Medipol Sağlık Grubu’ndan Dr.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Evet, son zamanlarda artık bu virüs kontrol altına alınmaya başladı.
00:07Birçok Avrupa ülkesinde biz yeni tanıların sayısının azaldığını görmekteyiz.
00:13Fakat daha az gelişmiş ülkelerde, ülkemiz de bunlardan biri maalesef bu tarz ülkelerde de bu azalmayı henüz gözlemleyemedik.
00:21Hala vize sayılar artmakta.
00:24Bunun birçok sebebi var aslında.
00:27İnsanların bu konuda yeterince bilinçli olmaması ve taramalarını yaptırmaması gibi.
00:33Tüm dünyada HIV pandemisi var.
00:35Yizli pandemi mi?
00:37Evet, bir pandemiden bahsedilebilir.
00:39Gerçekten şu anda bütün ülkelerde belli bir sayıda HIV virüsünü görüyoruz.
00:44HIV dediğimiz insan iminiyetmezlik virüsü insanlara cinsel yolla en çok bulaşıyor.
00:51Yani kan yoluyla bulaşıyor.
00:53Bunun öncesinde en açık da cinsel yola bulaştığını biliyoruz.
00:56İnsan vücuduna girdikten sonra bağışıklığı kademe kademe düşürerek fırsatçı enfeksiyonların meydana gelmesine yol açıyor.
01:06Tabii ki bu fırsatçı enfeksiyonlar da dahil olmak üzere kişinin hayat kalitesinde ciddi bozulmalar, birçok ek yandaş hastalık ve buna bağlı olarak da sonunda ölüm tablosunu görüyoruz.
01:20Tedavi edilmediği sürece diyelim.
01:22Tabii ki kan yoluyla bulaşıyor.
01:24Cinsel yola bulaşma maalesef en sık karşılaştığımız durum olduğu için daha çok bu şekilde bahsediliyor.
01:30Ama tabii ki de kan ürünleriyle gebelik sırasında ya da doğum sırasında anneden bebeğe kanamalı bir durum söz konusuysa anneden bebeğe bulaşabiliyor.
01:41Tabii sık sık hani böyle HIV pozitif olduğu bilinen bir annenin bebeğine zaten doğar doğmaz bu testler yapılıyor ve koruma amaçlı bazı tedaviler verilip bebeğe bunun bulaşması önlenebiliyor.
01:55Tabii uygun şartlarda doğum yapılırsa bu şekilde oluyor.
01:59Eğer bu doğum sırasında kontrol edilmezse ya da annenin doğum sonrasında da bebeğin bakım sırasında kanın bulaşacağı bir durum söz konusu olursa tabii ki de sonrasında da yakın temasla yani kan temasıyla diyeyim bir şekilde bulaşabiliyor.
02:15Bu hastalığın kanlı bir durum söz konusu olduğu zaman bulaştığını görüyoruz.
02:20Genellikle dediğim gibi cinsel ilişki özellikle böyle cinsel ilişki sırasındaki kanama ile birlikte biz bunun daha çok bulaştığını görüyoruz.
02:28HIV'in ülkemize göçmenlerle taşındığını da biliyoruz ve göçmenlerden de en çok kadınlar da bunun çok sık rastlandığını biliyoruz.
02:36O yüzden kesin olarak net bir oran söyleyemem mümkün değil.
02:39Evet bu terminoloji ile ilgili çok fazla yanlış kullanım söz konusu.
02:43Bunu ben de aydınlatmak isterim.
02:46HIV dediğimiz insan immuniyetmezlik virüsü bu virüsün adıdır.
02:50Baş harflerinin kısaltılması HIV olarak sadece virüsün adı.
02:55Şimdi bu virüs insanın vücuduna bulaştıktan sonra bu kişi artık bu virüsle enfekte olmuş oluyor.
03:01Bu virüs bir şekilde vücudunda varlığını sürdürüyor ve gitgide bağışıklığı düşürüyor.
03:08Düşürmesiyle birlikte bizim kandaki bağışıklık hücrelerimizin düzeylerine bakıyoruz.
03:14Bu kişi tedavi edilmez ise ya da bunun farkında olmadan bu şekilde yaşamaya devam ederse gitgide bağışıklığın düşmesiyle
03:22biz belli bir seviyeye kadar düştüğünde buna artık AIDS aşaması diyoruz.
03:28AIDS de artık ciddi bir bağışıklık yetmezliği söz konusu.
03:31Bu aslında HIV ile enfekte olmuş bir kişinin bağışıklığının düşmesiyle meydana gelen fırsatçı infeksiyonların
03:40yandaş bazı hastalıkların da eşlik ettiği bağışıklık seviyesinin belli bir seviyenin altına düştüğü durumdaki sendroma verdiğimiz isimdir.
03:49Yani edinilmiş iminiyetmezlik sendromu dediğimiz bir durumdur.
03:52Onda artık bağışıklık hücreleri belli bir seviyenin altındadır ve artık kişi de yaşam kalitesini etkilemesi muhtemel birçok durumla birlikte tablo meydana geliyor.
04:03Bunun adı da AIDS.
04:05Yani bu bir sendrom.
04:06Aslında her HIV ile yaşayan kişi AIDS'dir diyemeyiz ama her AIDS olan kişi mutlaka HIV ile enfektedir.
04:14Bir kişi HIV bulaştığı anda yani o aşamada belki ilk bulaştığı sırada böyle hafif bir viral infeksiyonun genel şikayetlerinin olduğu bir tablo meydana gelebilir.
04:25Ama hiç kimse tabii bunu HIV gibi bir durumla eğer böyle bir şüphesi yoksa ya da böyle bir farkındalığı yoksa böyle bir şey konduramaz.
04:32Ama spesifik bir belirtisi var mıdır dersek hayır.
04:35Daha sonra zaten çok kısa süreç içinde bu durum toparlar ve kişi hiçbir belirti vermeden uzun bir müddet yaşayabilir.
04:42Bu 5 yıl hatta 10 yıla kadar devam edebilir.
04:44Hiçbir belirti ve bulgu vermeyebilir bu süreç içerisinde.
04:47Ancak AIDS tablosuna geldiği zaman yani bağışıklık belli bir seviyenin altına düştüğü zaman artık fırsatçı enfeksiyonlar ve işte yandaş hayat kalitesini bozan diğer durumlar meydana geldiği sırada artık kişi bir şekilde tanı alabiliyor.
05:00Ama onun dışında kişinin kendisini gidip de kontrol ettirmeye şüpheli bir temas sonrası gidip de kendini kontrol ettirmediği sürece herhangi bir belirti, spesifik bir belirti olmaması çok muhtemel.
05:13Az önce de söylemeye çalıştığım gibi çok spesifik bir belirtisi yok.
05:18Aslında şüpheli bir cinsel teması olan yani şüpheliden kasıt korumasız bir cinsel teması olan her insan ya da çok partnerle ilişki yaşayan kişilerin belli aralıklarla taramalarını yaptırmasını öneriyoruz.
05:33Çünkü bu hastalığın maalesef hani şu grupta şu kişide şöyle bir belirtisi olan şöyle bir durumu olan kişiler şurada yaşayan kişiler gibi bir şekilde sınıflandıramıyoruz.
05:44Dünyadaki herkes maalesef bu virüste bir şekilde karşılaşabilme ihtimaline sahiptir.
05:51Dediğim gibi korunmasız birden fazla partner, şüpheli bir partner durumu söz konusuysa biz kişilerin belli aralıklarla taramalarını yaptırmalarını öneriyoruz.
06:00Onun dışında eğer kan ile ilgili bir durum söz konusuysa bu genellikle ameliyatlar kan bağışı ya da herhangi bir durum bir kontrol yapılacağı zaman belli başlı bulaşı hastalıklar da taranıyor.
06:14Mesela işte iş yerlerine iş başvurusu sırasında bu durumlarda tarama yapılıyor ve zaten dediğim gibi çok aşamada belirti vermiyor ve bu taramalar sırasında kişiler tesadüfen tanı alabiliyorlar.
06:27Aslında bu konuyla ilgili insanların daha çok bilinçlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum.
06:34Ben dediğim gibi riskli davranışları olan kişi mutlaka taramalarını yaptırmalıdır ve bu şekilde insanlara bulaştırmasını ancak önleyebiliriz.
06:43Hastalık ilk saptandığı zamanlarda ilk zamanda hatta hiçbir ilacı bile yoktu.
06:48Sonradan yavaş yavaş bazı ilaçlar geliştirildi.
06:51HIV tedavisi üzerine çok çalışılan bir ilaç piyasası diyebilirim size.
06:56Şu anda artık yüksek etkili antiretroviral ilaçlar var.
07:00Bunlar gerçekten çok güzel bir etki yaratıyor ve bağışıklık çok düşük bir seviyede bile olsa bu ilaçlar sayesinde toparlanabiliyor.
07:11Bu yüzden biz artık HIV ile infekte kişilere ölecek gözüyle bakmıyoruz tabii ki.
07:16Bu ilaçlar bağışıklığı toparlıyor dediğim gibi ve bu nedenle eskisine çok yakın bir bağışıklık düzeyine gelmeleri ilaçlara düzenli kullanımına bağlı olarak sağlanabiliyor.
07:28Hastalar ömür boyu ilaç kullanmak zorundalar ve bu ilaçlarını aldıkları müddetçe bu virüs kontrol altında kalıyor.
07:36Virüs kontrol edildiği sürece de zaten bağışıklığın düşmesi engellenmiş oluyor.
07:40Hatta düşen bağışıklık hücrelerinin bile sayıları artarak neredeyse eskisi kadar sağlıklı bir yaşam şekline tekrar sahip olabiliyorlar.
07:49Şu anda bu hastalıkla infekte olan kişiler arasında beklenen yaşam süresi normal insanlar çok daha kısa değil.
07:56Yine bu kişilerin biz uzun yıllar boyunca çok etkilenmeden yaşayabildiklerini görüyoruz.
08:02Bu nedenle artık Dünya Sağlık Örgütü bu ilacı düzenli kullanımla birlikte her şeyin yoluna girdiği için kronik hastalık kategorisine almış bulunmaktan.
08:11Nasıl da tansiyon şeker hastaları ömür boyu bir ilacı kullandıkları sürece çok iyi gidiyorlar.
08:17Aynı şekilde tedavisini de düzenli alan kişiler hastalıkları kontrolde tutulduğu için benzer şekilde bu hastalığı değerlendirebiliriz.
08:29Kesinlikle erken teşhis çok önemli. Ne kadar geç tanı alırsa bağışıklık o kadar düşmüş oluyor ve bağışıklık düşük olduğu müddetçe fırsatçı infeksiyonların araya girmesi muhtemel.
08:39Bu fırsatçı infeksiyonların iyileştirilmesi tedavileri sırasında komplikasyonlar çıkabiliyor.
08:45Zaten bizim şu anda gördüğümüz en tehlikeli tablo bu fırsatçı infeksiyonlar.
08:49O yüzden ne kadar erken teşhis alıp ne kadar çabuk tedavisini başlarsak ne kadar bu virüsü hızlı bir şekilde kontrol altına alırsak bu şekilde hem bulaştırmayı önlemiş oluyoruz hem de kişinin toparlanmasını sağlamış oluyoruz.
09:05Çocukların arasında HIV'in görünmesinin birkaç sebebi olabilir.
09:09Bazen HIV ile yaşayan bir bireyden doğan çocukta anneden bulaşma olmuş olabiliyor.
09:15Ya da cinsel ilişkinin daha erken yaşta ve bilinçsiz bir dönemde yaşanması durumunda korunmasız ya da böyle bir hastalığı olan bir kişiyle birlikte olma durumunda bulaşma oluyor.
09:29Çocuk zaten ne kadar yaş küçük olursa o kadar da bilinçsiz oluyor ve kişi bunları gerekirse yakınlarıyla paylaşamıyor gidip bir sağlık kurumuna bunu söylemeye de çekinebiliyor.
09:41Eğer böyle bir şüphesi varsa bile bunu herhangi bir sebeple korkusundan dolayı söyleyemeyip maalesef tanıda alamadan uzun bir süre hem bulaştırmaya hem de kendi hastalığının ilerlemesine yol açabiliyor.
09:51Onun dışında bazı adliye olayları, istismar vakaları olabiliyor.
09:54Çocuklar yine bunları anlatmaktan çekinip bununla ilgili sağlık taramalarının, kontrollerin yapılmasını ebeveynlerin ya da yakındaki kişilerin aklına gelmeyebiliyor ya da onu takip eden doktorun.
10:06Ancak böyle korunmasız bir ilişki varlığında böyle hastalıklarına bulaşabileceği bilgisi verilirse belki ergen yaşlarda böyle şüpheli durumlar yaşayan kişilerin taramalarına daha sık yapılması sağlanabilir.
10:21Bu dediğim gibi kişinin yaşam tarzına bağlı olarak değişiyor.
10:24Riskli davranış olan kişilerin yılda bir kere tabii bu yine birazcık da kişinin kendi temas etme durumuna göre ya da bilinç düzeyine göre riskli bir davranış oluyorsa tabii ki hemen taramalarını yaptırmalarını öneriyoruz.
10:37Onun dışında çok sayıda partneri olan riskli davranış olan kişilere yılda bir tarama yaptırmasını mutlaka öneriyoruz.
10:441 Aralık Dünya AIDS Günü, biz her yıl 1 Aralık'ta halkı bilgilendirmek amacıyla zaten bazı reklamlar, bazı tanıtımlar yapıyoruz.
10:54Her birey HIV ile infekte olma konusunda maalesef risk altındadır.
11:00Bu nedenle riskli davranışı olan bireylerin mutlaka düzenli aralıklarla takiplerini ve kontrollerini, taramalarını yaptırmalarını öneriyoruz.
11:10Bir hastalığın erken teşhis alması hem o hastalığı edinmiş olan kişinin yararına olacaktır.
11:18O kişinin tedavi edilmesi durumunda da bulaştırıcılığı da ortadan kalkacaktır.
11:23Bu hastalık bulaşmış olan kişilerin çoğunlukla kendi hastalıklarının farkında olmayan bireyler olduğunu biliyoruz.
11:30Kişi eğer kendi hastalığını bilmiyorsa bu şekilde de bulaştırmaya devam ediyor.
11:35Bu nedenle erken teşhis bunda da hayat kurtarıyor.