Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sosyal medya platformları uzun süredir hayatımızda, avantajları da var ama özellikle son günlerde gençlere yönelik olumsuz etkilerini konuşuyoruz.
00:09Pek çok somut örneği de gördük.
00:11Peki Türkiye bunun için nasıl önlemler alıyor? Atılacak adımlar neler?
00:16Bir taraftan da sosyal medya deyince sansür mü yoksa önlem için atılan adımlar mı tartışması da var?
00:23Tüm bunların hepsini en yetkili ağızdan dinleyeceğiz şimdi.
00:27Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Sayın Abdülkadir Uraloğlu konuğumuz.
00:31Efendim merhabalar diyelim. Öncelikle vakit ayırdığınız için teşekkürler.
00:35Merhaba bakanlığımıza hoş geldiniz. Ben teşekkür ediyorum.
00:39Teşekkürler. Şimdi konu çok önemli olduğu için özellikle bugün bunu sadece konuşalım istedik.
00:44Pek çok aileyi, pek çok genci hepimizi yakından ilgilendiriyor aslında.
00:48Son günlerde de bir yasak gelecek mi gelmeyecek mi bunu merak ediyoruz, bunu konuşuyoruz.
00:5413 yaş altı gençlere yönelik ki siz orada 16 yaşı da telaffuz ettiniz.
01:01Bir sosyal medya yasağı söz konusu mu? Nedir son plan?
01:05Işin açıkçası ben yasak lafını çok sevmiyorum. Bir düzenleme, belki erişime engel getirme.
01:11Sonuçta gerçekten bir ergenlik tanımı da tartışılabilir, değişebilir vs.
01:18Ama dünyada özellikle 13 yaş kriteri alınarak birçok düzenleme yapıldı ve yapılmayla ilgili hazırlıklar var.
01:2816 yaşla ilgili de bazı düzenlemeler yapıldı, yasal bazı düzenlemeler yapıldı.
01:33Biz de Türkiye'de bu konuyu tartışıyoruz.
01:36Hani 13 yaş dünyada daha çok kabul görmüş bir yaş.
01:4216 yaşta konuşulan, benim şahsi görüşüm 16 yaştır ancak verilmiş bir karar yok.
01:48Burada hem bakanlığımız hem de ilgili diğer bakanlık ve kurumlarla da görüşüyoruz.
01:53Orada nihayet bir karar vereceğiz.
01:55Peki görüştüğünüz tam olarak nedir?
01:5716 yaş dediniz, 16 yaş altı ya da 13 yaş artık düzenleme nasıl gelecekse bu gençler için sosyal medyaya ilişkin nasıl bir düzenleme göreceğiz?
02:06Biz hani burada bir kere o yaşın altındakilerin tek başlarına bu işe girişleri, kendilerinin üyeliğini ortadan kaldırmış olacağız.
02:18Mesela şunu tartışıyoruz, mesela 13 yaşın altında bir erişim olmasını istiyoruz.
02:23Mesela 13 ile 16 yaş arasında işte ailenin rızası olsun.
02:28Mesela bunu tartışıyoruz.
02:30Yani bu 12, 14 olabilir.
02:32Bunları tartışıyoruz.
02:33Ailenin rızası olsun, aile rıza gösteriyorsa girsin.
02:36Aile bir şunu da isteyeceğiz sosyal medya sunucularından.
02:41Arkadaş mesela YouTube'un var hani çocuk versiyonu çok fazla yaygın olmamakla beraber.
02:48Belki o anlamda bir hani bu düzenlemeler sosyal medya sağlayıcılarını oraya doğru getirecek.
02:53Yani sırf çocuklara yönelik bazı uygulamalarını da hayata geçirerek daha güvenli bir ortam oluşturacaklar belki.
03:02Peki şunun çerçevesi tam olarak ne olacak?
03:04Şimdi sosyal medya deyince çok geniş bir kapsamdan bahsediyoruz aslında.
03:07Bir taraftan dijital ortamda olan aromomotoru var, sosyal medya platformları var.
03:12İşte kiminle fotoğraf paylaşılabiliyor, kiminle özellikle video mesaj gibi birbirlerinin,
03:20gençlerin oyun yoluyla iletişim kurabildiği, oyun üzerinden iletişim kurabildiği platform var.
03:26Tam olarak hangilerini kapsıyor, neden bahsedebiliyoruz?
03:30Şimdi tabi bütün belli yaşta çocukların oynayacağı oyun platformları elbette bu anlamdaki bizim düzenlememiz kapsamında olmayacak.
03:40Yani çocuklar oyun oynamaya elbette devam edecekler ama orada da mutlaka bir disiplin olması, içerik anlamında disiplin.
03:50Mesela biz bu yapacağımız düzenlemede içerik çıkarılmayla ilgili de bir düzenleme yapacağız.
03:56Mesela bir sosyal medya platformuna diyeceğiz ki şu tür içerikleri koymayın, tamam koymadığı zaman problem olmayacak.
04:03Mesela Roblox'da benzer süreci yaşıyoruz.
04:07Oyun platformu.
04:08Yani diyor ki, ha neleri diyorsunuz?
04:10Biz diyoruz ki mahkemenin verdiği karar da şunlardır.
04:13Bunları çıkarırsanız aynı mahkeme kararını düzeltebilecektir.
04:18Biz de size erişimi sağlayacağız.
04:20Mesela...
04:21Meclis uygulamada da bunu yapıyoruz.
04:22Evet yani şu anda görüşüyoruz zaten.
04:24Dolayısıyla bu yapıldığı zaman sıkıntı olmayacak.
04:27Yani bu anlamda bütün ne diyelim dijital ortama erişimin engellenmesi diye bir şey söz konusu değil.
04:36Tam da bunu soruyorum.
04:37Bir oyun platformunda çok masumane giren bir çocuğu alıp çok farklı mecralara götürebiliyorlar.
04:45Hele de biraz meraklıysa.
04:48Onu sanal kumardan tutun da ne bileyim fuhuşa kadar, cinsel içerikli içeriklere kadar, akran zorbalığına kadar birçok yere alıp götürebilir.
04:58Biz normalde bu anlamda içerik çıkarılmasını genel düşünüyoruz.
05:04Sadece çocuklara yönelik değil.
05:06Burada mesela güvenlik konusunu dikkate alırız.
05:10Ülkemizin milli manevi değerlerini dikkate alırız.
05:14Mecliste katalog suçlar adınısınız var.
05:18Sayılan suçlardan bahsediyorsunuz.
05:20Doğru. Bunlar katalog suçları olarak zaten var.
05:24Mesela içerik çıkarmada anayasa mahkemesinin bir iptali vardı.
05:30Mesela onu şu anda pratikte çok yapamıyoruz.
05:32Ama düzenlemeyle onu da yapacağız inşallah.
05:35Tam da bu noktada iki soru sormak istiyorum.
05:36Öncelikle birincisi yasak geldiğinde, o kısıtlama diyelim ya da bunu nasıl denetleyeceksiniz?
05:43Mesela bir çocuk elindeki telefonu annesinin telefonunu aldı oradan girdi.
05:49O çocukların o platforma ulaşmaması, böyle bir yasak kısmı koyulsa bile denetimi ya da uygulaması nasıl olacak?
05:56Bu sorduğunuz en zor soru.
05:59Niye en zor soru?
06:00Bir kere biz kişisel bilgilerin paylaşılmasını asla doğru bulmuyoruz.
06:05Doğum tarihi, TC kimlik numarası veya onun o platformlara verilerek bizim tarafımızdan teyit edilmesi falan asla böyle bir şey düşünmüyoruz.
06:15Bu bir taraftan kişisel verilerdir.
06:17O zaman biz o yükümlülüğü sosyal medya platformlarına yükleyeceğiz.
06:22Diyeceğiz ki bunu ya yapmayacaksın, buna erişimini kontrol edeceksin veya engelleyeceksin.
06:29Nasıl yapacak?
06:30Yapay zeka artık o kadar gelişti ki, o giren kişinin yönelimlerinden, kullanımlarından, oynadığı oyundan vs. yaşını tahmin edecek.
06:43Ona göre diyecek ki sen bu yaşta değilsin, sen dolayısıyla bunu kullanmamalısın deyip onu engelleyecek.
06:51Algoritmaya göre bakabilirsiniz.
06:52Biri bir tespite zor bir konuşmak.
06:55Kimlik teyidiyle bunu yapabilirsiniz ama biz doğru bulmuyoruz onun işini açıkçası.
07:01O algoritmayı yapay zekayla kurgulayacak, ondan sonra o sorumluluğu kendisine verelim diye düşünüyoruz.
07:07Dünyada da bu şekilde.
07:09Peki tam da bu noktada şöyle bir tartışma da var.
07:12Önlem mi alınacak, sansür mü gelecek?
07:15Bunlar çünkü çok birbirine yakın konular ve arada çok ince bir çizginin olduğu konular zaman zaman.
07:22Çok da görüyoruz mevcuttaki internette az önce söylediğiniz erişim engelleri kapsamında da hep tartışılan konular.
07:28Buradaki o denge nasıl sağlanacak?
07:30Şimdi tabii bunu nasıl adlandırırsınız, sansür biz demek istemiyoruz demiyoruz da işin açıkçası.
07:39Biz belli önlemler olacak.
07:41Mesela bir bireyin bütün hayatı boyunca bazı şeylerini engellemiyoruz.
07:47Biz diyoruz ki 13 yaş veya 16 yaş belki 15 diyeceğiz her neyse onun altındaki kişiler şu şu şu erişimleri sağlamasın isteyeceğiz.
07:56Ya da sosyal medya platformlarına bu hizmeti onlara vermeyin diyeceğiz.
08:00Yaşını geçti zaten onu almaya devam edecek.
08:03Dolayısıyla biz sansür olarak adlandırmamız doğru olmaz diye düşünüyoruz.
08:08Dünyadaki örneklerde saat kısıtları vesaire öyle örnekler de görüyoruz.
08:12Bunun gibi bir yapı olabilir mi?
08:14Bir çerçeve olarak bize çekebileceğimiz bir şey mi?
08:16Kesinlikle şöyle belli saatlerde mesela çocukların oyun saatlerinin belki sizin ülke saatinize göre belki diyeceğiz ki
08:26bunlar da çok yoğunlaşmadık işin açıkçası ama zaman zaman da konuşuyor işte gece 11 ile sabah ne bileyim 6 arasında o hizmeti verme belki diyeceğiz.
08:36Sırf çocuklara yönelik platformlar için söylüyorum.
08:40Mesela şunu muhtemelen belki yapacağız bazı ülkelerde bazı kamu kurumları çalışanlarının bazı platformları kullanması mesela yasaklandı.
08:52Hele hele işleri için işlerini yaparken kullanmaları tam olarak yasaklanmış olan ülkeler var.
09:00Bu anlamda da belli bir disipline getirilmesi söz konusu olacak.
09:04O bahsettiğiniz sosyal medya platformlarıyla görüşmeleri temsilcileriyle bu konudaki görüşmeler başladı mı?
09:11Aktif olarak görüşüyoruz.
09:13Hani görüş alışverişinde de bulunuyoruz ama hani böyle bizim taslağımız artık şu hani siz ne diyorsunuz noktasına henüz gelmiş değiliz.
09:22Düzenleme ne zaman devreye girer bir takvim belli mi?
09:26Şöyle önümüzdeki senenin içerisinde olur ama hani ne kadar sene içerisinde olur diye düşünüyorum.
09:33Peki, Türkiye'deki mevcut tablo rakamsal olarak sosyal medya ilişkin nedir?
09:38Çok çarpıcı tespitler var aslında.
09:40Bu konuya ilişkin bazı rakamlar da paylaşmışsınız.
09:43Mesela günde kaç saat Türkiye'de biz sosyal medya kullanıyoruz ortalama?
09:47Kaç milyon sosyal medyayı kullanıyor?
09:50Şimdi şu anda farklı sosyal medya kullanıcılarını değerlendirdiğimizde 85-86 milyon diyelim nüfusumuzun yaklaşık 75 milyonu bir şekliyle kullanıyor.
10:03Yani mesajlaşma programından tutun da diğer sosyal medyalara kadar 75 milyon kullanıcı var.
10:10Dünyadaki sosyal medya kullanım süresi ortalaması 6,5 saattir.
10:15Ülkemizde de 7 saattir.
10:17Bize biraz daha yüksek, 7 saati kadar daha yüksek diyorsunuz.
10:20Peki, süredar olduğu için bu konuda...
10:24Şunu söyleyeyim, bakın 7 saat.
10:27Devlet memurlarının mesaisi 8 saattir, işçilerin 9 saattir.
10:34Günün neredeyse...
10:35Sosyal medyanın da 7 saattir artık diyeceğiz.
10:38Çok çarpıcı rakamlar bunlar gerçekten.
10:40Sosyolojik açıdan da özellikle irdelenmesi, bakılması gereken rakamlar.
10:46Peki, şimdi sosyal medya deyince bir taraftan da şöyle bir mevzular var.
10:50Sosyal medya dolandırıcılığı, yine çok konuşuyoruz.
10:53Zaman zaman siyasi, hatta kabinede bakan arkadaşlarınızın da sizin bazılarının...
10:59Evli kişilerin...
11:00Evet, pek çok kişinin fotoğrafları, sesleri yapay zekayla kullanılarak, görüntüleri kullanılarak dolandırıcılık da yapılıyor.
11:08Buna ilişkin nasıl önlemler alıyorsunuz?
11:11Bu yapacağımız düzenlemede bunu da koyacağız ve tamamen bu platformları sorumlu tutacağız.
11:18Yine aynı yapay zekayla da dudak hareketinden seslendirmeden onun o kişi olmadığına karar verecek ve kaldıracak cezayı müeyde getireceğiz.
11:28Cezayı yaptırın dediniz. Nasıl bir şey planlıyorsunuz?
11:31Parasal ceza.
11:32Yani o reklam gelirlerine, cirolarına göre bir parasal ceza vermeyi düşünüyoruz.
11:37Yani şöyle mi, bu platformdan sen sorumlusun. Hangi sosyal medya platformundasın?
11:41Senin mecranın içinde böyle bir şey var. Bunu sen engellemediysen cezan da şu gibi bir şey.
11:45Sen engelleyeceksin. Nasıl engelleyeceksin? O da onun iş yani. Ona da ben kafa yormayacağım.
11:50Peki, son bir başlık daha. Yine çok konuşuyoruz. Bizleri de yakından ilgilendiriyor.
11:54Bu Google mevzusu özellikle. Telif konusu.
11:58Bu konuda pek çok ülkede yine bu konuları da tartışıyor zaten.
12:04Baktığımızda orada bazı haber sitelerinin görünürlüğünün düştüğü, o algoritma ile ilgili bazı Google'ın attığı adımlar var.
12:12Bunun dışında haber içeriklerinin bedeli ödenmeden ticari amaçla kullanılması konusu vs.
12:18Buna ilişkin nasıl adımlar atmayı planlıyorsunuz?
12:23Google ile görüştünüz mü? Gerekirse bir rekabet kurumuyla da biz konuşuruz.
12:27Bu konuda adımlar atılır demiştiniz. Tam olarak nasıl bir çerçeveden bahsediyorsunuz?
12:32Burada rekabet kurumuna esasında mağdur olduğunu düşünen tarafların müracaatının olması doğru olandır.
12:40Bilgi taleplerimizi kendimiz düzenlediğimiz mevzuata diyoruz ki 90 güne kadar verir.
12:4690 güne kadar. Ve genelde o 90. gün bekleniyor.
12:51Biz şimdi onu da 15 güne düşürelim istiyoruz bu yapacağımız düzenlemede.
12:56Peki, çok teşekkür ederiz hanımefendi.
12:58Bir şey de söyleyeyim size. Torunu da söyleyeyim.
13:01Onu unuttuk. Vakit daralınca dedik hızlı hızlı.
13:05Bence dikkat çekici olacaktır.
13:07Yayın öncesi konuşmuştuk. Ben size sormuştum ki bu sosyal medyayı çok konuşuyoruz.
13:11Sizin torunlarınız var mı? Bunlara nasıl önlem alıyorsunuz diye sormuştum.
13:16İsterseniz o cevabınızı izleyicilerimizle de paylaşalım.
13:19Siz neler yapıyorsunuz? Torunlarınızı tüm bu söylediğiniz sosyal medyanın olumsuz etkilerinden nasıl koruyorsunuz?
13:27Şimdi benim iki tane torunum var. Allah bağışlasın hepsinin.
13:31Birisi 2018 doğumlu. Yani 6 yaşlarında. Diğeri de 11 aylık torun.
13:40Bilgisayar ve cep telefonundan tanımlanmış olan içerikler, teyit edilmiş içerikler ve mutlaka tanımlanmış süreler.
13:49Güvenli internetten mi bahsediyorsunuz?
13:52Güvenli internet bizim zaten yaklaşık şu andaki internet abonelerimizin yarısına yakını güvenli internet.
14:01Ve anne baba, bizim torunlara yönelik olarak gerçekten onları seyrettiriyorlar.
14:11Zamanı bitti mi kaldırılıyor.
14:15Ben sorguluyorum çocukları. Çocukları gerçekten uzayından tutun. Her taraftan haberleri var.
14:21Yetiştirilmelerinde de bir eksik görmüyorum çok net olarak.
14:25Bu şekilde koruyorsunuz.
14:26Kesinlikle. Ve tavsiye ediyorum.
14:28Peki teşekkürler. Bizde şimdi yasal düzenlemeler ne olacak?
14:32Biz tüm aileler ve gençler bir taraftan da merakla bekliyor.
14:35Ondan sonraki süreci de inşallah devreye girdiğiniz zaman konuşuruz sizinle.
14:38İnşallah.
14:39Teşekkür ediyoruz.
14:40Biz teşekkür ederiz.
14:41Sosyal medyanın her boyutuyla konuşmaya çalıştık.
14:44Son dönemdeki tartışmaları Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Sayın Abdülkadir Uraloğlu konuğumuzdu.
14:50Bir sözü yeniden İstanbul'a bırakıyoruz.