Almanya seçimlerinde Nazi esintisi mi var? | VİDEO
Almanya'nın Thüringen eyaletinde aşırı sağ Nazilerden bu yana ilk kez birinci parti oldu. Almanya'nın Thüringen Eyalet Meclisi seçimlerinde aşırı sağcı Almanya için Alternatif Partisi yüzde 30,8 oy alarak birinci olurken, Saksonya Eyalet Meclisi seçimlerinde Hristiyan Demokrat Birlik Partisi yüzde 31,5 oyla ilk sırada yer aldı. Detayları CNN TÜRK Berlin Temsilcisi Erhan Merttürk aktardı.
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Almanya Başbakanı Olaf Scholz'un açıklamasıyla o zaman başlayalım.
00:04Onların iktidara gelmemesi lazım bir şekilde yerleşik partiler bir koalisyon kurması
00:09lazım ifadesini kullandı.
00:11Meltem, söylediğin gerçekten tarihi bir nokta.
00:15Nazi döneminden bu yana, yani demokratik Almanya Cumhuriyeti kurulduğundan bu yana
00:20aşırı sağcı bir parti ilk defa bir eyalette seçimlerden birinci parti olarak çıkıyor.
00:25Hem Thüringen eyaletinde %32.8 oranında oy aldı.
00:29Saksonya eyaletinde ise, Zaksin eyaletinde ise %30.8.
00:34Yani her üç kişiden biri bu eyaletlerde aşırı sağcı bu partiye oy vermiş oldu.
00:40Yani bu gerçekten olayın dramatik boyutunu gözler önüne serem bir gerçek.
00:45Ancak bunlar her iki eyaletleri bu kadar yoğun, bu kadar büyük oy almış olmalara
00:50rağmen hükümete gelmelerini, eyalet parlamentosunda hükümet kurmalarını beklemiyoruz.
00:55Çünkü yerleşik tüm siyasi partiler, diğer partiler AFD ile koalisyon kurmayacakları
01:00yolunda açıklamalarda bulundu.
01:02Ama sen de biliyorsun ki siyasette rüzgarlar nereden ne zaman nasıl esicek bilemiyoruz.
01:06Ama şu anki durumda partilerin AFD'nin iktidara gelmesini eyaletlerde beklemiyoruz.
01:13Ama Alman medyası bugün bütün manşetlerde şu soruyu soruyor Meltem.
01:17Nasıl oldu da, nereden oy aldı da bir anda oyları %30'un üzerine çıktı aşırı sağcı bu parti?
01:24Buna vermiş oldukları cevap her kesimden, yani siyasi yelpazenin her boyutundan Meltem
01:28oy almışlar.
01:29Hatta yapılan kamuoyu araştırmalarında eyaletteki sol partiden, yani siyasi yelpazenin
01:34en solundaki partiden bile 23 bin kişi bu partiye oy vermiş.
01:38Tabii ki korkulardan besleniyorlar, tabii ki mültecileri kullanıyorlar.
01:41Ama daha doğrusu insanların bir tekki partisi olarak bunu gördüklerini biliyoruz.
01:46Başta söyledim partinin ismi Alternative für Deutschland, yani Almanya için alternatif partisi.
01:52Mevcut siyasi partiler sorunlara çözüm bulamayınca insanlar da otomatikman alternatife yönelmeye başladılar.
01:58Bu tepki oyları da tabii ki bunda bir konu ama mülteciler mevzusunu ayrı bir paranteze
02:03çalıp özellikle tüm siyasi partiler bu noktada muzdarip Almanya'daki tabii ki
02:08Suriye'den geldiler, tabii ki Afganistan'dan geldiler ama bunun üzerine bir de Ukrayna'dan
02:12gelen mülteciler oldu Meltem.
02:14Bu sayı giderek arttığı için toplum içerisinde bu konuda bir hassasiyet oluştu.
02:19Bunların geri gönderilmesi, mülteci sayısının çok fazla olduğu ve AFT buradan çok güzel beslendi.
02:24Oy değişirdi ve şu anda %30 civarında bu banda oturmuş durumda.
02:29Şunu söyleyelim korkutucu bir nokta genç seçmen de yoğun olarak AFT'ye oy verdi.
02:34Önümüzdeki sene Almanya'da gelen seçimler var Meltem.
02:37Erhan aşırı sağında yükselişini de sık sık konuştuk seninle zaten.
02:44Şunu merak ediyorum Almanya'da mesela bu noktada bir tedirginlik var mı?
02:50Kesinlikle bir tedirginlik var.
02:53Çünkü İtalya'daki aşırı sağa ya da Fransa'daki aşırı sağa benzemiyor Almanya'nın sağcıları.
02:58Yani şimdi hani sana sorduğum zaman aklında böyle neonazi aşırı sağcı neye benzer diye
03:05hemen bir resim oluşuyor muhtemelen işte postallı siyah deri ceketleri olan saçları olmayan
03:11ama artık onlar yerini kravatlı eğitimli bilgili kesimlere bıraktı.
03:16Biliyorsun hani haberini yaptık gençler kalktı Almanya Almanlarındır yabancılar dışarı diye bir partide konuştuk.
03:21Bunlar Almanya'nın üst kesiminden gençler eğitimli gençleri.
03:25Yani ırkçılık toplumsal boyuta dağıldığı için bir korku oluşuyor.
03:29Şunu söyleyelim AFT'nin adayı Hök'e yapmış olduğu açıklamada bize ırkçı diyorsunuz ama biz toplum partisiyiz.
03:36Yani halk partisiyiz. Artık %30'luk bir oranla bu boyuta da oturduğunu söyleyebiliriz.
03:42Ama bu oylar tabii ki biraz da emanet oylar.
03:45AFT'nin derinlemesine bir siyaseti yok. Ne ekonomide ne eğitimde ne de o göçmenlerle ilgili mevcut.
03:51Sadece korkularla beslenmiş bir siyasi partiden bahsediyoruz.
03:54Ve esas en büyük korkudan bahsedeyim sana o da önümüzdeki sene Almanya'da genel seçimler var.
04:00Eğer AFT bu oy oranını federal baza taşırsa o zaman Almanya'nın geleceğinde söz sahibi olmaz.
04:08Böyle bir risk var. Böyle bir endişe var.
04:12Eğer AFT bu iki eyalette %30'a ulaşmışsa diğer bölümlere de diğer eyaletlere de bunun sirayet etmesi söz konusu Meltem.
04:19Yani böyle bir risk var. Bunu görmezden gelemezler.
04:23Ve şöyle de bir gerçek var. Eğer bu parti %30 oy alırsa ki bu eyaletler için de aynı şeyi parti yöneticileri söylüyor.
04:29Halk bizi seçti. Siz bizi iktidara koymuyorsunuz. Koalisyon yapmıyorsunuz.
04:33Demokrasiye karşı ifadesini kullanıyorlar.
04:36Eğer Almanya'da önümüzdeki yıl yapılacak seçimlerde AFT %30'un üzerinde bir oy alırsa
04:42Almanya'da federal hükümetin başına gelme ihtimali var.
04:45Bu Türkiye için çok zor bir durum. Bu Türkiye burada yaşayan Türk vatandaşları için çok zor bir durum olacak.
04:50Ki olası diyorsun.
04:52Çünkü bunların temel siyaseti olası.
04:55%5'lerden bahsediyorduk Meltem.
04:57Yani bunların 15 yıl önce aşırı sağcı bir parti %5 oranında oy alıp...
05:01Peki bu yükseliş neden oldu Erhan bu kadar?
05:04Mesela önceki yıllara baktığımızda da böyle miydi?
05:08Yani toplumun içerisinde belki vardı ama yerleşik siyasi partilerde insanlar bir çözüm bulmaya çalışıyorlardı.
05:15Bu seçimlerde iktidardaki tüm partiler oy kaybetti Meltem.
05:19Sosyal Demokrat Parti, Yeşiller, FTF hepsi oy kaybetti.
05:23Hristiyan Demokrat Birlik Partisi AFD'ye siyasi olarak yakın bir parti sahada yer alıyor.
05:28Onlar da baktığımızda AFD'ye en fazla seçmen veren, en fazla oy kaybeden partilerden biri.
05:34Yani açık ve net Almanlar yerleşik mevcut siyasi partilerin sorunlara çözüm bulamayacağını düşündükleri için bir alternatife yönelmeye başladılar.
05:44Bu partide aşırı sağcı AFD.
05:47Ne kadar söylemlerini sertleştirirlerse Meltem, yabancılar hakkında, Müslümanlar hakkında, oylarını o kadar arttırıyorlar.
05:54Bu da bir gerçek.
05:55Doğal olarak bir köz var, aşırı sağcı, ırkçı bir köz var.
06:00Onu birazcık rüzgarla üflediğin zaman altından kor çıkıyor.
06:03Bugün o koru gördük.
06:05Yüzde 30 olarak Saksonya'da ve Thüringen eyaletinde.
06:08Ve Almanya'nın en büyük endişesi, bunun tüm Almanya'ya yayılarak bu oranın federal bazda söz sahibi olması, bu siyasi partinin.
06:16Hükümet olmasa bile, düşünsene Meltem, yüzde 30'luk bir oranla federal mecliste oturacaklar, ana muhalefet olacaklar.
06:23Bu da Almanya'nın geleceği açısından, ülkedeki göçmenler açısından, ekonomi, yatırım, listeyi uzatabiliriz.
06:29Çok olumlu sinyaller vermiyorlar.
06:32Alman Bild gazetesinin bir yazısını söylemek istiyorum sana.
06:37Olaş Shultz'un taputuna siyasi çivi çakıldı diyor.
06:41Şimdi Shultz'un siyasetine tepki bu noktada büyük o zaman.
06:46Sadece Shultz'un değil, aslında Shultz liberal ve kanunlar gereği neyi gerektiriyorsa onu yapıyor.
06:53Ancak esas konu Meltem, burada mülteciler.
06:56Çünkü burada suç işleyen mültecileri bile, göçmenleri bile geri göndermekte çok zorlanıyorlar.
07:01Almanya yasaları, kanunları bu.
07:03Eğer Afganistan'da idam cezası varsa, oraya sen geri göndereceğin bir mülteci,
07:08eğer orada işkence görme tehlikesi varsa Almanya bunu gönderemiyor.
07:12Shultz da bunu yapıyor.
07:13Yani yasalar ne söz veriyorsa ya da ne imkan sağlıyorsa onu yapıyor.
07:17Ama Almanlar diyor ki, hayır biz artık ülkemizde daha fazla mülteciyi istemiyoruz ve bunların geri gönderilmesini istiyoruz.
07:23O yüzden yeni bir yasa gündemde, onlar da bir şekilde çözüm bulmaya çalışıyorlar.
07:27Mesela eğer bir mülteci, bir Suriyeli diyelim, Almanya'ya iltica etmiş, burada hak kazanmış ve burada yaşıyor.
07:33Eğer gidip ülkesinde tatil yapacaksa, onun bu ilticası, başvurusu Almanya'da oturmak hakkı iptal edilecek.
07:41Mesela bu yasada böyle bir madde var.
07:43Yani onlar da bir şekilde halkı ikna etmek için, halkı biraz sakinleştirmek için bu konuda adım atmaya çalışıyorlar.
07:49Ama şunu net ve kati olarak söyleyelim.
07:51Esas çatırdadığı dönem, Türkiye'den o dalga dalga Suriyelilerin, Afganların Almanya'ya geldiği dönemdi.
07:58O zaman Türkiye ile Almanya bir anlaşma imzaladı ve bu dalga hafifledi.
08:03Eğer ki o dalga devam etmiş olsaydı, şu anda biz %50, %60 ayette oylarından bahsediyor olabilirdik Melda.
08:09Erhan, Almanya'daki aslında Türkler açısından da merak ediyorum süreci.
08:16Şimdi bir korku yaşıyorlar mı? Mesela ırkçı bir saldırı korkusu var mı üzerlerinde?
08:22Hiç konuşma imkanını buldun mu oradakilerle de?
08:25Aslında o ırkçı saldırı olayın bir boyutu Melda ama gündelik yaşantıda karşılaştığın ırkçılık var.
08:32Mesela Türk ismin var diye bir daireye, kiralık bir daireye aday olsan da o daireyi sana vermiyorlar kiracı olarak.
08:39Ya da günlük bir yerde karşılaştığın söylemler var.
08:42Saç renginden dolayı, başördüğünden dolayı.
08:45Mesela Almanya'da, Berlin'de daha çok ya da Düsseldorf'da böyle.
08:50Değişiyor mu yoksa o ırkçılığın yapıldığı şey genel mi?
08:55Değişiyor. Sana çok ilginç bir not aktaracağım.
08:58Nerede göçmen azsa, nerede Türk azsa orada yabancı düşmanlığı çok daha fazla.
09:04Tanımadıkları için, bilmedikleri için. Berlin'de biz bunu belki çok az, minimal boyutta yaşıyoruz.
09:09Çünkü insanlar çocukluğundan beri okula Türklerle gitmişler.
09:1260'lı 70'li yıllardan bu yana bu ekonominin kalkınmasında,
09:16Almanya'nın bu boyuta ulaşmasında en büyük emek verenlerden biri de azınlık olarak Türkler.
09:21Bunu bilenler var. O yüzden onlarla yaşadığı zaman,
09:24ya bunlar aslında senin biraz önce örnek verdiğin Bild gazetesinde sürekli olumsuz haberler çıkıyor.
09:28Ya aslında o gazetedeki gibi değillermiş. Bunlar da iyi insanlar diyen bir kesim var.
09:33O yüzden bu etkileşim olduktan sonra o yabancı düşmanlığı biraz geriliyor.
09:36Ama bu Saksonya eyaleti ve Thüringen eyaleti en az mültecinin ve Türk kökenlinin yaşadığı bölgelerden biri.
09:43Eski Doğu Almanya olarak gözünüzde canlandırırsanız, o Almanya'ya katılmış eyaletlerden.
09:49Burada az olduğu için buradaki yabancı düşmanlığının daha fazla olduğunu da söyleyelim.
09:53İşte o sistematik...
09:54Yani tam tersi, Türk nüfusu ne kadar fazlaysa orada daha az, öyle mi?
09:59Orada daha az. Yani istatistiklere yansıyan durum bu.
10:02Toplumun içerisindeki etkileşim bu.
10:04Şöyle bir şey var Meltem, bilmediğin şeyden korkarsın, görmediğinden korkarsın.
10:09Ya da tanışmadığın için yabancılardan korkuyorlar.
10:12Ama insanlar tanıştığı...
10:14Tabi Türkler varlığında söylüyorum bunu da, onu da ayrıca altına çizelim.
10:17Çünkü çoğu artık buraya biliyorsun, ülkenin her alanında artık aktifler.
10:22Ve başarılı Türklerin varlığından da haberlerini yapıyoruz onların.
10:27Ama işte bunu tanımayan, bilmeyen Doğu eyaletlerinde AFT bu oranda daha yüksek çıkıyor.
10:32Batı eyaletlerinde o yüzden AFT'nin oyu bu %30 oranlarında değil.
10:36Ama endişe...
10:37Yani aslında Erhan hani bir yandan ırkçılığı yapıyorlar ama öte yandan baktığımızda da
10:43beyaz yakalılara özellikle Türkiye konusunda ihtiyaç duyduklarını da açıklıyorlar.
10:48Yani burada da bir çelişkide var.
10:50Bu bir paradoks.
10:51Hem bir çelişki hem içinden çıkamadıkları bir durum.
10:53Hem diyorlar ki biz yabancı istemiyoruz.
10:55Ülkemize artık Avrupa dışından, Almanya dışından biri gelsin istemiyoruz diyorlar.
11:00Ama hastanelerde hangi doktorlar tedavide bulunacak?
11:03Hasta bakıcılar nerede?
11:04Hemşiresi var mı?
11:05Yok.
11:06İnşaatta çalıştıracak mühendislerin var mı?
11:08O da yok.
11:09Bilgisayar sistemlerine nasıl peki ya da bu bilişim sisteminde dünyayla nasıl mücadele edeceksin?
11:14Cevabın yok.
11:15Tek söylediği şey ben yabancı istemiyorum.
11:17Çok güzel.
11:18İçindeki mevcut kaynaklardan bunu sağlayabiliyor musun?
11:21Hayır.
11:22Çünkü yaşlanan bir nüfusun var Almanya olarak.
11:24Eğer sen Türkiye'deki doktoru Almanya'ya çekemezsen, Hindistan'dan bilgisayar uzmanlarını buraya getiremezsen sen dünyayla yarışamayacaksın.
11:31Alman ekonomisinin tepe taklak olabilme durumu var.
11:34Esas endişe korku da bu.
11:36Mevcut yerleşik partiler evet bazı konularda elleri kolları bağlı.
11:39Kanunlar gereği fazla adım atamadıkları noktalar var.
11:42Ama popülist siyaset dedikleri bu işte.
11:44Popülizm yaparak oy sağlamaya çalışıyorlar.
11:47O yüzden de bu şekilde insanlara ulaşabiliyorlar.
11:51Eğitim seviyesi yüksek olanlar da artık bunlara dahil oluyor biraz önce söylediğimiz gibi.
11:55Çünkü mültecileri görmek istemiyorlar.
11:57Afganları görmek istemiyorlar.
11:59O bıçaklı saldırıyı Solingen'de aktarmıştık.
12:01Daha önce başka bir polise saldırılar oldu.
12:03Yani son dönemde özellikle Afganistan ve Suriye'den gelen mültecilerin karışmış olduğu olaylar da aslında buna tuz biber oldu.
12:11Ama şunu da tekrar söylememizde fayda var altını çizerek.
12:14Hani Türkleri bu noktada biraz belki ayrı potaya koymak gerekiyor.
12:18Şimdi tam olarak onu söyleyecektim.
12:20Belli noktalarda haklılık fayları var mı peki mesela?
12:24Türkleri ayırt edecek olursak.
12:26Hani bir iç karışıklığa sebebiyet veriyor mu mesela gelenler?
12:31Yani ırkçılık yapmanın hiçbir haklı nedeni olamaz.
12:34Öncelikle onu söyleyelim.
12:35Ama toplum içerisindeki huzursuzluğu bu tür olayların körüklediğini söyleyebiliriz.
12:39Ve artık hepsini aynı potada değerlendiriyorlar.
12:43Peki bu kadar keskin işte istemiyoruz ırkçılık pozisyonu ulaşacak kadar kötü bir eyleme dökülmesi kabul edilemez ama
12:51hani belli başlı noktalardaki rahatsızlıktan ötürü mü aslında burada bir tepki oluyor?
12:56İşte bu noktada da Türkler de zarar görüyor.
12:59Sırf bu politikadan dolayı.
13:01Yabancı olduğu için tabii ki bundan zarar görüyor.
13:04Ama özüne baktığımız zaman esas Almanya'da sorun çıkartan sosyal sistem yani burada bir sosyal eşitlik söz konusu.
13:11Mesela bir ilticacı mülteci buraya geldiği zaman onun kalacağı yerini, onun harçlığını, onun aylık alacağı parayı Almanya sağlıyor.
13:19Çok enteresan bir şey söyleyeceğim.
13:21Cuma günü yaklaşık 28 tane Afgan sınır dışı edildi.
13:25Ve Meltem bu sınır dışı edilen Afganların bir kısmı tecavüz suçu işlemiş.
13:30Adam öldürmüş Almanya'da.
13:32Ve bunlara 1000 Euro cep harçlığı verildi.
13:35Gittikleri ülkede bir ay kadar yaşayabilsinler ya da bir müddet geçimlerini sağlayabilsinler diye.
13:40Bu çok büyük tartışma oldu Almanya'da.
13:42Yani burada böyle bir suç işlemiş birini sen sınır dışı ederken neden cebine bu kadar para koyuyorsun diye.
13:48Ama Alman kanunları, kuralları bunu gerektiriyor.
13:51Sosyal bir devlet.
13:52Ukrayna'dan savaştan kaçıp buraya gelmiş olanlar direktman devletin koruması altına giriyor ve bürgel gel deniler.
13:58Yani evinin kirasını ödeyen ayda 400 Euro, 500 Euro sana harçlık veren bir sisteme dahil oluyorlar.
14:04Almanya'daki Almanlar da buna karşı çıkıyor.
14:07Ya ben zar zor geçiniyorum bu adamlar mülteciyim diye buraya geliyorlar ve benim gibi bir hayat sürmeye başlıyorlar.
14:13Bu onları rahatsız ediyor.
14:14Ama tabii ki bunların hiçbiri de ırkçılık temelini ya da gerekçesi oluşturabilecek konular değil.
14:20Maalesef bu toplumun içerisinde böyle bir ırkçı damar var.
14:24Ve bu tür olaylarda da bu hemen ortaya çıkabiliyor.
14:28Eğer bir siyasi partide popülist bir siyasetle bunu kaşırsa işte gördüğümüz gibi oyları yüzde 30'a kadar fırlayabiliyor.
14:35Ve herkesin endişesi de önümüzdeki federal seçimlerde bu siyasi partinin artık Almanya'nın rotasını belirlemede söz sahibi olması ya da böyle bir...
14:44Yani aslında bu ırkçı partinin, AfD'nin yükselişi Alman hükümetindeki ekonomi politikasını da bence büyük ölçüde etkileyecektir diye düşünüyorum.
14:55Ama bakacağız nasıl bir sonuç olacak diye.
14:58Bunlar tabii seneye belli olacak gibi görünüyor.
15:01Ama bakalım dalga dalga yayılacak mı?