Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:30Şşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşş
01:00şşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşş
01:30şşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşş
02:00şşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşşş
02:30her hafta düzenli dalışlar yapıyoruz. Kıyıdan giriyoruz bazen.
02:35Bazen ııı yüzeyden dibe ııı apiko dalışlar yapıyoruz. En son
02:40geçen hafta ııı çarşamba günü yirmi üç Ekim ııı iki bin yirmi
02:44dörtte yaptığım dalışla on metreyle on üç metre arasında
02:48ne yazık ki müşilajla karşılaştık. Ve ııı etrafı
02:53dolaştığım zaman aslında sadece bir bölgede değil o alanın
02:58ııı Erdek Körfezi'nin birçok yerinde olduğunu gördüm. Iıı
03:02Cuma günü yirmi beş ııı Ekim iki bin ııı yirmi dörtte tekrar
03:08Erdek Körfezi'nin başka bir noktasında ııı yirmi yedi
03:11metreye kadar ııı bir dalış yaptım. Orada da on metreden
03:16yirmi dört metreye kadar ne yazık ki her tarafın müşilaj
03:19olduğunu gördük. Şimdi kamuoyu ııı müşilajı denizin yüzeyine
03:24çıkan sarı köpükler olarak biliyor. O ııı ilkbaharda
03:29genellikle müşilajın yukarı çıkmasıyla gördüğümüz bir
03:32manzara. Iıı şu anda ııı esasında müşilaj yüzeyden ııı
03:38yirmi dört metre derinliğe kadar ııı çoğalmaya, yayılmaya
03:44başlamış durumda. Buradan ııı birkaç hafta içerisinde Marmara
03:49Denizi'nin diğer bölgelerine de yayılma potansiyeli var. Umut
03:53edelim ki ııı yanılalım ki ııı sadece Erdek Körfezi'ne
03:58mahsus kalsın ve Marmara Denizi'nin diğer bölgelerine
04:01yayılmamış olsun. Ancak geçmiş tecrübelerimiz ve ııı daha önce
04:06yapılmış bilimsel çalışmalar bunun ne yazık ki yayılacağını
04:10ııı gösteriyor. Iıı peki neden ııı yeniden biz ııı müşilajla
04:15karşılaştık? Iki bin yirmi bir yılında yüzeye çıktığında
04:19korktuk, telaşlandık, yirmi iki eylemden oluşan bir Marmara
04:23Denizi eylem planı hazırladık ve ondan sonra Ağustos gibi iki
04:28bin yirmi birin Ağustos'u gibi müşilaj yüzeyden kaybolunca da
04:31yaşasın kurtulduk zannettik. Israrla ben ve benim gibi bir
04:36sürü bilim insanı müşilajın bitmediğini ve ııı nedenlerini
04:41ortadan kaldırmadan bir sonuç olarak Marmara Denizi'ni tehdit
04:45etmeye devam edeceğini hep söyledik. Şu anda ortaya çıkan
04:50durum aslında ııı bizim söylediklerimizin bilimin
04:54söylediklerinin ııı ortaya çıkmış ııı hali, ispatı
05:00niteliğinde. Iıı çünkü müşilaj bir sonuç nedenlerini ortadan
05:05kaldırmadan sonuç olan müşilajdan kurtulamayız.
05:08Müşilajın bir sürü nedeni söz konusu ama üç tane tetikleyiciye
05:14dikkat çekmek istiyorum yeniden. Birincisi Marmara
05:18Denizi'ni kirletiyoruz. Marmara Denizi'nin çevresindeki
05:21yirmi beş milyon insanın atıklarının en iyi ihtimalle
05:24yüzde elli beşini arıtıyoruz. Geri kalan yüzde kırk beşi yani
05:28yaklaşık yarısı hiç artırmadan Marmara'ya boca edilmeye devam
05:31ediyor. Endüstri zehirli atıkları yani ııı neredeyse
05:36ııı yarısı bile arıtılmadan Marmara Denizi'ne ulaşıyor.
05:40İnanmayan varsa gitsin Lülüfer çayına baksın, Gönen çayına
05:44baksın, Biga çayına baksın veya gitsin bir tünelle
05:48Marmara'ya bağlanan Ergene'ye baksın. Nasıl zehir aktığını
05:52görecekler. Birinci tetikleyici bu. Ikincisi deniz
05:56şartlarındaki durağanlık. Şu anda ııı Karadeniz'den Marmara
06:01Denizi'ne İstanbul Boğazı aracılığıyla gelen su minimum
06:04düzeyde. Deniz şartlarındaki durağanlıkta maksimum düzeyde.
06:08Dolayısıyla ikinci ııı tetikleyici bu. Üçüncü
06:12tetikleyici ise küresel iklim değişikliğine bağlı olarak bütün
06:16dünya denizleri yüzey sıcaklıklarında gözlenen
06:19ortalamanın çok üstündeki sıcaklıklar. Şu anda Marmara
06:23Denizi uzun yıllar ortalamasına göre iki buçuk derece daha
06:27sıcak. Yani otuz yıllık kırk yıllık ortalama veriye
06:31baktığımızda Marmara Denizi olması gerekenden iki buçuk
06:35derece Ekim ayının sonuna geldiğimiz şu günlerde daha
06:39sıcak. Ya bu üçlü tetikleyici devreye girdiği için biz şu anda
06:43müsilajla karşı karşıyayız. Iklim değişikliğine müdahale
06:47edemiyoruz. Durağanlığa müdahale edemiyoruz. Elimizde müdahale
06:52edebildiğimiz tek parametre Marmara Denizi'nin kirlilik
06:55yükünü azaltmak. Iki bin yirmi bir yılında dilimizde tüy
06:58bitti. Kirlilik yükünü azaltalım, kirlilik yükünü
07:01azaltalım, kirlilik yükünü azaltalım diye ııı üzgünüm
07:05kirlilik yükünü azaltamadık ve bugün Erdek Körfezi'nde ııı
07:10müsilaj başlamış durumda. Bunun ııı üstesinden nasıl geleceğiz?
07:15Şu anda acilen tedbir ııı almazsak ııı kış boyunca bu
07:20müsilaj Marmara Denizi'nin derinliklerinde devam edecek.
07:24Önce balıkçılık sektörünü vuracak. Gırgır ağaları ince
07:28gözlü, küçük gözlü ağalar. Bir ııı şey gibi kıvamlı yapıda
07:32olduğu için müsilaj bu gırgır ağalarının gözlerini
07:36kapatacak. Kısa süre içerisinde balıkçılar balık
07:39havlayamaz hale gelecekler. Ikincisi bu üretim devam
07:43edecek. Iıı ilkbaharda su sıcaklıkları iyice eee
07:47yükselmeye başladığında müsilaj üretimi de maksimum
07:51düzeye çıkacak ve o zaman biz müsilajı yeniden yüzeyde
07:55göreceğiz. Deniz yüzeyinde göreceğiz. Deniz yüzeyinde
07:58gördüğümüzde ııı bu sefer ııı iç turizme hizmet eden Marmara
08:03Denizi'nin çevresindeki bütün turizm tesisleri bundan
08:06etkilenecek. Daha vaktimiz var. Yani hemen çok acil bir şekilde
08:12vakit kaybetmeden ııı kirlilik yükünü azaltmak için harekete
08:16geçelim. Üç günde, üç ayda, bir yılda arıtma tesisi
08:21yapamayız. Lakin sanayi tesislerinin ııı derelere,
08:25akarsulara veya doğrudan denizlere saldıkları atıkları
08:29ııı derhal denetleyip durdurmamız lazım. Diğer
08:33taraftan belediyelerin, yerel yönetimlerin işlettiği arıtma
08:37tesisleri, organize sanayi bölgelerinin işlettiği arıtma
08:40tesisleri bunlar etkin çalıştırılıyor mu? Denetlememiz
08:44lazım. Eğer var olan bir arıtma tesisi çalışmıyorsa derhal onun
08:49çalışmasını sağlamamız gerekiyor. Böylece kirlilik
08:52yükünü azaltırsak belki hem balıkçılığa olan etkilerini
08:58hem de turizme olacak etkilerini ııı bahar yaz
09:02aylarında bir parça azaltmış oluruz. Ama uzun vadede
09:06müşterilerden kurtulmak istiyorsak Marmara Denizi'ne bir
09:10litre bile atığı bırakmamamız lazım. Marmara Denizi atık
09:15çukuru değil, foseplik değil. Marmara Denizi balıkların,
09:19yengeçlerin, pinaların, deniz çayırlarının evi. Benim evimdeki
09:24çöpleri ben toplayıp bir başkasının evine atabiliyor
09:27muyum? Var mı böyle bir şey? Ben evimde biriktirdiğim çöpleri
09:31balıkların evine, yengeçlerin evine, pinaların evine, deniz
09:36çayırlarının evine atıyorum. Bu anlayıştan vazgeçmemiz denizle
09:40kurduğumuz yanlış ilişkiyi değiştirmemiz gerekiyor.