Suriye Esad'sız yeni bir sayfa açarken, İsrail'in saldırılarına hedef oluyor. Günlerdir Suriye'ye yoğun hava saldırısı düzenleyen İsrail, ülkenin askeri kapasitesini neredeyse yok etti. Üstelik yeni topraklar işgal etti. Operasyonun adı ise vadedilmiş topraklara atıf yapan "Başan Oku" olarak belirlendi.
https://haberglobal.com.tr/dunya/israil-suriye-operasyonunun-adini-acikladi-basan-oku-ne-anlama-geliyor-403028
https://haberglobal.com.tr/dunya/israil-suriye-operasyonunun-adini-acikladi-basan-oku-ne-anlama-geliyor-403028
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Evet, Suriye Esadsız yeni bir sayfa açarken İsrail'de boş durmuyor, Şam'a saldırıyor.
00:07Günlerdir Suriye'ye yoğun hava saldırısı düzenleyen İsrail, ülkenin askeri kapasitesini
00:12neredeyse yok etmiş durumda ve hatta yeni topraklar da işgal etti.
00:17İsrail Başbakanı Netanyahu'dan da bir açıklama var.
00:20Muhalifleri İran konusunda uyardı ve Esad'ın yaptıklarını tekrarlarsanız sonunuz aynı olur diye tehdit etti.
00:31Suriye, Esad'ın devrilmesi sonrası küllerinden yeniden doğmaya çalışırken,
00:37İsrail komşusundaki geçiş sürecini fırsat bildi.
00:40Ülkeye karadan, havadan ve denizden yoğun saldırı başlattı.
00:44Operasyona Golan Tepeleri ve Güney Suriye bölgesinin İncil'deki ismi olan Başan Oku adı verildi.
00:50Yani bir kez daha vaat edilmiş topraklara atıf yapıldı.
00:54Hafta sonundan bu yana Suriye'ye 500'e yakın hava saldırısı düzenlendi.
01:01Vurulmadık askeri yüz bırakılmadı.
01:04İsrail ordusunun açıklamasına göre düzinelerce füze, bir havaalanı,
01:085 kentteki silah üretim tesisleri ve 15 donanma gemisi imha edildi.
01:13Suriye donanması fiilen ortadan kaldırıldı.
01:16İsrail Savunma Bakanı İsrail Katz, o saldırıların yönetildiği Hayfa'daki deniz üstünü ziyaret etti.
01:23İsrail devletini tehdit eden stratejik yeteneklere zarar vermek ve onları yok etmek için Suriye'de çalışıyoruz.
01:32Donanma bu gece Suriye donanmasını yok etmek için harekete geçti ve büyük bir başarıyla bunu gerçekleştirdi.
01:38İsrail bir yandan da Suriye topraklarında işgal ettiği alanı genişletiyor.
01:46Bu, İsrail'in 1973 Arap-İsrail Savaşı'ndan bu yana Suriye topraklarında düzenlediği ilk kara harekatı.
01:57Önce tartışmalı Golan Tepelerinin çevresindeki tampon bölgeyi ele geçiren İsrailli kara birlikleri burada durmadı.
02:04Tampon bölgenin ötesine de geçti.
02:06İsrail yalanlasa da uluslararası yayın kuruluşları, İsrail askerlerinin Şam'a 20 kilometre kadar yaklaştığını belirtti.
02:16Peki İsrail, Esad'ın devrilmesine rağmen neden Suriye'ye saldırıyor?
02:21İfade edilen 3 hedef var.
02:23İlhak edilen Golan Tepelerinden vazgeçilmeyeceğini kanıtlamak,
02:27Esad rejimine ait silahların İsrail'e karşı kullanılmasını en baştan engellemek
02:32ve muhaliflerin İran'a Suriye'de yeniden nüfuz alanı sağlamasına izin vermemek.
02:38İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu Suriye'deki yeni yönetimi İran konusunda tehdit etti.
02:44Esad'ın yaptıklarını tekrarlarsanız başınıza aynısı gelir dedi.
03:08Bölge ülkeleri endişeli.
03:11Türkiye'nin yanı sıra Katar, Suudi Arabistan, İran ve Irak, İsrail'in Suriye'deki toprak gaspını kınadı.
03:21Suriye, Esad'ın devrilmesinden sonra yeni bir geçiş sürecinde
03:25ama İsrail bu süreçte Şam'a yakın noktalara saldırılar gerçekleştirmeye devam ediyor.
03:31Haberimizde de izledik.
03:32Bazı topraklar işgal ediliyor.
03:34Peki neden?
03:35İsrail tam olarak neyi amaçlıyor?
03:37Bunun ayrıntısını haber Global Dış Haber Müdürü Süheyla Demir'le konuşacağız.
03:41Süheyla hoş geldin.
03:42Merhaba.
03:43Şimdi biz Suriye için de farklı noktaları ayrıntılı bir şekilde konuşuyoruz ama
03:48İsrail'in birkaç gündür saldırılarını konuşmaya başladık.
03:51Askeri hedefler, teçhizatlar özellikle vuruluyor.
03:55500'e yakın noktanın hedef alındığını biliyoruz.
03:57Şimdi İsrail neden yeni bir yönetim başa geçiyor?
04:01Neden saldırıyla bu ilişkileri başlatma ihtiyacı hissetti kendince?
04:06Tam olarak ne oluyor şu anda orada?
04:08Baktığımızda tam Suriye gerçekten de senin de belirttiğin gibi küllerinden doğmaya çalışıyor.
04:14Suriye'nin kendi iç gündemi var.
04:16Artık esassız yeni bir dönemi geçiş sürecini mümkün olduğunca birlik içinde şiddetsiz tamamlamak
04:22ama karşılarına bir anda saldırıya geçen hem de bakın 3 koldan, karadan, havadan, denizden
04:28ve Suriye'nin her noktasını hedef alan bir İsrail gördüler.
04:32Bakalım haritaya vurulan noktalar.
04:34Başkent Şam en yoğunluklu vurulan hedef.
04:37Burada sadece askeri üsler, havalimanları değil eslah üretim tesisleri,
04:42kimyasal silahların depolandığı iddia edilen noktalarda vuruldu.
04:46Ama bakıyoruz ki bakın Tartus, Laskiye ki buralarda Rusya'nın üssü var.
04:51Laskiye'deki liman da tarumar edildi.
04:55Bunlar da hedefteydi ve Kamışlı terör örgütü PKK-YPG'nin kontrolündeki oradaki üsler değeri zor.
05:01Yani şunu yapıyor İsrail, Suriye'nin daha yeniden siyasi bir sürece girmesi tamamlanmamışken
05:10askeri kapasitesini yok ediyor.
05:13Zaten artık Suriye donanması fiilen ortadan kalktı.
05:17Elindeki birkaç donanma aygıtı da yok edildi.
05:22Helikopterler, Rusya'dan aldığı Sovyet askeri cihazları bombalandı, kullanılamaz hale getirildi.
05:30Yani Suriye'nin hiçbir şekilde artık askeri gücü yok.
05:35Savunmasız bırakıyor ve bunu nasıl gerekçelendiriyor?
05:38Gün gelir de bana döner diye düşünerek mi, bunu gerekçe göstererek mi bu saldırıları yapıyor?
05:42Söylemde böyle. Bunu Kats da söylüyor, Savunma Bakanı, Başbakan da söylüyor.
05:47Çünkü şimdi bir güç boşluğu var ve orada yönetime ele geçirilen muhalifler arasında radikal görüşçüler de var.
05:55Ve bu silahların, kimyasal silahların, ağır silahların bize karşı kullanılmasından biz endişe ediyoruz.
06:01Yani his ve bu. Açıklanan, resmin söylen bu.
06:04Ama bunu çok büyük soru işareti altına sokan başka bir eylemleri daha var.
06:09O da Suriye'deki işgal alanlarını genişletmek.
06:13Zaten biliyoruz ki Golan Tepeleri 67 Savaşından beri işgal altında.
06:18Hatta 81'den beri ilhakta altında.
06:21O Golan Tepeleri'nin çevresindeki tampon bölgeye ayak bastı İsrail askerleri.
06:27Zaten yahu dedi ki bu bölgenin ele geçirilmesini istiyorum.
06:30Ama o bölgede de kalmadılar. Daha da ileriye geçtiler.
06:34İsrail yalanlasa da bir dizi uluslararası yayın kuruluşu diyor ki, fotoğraflarla da gösteriyorlar.
06:40Şam'ın 20-25 kilometre yakınına gelen, Suriye topraklarında ilerleyen,
06:46tıpkı Filistin'de, tıpkı Lübnan'da yaptığını burada tekrarlayan bir İsrail var.
06:51Sanki fırsat bu fırsat ben nereye işgal edebilirim diye bakıp ona göre ilerliyor.
06:56Kesinlikle çok doğru.
06:57Burada da durum değişmedi.
06:58Bunun zaten bir anlamda itirafı olan bir veri de var elimizde.
07:02Bu İsrail'in Suriye'ye düzenlediği operasyonun adı.
07:05Başan Oku adının veridir açıklarda.
07:07Evet onun anlamı ne? Çok konuşuldu o da.
07:09Çok önemli bir detay bu.
07:10Çünkü İsrail'in daha önce Filistin'de, Lübnan'a karşı yaptığı gibi bu sömürgeci,
07:17yayılmaca eylemlerine ilahi yazıtlardan, atıflarda bulunarak meşrulaştırma çabası.
07:24Tamamen böyle özetlenebilir.
07:26Çünkü Başan ne demek? İncil'de geçiyor.
07:28Ve de Golan Tepelerinin, Suriye'nin güneyinin İncil'de geçen adı.
07:32Bu toprakların kendisine ait olduğunu iddia ediyor.
07:36Hatta Hazreti Musa döneminde Yahudilerin ele geçirdiği toprakların da adının yine Başan olduğunu ifade eden veriler, bilgiler var.
07:44Dolayısıyla Netanyahu yayılmacılık, yani hep bir zafer peşinde.
07:49Zafer dediğimiz aslında kan dökmek peşinde.
07:52Orta Doğu'da çok geniş bir alana yayılan bu savaşın baş aktörü Netanyahu.
07:57Ve Filistin'le, Gazze'yle sınırlı kalmıyor.
08:00Lübnan'a, Suriye'ye uzanıyor.
08:02Çünkü bunun da arkasında sadece İsrail'in kendisine zaten yüzyıllardır ait olduğunu iddia ettiği toprakları yeniden ele geçirmeye hedefi yok.
08:13Bir de bölgesel stratejik planlar var.
08:16Bir Davut Koridoru hayali, bir ideali var ya İsrail'in.
08:20Ve her şeyi de aslında bu hayale dayandırıyor.
08:23Bunu gerekçelendiriliyor.
08:24Sen de söyledin.
08:25Peki o tam olarak nasıl bir hayal İsrail açısından?
08:30Bunu da bize bir açar mısın?
08:31Tam yerinde bağladın.
08:32Gerçekten de işte söyledikleri gibi biz Suriye'nin olur da rejimin silahlarıyla bize saldırmasını engellemek istiyoruz.
08:40İran'a eski rejim gibi alanı açmasınlar, vururuz.
08:44Bu nedenle geçici olarak biz o toprakları işgal ediyoruz deseler de iş öyle değil aslında.
08:50Bir diğer haritamıza bakalım.
08:51Orada anlamaya çalışalım.
08:53İsrail'in gerçek hedefini.
08:55Çünkü bir Davut Koridoru planı var.
08:58Bu Davut Koridoru planının uzandığı bölge çok geniş.
09:01Hemen ekrana gelirse oradan da anlatabiliriz.
09:04Birazcık daha geriye geçeyim.
09:07Biliyoruz ki Golan Tepeleri hem İsrail'in hem de Suriye'nin paylaşamadığı ama aslında uluslararası toplumun Suriye toprağı olarak tanıdığı bir yer.
09:17İsrail burayı 1967 Yom Kippur savaşından beri, Arap-İsrail savaşından beri işgal ediyor.
09:24İşte bakın oradan uzanan, Süveyda'dan geçen, Deirizor'a ulaşan ve Irak,
09:30Irak, Suriye, İsrail, Akdeniz'e kadar uzanabilecek bir koridor.
09:35Görebiliyor musunuz ne kadar geniş?
09:37Yani Suriye'nin güneyinde İsrail'i ve Irak'ı kapsayan bir koridor.
09:42Şimdi bunun amacı ne? Bunun asıl hedefi ne?
09:45Zaten İsrail basını da uzmanlar da Netanyahu'nun bir anlamda İran'a üçüncü bir cephe açtığını söylüyorlar.
09:53Ama sadece İran'ın karşı cephe açmıyor, Türkiye'ye karşı da cephe açmak istiyor.
09:59Son dönemde zaten Türkiye'ye yönelik sert açıklamalar da yapıyorlar.
10:02Gazze'ye yönelik politikamız çerçevesinde Türkiye'de bir nevi hedef alınıyor.
10:07Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da İsrail'in Türkiye'ye hedef alabileceğini söylemişti ama aslında doğrudan değil, bu açıdan bahsetmişti zannediyorum.
10:14Ve burada bu planda bir aktör var.
10:17Doğrudan aslında bu planı kendi askerleriyle değil, kullanışlı bir aktörle yapmak istiyor İsrail.
10:24O aktörün adını terör örgütü PKK-YPG.
10:28Zaten İsrail'in yeni dışişleri bakanı göreve daha gelmeden de geldikten sonra daha sık bir şekilde hep şunu dedi ve diyor
10:36Kürtler bizim doğal müttefikimizdir. Biz de Kürtler gibi zulme uğramış azınlıklarız.
10:42Dolayısıyla ittifak kuracağız. Onlarla ilişkilerimizi geliştireceğiz ve geliştirmek zorundayız.
10:47Burada bahsettiği Kürtler değil de PKK-YPG'den bahsediyor, terör örgütünden bahsediyordu.
10:53Şimdi de burada biz aslında günlerdir yayın yapıyoruz.
10:58Terrifat'tan bahsettik, Münbiç'ten bahsettik, terörden temizlendi PKK-YPG'li teröristlerden diye.
11:04Son olarak Deirizor'un merkezi de Suriye Milli Ordusu tarafından teröristlerden temizlendi.
11:10Tam da o noktada bulunuyor Deirizor.
11:12Evet tam da o noktada bulunuyor ve de dediğin gibi yani terör koridoru planını YPG-PKK'nın
11:20Türkiye, Suriye Milli Ordusu ile Terrifat ve Münbiç'te de bir darbe almış pozisyona getirdi.
11:27Deirizor çok çok daha önemli, çok çok daha kritik.
11:30Yani tıpkı Türkiye'nin sınırı da önemli ama Deirizor'da da gelişmiş zengin petrol kaynakları var,
11:37doğal gaz kaynakları var ve İsrail'in Davut Koridoru projesinin önünün içinden geçiyor, bu noktadan geçiyor.
11:45Ve de şunu da unutmayalım.
11:47Ne zaman ki Türkiye'nin terör örgütü PKK-YPG'ni Fırat'ın batısından çıkarılmasına yönelik
11:53bu politikası başarıyla sonuçlanan politikası başladı.
11:56YPG'nin kapısını çaldığı Amerika'nın dışında bir ülke vardı o da İsrail.
12:02Bizzat İsrail basını bunu yazıyor.
12:04YPG'nin İsrail'den yardım istediğini ve zaten İsrail Dışişleri Bakanı da tüm açıklamalarında, tweetlerinde
12:11diyor ki görüştüğüm her yetkiliyle İngiliz, Çek her yetkiliyle Suriye'deki Kürtlerin diyor ama YPG'yi kastediyor.
12:20YPG'yi koruma sağlanmasının bu tarz saldırılardan korunmasının gerektiğinin altını çiziyor.
12:26Yani bir anlamda karşımızda İsrail'in yeni bir hamisi var.
12:31Amerika'nın yanı sıra İsrail ve bunun da hedefinde bakın sadece İran'a karşı bir duvar.
12:37Yani bu Davut Sapan'ın koridoruna duvar diyebilirsiniz ve bunun içinde uydu devlet yaratma Kürtler üzerinden
12:45daha doğrusu YPG, terör örgütü PKK-YPG üzerinden bir uydu devlet yaratma çabası var.
12:51Ama işte o çabalara Deirizor'da da darbe indirildi ve bunun devamı gelecek.
12:56Çünkü muhalifler yeni yönetim Rakka'ya da ilerlemek istiyor, Haseke'ye de ilerlemek istiyor.
13:03Yani ama bir yandan da dikkatimizi de şu çekiyor, Gölani dedik.
13:08Ben de onu soracağım.
13:09H. Tahrir Şam'la YPG, PYD terör örgütünün bir teması, bir ilişkisi ya da çatıştıkları bir ortam oldu mu olmadı mı?
13:18Birbirlerine nasıl bakıyorlar?
13:19Daha önce birçok kez çatıştılar. İç savaşta birbirlerine silah doğrultan taraflardı ama belirli noktalarda geçici işbirlikleri de oldu.
13:28Birbirlerinin önüne açtılar ya da birbirlerinin yani saldırmadan diğer tarafa çekilmelerine izin verdiler ki Halep'te de bu oldu.
13:37Ancak şöyle bir şey var, artık görüyoruz ki HTC'nin başını çektiği muhalifler Deirizor'a girerek o bölgede kontrolü alarak
13:46aslında ve daha da ileriye gideceğiz, diğer YPG işgalindeki noktaları da ele geçireceğiz diyerek bir anlamda dur diyorlar.
13:53Ama dur demedikleri biri var, İsrail. Şu ana kadar Gölani, İsrail'e, Netanyahu'ya karşı sessiz kaldı.
14:02Bu da tabii ki dikkat çekici. Bir yandan İsrail çok eleştirilirken çünkü yani Suriye'de de yeni işgal alanları yaratıyorsunuz
14:12ama İsrail'in bu yayılmacı politikalarının çok net bir sonucu olduğunu biliyoruz.
14:17Siz ne kadar yeni bir toprak ele geçirseniz de o size güvenlik getirmiyor.
14:21Tam tersi yeni savaş, yeni saldırı, yeni risk getiriyor.
14:25Şimdi böylesi bir riskli kumar oynuyor. Belki kendisini çok pahalıya mal olacak.
14:30Ama Gölani sessiz ve bu sessizin de nedeni tabii ki Suri işaretleri yaratıyor.
14:37Ki zaten burada bazı iddialar var. ABD tarafından gerçekten destekleniyor mu, desteklenmiyor mu?
14:44Bir ilişkileri, anlaşmaları var mı, yok mu tahrişam lideri?
14:47Bu ayrı bir soru işareti. Çünkü terör listesinden de çıkarılabileceği HTA'nın söyleniyor.
14:52Belki isim değiştirir. Zaman içinde göreceğiz.
14:54Bu arada bir not olarak da aktaralım. PKK-YPG meselesi Cuma gününde muhakkak konuşulacaktır.
14:59Antony Blinken, ABD Dışişleri Bakanı Türkiye'ye geliyor.
15:02Herhalde Türkiye'nin de bu konuyla ilgili şikayetlerini de iletmesini, konuşmasını bekliyoruz.
15:07Bir dipnot yapalım. Yani bu Gölani neden sessiz, Suriye muhalefeti neden ülkesine ve askeri kapasitesine
15:15bu denli vahşice saldıran bir ülkeye karşı şu ana kadar parmak kaldırmadığı,
15:20belki de daha güçsüz olduklarını biliyorlar ve de Suriye'nin, İsrail'in kapasitesini biliyorlar.
15:26Bekle gör, doğru zamanı kolla stratejisi de olabilir. Ancak şüphesiz ki bu konu daha da dikkat çekecek.
15:33Peki Süheyla, çok teşekkür ederim sana verdiğim bilgiler için.
15:36Son tahlilde İsrail'in, Suriye'nin pek çok noktasına, özellikle başkent Şam'a yönelik saldırıları devam ediyor.
15:45Bu konuyla ilgili son durum ne olacak? Yakından izleyip göreceğiz.