Çanakkale Savaşları'nda siperleri ele geçirmek için kullanılan lağım tünelleri, hala savaşın izlerini taşıyor. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Atatürk ve Çanakkale Savaşlarını Araştırma Merkezi (AÇASAM) Müdür Yardımcısı Dr. İsmail Sabah, bölgedeki tünellere ilişkin çarpıcı detayları anlattı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Laham savaşları artık Çanakkale Muharebe sahasında başladıktan sonra yeni yönteme
00:14karşı alınması gereken bir dizi önlemler vardı.
00:17Şu an yansıda görmüş olduğumuz belgede Mustafa Kemal Bey'in bu konuda vermiş
00:21olduğu emirlerden bir tanesi ve belgeye baktığımız zaman şundan bahsettiğini
00:25görüyoruz.
00:26Öncesinde başka şeylerden bahsediyor.
00:27Bundan başka Laham ile ilerlediği istikametleri geceliğin mümkün olan mahallelerde cephe
00:32ilerisinde 10-15 metre mesafede müferrit neferler yatırıp zemini dinlemek lazım
00:37olduğu gibi geceleri mümkün mahallelerde cephe ilerisinde 10-15 metre mesafede müferrit
00:42askerler çıkarıp zeminin dinlettirilmesini emrediyor Mustafa Kemal.
00:46Çanakkale Muharebeleri denince akıllara hep 18 Mart Boğaz Muharebesi ve siperler
00:52akta gelmekte.
00:53Fakat Çanakkale Muharebeleri'nin pek de bilinmeyen bir diğer yönü ise yer altında
00:57devam ede gelmekte olan savaştı.
00:5925 Nisan 1915 tarihinde başlayan kara muharebeleri hemen akabinde gerçekleşen
01:04karşılıklı saldırılar sonucunda muharebede yani muharebe arazisinde karşılıklı
01:08siperler birbirine çok fazla yaklaşmıştı.
01:11Özellikle bulunduğumuz noktada yani Bomba Sırtı'nın ismini verdiğimiz alandaki
01:15mevziler 8-10 metre mesafeye kadar birbirine yaklaşmıştı.
01:20Mesafenin azlığına rağmen açıktan bir türlü ilerlenemiyor oluşu tarafları
01:25yeni bir çözüm bulmaya itmişti.
01:27Lahımcılık aslında Türk ordusunun yeni kullandığı bir metot değildi.
01:30Osmanlı Ordu Teşkilatı'nda da zaten Lahımcı Ocağı'nın varlığı bilinmekteydi.
01:34Ve Çanakkale Savaşları da yani Çanakkale Muharebeleri de siper savaşlarına dönüştükten
01:39sonra ve açıktan biraz önce ifade ettiğimiz gibi makine tüfeklerin ve donanma atışının
01:44tesirinden dolayı bir türlü ilerlenememesi sebebiyle Türk askeri bu metodu Çanakkale
01:49Muharebeleri'nde de kullanmaya karar vermişti.
01:52Bu amaçla 5. Tümen Cephesi'nde 5. Tümenin 14. Alayına bağlı ve şu an bulunduğumuz
01:57Bomba Sırtı Güneyi'ndeki mevzilerde Kuizpost mevzilerine çok yakın olduğu için mesafe
02:038-10 metreye kadar düşmüş olduğu için burada Anzak siperlerine karşı tünel açılması
02:09kararlaştırılmış.
02:10Hem Avustralyalılar, Yeni Zelanda'lar hem de Türk tarafı karşılıklı siperatları
02:20altından onlarca tünel kazmaya başladı ve aradan 109 yıl gibi bir zaman geçmiş
02:26olmasına rağmen hala muharebe sahasında bunların izlerini görebilmekteyiz.
02:31Yani en azından ziyaret güzergahında dahi şu an ağzı açık ama giriş yasak olan
02:36çünkü hala çökme tehlikesi olduğu için giriş yasak olan tüneller bulunmakta ve
02:41ziyarete açık olmayan ormanla kapalı alanlarda dahi yapmış olduğumuz araştırmalarda bu
02:47tünellerden hala birçoğuna tesadüf etmekteyiz.
02:50Bu tünellerin içerisinde daha önce yapmış olduğumuz resmi izinlerle yapmış olduğumuz
02:54çalışmalarda özellikle tünel duvarlarında tabi bunlar karanlık sonuçta yer altında
02:59ilerliyorsunuz.
03:00Tünellerin böyle kenarlarına uyuklar kazıldığını yani mum veya aydınlatmak için ya da gaz
03:05bası koymak için kazılmış uyukları görmekteyiz ve hala kopçaların yani ceketini asmak
03:11için demir kopçaların toprağa saplanıldığını görmekteyiz.
03:15Yani hala bu tüneller 109 yıl geçmesine rağmen muharebenin izlerini taşımaktadır.