02:00:58sayılan katalog suçlarla ilgili internet ortamında bir yayın
02:01:03söz konusu olduğunda bu yayının ııı durdurulması ııı
02:01:08yetkisi ııı bilgi teknoloji kurumu başkanına verilmiş bir
02:01:12yetki. Burada ııı bu yetki ııı kullanan bilgi teknoloji ııı
02:01:19kurumu ııı tabii hangi gerekçelerle hangi yayınlarla
02:01:25ııı bu yayın durdurma kararını aldığını erişimin engellenmesi
02:01:31kararı aldığını ilgili sosyal medya kuruluşuna ııı
02:01:35bildiriyor. Ve ııı öncelikle bu yayının çıkarılmasıyla ilgili
02:01:40bir bildirimde bulunuyor. Çıkarılmadığı takdirde ııı
02:01:43yayını durdurma ııı yetkisi var. Tabii ııı bu yetki eğer
02:01:49suç teşkil eden bir yetkiyse zaten soruşturma makamları da
02:01:53bu anlamda devreye ııı girmesi söz konusu. Tabii şu anda ııı
02:01:59bilgi teknoloji kurumunun ııı gerekçelerini ııı ilgili sosyal
02:02:05medya şirketine tebliğ edilmiş durumda. Iıı burada Türkiye
02:02:12Cumhuriyeti Devleti bir hukuk devleti. Herkes kurallara
02:02:15uyacak. Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin vatandaşları da
02:02:19kurallara uyacak. Türkiye'de yaşayan yabancılar da bu
02:02:23kanunlara uyacak. Türkiye'de yayın yapan sosyal medya
02:02:27kuruluşları da ııı ülkemizin kanunlarına uyacak. Dolayısıyla
02:02:32hiç kimsenin ayrıcalığı yok. İnternette suç işlenmesinin
02:02:37önlenmesi konusunda devlete verilen bir görev varsa bu
02:02:42görevi devlet kurumlarıyla beraber elbette ki yapmak
02:02:46durumunda. O nedenle bilgi teknoloji kurumunun vermiş
02:02:51olduğu karar katalog suçlarla ilgili olduğu ifade edildi ve
02:02:57hangi yayınları içerdiğine ilişkinde zaten sosyal medya
02:03:01şirketine bildirimde bulunulmuştur. Ve sosyal medya
02:03:05şirketi de eğer ııı bilgi teknoloji kurumunun ııı
02:03:10kapatmaya gerekçe gösterdiği yayınları ııı erişimden
02:03:15çıkarırsa zaten sorun ortadan kalkar. Ulaştırma Bakanımızın
02:03:19da yaptığı açıklamaya göre ııı henüz ııı bu yayınların ııı
02:03:24erişime açık olduğunu ve dolayısıyla ııı Instagram'ın
02:03:30açılmasıyla ilgili ııı bir ııı durumun söz konusu
02:03:35olmadığını söyledi. Bu konuda tabii yargı makamlarına intikal
02:03:39eden hususlar var. Iıı kapatma kararına karşı idari yargıda
02:03:43açılan davalar var. Iıı tabii ııı bu davalar ııı birleştirilerek
02:03:49ııı idare eden hangi gerekçeyle kapatma kararı ııı verildiğine
02:03:56yönelik ııı bir savunma alınacak ve sonrasında da ııı
02:04:00yargımız bu konuda da kararı verecektir. Iıı o nedenle ııı
02:04:06sosyal medya şirketlerinin de Türkiye Cumhuriyeti Devleti
02:04:09kanunlarına uymak durumundadırlar. Iıı elli altı
02:04:13elli bir sayılı kanun herkesi bağlar. Orada BTK'ya da erişim
02:04:18sağlayıcılarına da sosyal medya şirketlerine de verilen
02:04:21görevler var. Iıı bu görevleri herkes yapmak durumunda. Katalog
02:04:25suçlarına baktığımız zaman özellikle toplumun suçtan
02:04:29korunması gençlerimizin çocuklarımızın özellikle suçtan
02:04:33korunmasıyla ilgili ııı önemli ııı katalog suçlar. Şimdi bu
02:04:37suçlar gerçek hayatta işlendiğinde nasıl yargı
02:04:42makamlarımız tarafından soruşturulup suçlular bir ııı
02:04:45yaptırma tabi tutuluyorsa ııı bu sosyal medya şirketleri
02:04:50üzerinde kimliği belirli ya da fake hesaplarla yapılan bu
02:04:54paylaşımlar nasıl gerçek hayatta suç teşkil ediyorsa bir
02:04:57şey sanal alemde de suçtur. O nedenle toplumu da suçtan
02:05:01korumak gerekir. Burada her şey hukuk çerçevesi içerisinde
02:05:05gerçekleşir. Basın özgürlüğü, yayın özgürlüğü konusunda
02:05:09sonuna kadar varız. Ama basın yayın yoluyla, sosyal medya
02:05:14aracılığıyla suç işlenmesinin önlenmesi de hukuk devletinin
02:05:18görevidir. Efendim amacımız kaderli o zaman bir mahkeme
02:05:21kararı yok. BTK'nın mahkeme kararını beklemeden al karar
02:05:24alma yetkisi var. Öyle mi? Şöyle ııı elli altı elli bir
02:05:27sayılı kanunda katalog suçlar bakımından bu tür durumlarda
02:05:31Bilgi Teknoloji Kurumu Başkanı'na verilen bir yetki
02:05:36var. Bu yetkinin kullanılması söz konusu bu süreç içerisinde
02:05:42tabii ki ııı davalar yoluyla da yargıya intikal eden bir
02:05:46süreç söz konusu. Teşekkür ederim. Eee aslında Kürt'ü de
02:05:49değindiniz. Filistin'de yaşanan insani katkı. Uluslararası
02:05:53adalet divanındaki yargılamaya Türkiye'nin bir katılma tarihi
02:05:56var. Bunun için de kısa süre içerisinde evrakların teslim
02:05:58edileceği bir ilgisi var. Ancak şunu da ııı belirtmek
02:06:01istiyoruz ki İsrail'e ııı savunma için çok özel şikayetçi
02:06:04olan Güney Afrika'ya ııı savunma için beyanda bulunmak
02:06:07için yirmi dört Ekim tarihine belirlenmiş ancak İsrail'in
02:06:12savunma yapması için de iki bin beş iki bin yirmi beş yılının
02:06:15Temmuz ayı işaret edilmiş. Evet. Bu süreç içerisinde
02:06:17yargılamanın bitmeyeceği aşikar. Eee bu durumu nasıl
02:06:20değerlendiririz? Şimdi eee değerli arkadaşlar Sayın
02:06:23Cumhurbaşkanımız da dün kabine toplantısı sonrasında açıkladı.
02:06:26Yedi Ekim'de eee Uluslararası Adalet Divanı'nda Güney Afrika'nın
02:06:31başlatmış olduğu soykırımın ihlaliyle ilgili İsrail'in
02:06:35yargılandığı davaya müdahale dilekçemizi eee vereceğimizi
02:06:40Sayın Cumhurbaşkanımız açıklamıştı. Eee bu müdahale
02:06:43kararı alındı. Müdahale dilekçesi yedi Ekim'de eee
02:06:47Uluslararası Adalet Divanı'na sunulacak. Tabii yedi Ekim'den
02:06:50bu yana eee Filistin'de, Gazze'de kırk binden fazla
02:06:54insan şehit edildi Filistinli. Eee bunun eee yüzde sekseni
02:06:58kadın ve çocuklardan oluşuyor. Maalesef eee küvezdeki bebekler
02:07:03dünyanın gözü önünde katledildi. Orada eee bir toplum
02:07:08Müslüman oldukları gerekçesiyle soykırıma tabi tutuldu.
02:07:12Soykırım suçunun bütün unsurları İsrail'de Gazze'de
02:07:16maalesef gerçekleşti. Tabii Uluslararası Adalet Divanı'nda
02:07:22başlayan yargılama süreci eee de ilk duruşmalarda zaten tedbir
02:07:28kararı alınmıştı. Aslında bu Uluslararası Adalet Divanı'nın
02:07:31eee İsrail'in soykırım yaptığına ilişkin en önemli
02:07:36tespitti. Çünkü tedbir kararı eee soykırımın önlenmesine
02:07:41ilişkin bir tedbir kararıydı. Tabii bu tedbir kararını icra
02:07:45edecek makam hangisi? Birleşmiş Milletler Güvenlik
02:07:48Konseyi. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Uluslararası
02:07:52Adalet Divanı'nın kararının icra edilmesiyle ilgili herhangi
02:07:56bir girişimde maalesef bugüne kadar bulunmadı. Bu da şunu
02:08:00gösteriyor. Uluslararası sistemin, uluslararası
02:08:03kuruluşların, uluslararası mahkemelerin eee etkisizliğini
02:08:07Filistin konusunda İsrail'in zulmü konusunda nasıl etkisiz
02:08:12davranıldığını hep beraber görüyoruz. Uluslararası Ceza
02:08:16Mahkemesi eee Başsavcısının yürütmüş olduğu soruşturma var.
02:08:20Hem yedi Ekim'den bu yana meydana gelen olaylarla ilgili
02:08:24hem de İsrail'in Filistinlilere yönelik daha önceki katliamlar
02:08:29ile ilgili yürüttüğü soruşturmalar ama bir türlü
02:08:32Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin ezdiğinde bu soruşturmalar bir
02:08:36davaya dönüşmedi. Eee tabii Uluslararası Ceza Mahkemesi
02:08:40Başsavcısı eee en son eee yakalamaya, tutuklamaya yönelik
02:08:45eee Netanyahu hakkında bir eee yakalama kararı çıkardı. Tabii
02:08:51eee bunun da icra kabiliyetinin olmadığını görüyoruz. Hakkında
02:08:56yakalama kararı çıkarılmış birisi Uluslararası Ceza
02:08:59Mahkemesi Başsavcısı tarafından yine Uluslararası Adalet
02:09:03Divanı'nca soykırım sözleşmesini ihlal ettiği için
02:09:06bir eee devletin yargılandığı ve hakkında tedbir kararı olan
02:09:11bir devletin başbakanı maalesef Amerikan Kongresi'nde ayakta
02:09:15alkışlanabiliyor. Ve bunlar da demokrasiyi, insan haklarını
02:09:19savunduğunu söyleyen kişiler maalesef dünyanın eee özellikle
02:09:23uluslararası kuruluşların bu konuda etkisizliğini
02:09:26görüyoruz. Ama buna rağmen Türkiye her platformda hakkı,
02:09:31adaleti eee insan haklarını savunmaya Filistinli
02:09:35kardeşlerimizin, dünyadaki mazlumların hakkını Sayın
02:09:38Cumhurbaşkanımızın liderliğinde savunmaya güçlü bir şekilde
02:09:41devam edecek. Eee ve bu da Uluslararası Adalet Divanı'ndaki
02:09:47müdahale eee dilekçemiz de bunun bir göstergesi eee etkili
02:09:52bir şekilde bir hazırlık yapıldı. Dışişleri
02:09:55Bakanlığımız ve Adalet Bakanlığı olarak birlikte
02:09:58yaptığımız bir çalışma söz konusu ve inşallah o eee müdahale
02:10:03dilekçesi eee Uluslararası Adalet Divanı'na eee intikal
02:10:07ettirilecek. Tabii sonraki yargılama süreçleri oradaki
02:10:10usül kuralları maalesef eee uluslararası sorunların ya da
02:10:15insanlığın sorunlarını hızlı bir şekilde işlenen suçların
02:10:20önlenmesine yönelik bir sistem maalesef eee yok usül
02:10:24kuralları yok. Bahsettiğiniz gibi savunma süreleri çok uzun
02:10:28süreler. Burada eee tedbir kararının hızlı bir şekilde
02:10:32uygulanması gerekirken uygulanmaması bile uluslararası
02:10:36sistemin nasıl etkisiz olduğunu, sayın
02:10:38Cumhurbaşkanımızın bu konuda ne kadar haklı olduğunu,
02:10:42uluslararası sistemin eee bir revizyona tabi tutulması
02:10:45gerektiğini, dünyanın beşten büyük olduğunu, daha adil bir
02:10:49sistem gerektiğini zaten Sayın Cumhurbaşkanımız her her
02:10:52platformda söylüyor. Eee elbette ki tabii şu andaki
02:10:55sistem içerisinde mevcut haklarımızı da eee kullanmak
02:10:59durumundayız. Eee Uluslararası Adalet Divanı'na müdahale
02:11:02dilekçemiz de bunun bir göstergesi. Ben teşekkür
02:11:06ederim. Efendim arkadaşlar teşekkür ederiz. Teşekkür
02:11:09ederim. Son olarak eee siz az önce katalog suçu dediniz ama
02:11:13eee Cumhurbaşkanı Erdoğan'da geçtiyse dün sanırım yanlış
02:11:16hatırlamıyorsam eee Instagram'a getirilen kısıtlamanın
02:11:19sebebini deniyenin öldürülmesiyle ilgili dedi.
02:11:21Şimdi eee orada Sayın Cumhurbaşkanımızın eee ifade
02:11:26ettiği husus çok önemli. Özellikle eee HENİEN'in
02:11:30öldürülmesi konusunda bas sağlığı dileyen
02:11:33vatandaşlarımızın eee paylaşımlarına engel konuldu.
02:11:38Bu basın özgürlüğüne sığar mı? Yani dolayısıyla eğer siz sosyal
02:11:43medya şirketi olarak bazı paylaşımlara izin verecek
02:11:47bazılarına izin vermeyecekseniz o zaman özgür bir
02:11:51ortam değilsiniz demektir. Eee dolayısıyla eğer siz eee basın
02:11:57özgürlüğüne inanıyorsanız sansüre karşıyım diyorsanız o
02:12:01zaman o paylaşımların engellenmesine de karşı
02:12:05çıkmanız lazım. Dolayısıyla eee Türkiye Cumhuriyeti
02:12:09Devleti'nin, vatandaşlarının hassasiyetlerine de uygun
02:12:13yapmak, yayın yapmak durumundasınız. Siz bir sosyal
02:12:16medya şirketi olarak eee burada bir hizmet verirken burada bir
02:12:20kazanç sağlıyorsunuz. Bunun vergisini vermek
02:12:22zorundasınız. Bir. Eee ve eee bu hizmeti verirken eee neden
02:12:28yararlanıyorsunuz? Eee Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'nin size
02:12:32sağladığı imkanlardan yararlanıyorsunuz. Uydusundan
02:12:35yararlanıyorsunuz, kablosundan yararlanıyorsunuz ve burada
02:12:38verdiğiniz bir hizmet karşılığında eee benim kendi
02:12:41kurallarım geçerli derseniz eee orada o zaman herkesin
02:12:46kurallarının geçerli olduğu bir eee yerde hukuk devletinden
02:12:49bahsetmek mümkün olabilir mi? Dolayısıyla Sayın
02:12:52Cumhurbaşkanımızın da eee bahsettiği, dikkat çektiği konu
02:12:56bu. Sizin katalog suçları bahsettiğiniz hangi suçta
02:12:58efendim? Katalog suçlar orada elli altı elli bir sayılı
02:13:02kanunda tek tek yazıyor. Hayır, Instagram'ın uymadığı katalog
02:13:06onu Bilgi Teknoloji Kurumu eee ilgili eee şirkete bildirmiştir.
02:13:11Zaten onlar da o konuda savunmalarını yapacaklardır.
02:13:14Eğer o eee içerikleri zaten eee çıkarırlarsa sorun ortadan
02:13:18kalkar. Yani bu kadar basit. Efendim anayasa mahkemesi
02:13:21canavarlarla ilgili. Teşekkür ederim. Adalet Bakanı Yılmaz
02:13:26Tuncu'nun açıklamalarını ekranlarınıza getirdik. Son
02:13:29dönemde ııı çok konuşulan Instagram'la ilgili ııı
02:13:33açıklamaları yaptı Sayın Bakan. Şimdi ııı devam ediyoruz
02:13:37konuklarımızla. Sayın Sakman aslında ııı sizinle devam
02:13:40edelim. Şimdi birçok başlığı konuşuyoruz ama ııı
02:13:44Instagram'la ilgili açıklamayı Sayın Bakan yaptı fakat bir
02:13:47sıcak bölgeye dönelim. Çünkü tansiyon hiç olmadığı kadar
02:13:51yüksek ve bu tansiyon bu bölgede düşürülebilir mi bu
02:13:55saatten sonra? Yoksa artık gerilim ipin ucu kaçtı mı? Eee
02:13:59aslında tansiyonu düşürmeye çalışan aktörler var bölgede.
02:14:03Özellikle işte az önce ondan bahsediyordum. Amerika bölgede
02:14:06bir eee sıcak savaş istemediği için eee bu tansiyonu düşürecek
02:14:11adımlar attığına dair bilgiler geliyor. Tabii teyide muhtaç eee
02:14:15birçoğu ama eee Tahran'la eee bu konuda temasta olduğu ve eee
02:14:19misillemenin eee de sınırlı yapılarak işte bunu savaşa
02:14:23dönüştürmemesi vesaire noktasında telkinleri olduğu
02:14:26eee söyleniyor. Buna benzer adımlar var bölgede ama eee bir
02:14:31yandan da bu tansiyonun düşmemesi adına çalışan eee
02:14:34buna uğraşanlar da var. Örneğin dün akşam. Bunu Netanyahu'yu
02:14:38kastederek mi söylediniz yoksa başkaları da var? Netanyahu
02:14:40burada zaten birinci aktör. Çünkü Netanyahu tüm süreci eee
02:14:44bunu bir savaşa evrilsin diye eee planlamış ve adım adım
02:14:47oraya doğru yönlendiriyor. Yani Gazze'deki eee katliamı yaparken
02:14:52de bunun bu tarafa doğru ilerlemesini ümit ediyordu.
02:14:55Bugün de zaten özellikle Washington ziyaretinden sonraki
02:14:58adımları da eee hızlandırılmış şekilde bölgeyi eee bu tip bir
02:15:02savaşa sürüklüyor. Ama aynı zamanda bölgede başka eee
02:15:06aktörler de var eee bu savaşı isteyen. Bunlar doğrudan
02:15:10İsrail'e ilişkili veya münferit gruplar ııı mı bu soru işareti
02:15:15tartışmak lazım ama örneğin dün akşam ııı Irak'taki Amerikan
02:15:18üssünün ııı vurulması her kim vurduysa ııı bu mesela bu
02:15:24savaşı körükleyen ııı bu savaşa doğru giden ııı süreci
02:15:27körükleyen ııı bir eylemdi. Bunları kimlerin yaptığı
02:15:31önemli. Çünkü ııı şimdi bunu kimin yaptığı veya kimin
02:15:36üstüne kalacağı noktasına baktığınızda da ııı buradaki
02:15:40ııı etkin aktörü bulmaya çalışırız. Işte ııı bir Şii ııı
02:15:45milisler üzerinden böyle bir eylem yapıldığı ortaya konursa
02:15:49İran'la ilişkilendirilmeye çalışacak yine ama İran'ı biz
02:15:52ııı özellikle şu anda Amerika'yla ııı karşı karşıya
02:15:57gelmekten ııı çekinilgini sakındığını da ııı ortaya
02:16:01koymak lazım. Evet. Şimdi sayın ııı Adıbeyli sizinle devam
02:16:04edelim. Iıı bu tansiyonu birileri bitirmeye çalışıyor
02:16:08desek ııı olumlu bakmış olur muyuz yoksa ııı düşmeyecek bir
02:16:12tansiyondan mı söz ediyoruz? Şimdi evet birileri bitirmeye
02:16:18çalışıyormuş gibi gözükse de Sayın Hakan Fidan'ın deyimiyle
02:16:21o birileri yalnız İsrail'in tasmasını tutmuyor. Yani
02:16:25İsrail'in ipleri gevşemiş bir vaziyette dilediğini yaparken
02:16:28öbür tarafta siz İran'ı direniş eksenini eee sınırlar
02:16:32ve elini kolunu bağlarsanız her gün cinayetler devam eder.
02:16:35Bakın İsrail bugün de bir İzbul'a komutanını öldürdü.
02:16:38Dün de bu benzer bir saldırı yaptı. Dün hatta ııı Hamas'ın
02:16:42ııı bir ııı Batı şeriyedeki ııı komutanını öldürdü. Yani
02:16:46İsrail bu şeye saldırılarını durdurmuyor. Şimdi onun için
02:16:49İran'da ııı İran Cumhurbaşkanı pezeşkiyanda benzer bir
02:16:54açıklama yaptı. Yani biz tamam ama bu saldırıların devam
02:16:58etmemesi için mutlaka İsrail'in de cezalandırılması
02:17:01gerekiyor dedi. Yani İsrail'in cezalandırılmaması ııı veya
02:17:05İran'ın İsrail'e bir ııı ders vermemesinin sonrasında İsrail
02:17:09bu saldırılarına devam edecek dedi. Onun için şimdi burada
02:17:12tek taraflı bir pencereden bakmamak gerekiyor. Yani
02:17:16Amerika Birleşik Devletleri evet bir şeyleri müzakere ediyor
02:17:19ama burada İsrail'in lehine giden bir ortam hazırlıyor.
02:17:22Yani bunun karşılığında mesela Amerika Birleşik Devletleri
02:17:25İsrail'i durdurmaya yönelik ne tür bir adımlar atacak? Eee bu
02:17:29noktada hiçbir adım yok. Yani ekonomik ve askeri yardım
02:17:31sınırsız bir şekilde devam ediyor ve üstüne üstlük siz
02:17:34bunu durdurmaya yönelik adımlar atarken yanına da bir şerh
02:17:37düşüyorsunuz ve diyorsunuz ki İsrail'in kendini savunma hakkı
02:17:40var ve aynı zamanda da İsrail'e saldırı gelirse biz de
02:17:44İsrail'in yanında dururuz diyorsunuz. Şimdi İsrail hem
02:17:46saldıracak ama aynı zamanda siz bu saldırının karşılığında bir
02:17:49meşru müdafaa hakkı olarak bir misilleme yapılmasına engel
02:17:53olacaksınız. Karşılığında beni bulursunuz diyeceksiniz. Şimdi
02:17:57bu meseleyi çözmek değil bu meseleyi halının altına süpürmek
02:18:02veya güç gösterisinde bulunarak bir tarafı bastırmak ama bu bir
02:18:07kere bastırılır, iki kere bastırılır ama üçüncüsü de bu
02:18:09artık bölgesel bir savaşı tetikler ve İran'ın Suudi
02:18:12Arabistan Dışişleri Bakanı'na verdiği bir şey var. Eee hatta
02:18:15Ürdün'e de bunu söyledi. Eee bu konuda bir bölgesel savaş
02:18:19çıkabilir uyarısına. Biz artık bölgesel savaşı takmıyoruz,
02:18:23umurumuzda değil. Şeklinde de bir açıklaması var İran'ın.
02:18:26Eee şimdi burada tabii Ali Hamene'yi ilk gün aslında
02:18:28saldırının olduğu ilk gün iki emir verdi. Biri direniş
02:18:31eksenine bir diğeri de İran Silahlı Kuvvetleri'ne İran
02:18:34Silahlı Kuvvetleri'ne doğrudan saldırın dedi. Yani vekil
02:18:37güçlerle birlikte değil. Vekil güçlerle ayrı bir saldırı
02:18:40düşünülüyor. Dolayısıyla esas ABD'nin de endişe yaratan bu.
02:18:44Yani İran doğrudan hangi vasıtalarla saldıracak ki?
02:18:48Biraz önce Sayın Adak Bakan konuşurken ben şöyle eee sosyal
02:18:52medyaya bakarken bir son dakika haberi gördüm. Eee İran'dan bir
02:18:55açıklama var. Eee sayısız drone'larla bir saldırı
02:18:58yapacağız şeklinde bir açıklama var. Tabii TİT'yi de muhtaç. Eee
02:19:01sonuç itibariyle eee İran tarafı farklı bakıyor ama dün
02:19:06Irak'taki saldırı muhtemelen Aşk Şabi olabilir. Eee yine ona
02:19:11bağlı Şii gruplar olabilir. Çünkü direniş eksenine talimat
02:19:14var. Emir'i verdi Ali Hamene'yi. Saldırın şeklinde.
02:19:17Ancak bu saldırı ne zaman olur? Nasıl olur? Neyi bekliyorlar?
02:19:20Eee burada yine bir pazarlık mı var? Eee evet İran ben
02:19:24takmıyorum umurumda değil diyor ama yine de bölgesel
02:19:27savaşın en büyük zararı da İran olacak. Ancak Biden'dan
02:19:31şöyle bir teklifin gittiği de söyleniliyor. Yani eee İsrail
02:19:35maalesef kontrolden çıktı Netanyahu. Eee biz bu konuda
02:19:38eee görüşelim, anlaşalım ve çok hızlı bir şekilde nükleer
02:19:42anlaşmayı imzalayalım. Netanyahu'ya en büyük cevap
02:19:44bu olur şeklinde. Dün mesela eee konuşulan meselelerden biri
02:19:48buydu. Ama tabii hepsi TİT'e muhtaç. Yani bunları
02:19:50konuşuluyor ama bunlar bir şehir efsanesisinin ötesine
02:19:54geçmiyor. Dolayısıyla eee bugün de herhalde o heyecanlı
02:19:58bekleyiş olacak. Çünkü Amerika Birleşik Devletleri'nin verdiği
02:20:00o kırk sekiz saat bugün doluyor ama öbür sefer yani önceki
02:20:04Nisan ayında da eee beklenildi, beklenildi, hiç olmadık bir
02:20:07zamanda İran bu saldırıyı gerçekleştirdi. Şimdi bu da
02:20:11muhtemelen böyle olacak. Ama bunun işte cevabında Amerika
02:20:14Birleşik Devletleri ne kadar angaca olur bu iş yapmıyoruz
02:20:16ama şunu da söyleyebiliriz. Yani Rusya'da bir bölgesel savaş
02:20:20istemiyor. Yani eee Rus heyetinin ziyaretinden çıkan
02:20:23mesajlar Rus medyasında yapılan eee değerlendirmeler yani
02:20:27İran'ın meseleyi bir bölgesel savaşa dönüştürmemesi yönünde
02:20:32dolayısıyla eğer bu Birleşmiş Milletler nezdinde ortak bir
02:20:36çabaya ortak bir sese çağrıya dönüşürse ve bu sadece tek
02:20:39taraflı olarak İran değil İsrail üzerinde de bir
02:20:42sınırlama getirilebilirse bir sonucu ulaşır. Ama Netenyahu'nun
02:20:46biraz önce de hocam söylediği yani meseleyi yedi Ekim'den
02:20:50beri bir bölgesel savaşa bu meseleyi bir ABD'nin savaşı
02:20:54haline getirme çabaları ondan önce bir yeni Orta Doğu'dan
02:20:57bahsetmesi son kongrede konuşmasında bir yeni Orta Doğu
02:21:01vizyonu İbrahim Paktı diye İbrahim İttifakı diye yeni bir
02:21:04örgütü hatta bunu biraz NATO'ya benzetmesi ve bunu Müslüman
02:21:08ülkelerle İbrahim anlaşmalarını imzalayan ülkelerle kuracağını
02:21:11söylemesi bu ııı İslam dünyasında da büyük bir
02:21:15şaşkınlık yarattı. Aynı zamanda Arap dünyasında da bir
02:21:18bölünmüşlüğün ııı göstergesi oldu. Yani burada düşünün ki
02:21:22yani Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün, hatta
02:21:26Mısır ııı bunlar İran'a hava sahalarını şu anda kapatmış
02:21:29durumdalar daha önce söylediğim gibi. Ama aynı zamanda da
02:21:32İran'dan atılacak füzelere karşı da ortak savunmanın bir
02:21:35parçası olarak ortaya çıkıyorlar. Ama öbür tarafta da
02:21:37Gazze'de büyük bir soykırım yaşanıyor ve bu soykırımda ııı
02:21:41bu ülkelerin maalesef ellerini taşın altına koymadığını
02:21:45görüyoruz. Ve İsrail'e bir gelecek yaratma arayışındalar.
02:21:48Çok teşekkürler. Sayın Adıbelli ve Sayın Sakman'a teşekkür
02:21:52edelim katkılarından dolayı. Efendim şöyle yapalım ııı şimdi
02:21:56çok kısa bir ara. Aranın ardından biz kaldığımız yerden
02:21:59devam ediyoruz.
02:22:12Devam ediyoruz. Gündem haber kuşağına kaldığımız yerden
02:22:15İstanbul Arnavutköy'de Hadımköy mahallesinde bir fabrikada
02:22:19yangın çıktı. Dumanlar gökyüzünü sardı. Ilk görüntüleri
02:22:22ekranlarınıza getiriyoruz. Henüz bilinmeyen bir nedenle
02:22:25çıkan yangının dumanları metrelerce öteden görüldü.
02:22:28Olay yerine çok sayıda itfaiyeye ekibi sevk edilirken
02:22:32yangını söndürme çalışmaları sürüyor. Bir kez daha
02:22:36hatırlatalım ve aktaralım. İhlas Haber Ajansı'nın geçtiği
02:22:39görüntülerle yangının boyutunu çok net bir şekilde görmek
02:22:43mümkün. Görüntüler İstanbul Arnavutköy'de Hadımköy
02:22:47mahallesinde bir fabrikada kaydedildi. Bir anda yangın
02:22:52çıktı. Tüm alevler ve dumanlar gökyüzüne sardı. Ilk
02:22:58görüntüleri sizlerle CNN Türk ekranlarında paylaşıyoruz. Henüz
02:23:02bilinmeyen bir nedenle yangının dumanları metrelerce öteden de
02:23:06görmek mümkün. Olay yerine çevreden çok sayıda itfaiye
02:23:11ekibi sevk edilirken yangın kontrol altına alınmaya
02:23:15çalışılıyor. Yangını söndürme çalışmaları bölgede devam
02:23:20ederken yangının fabrikada çıktığı ve o anda işçilerin
02:23:24olup olmadığı bilgisi ise ilerleyen dakikalarda netlik
02:23:28kazanacak. Bizler de sizlerle paylaşacağız.
02:23:33En düşük emekli maaşının on iki bin beş yüz liraya
02:23:39yükseltilmesinin ardından maaş zam farkları yarın hesaplara
02:23:43yatırılacak. Peki ödemeden kimler yararlanacak? Emeklilerin
02:23:47fark ödemesi ne kadar olacak? Detaylara bakalım.
02:23:53En düşük emekli maaşı on iki bin beş yüz liraya yükseldi.
02:23:57Yaklaşık dört milyon emekli yarın maaş zam farklarını
02:24:01alacak. Peki ödemeler nasıl olacak? Ve herkes iki bin beş
02:24:08yüz liralık fark mı alacak? Kök maaşa göre fark hesaplamaları
02:24:14değişecek. Maaş on iki bin beş yüz liranın altında kalanların
02:24:18Temmuz'dan itibaren geçerli olacak şekilde maaşları on iki
02:24:22bin beş yüz liraya tamamlanacak. Örneğin Ocak Haziran
02:24:25döneminde en düşük emekli aylığı olan on bin lira aylık
02:24:29kalan bir emekli Temmuz ayından itibaren iki bin beş yüz
02:24:32lira fark alacak. Kök maaş miktarı neyse onun üzerine
02:24:36Temmuz emekli zammı olan yüzde yirmi dört virgül yetmiş üç
02:24:39uygulanacak. Ve yüzde dörtlük ek ödeme eklenip poğaçaya çıkan
02:24:44tutar üzerine farklar belirlenecek. Örneğin emekli
02:24:47kök maaşı sekiz bin iki yüz elli lira olan bir emekliye
02:24:50önce enflasyon farkından kaynaklı yüzde yirmi dört nokta
02:24:54yetmiş üç Temmuz ayı zammı eklenecek. Böylece maaş on bin
02:24:58iki yüz doksana çıkacak. Bu rakama yüzde dörtlük ek ödeme
02:25:01eklendiğinde maaş on bin yedi yüz bir lira ulaşacak. Temmuz
02:25:05ayında hesaba yatan on bin yedi yüz bir lira olduğu için
02:25:08maaşı on iki bin beş yüz liraya tamamlamak için yarın hesaplara
02:25:12yatacak zam farkıysa bin yedi yüz doksan dokuz lira olacak.
02:25:18Zammı maaşı en düşük emekli aylığı olan on iki bin beş yüz
02:25:22liranın üzerinde olanlarsa Ağustos ayında aynı maaşı
02:25:26almaya devam edecek.
02:25:29İstanbul Beyoğlu'ndaki bir mekanda üç kadına uygulanan
02:25:33şüddet gündem olmuştu. Şikayetçi olan kadınlardan
02:25:36birinin ifadesi ortaya çöktü. Kadın mekan sahiplerinin
02:25:40kendilerine saldıran adamlara bunları tanınmayacak hale
02:25:43getirin talimatı verdiğini belirtti. Haberin
02:25:46ayrıntılarına bakalım.
02:25:49Kafamı defalarca masaya vurdu. Çalışanlarını tanınmayacak
02:25:57hale getirin dedi. Tüm bu kan donduran ifadeler eğlence
02:26:01mekanında şiddet gören kadına ait.
02:26:06Üç genç kadın Beyoğlu'nda eğlenmek için gittikleri
02:26:10mekanda önce tacize sonra da acımasızca saldırıya uğradı.
02:26:17Bir kimliğinizi alalım sizi. Mühürleme işlemi
02:26:20gerçekleştireceğiz. Iş yeri sahibi ve müdürü tutuklandı.
02:26:23Mekansa mühürlendi. O mekandaki ne ilk ne de son şiddet
02:26:30olayıydı. Aynı mekanda aynı kişilerin üç kadına daha
02:26:34şiddet uygulayıp telefonlarını kırdıkları ortaya çıktı.
02:26:38Kadınlardan biri ifadesinde o dehşet anlarını anlattı. Bir
02:26:43kişi hesabı getirdi ve işletmeyi kapatacaklarını
02:26:45söyledi. Cep telefonlarımızın şarjı olmadığı için bir müddet
02:26:49daha beklemelerini ve cep telefonlarımızı şarja takmamız
02:26:52gerektiğini söyledik. Arkadaşımın telefonunu elinden
02:26:54alarak yere fırlattı ve küfürler ederek itekledi. Şiddet
02:26:58katlanarak devam etti. Iddiaya göre işletme sahibi de duruma
02:27:02tepki gösteren kadının ensesinden tuttu ve başını
02:27:06defalarca masaya vurdu. Dudağım patladı tam çıkacağımız sırada
02:27:10arkadaşımın tekmelendiğini gördüm ve çalışanlarına bizi
02:27:14işaret ederek tanınmayacak hale getirin dedi. Merdivenlerden
02:27:17inerken darp etmeye devam ettiler. Üç kadın kabusu
02:27:21yaşadı. Canlarını zor kurtaran kadınlar polise gidip şikayetçi
02:27:26oldu. İstanbul Sultanı Gazi de çöp eve çevirdikleri daireye yüz
02:27:32bin lira zarar veren kiracı duvarlara küfürler yazarak
02:27:36kaçtı. Dairenin halini ve kendisine hakkında yazılan
02:27:39küfürleri gören gurbetçi ev sahibi şaşkına döndü. Buraları
02:27:44da karıştırmışlar. Kendisinden habersiz evi kiraya verildi.
02:27:49Kiracıyı çıkartmak isteyince de darp edildi. Dört yıl sonra
02:27:54daireyi boşaltan kiracı evi harabeye çevirdi. Bir kere beni
02:27:59hastanelik ettiler. Yine bende savcılıkta fotoğrafları var.
02:28:02Olay geçtiğimiz günlerde İstanbul Sultan Gazi de
02:28:06meydana geldi. Almanya'da yaşayan Hayrettin Şen'in evi
02:28:09dört yıl önce akrabası tarafından kiraya verildi. Şen
02:28:14durumu öğrendi ama aileyi evden çıkaramadı. Ancak evi
02:28:18kiralayan kişi madde bağımlısıydı. Ve komşularıyla
02:28:21sürekli sorun yaşıyordu. Hayrettin Şen kiracısından
02:28:28evini boşaltmasını istedi ancak gerginlik yaşandı. Ev
02:28:33sahibi Şen kiracısı tarafından darp edildiğini iddia etti.
02:28:37Tahliye süreci yaklaşık dört yıl sürdü. Kiracı evi boşalttı
02:28:42ama geride ise bir harabe bıraktı. Hem eve zarar verdi
02:28:46hem de içeriği çöplerle doldurdu. O da yetmedi. Ev
02:28:51sahibine hitaben duvarlara küfürler yazdı. Ve benim
02:28:55evimden ne bu? Batırmışlar, berbat etmişler duvarlara
02:29:00küfürler yazmışlar. Tüm eşyalara ve daireye zarar
02:29:03vererek evi boşaltan kiracı geride ise yüz bin liralık
02:29:07zarar bıraktı.
02:29:13İstanbul Beyoğlu'nda Filistin bayrağına boyanan merdivenler
02:29:17belediye tarafından beyaza boyandı. Beyoğlu Belediyesi
02:29:20merdivenin üzerine ulusların bayrağı kutsaldır
02:29:23pankart alsın.
02:29:26Önce Filistin bayrağı çizildi. Sosyal medyada gündem oldu.
02:29:32Ardından belediye ekipleri bayrağı sildi. Merdivenler
02:29:36tamamen beyaza boyandı. Geçtiğimiz günlerde İstanbul
02:29:42Beyoğlu Cihangir'de bulunan merdivenlere Filistin bayrağı
02:29:45çizildi. Ben onarmaya geldiklerini sanmıştım
02:29:48belediyeden. Meğerse bunlar gönüllü çocuklarmış. Boyamaya
02:29:51başladıklarında Filistin bayrağını çizdiklerini gördüm.
02:29:54Sosyal medyada paylaşılan görüntülere kimi tepki
02:29:57gösterirken kimi de destek oldu. Bayrak polemiğine son
02:30:01noktayı Beyoğlu Belediyesi koydu. Sabah saatlerinde gelen
02:30:08Beyoğlu Belediye ekipleri Salıpazarı Yokuşu'nu tamamen
02:30:12beyaza boyadı. Belediye ekipleri boyanan merdivenlerin
02:30:15üzerine ulusların bayrakları kutsaldır yazılı bir de
02:30:19pankart astı.
02:30:23Ve devam ediyoruz gelişmelere aktarmaya. Afrika kıtasında
02:30:28cimnastikte ilk olimpiyat madalyasını kazandırdı.
02:30:31Kendisine mili takım şansı vermeyen memleketinde Cezayir
02:30:35bayrağıyla kürsüye çöktü. Paris'teki olimpiyat
02:30:38oyunlarında hem tarihi bir başarı kazandı hem de kişisel
02:30:42bir hesaplaşmayı kazanmış oldu.
02:30:46Afrika'ya ilk altın madalyayı getirdi. Yetiştiği Fransa'yla
02:30:54kişisel hesabını ise kapattı.
02:31:00Cimnastiğin yeni olimpiyat şampiyonu Kayla Menor pes
02:31:04etmemenin ödülünü ülkesinde farklı bir milli takım
02:31:08formasıyla aldı. On yedi yaşındaki sporcunun şampiyonluk
02:31:11kutlamasını Cezayir bayrağıyla Fransızların önünde yapmasının
02:31:14bir anlamı var. Bir buçuk yıl önce yaşadığı sakatlık sonrası
02:31:18başarılı olacağına inanmayan Fransa Cimnastik Federasyonu
02:31:21Menor'a olimpiyat kadrosunda şans vermedi. Iki bin yirmi
02:31:25ikideki doktor raporuna rağmen Menor'un diş sakatlığına
02:31:28ikna olmayan federasyon yetkilileri kendisine
02:31:31antrenman yapabilmesi için tesis sağlamayı da bıraktı.
02:31:38Iyileştikten sonra anniş sayesinde Cezayir milli takımına
02:31:42başvuran Menor'un önüne Fransızlar yine engel çıkardı.
02:31:46Eski sporcusunun başka ülke formasıyla yarışmasını
02:31:49istemeyen Fransızlar bir yıl boyunca güçlük çıkardı. Kayla
02:31:53Menor zorlu bir sürecin ardından kariyerinin zirvesine
02:31:56Fransa'nın başkenti Paris'te Cezayir bayrağıyla çıktı.
02:32:05Bu madalyayı Cezayir için kazanmaktan çok mutluyum. Afrika
02:32:10kıtası içinde bir ilk olduğunu biliyorum. Bu yüzden ayrıca
02:32:13gurur doluyum. Üzerimde büyük bir baskı vardı. Hayatım boyunca
02:32:17bu madalya için antrenman yapmıştım. Doğru zamanda doğru
02:32:20yerde olduğum için çok mutluyum. Menor Cezayir
02:32:25formasıyla Paris'te şampiyonluğa ulaşırken Fransız
02:32:28milli takımıysa madalya kazanamadı.
02:32:35Sosyal medya platformu Instagram'a geçirilen eğitim
02:32:40VPN yani sanal özel ağa geçirdiği uygulamaları
02:32:43milyonlarca kişi tarafından kullanılmaya başlandı. Ancak
02:32:46aman dikkat çünkü VPN uygulamaları kişisel verileri
02:32:50tehdit edebiliyor. Kişilerin banka, devlet bilgileri risk
02:32:54altında. CNN Türk muhabiri Merve Tokaz'a döneceğiz. Uzman
02:32:58konuyla değerlendirecek. BTK tarafından Instagram'a
02:33:04getirilen erişim yasağı hala devam ediyor. Herkesin kafası
02:33:08hayli karışık. Şimdi vatandaş da çözümü neyde buldu? VPN
02:33:12uygulamalarında buldu. Iıı herkes indirdiği ııı
02:33:15uygulamalarla Instagram'a erişmeye çalışıyor ama acaba
02:33:18bu ne kadar güvenli? VPN uygulamalarını indiriyoruz,
02:33:22telefonumuza yüklüyoruz ama ııı her türlü bilgimizi de
02:33:26aslında siber saldırganların eline veriyor olabilir miyiz?
02:33:30Sorularının cevabını şimdi uzman konuğumuzla
02:33:32cevaplayacağız. Çok değerli bir konuğum var yanımda. Marmara
02:33:35Üniversitesi öğretim üyesi, profesör, doktor Ali Murat
02:33:39Kırık'la birlikteyiz. Hocam hoş geldiniz. Hoş bulduk Merve Hanım
02:33:41sağ olun. Hocam şimdi itiraf edeceğim bunu. Size mi
02:33:44yüklediniz? Ben de indirdim. Evet maalesef. Iyi olmamış
02:33:48Merve Hanım açıkçası. Birazdan neden olduğunu anlayacaksınız.
02:33:51Iıı benim gibi binlerce insan günlerdir herkesin dilinde bir
02:33:56VPN. Hı hı. Öncelikle nedir? Onu açıklayalım. Hı hı.
02:33:59Sonrasında da nedir riskleri? Onları anlatalım. VPN özel
02:34:02sanalığa geçidi olarak ifade ediliyor. Aslında bir sanalığa
02:34:05oluşturuyor Merve Hanım ve uçtan uçağa girmek istediğiniz
02:34:08siteye erişim sağlamış oluyorsunuz. Bu aslında farklı
02:34:11güvenlik protokolü aracılığıyla gerçekleştiriyor. Sizin IP'nizi
02:34:15anonim hale getirerek trafiğinizin izlenmez bir hale
02:34:18gelmesini sağlamış oluyor. Şunu soracağım hocam. Herkes ııı
02:34:22kahvehanelerde, kafelerde herkes birbirlerine eee VPN
02:34:27uygulaması indiriyor. Nasıl? Şimdi çok da kolay erişilir
02:34:29olması da asla riski beraberine getirmiyor mu hocam? Bakar
02:34:33mısınız yani? Film kameramanı en ünlü gösteriyor. Şu an mesela
02:34:35en çok indirilen popüler uygulamalar arasında VPN'ler
02:34:39ilk sırada yer alıyor. Yani Merve Hanım insanlar yasaklı
02:34:43sitelere ya da erişim engeli olan sitelere buradan
02:34:46girebiliyorlar. Bakın çok farklı en popüler uygulamalara
02:34:49girmişsiniz ve ilk sıralarda görüyorsunuz. VPN
02:34:53uygulamalarını görüyorsunuz. Yani şu an insanlar harıl
02:34:55alır. Aslında VPN indirmiş oluyorlar. Fakat bu durum
02:34:59fırsatları olduğu kadar tehditleri de beraberinde
02:35:01getirmiş durumda. Zira siber korsanlar bu durumu fırsat
02:35:05bildiler. Özellikle ücretsiz VPN uygulamaları aracılığıyla
02:35:09sosyal medya hesaplarınızı çalabiliyorlar. Aynı zamanda
02:35:13banka hesaplarınızı ulaşabiliyorlar. Trafiğinizi de
02:35:15kontrol altına alabiliyorlar. Nasıl oluyor bunlar?
02:35:17Biliyorsunuz hani bir şey ücretsizse ürün sizsiniz ya.
02:35:20Aynı durum burada da. Şimdi normalde ücretli uygulamalar
02:35:23var. Yani daha güvenilir diye ifade ettiğimiz. Yüzde yüz
02:35:26güven zaten biliyorsunuz dijital ortamda söz konusuyla.
02:35:28Fakat burada Merve Hanım kullanıcılar işte sosyal medyaya
02:35:32giriş yapayım. Erişim engelini aşayım derken bu uygulamaları
02:35:35cihazlarına indiriyorlar. Bu uygulamalar bir casus gibi
02:35:38hareket edebiliyor. Diyelim sosyal medya şifrenizi girdiniz.
02:35:41Ele geçirilebiliyor. Hatta birçok vatandaşımız sosyal
02:35:44medyadan bu konuda biliyorsunuz mağduriyetleri diye getirmeye
02:35:47başladılar. Indirdikleri bu uygulamalar cihazlarına erişim
02:35:50sağlamış oluyor. Trafiğini kontrol ediyor. Kişisel
02:35:53verileriniz, bilgileriniz satılabiliyor. Bir şeyi niye
02:35:56ücretsiz bir şekilde kullandırsınlar size? Göstereyim
02:35:58o kadar ııı onunla bir gösterelim uygulamayı. Gittiniz
02:36:02artık. Mağdur oldunuz bari. En azından vatandaşlarınıza
02:36:05buradan aktarmış olalım. Ne kadar kolaylaşılabilir? Şimdi
02:36:08mesela. Evet. Ücretsiz bir şekilde görüyorsunuz. Bu şu an
02:36:12bağlantıyı açmış. Yani sizin aslında ağa trafiğiniz farklı
02:36:16bir ülkeden anonim bir şekilde yürümüş oluyor. Fakat burada
02:36:18trafik hareketleriniz, girdiğiniz siteler, girdiğiniz
02:36:21şifreler belki o kişilerin alanında depolanmış oluyor. Ve
02:36:25bu durum ciddi mağduriyetleri beraberinde getiriyor. Yani
02:36:28Instagram'a gireyim derken kişisel verilerinizden
02:36:31bilgilerinizden olabilir ve trafiğiniz siber korsanlar
02:36:34tarafından takip altına alınmış olabilir. Peki şimdi e-devlet
02:36:37bilgileri çalınan vatandaşların da olduğu söyleniyor. Bu mümkün
02:36:40mu? E tabii ki mümkün. Neden? Çünkü uzaktan ilişim
02:36:42sağlayabiliyor. Siz sonuçta bu uygulamayı indirirken kullanıcı
02:36:45sözleşmesi var. Evet. Siz neye yetki verdiniz? Bilmiyorum. Neye
02:36:48onay verdiniz? Mesela okudunuz mu? Bu uygulama indirirken?
02:36:50Aman benim için önemli olan Instagram'a giriş sağlayayım.
02:36:53Ama bunu yapayım derken belki de çok ciddi bir mağduriyetle
02:36:55karşı karşıya kalabilirsiniz. Ki şu an zaten çoğu
02:36:58vatandaşımızın bu konuda ciddi mağduriyetlerle karşı karşıya
02:37:00kaldığı, şifrelerinin bilgilerinin ele geçirildiği,
02:37:03banka bilgilerine ulaşım sağlandığına da ait derin ve
02:37:05ciddi iddialar söz konusu. Peki hocam son olarak çok kısa şuna
02:37:08yanıt arıyorum. Normalde şey güvenilir olan şu mudur mesela?
02:37:11Bunu aktif hale getiriyoruz. Instagram'a giriyoruz.
02:37:14Kullanmadığımız zaman bunu böyle kapatmak mı gerekiyor? Yani o
02:37:17erişimlerimizin verilerimize ulaşamamaları için. Uygulamayı
02:37:20indirmeniz zaten ciddi bir risktir. Orada onu kapattığınızda
02:37:23gerçekten size ulaşamayacağını, erişemeyeceğini bilebilir
02:37:26misiniz? Bu uygulamalara verdiğiniz erişim izinleri siz
02:37:28uygulamayı kullanmadan da olsa takip edilebiliyor. Dolayısıyla
02:37:32ben hiçbir zaman bu tarz uygulamanın indirilmemesini
02:37:34indirilecekse illa elzemse de güvenilir. Güvenlik
02:37:38protokolleri sağlam VPN uygulamaları indirmek çok daha
02:37:41faydalı olacaktır. Çok teşekkür ederim efendim. Aman dikkat
02:37:44diyelim. Çünkü şu anda hakikaten siber korsanların az
02:37:48önce de hocamıza da söyledik. Arayıp da bulamadıkları bir
02:37:51ortam var. Zira herkes inanılmaz şekilde VPN uygulaması
02:37:55indirmeye başladı. Nasıl güvenli kullanılır? Nelere dikkat
02:37:58edilmeli? Nasıl riskleri beraberinde getirir? Işte bu
02:38:02sorulara yanıt aradık. Iıı uzman konuğumuzla kameraman
02:38:05arkadaşım Emir Ünlü de sizler için görüntüledi diyelim ve
02:38:07sözü bir kez daha merkeze bırakalım.
02:38:13Efendim gündem haber kuşağını burada noktalıyoruz. Kaan
02:38:18Temel Taşkü'nün ortası mülteniyle sizlerle birlikte
02:38:20olacak. Hoşça kalın.