Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri herkese merhaba 7 Ekim 2023'te Hamas'ın saldırısıyla başlayan ve İsrail'in saldırılarıyla iyice alevlenen bölgede hala bir barış tesis edilemedi.
00:27İsrail zaman zaman bölgedeki diğer ülkelerle de krizler, çatışmalar yaşadı. Bunlardan biri de Lübnan'da ancak geçtiğimiz gün İsrail ve Lübnan arasında bir ateşkes imzalandığı duyuruldu.
00:40Peki bölgede ne gibi gelişmeler var? Daha da önemlisi bölgedeki gelişmeler Türkiye'yi nasıl etkileyecek? Bütün bunları Cumhuriyet Gazetesi yazarı Mustafa Balbay anlatacak.
00:50Sayın Balbay hoş geldiniz.
00:52Merhabalar iyi yayınlar diliyorum.
00:54Teşekkürler.
00:56Öncelikle bölgede yaşanan gelişmeleri siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
01:00Şimdi tabii sevgili Öktem öncelikle Cumhuriyet Gazetesi'nin bu Büyük Ortadoğu Projesi'nin haritasıyla ilgili gazeteciliğini kutlamak, selamlamak gerekiyor.
01:122006 yılında Amerikalı Albayralp Petters'ın hazırladığı, daha sonra Cumhuriyet Gazetesi'nde manşetten duyurduğu, ardından Amerikalıların tam öyle değil haritadayıp birazcık böyle tam doğrudan da yalanlayamadığı bu haritası şuydu.
01:30Afganistan'dan Libya'ya 18 devleti, 800 milyon nüfusu bölgeyi bütün sınırları ve bütün rejimleri değiştirmek.
01:40Bu Condoleezza Rice'in zaten söylemiydi ama nasıl olacağı konusunda bir harita oluşmuştu.
01:46Ve bu haritayı o dönem bir tek Cumhuriyet Gazetesi yayınladı.
01:50Şimdi gelinen noktada o haritanın adım adım oluşturulmakta olduğunu ve sıranın Türkiye'nin yana başına geldiğini görüyoruz.
01:58Orada Afganistan parçalanacaktı, parçalandı. Libya dağılacaktı, dağıldı. Mısır'da rejim değişecekti, değişti.
02:05Şimdi Suriye'de özellikle 2011 yılındaki iç savaşın ardından merkezi yönetim tümüyle zayıflayınca bu kimin işine geldi?
02:16En çok İsrail. İsrail çevresinde güçsüz Arap ülkeleri istiyordu.
02:22O noktaya geldi ve 7 Ekim 2023'te Hamas'ın İsrail'e saldırısından sonra Hamas'ın vahşi saldırılar başladı.
02:33Ve şimdi bugüne geldik. Ve bugün gelinen noktada İsrail ve Amerika Suriye'nin parçalanması konusunda anlaştı.
02:42Suriye'nin güneyi İsrail'e kalacak, İsrail'in güvenliği açısından onların değerlendirmesi.
02:48Peki bizi doğrudan ilgilendiren ve şu anda biraz sallantıda duran soru şu, Suriye'nin kuzeyine olacak.
02:57Suriye'nin kuzeyinde 60 bin kişilik bir PYD'nin ordulaşmış yapısının olduğunu ve orada fiili bugün iktidarın da teröristan diye yorumladığı böyle bir yapının oluştuğunu biliyoruz.
03:12Hemen şunu vurgulayalım, bu yapıya kim neden oldu? En çok kim etkili oldu? Bu iktidarın Suriye'deki merkezi yönetimizi ayıplatıp bölgede farklı yapıların oluşması etken oldu.
03:24Biz Suriye'de demokrasi var demiyoruz. Tam demokratik bir ülkeyi darmadağın ettiniz demiyoruz. Elbette yoktu. Ama bu kadar büyük kaos da yoktu.
03:34İşte şimdi Suriye'nin kuzeyinde Amerika'nın Kürtlere bir federa devlet önerdiği, bunu Irak'la birleştirme konusunda bir fikrin ortaya atıldığı,
03:45Türkiye'nin de buna evet demesi için Suriye'nin kuzeyindeki bazı bölgelerin Türkiye'ye bırakılacağı ama Türkiye'nin de kendi içinde bir federatif yapıyı kabul etmesi gerektiği gibi bir uluslararası plan var.
04:01Yani topraklar Türkiye'ye verilecek ancak yönetim özel bir yönetim, başka bir yönetim olacak.
04:07Evet. Yani bunun hayata, bunun sağlıklı bir şekilde uygulanması çok zor Sevgili Öktem. Bunun devamı yeni kaosa, yeni kanlı çatışmalara, yeni belirsizliklere gider.
04:19Ama Amerika için asıl olan belirsizlikler değil, kendi etkisinin artması. Bunu pişiriyorlar. Bu pişerken Türkiye'nin içinde de devlet bahçeliğiyle başlayan bir süreç başladı.
04:34Evet.
04:35Yani etrafımızdaki durumun özeti bu.
04:38İmralı çağrısı sanırım, Öcalan çağrısı daha doğrusu.
04:41Evet.
04:42Peki, Ortadoğu'da olan durumlar aslında Türkiye'nin iç politikasına da uzandı ve Öcalan, çok özür dilerim, bahçeli bir Öcalan çağrısı yaptı.
04:54Aslında dünkü grup toplantısında da bu çağrıyı yeniledi, bunun da kararlıyız dedi. Peki, iktidarın tam olarak Öcalan çağrısının altında yatan sebebi de alabilir miyiz sizden?
05:05Şimdi şöyle, dışımızdaki bu tablonun ardından yine gördüğüm kadarıyla AKP, Erdoğan daha doğru anlatımdan, iktidarını sürdürme uğruna etrafımızdaki gelişmelerde Amerika ile ters düşmemek istiyor.
05:24Bunun ne anlama geldiğini bizi izleyenler çok kolay tahmin edecektir. Bunun yolu ne? Amerika'nın o bölgedeki o politikalarının en azından karşı çıkmama.
05:34Ama bunu Türkiye ile nasıl anlatabilirler? Çok zor.
05:38İşte şimdi bunu yapabilecek en son kişi olarak bahçelenin adeta bir bahçeli açılımı diye özetleyebileceğimiz bir çıkışla demlilerin biz bile hayal edemezdik diyeceği Öcalan gelsin ve meclise konuşsun açılımı başladı.
05:58Bu başlayalı daha doğrusu devlet bahçeli Öcalan meclise konuşsun diyeli 35 gün oldu.
06:06O günden bugüne ne değişti derseniz Erdoğan bahçeli bedenini koydu diyor, çok cesur çıkış yaptı diyor, ezber bozdu diyor.
06:18Peki hani halk diliyle sormak gerekirse ağam sen ne diyorsun? Bunun yol haritası nasıl olacak? Hadi mi diyorsun? Kapıyı açtım Öcalan çıksın mı diyor, gelsin mi meclise diyorsun?
06:33Bunu zamana bırakmış görünüyorlar. Çünkü bunu topluma anlatmanın çok zor olduğunu biliyorlar.
06:40Şimdi bu süreç içinde de devlet bahçelinin açılımlarını havada bırakarak buna siyaset biliminde kontrolü kaos diyorlar.
06:50Bir miktar konuyu karmaşa içinde tutarak tartışılabilir ve konuşulabilir hale geliyor.
06:56Şimdi ne kadar rahat konuşuluyor? Öcalan meclise gelsin mi gelmesin mi?
07:01Öcalan nerede konuşsun? Yani bunun DEM önerse fezlaki hazırdı. CHP önerse ihanet demeçleri hazırdı.
07:10Ama devlet bahçeli önerince acaba ne hedefleniyor? Acaba amaç ne gibi bir ortaya karışık bir durum çıkmış oluyor.
07:20Şimdi bu vaziyetteyiz sevgili Öktem. Bunun devamında AKP'nin en azından DEM partilerinin anayasa değişikliği için desteğini çekebileceği bir süreç çıkarmak istediğini görüyoruz.
07:34Anayasa değişikliği için nasıl olabilir? Bu tartışmaların devamında anadil konuşmakla ilgili bir cümle eklenebilir, bir şey olabilir.
07:42Ne bileyim kendilerini ifade etmekle ilgili bir şey olabilir. Daha ötesini isterdim ama toplum istemiyor. Şu aşamada erken gibi bir çıkış olabilir.
07:50Böyle bir, bugünkü yazımda şeffaf belirsizlik demiştim. Hakikaten her şey çok şeffafmış.
07:57Toplumun önünde konuşuluyormuş da ama bakıyorsunuz bir belirsizlik oluşmuş gibi bir tablonun içindeyiz şu anda.
08:06Peki Mustafa Bey, son bir sorum olacak çok kısa oda. Henüz şimdi Adalet Bakanlığı'nda öcalan konusu Adalet Bakanı Tunç'tan net bir yanıt gelmedi.
08:15Bakıyoruz, görüşüyoruz dedi. Yani konuyu kendi işlerinde görüştüğünü açıkladı. Bizim bu programı çektiğimiz saatlerde henüz bir yanıt gelmedi dediğim gibi.
08:24Siz Adalet Bakanlığı'ndan gelecek yaratın olumlu mu? Olumsuz mu? Ne yönde olacağını düşünüyorsunuz?
08:30Şimdi bu konuda doğrusu benim aldığım bilgi hani klasik söylemle 50-50 diyeceğim bir noktaya gelmiş görünüyor.
08:39Eğer hani Erdoğan'ın bugünkü grup konuşmasından umutlu olmamız zor demesi, bu sürecin içinde yarınki yazımda da ayrıntılarına biraz girmek istiyorum.
08:52Bu açılımlara çok da sağlıklı bir yanıtın gelmediği ortaya çıkıyor. Burada belki dem heyetinin görüşmesi denmez de daha dar bir heyet biliyorsunuz bir milletvekili zaten görüştü öcalanla.
09:07Böyle partisel bir kimlik taşıyan değil parti adına gelen kişilerden oluşan bir ekibe izin gibi böyle yarım evet gibi bir durum en güçlü olasılık diye değerlendiriyorum ben.
09:22Peki, Sayın Balbay çok teşekkürler. Bugün vakit ayırdınız.
09:26Ben de teşekkür ediyorum. İyi yayınlar diliyorum.
09:29İyi günler dilerim.
09:30Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri Mustafa Balbay konuğumuzdu. Hem Orta Doğu'da yaşanan gelişmeleri hem de bu gelişmelerin iç politikaya etkilerini konuştuk.
09:40Sayın Balbay'ın da yazısını okumanızı öneririm. Programda anlattığı şeyleri daha detaylı bir şekilde köşe yazısında bulabilirsiniz.
09:47Biz yine sıcak gündemleri bu ekranlardan aktarmaya devam edeceğiz. Ancak şimdilik burada noktalayalım. Başka bir programda yeniden görüşmek üzere.