Haber Global ekibi, Şam'da bulunan toplu mezardaki drama tanıklık etti. Sevdiklerine dair iz arayanlar Şam'daki toplu mezara gitti, yaşadıklarını Haber Global'e anlattı.
https://haberglobal.com.tr/dunya/sevdiklerine-dair-iz-arayanlar-samdaki-toplu-mezara-gitti-404266
https://haberglobal.com.tr/dunya/sevdiklerine-dair-iz-arayanlar-samdaki-toplu-mezara-gitti-404266
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Geçen gün Esad rejiminin insanlık suçları da gün yüzüne çıkıyor.
00:04Hemen detayları öğrenmek için Haber Global muhabiri Mehmet Altunuş'a dönelim.
00:09Mehmet Kolaylıklar bu konuya ilişkin ayrıntılar neler?
00:18Teşekkür ediyorum. Öncelikle şu anda Çağrı Çalışkan ile birlikte, kameraman arkadaşım Çağrı Çalışkan ile birlikte
00:24Şam sokaklarındayız. Burası Şalen caddesi yani
00:26Şam'ın en hareketli
00:29noktalarından en hareketli mahallelerinden semtlerinden bir tanesi olduğunu ifade edelim.
00:34Tabi burada hayat artık yavaş yavaş normale dönmeye başladı. İnsanlar
00:38yeniden iş yerlerini açtılar.
00:39Yeniden ticaretlerine başladılar. İşlerinin başlarına döndüler.
00:43Keza aynı şekilde yoğun bir şekilde
00:45ticaret yapılıyor. Daha doğrusu alışverişler yapılıyor bu noktada.
00:48Tabi
00:49senin de girişgahta ifade ettiğin gibi yani girişte belirttiğin gibi
00:53her ne kadar hayat yavaş yavaş
00:55rayına otursa da insanların günlük yaşamlarına dönseler de elbette geride bıraktıkları
01:02rejimle birlikte geride bıraktıkları
01:04çokça acılar var. Biraz sonra onlardan bir tanesi de ekranlara getireceğiz ama
01:08önce
01:09Şam'daki bu hayatı ekranlara getirelim. Hayatın normale döndüğü
01:12bu anları ekranlara getirelim. Hatta röportaj da yapalım. Selamun aleyküm. Aleyküm selam.
01:17Elhamdülillah.
01:18Ferhanedin mi?
01:19Çok.
01:19Çok ferhanedin mi? Vallahi çok ferhanedim.
01:21Nasılsınız diye sordum. İyiyiz diyor. Zaten hani tercümeye gerek kalmadan elhamdülillah diyor. Yani iyiyiz.
01:27İyi olduklarını ifade ediyor. Sevinçli misiniz? Şu anki halinizden
01:31Sevinçliyiz. Hem de çok sevinçliyiz diyor.
01:44Her şey çok güzel gidiyor diyor.
01:46İlk günden beri diyor ilk birkaç gün tabii
01:50burada bir coşkulu kutlamalar vardı. O coşkulu kutlamaların artık yavaş yavaş sonlarına da doğru gelmeye başladı. Dolayısıyla
01:56insanlar
01:57yeniden iş yerlerine döndüler.
01:59Ticaretlerine kaldıkları yerden devam ediyorlar diyorlar.
02:01diyor kendisi.
02:03Halep
02:05Halep ne olduğunu ifade ediyor.
02:20Ne zaman
02:22Abdülharp
02:25Ticaret
02:26Mustamara
02:27Moz
02:28Biber
02:29Umurken
02:30Çok iyi
02:34Şöyle bir ifade
02:35Şöyle bir ifade kullandı. Hem Türkiye'yi özledik
02:38Hem de Türk halkını çok özledik diyor. Tabii uzun zamandır
02:41Türk halkından Şam'a gelen gelebilen yoktu.
02:45Ama Halep'teyken diyor aslında savaş öncesinde diyor
02:48Türkiye'den diyor çok fazla insan geliyordu Halep'e diyor
02:51Ticaret de yapıyorlar da en çok da muz ve
02:54Biber alıyorlarmış. Açık biber aldıklarını ifade ediyor. Böyle de bir anısını anlattı.
02:58Ama
02:59Şam'da
03:047 yıldır Şam'da olduğunu ifade ediyor. 7 senedir Şam'da
03:08Dolayısıyla Türk halkını
03:10Özledik diyor. Yani burada bir Türk görmeyi özlemiştik diyor. Şükran
03:14Hoş bulduk. Hoş bulduk. Teşekkür ediyoruz.
03:17Uzun zamandır
03:18Türkleri görmediklerini ifade ediyor.
03:20Sevgili Çağrı istersen geri geri çıkalım.
03:22Bu alandan çıkalım. Burası biraz sıkıştı.
03:25Burası biraz sıkıştı. Biz yine cadde kısmına çıkalım.
03:29İşte Özgür Suriye'nin yeni bayrağını görüyorsunuz. İnsanlar cıvıl cıvıl
03:33Günlük yaşamlarına dönmüş durumdalar.
03:35Yine o arkadaşla yapmış olduğumuz röportajın
03:39Tercümesini yapacak olursak
03:40Hani biraz daha tercüme edeyim.
03:42Uzun yıllardır diyor
03:43Şam sokaklarında bir Türk görmemiştik diyor. Türkleri özlemiştik diyor. Türk halkını özledik diyor. Aslında diyor
03:50Halep'te yaşadığımız zamanlarda
03:52Türklerle çok karşılaşıyorduk diyor. Onlar ticarete geliyorlardı Şam'a
03:56Dolayısıyla
03:57Çok da fazla
03:58İlişkimiz oluyordu diyor. Ama uzun yıllar oldu görmüyorduk.
04:02Şimdi uzun yıllar sonra yeniden
04:03Bir Türk halkıyla, Türk vatandaşıyla karşılaştık diyor.
04:08Selamun aleyküm.
04:09Nasılsın?
04:11Tamam.
04:11Bir şey demem.
04:12Her şey tamam.
04:13Bu da çok tamam. Bu da çok mutluyuz.
04:16Her şey çok iyi diyor. Her şey tamam diyor. Zaten anlıyorsunuz o kısmı.
04:21Çok rahatız diyor. Hayat normal seyirinde gidiyor. Şükran.
04:26Şimdi burası
04:27Dediğimiz gibi şarten
04:30Burası
04:31Şam'ın
04:32En
04:33Yoğun caddelerinden bir tanesi. Zaten görmüş olduğunuz üzere
04:36Esnaf kepeklerini açmış durumda.
04:38Hayat normal günlüğe dönmüş durumda.
04:40Bakın
04:41Sadece esnaf değil
04:43Seyyarlar da artık onlar da tezgahlarını okumuş durumda. İşte bakın bir çiçekçiyle genç bir çocukla
04:50O da burada çiçekçilik yapıyor.
04:52Görüyorsunuz burada tezgahını açmış.
04:54Yani artık
04:55Suriye'de Şam'da hayat çok daha özgür, çok daha rahat. İnsanlar işlerinin başına döndü, rengarenk çiçekleri görüyorsunuz.
05:02Suriye'nin her sokağında, Şam'ın her sokağında artık
05:05Bunlardan görmek mümkün.
05:07Cıvıl cıvıl bir ortam var.
05:09Adeta bizim
05:10Kapalı çarşımızı
05:11Beyazıt'ımızı andıran bir tablo, bir kalabalıktan bahsediyoruz.
05:15İstiklal Caddesi'ni yine kez aynı şekilde.
05:18İnsanlar tıklım tıklım
05:19Sokaklarda, caddelerde alışverişlerine
05:22Devam ediyorlar.
05:23Görmüş olduğunuz üzere tabii bizi görenler de
05:26Zaman zaman duraksıyor, bizi dinliyorlar tabii.
05:29Şam sokaklarına
05:30Çok uzun zamandır bilindiği üzere Türkler
05:33Gelemiyordu. Yani açıkçası Türklere
05:35Şam sokakları, Şam kapısı
05:37Kapalıydı.
05:38Ama artık
05:39Bizler de elbette buraya gelip buradaki insanların
05:42Yaşamlarını
05:43Görebiliyoruz. Onlarla hasbihal edebiliyoruz, konuşabiliyoruz.
05:46Tabii az önce de ifade ettiğim gibi
05:49Şam'da
05:49Ve Suriye'de
05:51Yaşam
05:51Normale döndü. Evet bunu söylüyoruz ama
05:54Elbette bu kolay olmadı.
05:5561 yıllık bir
05:57Rejimden bahsediyoruz.
05:58Bu rejim
05:59Yıllardır
06:00Bu insanlara zulmetti. Bu insanlar
06:03Bu şekilde rahat rahat sokaklarında
06:05Kendi caddelerinde, kendi meydanlarında dolaşamıyor.
06:08Konuşamıyor. Hatta
06:09Yürüyemiyorlardı. Çünkü
06:11Her sokağa çıktıklarında
06:12Mutlaka rejim askerleri tarafından çevrilip
06:15Sorgulanıp hatta
06:16Gözaltına dahi alınıyorlardı.
06:18Ve çokça zulmede maruz kaldılar. Onda ifade edelim.
06:21Tabii bunun yanı sıra
06:24Az önce belirttiğimiz gibi
06:25Her ne kadar rejim
06:27Sona erse de 61 yıllık o rejim yıkılsa da
06:30Geride
06:31Birçok acı bıraktı. Bugün
06:33Çağrı Çalışkan ile birlikte
06:35Belki de teşekkürler, teşekkürler. Kolay gelsin. Türkçe konuşanlar da var. Zaman zaman böyle ellerine de denk geliyoruz.
06:42Kaldığımız yerden devam edecek olursak Çağrı Çalışkan ile
06:45Bugün
06:46Bir yere gittik.
06:47Rejimin katlettiği insanların toplu olarak gömüldüğü bir yer. Orada
06:51Yakınlarına, çocuklarına, eşlerine, abilerine, kardeşlerine dair
06:56İz aramaya gelen
06:57Lerde vardı.
06:58Gerçekten çok ama çok acı bir tabloydu.
07:01Şimdi dilerseniz
07:02Daha fazla ben buradan sözü uzatmayayım.
07:04O
07:05Haberimizi izleyelim.
07:06Ama izlerken gerçekten tüyleriniz diken diken olacak. Çünkü
07:09Rejimin geride bıraktığı acıları en net haliyle o haberimizde izleyeceğiz. Şimdi o haberimizi izleyelim.
07:17Toplu mezarların ortaya çıkmasıyla birlikte işte bazı ailelerde kayıp yakınlarını
07:22Aramak için işte o toplu materyaların bulunduğu
07:24Noktaya geldi.
07:26Şu anda yanımızda
07:27Suriyeli bir kadın var. Onun da kardeşi kayıp ve
07:30Kardeşinin burada
07:32Olduğunu düşünüyor.
07:33Neden buradasın?
07:34Kardeşim.
07:35Kardeşin kim?
07:36Burada mı?
07:38Burada mı?
07:38Evet.
07:40Benim kardeşim şehit.
07:42Buraya ziyaret ediyordum.
07:43Bırakıcılar geldi.
07:45Ve tüfekler, ve ameliyatlar, tüm tüfeği yıkadılar.
07:48Ve burada öldüleri aldılar.
07:502016-2017
07:52Dün kardeşimin şahit olduğunu söyledim. 2014'de öldü.
07:55Yani kardeşimin burada.
07:57Kardeşinin 2014 yılında öldürüldüğünü söylüyor.
08:00Burası silahlı askerler tarafından yani Esad'ın askerleri tarafından çevrildiğini
08:05İnsanların toplu halde
08:06Öldürdükleri insanları toplu halde getirip buraya gömdüklerini
08:10Belirtiyor.
08:11Ve şu anda da kardeşinin burada olduğuna
08:14%100 emin olduğunu
08:15İnandığını ifade ediyor.
08:19Eminim diyor. Kardeşimin
08:20Buraya gömüldüğünü
08:22Eminim diyor.
08:31Gördüklerimi gördüm diyor. Buraya gömdüklerini
08:34Gözlerimizle gördük diyor. Ama korkudan
08:36Bir şey diyemiyorduk diyor. Çünkü eğer bir şey desek bizi de öldüreceklerdi diyor.
08:39Gözümüzle görüyoruz.
08:41Ama bir şey duyamıyoruz diyor.
08:42Zaten
08:43El işaretlerinden
08:44Aslında bunu
08:45Tercüme etmeye bile gerek yok. Yani
08:47Şu anda gerçekten
08:48İçimin yanında
08:50Bir şey duymuyorlar.
08:51Bir şey duymuyorlar.
08:52Bir şey duymuyorlar.
08:53Bir şey duymuyorlar.
08:54Bir şey duymuyorlar.
08:54Bir şey duymuyorlar.
08:55Bir şey duymuyorlar.
08:56Bir şey duymuyorlar.
08:57Bir şey duymuyorlar.
08:57Bir şey duymuyorlar.
08:58Bir şey duymuyorlar.
08:59İçimin yandığı bir anı yaşıyorum ben de.
09:02Gözümle görüyorum.
09:04Kardeşimi buraya gömüyorlar.
09:05Ama ağzımı açıp tek kelime diyemiyorum. Çünkü
09:08Eğer ağzımı açıp tek kelime söylersem
09:10Bizi de öldürecekler diyor.
09:13Bakın burada yanımda küçük çocukları da var.
09:15Çok normal.
09:17Sonuç itibariyle
09:19Çoluk çocuk sahibi bir insan.
09:20Çocuklarını görüyorsunuz. Çocukları da küçük.
09:23Dolayısıyla
09:24İnsanlar
09:25O katliamlara o zulümlere karşı
09:27Maalesef
09:28Sesini
09:29Yükseltemiyordu.
09:31Tek kelime dahi söyleyemiyordu.
09:33İşte onlardan bir tane sesim keşeğe kalıyor.
09:35İtsar
09:37İtsar
09:37İtsar
09:38Yani Suriyeli İtsar
09:40Sesini çıkartamadı. Kardeşinin
09:42Buraya gömüldüğünü
09:43Gözleriyle görmesine rağmen hatta
09:45Tek başına değil
09:46Yani toplu halde gömüldü.
09:48Herkes birbirini gömüldü.
09:51Ben görmüştüm.
09:52Ben gömüldüm.
09:54Ben gömüldüm.
09:56Ben gömüldüm.
09:57Benden uzak durdu.
10:02Ben gömüldüm.
10:05Çuvallar içinde getirdiler diyor.
10:08Çuvallar içinde getirdiler diyor. Buradaydık diyor. Gözümüzle görüyorduk diyor. Çuvallara koydular diyor.
10:12Katledikleri insanları çuvallara koydular diyor.
10:15Büyük dozerlerle, büyük araçlarla diyor.
10:18O çuvalları toplu halde buraya attıktan sonra bu çukura attıktan sonra kazdıkları çukura attıktan sonra
10:23Dozerlerle üzerini toprakla kapattılar ve toprakla
10:25Burayı dümdüz yaptılar diyor.
10:27Kimi yahattı, garip kimi yahattı?
10:29Çok var diyor.
10:31Alaf, alaf.
10:33Kaç kişi var diye sordum.
10:35Kaç kişi var diye sordum. Çok var diyor.
10:37Binlerce kişi diyor, binlerce.
10:43Hayır, hayır.
10:44Ağabeyim burada öldü.
10:45Ağabeyim burada öldü.
10:46Ağabeyim burada öldü.
10:47Ağabeyim burada öldü.
10:48Biz de buradayız.
10:49Biz de buradayız.
10:50Geliyorlar.
10:51Uçaklar, doşkalar ve çukurlar.
10:55Buraya getiriyorlar.
10:57Çukurlara.
10:59Her 25 kişiyi birbirine koyuyorlar.
11:01Büyük çukurlar.
11:03Büyük çukurlar.
11:05Büyük çukurlar burada.
11:07Uçaklarla geldiler, doşkalarla geldiler, tanklarla geldiler diyor.
11:11Katledikleri insanları çuvarlara doldurdular diyor.
11:14Her 25 kişiyi aynı çukura atıp
11:1725 kişi, 30 kişiyi aynı çukura atıp üzerilerini toprakla kapattılar diyor.
11:20Gözlerimizle gördük diyor.
11:22Kardeşim burada şehit ettiler diyor.
11:24Hatta bakın, kardeşini de yine
11:28İşte kayıp kardeşleri burada.
11:31Kayıp kardeşlerinin fotoğrafı bu.
11:34Ve katledildikten sonra
11:37işte kendi ifadeleriyle
11:39buradaki toplu mezara
11:42yine Esad tarafından
11:45Beşar Esad tarafından katledilen diğer kişilerle birlikte
11:48diğer kişilerle birlikte katledilerek
11:51buradaki toplu mezara atıldığını ifade ettiler.
11:55İşte şu anda da zaten görüyorsunuz.
11:57Kardeşine bakıyor, gözyaşı dökmeye devam ediyor.
12:00Gerçekten çok acı bir tablodan bahsediyoruz.
12:03Yani bu tabloyu, bu acıyı hangi kelimelerle anlatabiliriz?
12:07Artık kurabilecek cümle bulamıyorum.
12:11İşte bu genç gibi, Suriyeli bu genç gibi maalesef
12:14binlerce kişi, şu anda binlerce kişi katledilmiş durumda.
12:18Toplu mezarlara gömülmüş durumda.
12:21Ve insanlar şu anda bu toplu mezarların ortaya çıkmasıyla birlikte
12:24kardeşlerine, eşlerine, çocuklarına en ufak bir his bulabilmek umuduyla
12:29buralara geliyorlar ama henüz burada bir kazı çalışması yapılmadı.
12:32Belki de önümüzdeki günlerde burada kazı çalışması yapıldığında
12:35onlarca, yüzlerce, hatta binlerce insana ait veriler, DNA'lar ortaya çıkabilir.
12:42Kameram arkadaşım Çağrı Çalışkan ile birlikte bölgedeki izlenimlerimiz devam ediyor.
12:46Sizi şimdilik merkeze bırakalım.