İsrail'in Gazze'deki katliamı sürerken Türkiye, Lahey'de İsrail aleyhine açılan davaya müdahil olmak için dosyayı bugün sunacak. Haber Global'e konuşan Türkiye'nin Lahey Büyükelçisi Selçuk Ünal, soykırım sözleşmesini hatırlatarak "Taraf bir devlet olarak hakkımızı kullanıyoruz" dedi.
https://haberglobal.com.tr/dunya/turkiyenin-lahey-buyukelcisinden-haber-globale-mudahillik-aciklamasi-taraf-bir-devlet-olarak-hakkimizi-kullaniyoruz-367477
https://haberglobal.com.tr/dunya/turkiyenin-lahey-buyukelcisinden-haber-globale-mudahillik-aciklamasi-taraf-bir-devlet-olarak-hakkimizi-kullaniyoruz-367477
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Ve sayın seyirciler, Türkiye öyle güçlü olmalı ki, şu anda geldiğimiz nokta tabi ki çok önemli ama bu bizi aldatmasın, Türkiye öyle güçlü olmalı ki kimse hiçbir düşman tevessül edemesin.
00:13Mazlumlara da kimse bir şey yapamasın. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yaptığı son çıkışlardan biriydi ve nihayetinde Çelik Kupes son derece önemli bir adım.
00:22Türkiye, İsrail'in zulmünü, soykırımını gazete ve an itibariyle büyük tehlike çanlarının çalmasını yol açan bölgeye yayılma olasılığı savaşın, işte bu konuda da etkili bir adım atıyor.
00:39Kabine toplantısının ardından başvurunun bugün yapılacağı bildirildi. Türkiye, Güney Afrika'nın İsrail aleyhinde açtığı soykırım davasına müdahil olmak için bugün dosyasını sunuyor.
00:53Saat 16.30'da gerçekleşecek bu başvuru. Lahye Büyükelçimiz Sayın Selçuk Ünal canlı yayında konuğumuz. Sayın Büyükelçi hoş geldiniz.
01:03Merhabalar, iyi yayınlar diliyorum.
01:04Sağolunuz. Tabi biliyorum bir yandan dış politika ve odaklandığınız konular bir yandan bütün dünyanın da odaklandığı çok vahim bir bölgesel savaş tehlikesi.
01:16Caydırıcı unsur olarak tabi ki yaptırımlar gündemde. Aslında bunun insan hayatının kaybolmaması için, soykırımın durması için öncelikle yargıdan çıkması lazımdı.
01:2629 Aralık'ta başladı bu dava bugüne kadar geldik. Öncelikle Sayın Elçin davayı ve süreci nasıl değerlendiriyorsunuz? Genel olarak sormak istiyorum. Daha sonra biz Türkiye'nin dosyasına dair detaylara danışacağım.
01:42Tabi bildiğiniz gibi Gazze'deki, Filistin'deki yaşanan vahim gelişmelere hepimiz maalesef şahitlik ediyoruz ama seyirci kalmıyoruz.
01:53Güney Afrika Cumhuriyeti'nin daha önce 29 Aralık 2023 tarihinde yaptığı bir başvuru vardı.
02:01Biz bu başvuruyu en başından beri destekliyoruz. Gerek Güney Afrika'yla yaptığımız çalışmalarda, gerek Adalet Divanı'na yapacağımız müdahillik başvurusunun hazırlıklarında.
02:13Bakanlığımız veyasetinde Ankara'da bütün kurumlar arasında gayet kapsamlı bir hazırlık yapıldı.
02:21Bugün de bu süreçte önemli bir adım atılacak. Biz de öğleden sonra Uluslararası Adalet Divanı yazmanlığına, devletimiz, hükümetimiz adına bu dosyayı sunacağız.
02:33Kusura bakmayın araya girdim. Şimdi baktığımızda pek çok talep oldu. Tabii ki kamu vicdanı dünyada ayağa kalktı.
02:45Ve maalesef parlamentolarda olmasa bile, batılı parlamentolarda olmasa bile, ABD kongresinde son Netanyahu'nun yaptığı konuşma örneğinde olduğu gibi.
02:55Ama sokaklar, meydanlar artık adalet istiyor. Fakat o adalet bir türlü gelmiyor, çok uzuyor süreç.
03:01Genel anlamda bu sürecin sonuçlanmasına dair bir tahmininiz var mı? Daha ne kadar devam eder?
03:09Arada ateşkes, yani daha sonra telafisi mümkün olmayan zararların doğmaması için. Oldu zaten.
03:15Yani soykırım devam ediyor. Ateşkes çağrıları gündemdeydi, ara başvurular oldu. Bir türlü o kararlar çıkmadı.
03:23Ne kadar süreceğini, kararın ne kadar zamanda gelebileceğini düşünüyorsunuz?
03:28Burada Uluslararası Adalet Divanı'nın çalışma usulleri var tabii ki. Uluslararası Adalet Divanı Birleşmeklerinin kuruluşu bu kurallarla bağlı.
03:36Bu kurallar çerçevesinde süreç işliyor. Bu arada sizin de işaret ettiğiniz gibi Uluslararası Adalet Divanı üç kez bir ara karar verdi.
03:49Bu kararlara da uyulmadığını görüyoruz maalesef. Bu kararlarda Adalet Divanı silahlı çalışmanın durması çağrısında ve başka çağrılarda bulundu.
03:59Ancak ne yazık ki bunlara uyulmadığını hepimiz gördük.
04:03Şimdi bundan sonrasında öncelikle Güney Afrika ile İsrail arasında yapılacağı bu çalışmaların bir takvimi var.
04:14Burada Güney Afrika'nın önce yapacağı daha kapsamlı bir sunuş var. Bunun için şimdilik verilen tarih ekim.
04:21Daha sonra bunun İsrail'in vereceği veya verebileceği cevaplar olması gerekiyor.
04:27Bu süreçte de bizim gibi müdahil ülkeler de kendi katkılarını sunmaya devam edecekler.
04:34Biz de bu kapsamda bu çerçevede Uluslararası Adalet Divanı'na çeşitli katkılarda bulunmaya devam edeceğiz.
04:43Genel olarak süreç böyle işleyecek.
04:45Peki Sayın Erçin şimdi anlıyoruz uzun bir süreç devam edecek.
04:49Zaten siz gayet net bir biçimde işaret ettiniz altına çizdiniz ki ara kararlar alındı.
04:55Ateş derhal kesilsin dendi.
04:57İşte zaten malum Refah Kırmızı Çizgi falan dendiği noktada kamuoyuyla birlikte attığı adım vardı Uluslararası Adalet Divanı.
05:04Buna uymuyor İsrail.
05:06Hani karar çıksa ne olur bu bambaşka bir boyutu ama bu kararın başı başına çıkması son derece önemli.
05:12Sürecin işlemesi son derece önemli.
05:14Uysun uymasın alınacak karar da herhalde bir caydırıcı etki sağlar mı?
05:19Netanyahu tutuklama kararından bahsediliyordu.
05:22O arada özel globüler aracılığıyla Amerikan kongresine baskı yapıldı.
05:27Amerika siyaseti aracılığıyla Laha'ya baskı yapıldığı iddiaları vardı.
05:31Spekülatif biliyorum ama ne kadarına girmek isterseniz.
05:34Yorumunuzu lütfen.
05:36Şimdi burada Uluslararası Birleşmiş Milletler, Uluslararası Adalet Divanı'nın daha önceki 3 ihtiyati kararı oldu.
05:44Bunlara da uyulmadığını görüyoruz zaten.
05:47Burada önemli olan eğer kural temelli bir uluslararası camiadan söz ediyorsak,
05:53kurallara, uluslararası hukuka, uluslararası normlara uyulması.
05:57Bunların uyulmadığının tespiti her şeyden daha öncelikli ve önemli.
06:02Tabii ki sahadaki durum çok vahim.
06:05Onda hiç kimsenin bir şüphesi yok.
06:07Sayın Cumhurbaşkanımız, Sayın Dışişleri Bakanımız, bütün devlet ricalimiz bu açıklamaları sürekli yapıyorlar.
06:12Ama burada uluslararası hukuk ve kamu vicdanında alınacak kararlar var.
06:18Vicdanlarda karar alınmış olabilir ama uluslararası hukuk organlarında yapacak çalışmalar daha önemli.
06:23Diğer husus ise sizin bahsettiğiniz uluslararası ceza mahkemesinin,
06:28yani birleşmiş milletlerin organı olmayan başka bir mahkemenin konusu.
06:32Burada Uluslararası Adalet Divanı'ndaki süreç daha kapsamlı ve daha bütün ülkelerin uymakla yükümlü olduğu bir süreç.
06:40Ceza Divanı'nı başlattığı farklı bir süreç var.
06:43Orada farklı bir süreç yürüyor.
06:47Her ikisinde birden dolaylı olarak İsrail, İsrail'in ABD üzerinde yaptığı baskı bundan söz edilebilir mi?
06:57Yine tabii ki Dışişleri Temsilcimizsiniz, Büyükelçimizsiniz, diplomatik misyondansınız, biliyorum sınırlar var.
07:04Ne kadar yorumda bulunmak istiyorsanız.
07:06Şöyle söyleyeyim, Uluslararası Adalet Divanı birleşmiş milletlerin organı.
07:11Birleşmiş milletlerin en önemli, en üst hukuk organı.
07:14Dolayısıyla kararları tüm yön ülkeleri tabiatıyla bağlayacak.
07:19Bu anlamda alacağı kararların önemi fevkalade önemli.
07:24Uluslararası Ceza Divanı ise üye olan ülkelerin içinde bulunduğu bir organ.
07:30Her ülke üye değil.
07:32Dolayısıyla orada yürüyen süreçler çok daha farklı.
07:35Bazen hızlı, bazen daha yavaş.
07:37Nitekim Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde yürüyen bu süreçte henüz tam bir somut sonuç alınmadı.
07:46Dolayısıyla o süreçte kendi minvaline devam edecek.
07:49Peki efendim. Bizim dosyamız, bizim dosyamızın içeriği nedir?
07:54Türkiye nasıl bir başvuruyla müdahil oluyor İsrail aleyhindeki bu soykırım davasına?
08:02Şöyle arz edebilirim.
08:05Burada soykırım sözleşmesinden kaynaklanan her ülkenin hakları var.
08:11Biz de bu sözleşmeye tarafız.
08:15Taraf bir devlet olarak hakkımızı kullanıyoruz.
08:19Burada iki maddeden başvurulabilir.
08:2262. ve 63. maddeler.
08:24Biz 63. maddeden başvuru yapmayı öngörüyoruz.
08:29Zaten bu konu kamuoyuna daha önce de duyuruldu.
08:31Bu çerçevede Uluslararası Adalet Divanı'na vereceğimiz dosyada katkılarımız
08:39hukuki temeldeki görüşlerimizi ayrıntılı bir şekilde inzah eden bir çerçeve sunacak.
08:44Bu minvalde görüşlerimizi aktaracağız.
08:48Peki. 63. madde dediniz. Müdahilliğimizin dayanağı 63. madde.
08:53Şunu soracağım. Müdahilliğimizin amacı nedir?
08:57Temel hedefimiz nedir?
08:59Müdahilliğin başvurunun kabul edilmemesi konusunda görüşünüz nedir?
09:04Öncelikle tabii ki bizler Türkiye olarak Sayın Cumhurbaşkanımızın,
09:11Sayın Dışişleri Bakanımızın daha önce duydukları üzere
09:14tarihin doğru tarafında yer almayı arzuluyoruz.
09:18Ve bütün kural temelli, uluslararası kurallara saygı gösterilmesini arzu eden tüm devletleri de
09:29uluslararası vicdanın çerçevesinde hareket etmesini ve onların da müdahil olmasını istiyoruz.
09:35Temennimiz bu yönde.
09:37Bizim sunacağımız bilgi ve belgelerde sonuç itibariyle bu sözleşmenin ihlal edildiğini
09:44veya ihlal edildiği iddialarına dair görüşlerimiz yer alacak.
09:47Buradan sonraki süreç tabiatıyla Adalet Divanı'nın belirleyeceği takvimler çerçevesinde olacak.
09:53Bizim buradaki asıl amacımız suçluların tarih önünde ve uluslararası hukuk önünde hesap vermesi.
10:03Peki efendim, özellikle örnek olarak sormak istiyorum.
10:09Uluslararası Adalet Divanı'nın da Güney Afrika-İsrail başvurusuna diğer ülkelerde müdahillik talebinde bulunabiliyorlar mı?
10:16Bizim açımızdan baktığınızda ve süreç açısından baktığınızda Türkiye'nin bugünkü adımı nereye oturuyor?
10:22Tabii ki. Bu ülkelerin egemen kararı şu ana kadar Kolombiya, Libya, Meksika, İspanya, Nicaragua, tabii Filistin.
10:31Bu konularda müdahilliklerini, başvurularını yaptılar.
10:35Bu her ülkeye açık. Birleşik Milletler Müessesi'ye olan her ülkeye açık.
10:40Soykırım Sözleşmesi'ne imzalamış olan her ülkeye açık.
10:43Bizim de temennimiz, arzumuz bu konuda Filistinlilerin haklarını ihlal edildiğini,
10:51Filistinlilere yönelik uygulamaların vahametini dünyaya göstermek isteyen diğer ülkelerinde siyaseten bir karar alıp bu konuda müdahil olmaları.
11:02Sayın Büyükelçim, çok da vaktinizi almak istemiyorum.
11:05Son olarak yapacağınız bir yorum, vereceğiniz mesaj olur mu?
11:10Yaklaşık bir saat sonra zaten o resmen o başvuruyu yapmış olacaksınız.
11:14Var mı efendim bir çağrınız?
11:16Ülkemiz her zaman olduğu gibi haklının ve hakkının yanında olmaya devam edecek. Teşekkür ediyorum.
11:20Türkiye'nin Lahek Büyükelçisi Sayın Selçuk Ünal, çok teşekkür ediyoruz.
11:24Sağolunuz efendim.
11:25Ben teşekkür ediyorum.