Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2024-2025 Adli Yıl Açılış Töreni'nde konuştu
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Bütün eylemlerin en faziletlisi ve kaynağı adalettir. Daima
00:08adaletle davran zira peygamberimiz aleyhissalatü
00:12veselam adaletin her bir günü bin yıllık ibadetten
00:18faziletlidir diye buyurmuştur. Osmanlı'yı küçük bir
00:23beylikten üç kıta yedi iklimde hakimiyet kurmuş bir cihan
00:29imparatorluğu haline getiren ve altı asır yaşatan formül işte
00:34budur. Farabi'den Kınalızade'ye kadar devlet idaremize yön
00:41veren hukukçu, alim ve filozofların da adalet üzerine
00:47tefekkür ettiklerini eserler verdiklerini düşünce
00:52dünyalarının temeline adalet idealini koyduklarını
00:56görüyoruz. Kınalızade Ali Çelebi ahlaki alay adlı meşhur
01:03eserinde adalettir. Dünyanın nizamını ve kurtuluşunu
01:09sağlayan diyerek başladığı daireyi halkı idare altına
01:15alan ancak adalettir tespitiyle tamamlamıştır. O büyük alim
01:22toplum ve devlet hayatının başına da sonuna da adaleti
01:28yerleştirmiştir. Farabi ise insanın biyolojik varlığının
01:34bile belirli bir adalet yani itidal denge içerisinde
01:40yaratıldığını ifade etmektedir. Her şeyin yerli yerine konulması
01:46demek olan adalet toplumsal birliğin bütünlüğün ahengi
01:52korunmasının da güvencesidir. Gerek kendi külliyatımıza
01:57gerekse insanlığın ortak birikimine baktığımızda devlet
02:02ve toplum hayatında adaletin yerine dair benzer tespitlere
02:08rastlıyoruz. Tüm bu tespitlerin özeti şudur. Devletin temel
02:14direği varlık sebebi meşruiyet kaynağı adalettir. Toplumda
02:21huzuru sağlamanın insanları barış içinde yaşatmanın refah
02:27toplumunu inşa etmenin yolu da yine adaletten geçer. Tabii
02:34burada adalet konusunda şu ince ayrımı da yapmamız gerekiyor.
02:40Kanun, hukuk ve adalet birbiriyle bağlantılı
02:45kavramlar olmakla birlikte aynı manaya gelmez. Hukuk toplumun
02:53temel değerlerini koruyan bir kılavuzken adalet ise hukukun
02:59doğru tatbikinin ödülüdür. Bu bakımdan adalet yalnızca bir
03:06kavram değil. Toplumun tüm dinamiklerini şekillendiren bir
03:11ülküdür, yüce bir idealdir. Kıymetli misafirler köklü
03:18müktesebatımızın ışığında bundan yirmi üç yıl önce Türkiye'ye
03:24hizmet yolculuğumuza başlarken siyasetimizin merkezine
03:28kalkınmayla birlikte adaleti yerleştirdik. Partimizin
03:34ismini belirlerken yine bu anlayışla hareket ettik. Aziz
03:39milletimizin takdiriyle ülkeyi yönetme sorumluluğunu
03:43üstlendiğimizde Türkiye'yi üzerinde yükselteceğimiz dört
03:48şutundan birinin adalet olduğunu ilan ettik. Yaklaşık yirmi iki
03:55yıla ulaşan iktidarlarımız boyunca da bu önceliklerimize
03:59hep sadık kaldık. Bir yandan milletin sofrasındaki ekmeğini
04:05büyütüp refahını artırırken diğer yandan devletle vatandaş
04:11arasındaki bağı güçlendirmenin toplumsal barışı tahkim etmenin
04:16çabasında olduk. Geciken adalet adalet değildir ikazının
04:22şartlarını tüm unsurlarıyla devletimizde hayata geçirmeye
04:27çalıştık. Adalet sistemimizin etkin, güvenilir, tarafsız ve
04:35bağımsız olmasını teminen her alanda tarihi nitelikte adımlar
04:41attık. Bu hedef doğrultusunda son yirmi iki senede yaptığımız
04:46reform düzenleme ve yatırımlara sizler zaten yakinen vakıfsınız.
04:53Bunları uzun uza diye anlatmaya gerek duymuyorum. Hedef süre
04:58uygulamasından hakim savcı sayılarının arttırılmasına
05:03adliye saraylarımızdan yüksek yargı organlarımızın yeni
05:10hizmet binalarına kavuşturulmasına mahkeme
05:14sayılarının çoğaltılmasından SEGBİS UYAP elektronik tebligat
05:21elektronik duruşma gibi uygulamaları ara buluculuk
05:26uzlaştırma gibi alternatif uyuşmazlık yöntemlerinden
05:31yargıdaki vesayetçi yapıların tasfiyesine velhasıl hukuk ve
05:37yargı sistemimizi insana hizmet eder hale getirmek için akla
05:43gelebilecek her başlıkta çok önemli çalışmalar
05:47gerçekleştirdik. Istinaf yargısıyla iki dereceli
05:53yargılamadan üç dereceli yargılamaya geçtik. Bölge Adliye
05:59ve idare mahkemeleri sayesinde Yargıtay ve Danıştay'ın iş
06:04yükünü azalttık. Ayrıca zamanın gerisinde kalan artık güncel
06:10ihtiyaçları karşılamayan mevzuat hükümlerini gözden
06:14geçirdik. Pek çok temel kanunu yeniledik. Anayasa mahkemesine
06:20bireysel başvuruyla hak ve özgürlüklerin hukuki himayesini
06:27kuvvetlendirdik. Kamu Denetçiliği Kurumu'yla idarenin
06:32demokratik denetimini başlattık. Burada saymaya kalksak saatler
06:38alacak reform, iyileştirme, düzenleme ve yeniliği adalet
06:44sistemimize kazandırdık. Değerli arkadaşlar şunu bir defa çok
06:50net ifade etmek isterim. Toplumda adalete olan güveni
06:54artıracak her çaba önemlidir. Birileri ısrarla küçümsemeye
07:01çalışsa da modern adalet sarayları önemlidir.
07:07Teknolojik yeniliklerden istifade edilmesi önemlidir.
07:12Mahkemelerin sayısının artması adaletin tecellisine katkı
07:17yapan çok kritik hamlelerdir. Ama kabul edelim ki bunların
07:23hiçbiri adaletin garantisi değildir. Ast olan vicdanların
07:30sükun bulması, huzur bulması, teskin olmasıdır. Hayata dair
07:37her husus gibi adalette insanla kaimdir. Insan içindir. Insanı
07:44yaşatmak içindir. Kamu vicdanını teskin ettiğimiz ölçüde
07:49adaleti tesis edeceğimiz bu gerçeği bir an olsun
07:55aklımızdan çıkarmıyoruz. Insanı merkeze alan hızlı ve etkili
08:02işleyen bir sistem kurmak adalet politikalarımızın en
08:07önemli hedefidir. Şu gerçeği hepimiz çok net görebiliyoruz.
08:13Yeni teknolojilerin de etkisiyle toplum hızla
08:17değişiyor. Dönüşüyor. Talep ve istekleri farklılaşıyor.
08:24Toplumun devletten özellikle yargı kurumundan
08:28beklentileri artmakta hızlı ve etkin adalet talebi
08:33yükselmektedir. Vatandaşlarımızın adalet
08:37arayışlarında karşılaştıkları zorlukları ortadan kaldırmak
08:41amacıyla yeni adımlar atıyoruz. Bu yıl iki yeni
08:47uygulamayı hayata geçiriyoruz. Bunlardan ilki hukuk mesleklerine
08:53giriş sınavıdır. Bu sınavla avukat, hakim, savcı ve noter
09:02olacak kişilerin mesleki niteliklerinin arttırılmasını
09:06hedefliyoruz. Ilk sınavı yirmi dokuz Eylül günü
09:12gerçekleştireceğiz. Uygulamasına bu yıl başlayacağımız bir diğer
09:17önemli müessese hakim ve savcı yardımcılığı kurumudur.
09:24Şimdiye kadar iki yıl süren hakim ve savcı adaylığı sistemi
09:30yerine üç yıllık bir modeli devreye alıyoruz. Yaklaşık bir
09:36yılı adalet akademisinde geri kalan iki yılı deneyimli hakim
09:41ve savcıların mahiyetinde usta çırak ilişkisiyle geçecek olan
09:47bu sistemle hakim ve savcılarımız çok daha donanımlı
09:53tecrübeli olarak yetişecek.
09:58Genç hakim ve savcılarımız meslek hayatları boyunca devam
10:07edecek adalet sınavını böylece daha rahat verecek. Müsbet
10:13etkilerini pratikte de göreceğimize inandığım bu
10:16sistemin şimdiden hayırlı olmasını diliyorum.
10:20Vatandaşlarımızın hak ve hürriyetlerini genişletecek
10:24reform irademizi diri tuttuğumuzu daha önce farklı
10:29vesilelerle ifade etmiştim. Bununla ilgili bir süredir
10:33yürüttüğümüz çalışmalarda artık sona geldik. Iki bin yirmi
10:38dört iki bin yirmi sekiz yıllarını kapsayan Türkiye
10:42yüzyılı yargı reformu strateji belgemizi ve Türkiye yüzyılı
10:48insan hakları eylem planımızı önümüzdeki süreçte
10:53milletimizle paylaşacağız.
10:59Her iki belgenin hazırlığında evrensel kriterlerle birlikte
11:05asıl milletimizin demokrasi, insan hakları ve adalet
11:10taleplerini göz önüne aldık. Türkiye yüzyılının yargı
11:15vizyonunu, hukukun üstünlüğünü esas alan, gecikmeyen, güven
11:21veren öngörülebilir bir adalet sistemi olarak belirledik.
11:26Makul süre öngörülebilir ve çözüm merkezli adalet önceliğimiz
11:33olacak. Gerek kanun değişiklikleri gerekse idari
11:39faaliyetlerle sadeleştirilmiş, kolaylaştırılmış ve verimliliği
11:44esas alan süreçler oluşturacağız. Adalete kolay
11:49erişim ile onarıcı ve telafi edici adalet uygulamalarını
11:55sistemimize kazandıracağız. Adalet hizmetleriyle adli
12:00bilimlerde dijital dönüşümü hızlandıracağız. Hukuk eğitimini
12:06daha da geliştirecek buna yönelik adımlar atacağız. İnsan
12:11hakları eylem planıyla daha güçlü bir insan hakları koruma
12:16sistemi oluşturacak adil yargılanma hakkı ile kişi
12:20özgürlüğü ve güvenliğinin güçlendirilmesine hizmet
12:25edecek düzenlemeler yapacağız. Türkiye yüzyılını adaletin de
12:30yüzyılı yapma hedefimizi yeni sivil bir anayasayla
12:35taşlandırmak istiyoruz. Türkiye'nin ve Türk
12:39demokrasisinin bunu yapabilecek imkan olgunluk ve iradeye
12:45ziyadesiyle sahip olduğunu görüyoruz. Mümkün olan en geniş
12:49mutabakatla toplumumuzun farklı kesimlerinin katkısını alarak
12:55ortak akılla bu süreci yönetmek arzusundayız. Burada şunu tüm
13:02samimiyetimle belirtmek durumundayım. Aslında Türkiye
13:06siviller eliyle yapılacak yeni kuşatıcı ve özgürlükçü bir
13:13anayasaya hazırdır. Bu konunun sık sık gündeme gelmesinin
13:18gerisinde de toplumun ve siyaset kurumunun bunu
13:22yapabilecek yetkinliğe erişmiş olması vardır. Yeni anayasa
13:27meselesinin önündeki en büyük engel ise ön yargılardır.
13:33Özellikle muhalefet çevreleri, sivillerin anayasa yapması
13:38hususunda tam manasıyla bir öğrenilmiş çaresizlik durumu
13:44yaşıyorlar. Özgüven eksikliğinin işaretlerine her
13:49tavır ve söylemlerinde şahit oluyoruz. Yeni anayasa
13:54konusunda maalesef sağlıklı bir tartışma değil kemikleşmiş
14:00ön kabullerden kaynaklı bir kakafoni yürüyor. Yeni yasama
14:06yılında inşallah siyasi partiler arasındaki diyalog
14:11zeminini güçlendirerek esasında hiç olmaması gereken bu
14:16sıkıntıyı aşacağımıza inanıyorum. Şunu da söylemek
14:20isterim. Biz yeni anayasaya sadece kuru bir hukuki belge
14:25olarak değil haklarımızı özgürlüklerimizi
14:29sorumluluklarımızı bu topraklar üzerindeki ezeli ve ebedi
14:34kardeşliğimizi temsil eden bir toplum sözleşmesi olarak
14:39bakıyoruz.
14:44Türkiye'nin darbe mahsulü olan mevcut anayasadan kurtulma
14:49vaktinin çoktan geldiği kanaatindeyiz. Bu sürecin her
14:54adımında milletimizin muazzez iradesi yegane rehberimiz
14:59olacaktır. Hep birlikte hiçbir ayrım gözetmeksizin ortak
15:04değerlerimiz etrafında kenetlenerek ülkemizi geleceğe
15:08taşıyacak bir anayasa hazırlayacağız. Parti Cumhur
15:13İttifakı ve yürütme olarak biz bu konuda samimiyiz, kararlıyız.
15:19Milli iradenin temsilcisi olarak yasama çatısı altında
15:24bulunan diğer siyasi partilerin de aynı hüsnü niyeti
15:29sergilemelerini temenni ediyoruz. Sorunlarımızı kavga
15:33ederek değil ancak konuşarak çözebiliriz. Siyaset kurumunun
15:39görevi statüko bekçiliği yapmak değil ülkenin ve milletin
15:44önünü açacak işlere liderlik etmektir. Bölgemizi çepe çevre
15:50saran istikrarsızlık ve çatışma iklimi ortadadır. Gerilimi
15:56körükleyen kutuplaştırmayı derinleştiren seksen beş
16:01milyonun fertleri arasına nifak duvarları ören her türlü
16:05yaklaşımı reddediyoruz. Son günlerde altı harlanan nefret
16:11ve kavga siyasetinin ne demokrasimize ne de milletimize
16:17hiçbir fayda sağlamadığını artık herkesin görmesi
16:21kabullenmesi ve buna göre siyaset üretmesi gerekiyor.
16:26Millete karşı sorumluluklarını yerine getirmekten kaçanları
16:30millet affetmez. Millete akaret edenleri kahramanlaştıranları
16:36millet asla affetmez. Türkiye'ye ilgili karanlık senaryolara
16:44bilerek veya bilmeyerek figüranlık yapanları bu Necip
16:48millet hiçbir zaman affetmez. Siyaset başta olmak üzere her
16:55alanda nezakete, iş birliğine, diyaloğa çok fazla ihtiyaç
17:00duyduğumuz günlerden geçiyoruz. Inşallah biz bu konuda
17:05üzerimize düşeni yapmaya devam edeceğiz. Değerli arkadaşlar
17:10yargı mensuplarımızın bağımsızlığı ve tarafsızlığını
17:14korumak kararlarını sadece hukukun ve vicdanlar almalarını
17:21sağlamak için gerekli tüm desteği veriyoruz. Yargının
17:26gücünü bağımsızlık ve tarafsızlığından aldığının
17:30farkındayız. Mahkeme kararları elbette herkes için
17:34bağlayıcıdır. Hukukun üstünlüğü ve hukuk devleti olmak bunu
17:41gerektirir. Fakat bir kararın bağlayıcı olması onu eleştiriden
17:47azade kılmaz. Demokrasilerde hukukun çizdiği çerçeve içinde
17:52yargı kararları hakkında farklı düşünce ve görüşler
17:56söylenebilir. Kararlar eleştirilebilir ve
18:01tartışılabilir. Bakınız geçtiğimiz yıl mahkemelerde on
18:07iki milyon dosya ile ilgili karar verildi. Bunların
18:12içerisinde zaman zaman bu nasıl karar diyebileceğimiz
18:16kararlar oldu. Olabiliyor. Hiç arzu etmesek gelecekte de
18:22olabilir. Insanın olduğu her yerde hata olur, yanlış olur,
18:28eksik, kusur, hatta istismar olur. Önemli olan telafisi
18:34imkansız hasarlar oluşmadan bunların giderilmesidir. Ancak
18:41adalete karşı duyulan husumet kabul edilemez bir tutumdur.
18:46Kamuoyuna da yansıyan bazı kararlar bahane edilerek
18:50maalesef tüm yargımız, hakimlerimiz, savcılarımız hedef
18:56tahtasına konuluyor. Çoğu zaman hukuk bilgisi ya hiç olmayan ya
19:03da sınırlı kişiler tarafından koskoca bir camia örseleniyor.
19:09Bilhassa sosyal medya mecraları organize kötülüğün vasatı
19:15haline getirildi. Hemen her gün bir kişi ya linç ediliyor ya
19:22da itibar suikastine uğruyor. Karşılıklı siper almış infaz
19:28mangalarının kurbanı kimi zaman ekonomimiz vergi rekortmeni iş
19:34adamlarımız oluyor. Kimi zaman siyasetçiler ve siyaset kurumu
19:39oluyor. Kimi zaman güvenlik kuvvetlerimiz kimi zaman hakim
19:44ve savcılarımız oluyor. Oysa yanlış olduğu düşünülen bir
19:49karar varsa hukuk sistemimizde buna karşı pek çok imkan da
19:55var. Itiraz, istinaf, temiz gibi kanun yolları var. Bölge
20:02adliye ve idare mahkemeleri var. Yargıtay var, danıştay var. Tüm
20:09bunlara ilaveten hukuk sistemine bizim kazandırdığımız anayasa
20:14mahkemesine bireysel başvuru hakkı var. Hukuki yollar
20:19tüketilmeden henüz karar kesinleşmeden yapılan haksız
20:25eleştiriler toplumdaki adalet algısına da zarar vermektedir.
20:30Bir kısmı iyi niyetli olsa da bunu yanlış bulduğumuzu ifade
20:35isterim. Toplumda adalete, yargıya ve mahkemelere duyulan
20:41güveni sarsmak ülkemize yapılabilecek en büyük
20:46kötülüktür. Eksiklerimizi tabii ki söyleyeceğiz.
20:51Sıkıntılarımızı tabii ki dile getireceğiz. Sorun alanlarını
20:55tabii ki konuşacağız. Ama bunları yaparken adaletin
21:00tecellisi için gayret gösteren yargı erkeni yıpratmamaya
21:05gayret göstereceğiz. Türk yargısı bağımsızlık ve
21:10tarafsızlık vasfını koruyarak yargı yetkisini anayasamızın
21:15amir hükümlerine göre Türk milleti adına kullanmaktadır.
21:21Inşallah bundan sonra da görevini bu yüksek şuurla
21:25sürdüreceğinden hiçbir şüphemiz yoktur. Elbette burada
21:29tüm yargı mensuplarımıza da önemli sorumluluklar düşüyor.
21:34Milletimizin mahkemelerden beklentisi ihtilafları büyütmek
21:40değil adil bir yargılamayla anlaşmazlıkları gidermektir.
21:45Yargımızın verdiği kararlarla yeni tartışmaları
21:49alevlendirmek yerine bunları söndürmesi gerektiğine
21:53inanıyoruz. Ülkemizin daha yakın tarihinde vicdanlarını
21:58kiraya verenlerin milletimize nasıl büyük acılar yaşattığını
22:03gayet iyi hatırlıyoruz. Aklı ve muhakemeyi değersizleştirip
22:08yerine ideolojiyi koyanların işlediği hukuk cinayetlerine
22:14yirmi yedi Mayıs'ta on iki Eylül'de yirmi sekiz Şubat'ta
22:18şahit olduk. Partimize karşı açılan kapatma davasında aynı
22:24şekilde hukuksuzluğun ne demek olduğunu bizzat tecrübe ettik.
22:29Yargıyı tahakküm aracı olarak kullananların gerçek yüzünü
22:34önce on yedi yirmi beş Aralık'ta ardından on beş Temmuz'da hep
22:40birlikte gördük. Tüm bu acı tecrübelerden gerekli dersleri
22:45çıkardık. Türkiye'yi bir daha asla bu tür sınamalarla karşı
22:50karşıya bırakmamakta kararlıyız.
22:59Her türlü vesayetle sonuna kadar mücadele edecek devlet
23:04organlarının milli iradenin kapsama alanının dışına
23:08çıkmasına izin vermeyeceğiz. Hukukun üstünlüğü ilkesi
23:13yerine üstünlerin hukukunu geri getirmeye çalışanlara müsaade
23:18etmedik ve etmeyeceğiz.
23:22Inşallah bunu da sizlerle birlikte başaracağız. Rabbim yar
23:29ve yardımcımız olsun diyorum. Bu duygularla bir kez daha yeni
23:34adli yılın yargı ve hukuk camiamızın tüm tarafları için
23:39hayırlara vesile olmasını diliyorum. Türkiye'nin dört bir
23:44yanında adaletin tecellisine hizmet eden hakimlerimize
23:49savcılarımıza, avukatlarımıza, yargı çalışanlarımıza
23:53kolaylıklar diliyorum. Sizlere sevgilerimi, saygılarımı
23:58sunuyorum. Kalın sağlıcakla.