Roblox'a neden erişim engeli geldi?
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Efendim konuyu Profesör Doktor Tunay Kamer'le konuşacağız Tunay Bey hoş geldiniz.
00:06Hoş bulduk, merhaba iyi yayınlar Teşekkür ederiz efendim Amerika Birleşik Devletleri'nde
00:112020'den bir bilgi 9-12 yaş arasındaki çocukların 3'te 2'sinin bu platformu
00:18kullandığı ifade edilmiş.
00:19Türkiye için ise 10-15 milyon şetinde bazı rakamlar var.
00:24Roblox kullanıcısı kişi adedinde.
00:28Roblox anladığımız kadarıyla dünyanın en popüler oyun programlarından ya da çocuk
00:35oyunlarından bir tanesi diyebiliriz, bir platform diyebiliriz ve geleneksel oyunlardan
00:41galiba ayrılan kısmı ise kendi oyununuzu biraz kendiniz tasarlamanız.
00:47Burada farklı bir konu var, engelleme kararı getirildi.
00:50Adana 6.
00:52Sulh ceza hakimli bir karar verdi.
00:55Talebin yerinde görülerek erişimin engellenmesine karar verildiği anlaşılmıştır şeklinde
01:00bir ifade de yer alıyor kararda.
01:04Tabii ki niçin erişim engeli getirildiğine dair de bir soru yönelteceğiz size ama öncesinde
01:11Roblox nasıl bir oyun ya da nasıl bir platformdur sorusunu soralım.
01:16Böylece başlayalım neler söylersiniz?
01:18Muhammed Sefa ve siz de az önce izah ettiniz.
01:21Roblox dünyada en çok kullanıcı sayısına sahip oyun platformlarından bir tanesi.
01:26Malum malum dijitalleşmeyle birlikte dijital oyunların da artık hem çocuklar hem yetişkinler
01:31üzerinde ciddi etkileri var.
01:33Dijital oyunları biz, ben eğitim sosyal oyunu bu kapsamda savunuyorum dijital oyunları
01:38ama şöyle bir durum var yani savunması nedeni bir örneğin çocuğun işbirlikle
01:42öğrenmesine, sorumluluk almasına, bağımsız düşünmesine, ne bileyim eleştirel düşünmesine,
01:48ciddi katkılar sağlıyor dijital oyunlar.
01:51Ama bakıldığında özellikle bu çevrim içi oyunlarda oyunları birlikte arkadaşlarla
01:56oynadığı düşüncesiyle gerçekleştirilen ve oyunu kendi tasarlayan yani oluşturan
02:01bir bakış açısıyla Roblox ilerliyor.
02:05Roblox 2004 yılında iki kişi tarafından geliştirilen bir oyun baktığınızda
02:092006'da piyasaya sürülmüş, 2010'da bir vizyon değişikliğiyle tüm dünyaya açılıyor
02:14ve gelinen noktada ciddi talep gören bir oyun.
02:18Şimdi burada Roblox'un tüm oyunlarında problem yok aslında.
02:21Kondo denilen özellikle müstehcen içerikli oyunlarda ciddi problemler var.
02:26Burada çocuklar oyunu kurguluyor.
02:28Örneğin bir arkadaşıyla oyunu kurguluyor, haberleşiyorlar.
02:31Çevrim içi ortamlarda kendilerine ait bir, nasıl Metaverse'den bahsetmiştik,
02:35onun gibi sanal bir evren oluşturuluyor.
02:38Burada oyunlarını gerçekleştirebiliyorlar.
02:41İşbirlikli öğrenme, sorumluluk alma duygusu aslında gelişiyor.
02:45Ama oyuna hiç olmadıkları bir anda başkaları da müdahil olabiliyor.
02:50Bu kişiler maalesef sapık rolu, narsist ya da pedofili
02:53ya da islamofobik ya da terör propagandası yapan bireyler de olabiliyor.
02:57Çocuk maskesi takmış koca koca adamlar diyorum ben buna.
03:00Dolayısıyla çocuk bir anda ne olduğunu anlamaksızın
03:03belli propaganda ya da belli cinsel içerikli objelerle karşı karşıya kalabiliyor.
03:09Dolayısıyla çocuk istemediği bir ortamdan ayrılıyor ama
03:12bununla ilgili Roblox'un herhangi bir önlem alınmadığı,
03:15geçtiğimiz yıllarda da bununla ilgili birçok haber yapıldı,
03:18birçok televizyon kanalında bunu ben yine yorumlamıştım.
03:20Bu sadece Türkiye'nin de problemi değil.
03:22Dünyada bununla ilgili ciddi şikayetler var.
03:25Hatta 2022 yılında BBC bununla ilgili bir araştırma yaptı.
03:28Roblox etkilileriyle görüştü.
03:30Dedi ki yani bu içeriklerin çocukların kişisel ya da psikolojik anlamda
03:34gelişimlerini olumsuz etkilediği yönde içerikler var.
03:37Bununla ilgili önlemler alıyor musunuz?
03:39Yapılan açıklama şu.
03:40Diyor ki cinselliğe sıfır toleransla çalışmalarımızı yürütüyoruz.
03:44Bununla ilgili faaliyetlerimiz devam ediyor ve biz bunu engellemiyoruz dediler.
03:48Bakın bunu biz söylemiyoruz dışarıdan biri.
03:51Roblox'un yöneticileri dahi bu tür engellemelere karşı çıkmıyorlar.
03:55Niye?
03:56Altında para kazanma duygusu var Muhammed Sefa Bey.
03:592014'lü yıllardan sonra Roblox yaygınlaşmaya başladıktan sonra
04:03belli bir süre sonra para kaybetmeye başladı ve
04:05özgürleşme mahiyeti adı altında içeriğini tamamen geliştirdi ve serbest bıraktı.
04:11Dolayısıyla herkes her istediğini girip oyunda geliştirebiliyor.
04:15Dolayısıyla bu dediğim gibi çocukların istenmeyen durumlarla karşı karşıya gelmesini gerektiriyor.
04:21Bir de son yıllarda TikTok'ta veya diğer birçok sosyal platformda olduğu gibi
04:25para kazanma durumu da söz konusu olmaya başladı.
04:28Şimdi Roblox içerisinde satın almalar, birtakım satış yapmalar
04:33ya da belli oluşturma için alışveriş yapma gibi durumlar var.
04:36Hatta dünyaca çok ünlü birçok firma Roblox içerisinde satış bile gerçekleştiriyor.
04:41Yani çocuk örneğin kendi kıyafetini alacak.
04:44Tanıdığınız, bu da reklam olmasın diye ismini beğenmiyorum ama
04:47dünyaca tanınmış birçok firma oradan ürün satın alabiliyorsunuz.
04:51Sanal anlamda alışveriş gerçekleştirebiliyorsunuz.
04:53Ve biriktirdiğiniz paraları gerçek paraya dönüştürme imkanı veriyor.
04:57Roblox denilen bir parası var Roblox'un kendi içerisinde.
05:00Bu ister istemez çocuklardaki işte mağremiyet ya da ne bileyim
05:04utangaçlık duygusu gibi durumları alt üst eden bir durumla karşı karşıya kalıyor.
05:08Çocuğa para kazanacağı düşüncesiyle her şeyi yaptırmaya başlıyorlar burada.
05:12Demek istediğim, hiç tanımadığı kişilerle örneğin karşılaşıyor.
05:16Çocuğa bir güven duygusu veriliyor çünkü konuştuğu kişinin
05:19kendi yaşlı ya da arkadaşı olduğu düşüncesiyle
05:22ona güven duyarak oyunda devam ediyor ama daha sonra
05:25istenmeyen birçok tehlikle çocuk karşı karşıya kalabiliyor.
05:29Ve para kazanacağı düşüncesiyle de bunu normalleştirerek
05:32basit bir evlenme vererek gerçekleştiriyor ama sonucunda
05:35görsellerde gösteriyorsunuz şiddet içeriklerinden tutun da
05:39müstehcenlikle ilgili ciddi anlamda LGBT propagandası dediğim gibi
05:43islamofobik propaganda bunları yerine getirmiyor diye
05:47şikayetler söz konusuydu.
05:49Dediğim gibi bu sadece Türkiye'de olan bir şey değil.
05:52Geçtiğimiz aylarda ciddi anlamda 13 binin üstünde şikayet olduğu biliniyor.
05:56Bununla ilgili mahkeme kararı sizin de az önce ifade ettiğiniz üzere mahkeme karar aldı.
06:00Burada yasaklanmadı da özellikle altını çiziyorum erişim engeli getirdi.
06:04İkisi farklı şey.
06:06Çünkü biz bir hukuk devletiyiz.
06:08Bununla ilgili internet erişimle ilgili bizim 5651 sayılı bir yasamız var.
06:13Bu yasaya uymayan her platform gereği yapılana kadar erişim engeli getirmek
06:19BTK'nın zaten mahkeme kararı ile almış olduğu bir uygulama.
06:23Dolayısıyla gerekli önlemleri aldığı vakitte erişim engeli kaldırılıp
06:28tekrar da oyun oynamaya izin verilecek diye yorumlayabiliriz.
06:33Efendim şimdi öncelikle şunu sormak istiyorum.
06:36Birkaç soru yönlendireceğim size ama ses ve kamera açılabiliyor mu bu oyunda?
06:41Evet açabiliyorsunuz.
06:43Yani kullanıcılar ses ve kameraları açabiliyorlarsa şöyle bir durum var.
06:47Şimdi oyunla ilgili notlar alırken şu başlıklar dikkat çekti benim için.
06:51Oyunun 4 yaş ve üzeri çocuklar için uygun olduğu belirtilmiş.
06:55Ve kullanıcılar biraz önce siz de bahsettiniz.
06:58Platforma eş zamanla girerek sanal dünyada buluşabiliyorlar.
07:024 yaş ve üzeri bir kitle için bunu biz biraz daha daraltıp işte 12 yaşa kadar ilerletelim.
07:084 yaş 12 yaş arası 15-20 yaşta olabilir bu tabi ama kamera ve ses erişimi de dahil işin içerisine.
07:17Hiç tanımadığı insanlarla ufacık bir çocuk ailesinin eğer gözetimi dışındaysa oyun sürecinde karşılaşabiliyor.
07:26Ve bir takım işte orada yönlendirmeler olabilir.
07:29İşte bir lokasyon paylaşımı olabilir.
07:32Kamera açımı biraz önce sizin de bahsettiğiniz gibi para kazanma düşüncesiyle kamera ve ses açılması noktasında istenmeyen durumlar oluşabilir.
07:42Aslına bakarsanız bir yönüyle çok korkunç da bir tarafı var gibi görünüyor bu işin kötüye kullanılırsa eğer.
07:50Ne düşünüyorsunuz nasıl yorumlamak lazım anne babaların nasıl davranması lazım?
07:53Oyunlarda avatar dediğimiz kendinize ait bir profil oluşturuyorsunuz.
07:57Yani görsellerde gördüğünüz gibi çizgi film karakteri tarzında.
08:01O karakterler üzerinden yapıyorsunuz ama oyun oynadığınız kişilerle kamera vasıtasıyla görüşebiliyorsunuz.
08:06Oyunda sizin görüntünüz birebir oluşmuyor ama siz kendi şeklinizle zaten kimliği gizleyerek gerçekleştiği düşüncesiyle zaten biz buna karşı çıkıyoruz.
08:15Çocukta işte mağremiyet ya da utangaçlık duygusu ortadan kalkıyor.
08:18Çocuğa deniyor ki zaten o kişi sen değilsin seni kim olduğunu bilmiyor diyor ama çocukta olumsuz dediğim gibi kişisel veya psikolojik anlamdaki gelişimini ciddi anlamda etkilediğinden dolayı ciddi problemler var.
08:31Ama görüşürken dediğiniz gibi kamerada ses kayıtlarını ortaya oynadığı kişileri gösteriyor.
08:38Hatta diğer sosyal medya platformlarında bununla ilgili görüntüler var.
08:41Çocuklar oyun oynarken bir anda örneğin bir karakter giriyor.
08:45Sosyal medyada şu an en çok dolaşan Ahmet diye biri geliyor.
08:49Ahmet kim diyor.
08:50Ahmet'in bir kız olduğunu sanıyorlar.
08:52Sonra yüzüne dönünce erkek olduğu ortaya çıkıyor.
08:54Kız gibi davranışlar gerçekleştirirken.
08:56Kastettiğim yani oyuna istenmeyen bir kişi dahi dahil olabiliyor.
09:00Bu konuda Roblox yetkilileri diyor ki oyun zaten ortalama 45 ve 1 saat arası sürüyor diyor.
09:06Kondo denilen oyunlar.
09:08Bu oyunları engellemek için girdiğimizde oyun zaten ortadan kalkmış oluyor.
09:12Dolayısıyla diyor bununla ilgili biz bir şey yapamayız.
09:15Hayır böyle bir şey yok.
09:16Yani bu işleri bilen bir yazılım buna kod eklediğiniz takdirde aslında kimlerine ilişecek veya hangi tür yazışmaların gerçekleşeceği söz konusu.
09:25Burada Roblox firmasının para kazanmak amacıyla ve özgürleşme mottosuyla her şeyi serbest bırakmasından kaynaklanıyor.
09:33Dolayısıyla belki bu tür şeyleri düşünmüyorlardı ama yenilen noktada bununla ilgili ciddi raporlar sunuldu Roblox'a.
09:40Ama hiçbir önlem alınmadığı gözlemleniyor.
09:42Hatırlanacağı üzere Meta'da örneğin bu Metaverse'ü konuştuğumuz dönemlerde Muhammed Sefa Bey.
09:48İsmini tam hatırlayamadım ama bir oyun platformunu geliştirdi Meta şirketi.
09:54Orada bir kadına sama anlamda cinsel bir taciz uygulandığı haberlere gelmişti.
09:59Bununla ilgili Meta örneğin bir düzenleme yapma ihtiyacı oyunu geri çekip tekrar bir düzenleme yapma ihtiyacı duydu.
10:07Yani kastettiğim istediğiniz algoritma ya da kodlar ekleyerek bir takım önlemler alabiliyorsunuz.
10:12Ama Roblox bu anlamda bu önlemleri almıyor.
10:15Alamadığını ifade ediyor.
10:17Alamadığını ifade etmekte olayı bence sulandırmayla alakalı.
10:21Çünkü kodla yapılan bir şey bu.
10:23Belli kodlar eklendiği takdirde çocukların bu istenmeyen durumlarla hatta yetişkinlerin istenmeyen durumlarla karşılaşması ortadan kaldırılmış olur.
10:31Türkiye'de, BTK'da bunu istiyor zaten.
10:34Ondan mahkeme kararında da gereği yapıldığı takdirde açılacak.
10:37Çünkü erişim engeli getirdi, yasaklanmadı.
10:40Hep bu vurgulanıyor.
10:42Türkiye yasaklar ülkesiymiş gibi.
10:44Yasak değil, hukuk kurallarına uymadığı için erişim engeli getiriliyor.
10:48Geçici süre erişim engeli getirilmiş.
10:50Roblox yetkilileri bununla ilgili ben ilerleyen günlerde sunum yapacaklarını ve yapılması istenen ortak çalışmalar masaya atılacağını,
10:58hatta zaten birkaç gün sonra dijital mecralar komisyonunun bununla ilgili platformlarla ilgili açıklamalar yapacağı basına da yansıdı.
11:06İlerleyen günlerde kapsamlı bir açıklama yapılacağını düşünüyorum.
11:09Ama zaten bu bir partinin, bu kişinin, bir kurumun bir durumu söz konusu değil.
11:14Bu tür bir ülkeyi ilgilendiren bir durum.
11:16Çocuklar bizim gideceğimiz diyoruz.
11:18Aile bütünlüğümüz önemli diyoruz.
11:20Dolayısıyla bu tür propaganda ya da içeriklerin kaldırılması noktasında devlet gereğini yapıyor.
11:25Ve erişim engeli getiriyor.
11:27Bakın yasaklamıyor.
11:28Çünkü belli ülkeler yasaklıyor bunu.
11:30Biz yasaklamıyoruz, erişim engeli getiriyoruz.
11:32Milli ya da manevi hassasiyetlerimize uygun içeriklerin olması konusunda o kurumsal şirkette gereğini yapmasını istiyoruz ve talep ediyoruz.
11:41Bunu yaptığı takdirde de faaliyetlerini yürütebileceğini söylüyoruz.
11:44Durum bundan ibaret.
11:46Gerçekten çok önemli bir noktaya parmak bastınız Tunay Bey.
11:49Çünkü yasaklama ve erişim engeli hakikaten birbirinden başka şeyler.
11:53Fakat maalesef sosyal medyada özellikle gençler nezdinde bu pek farklı gibi görünmüyor ve algılanmıyor.
12:01Efendim şimdi devam edecek olursak Instagram erişim engeli ile alakalı hatırlarsak geçtiğimiz haftalarda problemin ana saç ayaklarından bir tanesi.
12:11En son Orta Doğu'da yaşanan en büyük gelişmelerden bir tanesi mesela.
12:15Hamas siyasi büro başkanı Hamas lideri İsmail Henye'ye şehit edildi.
12:19Dolayısıyla bütün bir İslam dünyası bütün Müslümanlar Henye ile alakalı taziye mesajları paylaştılar.
12:27Görseller paylaştılar.
12:29Ama Instagram bu taziye mesajlarının birçoğunu anında kaldırdı müdahale etti.
12:35Hesaplara işte bir takım kısıtlamalar getirdi gibi.
12:39Fakat bu kadar çok paylaşımın eş zamanlı olarak ve bu kadar nokta atışı olarak engellenmesi zannediyorum bir otomasyona ihtiyaç duyacak bir yapay zeka desteğine ihtiyaç duyacak bir işlem olabilir.
12:52Çünkü tek tek bu işlemlerin yapılması takdir edersiniz ki pek mümkün görünmüyor.
12:57Dolayısıyla eğer böyle bir sansür böyle bir uygulama Instagram için söz konusuysa bu bahsetmiş olduğumuz Roblox oyun platformu içinde geçerli olabilir mi?
13:07Biraz üzerine konuştunuz az evvel ama bu engellemelerin kötüye kullanımın önüne geçilmesi noktasında yeterli bir altyapı var mı dünyada böyle bir soru sorayım.
13:19Kesinlikle var bununla ilgili sadece birkaç kod yazmaktan ibaret bu.
13:23Siz örneğin bunu birçok platform yapıyor Muhammed Sefa Bey.
13:26Daha önce bu Ekim'deki Filistin'de yaşanan olaylardan önce de örneğin İsrail'in zaman zaman Filistin'de yapmış olduğu saldırılar ya da belli olaylarda
13:35Filistinli askerler deyince Youtube'da altyazı sekmesi ilk geliştiğinde terörist ifadesi kullanılıyordu.
13:41Yani bunu yazanlar zaten bilinçli yapıyorlar bu konuda problem yok.
13:46Veya İsrail'le ilgili paylaşımlar yapıldığında tüm dünyaya yayılmasında herhangi bir problem yok ama olumsuz bir ifade yazdığınızda
13:53ya da Filistin'in savunma ile ilgili bir takım içerikler koyduğunuzda ya da az önce sizin ifade ettiğiniz üzere İsrail'in şehit edilmesiyle ilgili başsağlığı mesajı
14:01burada insani bir tarafı da var bu olayın sonuçta biri şehit edilmiş ya da vefat etmiş baktığınızda bununla ilgili siz bir taziye mesajı yayınlıyorsunuz kurumsal anlamda ve kapanıyor.
14:12Şimdi bunlar çok basit şeyler.
14:14Hani algoritmayla veya birkaç kod ekleyerek gerçekleştiğiniz şeyler.
14:18Roblox'da da bu yapılabilir.
14:19Yani belli ifadeler yani.
14:21Geçen ifadeleri burada kullanmayayım mı?
14:23O ifadeleri tanımlarsınız yasaklı kelimeler.
14:25Bunu kullanan partiye oyundan atılabilir.
14:27Zor bir şey değil.
14:28Veya belli görsellerin oluşturulması veya o işte LGBT paçavrasının oluşturulması ile ilgili.
14:34Bayrak demek istemiyorum ben ona kimse kusura bakmasın.
14:36Paçavrası oluşturulduğunda oyundan atabilirsiniz.
14:39Yani zor bir şey değil.
14:41Bunlar yapılabilir.
14:42İnstagram bunu zaten yapıyor.
14:43Siz de örneğin basit anlamda sosyal medya platformunu kullanırken kendinize ait görmek istemediğiniz kelimeleri koyduğunuzda onunla ilgili paylaşımlar sizin ekranınıza da gelmiyor.
14:52Yani bunu yapabiliyorsunuz zaten.
14:54Yani bunu kişisel anlamda size veriyorsa kurumsal anlamda bunu çok rahat bir şekilde yapabiliyorlar.
15:00İnstagram çifte standart sergiliyor mu?
15:03Kesinlikle sergiliyor.
15:04Örneğin Malezya Başbakanı Enver İbrahim'di galiba yanlış hatırlamıyorsam.
15:07Yine İsmail Haniye'nin şehit edilmesiyle ilgili bir bas sağlığı mesajı yayınlandığında kaldırıldı.
15:14Ama ertesi gün tekrardan doğru haber olarak tekrardan konuldu.
15:18Şimdi burada şu soru hakla geliyor.
15:20Yani biz 3. Dünya Halkesi miyiz o zaman?
15:23Bizim niye örneğin paylaştığımız hani vatandaşlarınkinden res geçiyorum bunu da doğru bulmuyorum ama.
15:29Örneğin kurumsal anlamda İletişim Başkanı Sayın Fahrettin Altun'un mesajı pat diye nasıl kaldırılabiliyor?
15:34Yani sadece sorun bundan ibaret.
15:36Instagram daha önce terör propagandasıyla ilgili ya da FETÖ içerikleriyle alakalı ya da YPG içerikleriyle alakalı uyarıldı.
15:43Bu uyarılarla ilgili çalışmalar yapılmadığından dolayı aslında sadece İsmail Haniye'nin şehit edilmesiyle ilgili olarak tam bu değil.
15:53Bu da evet bu sebeplerden bir tanesi ama geçmişi de var.
15:56Onun da özellikle 6. Zene.
15:57Tunay Bey şimdi Instagram sürecine birazdan geleceğim ama son soru olsun bu Roblox'la alakalı.
16:03Şimdi şirket sözcüsü 2022 yılında BBC'ye bir açıklama yapmış efendim.
16:07Orada çok küçük bir kullanıcı grubunun kasıtlı olarak kuralları ihlan ettiğini biliyoruz demiş.
16:12Şirket bu içerikleri kaldırmak için de elinden gelen çabayı yoğun bir şekilde sarf ediyor demiş.
16:18Anlaşılan orada bir hareketlenme var.
16:20Biraz önceki ifadelerinizden de yola çıkarak demiştiniz ki maddi kaygılarla şirket para kaybederken 2000'li yılların ortalarında yanlış hatırlamıyorsam.
16:29Bir politika değişikliğine giderek daha özgür bir platform sunmak gibi bir girişimleri olmuştu.
16:35Bu da tamamen mali endişelerle maddi endişelerle yapılan bir karardı.
16:39Şimdi bunu da göz önünde bulundurduğumuzda şu an Türkiye'de 10 milyon 15 milyon şeklinde bazı rakamlar ifade ediliyor.
16:46Varsayalım ki 10 milyon kullanıcı hiçbir platform için 10 milyon rakamı küçük bir rakam azımsanacak dikkate alınmayacak bir rakam değil.
16:54Dolayısıyla Roblox'tan bundan sonrası için nasıl bir geri dönüş bekliyorsunuz?
16:59Bir daha öncesinde ama Roblox'la Türkiye arasında herhangi bir görüşme olmuş mudur?
17:05Neler söylersiniz?
17:07Şimdi Roblox ekonomik kaygılarla özgürleşme fırsatı içerisinde faaliyetlerini yürüttü.
17:13Yani bunun dediğim gibi satış rakamları en düşük 450 liradan başlıyor.
17:172200 liraya kadar giden rakamlar söz konusu.
17:19Roblox içerisinde satın alma uygulamaları var.
17:22Az önce ifade etmiştim.
17:24Ve reklam yerlerinde ettilerseniz ciddi anlamda 9.5 milyon deniliyor ama rakamları herkes farklı telaffuz ediyor.
17:32Bu dijital oyunlarla ilgili espor federasyonunda kuruldu.
17:36Espor'un yapmış olduğu açıklamalar 9 milyon civarında deniliyor.
17:4010 milyon civarında da olsa da bunu görmezden gelebilecek bir durum söz konusu değil Roblox'la ilgili.
17:47Önceki dönemlerde yasal olarak uyarıldı mı bununla ilgili net bilgilerim yok.
17:51Ama birçok ülkede bununla ilgili şikayet olduğunu ve bizim ülkemizde de mahkemeyle ilgili şikayetler oldu.
17:56Ama kurumsal anlamda devletin buna ya da BTK'nın ciddi anlamda uyarısı olduğunu bilmiyorum.
18:01Olsaydı zaten mahkeme kararına göre BTK gereğini yapardı diye düşünüyorum.
18:05Demek ki ciddi anlamda uyarı yok sadece konuşturuyordu.
18:08Dediğim gibi konda uygulaması denilen durumlarda bu söz konusu.
18:12Yani müstehcen içerikler burada daha çok oluşuyor veya propaganda burada yapılıyor.
18:17Bunu da işte biz farkındayız.
18:19Gerekli önlemleri alıyoruz.
18:20Az önce ben bunu da ifade etmiştim size BBC'ye vermiş oldukları röportajda.
18:24Şunu diyorlar işte 45 dakikayla 1 saat arasında sürüyor bu oyunlar.
18:28Dolayısıyla biz bunu da test edene kadar diyor oyun diyor kapanmış oluyor.
18:33Dolayısıyla biz bir şey yapamıyoruz diyor.
18:34Hayır efendim böyle bir şey söz konusu değil.
18:36Az önce Instagram örneğine verdiğimiz gibi belli yasaklayıcı kelimeleri tanımlarsınız.
18:41Bu kelimeler kullanıldığında ya da bu görseller oluştuğunda o oyuncu veya o oyun kapatılabilir.
18:47Yani bu zor bir şey değil.
18:48Ama bunu yapmak istemiyorlar.
18:50Niye?
18:51Çünkü zaten amaç hem para kazanmak hem de uluslararası ölçekte birçok gruba göz kırpmak.
18:57Temel niyetinin bu olduğu ortaya çıkıyor zaten.
18:59Yoksa tüm dünyada şikayet olan belli unsurlarla ilgili neden önlem almaz bu kadar ciddi bir firma?
19:06Dünyada en çok oynanan oyun platformusunuz siz.
19:09Evet.
19:10Dolayısıyla burada bence iyi niyet yok.
19:13Türkiye'de dediğim gibi bir hukuk devleti olarak yapması gerekeni yaptı.
19:18Alınan mahkeme kararı şu an uygulanıyor.
19:21Erişim engelli getirildi.
19:23Bununla ilgili Türkiye'nin söylemiş olduğu durumlarla ilgili çalışmalar yapılırsa
19:28erişim engelli en kısa zamanda kaldırılacak diye düşünüyorum.
19:32Bunları söyleyebilirsin.
19:33Şimdi Tunay Bey şöyle bir madde var.
19:36Elimde Adana 6. Sulh Ceza Hakimliğinin kararı da bulunuyor.
19:41Orada şöyle bir madde var.
19:43Teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya
19:48ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda
19:53internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilir.
19:59Yani anladığım kadarıyla burada denilmek istenen şu zararlı olan sizin bahsetmiş
20:05olduğunuz konda uygulaması zararlı olan uygulamanın erişime engellenmesi ya da
20:10burada yasaklanması konusunda bir girişim yapılıyor.
20:13Fakat bu yapılamadığı bunun bu noktada bir karşı taraftan destek ya da uzlaşma
20:19elde edilemediği takdirdeyse bütün bir platforma bir erişim engelli getiriliyor.
20:26Dolayısıyla buradan da şu sonuç çıkabilir.
20:29Roblox yöneticileriyle Türkiye arasında çok fazla bir irtibatın olduğu düşünülmeyebilir.
20:36Düşünmeyebiliriz şu an için.
20:38Çünkü başka bilişim uzmanlarıyla sosyal medya uzmanlarıyla da görüştüğümüzde
20:45basına aktarılan da herhangi bir devlet tarafından biz görüşme yaptık şeklinde
20:50bir bilgi yok deniyor.
20:52Efendim bu durum böyle şimdi biraz önce instagramdan bahsettik instagramda çok daha
20:59farklı konular var.
21:01Çünkü instagramın biraz önce siz Fahrettin Altun'dan bahsettiniz efendim.
21:05Diyanetçileri başkanı Ali Erbaş'ın gönderisi erişim engelinden birkaç gün sonra kaldırılıyor.
21:12Yani burada bir kasıt aramak gerekiyor mu acaba soru ama asıl soru şu olsun.
21:18Efendim instagram Amerika Birleşik Devletleri'ne davrandığı şekilde mi davranıyor?
21:24Türkiye'ye ya da diğer ülkelere bunu niçin soruyorum?
21:27Farz edelim ki bir kişi suç işliyor ve bu işlediği suçu videosunu görselini fotoğrafını
21:35yazısını bir şekilde instagramdan paylaşıyor.
21:38Devlet yetkilileri devlet makamları instagrama bu kişinin ipsi nedir diye sorduğunda acaba
21:45cevap alabiliyor mu?
21:47Dolayısıyla instagram ülkeler arasında bir çifte standart uyguluyor mu?
21:52Politikaları konusunda ne dersiniz?
21:54Bu bir şekilde belli oluyor.
21:57Örneğin işte bu Türkiye'nin beklediği instagramdan beklediği terörle ilgili beklediği durumlara
22:04bakıldığında örneğin işte ypg ve FETÖ'yü biz terör örgütü olarak dünyada kabul etmiyoruz
22:09diyor.
22:10Şimdi bakıyorsunuz diyorsunuz ki Hamas'la ilgili neden içerikler kaldırılıyor?
22:14diyor ki Hamas'ı diyor Amerika terör örgütü olarak kabul ediyor diyor.
22:17Şimdi biz de Hamas'ı terör örgütü olarak kabul etmiyoruz.
22:20Ne olacak?
22:21Şimdi burada işte zaten çift taraflı davrandığı çifte standart uyguladığı net bir şekilde
22:26ortaya konuyor.
22:27Avrupa'da da benzer durumlar söz konusu.
22:29Bakın biz bunu geçtiğimiz yıllarda da yaşadık.
22:32Muhammed Sefa Bey WhatsApp bize örneğin Avrupa'da kişisel verilerin korunmasıyla ilgili
22:38üçüncü taraflara paylaşılmasıyla ilgili bir dayatma yaptı.
22:41Biz burada örneğin milli bir duruş sergiledik.
22:43Dijital bir göç yaşandı.
22:44Yani yerli ve milli yazılımlar ya da belli ülkelerin yazılımlarına yönlendirip
22:48WhatsApp herkesi kapatma eğilimini gösterdi.
22:50Burada milli tavır gerekiyor.
22:52Yani bu dediğim gibi bir partinin bir kişinin bir kuruluşun problemi değil.
22:57Bu ülkemize karşı yapılan bir hamle biz nasıl FETÖ'den ya da YPG'den PKK'dan
23:02ciddi anlamda problem yaşıyor muyuz ülkede?
23:04Yaşıyoruz yani bunu belli kişiler ya da kurumlar ya da partiler yaşamıyor ki.
23:09Bunu herkes yaşıyor.
23:10Dolayısıyla ülke olarak da biz hukuk kuralları çerçevesinde diyoruz ki biz
23:15ülke bütünlüğümüze karşı çıkan bu unsurların ya da çocukların ya da ailenin gelişimini
23:19etkileyen işte cinsel içerik ya da LGBTİ içeriklerin engellenmesi noktasında sizden
23:25çalışmaları bekliyoruz diyoruz.
23:27Yani bu gayet açık anlaşılır bir şey.
23:30Yani bu bir yasaklaması niyetiyle ya da bir tarafların susturulması niyetiyle gerçekleşmiyor.
23:35Bu belli yani daha önceki olaylarda da böyle oldu.
23:38Yani bakıldığında.
23:39Şimdi gündemde diğer sosyal medya platformlarında okuyorsunuz.
23:42Aklı hayale gelmedik belli şeylerin işte Türkiye yasaklar ülkesi.
23:46Böyle bir şey yok.
23:47Ya Türkiye yasaklar ülkesi de eskiden.
23:49Evet biliyoruz.
23:50Neyin yasaklandığını herkes biliyor zaten.
23:52Şu an tamamen özgürlükçü bir ortam var.
23:54Bu özgürlükçü ortam içerisinde sadece yapılan nedir?
23:57Hukuk kurallarına uymayan şirketlerin Sayın Cumhurbaşkanı burada çok güzel bir
24:02tabirde kullanıyor.
24:03Dijital faşizm.
24:04Siz mafya mısınız diyor.
24:06Sizin kurallarınız mı bizim hukuk kurallarımız mı geçerli?
24:09Her ülkenin hukuk kurallarına uyuyorsan Türkiye Cumhuriyeti de üçüncü dünya ülkesi
24:13değil bizim hukuk kurallarımıza da uyacaksınız.
24:15Buna göre diyor.
24:16Buradaki faaliyetlerinizi ya da ticari ilişkilerinizi buna göre yürüteceksiniz
24:20diyor.
24:21Bizim beklediğimiz net bir şekilde bu.
24:23Yani herhangi bir atışma ya da bir doğumdan değil hukuk kurallarını ihlal ettiğinden
24:27dolayı bu tür erişim engelleri getiriliyor ve bununla ilgili de az önce ifade ettiniz.
24:32Bir de üstüne beş altı gün geçtikten sonra Diyanet İşlevi Başkanı'nın mesajını
24:37kaldırılması sanki bir inatlaşma gibi söz konusu.
24:40Yani Türkiye çünkü bu sert tutumunu kuralların uygulanması noktasındaki dik
24:44duruşunu gösteriyor.
24:45Ben bunu böyle yorumluyorum ve bunun üzerine farklı bir hamle yapılmış gibi geliyor.
24:50Bir de şöyle bir şey var.
24:52Yani bu %'yi teyit etmedim ama arkadaşlardan duyduğum kadarıyla bana getiren bilgi.
24:57Örneğin Meta grubunun instagramla ilgili söylüyorum.
25:00Şirket yetkililerin Türkiye'ye gelerek herhangi bir açıklama dahi yapmadıklarının
25:04online toplantı yapıldığını söyleniyor.
25:06Bu da yani ülkeyi ciddiye almadıklarını da gösteriyor.
25:10Burada o yüzden diyorum bu bir kişinin bir kurumun bir partinin meselesi değil.
25:14Ülkenin Whatsapp'ta olduğu gibi bir tavır alarak olayı farklı taraflardan çözerek
25:19yok VPN kullanarak bilmem ne yaparak instagramı aslında kullanmamamız gerekiyor.
25:24Çünkü instagramın ülkeye önce Türk milletine bir saygı duyması ve hukuk kurallarını
25:29kullanması ülkeyi tanıması gerekiyor.
25:31Bununla ilgili iş ve işlemlerini hukuk çerçevesinde yapması gerekiyor ki instagram
25:36erişim engeli kaldırılsın.
25:38Evet Tunay Bey şimdi son 4-5 dakikanın içerisindeyiz ama şu soruları da sormadan edemeyeceğim.
25:43Efendim instagramda özellikle gelinen süreçte geçtiğimiz günlerde de bazı görüşmeler
25:48yapıldı.
25:49Fakat takdir edersiniz ki sosyal medya kullanıcıları görüşme yapıldı.
25:54Şunlar görüşüldü şöyle denildi.
25:56Karşı taraf bunu söyledi değil de 2 cevap bekliyor.
26:00Açıldı ya da açılmadı.
26:02Dolayısıyla bu beklentinin karşılanması ne kadar sürer?
26:06Öngörünüzü rica edeceğim.
26:08Instagram erişim engelinin kalkması söz konusu mu?
26:11Kalkarsa ne zaman ya da hangi şartlar altında gerçekleşir diye bir soru yönelteyim size.
26:16Sonra VPN kullanımıyla alakalı da birkaç soru soracağım efendim.
26:20Şimdi ülkemizin haklı olarak ortaya sürmüş olduğu argümanları kabul etmiyor instagram.
26:26Dediğim gibi yani biz FETÖ'yü terör örgütü olarak dünya kabul etmiyor.
26:30Dolayısıyla biz kabul etmiyoruz.
26:32Topluluk kurallarımıza bu uymuyor diyor.
26:34PKK'yı da terör örgütü olarak görüyoruz.
26:36Dünya literatüründe bu var.
26:38Ama YPG'yi kabul etmiyoruz diyor.
26:40Veya LGBT ile ilgili belli içeriklerin yasaklanması veya Türkiye'de gösterilmemesiyle ilgili istekte bulunuyoruz.
26:46Hayır bu bizim topluluk kurallarımıza uymuyor diyor.
26:48Şimdi dolayısıyla o zaman siz her isteyen kendi kurallarını az önce işte Cumhurbaşkanı ifade ettiği gibi mafya olarak kendi dayatmalarınızı gerçekleştireceksiniz.
26:59Bu tamamen işte dijital faşizm.
27:01Yani belli şirketler ülkeyi tanımayacak.
27:03Bu kurallarının kendi dayatmalarını gerçekleşecek.
27:06Dolayısıyla bununla ilgili ara yol bakın bizim yetkililerimiz de.
27:10Örneğin başta Ulaştırma Bakanımızın veya BTK temsilcinin açıklamaları hep olumlu yönde.
27:17Yani açıklamaları ne diyor?
27:19Olumlu gelişmeler yaşıyoruz diyor.
27:21Yani aslında çözüm bulmak niyetindeyiz.
27:23Yani biz yasaklama durumunda değiliz.
27:26Ama Instagram bununla ilgili bence geri adım atmadığı kişisel olarak benim yorumum, gözlemim.
27:31Dolayısıyla Instagram bizim hassasiyetlerimizi veya hukuk kurallarımızı, politikalarımızı uyguladığı zaman ara bir yol bulunup tekrardan açılacağını düşünüyorum.
27:40Görüşmelerin tabii olumlu bir havada geçtiği dediğim gibi yetkililer tarafından açıklanıyor.
27:45Ama Instagram gerekeni yapmıyormuş algısı oluşuyor.
27:48Yani burada dediğim gibi birazcık sabredeceğiz ve belli bir duruş ve tavır sergilememiz lazım.
27:53Evet bu önemli geçiş dönemlerinde nasıl durduğumuz çok önemli gerçekten.
27:58Şimdi Tunay Hocam eğitim sosyoloğu olarak size bu soruyu önemini binaen bir kez daha hatırlatarak sormuş olayım izleyenlerimize.
28:09Instagram'ın erişim engeli alması sonrasında malumunuz olduğu üzere VPN kullanımında inanılmaz bir artış gösterildi.
28:18Yani sosyolog tarafınızı neden baskılayarak vurgulayarak söylüyorum.
28:22Şundan dolayı biz mikrofon uzatıyoruz.
28:26VPN kullanıyor musunuz dediğimizde evet kullanıyoruz diyenlerin niçin kullandığı şöyle açıklanıyor.
28:34Arkadaşım kullanıyor, amcam kullanıyor, dayım kullanıyor, babam kullanıyor.
28:38Herkes kullanınca daha güvenli olduğunu mu düşünüyorsunuz sorusuna ise evet şeklinde cevap veriyorlar.
28:45Fakat uzmanlar da VPN konusunda çok dikkatli olunması noktasında bu yaralarda bulunuyorlar.
28:50Nihayet yerde de sizden de bülteni kapatmadan evvel bir tavsiyelerinizi almak isteriz.
28:57VPN kullanımı noktasında neler söylersiniz?
29:00VPN kullanımı banttan atması ya da erişim engeli geldiği takdirde o ilgili siteye ulaşmak amacıyla
29:07şöyle izah ederim daha somutlaştırmak adına.
29:10Örneğin siz 10 şeritli bir yolda gidiyorsunuz.
29:1210 şeritli yol tek şerit haline getiriliyor.
29:15Buna banttan atması diyoruz.
29:16Yani trafik sıkışıyor ya ve o yolu 10 şeritli yolu tamamen kapatıyoruz.
29:21Kapattığımız takdirde bir üst geçit ya da bir alt geçit ya da bir yan yol veriliyor.
29:25Örneğin yolla otobanlarda yapılırken.
29:27Bu yan yollardan gitmeniz anlamına geliyor VPN.
29:30Dolayısıyla o siteye erişiyorsunuz.
29:31Ama şöyle bir durum söz konusu.
29:33VPN'lerin ücretsiz versiyonları var.
29:35Yani telefona girdiğiniz takdirde hemen ücretsiz bir şekilde indirebiliyorsunuz.
29:39Şimdi burada bir son işareti koymak lazım.
29:41Niye size böyle bir imkan verilsin?
29:43Yani VPN sizin IP veya DNS ayarlarınızı değiştiriyor.
29:47Farklı bir ülkeden giriyor musunuz gibi.
29:49Yani şu an Instagram'a Türkiye'de erişilemiyor ama.
29:51Örneğin Yunanistan'a veya Almanya'ya gittiğinizde kendi hesabınıza girebiliyorsunuz.
29:56Çünkü buradaki sunuclar ona kapatılmış durumda.
29:58VPN bunu sağlıyor.
30:00Ama ücretsiz olduğu takdirde güya siz kimliğinizi saklıyorsunuz.
30:04Hani IP'nizi saklıyorsunuz veya internet trafiğinizi göstermemek için DNS ayarlarınızı değiştiriyorsunuz.
30:10Mantığı var.
30:11İsviçre'den bağlanıyormuş gibi giriyorsunuz.
30:13Ama sizin tüm trafiğinizi o VPN şirketleri, sözdeki VPN şirketleri saklıyor.
30:18Bununla ilgili hatta şöyle bir şey var.
30:20VPN kullananlar bilecektir.
30:22Özellikle ücretsizler.
30:24O trafiğin akışı yavaşlıyor.
30:27Çünkü sizin evdeki bağlandığınız internetin hızını bir dahi sizden sömürüyorlar.
30:32Yani size güya ücretsiz hizmet veriliyor ama sizinle ilgili tüm bilgiler kayıt altında olabiliyor.
30:37İleride bununla ilgili ciddi problemler yaşarsınız.
30:40Hatta o trafik akış gerçekleştirirken Muhammed Sefa Bey, size casus yazılımlar yüklenme imkanları da var.
30:46Çünkü kapınızı tamamen açıyorsunuz.
30:48Hiçbir güvenlik kıvarı olmuyor VPN ayarlarında.
30:51Ama ücretli VPN'ler tavsiye ediyor musunuz?
30:54Bu Instagram için de bunu tavsiye etmiyorum.
30:56Çünkü bilgi tavırı çok çok önemli.
30:58Ama kullanılacaksa ücretli VPN'lerde en azından kurumsal anlamda bir muhatabınız var.
31:03Dolayısıyla bunlar kablo hizmetlerinde de örneğin bazen VPN'ler kullanılabiliyor.
31:08Ücretli VPN'lerden bahsediyorum.
31:10Bunlar belki en azından daha güvenli olabiliyor ama
31:14Instagram için VPN bu dönemde kullanmamak birazcık sabretmek lazım.
31:18Instagram yoksun diye bir şey çıkardılar.
31:20Yok insanlar tatile gitmiyormuş, doğum günü kutlayamıyormuş.
31:23Ülkenin milli bir durum söz konusu.
31:25Burada 3-5 gün paylaşmaksak elbette ben de bunun farkındayım.
31:29Az önce ifade ettiniz.
31:30Eğitim, sosyoloji, dijital kültür çalışıyorum.
31:32Artık durum şuna döndü.
31:34Düşünüyorum öyleyse varımdan, görünüyorum öyleyse varıma döndü.
31:38Yani insanlar kendilerini göstermek arzusu içerisindeler.
31:42Ama burada sabretmemiz gerekiyor.
31:44Yani VPN'e de bu anlamda önermiyorum.
31:47Hem dijital güvenlikle ilgili ücretsizlerin ciddi anlamda problem, ciddi sıkıntılar yaşayabilirsiniz.
31:52Yani bunun mottosu ne?
31:54VPN kullandığınızda güya kimliğinizin saklanması.
31:56Hayır.
31:57Kimliğinizle ilgili tüm veriler toplanıyor.
31:59Yani siz istemediğiniz işte bayis ya da kumar sitelerine de VPN kullanarak Türkiye'de giriliyor.
32:04Çünkü yasaklamalar var.
32:06Veya müstehcenin birçok web sitesine.
32:08Dolayısıyla bunların tüm trafiklerini saklanıp ileride şantaj dahi edinebilirsiniz.
32:13Çünkü hiç bilmediğiniz bir şirket alıyorsunuz.
32:15Özellikle arama motorlarındaki VPN'ler var.
32:19Belli kullanıcılar bunu da kullanıyor.
32:21Sanıyorlar ki tamamen güvenli.
32:23Hiç de değil.
32:25Tavsiye etmiyorum.
32:26Dolayısıyla dijital güvenlik anlamında.
32:28Peki.
32:29Katkılarınız için çok teşekkür ediyoruz.