CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın bütçe görüşmelerinde, “Yap-işlet-devret projeleri ve KÖİ projeleriyle ilgili bu bütçeden ödenen para var. Bunların vergi yükünün çok az olduğunu, 37 tanesinin matrah beyanında bulumadığı, bir kısım vergi beyanında bulunan kişilerle ilgili olarak da yatırım teşvikleri ve indirimler nedeniyle de vergi yükünün çok aşağılara çekildiği bir gerçek. Tam 128 kez vergi, resim, harç istisnası belgesi almış bu firmalar. Hazine garantisiyle bu projeleri hayata geçiren firmalara Hazine borç üstlenim taahhüdünde bulunuyor. 2012 ile 2023 yılları arasında tam 16,6 milyar dolar bu firmalara borç üstlenim taahhüdüyle Hazine garanti olmuş. Yani dış kaynaklı krediler, Hazine garantisiyle alınan paralar, Yap-işlet-devret ve KÖİ projeleri yapan firmalara aktarılıyor" dedi.
hbrlr1.com/ctatytwdkckckl
hbrlr1.com/ctatytwdkckckl
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Kurulma Bakanlığına ayrılan pay 479 milyar
00:03Merkezi yönetim bütçesinden %3.25'e tekabül ediyor.
00:07Geçen yıl 369 milyarmış sayın bakanım.
00:10Yani %29'luk bir artış var.
00:12Enflasyonun altında kalan bir artış.
00:152023'te
00:16Başlangıç ödeneğine göre yıl sonundaki harcanan tutar
00:20Yüksek kalmış aşım var yani ödenek üstü harcama var.
00:23168 milyarken 280 milyarlık bir harcam olmuş.
00:27112 milyarlık bir aşım olmuş.
00:29Şimdi
00:30Genel bu bütçedeki en önemli sorunlardan birinin faiz giderleri olduğunu hepimiz söylüyoruz. 1 trilyon 950 milyar.
00:36Ama
00:37Diğer bir sorun da
00:38Bana göre
00:40Sizin de bakanlık bünyesini ilgilendiren
00:42Yap işlet devlet projeleri ve köy projeleri ile ilgili
00:46Bu bütçeden ödenen paralar.
00:48Birazdan detaylara ineceğim.
00:50Bu şekil firma sayısı 44 civarında olduğu söyleniyor.
00:53Bunların vergi yükünün çok az olduğunu
00:5637 tanesinin
00:57Matraf beyanında bulunmadığını
00:59Bir kısım vergi beyanında bulunan kişilerle ilgili olarak da
01:02Yatırım teşvikleri ve indirimler nedeniyle de vergi yükünün çok aşağılara
01:06Çekildiği bir gerçek bir
01:08Aşikar bir durum.
01:10Tam
01:11128 kez vergi resim harç istisnası belgesi almış bu firmalar.
01:16Yani muafiyet istisna ve indirim belgelerinden bahsediyoruz.
01:19Yine
01:20Bu firmalar
01:21Baktığımız zaman vergi harcamaları diye tabir ettiğimiz
01:24Kısmın
01:25Geçen yıl 657 milyar kurumlar vergisi vergi harcaması yani
01:28Tahsilinden vazgeçilen
01:30Vergi muafiyet istisna ve indirimler
01:33Dolayısıyla vergilerden bahsediyorum.
01:35Büyük bölümü bu firmalara ait bu yıl içinde 701 milyar civarında
01:39Bir
01:40Aşağı yukarı vergi harcaması bu firmalarda için olacak.
01:44Şimdi
01:45Baktığımız zaman yine bu firmalarla alakalı olarak
01:48Vergi yükünün çok azaldığını söyledik bir de bot üstlenim tarzı uygulaması var.
01:52Bu çok vurgulanmıyor.
01:54Yani hazine garantisi ile
01:56Bu projeleri hayata geçen firmalara hazine borç üstlenim taahhüdünde bulunuyor.
02:012012 ile 2023 yılları arasında tam 16.6 milyar dolar
02:06Bu firmalara
02:07Borç üstlenim taahhüdü ile hazine garanti olmuş.
02:10Yani dış kaynaklı krediler hazine garantisi ile alınan paralar
02:14Buradaki
02:15Bu projeleri yapan firmalara aktarılıyor.
02:18Şimdi bu aktarılan paraların
02:20Yeri dönüşü nasıl?
02:22Yeri dönenler var mı? Bununla ilgili hazine garantisi verildiği için hazinenin ödemek zorunda kaldığı
02:27Tutanlar var mı?
02:28Bununla ilgili bilgi verirseniz
02:31Seviniriz. Bu önemli bir konu çünkü.
02:33Şimdi bir taraftan
02:34Baktığımız zaman da bünye içerisinde
02:36Bu sıkıntılar büyüyerek devam edecek. Çünkü
02:39Bu firmalara
02:41Yapılan
02:42Harcamalarla ilgili ben size bir tablo göstereceğim sayın bakan.
02:45Şu görüyor musunuz?
02:47Şöyle köy projeleri ile ilgili
02:49Siyah olan karayolları genel müdürlüğü örneğin mesela yıllar itibariyle
02:53Sürekli artış gösteriyor.
02:56Yani geçen yıl mesela toplam bu köy projelerine 673 milyar ödenecekti.
03:01Şimdi
03:02Hazine ve
03:03Maliye Bakanlığı'nın hazine yardımlarının büyük bir bölümü de
03:06Bu işte hane halkına yapılan transferler kalemi içerisinde karayolları genel müdürlüğü için kullanılıyor.
03:12Sayın vekil az önce saydı
03:14İşte 2025-2026-2027 gibi rakamları verdi.
03:18Toplam 327 milyar
03:20Bu projeler için 2025-2026 ve 2020'de ödenecek tutarlar var.
03:26Yani bunlar
03:27Garanti ödemeler
03:29Ve bir taraftan da kur artışıyla artan ödemeler
03:32Ve yıllar itibariyle de seyrini tabloda gösterdik sürekli artış eğiliminde
03:37Bizim ülke olarak buna da bir çözüm bulmamız lazım. Bu sorunu
03:41Mutlaka halletmemiz lazım.
03:43Kur farkı giderlerinden dolayı artış var. Bir de
03:45Dolar ve Euro üzerinden de dolar ve enflasyon dolar ve Euro'daki enflasyon artışı da
03:50Üzerine ilave edildiği için
03:52Bu kar
03:53Kar garantili ödemelere garanti ödemelere
03:56Ülkenin bir çözüm bulması lazım. Yoksa kuranik soruk olarak devam edecek.
04:00Şimdi diğer bir
04:01Konuyla ilgili gene bünyenizde GSMİ operatörleri ile ilgili
04:05Geçmişte tarifelerde %200-300'ü bulan bir zam artışları oldu.
04:09Bu hakikaten vatandaşımızın
04:11Cebini yaktı. Şimdi 6 Şubat depreminde baktık. Bunlar gerekli altyapı yatırımını
04:16Yapmadığı için olağanüstü durumlar vardır tabi ki mutlaka.
04:19İrtibatsızlıktan ulaşım ağındaki kopmadan dolayı
04:22Vatandaşlarımızın bir kısmı bu yüzden
04:25Zamanında göçük altından çıkar alamamış olabilir. Hayatını kaybetmiş olabilir.
04:29Çünkü bunların karlılığına bakıyoruz.
04:31Bu TÜRKTELEKOM
04:32TÜRKSEL gibi firmalar 2024 Haziran itibariyle 2,5 milyar
04:36TÜRKTELEKOM kar etmiş mesela
04:39TÜRKSEL'de 5.7 milyar kar etmiş
04:41Fakat bir taraftan
04:43Ülkemizin mobil internet hızında baktığımız zaman dünyada 58. sırada olduğunu görüyoruz.
04:48Sabit internet hızında da 106. sırada olduğunu görüyoruz.
04:51Bunlar kar ediyor ama gerekli yatırımları yapmıyor.
04:54Buradan da Bilgi Teknoloji ve İletişim Kurumu'na da seslenelim.
04:58Bu kurumun
04:59Denetlenmesi ile ilgili daha böyle halkımıza yönelik hizmetler vermesiyle ilgili de
05:03Önlemlerin aktarılması gerekir.
05:05Çünkü geçmişte de
05:07Baktığımız zaman şimdi
05:09Bu kurumların Türkiye Varlık Fonu üzerinden
05:12Kabul istesi var biliyorsunuz. Bir tanesinde %26.2 TÜRKSEL'di. TÜRKTELEKOM'un da %61.68'i.
05:19Geçmişte bu TÜRKTELEKOM ile ilgili de bir sıkıntı yaşamıştık. Hani 2005 yılında
05:23Kasasında 2 milyar dolar varken Hariri ailesinin
05:26Aldığı ve 17 yıllık bir süre içerisinde de muazzam watch ile
05:30Bıraktığı ve terk edip gittiği ve TÜRKTELEKOM'un da geri almak varlık fonunu da geri almak zorunda kaldığı
05:37Kabulaştırıldığı
05:38Hisselerden bahsediyorum.
05:39Mesela Varlık Fonu
05:41Bu hisseleri geri alırken sayın bakan
05:441 trilyon 581
05:461 milyar 581 milyon dolarlık 11 bankadan kredi kullanıyor.
05:51O zaman için 2022'de kullanıyor. 2 yıl ödemesiz 4 yıl vadeli. Şimdi onun ödemeleri geldi.
05:57Kullandığı tarihten bugüne baktığımız zaman ana para faiz ve kur farkı gideri olarak
06:0153 milyarlık bir yük
06:03Binmiş oluyor.
06:04Bir taraftan da bu tip yükler varken
06:07Bu kurumların böyle faiz zamlar yapması
06:10Kendileri kar ederken de
06:12Bir taraftan da milletimizin vergileriyle kurulan bu kuruluşların başkalarına değil
06:17Artık milletimize hizmet etmesi gerektiğini
06:20Milletimizin cebinde de yeni delikler açmaması gerektiğini de özellikle ifade ediyorum.
06:26Sanal mobil şebeke hizmeti veren bir şirket kuruldu.
06:29Biliyorsunuz 4. mobil operatörü olarak faaliyete geçti.
06:33Abonelik ve faturalama işlemi yapıyor.
06:36Bu konuyla ilgili de
06:37Bu mobil şirketlerinden birinden ismini deklar etmek istemiyorum şu anda hizmet alıyor bir taraftan.
06:42Bazlarını işte veri bazlarını baz istasyonlarını kullanıyor.
06:47BDK'nın yazısına rağmen bu hizmetlere devam etmesi
06:50Gerekirken
06:51Hizmetlere devam etmemiş bu 100 bin aboneye ulaşan bu kurum
06:55Bu yüzden yeni abone kabul edemiyor ve hatta
06:58Abonelerinde yeterli hizmet veremiyor.
07:00Yani BDK'nın
07:02Talimatına aykırı hareket eden
07:04Operatör şirketleri var bu konuyla da
07:06Özel olarak ilgilenmenizi istirham edeceğim.
07:09Burada haksız rekabet oluyor o zaman tabii ki bu kuruluşlar böyle
07:13Fahiş
07:14Fatura zamları yapar.
07:15Halbuki
07:16Rekabet ortamında bunlar da kendi fiyatlarını daha makul hale çekecektir.
07:21Yine bünyenizdeki
07:22Türkiye Cumhuriyeti devlet demiryolları ile ilgili kronik problem var.
07:26Bu da Ocak 2024 2022'deki
07:29Bunun
07:30Borcu ve
07:33Günümüzdeki borcu arasında baktığımız zaman ciddi artışlar var. 4,5 milyardan
07:388,5 milyarlara çıkmış.
07:40Bu yüzden de
07:42Bu zararı telafi etmek için
07:449 kere zam yapmış. En sonunda %25.6'lık bir zam yapmış.
07:48Şimdi buradaki
07:50Bu
07:51Ulaşımla ilgili hızlı trenle ilgili zamlardan bahsediyorum genel olarak.
07:56Buradaki borç
07:57Tutarının da
07:59Ödenememesinden dolayı
08:00Biliyorsunuz bir kanun sürekli yenileniyor. 10 yıl daha uzatıldı.
08:052033'e kadar da uzatıldı.
08:07Hazine garantileri devam ediyor. Yani
08:09Ne yapıyor? Buradaki
08:11Hazine garantileri ile verilen
08:12Veyahut da işte borç üstlenim tarzı olur, başka yolla olur.
08:16Bu verilen borçlar, hazine yardımları
08:18Zamanı geldiğinde ödenemediği için, temel üde düştüğü için
08:22Borçlar siliniyor. Bu kurumların
08:24Ödenmiş sermayesine
08:26Yani ödenmemiş sermayesine ilave edip sermaye ödenmiş hale getiriliyor.
08:30Bu konuya mutlaka bir çözüm bulunması gerekiyor. Hazine yardımları sürekli uzatarak
08:35Devletten, bütçeden bu desteklerle bu kurumun
08:39Hayatını devam ettirmesi
08:41Ülke ekonomisine de sıkıntı yaratacak. Buraya da radikal bir çözüm bulmak
08:45Daha rantabil hale getirmek
08:46Mutlaka
08:47Sizin görevlerinizden biridir diye düşünüyorum.
08:50Bunu da buradan özellikle
08:52Vurgulamak istedim.
08:54Şimdi
08:56Bizim bölgemizle ilgili bir sorundan bahsedeceğim.
08:59Sayın
08:59Bakanım
09:01İstanbul'u Karadeniz'e bağlayan Karabük Eskipazar D-100 Karayolu
09:04Kemikli rampaları diye bir bölge var.
09:07Kar yağışlarında tıkanmakta yağmurlarda
09:10Geçilmez hale geliyor.
09:11Gidişli gelişli burada çok
09:13Büyük sıkıntılar ve kazalar oluyor. Bir de Eskipazar kavşağında bir düzenleme yapılmadığı için
09:19Orada da çok
09:20Trafik kazaları oluyor. Mermer bölgesi dediğimiz tabirde.
09:23Burayla ilgili gerekli düzenlemelerin yapılması ben geçen yılda söylemiştim. Bir de Karabük Bartın yolunda
09:29Çalışmalar devam ediyor.
09:31Henüz bitmedi. Orada da ölümcül kazalar oluyor.
09:33Bunları da buradan özellikle ifade edeyim.
09:36Şimdi Filyos projesinden bahsettiğiniz
09:38Sunumunuzu da gördüm.
09:40Eskipazar'dan başlayıp Filyos'a kadar giden
09:43Hat üstünde
09:44Bir takım düzenlemelerin mutlaka yapılması lazım.
09:53Bu düzenlemelerin mutlaka yapılması lazım. Hem demir yolu açısından
09:57Hem de karayolu ulaşımı açısından.