Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Cumhuriyet TV ekranlarına hoş geldiniz sevgili izleyiciler Güney Kore'de hareketli saatler yaşanıyor ülkede 50 yılın ardından ilk kez sıkı yönetim ilan edildi peki tam olarak Güney Kore'de ne oluyor şu anda konunun uzmanıyla konuşacağız.
00:29Mehmet Emre Öztürk konuğumuz hoş geldiniz.
00:32Hoş bulduk merhabalar.
00:34Merhaba.
00:36Öncelikle Güney Kore'de tam olarak neler yaşanıyor şu anda?
00:40Şu anda dünkü bu kribin aslında etkileri çözülmeye çalışıyor.
00:49Hem siyasi anlamda hem de kamuoyu nezdinde tam olarak anlaşılmaya çalışılıyor.
00:55Çünkü bildiğiniz üzere dün akşam saatlerinde Yunus Okyol'den bir açıklama geldi.
01:01Güney Kore'de gece yarısıydı o anda ve sıkı yönetim ilan ettiğini duyurdu.
01:05Ardından Güney Kore'de 155 dakikalık bir tarihte görülmemiş süreç başladı diyebiliriz.
01:14İlk önce sıkı yönetim ilan edildi.
01:16Ardından orduya sıkı yönetim talimatları geçti ve son olarak da idari yargı ve yürütmenin tamamen durdurulması yönünde bir talepte bulunuldu.
01:26Tüm bunlar yaşanırken Güney Kore halkı 1979'dan sonra ilk defa Seul sokaklarında askeri zırhlı araçları gördü.
01:36O dönemdeki diktatör rejim Pak Yuni yönetimindeki bir cuntayla böyle bir askeri vesayete bürünmüştü Güney Kore.
01:44Ama bildiğimiz gibi 1986'dan sonra Güney Kore tamamen anayasal düzene geçerek askeri vesayetin etkisinden kurtulmuştu.
01:52Şimdi burada Yunus Okyol'un attığı bu adımı iki türlü incelememiz gerekiyor.
02:01Birincisi neden böyle bir şey yaptı? İkincisi ise bunu neye dayanarak hangi güçle yaptı?
02:09Şimdi bunu hangi güçle hangi dayanağı atfederek yaptığına bakacak olursak Güney Kore'de anayasanın 77. maddesinin birinci fıkrasında
02:22Cumhurbaşkanı'nın askeri ihtiyaçların karşılanmaması durumu ve kavu toplum düzeninin yine askeri güçle sağlanacak derecede sağlanamayacak derecede çığırından çıkması durumunda kanun hükmüne göre sıkı yönetim ilan etme hakkı var.
02:40Yine sıkı yönetim kanununda şöyle bir şey var diyor ki savaş olay veya buna eşdeğer bir ulusal acil durum olduğu zaman
02:51ve aşırı derecede toplum düzeninin bozulmasıyla birlikte idari ve yargısal görevlerin yerine getirilmesi yasaktır.
02:57Yani dün aslında Yunus Okyol'un 155 dakika içerisinde gönderdiği üç kararnameyi anayasanın 77. maddesine göre uygulamak istedi.
03:07Lakin Yun burada anayasayı ihlal etti ve bunun çok geç farkına varıldı.
03:14Özellikle Yun ve Yun çevrelerinde.
03:16Çünkü anayasanın 77. maddesinin sıkı yönetim kanununun 4. maddesi de açıkça şunu söylüyor.
03:22Diyor ki Cumhurbaşkanı sıkı yönetim ilan ettiğinde bunu gecikmeksizin ulusal meclise bildirmek zorundadır.
03:32Bakın herhangi bir oylama değil sadece bildirme istiyor.
03:34Peki olay üstü sıkı yönetimde kime bunu oturup bildirmesi ve ortak karar alması lazım dediğiniz zaman
03:42bunu bakanlar kuruluyla görüşmesi lazım yine Yun kendi kabinesiyle görüşmesi lazımdı.
03:48Bunu da yapmadı.
03:50Bu da sıkı yönetim kanununun 2. maddesinin 5. fıkrasıdır açıkça.
03:54Bunu da yapmadı.
03:56Anayasal bir suç işlendi burada.
03:58Şimdi Güney Kore'de bunun dalgası sürüyor.
04:03Neden böyle bir yola başvurdu?
04:05Yun niye böyle geçti?
04:07Ne demişti bize?
04:09İçerisindeki Kuzey Kore çevrelerinin kamu top yararını bozacak kamu güvenliği tehdit edecek şekilde hareket etmesinden dolayı ben sıkı yönetim ilan ediyorum demişti.
04:21Burada muhalefete göz kırık diyor değil mi?
04:23Yani muhalefete yönelik bir söz bu.
04:25Bu muhalefete yönelik dediğiniz gibi ama bunun tabii ki geçmişi var.
04:32Bu birden ortaya çıkan bir süreç değildi.
04:36Harici KomTR'de harici editörleri Asya Pasifik masası olarak 2 aydır bu konuyu işliyorduk.
04:422 ay önce yaptığımız yayınladığımız analizlerde Güney Kore'de Yun yönetimine aşırı tepki olduğu özellikle muhalif kesimler bakın bu ana muhalefet partisini kastetmiyorum.
04:55Tüm muhalif kesimlerden Yun yönetiminin iktidarda durmaması iç ve dış siyasette devlet bekasının tehlikeye attığı politikalara sürüklediği zaten belirtiliyordu.
05:07Bu yüzden 2 aydır Seul'de yüzbinlerce kişi bunun içerisinde öğrenci işçi ve çiftçi sendikaları başta olmak üzere yüzbinlerce kişi 2 aydır her hafta sonu düzenli protestolar yapıyordu.
05:24Protestolarda Yun'un iç politikası, dış politikası ve Amerika Birleşik Devletleri ile olan ilişkileri açıkça tartışılıyor.
05:34Yun'un derhal azledilmesi gerektiği söyleniyordu ki Yun Güney Kore siyasetinde daha önce bürokrasiyetinde yer almış birisidir.
05:44Seul bölge savcısı olarak yine skandallarla bilinen birisiydi.
05:48Bunu da belirtmekte fayda var.
05:50Bu yüzden Yun'a karşı oluşan bu tepki de Yun kendisinin ve partisinin bekasını sürdürebilmek için böyle bir sıkı yönetim oyununa yani siyasi darbesine demek daha doğru olur.
06:04Siyasi darbe girişimine başlamak istedi ama şunu söylemekte de fayda var.
06:11Yun skandallarla dolu birisin bir söylediğimiz gibi yani eşi üstünden kendi üzerinden hatta Güney Kore'de yargıyı ve özellikle polisi kendi çıkarları ve çerçevesinde şekillendirdiği için
06:26yargıya o kadar müdahalesi vardı ki eşinin karıştığı bir rüşvet davasında savcılar iddianeme hazırlayamadı.
06:36Seul bölge ikinci bölge savcılığına atandı.
06:39İkinci bölgeden sonra Kongido eyalet savcılığına atandı.
06:43Ne hikmetse savcılar delil yetersizliğinden dolayı bu dosyayı süre aşımına uğrattılar ve en son dosyaya bakan hakimi de emekliye çıkardılar.
06:53Bir yolsuzluk da var işin içinde.
06:57Hem eşi üzerinden hem kendi üzerinden çok büyük rüşvet skandalları ve eşinin devlet işlerinde usulsüzlükler yaptığı ki şöyledir eşinin direkt olarak devlet işlerine müdahil olduğu ve kararlar aldığı söyleniyor.
07:13Bu konuyla ilgili Güney Kore medyasında da zaten muhalif vekillerden ve hatta kendi partisinin içindeki vekillerden bile gündeme getirilen konular vardı.
07:25Yani kendisini ve partisini kurtarmak için böyle bir girişim yaptığını söylemek böyle bir siyasi darbe zemini hazırladığını söylemek mümkündür ki Güney Kore tarihinde 13 Cumhurbaşkanı vardır seçilmiş.
07:38Bunlardan sadece 12. Cumhurbaşkanı bir önceki hükümetten yani Demokrat Parti hükümetinden MUNCE'yi sorunsuz bir şekilde görevini devretmiştir.
07:51Diğer başkanlara bakacak olursak ya azledilmiştir hatta ve hatta idam cezasına çarptırılmış hapislerde yatmıştır veya cuntalarla dediğimiz gibi 1986 dönemi öncesinde cuntalarla devrilmiştir.
08:04Şimdi yolun ne olacağı da merak konusu burada da azledilmesi söz konusu.
08:10Bir Kuzey Kore korkusundan tehlikesinden ziyade bir yolsuzluk skandalı var.
08:18Bu skandallarda ortaya çıkmasın daha doğrusu elinde barındırdığı gücü tutabilsin diye bir sıkı yönetimi ilan etti.
08:25Peki şimdi 6 saat sürdü deniyor bu kaos süreci ancak tam olarak bir şeyler bitmiş de değil sizce iktidar ilerleyen dönemlerde yeniden bir güç devşirmeye çalışır mı?
08:37Gücü elinde tamamen barındırmaya belki yeni bir sıkı yönetim ya da benzeri bir durum içine girer mi Cumhurbaşkanı'yı?
08:46Burada şöyle iktidarın yeni bir güçlenme sürecine gireceğini düşünmüyorum.
08:53Gün Sokya hükümeti sağ muhafazakardan gelir. Bunlar Güney Kore'de Senuri Partisi'nin çizgisinden ilerlerler.
09:02Tamamen Kore yarımadasında komple olarak Güney Kore'nin ABD çıkarları için hareket etmesi
09:11ve bu bağlamda Kim Jong-un rejimine karşı bir nevi düşmanca politikalar besleyerek ada üzerinde hakimiyet kurmaya çalışan dış politikaya sahiptirler.
09:22İç politikada ise tamamen liberal politikalarla birlikte bir nevi nasıl söyleyelim değişen kapitalist politikaların uyum sürecine giderler.
09:34Böyle bir parti zaten az önce siz de bahsettiniz yani Kuzey Kore söylemi vardı.
09:40Yani Kuzey Kore'nin böyle bir şey yapması çok beklenemezdi.
09:43Kuzey Kore zaten bu tür eylemleri kendisinden eleştiriyordu.
09:46Daha bir ay önce balon krizinde iç işlerine karışılmaması karşılıklı saygı ve güvenin oluşturması aksi tarzı da savaş ilan edileceğini söylemişti.
09:56Şimdi bu söylemleri kimin nasıl yani bu söylemleri değil bu söyleri kimin çıkarttığı da önemli.
10:01Bunu Güney Kore'de bulunan ABD ve batılı STK'lar tarafından desteklenen birkaç yerli ve yabancı gazetecinin dün sosyal medyada ortaya attığını görmüştük ki komik olan ise şudur.
10:16Muncay'ın hükümetinde yani bir önceki ana muhalefetin Demokrat Parti'nin hükümetinde Kuzey Kore ile ilişkiler mükemmel derecede ilerlerken,
10:26Amerikan başkanı dahil 38. enlemin kuzeyine güneyine geçip gelirken o zaman da Güney Kore'deki Muncay'ın iktidarını ülkeyi satmakla,
10:39Kuzey Kore ile barışın ülkeyi cehenneme çevirmekle alakalı olduğunu savunan gazeteciler ve STK'lar bu tür isimlerde yine aynı isimlerdi.
10:48Bunlar bazı web sitelerinden ve kurdukları komüniteler aracılığıyla böyle propagandalar yapıyorlar.
10:55Şimdi de bunu başa getirdi bu isimler o dönemde bir gördük Muncay'ın üzerinde nasıl propagandalar yapıldığını,
11:03Muncay'ın vatan hainliği ile suçluyorlardı ve sağ muhafazakarları bir an önce Güney Kore'nin kurtuluş işinin başa gelmesini istiyorlardı ve başarılı oldular getirdiler.
11:13Şimdi getirdikleri adam ise Güney Kore'deki tüm yargı yetki mekanizmalarını bir anda egale ederek kendisini bir diktatörlük sürecine taşımak istedi ama başarısız oldu.
11:27Burada Amerika Birleşik Devletleri'nin açıklaması da önemliydi. Bizim hiçbir şekilde böyle bir olaydan haberimiz yoktu bile haber verilmedi dediler.
11:35Şimdi Amerika'nın başa getirdiği bir adam yani Amerikan sahiplerinin başa getirdiği bir adamın yaptığı adımlardan ABD'nin nasıl haberi olmaz veya ülkede bir Kuzey Kore tehdidi varsa
11:47OBDON yasası gereği, ortak müşterek çalışma, askeri istihbarat çalışması gereği, Kuzey Kore faaliyetlerinin ülkede sıkı yönetime gidebileceğinden nasıl Amerika'nın haberi olmaz?
12:01Amerika mı yalancı yoksa bu içerideki Amerikan sahipleri mi yalancı? Bunu iyi tahlil etmek gerekiyor burada.
12:09Bir de Yun'un azledilmesi konusu var yani sanıyorum ki parlamento azledilmesini isteyecek peki ilerleyen süreçlerde ne olur sizce?
12:18Ben bu konunun azledilme ile sınırlı kalacağını zannetmiyorum. Azledilmek çok kolay kalacaktır.
12:252016 yılında ben Güney Kore'deyken iki önceki yani 11. devlet başkanı Pak Güne Senuri partisi kökenlidir ve kendisi 1979'da meşhur darbeyi yapıp Cuntay'la katliamlar gerçekleştiren General Pak Güne'nin de kızıdır.
12:48Böyle bir sağ muhafazakar ve askeri vesayetten gelen bir kişinin yaptığı yolsuzluklar hatta ve hatta Güney Kore'deki dini tarikatlarla birlikte ülke içerisinde kadrolaşmaya gitmesi bu kadroların devletin çok önemli noktalarına sığdırılmasıyla skandallar meydana gelmişti ve ardından Pak Güne azledilmişti.
13:10Azledilme davasında baktığımız zaman o zaman yolsuzluk tarikatlarla olan ilişkiler vs. deniliyordu ama böylesine anayasa ihlali gerçekleştirecek ülkenin siyasi durumunu zora sokacak herhangi bir gelişme yaşanmamıştı ve görülen davalar sonucunda Pak Güne 25 ay hapis cezasına çarptırılmıştı.
13:32Yaş dolayısıyla indirime gidilmiş ardından da azili gerçekleştirilmişti. Yenine de demokratlar bu siyasi döneminden güçlenerek Münceğin'i getirmişti.
13:41Burada bahsettiğim gibi yine anayasanın 77. maddesi ve sıkı yönetim kalunun 4. maddesinin 2. fırkasına dayanılarak bunu söylemek mümkündür.
13:51Münceğin bu kararı alırken ulusal meclise ve bakanlar kuruluna danışmayarak herhangi bir savaş durumu da olmadığı sürece geçerli bir bahane sunulmayacağı için, geçerli bir bahane sunmayarak siyasi çıkarları gereği böyle bir darbe girişimine başvurduğu için bu azil davasının yerine vatana ihanetten yargılanma sürecine gideceği
14:20ve Yun yönetiminin kurmaylarıyla birlikte bakın bugün savunma bakanı istifa etti ve Yun'un kendi partisi içerisinde de biz toplu istifaları gördük.
14:31Bunda kendi özel kalem ve genel sekreteri dahil bu isimlerin vereceği ifadeler savcılık tarafından hazırlanacak fezlekeler, iddianamelerle birlikte Yun'un mutlak şekilde Güney Kore siyasetinde yargılandıktan sonra hapse mahkum edilen 7 başkandan bir tanesi olacağını düşünmekteyiz.
14:56Peki Mehmet Bey çok teşekkürler. Kore'de ne olduğunu tabi bütün kamuoyu merak ediyor. Bize aktarmayı anlatmaya çalıştık. Sizin de eklemek istediğiniz son bir şey varsa onu da alayım sizden. Dilerseniz burada noktalayabiliriz de.
15:10Tabi kısaca şöyle özetleyelim Güney Kore dediğimiz gibi kuruluşundan sonra tam anayasal düzene 1986'da geçmiş daha çiçeği burnunda çok taze kırılgan bir demokrasiye sahiptir.
15:26Her ne kadar batı sermayesiyle güçlenmiş bir ekonomi olup dünya gözünde bir başarı örneği olarak gösterilse de siyasi anlamda çok narin çok aslında zayıf bir demokrasidir.
15:40Bunun yankılarını da biz bugün hala görebiliyoruz. Yun Sokgöl'ün tamamen halkın ve ülkenin çıkarlarından uzak politikaları izlemesiyle birlikte böylesine bencil kişiselleştirilmiş bir davayla birlikte siyasi darbe yapma hata aslında tüm dünya siyasetindeki partiler ve siyasal kurumlar içerisinde de tartışılması gereken bir konu.
16:06En azından halkların cumhurbaşkanı olarak kime seçeceğine çok dikkat etmesi lazım.
16:12Çünkü gördüğünüz gibi artık gelişmiş çevreler özellikle sermaye çıkarları gereğiyle bu tür istekler siyasi darbe olur askeri darbe olur bunlar çok kolay bir şekilde 2025 yılına giriyoruz.
16:28Bu dönemde bile hızlıca ilerleyebiliyor ama dileriz ki Güney Kore'nin de bu durumu hızlı bir şekilde atlatıp tam demokrasiyle yoluna devam etmesini dileriz.
16:39Peki çok teşekkürler.
16:41Ben teşekkür ediyorum çok sağ olun.
16:43İyi günler.
16:45Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri Mehmet Emre Öztürk konuğumuzdu.
16:50Güney Kore'de neler yaşandığına ilişkin konuştuk.
16:53Yeni gelişmeler geldikçe bu ekranlardan sizlere aktarmaya devam edeceğiz.
16:57Ancak şimdilik burada noktalayalım.
16:59Başka bir programda yeniden görüşmek üzere.