Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Cumhuriyet TV ekranlarından merhaba sevgili izleyenler.
00:16Aralık ayının gelmesiyle Türkiye'nin en önemli ekonomi gündemlerinden bir tanesi asgari ücret oldu elbette.
00:22Ocak ayı itibariyle yapılacak zamın ne kadar olacağı,
00:26özellikle emekli aylıklarının, memur maaşlarının ne kadar zamlanacağı herkesin merak ettiği bir konu.
00:31Bugün konuşacağız.
00:3210 Aralık'ta da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığında Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplanacak.
00:38Oradan ne gibi bir karar çıkacak hepsini tartışacağız.
00:40Konuğumuz sosyal politika uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik.
00:43Hoş geldiniz.
00:45Hoş bulduk İrem Hanım.
00:47Evet Sayın Çelik aslında siz de son yazınızda tam olarak bu konuyu işlediniz
00:51ve Asgari Ücret Tespit Komisyonu'na ilişkin yazdınız.
00:53Orada artık komisyonun bir işlevinin kalmadığını söylüyorsunuz
00:57ve bunu da 2018'de yapılan bir değişikliğe bağlıyorsunuz.
01:01Sizden dinleyelim 2018'den bu yana ne değişti de artık komisyon tabiri caizse formalite usulü toplanıyor
01:08ve bir rakam söyleniyor.
01:11Türkiye'de asgari ücret 1950'lerden bu yana önce mahalli olarak
01:15sonra da 1974'ten bu yana ulusal düzeyde asgari ücret tespit komisyonları tarafından belirlendi.
01:22Önce mahalli komisyonlar vardı daha sonra da ulusal bir komisyon asgari ücret tespit komisyonuyla belirlendi bu.
01:28Bu komisyonları daha önceki yıllarda uzun toplantılar da yaparak asgari ücreti saplarlardı.
01:34Hatta bu toplantılara eskiden Devleti Statistik Enstitüsü sonra Türkiye İstatistik Kurumu
01:40bir işçinin yaşam maliyetini hesaplayarak getirir bu tartışılırdı.
01:44Asgari ücret tespit komisyonu bir müzakere mekanizmasıydı ve bu komisyonda kararlar alınırdı.
01:51Fakat asgari ücret tespit komisyonu özellikle başkanlık rejimine geçilmesinden bu yana
01:56hem hukuken hem de işleyiş olarak ciddi değişikliklere uğradı ve artık asgari ücret tespit komisyonu
02:03ne asgari ücreti müzakere ediyor ne de asgari ücretin kararını veriyor.
02:06Yani o yüzden salı günü yapılacak toplantıdan çok beklenti içinde olmamak lazım.
02:11Asgari ücret kararı hükümet tarafından verilecek karardır.
02:14Ne değişti?
02:15Eskiden asgari ücret tespit komisyonu iş kanunun içindeydi.
02:20Biliyorsunuz asgari ücret bir anayasal hak, anayasada düzenleniyor.
02:24Ayrıca iş kanunda da düzenleniyor.
02:27İş kanunda eskiden 2018 öncesinde asgari ücret tespit komisyonu ile ilişkinde bir hüküm vardı.
02:34Asgari ücret tespit komisyonunun yapısının nasıl olacağı kanunda düzenleniyordu.
02:38Şimdi bunun anlamı şuydu.
02:40Asgari ücret tespit komisyonunun yapısını ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi bir yasayla değiştirebilirdi.
02:46Cumhurbaşkanı kanunla düzenlenmiş konularda bir kararname çıkaramaz bizim anayasal sistemimize göre.
02:53Yani kanunda bir düzenleme varsa Cumhurbaşkanı o konuda müdahale edemez.
02:57Bu ancak meclisin yetkisindedir.
02:58Fakat 2018 yılında kanunla düzenlenmesine rağmen asgari ücret tespit komisyonu muaza yoluyla kanundan çıkarıldı.
03:07Önce bir kanun içinde kararname ile iş kanundan asgari ücret tespit komisyonu çıkarıldı.
03:14Sonra da bir Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile Cumhurbaşkanlığı teşkilatı içerisine alınan idari bir kurul haline getirildi.
03:20Yani Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kaderini belirlediği bir organ olmaktan çıktı.
03:26Cumhurbaşkanı'nın tek taraflı bir işlemle yapısını belirleyebileceği bir organa dönüştü.
03:31Şu anda asgari ücret tespit komisyonu Cumhurbaşkanı isterse 15 kişi, isterse 10 kişi,
03:36isterse işçi, işveren ve hükümet temsilci sayılarını vs. tek başına değiştirebilir.
03:422008'den bu yana yapısında bir değişiklik olmadı. Teknik olarak aynı.
03:46Yani daha öncesinde neyse şu anda o. Yani 15 kişiden oluşuyor.
03:515 işçi, en çok üyeye sahip işçi konfederasyonu, en çok üyeye sahip işveren konfederasyonu,
03:56yani Türk İş ve TİSK ve de 5 hükümet temsilcisinden oluşuyor.
04:00Çeşitli bakanlıklardan ve kamu kurumlarından oluşan 15 kişiden oluşuyor.
04:06Kararı çoğunlukla alıyor ve kararları kesin nitelikli olup resmi gazetede yayınlanıyor
04:12ve itiraz edilemiyor.
04:13Şimdi kağıt üzerinde mekanizma bu şekilde.
04:15Yani dünyada da en yaygın mekanizma budur.
04:18Yani asgari ücretin üçlü bir şeyle, sistemle saptanması en yaygın mekanizmadır.
04:24Bunun yanında hükümet tarafından tek başına saptanan ülkeler var.
04:29Toplu sözleşmeyle saptanan ülkeler var.
04:31Ama en yaygın, en geniş mekanizma bizdeki gibi.
04:35Üçlü bir komisyon tarafından müzakere edilmesi de saptanmasıdır.
04:39Şimdi asgari ücret tespit komisyonu önce biçimsel olarak Cumhurbaşkanlığına bağlandı.
04:44Hukuken Cumhurbaşkanlığına bağlı bir kurul haline getirildi.
04:47Arkasından da işleyişi kadük hale getirildi.
04:50Yani işlevsiz hale getirildi.
04:52Ben buna fiilen lağvedildi diyorum.
04:54Özellikle 2020 ve sonrasında bu asgari ücretin yılda birkaç kez iki kez saptandığı dönemlerde
05:01asgari ücret tespit komisyonunda değil, hatta sayın Cumhurbaşkanı tarafından asgari ücretin saptandığı biliyoruz.
05:09Ve kamuoyuna açıklandığını biliyoruz.
05:10Dolayısıyla komisyonun bazı üyeleri bile mesela bir şeyde böyle oldu.
05:15Bir asgari ücret şeyinde böyle oldu.
05:17Asgari ücret televizyondan açıklanırken duydular asgari ücreti.
05:21Dolayısıyla hükümetin siyasi iradesiyle asgari ücret belirlenecek.
05:26Hükümet de işverenleri yanına alarak muhtemelen bu dönemde böyle olacak.
05:30Çünkü asgari ücret tespitinde genellikle şey oluyor, işveren ve hükümet bloku ortak hareket ediyor.
05:37Hükümet işverenleri de yanına alarak karar çıkarıyor komisyondan.
05:41Önce buna karar verecekler, ilan edecekler.
05:44Arkasından da komisyon üyeleri kararnameyi imzalayıp resmi gazetede yayınlayacaklar.
05:49Muhtemelen işçi tarafı bu sene asgari ücret test şeyinin miktarını yeterli bulmayarak katılmayabilir kararı.
05:59Ama süreç bu şekilde işleyecek.
06:01Asgari ücret tespit komisyonu hakiki bir müzakere ve karar mekanizması olmaktan çoktan çıkmış durumda.
06:09Yani işçi tarafının temsilcisi Türk iş, bu miktarı biz beğenmedik istemiyoruz dediğinde bile bu bir engel değil.
06:17Değil çünkü asgari ücret tespit komisyonu mutavakatla değil, çoğunlukla karar veriyor.
06:22Beş hükümet, beş işveren temsilcisi olduğu için rahatlıkla.
06:26Zaten şimdiye kadar 2000'li yıllara baktığımız zaman 27 kez asgari ücret saplandı.
06:31Bazı yıllarda iki kez saplandığı için bunları da sadece iki defa işverenler itiraz etti.
06:37Yani işverenlerin katılmadığı, işverenlerin onaylamadığı iki asgari ücret oldu.
06:43Bunun dışındaki bütün asgari ücretlere işverenler katıldı.
06:47İşçi tarafı ise 19 kez asgari ücreti itiraz etti.
06:50Yani asgari ücret kararına katılmadı.
06:53Muhtemelen, tabii bu benim tahminim, ne yaparlar bilemiyorum ama şu anda ortalıkta dolaşan asgari ücret miktarlarına
07:00işçi tarafının evet demeyeceğini ve şey kalacağını, muhalif kalacağını tahmin ediyorum.
07:06Ama karar hükümetin istediği şekilde çıkacak.
07:09Zaten dediğim gibi komisyonda alınmayacak bu karar.
07:11Yani dışarıda alınacak, komisyonla şeklen, komisyon kararı haline getirilecek.
07:17Yani iş kitabına uygun hale getirilecek, öyle söyleyebilirim size.
07:21Evet, şimdi aslında zaten artık herkes de bir biçimde asgari ücretle belirlenecek miktarın,
07:27iktidarın uyguladığı ekonomi politikasının bir parçası olduğunu da biliyor.
07:31Kimse de aslında bu kararı komisyondan beklemiyor.
07:33Dediğiniz gibi Cumhurbaşkanı'nın açıklamalarından, Çalışma Bakanı'nın açıklamalarından ipuçları elde etmeye çalışıyorlar.
07:40Bu noktada peki ne olmalı sorusu öne çıkıyor?
07:43Nasıl belirlenmeli asgari ücret?
07:46Şimdi asgari ücretin, Türkiye'de en önemli sorunu asgari ücretin hem belirlenme biçimi hem de asgari ücretin kapsamıdır.
07:53Türkiye'de asgari ücret kapsamı çok geniştir.
07:56Yani dünyada rastlanmadığı ölçüde, Avrupa'da rastlanmadığı ölçüde geniştir.
08:00Yani ücretle çalışanların yarısından fazlası asgari ücretle çalışıyor.
08:04Bu ne yapıyor?
08:05Asgari ücreti toplumun en önemli meselesi haline getiriyor.
08:09Halbuki Avrupa'daki gibi bu %3, %4 civarında olsa asgari ücret tartışması sınırlı bir tartışma olur.
08:15Bakın yıl sonuna doğru, yani 3 aydır biz asgari ücretle her gün konuşuyoruz.
08:20Çünkü asgari ücret bütün ücret seviyesini belirler durumdadır.
08:25Bunu değiştirmek gerekiyor, buradan çıkarılması gerekiyor.
08:28Bunun iki tane yolu var.
08:29Yani Avrupa'da uygulanması, uygulanarak sağlamlaştırılmış ve Avrupa'daki asgari ücret uygulamasını sınırlamış iki tane yolu var.
08:42Birincisi, toplu iş sözleşmelerinin yaygınlaşması yani sendikalaşma.
08:46İkincisi de, teşmil dediğimiz toplu iş sözleşmelerinin sendikasız iş yerine uygulanmasıdır.
08:52Şimdi biz asgari ücretle bütün ülke düzeyindeki ücretleri saptamaya çalışıyoruz.
08:56Halbuki ücretler bölgelere göre, sektörlere göre, iş konularına göre farklılaşması, mesleklere göre farklılaşması gerekir.
09:03Bunu yapmanın yolu aslında farklı sektörlerdeki toplu iş sözleşmelerini sendikasız yerlere, işçilere ve iş yerlerine uygulamaktır.
09:12Bunun adına teşmil diyoruz.
09:14Teşmil Türkiye'de kanunlarda var.
09:17Yani Türkiye'de 6356 sayılı kanun da var.
09:20Fakat hükümet bunu uygulamıyor.
09:22Hükümetin uygulaması gerekir bunu.
09:26Fakat bunu uygulamıyor.
09:27Geçmişte iki defa uygulanmaya çalışıldı.
09:29Bir basında ve bir de bankacılık sektöründe.
09:32İkisinde de basın patronlarından ve yabancı bankalardan gelen şeylerle, baskılarla hükümet geri adım attı ve teşmili uygulamadı.
09:40Dolayısıyla Türkiye'de birincisi sendikalaşma kapsamının gelişmesi, ikincisi de teşmil kapsamının,
09:47yani toplu iş sözleşmelerinin sendikasız iş yerlerine de uygulanması yoluyla asgari ücret meselesi başka bir hale getirilebilir.
09:55Yani komisyon tarafından ya da hükümet tarafından belirlenen tek tek bir ücret olmaktan çıkabilir.
10:01Asıl mesele bu.
10:02Yoksa bu kadar yoğun bir asgari ücretli, yani %50'den fazlasının asgari ücretle çalıştığı bir ülkede asgari ücretlik ister istemez genel bir ücret tartışmasına dönüşecektir.
10:13Genel bir ücret tartışmasına dönüşünce de büyük şirketler de, küçük şirketler de, küçük işletmeler de aynı asgari ücreti verecek.
10:20Bugün asgari ücretin bu kadar yaygınlaşmasının en önemli sonucu büyük şirketlerin iş gücü maliyetlerinin düşmesidir.
10:27Büyük şirketlerde de çünkü ücretler aşağıya doğru yuvarlanıyor ve asgari ücrete yaklaşmış oluyorlar.
10:34Bu dengesizliği gidermenin yolu dediğim gibi asgari ücreti bir ortalama ücreti çıkarmaktan geçiyor.
10:41Doğru şey bu, yani yöntem bu.
10:44Yoksa asgari ücret tartışması bitmeyecektir böyle bir tartışma ve asgari ücret beklentisi de doğal olarak oldukça yüksek olacaktır bir ortalama ücret olması nedeniyle.
10:56Evet, şimdi aslında az önce de söylediğiniz bir yandan da ortalıkta dolaşan tahminler ve rakamlar var.
11:02Geçtiğimiz ayın enflasyon verilerinin açıklanması da biraz bu tahminleri belki de olgunlaştırdı.
11:08Orada her ne kadar TÜİK verilerinin güvenir olup olmadığı tartışması varsa da iktidarın o verileri bir biçimde baz alarak bir zam oranı belirleyeceğini söyleyebiliriz.
11:18Dolayısıyla son açıklanan enflasyon verileri ışığında sizin tahmin ettiğiniz, akıl yürüttüğünüz bir asgari ücret ya da emekli zam oranı var mı?
11:30Şimdi ben asgari ücretin enflasyona hapsedilmemesi gerektiğini düşünüyorum.
11:34Yani ne hedeflenen enflasyona ne de açıklanan enflasyona hapsedilmemesi gerektiğini düşünüyorum.
11:40Burada hapsedilmemesi gerektiğini özellikle altına çizmek isterim.
11:43Birincisi enflasyon doğru hesaplanmıyor.
11:46Bu nedenle enflasyon üzerinden bir asgari ücret tartışması doğru değil.
11:49İkincisi, velev ki doğru hesaplansın yani bir an için doğru hesaplandığını varsayalım ya da öyle bir ortamda olalım.
11:56Enflasyon gelir gruplarına göre de farklı hesaplanmıyor.
11:59Ülkede zenginin enflasyonu ile yoksulun enflasyonu aynı değildir.
12:03İşçinin enflasyonu ile işverenin enflasyonu aynı değildir.
12:07Dolayısıyla geçim kalıplarına göre bir ücretliler enflasyonu olmadığı sürece enflasyon esas alınması doğru değil.
12:15Bir diğer etken ise sadece enflasyonu dikkate alırsanız büyümeyi dikkate almazsınız.
12:20Yani refahtan pay almamış olur asgari ücret.
12:23Dolayısıyla asgari ücret tartışmasında esas hareket edilmesi gereken nokta asgari ücretin bu ülkedeki kişi başına,
12:31milli gelire ya da gayri sahibi yurt içi hasılaya oranının ne olduğudur.
12:35Bunun ne kadar korunup korunmadığıdır.
12:37Bu 1980 öncesinde %80 civarındaydı.
12:40Yani ülkedeki kişi başına, milli gelirin %80'i civarında bir asgari ücret vardı.
12:46Şu anda bu %39-38 civarına düştü.
12:492016'da bir ara %60'a kadar çıktı.
12:53Dolayısıyla tartışmayı buradan yürütmek gerekir.
12:56Ama hükümet bunların hiçbirisini yapmıyor bildiğiniz gibi.
12:59Resmi enflasyon yaklaşık %46 gibi gelecek, öyle gözüküyor.
13:04Yani %44 hedefi de tutmayacak, %46 gelecek gibi görünüyor.
13:08Fakat hükümetin kafasından geçen oranlar %25-30 civarında, 30 etrafında bir oran geçiyor.
13:15Bunun anlamı da şu, hükümet yaşanan açıkladığı resmi enflasyona bile uymayan bir asgari ücret oranıyla karşımıza gelecek.
13:24Yani şunu kestirmek zor değil, ben müneccim değilim, miktar belirtemem ama
13:29hükümetin açıklayacağı resmi enflasyondan çok daha düşük bir asgari ücret zam mı planladığını biliyoruz.
13:37Yani %46'lar civarında bir resmi enflasyon olacak yıllık, çünkü asgari ücrete yılda bir kez zam yapıldı.
13:43Konuşulan miktarlar da %36 konuşuluyor.
13:47Dolayısıyla asgari ücrette hükümetin böyle bir civarda açıklayacağını tahmin ediyorum.
13:53Emekli aylıklarına gelince, emekli aylıkları ve memur maaşları, burada durum biraz daha farklı biliyorsunuz.
13:59Burada son 6 aylık enflasyon verileri esas alınıyor.
14:06Tahminim son 6 aylık enflasyonun %16-17 bandında olacağı, yani bu arada olacağı.
14:12Dolayısıyla emekli aylıklarıyla ilgili şunu söylemek mümkün,
14:16işçi ve bağkur emeklileri kanun gereği zaten bunu alacaklar, son 6 ayın tüfesini alacaklar.
14:25Bunda bir tartışma yok.
14:27Tartışma konusu olan şu, 12.500 lira olan en düşük emekli aylığı bu oranda artacak mı, artmayacak mı?
14:34Çünkü bunun için yasal bir düzenleme yapılması gerekiyor.
14:38Dün Cumhurbaşkanı yardımcısı buna ilişkin çalışmamız olacak diyor, bunu Ocak ayında göreceğiz.
14:43Ama eğer hükümet özel bir düzenleme yapmazsa, 12.500 liranın altında aylık alanların bir bölümü sıfır zam,
14:51bir bölümü de %16'dan daha düşük zam alabilir.
14:55Bu önemli ve kritik bir nokta.
14:57Son husus ise memurlar.
14:59Memurlar maalesef imzalanan, hakem kurulu tarafından imzalanan toplu sözleşme nedeniyle,
15:07hem geçtiğimiz Temmuz'da, hem bu Ocak'ta, hem de önümüzdeki Temmuz'da açıklanan enflasyonun yaklaşık 5 puan altında zam alacaklar.
15:16Yani şöyle söyleyebilirim, %16-17 civarında bir genel emekli zam mı olursa,
15:22memurlar ve memur emekliler de %12-13 civarında bir zam alacaklar Ocak ayında.
15:30Kuşkusuz bunu da hükümet bir özel kararını, kanun bir düzenleme yaparak arttırabilir.
15:35Ama ben böyle bir artış yapacaklarını beklemiyorum.
15:38İzlenen ekonomi politikası nedeniyle.
15:41Peki şimdi aslında az önce dediniz ya, TÜİK verileri doğru açıklıyor olsa bile.
15:47Orada ben de bir pozitif distopya yaratayım.
15:50Şimdi diyelim ki TÜİK verileri doğru açıklıyor.
15:53Geçtiğimiz Ocak ayından bu yana bir kere asgari ücretin kaybetmiş oldu.
15:57Yani alım gücünün düştüğü o miktarın telafi edildiğini düşünelim.
16:01Bunun yanında dediğiniz gibi bir de büyümeden refahtan bir pay verildiğini düşünelim.
16:05Yani yapılması gereken bir zam varsa o ne kadar olmalı?
16:10Ben buradan şey yapayım, burada örnek vereyim.
16:132016 yılını esas alırsak, yani daha eskiye gitmiyorum bir an için.
16:182016 yılını esas alarak şey yapayım, konuşayım.
16:222016 yılında asgari ücret o yılın kişi başına gayri safi yurt işçi hasılasının %60'ı civarındaydı.
16:31Şimdi 2025 yılında kişi başına aylık gayri safi yurt işçi hasıla yaklaşık 60 bin lira civarında bekleniyor.
16:39Dolayısıyla siz buradan şey yaparsanız, asgari ücretin olması gereken en düşük miktarın,
16:45yani 2016'yı bile koruması gerekiyorsa, olması gereken en düşük miktarın hangi seviyelerde olduğu konuşulabilir.
16:56O yüzden sadece resmi enflasyon değil, yani doğru ölçülse bile ortalama enflasyonun ben gerçekçi olmadığını düşünüyorum.
17:05Çünkü yoksulluğun enflasyonu farklı, bir de geçim şartlarını da dikkate almak lazım.
17:10Yani geçim şartları bir ailenin geçinebilmesi için gerekli.
17:14O aileye girmesi gereken miktarı da dikkate alarak bir hesaplama yapılması gerekir.
17:20Şöyle söyleyebilirim size, bir miktar, somut bir miktar belirtmekten kaçınamam.
17:24Şu anda gerek hükümet, gerekse muhalefet tarafından dile getirilen miktarların,
17:29ben olması gereken miktarın çok altında olduğu kanaatindeyim.
17:33Evet, Cumhuriyet Halk Partisi örneğin 30 bin lira dedi, 27 bin lira sanıyorum İYİ Parti'den gelmişti,
17:39yeniden Refah 35 bin lira diyor ama bu miktarların hepsi de aslında düşük miktarlar değil mi?
17:44Yani burada eğer büyümeyi birlikte ele alırsanız, geçim şartlarını birlikte ele alırsanız
17:49ve asgari ücretin de ortalama bir ücret olduğunu ele alırsanız,
17:52bu miktarlar hakikaten geçilmeye yetecek miktarlar değiller.
17:57Yani asgari ücret dediğim gibi küçük bir grubun, işlerini başlayan bir grubun,
18:01şeyi olmayan, deneyimi olmayan bir grubun birkaç ay alacağı, bir yıl alacağı bir ücret değil.
18:07Onlar hiç almıyor zaten, çok özür dilerim.
18:10Onlar zaten iş bulamıyorlar ya da bir kısmı kayıtlı çalışıyorlar.
18:16Dolayısıyla bu faktörleri dikkate alırsanız, asgari ücret miktarının daha yüksek olması gerektiği ortada.
18:21Bir de şunu söyleyeyim size, şimdi deniyor ki ekonomi bunu kaldırmaz.
18:24Kaynak yok, para yok.
18:262016'da kaldıran ekonomi, 2016'da yani bundan 8 yıl önce bu civarda bir asgari ücreti,
18:33yani tekrar vurguluyorum, gayri sahafi yurt içi Aslan'ın kişi başına, gayri sahafi yurt içi Aslan'ın,
18:38%60'ı civarında bir asgari ücreti kaldıran bir ekonomi, bugün neden kaldırmasın?
18:44Yani kaynak ya da para yok diye bir mesele yok.
18:47Bölüşüm meselesi var, yani asgari ücret bir bölüşüm meselesidir.
18:50Bölüşüm meselesi var, yoksa bunun karşılanmaması mümkün değil.
18:54Yani Türkiye büyüyen bir ülke, ekonomisi büyüyen bir ülke.
18:57Dediğim gibi kişi başına milli gelirinin 17 bin dolar olacağını bekliyorlar 2015'te.
19:04O zaman şöyle söylemek lazım, yani 2016'da milli gelirin ne kadarını alıyordu bir asgari ücreti,
19:102025'te de o kadarını alsın.
19:12Ben bunu söylüyorum.
19:14Peki şimdi son olarak aslında söylediğiniz civarda bir zam yapılırsa,
19:19görünen o ki zaten alım gücünü çoktan kaybetmiş bir asgari ücret var.
19:24Şubat ayı gibi en geç Mart ayı gibi hiç zam almamışçasına yurttaşlar zorlanmaya devam edecekler.
19:29Zaten zor geçen bir yıl oldu ekonomi açısından.
19:32Buradan şimdi bir ay kala 2025'e baktığınızda da neler görüyorsunuz sormak isterim.
19:37Çünkü açlık sınırı ortada, yoksulluk sınırı ortada.
19:40Asgari ücretin bunlara ulaşamayacağı ortada.
19:43Bunun yanında bir de tabi Ocak ayından sonra pek çok şeye zam gelme ihtimali ortada.
19:48Bütün taplaya baktığınızda 2024'den daha zor bir 2025 mi bekliyor bizi?
19:55Benim için daha zor olacağını söylemek çok mümkün.
19:58Seçim olmaması nedeniyle hükümet zaten kenar sıkmaya devam edecek.
20:02Bunun işaretlerini de görüyoruz, ekonomi politikasında da bunu görüyoruz.
20:06Bir yandan fiyatlar, bir yandan vergiler.
20:08Enflasyonun çok üstünde olacak ya da şeylerin aldığı zam çok üstünde diyeyim.
20:13Yani asgari ücretlerin, emeklilerin, memurun aldığı zam çok üstünde olacak.
20:17Bu da pahalılığın artmasına ve gelir bölüşümünün bozulmasına yol açacak.
20:23Şimdi asgari ücrete yapılacak olan zam ben birkaç ay sonra açlık sınırının altında kalacağını düşünüyorum.
20:29Yani şu anda kafalarımdan geçen miktar olursa.
20:33Yani Şubat gibi ya da Mart gibi asgari ücretin açlık sınırının altında kalacağını düşünüyorum.
20:39Dahası şu anda bir tek kişinin, tek bir işçinin yaşam maliyeti 27 bin lira olmuş durumda.
20:45Şimdi Türkiye'de asgari ücret yasal olarak bir işçinin yaşam maliyeti hesaplanarak yapılıyor.
20:51Yani ailesi hesaba katılmıyor.
20:53Şimdi böyle uluslararası standartlara göre aile hesabı katılıyor ama bizde katılmıyor.
20:57Tamam bizde bunu yasal olalım.
20:59Bir işçinin yaşam maliyeti 27 bin lira olmuş Kasım ayında.
21:03Şimdi bu 2025 için asgari ücrete hesapladığımıza göre 2025 ortasında ne olur bu?
21:09Ben size söyleyeyim 35 bin liraya yaklaşık.
21:11Yani bir işçinin yaşam maliyeti.
21:13Dolayısıyla asgari ücret miktarlarını konuşurken konuşulacak gerçekçi miktarlar bunlardır.
21:19Yoksa asgari ücret dediğiniz gibi konuşulan zamlar çerçevesinde fiyat artışları ve vergilerle birlikte
21:27özellikle dolaylı vergilerle birlikte 2025'in başında tekrar alım gücünü kaybedecek.
21:34Şu anda zaten asgari ücrete bakacak olursanız yaklaşık 7 bin liralık bir kaybı var.
21:38Yani 2024 yılı içerisinde 7 bin liralık bir kayıp var.
21:43Yani siz bu kadarını yaparsanız yılbaşına dönmüş olursunuz.
21:47Yeni bir şey yapmış olursunuz.
21:49Yani bu kayıbı karşılarsanız yılbaşına dönersiniz.
21:52Yani 24-25 bin lira olursa asgari ücret geçen seneki seviyesine dönmüş olur.
21:57Bir şeyden pay almış olmaz.
21:59Büyümeden pay almış olmaz.
22:01Geçim şartları iyileşmiş olmaz.
22:03Sadece bir yıl öncesine dönmüş olursunuz 25 bin lira civarında ki bir asgari ücrette ki
22:08şu anda hükümetin konuştuğu asgari ücretler biliyorsun 22 bin lira civarında 23 bin lira civarında
22:14maksimum bu arada gidip gelen bir asgari ücret konuşuluyor.
22:18Evet.
22:19Sayın Çelik çok teşekkür ediyorum katıldığınız için.
22:22Görünen o ki dediğiniz gibi 2025 çok daha zor bir yıl olacak.
22:26Gelişmeleri sizlerle konuşmaya devam edeceğiz.
22:28Çok sağ olun.
22:29Teşekkür ederim.
22:32Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri herkesin gündemi, ekonomi gündemi öyle değil mi?
22:36Asgari ücret tespit komisyonu toplanmasına 4 gün kaldı.
22:4110 Aralık'ta komisyon toplanacak.
22:43Bir miktar bir zam oranı belirlenecek.
22:45Ancak Sayın Çelik diyor ki aslında komisyon formalisi artık fiilen lav edilmiş hatta.
22:50Çünkü bu oranı iktidarın belirlediği çok aşikar orada da iktidardan gelecek rakamın
22:57söylenecek rakamın işçi ve emekçi kesimini tatmin etmeyeceği çok aşikar.
23:03Sayın Çelik'in aktardığına göre Şubat-Mart ayından itibaren zaten diyor
23:07Asgari ücret açıklanan asgari ücret açlık sınırının altında kalacaktır.
23:11Uzun süredir konuşuyoruz yine belirtmekte fayda var.
23:142024 ekonomik açıdan Türkiye'deki emekçi kesimler açısından gerçekten zor geçti.
23:19Ama görünen o ki bir de seçim yok.
23:212025 daha zor geçecek efendim.
23:23Hepimize kolaylıklar dileyerek bu yayını sonlandıralım.
23:26Hoşçakalın.