Muhaliflerin ele geçirdiği Suriye'nin başkenti Şam'daki son durumu Haber Global ekibi aktardı. Durumun sakinleştiği bölgede sokağa çıkma yasağının kaldırıldığı belirtildi.
https://haberglobal.com.tr/dunya/muhaliflerin-ele-gecirdigi-samda-hayat-normale-donuyor-iste-haber-global-ekibinin-bolgeden-izlenimleri-402379
https://haberglobal.com.tr/dunya/muhaliflerin-ele-gecirdigi-samda-hayat-normale-donuyor-iste-haber-global-ekibinin-bolgeden-izlenimleri-402379
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Ve şimdi Esad rejiminin sona erdiği başkent Şam'a gidelim.
00:04Ekibimiz o noktada, Mehmet Altun Işık bizi bekliyor, çağrı çalışkanla birlikte.
00:09Mehmet, şimdi oradan gelen görüntülerde gece boyunca sevinç gösterilerinin sürdüğünü gördük.
00:14Suriye'nin pek çok noktasından insanlar akın akın Şam'a gelmeye başlamıştı.
00:19Nedir oradaki son durum, nelere tanıklık ettin sen?
00:22Sultan bıraktığın yerden devam edecek olursak, evet seni de gerçekten ifade ettiğin gibi şu anda Şam'a adeta bir akın var.
00:33Sadece Şam çevresinden değil, Halep'ten gelenler var, İdlib'ten gelenler var, Azez'den gelenler var.
00:39Hatta ve hatta artık Türkiye'den bile gelenler var ki zaten yol boyunca geldiğimizde gözlemlediğimiz en önemli durumlardan bir tanesi de Şam'a doğru yapılan bir akındı.
00:49Bir tarafta muhalifler, diğer tarafta vatandaşlar adeta Şam'a akın akın geliyorlardı.
00:55Dün özellikle Emeviye Meydanı ki Edemiye Meydanı kutlamaların yapıldığı ana merkez oradan yine önemli yayınlar yaptık.
01:04Oradaki tabloyu da ekranlara getirdik.
01:06Hala hazırda benzer tablolar hatta artarak devam ediyor.
01:09Yoğun bir şekilde kutlamalar yapıldığını ifade edelim, altını çizelim ve bu kutlamalar öyle zannediyorum ki herhalde çokça uzun sürecek.
01:16Herhalde kırk gün, kırk gece sürecek gibi duruyor.
01:18Çünkü Şam halkı adeta sokaklara inmiş durumda ve her sokakta, her meydanda, her caddede yoğun bir kutlama var.
01:26Az önce o görüntüleri geçtik.
01:28Daha henüz ekranlara getirmedik ama zannediyorum arkadaşlar hazırladıktan sonra en kısa süre içerisinde ekrana da gelecek, haber global ekranlarına da gelecek.
01:36Suriye'de daha doğrusu Suriye'nin yönetilmiş olduğu iki tane merkezi saray vardı.
01:43O saraylardan bir tanesi hatta ikisine de ikisine de girdik.
01:47Çağrı çalışkanıyla birlikte ve önlerinden dahi geçemeyen Şamlılar, Suriyeliler önlerinden dahi geçemedikleri o sarayın içi sarayların içine girdiler.
01:59Şu anda tepede bir helikopter uçuyor.
02:02Uçak olduğu ifade ediliyor.
02:04Şu anda havada bir uçak var.
02:06Bu uçaklar kimin uçakları onları da ifade edelim.
02:09Aslında İsrail, İsrail bir taraftan da Suriye sınırındaki bazı bölgeleri özellikle ve aynı zamanda stratejik noktaları ki o noktaların muhaliflerin eline geçmesini istemediği stratejik stratejik noktaları sürekli vurmaya devam ediyor.
02:25Bu arada hatta bir sarayın içindeyken Şam'da sarayın içindeyken yoğun bir patlama sesi geldi.
02:32Sarayın kapıları kapıları dahi sallandı.
02:35Dışarıya çıktığımızda şu ifade ettiler.
02:39İsrail'in özellikle Suriye sınırında bazı noktaları genel genellikle İranlı milislerin bulunduğu noktaları vurduğunu ifade ettiler ve vurmaya da devam ediyor ki zaten İsrail'den gelen bir açıklama vardı.
02:51Hatta İsrail Savunma Kuvvetleri'nin yapmış olduğu açıklamada hormon dağı ve diğer bölgelerdeki varlığımız Suriye topraklarındaki varlığımız geçici ve savunma amaçlıdır demişti.
03:01Ama bunun da ötesine geçtiler.
03:03Birçok yeri de bombalamaya havadan bombalamaya devam ediyorlar.
03:07Diğer taraftan kutlamalara dönecek olursak bilmiyorum.
03:09Silah sesleri belki şu anda yayına ne kadar yansıyor bilemiyorum ama bunlar Şam'ın düşmesiyle birlikte yapılan kutlamalar kapsamında yapılan atışlar olduğunu da ifade edelim.
03:22Her meydandan her caddeden yoğun şekilde havaya ateş ediliyor.
03:26Hatta zaman zaman yorgun mermiler de yere düşüyor.
03:29Çağrı Çalışkan elimdeki şu mermiyi de göstersin yayına girmeden sadece bir otuz kırk saniye önceydi tam da bulunduğumuz noktaya düştü.
03:39Tabii bunu şu an Şam meydanında Şam sokaklarında çokça fazla buna denk gelmek tanık tanıklık etmek mümkün.
03:45Çünkü mermiler kurşunlar adeta su gibi yakılıyor.
03:49Sultan su gibi inanılmaz derecede havaya yoğun şekilde atışlar yapılıyor.
03:53Ateş ediliyor.
03:55Bakın mesela şu anda yoğun bir atış var.
03:58Bulunduğumuz nokta Emeviye meydanına aslında çok yakın bir nokta.
04:03Sadece beş yüz metre mesafedeyiz ama iletişim konusu çok sıkıntılı.
04:07İnternet çok sıkıntılı.
04:08Her yerde internet bulmak çok kolay olmuyor.
04:11İnşallah bu yayından sonra eğer fırsat bulabilirsek kart almayı kartları alabilirsek meydandan da o yayınları yapmak istiyoruz.
04:21Ama şu an maalesef iletişim noktasında çok ciddi manada sıkıntılar yaşıyoruz.
04:26Diğer taraftan yoğun şekilde atışlar yapılmaya devam ediyor.
04:30Şöyle Suriye konusunu kısaca özetleyecek olursak aslında altmış bir yıllık bir iktidardan hatta bir diktat rejimden bahsediyoruz.
04:39Babadan oğula geçen bir yönetim anlayışı altmış bir yıl boyunca devam etti.
04:45Iki bin on bir yılında bundan on dört sene önce iki bin on bir yılında bilindiği gibi Arap Baharı Arap coğrafyasının tamamını sarmıştı.
04:52Elbette Suriye'de bundan etkilenmişti.
04:54Hatta en çok etkilenen ülke Suriye oldu desek herhalde yanlış bir cümle kurmuş olmayız.
05:00Dera kentinde başlamıştı eylemler Suriye adına ve Dera'da başlayan o eylemler Suriye topraklarının tamamına yayıldı.
05:07Her noktada eylemler vardı.
05:08Silahlı muhalefet dönemi de onunla birlikte başladı ve muhalifler birçok yeri rejimden alıp kendi kontrollerine geçirmişlerdi.
05:19Bu iki bin on iki ile iki bin on altı yılları arasında da böyle devam etti.
05:23Ancak iki bin on altıda özellikle rejimin Suriye rejiminin hem Rusya'dan hem de İran'dan almış olduğu destekle birlikte önce Halep'le başladılar.
05:32Halep'i muhalefelerin elinden aldılar.
05:34Aralık aralık iki bin on altı yılında kendi himayelerine geçirdiler ve tam sekiz yıl boyunca hem Halep'i hem İdlib kırsalını hem de Suriye topraklarının çok büyük bölümünü yine rejimin kontrolüne geçirmişlerdi.
05:47Ancak on bir gün önce hatta on bir gün öncede öncenin biraz daha öncesine dönecek olursak yani İdlib kırsalının İdlib merkezinin yoğun şekilde bombalandığı zamanlardan bahsediyorum.
06:00Bu bombalama devam edince bu kez on üç büyük grup on üç büyük muhalif grup bir araya geldi ve ilk istikametlerinde Halep vardı.
06:09Önce Halep'e operasyon yaptılar bundan on bir gün önce Halep'e yapılan operasyon sonrasında Halep çok kısa süre içerisinde muhaliflerin kontrolüne geçti.
06:16Aynı gün İdlib kırsalında ellinin üzerinde yerleşim yeri yine muhaliflerin kontrolüne geçti.
06:23Muhalifler burada durmadı elbette.
06:24Ondan sonra rotalarını özür dilerim hamaya kırdılar ama yine iki gün gibi çok kısa süre içerisinde muhaliflerin kontrolüne geçti.
06:34Bir sonraki durak bu arada gerçekten yoğun bir kutlama olduğunu da altını bir kez daha çizelim.
06:40Silah sesleri bulunduğumuz sokakları dahi yankılandırıyor.
06:44Humus Şam'ın önünde kalan en büyük kaleydi.
06:47Tek büyük kale kalmıştı Şam önünde.
06:50Humus kısa süre içinde olmasa da o da yaklaşık iki üç günlük bir süre zarfında tamamıyla düşürüldü.
06:56Aslında Rusya son bir hamle yapıp Rastan Köprüsü'nü vurmuştu.
07:01Rastan Köprüsü Humus'a giden önemli noktalardan bir tanesiydi.
07:05Rastan Köprüsü'nü vurmuştu.
07:07Bu muhalifleri sadece bir gün geciktirdi.
07:10Bu kez muhalifler köprü havaya uçurulduğu için Rastan'ın iç kısmından ilerlediler ve Humus'u Humus'u da düşürdüler.
07:17Yani Şam önündeki son büyük kalede düşünce sadece birkaç saat sonra belki de hiç kimsenin beklemediği bir anda Şam'dan o haber geldi.
07:27Esat ve ailesi rejim ve ailesi Şam'ı terk etmişlerdi.
07:31Şam sokaklarında büyük bir sevinç, büyük bir coşku vardı.
07:35Adeta bir bayram havası esti.
07:37Muhalifler de çok kısa süre içerisinde Şam'a girdiler.
07:40Şam'a girerken hiç çatışma yaşanmadı mı?
07:42Elbette yaşandı.
07:43Bazı noktalarda özellikle Cumhurbaşkanlığı saraylarında başkanlık saraylarının civarında yoğun şekilde çatışmalar yaşandı.
07:51Yine Şam kapısında Şam girişinde benzer şekilde çatışmalar yaşandı.
07:56Ancak o çatışmalar çok kısa süre içerisinde muhaliflerin lehine sonuçlandı ve Şam tamamıyla muhaliflerin kontrolüne geçti.
08:03Peki bundan sonraki süreç ne olacak?
08:05Suriye kanunlarına göre tabii bu kanunlar artık ne kadar uygulanır?
08:08Bundan sonraki süreçte bir değişime giderler mi?
08:11Elbette orada da bir soru işareti var ama muhalifler 13 büyük gruptan bahsediyorum.
08:17Dün Şam meydanındaydı.
08:18Şam'daydılar.
08:20Şam'da bir toplantı gerçekleştirdiler ve bu toplantı sonucu henüz kamuoyuna deklare edilmedi.
08:25Ancak edindiğimiz bilgiler var.
08:27Edindiğimiz bilgilere göre bir görev dağılımı yapılması söz konusu.
08:31Ama öncesinde neler yapılacağı, nasıl bir yol izleneceği, savunma bakanlığına kimin bakacağı, İçişleri Bakanlığı'na kimin bakacağı, bakanlıklara hangi isimlerin hangi gruptan hangi isimlerin atanacağı, geçici başkanın kim olacağı veya devlet başkanının Suriye'de başbakan çok olan bir yapı değil.
08:49Böyle bir yapıya girecekler mi?
08:51O da henüz soru işareti yani soru işareti bir başbakan atanacak mı?
08:54Yoksa bakanlar ve devlet başkanının ezinde bir yönetim şeklimi oluşturacaklar.
08:59O da daha henüz net belirlenmiş değil ama geçici hükümetin oluşturulması için yoğun bir çalışma yürütüldüğünün de altını çizmekte fayda var.
09:09Özellikle Jolani dün o da Şam'daydı.
09:12Diğer muhalif grupların liderleri de keza aynı şekilde Şam Şam'a geldiler.
09:17Hatta Emevi Camii'nde namaz kıldılar.
09:20Emevi Camii hiç olmadığı kadar tıka basa dolmuştu.
09:24Yoğun bir kalabalık vardı.
09:26Halk zaten hali hazırda sokakta.
09:28Hatta dün şöyle bir duyuru da yapılmıştı.
09:31İnsanlar normal yaşamlarına dönsünler, iş yerlerini açsınlar, hayat normal seyrinde devam etsin.
09:37Açıklaması da vardı ama bugün insanlar iş yerlerini açmak yerine yani Şam halkı iş yerini açmak yerine daha çok meydanlarda bu zaferi kutluyorlar.
09:48Şunu da altını çizelim.
09:49Az önce ifade ettiğim zaten önümüzdeki bültenlerde mutlaka ekrana da gelecektir.
09:54Çağrı çalışkanıyla birlikte saraylara girdik.
09:56İki adet saraya girdik.
09:57İki tane saray var ki bir tanesi en büyük saray yani merkezi yönetim binasıydı.
10:02Hatta Beşar Esad'ın makam odasının bulunduğu devlet başkanlarının ağırlandığı çok geniş bir saraydan bahsediyorum.
10:11Binlerce dönüm binlerce metrekare dönüm arazi üzerine yapılmış bir saray çok büyük bir saray.
10:18Kaç odası var gerçekten kestirmek çok zor.
10:21Çünkü arabayla bile içinde dolaşmak yarım saat kırk beş dakika zaman alıyor.
10:25Yani yürüyerek dolaşmak çok da mümkün değil.
10:28Zaten odalara girmemizi istemediler.
10:31Sadece başkanlık değil aynı zamanda bakanlık bakanlıkların da içinde faaliyet gösterdiği en merkezi bina en büyük bina.
10:39Hatta halas cumhuri derler burada.
10:41Yani Cumhurbaşkanlığı sarayı olarak geçiyor.
10:45İnsanlar işte o saraylara girdiler.
10:48Peki öncesi nasıl oluyordu?
10:51Röportaj yaptıklarımız oldu.
10:52Yani konuştuklarımız oldu.
10:54Yıllardır bırakın saraya girmeyi önünden dahi geçemediklerini ifade ediyorlar.
11:00Yani saray önünden geçmek bile yasak.
11:02Hatta zaten ana merkez yani ana saray Şam'ın en yüksek tepesinde şöyle ifade edeyim elimle anlatmaya çalışayım.
11:11Veyahut da Şam'ın şöyle olduğunu düşünün saray bu noktada yani hakim bir tepede aşağıdan yukarıya çıkmak zaten yasak.
11:19Sadece saray sarayın kullandığı bir güzergah var yollar var.
11:23Sadece o yoldan Esad hanedanı devlet yönetimindeki kişiler sadece o yolu kullanıyorlar.
11:29Sadece onlar saraya gidebiliyorlar.
11:31Normal siviller o yoldan dahi geçemiyorlardı.
11:34İşte geçemedikleri o sarayı önceki gün Şam'ın düşmesiyle birlikte ateşe verdiler.
11:40Bir bölümünü ateşe verdiler ve ateşe verdikleri o bölümün devlet dış yabancı devletlerin temsilcilerinin Suriye'ye geldiğinde daha doğrusu Şam'a geldiğinde kullandığı bölüm olduğunu da öğrendik.
11:53Onu da ifade edelim.
11:54Hatta yaptığımız röportajlarda tercih o röportajı verenlerin birçoğu ya annesini kaybetmiş ya babasını kaybetmiş ya kardeşini kaybetmiş çocuklarını kaybetmiş büyük bir kayıp yaşadıklarını bu süre zarfında.
12:08Yani 2011 yılından bu yana hala hazırda açlıkla susuzlukla imkansızlıklarla mücadele ettiklerini de ifade ettiler.
12:18Bir de elbette ne vardı cezaevi vardı o cezaevinden de şöyle kısaca bahsedecek olursak ki cezaevine mesela şöyle bir örnek vereyim.
12:2920 yaşındayken cezaevine atılmış bir kişi vardı.
12:33Hatta bunun fotoğrafları da kamuoyunda yer aldı.
12:3620 yaşındayken cezaevine atılmış 40 senedir cezaevinde hala o oradan çıkartılmamış 40 yıl boyunca cezaevinde kalmış.
12:45Bunu onun gibi çokça sayıda insanlar olduğu da ifade ediliyor.
12:49Tabii Şam muhaliflerin kontrolüne geçince o cezaevinde bulunan insanların tamamı elbette serbest bırakıldı muhalifler tarafından.
13:00Ama baktığımızda bahsettiğim cezaevi bu arada Sednaya cezaevinden bahsediyorum.
13:06Sednaya cezaevi altında bir bölüm daha oldu.
13:11Yani kimsenin ulaşamadığı yerin altında olan bölümler olduğu ve orada da mahkumlar olduğu ifade ediliyor.
13:18Dolayısıyla onların da çıkartılması noktasında dün gece boyunca çalışmalar yapıldı.
13:22Tamamı da çıkartıldığı noktasında bilgiler aldık ama hala hazırda cezaevinde bazı bölümlerde aramalar yapıldı.
13:29Yani içeride başka insanların olup olmadığı da araştırılıyor.
13:32Bir konu dikkatimi çekmişti cezaevine ilişkin Sednaya cezaevine ilişkin bir görüntü paylaşılmıştı.
13:38Henüz daha Şam yeni yeni düşmüştü.
13:42Cezaevinden çıkartılanlar tabii o an yerel gazetecilerin yerel muhabirlerin çekmiş olduğu fotoğraflar vardı.
13:49Onlar sosyal medyada kısa sürede içerisinde yayıldı.
13:52Orada çok dikkat çeken bir yorum vardı.
13:55Bir kişi o fotoğrafın altına paylaşılan o mahkumun fotoğrafının altına şu yorum yapmıştı.
14:00O benim babam biz 30 yıldır onu arıyoruz.
14:02Biz onu öldü zannettik şeklinde yorumlar yapılıyordu.
14:05Gerçekten de Şam'da Sednaya cezaevinde böyle bir tablo ortaya çıktı.
14:10Çünkü yıllardır cezaevinde olan hatta ailesinden bir haber olan ailesinin kendisinden bir haber olan çok sayıda insandan bahsediyoruz.
14:18Binlerce mahkumdan bahsediyoruz.
14:19İşte Şam'ın düşmesiyle birlikte o mahkumların tamamı yine az önce ifade ettiğim gibi yine yoğun bir atış sesi sağımdan geliyor, solumdan geliyor, arka taraftan geliyor, ön taraftan geliyor.
14:33Şam sokaklarının her noktasından Şam Meydanı'nın her noktasından benzer bir tablo var.
14:38Bilmiyorum yine ne kadar yansıyor bilmiyorum ama yoğun bir kutlamadan yoğun bir coşkudan bahsetmek mümkün.
14:46Tabii bu atışların herhangi bir çatışmayla herhangi bir savaşla alakası yok.
14:50Bunun altını çizelim.
14:52Artık burada çatışmalar da sona erdi.
14:54Savaş da sona erdi.
14:55Bu yapılan atışların tamamı kutlama.
14:58Bu yapılan atışların tamamı Şam'ı kazanmış olmanın Suriye topraklarını kazanmış olmanın iktidarı düşürmüş daha doğrusu rejimi düşürmüş olmanın vermiş olduğu bir sevinç olduğunu da altını çizelim.
15:10Dilek olay 61 yıllık bir rejimden bahsediyoruz.
15:13Babadan ola geçen bir yönetim anlayışından bahsediyoruz.
15:1661 yıl sonra Suriye halkı özgürlüğüne kavuştu.
15:20Bu cümle kimi kime ait?
15:22Elbette Suriye halkına ait.
15:23Zaten yaptığımız röportajlarda da kendileri de bunu net bir şekilde ifade ediyorlar.
15:28Yıllar sonra artık özgürüz.
15:30Suriye özgür.
15:31Suriye toprakları özgür.
15:32Suriye insanları özgür.
15:34Muhaliflere çok büyük minnet duyduklarını da ifade edelim.
15:37Peki rejimin askerleri ne oldu?
15:39Elbette o da merak edilen sorulardan bir tanesi muhalife muhalifler nasıl bir açıklama yapmıştı?
15:45Şunu ifade etmişlerdi.
15:47Eğer silah bırakıp teslim olursanız gitmenize izin vereceğiz demişlerdi.
15:52Nitekim de öyle oldu.
15:54Şam'daki rejim askerlerinin tamamı silahlarını bıraktı ve elbiselerini alarak kuzeye doğru yani muhaliflerin kontrolünde kontrolünde olan bölgelere doğru gittikleri ifade edildi.
16:07Orada da elbette sorguları yapılacak ve sorgularında eğer herhangi bir suça karışmadılarsa onlara da herhangi bir cezai işlem uygulanmayacağı ifade edildi.
16:22Toparlayacak olursak 61 yıllık rejimin sonu iki gün önce tamamen bitti.
16:2961 yıllık o rejim devrildi.
16:31Artık Şam sokaklarında, Şam meydanlarında, Şam'ın tamamında hatta Suriye'nin çok büyük bölümünde bilindiği gibi YPG'nin de kontrol ettiği bazı bölgeler var.
16:41Ama artık Suriye topraklarının çok çok büyük bölümünde muhalifler kontrolü sağlamış durumda.
16:47Az önce de belirttiğim gibi geçici hükümetin oluşturulması noktasında çalışmalar yapılıyor.
16:52Geçici hükümet az önce belirttiğim gibi ne kadar uygulanır bu yasa bilmiyorum ama Suriye yasalarına göre 18 aylık görev süresi var.
17:0018 ay sonra da seçim yapılması gerekiyor.
17:03Kuvvetle muhtemel belki bu yasa maddesi uygulanır.
17:0718 aylık geçici hükümetten sonra çok büyük ihtimalle Suriye seçime gidecek ve yeni yönetimini de seçmiş olacak.
17:15Elbette o gün geldiğinde bizler de haber global olarak onu da mutlak suretle kamuoyuna aktaracağız.
17:21Ama Şam sokaklarında şu anda devrilen rejimin büyük bir coşkusu yaşanıyor, kutlamaları yaşanıyor diyelim.
17:30Sözü buradan haber merkezine bırakalım.
17:32Evet Mehmet Altun Işık çağrı çalışkanla birlikte rejimin devrildiği Şam'da son durumu bize aktardı.
17:38Zaman zaman evet biz de o silah seslerine şahit olduk.
17:41Kutlamaların yapıldığı bilgisini de tekrar etmiş olalım.