Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Cumhuriyet TV ekranlarından merhaba sevgili izleyenler. Bildiğiniz üzere 5 Kasım tarihinde Amerikan seçimleri gerçekleşti.
00:21Cumhuriyetçilerin adayı Trump ikinci kez ABD başkanı oldu.
00:25Trump 2025 20 Ocak tarihinde yemin töreninin ardından göreve başlayacak ve kabinesi için bazı isimleri de önerdi aday gösterdi.
00:33Şimdi o isimler çokça tartışıldı ama neden tartışıldılar bunları konuşacağız.
00:38Konuğumuz yazarımız Ergin Yıldızoğlu hoş geldiniz.
00:42Hoş bulduk buyrun.
00:43Efendim şimdi aslında birkaç isimden de söz etmiyoruz.
00:47Neredeyse Trump'ın önerdiği pek çok isim tartışma konusu oldu.
00:51Hatta bazılarının senatodan geçemeyeceği söyleniyor.
00:54Cumhuriyetçilerin bile tepkili olduğu söyleniyor.
00:57O isimleri sizden dinleyelim.
00:59Neden tartışma konusu oldular?
01:01Şimdi tartışma konusu olmalarının bir nedeni bu gündeme gelen isimlerin herhangi bir şekilde ne yetenekli ne de bilgili olduğu atandıkları konularla ilgili.
01:18Şimdi savunma bakanlığını adam galiba 2 sene 10 başlılık yapmış.
01:25O da normal orduda değil bir destek ordusu var yarı gönüllü gibi orada yapmış.
01:33Ayrıca Haçlı Seferine ilişkin bir kitabı var kapağında da kendisi var elinde bayrakla.
01:43Müslümanlara karşı Haçlı Seferi açmaktan bahsediyor.
01:48Hristiyan sahanın aşırı milliyetçi kısmına çok yakın.
01:54Dolayısıyla Müslüman düşmanlığı ve Ortadoğu'daki tutumu çok besbelli.
01:59Ve bu koşullarda bütçesi 1 trilyon olan Pentagon'u yönetmek üzere geliyor.
02:07Bu kabul edebilir bir şey değil Pentagon açısından ve genel olarak yönetici kesim açısından yani kurul düzey açısından.
02:16Bu yüzden bir şok yarattı.
02:18Ondan sonra bu adam problem.
02:23Baş savcılığa getirilen adam bir başka problem.
02:26Adamın bütün hukuk hayatı 2 yıl sürmüş o da küçük bir hukuk firmasında.
02:32Ondan sonra senatör olmuş oradan da buraya gelmiş.
02:35Ama adamın nasıl söyleyeyim cinsel ilişki maceraları böyle dudaktan dudağa ağızdan ağza dolaşıyor.
02:46Abuk sabuk hikayeler var.
02:48Adam hakkında ahlak komisyonu soruşturma açmış.
02:51Şimdi bugünlerde soruşturma raporunu yayınlasın mı yayınlamasın mı tartışması var.
02:59Ondan sonra istihbarat örgütlerinin koordinasyonunun başına getirilen bir kadın.
03:08Bu kadının bu konuda herhangi bir deneyimi yok.
03:13Şimdi istihbarat komisyonunun örgütlerinin koordinasyonunun başına getirilmek demek.
03:18CIA, NSA ve adını bilmediğimiz kim bilir ne bir sürü karışık kuruşluk gizli hani gerçek devlet kısmının
03:28hepsinin koordinasyonunun tepesine ve onunla devlet başkanı arasındaki ilişkileri
03:33ve devletin diğer kurumları arasındaki ilişkileri yönetmekle görevli olacak.
03:39Ama kadının geçtiğimiz dönemdeki diplomatik faaliyetlerinde şöyle tuhaflıklar var.
03:45Beşer Esad'la gidiyor kimseye sormadan üstelik kendi başına görüşüyor.
03:49Oradan ya bu adam Amerika düşmanı değil aslında niye bununla böyle olduk diyor.
03:56Rusya'ya karşı bir sempatisi var Putin Ukrayna konusunda Ukrayna'ya girmeye zorlandı aslında diyor.
04:04Tarihini tam saptayamadığım bir videosunu seyrettim dün YouTube'da.
04:09Yunanistan'da konuşuyor Helenik bilmem ne bir şey grubunda.
04:14Yeni konmuş deniyor video ama gelip gidiyormuş zaten Yunanistan'a sık sık.
04:18Tarihini bilemeyeceğim ama konuşmasının ikinci yarısı işi gücü Türkiye ile uğraşmak oldu.
04:24Yani Türkiye ne biçim NATO üyesi aslında sadece adı üye.
04:30İşte İSİS'i İŞİD'i destekliyor İzvulla'yı destekliyor.
04:35Verdi veriştirdi Türkiye hükümetine özellikle devlet başkanı Erdoğan'ın adını alarak.
04:42Bir de böyle birisi bu da çok problemli.
04:46Sağlık bakanlığına getirilen adam şimdi adamın yani nasıl söyleyeyim.
04:53Handikapıyla dalga geçmek istemiyorum ama adamın beyninin üçte birine kurt yemiş.
04:58Aşı karşıtı değil mi?
05:00Aşı karşıtı da yani adamın beyninin üçte biri yok.
05:05Evet bir parazit kurt girmiş beynine ve üçte birini yemiş.
05:11Dolayısıyla konuşurken zaten dinlerseniz fark ediyorsunuz çok tutuk ve zor konuşuyor.
05:18Aşı karşıtı ve aşı araştırmalarını ve bulaşıcı hastalıklar araştırmalarını sekiz sene askıya almaktan bahsediyor.
05:32Ve bunları merkez iyileştirmek ve düzeltmek gerekir ama sekiz sene çok uzun bir süre bu konuda.
05:39Dolayısıyla o bir tuhaf birisi.
05:43Başka kim kaldı?
05:47Adalet bakanı var.
05:50Evet adalet bakanından bahsettim.
05:54Adalet bakanı bu şey işte pardon başsavcıyla karıştırdım açıkçası.
05:59Temin başsavcı diye bahsettiğim adam adalet bakanı olan adam.
06:03Ve işte her türlü hakkında soruşturma olan ahlak komisyonu tarafından soruşturulmuş olan bir adam.
06:11Adalet bakanlığının başına gelecek olan adam da Trump'ın çok yakını olan birisi.
06:17Dolayısıyla şöyle bir yani liste daha uzun ve hepsi hakkında da durmak aslında biraz boş.
06:27Genel çerçeveyi değerlendirmek önemli.
06:30Bir yalnız şu sırada dikkat etmemiz gereken bir konu.
06:34Hazine bakanlığı konusunda bir tartışma sürüyor.
06:37İki tane isim var hazine bakanlığı konusunda.
06:41Bunlar birbirleriyle kıyasaya rekabet ediyorlar.
06:44Belli ki hazine bakanlığı rekabet üzerinde rekabet edilmesi gereken bir bakanlık.
06:49Financial Times'ın çok fazla derine girmeden yaptığı bir açıklamada bir yorumda bugün.
06:55Wall Street Journal'daki pardon Wall Street'teki yani mali piyasalardaki iki fraksiyon aslında birbiriyle yarışıyor burada diyor.
07:06Ama dikkatle okudum birkaç defa yazıyı hangi fraksiyonlardan yani bu fraksiyonlar nedir kısmında bir bilgi edinemedim.
07:14Ama belli ki böyle bir algı var piyasalarda.
07:17Bu önümüzdeki dönemlerde bir şekilde çözülenecek.
07:21Musk savrulmuş vaziyette.
07:24Bunlardan bir tanesini desteklediğine açıkça yani Twitter'da destekliyor.
07:29Ve Trump'a baskı yaptığına dair bir söylenti var bunun atanması için.
07:35Dolayısıyla genel çerçevesine bakınca bu atamaların ben iki özelliği olduğunu düşünüyorum.
07:43Bir tanesinde genelde bir kamu yavaş yavaş bir ortak konsensusu oluşmaya başladı.
07:50Bunlar yıkıcı atamalar.
07:53Bunlar devleti ele geçirme sürecinde gittikleri makamlardaki bölümleri darmadağın edecekler.
08:05Yönetilemez hale getirecekler.
08:07Ve dolayısıyla hani şok doktrininde olduğu gibi buraları yeniden düzenlenecek buralar.
08:12Bir özellikleri bu.
08:15Bu anlamda ikinci özellikleri bunu ben düşünüyorum ama başka bir yerde görmedim daha.
08:22Bunlar geçici atamalar diye düşünüyorum.
08:25Trump zaten birinci dönemini düşünürsek kimse kalıcı atama olmadı.
08:28Herkes bir iki ay içinde paketlenip gidiyor.
08:31Bunların başarılı olma şansı olmayan atamalar bunlar.
08:35Hani muhafazakar kesimin yorumcuları da aynı şeyleri söylüyorlar.
08:39Bunların başarılı olma şansı yok.
08:41Bunlar o devlet organlarını çalışamaz hale getirecekler.
08:48Ondan sonra bence esas daha yetenekli ve buraları kontrol etme kapasitesi olan bir anlamda
08:58proje 20-25 içinde yetiştirilmiş ya da onunla bağlantılı adaylar ortaya çıkmaya başlayacak ve buralara yerleşecek diye düşünüyorum.
09:08Geniş çerçevesi ise bütün bu işin süreç olarak faşizmin devlete ulaşma ve devleti ele geçirme.
09:15Yani siyaset literatüründe İngilizce state capture dedikleri bir aşamadayız şu anda.
09:21Devleti ele geçirmek sürecindeler ve bunu adım adım yapıyorlar.
09:26Bir taraftan devlet organlarını çalışmaz hale getiriyorlar.
09:31Bir taraftan da bütün yetkiyi merkezde topluyorlar.
09:36Trump'ta topluyorlar, başkanda topluyorlar.
09:39Burada belki şöyle bir şey hatırlamak lazım.
09:43Trump'ın seçim kampanyası boyundaki süresindeki performansını hatırlamakta fayda var.
09:51Çok darmadağınık bir performansı vardı.
09:55Konuşmalarını bir yerden başlıyor alıp başka bir yere götürüyordu.
09:59Hakkında bayağı bir doğrudan olmasa bile dolaylı hazırlanmış raporlar var.
10:06Bir akli melekelerini kaybetmekte olduğuna dair.
10:10Yani devleti hele Amerikan devleti gibi kompleks bir devleti yönetecek birisi gibi durmuyor.
10:19Ama devlet başkanı.
10:21Ama yanına birisi geldi.
10:23İki kişi geldi aslında.
10:25J.D. Vance yardımcısı.
10:28Ama J.D. Vance'ın da geçmişte elinden tutup getiren Trump'la tanıştıran Elon Musk da
10:36Trump'ın gayri resmi ikinci başkanı gibi hareket ediyor.
10:41Ve J.D. Vance'ın Trump karşısında tavır alması veya durması söz konusu değil.
10:48Çünkü J.D. Vance'ın meslek hayatını yapanlar Peter Thiel.
10:53Trump'ın çok yakın dostu, meslek arkadaşı hatta kankası gibi.
10:58Ve Trump da bu Thiel J.D. Vance'ı Trump'a verdi.
11:02Al sen bunu götür.
11:04Seninle tanıştır.
11:06Ve bu adam başkan yardımcısı olsun dedirtti.
11:09Ve böylece adam başkan yardımcısı oldu.
11:11Dolayısıyla burada bir şekillenme oluşuyor.
11:16Bir konuşlanma var burada.
11:19Büyük olasılıkla da Trump golf oynarken devleti bunlar yönetecekler.
11:24Evet tam olarak aslında Musk'ı konuşmak istiyorum.
11:27Elon Musk şu yönüyle de garip.
11:29Bundan önceki iki Amerikan seçiminde de aslında demokratların adayını destekleyen bir isim.
11:34Sonrasında şu anda da dediğiniz gibi Trump'la neredeyse tabiri caizse yedi içtiği ayrı gitmiyor.
11:39Her yere birlikte gidiyorlar, görüntü veriyorlar vs.
11:42Tabii verimlilik bakanlığı hem de yeni bir bakanlıktan söz ediyoruz.
11:47Elon Musk bu bakanlığın başına geçecek bir başka girişimciyle birlikte.
11:50Burada Amerikan ekonomisine dair Musk'ın bir planı yapmak istediği bir şey var mı sizce?
11:56Çünkü Çin'le yıllardır devam eden bir soğuk savaştan söz ediyoruz.
12:00Bu kabinede konuştuğumuz isimlerin de aslında birçoğu Çin'e karşı çok daha sert politikalar uygulanması gerektiğini savunan isimler.
12:08Musk bu noktada nerede duruyor?
12:11Bu konuda bir saniye notlarımı bulayım.
12:15Bu konuya geleceğini düşündüm.
12:17İçimizdeki notları almıştım.
12:19Daha disiplinli konuşabilmek için.
12:23Şimdi Trump'ın birincisi Musk'ın durumu gerçekten bir taraftan garip,
12:32bir taraftan diğer sermaye grupları açısından tehlikeli, çok yakın.
12:37Ama diğer taraftan Trump açısında da tehlikeli bir adam.
12:41Yani şu açıdan Trump kendi bulunduğu yerde kendisinden daha enteresan birisinin bulunmasına izin vermiyor.
12:49Dolayısıyla empoze ediyor gibi laflar ediliyor.
12:55Trump'ın yanında ikinci başkan olduğu, gerçek başkan bu olacağı gibi laflar ediliyor.
13:01Bunlar bir şekilde Trump tarafından görülüyor, izleniyor.
13:05Eğer Musk, Trump'ı bir şekilde kendine bağlamadıysa,
13:10çeşitli mali ya da bilgi istihbarat konusunda,
13:14ki Trump'ın, Musk'ın çok yaygın bir elektronik istihbarat kapasitesi olduğundan bahsediliyor.
13:22Trump bir müddet sonra bu adama ben dayanamıyorum.
13:26Benden daha çok ilgi çekmeye başladı deyip kurtulmayı deneyebilir.
13:31Hatta birisi şey diyordu, böyle yapacak ve bir dahaki seçimlerde görürsünüz,
13:38Musk demokratlardan yanda olacak diye.
13:41Çünkü ikisi arasında ekonomi politika açısından pek bir fark yok.
13:45Dolayısıyla rahatlıkla öbür tarafa geçebilir.
13:49Eğer Trump'tan aradığını bulamazsa.
13:52Şimdi Trump'ın, herkesin özellikle üzerinde durduğu iki tane politikası var.
13:58Bir tanesi korumacılık önlemleri getirmekten bahsediyor.
14:04Çin esas olarak hedefte.
14:06%60, %100, %20 gibi artık hangisi tutar bilmiyorum, oranlarda bahsediliyor.
14:14İkincisi de malum bir milyon artı göçmeni sınır dışı edilmesi.
14:20Şimdi ikincisini çok anlamıyorum.
14:22Şundan dolayı bir milyon kişiyi sınır dışı ediyorsunuz da sınır dışı diye bir yer yok.
14:27Sınır dışı dediğiniz gibi başkasının memleketi.
14:31Şimdi götürüp Meksika'ya mı dökeceksiniz bunları?
14:34Kanada'ya mı dökeceksiniz?
14:36Toplayıp götürüp Afrika'ya mı dökeceksiniz?
14:38Muazzam bir diplomatik kabus bu.
14:44Ve büyük bir maliyet gerektiriyor.
14:52Tarım sektörü özellikle çok büyük sıkıntıya girer.
14:56Böyle bir hareket başlarsa.
14:58Çünkü Amerikan tarım sektörü çok yoğun bir şekilde göçmen işçi kullanıyor.
15:04Evet.
15:05Hem ucuz işçi kullanıyor.
15:07Diğer taraftan gayri resmi piyasalarda bu işçiler yani informal sektörde bunlar çalışıyorlar.
15:15Burada böyle bir sıkıntı var bu projenin gerçekleşmesi karşısında.
15:20İkincisi de işte ilk bahsettiğim korumacılık önlemleri.
15:25Bu korumacılık önlemlerinin iki açıdan değerlendirmek mümkün belki.
15:30Biri jeopolitik, birisi iç ekonomi açısından.
15:33İç ekonomi açısından ciddi bir problemi var bu işin.
15:39İşçi sınıfının, orta sınıfın adı aşağı orta sınıfın alışveriş ettiği süper marketler.
15:48Walmart işte bunlardan bir tanesi.
15:50Macy's bir diğeri.
15:52Bunlar çok büyük oranda ithalat yapıyorlar.
15:57Bu ithalatın büyük bir kısmı da Asya'dan ve Çin'den geliyor.
16:01Dolayısıyla işçi ücretleri çok fazla artmamakla birlikte işçilerin alım gücü çok zarar görmüyor burada.
16:09Şimdi burada fiyatlar artmaya başladığı zaman işçilerin alım gücü ciddi bir şekilde etkilenmeye başladığı zaman ne olur?
16:17Böyle olacağı için bir dakika bu böyle olmuyor gibi zaten başladı bu konuda konuşmalar.
16:25Jeopolitik olarak bakarsak şimdi Avrupa'yı da etkileyecek bu gümrük korumaları ve Çin'i de etkileyecek.
16:34Şimdi Çin'le Avrupa'ya baktığımızda Çin'in ekonomik modeli büyük uluslararası ticaret ve şirket operasyonlarında devletin de dahil olduğu bir süreç.
16:47Evet bu anlamda Çin şirketlerinin gerek otomobil şirketleri olsun gerek güneş ısısından güneş ışığından elektrik üretmeye ilişkin plakaları yapan olsun madencilik şirketleri olsun.
17:03Bütün bunların karlarındaki azalmaya kar maaşlarındaki azalmaya direnme gücü Avrupa ülkelerindeki şirketlerin direnme gücünden çok yüksek.
17:16En azından böyle böyle söyleniyor. Yani diyelim ki yüzde 60 gümrük koruması geldiği zaman yine kar etmeye devam edebilirler.
17:27Kar etmiyorlarsa yan kaç sene kar etmeden sıfır marjinde yaşayabilirler devletin destekleri de ya da iç pazarı iç pazara yönelerek.
17:38Avrupalıların ise böyle bir şansı yok. Bunun sonucu ise Alman ekonomisi zaten yavaşlıyor. Diğer ekonomilerin Fransız ekonomisinin ve de Avrupa ekonomilerinin korumacılığa karşı direnme sınırı çok az.
17:54Bu anlamda halbuki Amerika'nın uluslararası hegemonya modelinin içinde yanındaki en önemli müttefiki en güçlü organ Avrupa ekonomisi.
18:06Avrupa ekonomisini bu şekilde zayıflatan önlemler ister istemez uluslararası piyasada, uluslararası jeopolitikte Amerikan ekonomisinin, Amerika devletinin dünyadaki etkinliğini olumsuz etkileme sonucu yaratacak gibi geliyor bana.
18:27Eğer bu da zor yani bu işin de sonuna kadar gider mi? Zaten pazarlıkları yapılıyormuş yok işte %60 olsun öbürleri de %10 olsun bunlar %20 olsun falan diye.
18:40Bir üçüncü politikası hepimizi ilgilendirecek dünya ilgilendirecek olay da çevre bakanlığının başına getirdikleri adamla ilgili.
18:49Bu tamamen gaz petrol lobisinin temsilcisi bu adamdan bir çevre koruması.
18:58Paris iklim anlaşmasına da karşı galiba değil mi?
19:01Tabi tabi tabi tabi bu adamdan biz çevre korumasını bekliyoruz.
19:07Halbuki Trump da ondan ve de büyük sanayi ondan çevre korumasına ilgili düzenlemeleri kaldırmasını bekliyor.
19:16Belki en başta da Elon Musk sayılabilir bu isimlerin arasında.
19:20Tabi tabi tabi bütün yani Elon Musk bu işten şikayetçi çünkü onunki gerçekten yani çağımızın işte en ileri teknolojilerinde çalışan bir endüstri.
19:31Şey yaptığı yerde bu SpaceX roketini attığı yerde çevre koşullarında ciddi problemler çıkmış ve aksatmış çalışmalarını kurtulmak istiyor onlardan.
19:45Dolayısıyla burada da önemli bir sorun var.
19:49Bunu da bütün bunlarda genel bir çerçeve içine koyarsak.
19:53Şimdi biz içe çekileceğiz.
19:55İçeride yoğunlaşacağız iddiası.
19:58Kimseyle pazarlık yapmayacağız iddiası.
20:02Şöyle bir duvara çarpıyor.
20:04Uluslararası alanda büyük güçlerin rekabet etmek üzere etmekte olduğu bir dünyada BRICS diye bir Üçüncü Dünya Ülkeleri blokunun şekillenmekte olduğu ve bu üstelik bunların Rusya'yla veya Çin'le daha yakın ilişkilerde olduğu.
20:20Çin'in buraları finansal olarak desteklediği ve dolayısıyla yeni bağımlılık ilişkileri yaratmakta olduğu bir dünyada dünyada birinciliğini korumak iddiasında olan bir ülkenin bir yerleşik emperyalist hegemonik gücün geri çekilmesi mümkün değil.
20:37Mutlaka ve mutlaka dünya piyasalarında yerini almak zorunda.
20:42Almanya ile Rusya arasındaki ilişkiye müdahale etmek zorunda.
20:48Çin'in kuşak ve yol projesinin ta Madrid'den Şanka'ya kadar uzanan projenin bir şekilde oluşmasını engellemeye çalışmak zorunda.
21:02Kaynakların özellikle kıymetli minerallerin çıkarıldığı bölgelerdeki Çin etkisinin karşısına geçmek zorunda.
21:09Göçmenler hareketini yani büyük göç dalgalarının yarattığı siyasi sonuçlarla ilgilenmek durumunda.
21:17Dolayısıyla burada da bir problem var.
21:20Trump'ın dış politikasının da içeri çekilme olasılığı olmaz değil çekilebilir.
21:27İngiltere emperyalizmi yavaş yavaş tedirici olarak içeri çekildi.
21:33Küçücük bir adada iki tane de okyanus adası kaldı elinde sonunda.
21:38Ama Amerika'nın dünyanın her tarafında yayılmış bin tane üssü var.
21:43Buralarda toplam 450 bin civarında askeri personeli var.
21:48Amerika'da Avrupa'da çok büyük askeri personel özellikle Almanya'da yerleşik üsleri var.
21:55Nereye çekiliyor gibi bir sorunla karşı karşıya kalıyoruz.
22:02Tabii ki bir de devletin merkezileşmesi ve faşistleşmesi sürecine baktığımızda
22:09eğer tarih bize bir şey öğretiyorsa bu aynı zamanda daha da militaristleşmesi anlamına geliyor.
22:17Komşularla baskı yapmak zorunda.
22:20Bir milyon insanı nereye göndereceksin gibisinden.
22:24Bu anlamda içeri çekilme olmadığı gibi içeri çekilme iddialarının da karşılığı yok.
22:31Ve de siyasi devlete ilişkin gelişmelerde militarizmi daha da güçlendirir diye düşünüyorum.
22:39Sayın Yıldızoğlu çok teşekkür ediyorum verdiğiniz bilgiler için.
22:43Bakalım Trump ve Musk el ele Amerika'yı yeniden büyük yapabilecekler mi diyelim öyle kapatalım programı.
22:49Teşekkürler.
22:50Hoşçakalın.
22:52İyi çalışmalar.
22:53Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri bu ekranlarda aslında 5 Kasım'a giden süreçte
22:58sık sık sizler için Ergin Yıldızoğlu ile birlikte Amerikan seçimlerini konuştuk.
23:02Elbette Amerika büyüklüğü, hegemonyası ve dünyayı etkileyebilir konumun sebebiyle
23:07seçimlerinin takip edildiği ve merak edildiği bir ülke.
23:10Trump ikinci kez başkan oldu 5 Kasım'daki seçimlerin ardından.
23:14Amerika'da Cumhuriyetçilerin adayıydı.
23:16İyi de bir oy oranıyla ve senato da çoğunlukla seçildi.
23:19Şimdi de kabinesi için isimler önerdi.
23:22Bu isimlerin her biri neredeyse tartışmalı isimler.
23:26Burada liyakat esasıyla bu kişilerin seçilmediğinin Amerika'da dahi konuşulduğu
23:30hatta Cumhuriyetçileri bile rahatsız ettiği söyleniyor.
23:33Sayın Yıldızoğlu sizler için anlattı.
23:35Bu isimleri tek tek konuştuk.
23:37Trump'ın özellikle en yakınındaki birkaç isimle birlikte ilerleyen günlerde
23:42hem Amerika için hem de dünya için ne gibi politikaları izleyeceğini
23:46izleyebilme ihtimalini sizler için konuştuk.
23:49Şimdilik nokta alıyorum.
23:50Hoşçakalın.