Bugün 10 Kasım... Türkiye'nin Ata'sını kaybetmesinin üzerinden 86 yıl geçti. 5 yıl önce Tarihçi Orhan Çekiç, Atatürk'ün son günlerini gözyaşları içinde CNN TÜRK'te anlatmıştı. CNN TÜRK Özel Haberler Şefi Fulya Öztürk'ün yaptığı o röportaj, sosyal medyada en çok paylaşılanlar arasına girdi. Şimdi tüyleri diken diken eden o anları getiriyoruz ekranlarınıza...
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Dolmabahçe Sarayı'na getirilişi inanılmaz bir hüzünlülük doludur, ayrıca bir dramdır.
00:08Çünkü buraya Savarona'dan geldi, oturamıyordu.
00:13Neden o duruma kadar beklediler?
00:17Yani neden oturamaz hale gelene kadar Savarona'daydı?
00:20Kendi istedi.
00:21Niye istedi?
00:23Hatay olmadan, Hatay bitmeden, Hatay kurtulmadan dönmem dedi.
00:28Dolayısıyla 1 Haziran'da çıktığı Savarona'dan 26 Temmuz'da ayrılacaktır.
00:35Çünkü 5 Temmuz'da Hatay kurtulacaktır.
00:38Bir lider düşünün, Fransa'yı düşünün, o yılları düşünün.
00:4415 senedir hayır diyen bir Fransa'yı 56 günde Savarona'da sedyenin üzerinde yatarken dize getirdi.
00:53Hatay'ı kurtardı.
00:55Çocuklar şimdi benim tedavime başlayabilirsiniz dedi.
00:58Paşam dediler nasıl taşıyacağız?
01:01O kadar geciktik ki ısrarla size 20 gündür gidelim diyoruz.
01:05O zaman oturabiliyordunuz.
01:07Şimdi oturamıyorsunuz bile.
01:09Şu divan var ya dedi o divanı getirin bir deneyelim.
01:12Çalışanları sokun dedi kameralarına.
01:15Kimse görmesin.
01:17Bir prova yapalım.
01:19Taşınabilecek miyim acaba provası?
01:22Ve Kılıç Ali, Salih Bozok, Saik adlı bir sivil polis ve Cevat Bey.
01:304 kişi kanepeyi omuzladılar.
01:33Ortasına oturdu.
01:36Oturamadı çünkü 42 kiloya düşmüştü.
01:40Kemik yığınıydı.
01:42Kemikleri batıyordu, kaykılıyordu sağa sola.
01:45Canı yanıyordu.
01:47Uzattılar o zaman.
01:50Savarana ortasında bir döndüler.
01:52Dönülebiliniyor.
01:54Savarana'dan bir motora geçmeleri lazım.
01:56Çünkü Savarana donma bahçeye yanaşamıyor.
01:59Deniz sığır.
02:01Onun için bir motorla, acayip bir motorla taşınması lazım.
02:03Sorun da oydu zaten.
02:05Bir ip merdiveninden inilecek sonuç olarak.
02:08O ip merdivenden büyük bir itina ile hiç şüphe yok.
02:12Ama önde doktorlar yanında Hasan Rıza Soyak Genel Sekreteri.
02:17Salih Bozok bir tarafında, Kılıç Ali bir tarafında.
02:20Özenle indirmeye çalışıyorlar ama canı çok yanıyordu.
02:24Hafiften hıçkırıklar başladı.
02:27Ve hıçkırmalar doktorlardan başladı.
02:35Bu esnada kendisinin donanmaya kattığı iki deniz altı.
02:41Saldıray ve Yıldıray.
02:44Savarana'nın altındaydılar.
02:46Altında olduklarını anlıyoruz.
02:48Suyun üstüne çıktılar.
02:50Bütün donma bahçenin ışıkları söndürülmüştü.
02:52Zifiri karanlıkta girecekti çünkü onun o halde...
02:54Kimse görmemeli.
02:56Mehmet'e görünmek istemiyordu.
02:58Mehmetçiğe öyle görünmek istemiyordu.
03:00O hep Sakarya'daki, Büyük Taarruz'daki Mustafa Kemal Paşa olarak askerine görünmek istiyordu.
03:05Bunun için ışıkları söndürmek adına birinin hemen atlaması gerekiyor.
03:09Hasan Rıza Soyak.
03:11Kulübelere koştu, ışıklar söndürüldü.
03:14Bahaneyle uzaklaştırıldı.
03:16Kanepeyle kucakladılar.
03:20Fakat o yükselen...
03:24Savarana'nın hemen altından yükselen o iki deniz altının bütün mürettebatı güverteye çıkmışlar.
03:30Esas duruştaydılar.
03:31Onları gördü.
03:32Elini kaldırdı.
03:33Allah'a ısmarladı.
03:36Öyle bir sağ ol patladı ki.
03:40Keşke sağ olabilseydim.
03:43Dolayısıyla...
03:46Kendi subaylarına son bakışıdır bu.
03:49Kucakta...
03:51Bu gördük.
03:52Buradan göremiyor seyircilerimiz ama.
03:54Biz bir asansörün önündeyiz şu an.
03:56Bu asansör son ay içerisinde yapılabilmişti.
04:02Gizlice yapılmıştı.
04:04Buradan sokulacaktı.
04:06Bu asansör değil mi?
04:07Evet.
04:08Halil dönebilir misin acaba?
04:10Mustafa Kemal Paşa'nın kullandığı...
04:13Onun için özel yapılan bir asansör.
04:16Yürüyemeyeceği bilindiği için...
04:18Dolmabahçe'ye geldiğinde yürüyecek halinin kalmadığı bilindiği için...
04:21Alelacele yapılmıştı.
04:23Kucakta buraya sokuldu.
04:25Üst kata bile yürüyemeyecek haldeydi çünkü.
04:27Sonuçta iki kat biliyoruz Dolmabahçe.
04:2971 numaralı oda.
04:30Ve odadan bir daha çıkamadı.
04:33Hocam burada 56 gün mü kaldı?
04:35Burada evet.
04:361 Haziran günü çıktı.
04:3726 Temmuz'a kadar.
04:3856 gün.
04:39Neden 56 gün?
04:41Çünkü 56 gün boğulmadan Hatay'ı kurtarmıştı.
04:45Ve Hatay'ı kurtarırken...
04:47İzninizle baktım ne varsa.
04:492 dakika oraya muhakkak temas etmek istiyorum.
04:51Savorana'nın çok ünlü bir yat olmasına rağmen kliması bile yoktu.
04:57Dolayısıyla o dönemin yatları sıcaktan bunalıyordu.
05:02Herkes onu Dolmabahçe'de...
05:04Dolmabahçe taşınması önce denizde, Savorana'da geziyor, tozuyor zannederken o...
05:08Biraz rüzgar alabilsin diye seyir halindeydi Savorana.
05:12Kamerası tavanlara kadar buz kalıplarıyla doluydu.
05:16Güverte'de yattığı yerde hükümeti yönetti.
05:19Ama yattığı yerin çevresinde 40'ın üzerinde leğenler vardı.
05:23İçlerinde buz kalıpları.
05:25İçişleri Bakanı Şükrü Kaya'ya dedi.
05:27Şükrü Bey şu leğeni görüyor musun?
05:29Evet paşam.
05:30Nedir bu?
05:31İçinde dedi buz kalıpları var.
05:33Çocuk dedi benim karnımda da bağırsaklarım...
05:37İşte bu buz kalıpları bu leğende nasıl yüzüyorsa öyle yüzüyormuş.
05:41Sen dedi bir İçişleri Bakanı'sın.
05:43Burada duracak halin yok.
05:45Hemen Ankara'ya gidiyorsun.
05:46Üstelik partinin genel sekreterisin.
05:48Ben bu cumhuriyeti kendime kurmadım dedi.
05:51Mutlaka karşı tedbir alacaklardır.
05:54Siz de karşı tedbirinizi alın.
05:55Ben burada bakan falan görmek istemiyorum dedi.
05:57Beni burada bırakın.
05:59Siz meclise koşun.
06:00Gereken tedbirleri almaya çalışın.
06:02Cumhuriyeti koruyun.
06:03Kollayın.
06:04Önce millet.
06:05Önce cumhuriyet.
06:06Önce devlet.
06:07Ve biz.
06:08Önce gelecek olan nesiller.
06:09O halinde iken dahi bunu düşünüyor idi.
06:13Bu arada hocam.
06:14Mustafa Kemal Paşa'mızın kullandığı o asansörü bir büyüğümüz şimdi kullanacak.
06:19Odaya çıkmak için.
06:21Her yaş grubundan insan akın akın geliyor.
06:24Çok gerçekten bir refakatçi.
06:28Dolmabahçe Sarayı çalışanı.
06:30O amcamızın kolundan tuttuğu.
06:33Şimdi o asansörle Mustafa Kemal Paşa'mızın odasına çıkartacak.
06:38İnanılmaz bir sevgi.
06:40Tükenmeyecek bitmeyecek.
06:42Sonsuz bir sevgiden bahsediyoruz.
06:44Orhan hocam.
06:46Şunu da merak ediyorum.
06:48Cephedeki savaşçılarındaki müthiş başarısı.
06:53Asla tartışılamaz.
06:56Bir de Mustafa Kemal Paşa'nın bilmediğimiz o yönlerini mesela çoğu insan bilmez.
07:0111 kitabı vardı değil mi?
07:03Mustafa Kemal Paşa'nın.
07:04Geometri kitabı.
07:05Notu.
07:06Kendi yazdığı.
07:07Kendi yazdığı.
07:08Yani yoksa okuduğu kitap sayısı 4000.
07:09Kendi yazdığı.
07:10Evet.
07:11Aslında.
07:12Bilmeyen yönlerinden biraz konuşalım mı hocam?
07:15Bilinmeyen.
07:16Bilinmeyen yönlerinin işte en çok.
07:18Az bilinen ya da.
07:19Evet.
07:21Bir tanesi.
07:22Yazdığı kitaplar konusundaki.
07:24Önce yaptığı araştırmalar bir defa.
07:27Nereden geliyor?
07:28Lise yıllarından geliyor.
07:30Yani.
07:31Sen Jozef mezunu bir arkadaşı var.
07:34Alifat Cebesoy.
07:35Fransızcayı onunla beraber çalışarak ilerletti.
07:38Çünkü o normal bir ortaokuldan gelmişti.
07:40Mustafa Kemal önce sivil bir ortaokulda okudu.
07:44Sivil bir mülkiye mektebinde okudu.
07:46Mülkiye ortaokulu.
07:47Rüştü'yedir bu.
07:48Ama o asker olmak istiyordu.
07:50Annesinin haberi olmadan.
07:51O bildiğimiz üzere.
07:52Askeri okulun sınavına.
07:53Döver düğme sınavı.
07:55Sınava girdi ve.
07:56Rüştü'ye askeri rüştü'ye döndü.
07:58Ama o askeri rüştü'ye girdiği andan itibaren.
08:00O okuduğu kitapların.
08:02İşte.
08:03Bugün Dolmabahçe'de yayınlanmakta ve.
08:05İster girilmekte olanlarını biliyoruz.
08:074600 küsur kitaptır.
08:09Bu kadar kitap okuyan bir insanın zaten.
08:11Hem çevresini.
08:13Hem insanını.
08:15Hem ulusunu.
08:16Hem halkları.
08:17Bütün dünyayı.
08:19Çok daha farklı algılaması.
08:21Zaten beklenen bir şey.
08:22O yüzden çağının.
08:24Bütün liderlerinin çok ötesindeydi.
08:26Çünkü tam o.
08:28Türkiye'yi yönetirken.
08:29Aynı anda Almanya'yı Hitler diye bir adam yönetiyordu.
08:31Ve adam.
08:33Kavgam diye bir kitap yazmıştı.
08:35Bak onun yazdığı kitap.
08:36Mein Kampf adını taşıyordu.
08:38Kavga edeceğim.
08:39Ve bana iyi oy verin.
08:41Başbakan yapın.
08:42Avrupa'nın yarısını Almanya yapacağım demişti.
08:44Almanya'nın başındaki Hitler.
08:46Tam bu esnada Benito Mussolini İtalya'nın.
08:48Mare Nostrum diye.
08:50Bir duyurda bulundu.
08:52Bütün dünyaya.
08:53Benim Akdenizim dedi.
08:54Alanya, Antalya, İtalya diye.
08:56Roma Üniversitesi öğrencilerini her gün.
08:58Şimdi bakın.
09:00Bir lider.
09:02İtalya için.
09:04Kanatlarım diyor.
09:06Çünkü eskiden Roma İmparatorluğu'nun toprağıydı.
09:08Deniziydi bu deniz demek.
09:10Tam buna cevap olarak.
09:12Ankara'dan Atatürk.
09:14Cihanda sulh dedi.
09:16Dolayısıyla neresinden baksanız.
09:18Kıyaslanacak bir hali elbette yok.
09:20Hocam.
09:22Gençlerle çocuklarla konuşurken burada.
09:24Eğer Atatürk'ü görseydiniz.
09:26Ne söylemek isterdiniz?
09:28Diye sorduk.
09:30Ne dediler biliyor musunuz?
09:32Bu kadar şeyi nasıl yaptı?
09:3442 yaşında değil mi hocam?
09:36Yanlış bilmiyorsam.
09:38Türkiye Cumhuriyeti'ni kuruyor Mustafa Kemal Paşa'mız.
09:4042 yaşında.
09:42Ne yazık 57 yaşında.
09:44Çok genç.
09:46Kaybediyoruz Paşa'mızı.
09:48Ama bu kadar başarı.
09:50Kurtuluş Savaşı'ndan çıkılıyor.
09:52Türkiye Cumhuriyeti kuruluyor.
09:54Devrimler, soyadı kanunları, tevhidi tetrisatlar.
09:56Kanunlar.
09:58Muazzam bunu nasıl yapabildi?
10:00Bir tarihçi olarak siz nasıl?
10:02Son olarak bu yorumunuzu alsam.
10:04Tabii ki olağanüstü.
10:06Zaten Atatürk dediğimiz zaman.
10:08Dünya ona olağanüstü bir gözle bakıyor.
10:10Bakın UNESCO nasıl bakıyor?
10:12Dünya derken abartmıyorum.
10:14UNESCO, Birleşmiş Milletleri Kültür Kolu.
10:181981 yılının
10:20gelmekte olduğunu gördüler.
10:221978 yılında genel kurulular
10:24toplandılar, bir karar aldılar.
10:26Bu karar bir kere alındı.
10:28Sadece Atatürk için alındı.
10:30Bir daha alınamadı.
10:32Güya her devlet başkanı için yapacaklardı.
10:34Ama çıtayı Atatürk olarak koydular.
10:361978'de dediler ki
10:38bir sene sonra 1981 geliyor.
10:401981, Atatürk'ün doğumunun
10:42yüzüncü yıl dönümüdür.
10:44Belli ki Türkler çok özel
10:46hazırlanıyorlar olsa gerek.
10:48Ama sakın ha dediler.
10:50Sakın ha diyen 11 ülke önergeyi veriyor.
10:52Birinci sırada Yunanistan.
10:54Sakın ha diyor.
10:56İkinci sırada Rusya. Sakın ha diyor.
10:58Arkasından İngiltere, Fransa, Amerika. Herkes.
11:0011 ülkeye sakın ha dediler.
11:02Atatürk gibi bir liderin doğumunun
11:04yüzüncü yıl dönümünü yalnız Türklere bırakamayız.
11:06Çünkü o insanlığın ortak parçasıdır.
11:08Dolayısıyla bütün devletler
11:10işte onu temsil eden
11:12UNESCO yani Birleşmiş Milletler
11:141978'de bir karar aldılar.
11:161981 yılı dediler
11:18Atatürk yılı olarak ilan edilmelidir ve edildi.
11:20Bütün dünya yıl boyu
11:22Atatürk'ü anmalıdır dediler
11:24ve öyle anıldı. Böyle bir liderden
11:26bahsediyoruz. Ne kadar övünsek
11:28az.
11:36Müzik
11:38Müzik
11:40Müzik
11:42Müzik
11:44Müzik
11:46Müzik
11:48Müzik
11:50Müzik
11:52Müzik
11:54Müzik
11:56Müzik
11:58Müzik
12:00Müzik
12:02Müzik
12:04Müzik
12:06Müzik
12:08Müzik
12:10Müzik
12:12Müzik
12:14Müzik
12:16Müzik
12:18Müzik
12:20Müzik
12:22Müzik
12:24Müzik
12:26Müzik
12:28Müzik
12:30Müzik