Kalp damar hastalıkları, tüm dünyada ölümlerin en sık nedeni olarak çağımızın en büyük sağlık sorunlarından biri haline geldi.
Category
🗞
HaberlerDöküm
01:00Ben Prof. Dr. Ertuğrul Okuyan, kardiyoloji uzmanıyım.
01:17Medipol Üniversitesi bünyesinde, Medipol Acıbaden Bölge Hastanesi'nde görev yapıyorum.
01:22Şimdi aslında katlama sistemi hastalıkları çağımızın vebası konumunda.
01:27Dünya sağlık örgütü verilerine göre de, tüm dünyada bu ülkeyi ayırt etmeksizin,
01:32tüm ölümlerin en sık sebebi katlama sistemi hastalıkları.
01:36Maalesef ülkemizde de durum böyle, ilk sırada yer alıyor.
01:40Aslında katlama sistemi hastalıkları dediğimiz zaman geniş bir yelpaze.
01:45Kalp krizlerinden tutun felce kadar, tüm damar sistemini tutan tüm hastalıkları bu grupta değerlendirebiliriz.
01:54Tabii kalp krizi de şöyle düşündüğünüz zaman, şu an için dünyada her 15 saniyede bir insan,
01:59kalp krizinden veya katlama sistemi hastalıklarından hayatını kaybediyor.
02:04Bu korkunç bir rakam.
02:06Şimdi kalp krizinin genç, yaşlı ayırt etmeden geniş bir popülasyonda ölüme sebep olduğunu görüyoruz.
02:15Son yıllarda da genç insanların kalp krizi nedeniyle ani ölüm olanları da oldukça arttı.
02:23Artık kalp krizi yaşı da düştü.
02:25Ülkemizde de görüyorsunuz, farkındasınızdır, birçok insan haberlere çıkıyor bazen.
02:3030 yaşında, 25 yaşında aniden öldü diyorlar, kalp krizi geçirdi diyorlar.
02:35Biz de hastanelerimizde, kliniklerimizde görüyoruz.
02:38Anji yaptığımız, damarına müdahale ettiğimiz hastaların yaşları da gittikçe düşmeye başladı.
02:45Daha genç yaşlara da müdahale ediyoruz.
02:47Eskiden sanki yaşlı popülasyonun hastalığı olarak bilinirdi kalp hastalıkları.
02:52Maalesef artık devrimizde öyle değil.
02:55Genç, yaşlı ayırt etmiyor.
02:57Bunun nedenlerine bakacak olursak, kalp krizi için iyi bilinen risk faktörleri var.
03:04Bunları şöyle sıralayalım.
03:06Mesela sigara içmek, çok önemli bir risk faktörü.
03:09Kandaki yağların, kolesterolün yüksek olması.
03:12Kilo, hareketsiz bir yaşam, stres, şeker hastalığı, genetik, aile öyküsü bu çok önemli.
03:22Bunları göz önüne aldığımız zaman, bu oranların çok yüksek olduğunu zaten anlatmaya gerek yok.
03:29Etrafımızdan görüyoruz.
03:31Burada önemli olan şu, bunların bazıları değiştirilebilir faktörler, bazıları değiştirilemeyen faktörler.
03:38Mesela kan bazıncınız yüksektir, tansiyonunuz yüksektir.
03:42Onu kontrol ettirebilirsiniz.
03:45Tedavi olursunuz, ilaç kullanırsınız, tansiyonunuzu düşürürsünüz.
03:48Sigarayı bırakırsınız, sigara içiyorsanız, o riski ortadan kaldırırsınız.
03:52Yağlarınız, kolesterolünüz yüksektir.
03:54Hem diyetle, besinle, hem de hekiminizin vereceği ilaçlarla düşürürsünüz, kontrol altına alırsınız, o riski ortadan kaldırırsınız.
04:02Hareketsiz bir yaşantınız vardır.
04:05Efor, egzersiz hiç yapmıyorsunuzdur.
04:07Düzenli bir egzersiz programına başlarsınız.
04:10Kilo verirsiniz, sağlıklı yaşamaya başlarsınız, risk faktörünü ortadan kaldırırsınız.
04:14Bunlar önlenebilir, bakın birçok sebep önlenebilir.
04:17Ama mesela yaşınızı değiştiremezsiniz.
04:20Aile öyküsünü değiştiremezsiniz.
04:22Hangi anneden, babadan, nereden doğduğunuzu, genetiğinizi değiştiremezsiniz.
04:26Ama bizim burada hedefimiz ne? Değiştirilebilir.
04:29O kadar çok risk faktörü var ki.
04:31Bunları bıraktığımız zaman zaten kalp krizine veya katlema sistemi hastalıklarına yakalanma oranımız çok düşüyor.
04:37Ama maalesef koruyucu bu tür manevralardan ziyade biz nelerle uğraşıyoruz?
04:44Hasta, hastalık ortaya çıktıktan sonra damar tıkanıyor, geliyor biz tedavi ediyoruz, damarını açıyoruz.
04:50İşte stent takıyoruz, bypass yapıyoruz, ilaç veriyoruz.
04:53Aslında bunlar ortaya çıkmadan önleyebilmek mümkün.
04:57Yani dünyada bir numaralı sebep ölümün katlema sistemi hastalıkları dedik.
05:01Emin olun bunların yarıya indirmek çok kolay.
05:06Belli önerilere dikkat edildiği takdirde, yaşam tarzını biraz değiştirdiğiniz takdirde bunlar yarı yarıya düşebilir.
05:15Hatta çok daha az seviyelere inebilir.
05:17Dolayısıyla hastalık ortaya çıkmadan önleyici tedbirlerle bunları tedavi etmek ve önlemek mümkün oluyor.
05:26Şimdi bende hiçbir şey yok, hiçbir rahatsızlığım yok, hiçbir şikayetim yok, doktora da gitmeme gerek yok.
05:33Bu doğru bir yaklaşım değil.
05:35Belli bir yaşı geçtikten sonra özellikle 30'lu yaşlarından itibaren mutlaka yılda en az bir defa bir kan talileri yaptırıp kolesterol düzeylerine, şeker seviyelerine baktırmakta fayda var.
05:47Çünkü özellikle yüksek kolesterol, bakın 2 yaşından bahsediyorum yani doğduğunuz 2. yaşından itibaren damarlarda bu kalp krizlerine ve damarlarda daralmaya yol açan aterosiklerotik plakların oluşumu başlamaya başlıyor.
06:04Yani daha 2. yaştan itibaren.
06:06Dolayısıyla kolesterol, çocukluk çağındaki kolesterol bile vücut sürekli o şeye maruz kalıyor.
06:12Yüksek kolesterole.
06:14Yüksek kolesterole maruz kala kala tabi orada plaklar oluşuyor.
06:17Zaman içerisinde onlar darlığa evriliyor.
06:19Yani şöyle düşünün, 30 sene boyunca kanında yüksek kolesterol olup damarlara buna maruz kalan bir insanı düşünün.
06:28Bir de 1 senedir kolesterolü yüksek olan bir insanı düşünün.
06:32Aynı şey mi?
06:34Bıraktığı etki değil.
06:35Aynen şuna benziyor.
06:36Yani bir adam 30 sene sigara içmiş, öbürü 1 aydır sigara içiyor.
06:40Şimdi 30 senedir sigara içen adam ben sigarayı geçen ay bıraktım diyor.
06:44Artık riskim yok.
06:45Öyle bir şey yok.
06:4630 sene içmişsin.
06:47Öbürü de 1 ay olmuş başlayalı.
06:49Ona diyor ki sen aktif içicisin, sen daha risklisin.
06:52Öyle bir şey yok.
06:53Öbürü 30 yıl boyunca o dumana, o sigaranın toksinlerine maruz kalmış.
06:57Kolesterol de böyle bir şey.
06:59Kolesterolün birikici ve kümülatif dediğimiz etkisi var.
07:03Sürekli 30 sene boyunca.
07:05Şimdi 30 sene inşaatta çalışmış bir işçiyi düşünün.
07:09Kol kasları veya vücut kasları nasıl gelişir?
07:12Sürekli ağırlık kaldırıyor işte çalışıyor.
07:15Kalp de onun gibi ağır işçi aslında.
07:17Kalp de işte yüksek tansiyona maruz kala kala.
07:20Tansiyonu yüksek olan hastalardan bahsediyorum.
07:22Kalp kası adalese aynı bir inşaat işçisinin pazuları gibi, kasları gibi şişmeye başlıyor, büyümeye başlıyor, kalınlaşmaya başlıyor.
07:32Ama bu istediğimiz bir şey değil kalp için.
07:34Çünkü kalp kası yapı olarak iskelet kasından farklı.
07:38Düz kas ve kalpteki kalınlaşma sertleşmeyi yanında getiriyor.
07:43Kalp kası sertleşince de kalp belki normal kas oluyor ama gevşeyemiyor.
07:48Gevşeyemediği için bu da bir kalp yetersizliğine yol açıyor.
07:51Dolayısıyla yaşa bakmaksızın mutlaka yılda en az bir defa tahillerimizi yaptırmamız lazım.
07:58Yılda bir kez iki kez aklınıza geldikçe tansiyonu ölçtürmek, kan tahilli yaptırmak en azından olası riskleri bertaraf etmek için önemli.
08:07İşte bu kişilerin daha dikkatli olması lazım.
08:09Çünkü genetik faktör değiştiremediğimiz bir neden.
08:12Biz ne yapıyoruz? Genetiği değiştiremediği için özellikle bakın genç yaşta baba, amca, kardeş, abi, dayı, anne.
08:22Bunlar da kalp krizi, ölüm öyküsü olanlar veya damağına sistem takılmıştır, baypas olmuştur.
08:29Bu bireylerin daha dikkatli olması gerekir.
08:31Bunları mutlaka düzenli kontroller yaptırmaları ve risk faktörlerini bunların sıfırlamamız gerekiyor.
08:38Çünkü genetik riskini sıfırlayamıyoruz.
08:40Genetik riski var ailenin ama genetik riskle beraber olan diğer riskler mesela bu birey sigara içiyorsa mutlaka kesmesi lazım.
08:48Yağları yüksekse kan yağları, kolesterolü özellikle LDL dediğimiz kötü kolesterolü daha agresif bir şekilde düşürmemiz lazım.
08:56Tansiyonu varsa daha agresif kontrol edilmesi lazım.
08:59Kül oluyorsa daha agresif düşürmemiz lazım külosunu.
09:03Hareketsizse egzersiz programına başlaması lazım.
09:06Yani risk faktörü olarak genetiği ortadan kaldıramadığımız için diğer risk faktörlerini düşürmemiz gerekiyor.
09:16Onun için bu bireylerin ailesinde öyküsü olan, erken yaşta kalp öyküsü olanların daha bir agresif takip edilmesi lazım.
09:24Yani aslında anlattığımız şeylerin özeti şu.
09:27Kalp damar sistemi hastalıkları dünyada tüm ölümlerin en önemli sebebi ama bunu gerçekten azaltmak mümkün.
09:34Toplum bazında, birey bazında önce bunun farkındalığını arttırmak, toplumsal düzeyde de bunun farkındalığını arttırıp önleyici tedbirlere gitmek bu rakamları çok aşağıya çekebilir.