Tunceli'de yapılan çalışmalarda maydanozgiller familyasına ait ve dünyada sadece Tunceli'de yetiştiği tespit edilen yeni bir bitki keşfedildi.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:30Fotoğrafçı
00:32Fotoğrafçı
00:34Fotoğrafçı
00:36Fotoğrafçı
00:38Fotoğrafçı
00:40Fotoğrafçı
00:42Fotoğrafçı
00:44Fotoğrafçı
00:48Apiace familyasından Herakliop,
00:50Türkçesmi ile
00:52öğrek otu
00:54kinsine ait
00:56yeni bir türk keşfettik.
00:58Bitkinin ismini de Herakleum munzurensi, yani Türkçe karşılığı olarak munzur övreyi olarak belirledik ve tüm dünyaya bu bitkiyi tanıttık.
01:10Herakleum cinsi Apiacea familyasında yer almaktadır.
01:14Apiacea familyası dediğimizde maydanozgiller grubu.
01:17Herakleum cinsinin ülkemizde 18 tane türü zaten yayılış göstermekteydi.
01:24Bizim bu yeni bulduğumuz türle tür sayımız 19'a yükselmiş oldu.
01:30Yeni bulduğumuz Herakleum munzurensi türümüz, gövdesinin tüylü olması, çiçek taşıyan ışınların eşit boyda olması ve diğer ülkemizde yayılış gösteren diğer türlerden bu ışınların daha uzun olmasıyla ayrılık.
01:48Ayrıca kuş tüy şeklindeki pinnat veya pinnatisek dediğimiz yaprak yapısı görülmektedir.
01:58Diğerlerinde ise tüysü pinnat yapraklar mevcuttur.
02:03Bunun dışında çiçeklerinin beyaz renkli veya pembe renkli olmasıyla ve petallerin tüylü olmasıyla diğer türlerden ayrılık.
02:13En önemli farkımız ise bitkinin meyvesinde.
02:17Diğer Herakleum türleri genelde elit şeklinde meyve varken bizim munzurensi türümüzde meyveler dikdörtgen siye yakın ve geriye yatık tüyler mevcut üzerinde.
02:38Ayrıca en büyük farklardan biri bu morfolojik inceleme de belli olmuyor.
02:43Ancak anatomik kesitleri aldığımızda Vita dediğimiz salgı yapılar var meyvede.
02:49Bu Vita dediğimiz salgı kanallarının septat şekilde yani bölmeli bölmeli olması en büyük ayırt edici karakterlerimizden.
03:01Bitkimiz Türünbür ilçesinde Kocatepe göğü ile Yalmanlar mezrası arasında bir dere kenarında kaya çatlaklarında yetişmekte.
03:14Yani kaya çatlaklarında olan ama nemli bir bölgeyi tercih ediyor bitkimiz.
03:19Bunun dışında dünyada başka bir yerde yayılışı yok. Tek bir lokaliteden biliniyor.
03:25Yayılış alanı da bir kilometre kareden daha küçük.
03:29Uluslararası bitki koruma kriterlerine göre yani IOCN dediğimiz koruma kriterlerine göre CR yani Critical Endangered seviyede bulunmakta.
03:43Bu da şu anlama geliyor. Bitki doğada nesli tükenme tehlikesi altında ve bu tehlike çok yüksek demek.
03:52Yani yayılış alanı çoktan olduğu için böyle bir durum söz konusu.
03:57İkincisi de bölgede otlatma çok fazla, meragat dinlendirilerek veya bir yıl otlatma yapılıp ikinci yıl dinlendirme şeklinde
04:09veyahut da biraz daha az hayvan sürü çıkmasıyla öne geçebileceğimiz bir durum.
04:15Normalde bitki zaten geliştiği zaman, meyveye geçtiği zaman içinde bulunan alkolit maddeler veya kimyasal maddelerden dolayı zehirli olduğu için hayvanlar pek tercih etmiyor.
04:29Bu öldürücü derecede bir zehir değil zaten. Bitki kendini koruma amaçlı ürettiği bir madde.
04:35Ama hayvanlar bunu tabi bildiği için yiyemiyorlar. Ama tazeyken yedikleri için bu bir sıkıntı.
04:42Yani bitki ilk çıktığında, taze filizler verdiğinde koyunlar bunu yiyebiliyorlar.
04:48O yüzden otlatma en büyük tehdit bu bitkimiz için.
04:53İkinci bir durum da dediğim gibi yayılış alanı çok dar, çok sınırlı bir alan.
04:57Zaten bitkiyi bulduğumuz bölgede 30-35 birey veya 40 birey ancak sayabildik.
05:05Bu sene yine takibini yapacağız. Popülasyonda artma mı var, azalma mı var?
05:10Bu tip konularda ilerleyen zamanlarda takibini yapacağız.
05:14Bitki sistematiği alanındaki en prestijli dergilerden biri olan Fitotaksa dergisinde yayınlandı.
05:23Bu bitkinin literatüre kazandırılmasında Sevçuk Üniversitesi'nden bir profesör hocamız ve Moskova Üniversitesi'nden bir hocamız katkılarını sundular.
05:36Birlikte yaptığımız bir çalışmaydı. Onlara da buradan teşekkür ediyorum.
05:41Her yıl meralara çıkacak hayvanların sayısının veya sürü sayısının belirlenmesinde İl Mera Komisyonu toplanıyor ve buna göre bir karar alıyorlar.
05:52Pülümür yaylalarına ne kadar hayvan çıkarılacağı veya Ovacık ilçesinde Karagöz Yaylası'na ne kadar hayvan çıkarılacağı gibi konular bu komisyon tarafından belirleniyor.
06:10Ancak bu komisyonda üniversiteden bizim gibi botanik bitki bilimi üzerine çalışan hocalarımızdan görüş alınması daha yararlı olacağını düşünüyorum.
06:20Çünkü bölgede çalışan ben ve diğer arkadaşlarımız bitki çeşitlerini gayet iyi biliyoruz.
06:28Endemik bitkilerin nerede olduğunu, hangi bölgede daha fazla olduğunu tespit ettik, bunları yayınladık.
06:35Her bir bilgi elimizde var. En azından bir görüş olarak da olsa bunu sunup o bölgelere daha az sürünün gitmesini tavsiye şeklinde bir bilgi verebiliriz.
06:49Dediğim gibi endemik bitkiler bir nebze de olsun korunmuş olur.
06:55Bu da ilimizin, pülümür ilçemizin biyoçeşitliliği açısından son derece önemli.
07:03Çünkü hemen hemen her yıl bir tane veya iki tane yenidür Tunceli'den tanımlanıyor.
07:09Dünya literatürüne sadece Tunceli ilinde yayılışı olan bitkiler ilk defa dünyaya tanıtılıyor.
07:16Böyle güzel bir coğrafyada doğal zenginliklerin, biyoçeşitlerin çok fazla olduğu bir coğrafyada yaşıyoruz.
07:24Burada da dediğim gibi yaptığımız çalışmalar neticesinde belli bir bilgi birikimimiz oldu.
07:29Bu bilgiyi de biz dediğim gibi belirli komisyonlarla paylaşmaya hazırız.
07:35Eğer isterlerse, davet ederlerse bize her türlü bilgi vermeye hazırız bu konuda.