Hayat Bilgisi | Gençlerdeki kalp hastalıkları neden arttı?
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Merhabalar, ben Prof. Dr. Bengi Başar, kalp hastalıkları uzmanıyım ve biliyorsunuz ki kalp hastalıkları şu an tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de tırmanışta ve en çok soru alınan sağlık problemlerinden biri belki de.
00:22Bakalım neler soruyorsunuz ve ilk soru gelsin diyelim.
00:27Gençlerdeki kalp hastalıkları neden arttı?
00:33Gençlerde aslında uzun süredir kalp problemlerinde artışın olduğunu biliyoruz.
00:37Özellikle kadınlarda dahi menopoz öncesinde kalp hastalıklarının, kalp damar sorunlarının arttığını da biliyoruz.
00:44Sonuçta ben hastalığıma hep şunu söylüyorum, neden bu kadar erken yaşlara indiğini sorduklarında bir kere sigara içiciliği, madde kullanımı.
00:54Ama bunlara zaten ihtiyaç bırakmayan hava kirliliği, stres, hareketsiz yaşam, mesela covid sonrasında özellikle evden çalışma disiplini, işe gitmemek, günlük atılacak adımların bile azalmış olması, hareketsizliğin getirdiği kilolar, kötü beslenme.
01:13Gerçi beslenme dediğimizde biz beslenmiyoruz, sadece karın doyuruyoruz artık, gıdaların içi çok boş.
01:20Ve kötü beslenmenin getirdiği kilolar, diabet, kolesterol yükseklikleri, aşırı tuzlu tüketim, paketlenmiş ürünlerin tüketimiyle birlikte tansiyonların artışı işte bunların hepsi birden aslında kalp hastalıklarını tetikliyor.
01:35Ama covid ile birlikte kalp hastalıkları belki 10 yıl geriye geldi. Neden mi?
01:41Çünkü covid, covid'e yol açan SARS-CoV-2 virüsü kanalıyla damarların iç yüzeyi olan endoteli bozuyor.
01:49Endotelin bozulması demek damarın bozulması, pıhtılaşmanın kolaylaşması, burada plak dediğimiz damar sertliği denen bozulmaların başlaması ve bunların hızlanmasına yol açıyor.
02:03Yani covid aslında bir tetikleyici oldu. Belki bundan 10 yıl sonra ortaya çıkacak bir hastalık artı ardına geçirilen covidlerle birlikte çok daha önek geldi.
02:14İşte hepsi bunların tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de genç yaşlarda kalp hastalıklarını tetikliyor.
02:23Günümüz dünyasında stres en büyük problem.
02:26Stres ile birlikte sempatik sistem aktivasyonu, kortizol salınımı bunların hepsi damar duvarını bozuyorlar.
02:33Kolesterolü yükseltiyorlar ve aynı zamanda da demin ifade ettiğim gibi tansiyonu tetikliyorlar.
02:40Bütün bunlar endotel yani damar iç yüzeyinin hasarlanmasını kolaylaştırıyor.
02:46Burada ortaya çıkan yağla birlikte kireç ve bir takım kan hücrelerinin bir araya gelmesiyle birlikte yapı bozuklukları ve kümelenmeler oluyor.
02:56Ve bunlar zaman içinde büyümeye başlıyor.
02:59Mesela hareketsizlik dedik.
03:02Hareketsizlik damar iç yüzeyinin aslında bozulmasının en büyük etkenlerinden biri.
03:07Siz yürüdüğünüzde damardan bir takım hormonlar salgılanır.
03:11Ve bu hormonlar damar iç yüzeyinin korunmasını sağlar.
03:16Burada bu plak dediğimiz ya da halk arasında damar sertliği denen durumun başlamasını ve devamında büyümesini engeller.
03:25Onun için vise pastalara en azından şunu söyleriz.
03:29Günlük bir yarım saat yürüyüşü ama bu tempolu olacak.
03:33Yani vitrini seyreder gibi değil de sizi biraz yorsun, birazcık terletsin dediğimiz.
03:39Hatta kılavuzlarda bunun tabiri şöyledir.
03:42Yürürken şarkı söyleyemezsiniz, konuşabilirsiniz.
03:46Yani bu tempoyla yapacağınız günlük en azından yarım saat yürüyüşlerle birlikte damarın iç yüzeyini koruma şansınız olacaktır.
03:55E demin ifade ettik.
03:57Covid ile birlikte evde çalışma sistemi geldi.
04:00Günümüz dünyasında insanlar saatlerce çalışıyor, eve çok geç geliyor.
04:05Ulaşım ayrı bir sorun.
04:07Yolda kaybettikleri zaman ve eve geldiklerinde artık spor yapacak, yürüyecek enerji kendilerinde bulamıyorlar.
04:14En azından ben onlara şunu söylüyorum.
04:16Hafta sonları birer buçuk saatinizi yürümeye ayırın ya da spor yapın.
04:21Bu aerobik sporlar olabilir, kardiyo dediğimiz egzersizler olabilir.
04:26Eğzeri çok hırpalamayacak.
04:28Yani illa bir halı saha futbol maçları değil, voleybol, basketbol maçları da değil.
04:33Çünkü biz bunları sürekli yapmadığımız için aslında kalp hastalığı riski olanları daha çok tetikte ve riskte bırakıyoruz.
04:41Onun için daha çok biz daha yumuşak sporlar ve en çok da yürüme, bisiklet, yüzme, plades gibi sporları öneriyoruz.
04:50Hatta birazcık ben gevşeyim diyorsanız yoga da aslında çok güzel bir opsiyon olur.
04:55Yani hareket sizin damarınızı ama aslında beyninizi de korur.
04:59Beyni korumasının güzelliği sempatik sistem aktivasyonu olmayacak.
05:04Kortizol özellikle salınmayacak ve damar duvarınıza zarar vermeyecek.
05:10Üstelik hareketsizken siz daha çok yemeğe de eğilim gösteriyorsunuz.
05:15Çünkü insan bir şeyler yiyerek zamanı geçirmeye çalışıyor ya da hareketsizken bilgisayar başındayken
05:21atıştırmalıklar devreye giriyor, paketlenmiş gıdalar devreye giriyor.
05:25Yani sadece hareket ederken yapacağınız faydanın ötesinde hareket etmediğinizde otururken vereceğiniz beslenme,
05:33yanlış beslenmenin yarattığı zararlarla birlikte kalbinize hırpalıyorsunuz.
05:38Onun için diyoruz ki hareket edin, beyninizi de koruyun, stresten de uzaklaşın, damarlarınızı koruyun.
05:45Hem de kilonuzu muhafaza edin.
05:47Çünkü hareketsizlik kiloyu da beraberinde getiriyor.
05:50Hatta 5000 adımın altında kalırsanız günde kilo aldığınız gösterilmiş.
05:555000-8000 arasında kilonuzu koruyorsunuz ama 8000'leri geçtiğiniz andan itibaren kilo vermeye başlıyorsunuz.
06:03Kilo demek kalp hastalığı demek. Bunu asla unutmamak gerekiyor.
06:08Sonuçta gençliğinize güvenmeyin. Size her an ihanet edebilir.
06:13Siz yaşam tarzınızı düzeltmeye bakın. Kalbinizi korumaya bakın.
06:17Her zaman kalp hastalığı herhangi bir yaşta sizi bulabilir. Bunu unutmayın.