Haber Global ve GLOOB'un medya ana iş ortağı olduğu "Global Leaders Summit"e video mesaj ile katılan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, enflasyonla ilgili önemli mesajlar verdi.
https://haberglobal.com.tr/ekonomi/bakan-simsekten-global-liderler-zirvesinde-enflasyon-mesaji-379399
https://haberglobal.com.tr/ekonomi/bakan-simsekten-global-liderler-zirvesinde-enflasyon-mesaji-379399
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Bugün size orta vadeli programımızı ve Türkiye
00:03ekonomisine ilişkin önümüzdeki döneme ilişkin
00:07perspektifimizi sizlerle paylaşmak istiyorum. Iıı her
00:11zaman olduğu gibi bir sunum üzerinden daha faydalı olacağını
00:15düşündüm. Online de olsa bir sunum üzerinden bunu yapmayı
00:19tercih ettim. Bildiğiniz gibi orta vadeli programımızın
00:23nihayet hedefi sürdürülebilir yüksek büyüme ve daha adil
00:29Ama sürdürülebilir yüksek büyüme için bizim mutlaka fiyat
00:35istikrarını sağlamamız lazım. Mali disiplini yeniden
00:39tesis etmemiz lazım. Sürdürülebilir cari açık yine
00:43olmazsa olmazlardan ama en kritik olanı yapısal
00:47dönüşümdür. Çünkü yapısal dönüşümle biz rekabet gücümüzü
00:52artıracağız. Ve verimliliği artırarak refah seviyemizi
00:56yükselteceğiz. Programımızı eğer daha önceden benden
01:01duyduysanız veya basından bildiğiniz gibi programımızın
01:05en önemli önceliği enflasyonu tek haneye düşürmektir. Geçen
01:11sene bir geçiş dönemi yaşadık enflasyonda. Enflasyon Mayıs
01:17ayında zirveyi buldu. Bu sene sonu itibariyle enflasyonu
01:21yaklaşık Merkez Bankası'nın ııı bandının hedef bandının üst
01:28kısmı olan yüzde kırk iki civarında yüzde kırk bir buçukla
01:32bitirmeyi ümit ediyoruz. Gelecek sene enflasyonu yüzde
01:37yirminin altına yüzde on yedi buçuk işte orta vadeli
01:41programın hedefi ama iki bin yirmi altı sonunda da tek
01:44haneye düşürmeyi hedefliyoruz. Bunun için Merkez Bankamız
01:50gerek geleneksel sıkı para politikası, gerekse miktarsal
01:56sıkılaştırma, gerekse seçici kredi sıkılaştırma anlamında
02:01elindeki bütün imkanları seferber etmiş durumda ve
02:05dolayısıyla enflasyon beklentileri ve enflasyonu
02:08çıpalamış durumda. Iıı zaten yazın başlayan belirgin
02:13dezenflasyon önümüzdeki aylarda devam edecek. Iıı biz
02:17enflasyon hedeflerimizin gerçekçi olduğuna ve bunları
02:21tutturabileceğimize inanıyoruz. Tabii dezenflasyonun yanında
02:26diğer önemli bir hedefimiz az önce de ifade ettim. Iıı bütçe
02:31açığını kalıcı bir şekilde yüzde üçün altına çekmek.
02:35Bildiğiniz gibi deprem nedeniyle yine EYT nedeniyle
02:40geçen sene ve bu sene bütçe açığımız oldukça yüksek
02:44seyrediyor. Karisafi yurt içi hastaya oran olarak bütçe açığı
02:48geçen sene yüzde beş nokta ikiydi. Bu sene yüzde dört nokta
02:52dokuza ııı gerilemesini bekliyoruz. Ama gelecek sene
02:56bizim için kritik bir sene. Dezenflasyon sürecini
03:00desteklemek için bütçe açının milli geliri oranını yüzde üç
03:04civarına düşürmeyi hedefliyoruz. Sonraki
03:07yıllarda da yüzde üçün altına çekerek dezenflasyona güçlü bir
03:12destek vereceğiz. Diğer hedeflerimizden bir tanesi de
03:18cariye açığın kalıcı bir şekilde yüzde iki ve altına
03:23çekilmesidir. Bildiğiniz gibi geçen sene cariye açık yüzde
03:27dört civarındaydı. Iıı bu sene muhtemelen yüzde ikinin
03:33altında yüzde bir nokta yedi olarak öngörüyoruz. Gelecek
03:36sene yüzde iki civarı bir cariye açık öngörümüz var.
03:40Sonraki senelerde ise yüzde bir buçuk iki arası bir cariye
03:45açık hedefliyoruz. Şimdi cariye açığın yüzde iki, iki buçuğun
03:49altında olması demek şu demek bir Türkiye'nin dış borcunun
03:53milli geliri oranı artık düşüyor demektir bir. Ikinci
03:59olarak da rezerv birikimine imkan sağlıyor. Çünkü
04:03hedeflerimizden bir tanesi de Türkiye'nin rezerv
04:07yeterliliğini arttırmaktır. Ve böylece Türkiye'nin dış
04:11kırılganlıklarını azaltmaktır. Tabii bu politikaların bir
04:15sonucu olarak da büyümede geçici bir yavaşlama olacak. Ama daha
04:21dengeli, daha sürdürülebilir, yüksek büyümeye geçiş
04:25yapacağız. Evet, geçen sene büyüme bildiğiniz gibi yüzde
04:30beş civarıydı. Fakat bunun sekiz puanı iç talep
04:36kaynaklıydı. Sekiz puandan fazlası net ihracatın katkısı
04:40da eksi üç puanın üzerindeydi. Dengesiz bir büyümeydi ve bu
04:45enflasyonu cariye açığı doğuruyordu. Bu sene büyüme daha
04:51mütevazi yani o uzun vadeli ortalamalarımıza göre
04:55dezenflasyon programı nedeniyle yüzde üç buçuk civarında bir
05:00büyüme öngörüyoruz ama bu büyümenin bir puanı dış talepten
05:05gelecek. Net ihracatın katkısı iki buçuk puanı da iç talepten
05:10gelecek. Gelecek sene büyümeyi yüzde dört daha sonra da dört
05:14buçuk ve beş olarak öngörüyoruz. Ama net
05:18ihracatın katkısı pozitif olmaya devam edecek. Peki
05:24programımız özünde bir dezenflasyon programı
05:28dezenflasyonla birlikte biz sürdürülebilir yüksek büyümeye
05:32geçmek istiyoruz. Dezenflasyonun amacı hakikaten
05:37Türkiye'de öngörülebilirliği artırmaktır. Türkiye'de refahı
05:41kalıcı bir şekilde artırmaktır. Ve dezenflasyon başlamış
05:45durumda. Peki az önce size çerçevesini çizdiğim
05:49programımız çalışıyor mu? Müsaade ederseniz o konuya bir
05:54bakmak istiyorum. Ikinci bir ııı ana konu olarak. Şimdi
05:59büyümede dengelenme bizim önceliklerimizden bir
06:03tanesindir. Dikkat ederseniz bu grafiğe geçen sene iç
06:09talepteki büyüme özellikle ilk üç çeyrekte yüzde sekiz ile on
06:15bir arası neredeyse. Yani iç talebin büyümeye katkısı. Bu
06:20çok yüksek bir rakam. Net ihracatın katkısı da eksi. Tabii
06:25bu dediğim gibi dengesiz bir büyüme. Biz daha dengeli bir
06:30büyümeye geçişi sağlamış durumdayız. Tabii ki büyümede
06:34dediğim gibi geçici bir yavaşlama var. Ama bu geçici
06:39dezenflasyonla birlikte enflasyonun kalıcı bir şekilde
06:42düşmesiyle birlikte Türkiye'nin hem büyüme potansiyeli
06:45yükselecek hem de büyüme performansı yükselecek.
06:49Enflasyonla büyüme arasında kısa vadede tabii bir
06:53etkileşim var. Ama orta uzun vadede enflasyonun tek haneye
06:59inmesi Türkiye'nin büyüme potansiyelini ve büyüme
07:02performansını yükseltecektir. Cari açıktaki iyileşme çok
07:08ciddi bir şekilde sağlanmış durumda. Geçen sene Mayıs
07:13ayında bu programın hemen arefesinde cari açığımız elli
07:19milyar dolar civarıydı. Bugün cari açığımız yirmi milyar
07:25doların altına düşmüş durumda. Ve programın başarısı burada
07:29çok net bir şekilde ortaya çıkıyor. Çok büyük ihtimalle bu
07:33sene milli gelire oran olarak cari açığı dediğim gibi yüzde
07:40ikinin oldukça altında bir seviyede bu yılı
07:43tamamlayacağız. Önümüzdeki senelerde de cari açığı yüzde
07:47ikinin altında tutmayı hedefliyoruz. Diğer önemli bir
07:52önceliğimiz tabii ki mali disiplin. AK Parti
07:55hükümetlerinin en önemli özelliklerinden bir tanesi mali
08:00disiplini uzun bir süre sağlamış olmasıdır. Bizim için
08:03az önce de söyledim. En önemli hedeflerden bir tanesi bütçe
08:08açığını kalıcı bir şekilde yüzde üç ve altına çekmektir.
08:12Bu sene bütçe açığı geçen seneye göre biraz daha düşük
08:16olacak. Yüzde dört nokta dokuz. Ama gelecek sene üç nokta
08:20birlik bir bütçe açığını hedefliyoruz. Buradaki bütçe
08:25açığından yani bütçe açığını düşürme hedefimizin esas
08:30itibariyle yani gayesi Merkez Bankası'na enflasyonu düşürmede
08:36yardımcı olmaktır. Onun için bizim hedefimiz burada reformlara
08:40alan açmak ve Merkez Bankası'nın enflasyonla
08:44mücadelesini güçlü bir şekilde desteklemektir. Bizim diğer
08:50önceliklerimizden bir tanesi de rezerv yeterliğine ulaşmaktır.
08:54Son bir yıl içerisinde yani programın başlangıcından bu
08:59yana bürüt rezervlerimiz kırk sekiz milyar dolardan fazla
09:03arttı. Ve yüz kırk yedi milyar dolar civarında bir bürüt
09:08sahibiz. Ama net rezervler suap suap hariç net rezervlerdeki
09:14artış oldukça dramatik. Yani şöyle bir karşılaştırma yapmak
09:19için söylüyorum. Biz iki bin iki iki bin on üç ki bizim ııı
09:24yani ekonomide iyi bir dönemimizdir. O dönemde net
09:29rezervlerimizdeki artış otuz sekiz milyar dolar civarıdır.
09:33Halbuki son bir yılda net rezervlerimizde neredeyse
09:38yetmiş sekiz milyar dolarlık bir artış oldu. Bu aslında
09:42programa olan güvenin en belirgin göstergesi. Programın
09:47çalıştığını net bir şekilde ortaya koyuyor. Çünkü birazdan
09:51göstereceğim bu rezerv artışının birden fazla kaynağı
09:55var. Ve büyük oranda da güvene dayalı bir artıştır bu. Evet
10:01suap hariç net rezervlerimiz uzun bir aradan sonra tekrar
10:05pozitife döndü. Ve şu anda on yedi nokta dört milyar dolarlık
10:10bir seviyede. IMF'nin tanımına göre ki burada kısa vadeli
10:16borçlar var, diğer yükümlülükler var. Ya birçok
10:19faktör var. Iıı genelde IMF bir ve üstünü rezervi yeterli
10:26olarak görüyor. Biz şu anda sıfır doksan yediye ulaşmış
10:29durumdayız. Yani neredeyse o yeterliliği sağlamış durumdayız.
10:33Yine önemli hedeflerimizden bir tanesi kur korumalı
10:38mevduattan çıkış biliyorsunuz. Geçen sene Ağustos ayında kur
10:43korumalı mevduat neredeyse yüz kırk dört milyar dolar
10:46seviyesine çıktı. Uyguladığımız program sayesinde kur
10:51korumalı mevduatı işte bu süreçte yaklaşık doksan altı
10:57milyar doların üzerinde azalttık. Ve şu anda kırk sekiz
11:01milyar doların altına düşmüş durumda. Bizim hedefimiz piyasayı
11:06bozmadan önümüzdeki aylarda kur korumalı mevduattan çıkış.
11:11Neden? Çünkü bu bizim için bir risk faktörü. Oradan çıkışı
11:15tamamlamak istiyoruz. Yine kur korumalı mevduatın toplam
11:20mevduat içerisindeki payı yüzde yirmi altının üzerinden yüzde
11:23onun altına düşmüş durumda. TL mevduatın toplam mevduat
11:29içerisindeki payı da yüzde elli ikinin üzerine çıkmış
11:32durumda. Geçen sene yüzde otuz iki seviyesine kadar düşmüştü.
11:38Dolayısıyla bütün bu göstergeler şunu gösteriyor.
11:41Programımız çalışıyor, programımıza güven pekişiyor ve
11:46biz bunu başaracağız. Çünkü bu program güçlü bir program, iş
11:51tutarlığı olan bir program ve nihai hedeflerimize de ulaşmada
11:57tabii ki önemli mesafe kat ettik ama daha önümüzde iki
12:02yıllık bir süreç var. Eee dezenflasyonu sağlayabilmek
12:06için tabii ki ticari kredilerdeki büyüme daha
12:10ılımlı hale getirildi. Bu normaldir çünkü eee kredi
12:16genişlemesi üzerinden bir aşırı ısınmayla karşı karşıyaydık
12:20geçen sene. O aşırı ısınmadan şimdi daha makul, daha ılımlı
12:25bir kredi büyümesine doğru evrilmiş durumdayız. Bütün
12:29bunların sayesinde Türkiye'nin çok önemli kazanımları oldu.
12:33Mesela Türkiye'nin risk primi yedi yüz üç baz puanı geçen
12:39Mayıs ayında. On ikiye elli itibariyle iki yüz yetmiş iki
12:43baz puana kadar düştü. Tabii ki bu hala yüksek bir seviye.
12:47Fakat risk primimizdeki düşüş diğer gelişmekte olan ülkelere
12:52göre çok dramatik. Yani diğer gelişmekte olan ülkelere göre
12:56çok ciddi bir şekilde pozitif yönde ayrıştık ve risk primimiz
13:01çok daha hızlı düştü. Evet bu geçiş döneminde tabii ki bir
13:05takım sıkıntılar var. Tabii ki yan etkiler var. Ama bunlar
13:09geçicidir. Dolayısıyla biz bütün bunlar aslında bizim doğru
13:14yolda olduğumuzu gösteriyor. Çünkü bu program sayesinde risk
13:17düştü. Ve finansmana erişimde ciddi bir iyileşme sağladık.
13:23Bakın yine bunu destekleyen başka bir husus. Iki bin yirmi
13:29dört yılı içerisinde dünyanın önde gelen üç derecelendirme
13:33kuruluşundan not arttırımı alan dünyada tek ülkeyiz. Programın
13:39en büyük hedefi yani bizim için en kritik hedef enflasyonun
13:45kalıcı olarak tekhaneye ondan sonra da düşük tekhaneye yani
13:50yüzde beşlerin altına indirilmesi. Geçen sene bir
13:55geçiş dönemiydi. Bir sürü faktörün etkisiyle Mayıs ayında
14:00enflasyon yüzde yetmiş beşin üzerinde bir seviyede zirveye
14:05ulaştı. Ama Mayıs'tan bu yana enflasyonda çok hızlı bir
14:10düşüş var. Önümüzdeki aylarda bu devam edecek. Ve dikkat
14:17ederseniz yüzde elli iki enflasyon inmiş durumda.
14:21İnanıyorum ki yani piyasanın enflasyon beklentilerini baz
14:24alırsak Eylül ayında enflasyon kırklı rakamlara inecek. Yarı
14:30dediğim gibi bizim öngörümüz yüzde kırk bir buçukları
14:34kapatmak. Gelecek senede enflasyonu dediğim gibi yüzde
14:39yirminin altına çekmek. Evet bir sonraki yılda yüzde onun
14:43altına çekmek gibi bir hedefimiz var. Şu anda
14:46hedeflerimiz çerçevesine gidiyor.