İstanbul Boğazı'nın iki yakasını süsleyen, masmavi sularda kırmızıya çalan doğal aşı boyalı yalılar, geleneksel mimariyi modernleşmeye rağmen koruyor.
Category
🏖
SeyahatDöküm
00:00İzlediğiniz için teşekkür ederim.
00:30İzlediğiniz için teşekkür ederim.
01:00İzlediğiniz için teşekkür ederim.
01:30İzlediğiniz için teşekkür ederim.
02:00İzlediğiniz için teşekkür ederim.
02:02İzlediğiniz için teşekkür ederim.
02:30Aşırı boyası doğal bir pigment.
02:52Doğalda olan bir demir oksit aslında toprakta bulunan bir mineral.
02:58Dolayısıyla doğal olması da insanlık tarihi boyunca da kullanılmasına neden olmuş.
03:03Tabi bunu sadece kırmızı değil kahverengi ve sarı tonları da var.
03:08Paleotik çağdan beri mesela mağara resimlerinde kullanılmış.
03:13Dolayısıyla insanlık tarihi boyunca karşımıza çıkıyor.
03:16Ve bunu sadece biz sokak, sivil mimarı örneklerimizde sokaklarda,
03:21ahşap evlerde, yalılarda kullanıldığını zannediyoruz.
03:25Ama onun dışında tıbbi amaçlı da kullanılmış.
03:27Hatta hayvanlar bile vücutlarındaki yaraları korumak için toprağa, çamura böyle kendilerini bulayarak
03:36bu mikroplardan aramışlar.
03:39Topraktaki yer alan aşırı boyasının mineralleri sayesinde.
03:45Aynı zamanda güneş ışınlarından da hayvanların korunduğunu biliyoruz.
03:49Dolayısıyla aşırı boyası demek ki bir güneş ışınlarından koruduğuna göre
03:55bunu hayvanlar bile üçgüdüzsel bildiğine göre evlerde de kullanılmış.
03:59Böylelikle fazla ısınması, güneşten fazla ısınması, nemden, yağmurdan koruması,
04:05fazla soğuğa maruz kaldığında yine aşırı boyasının bu ısıyı dengeleme özelliği de var.
04:12Doğal bir madde tabikisi.
04:13Aşırı boyası şu şekilde uygulanıyor.
04:15Öncelikle cephedeki bu ahşap kaplamanın temiz olması lazım.
04:19Genelde çam mesela oluyor.
04:20Bu çam değiştiriliyor.
04:22Bozuk yüzeyler zımpara oluyor ya da böcekler varsa mantarlaşma onların değiştirilmesi lazım.
04:28Sülyendiğinden bir aster, kurşun bir şey içerikli bir aster çekiliyor.
04:33Ondan sonra bir macun.
04:35Macunun içinde de Osmanlı beziri var.
04:37Tabi bu İngiliz beziri de kullanılıyor o dönemde ama Osmanlı beziri kaynatılmış bir şekilde olduğu için daha sağlam.
04:46Bunun içine üstü beşliğinden kurşun bazlı bir madde var.
04:51Bu Osmanlı beziri üstü beş.
04:53Bizim eskiden belki hatırlarsınız camlarımızda vardı böyle macunlar.
04:57Bildiğiniz öyle sert bir macun hazırlanıyor.
04:59Bu macun da tabikisi sonra zımpara ediliyor.
05:02Ama macunu çok iyi yedirmek lazım.
05:04Çok kuvvetli bir şekilde sürmek lazım.
05:07Sonra da üstüne macunun üstüne bu aşırı boyası uygulanıyor.
05:12İki kez belki de gerekirse geçilmesi lazım.
05:15Tabi bu günümüzde çok zahmetli.
05:17Genelde tabi Boğaz'da özellikle mahallelerimizde de örnekleri var ama günden güne azalıyor.
05:24İstanbul'da en güzel örnekleri uygulanan örnekleri Kontostrol Okyalısı günümüze gelen ve Sadullah Paşa Yalısı.
05:31Çünkü restorasyonlarında çok dikkatli bir şekilde aşırı boyası uygulandı.
05:37Tabi Sadullah Paşa Yalısı'nda 60'lı yıllarda 50'li yılların daha doğrusu başlarında Turgut Cansever rahmetli çok güzel bir restorasyon gerçekleştirdi.
05:4690'larda da kızı Feyza Hanım gerçekleştirdi.
05:50Ve aşırı boyası uygulandı cephesinde.
05:53Mesela özel çamlar İzmir'den Dursun Bey çamı kullanıldı.
05:59Ve onun üstüne de bu bahsettiğim macun Üstübeç İzmir'den getirildi.
06:05Özel bir macun çekilerekten bu içinde Üstübeç'in bezir yağının, Osmanlı bezir yağının olduğu aşırı boyası uygulandı.
06:14Eskiden görevlilerde fotoğraflarda kaldı ama biz tabii aşağılık dokumuzu yitirdik.
06:19İstanbul'un aşağılık evleri, sokak dokusu, mahalleleri, yalıları çoğunu kaybettik.
06:25Onların bu eski görünümü çok güzel bir renk vardır.
06:30Al aşısı da denilir buna.
06:32Tabi böyle bir canlılığı bir de kırmızının vermiş olduğu canlılığı bir de ne biz düşündüğümüzde
06:39artık sokaklarımıza maalesef bu kırmızıyı göremez olduk.
06:44Sanayi tepi bazı aşırı boyaları kullanılıyor.
06:47Ama restorasyonlarda dediğim gibi kesinlikle aşırı boyası kullanılması konusunda
06:53tabi özgünlüğünde varsa aşırı boyası kullanılması konusunda ısrarcı olmak gerekmekte.