Terörle mücadelede tarihi günlerden geçerken, dünden bugüne neler yaşandı hatırlamak gerekiyor... Terör örgütü PKK 2015 yılında Diyarbakır'ın Sur ilçesini tarumar etmiş, çukurlar kazmış, bombalı saldırılar sonucu vatandaşların evlerini yakıp yıkmıştı. Sıcak çatışmaların yaşandığı ve bir ilçenin nerdeyse yıkıldığı Sur'da yıllar önce neler yaşanmıştı? 2015'te nasıl bir manzara vardı? Şimdi ne durumda? İşte detaylar...
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Tunç Arslan Alp şu anda tam o Sur ilçesini bahsettiğin Sur
00:04ilçesinin göbeğindeyiz. Tarihin ortasındayız. Işte burada o
00:08iki bin on beş iki bin on altı yılında yaşanan o büyük olaylar
00:11Hendek olayları sonrası burada büyük bir değişime eee tanık
00:15oldu buranın halkı ve hakikaten de şu anda buradayız. Bu
00:18atmosferi Nihat Uludağ'la birlikte sizlere
00:20aktaracağız. Nihat Uludağ şu anda buraya geldik. Caddeyi
00:23boylu boyunca da yürüdük, gezdik, dolaştık. Neler
00:26söylemek istersiniz? Geçmişten bugüne o iki bin on beş iki bin
00:29altından sonra bir de şimdiki hali. Ümit düşünsene burası bir
00:33dönem terörle anılıyordu. Evlerin içerisine girilmişti,
00:37hendekler kazılmıştı, tüneller oluşturulmuştu. Sokaklara,
00:40caddelere bu itizatları kurulmuştu. Vatandaşın evine,
00:44mutfağına, yatak odasına girmişti teröristler ve öyle
00:48bir atmosfer vardı. Yani buradaki aslında yöre halkı da
00:51terörün esiri haline gelmişti. Tutsağı haline kılanmıştı.
00:54Çünkü evlerine girmişlerdi. Çıkamıyorlardı yani. Işte ııı
00:58Dokan şuraya bir gösterir misin? Iıı gösterir bakın. Işte iki
01:02bin on beş yılında ııı surun hali buydu. Işte tam böyledi.
01:07Evler yıkık, dökük, bombalar patlıyordu, boyun uzakları
01:11vardı. Insanlar buzdolabını açıyordu, bombalar
01:13patlıyordu. Öyle bir iklim vardı. Ve orada mahsur kalan
01:16insanlar vardı. Burada iki bin on beş yılında bine yakın
01:20özel harekat polisi ve jandarmamız burada mücadele
01:23etti. Sivil zayiatın verilmemesi için şehitler
01:26verildi. Ama burası iki bin on altıda terörden kurtarıldı.
01:31Terör örgütlerinden kurtarıldı. Şimdi şöyle bir yürüyelim.
01:33Nereden nereye gelindi? Bakın şimdi arkadaşlarımız da o eski
01:36görüntüleri eğer ekrana veriyorlarsa bakın şimdi sokak
01:40müzisyenleri var. Evet. Bakın şimdi gelinen noktaya bak. Işte
01:43burası bir dönem terör, kan, gözyaşı ve insanlar çaresizliği
01:51vardı ama şu an artık bakar mısın? Çocuklar özgürce mutlu
01:55bir şekilde şarkılarını söylüyor, türkülerini söylüyor
01:58ve insanlar bakın artık burası hani terörle alınan bir yer
02:02değil. Bakın artık onun altını çizelim. Cadde çok güzel değil
02:04mi? Muhteşem bir cadde bakın. Artık burası bir turizm merkezi
02:09yani Kültür ve Turizm Bakanlığı burayla ilgili çok muazzam çok
02:13ııı güzel bir çalışma yaptı ve ııı doğal ııı örgüsüne uygun
02:18doğal yapısına uygun burada yeniden restorasyon çalışması
02:22yaptı ve sağlı soldu. Bakın burada her gruptan her dini
02:26gruptan insanlar özgürce ibadetlerini de yapabiliyorlar.
02:30Yani kiliseler var, camiler var. Eee alışveriş merkezleri
02:34var. Hepsi de muhteşem. Yani şöyle yürüdüğün zaman şimdi
02:38şu sokağa ben bakıyorum yatıldığa baktığınız zaman
02:41burası bir blok. Bakın bisikletlerde bu buradaki bu
02:45doğal güzelliği burada bisikletleriyle burası artık
02:48insanların özgürce yaşadığı, keyifli vakit geçirdiği buluşma
02:52haftası. Özellikle akşam saatlerinde burası daha da
02:55yoğun oluyor. Ben bir kere daha gelmiştim buraya Diyarbakır'a.
02:57Yine yayın da yapmıştık, aktarmıştık. Akşam saatlerine
03:00doğru da burası artık bir buluşma merkezi gibi hem de
03:03turizm merkezi tarihi surun içi mimarisine baktığımız zaman
03:06da özenle o surun tarihine göre yapılmış. Aynen ona katıyorum
03:11ama ben şunun altını çiziyorum MİT. Yani barış
03:14ikliminin huzur ikliminin ne kadar kıymetli olduğunu buradan
03:18biz bir kere daha anlıyoruz. Yani niye biliyor musun? Yani
03:21şöyle düşün. Eee eskiden insanlar burada yürüyemiyorlardı.
03:24Evlerinde teröristler vardı. Mücadele yapıldı. Ve artık
03:28burası kültürüyle, tarihiyle, doğasıyla anlam bir hale geldi.
03:32Yani Türkiye'nin de terörle mücadelede kat ettiği yolu çok
03:35net olarak en iyi örnek olarak tablo değil mi? Bir tablo gibi.
03:39Şimdi Doğukan şöyle şu caddeyi bir göster. Ve bu caddeye
03:42bakar mısınız? Yani ııı yani bu Avrupa ülkelerinde böyle
03:47muhtazam caddeler sokakları yok. Eskiden burada ümit. Böyle
03:51ııı yine düşük kat evler vardı. Gece kondular vardı. Dar
03:56sokaklar vardı. Ama burası yeniden bir imana tabi tutuldu.
04:00Restorasyona tabi tutuldu. Ve artık insanların Diyarbakırlar
04:05hatta Diyarbakırlar değil. Buraya mesela biraz önce
04:08buradaki esnaflarla da konuştuk. Onlar da
04:10söylüyorlar. Artık sadece Türkiye'den değil dünyanın da
04:12birçok noktasından turistler geliyor. Artık burası bir
04:15turizm merkezi. Demek ki. Bunu söylediler. Burası bir turizm
04:17merkezi oldu. Diyarbakır'ın da böyle turizm merkezi yoktu.
04:20Yani o iki bin on beşten sonra iki bin yirmi dörtte şu anda
04:23burası bir turizm merkezine dönmüş durumda ki bu bambaşka
04:26bir olay. Yani görüyorsun değil mi? Barış ve huzur iklimi böyle
04:30güzelliklere yol açıyor. Böyle güzelliklere yol açıyor. Yani
04:33inşallah Türkiye'nin teröre mücadelesi sonlanacak. Terör
04:38gürültülerinin beli tamamen kırılacak. Ve artık yurdumuzun
04:42ülkemizin dört bir yanında barış, huzur gelecek. Ümitli.
04:46Görüyor musun? Burası başka yerden müzik sesi yükseliyor
04:49bu arada. Evet evet. Yani insandan mutlu ya. Düşünebiliyor
04:51musun? Çocuklar şarkı söylüyor, gruplar şarkı söylüyor.
04:54İnsanlar yürüyüşlerini yapıyor. Alışverişlerini yapıyorlar.
04:57Eee boylu boyunca böyle alışveriş turist kafirisi de
05:00geliyor. Mesela buradaki konforlu ve lüks görünümlü
05:03şey görüyor musunuz? Bak ne kadar konforlu, lüks böyle
05:06buluşma noktaları var. Kafeler var. Eee yemek yenecek yerler
05:10var. Böyle yani dünyanın her yerinden gelen insan burada
05:13kendini yabancı hissetmiyor. O iki bin on beşte
05:15kıyasladığımızda. Yani iki bin on beş yılı evlerin evlerden
05:19birbirine geçen tüneller vardı. Hendekler vardı. Ümit. Eee yani
05:23biz orada terörün karanlık yüzünü net bir şekilde gördük
05:26yani gerçekten de bir gece insanlar evlerine bir
05:29açtıklarında evlerinde teröristleri gördüler. Sokaklar,
05:32caddeler, o teröristler insanların evine girdi,
05:35tüneller kazdı, eee hendekler oluşturdu. Eee her yere bomba ve
05:40bu vücutları kurdular. Insanlar artık çocukları için,
05:43evlatlar için endişeleniyor. Çünkü nereye gitsen hep bir
05:46terör, kaos, silah, bomba böyle bir atmosferden geçti burası ve
05:51o muhtiş bir mücadelin ardından artık burası tamamen huzur,
05:57barış, güven ve güzelliklerin merkezi işin açıkçası. Hani
06:02şöyle bakalım. Her yer lüks kafeler. Bakar mısın? Burası da
06:06esnoman çalan bir yer. Yani esnoman eee aletlerin satıldığı
06:10bir yer. Yani dünyanın her yerinden neresinden derseniz
06:14insanlar gelsin buraya kendilerini yabancı hissetmezler.
06:18Kendilerini. Doğru ifade ettiniz. Evet. Eee ben ilk
06:20geldimde öyle hissetmiştim. Şu andadır. Bir eee ferahlık
06:23katıyor, bir huzur veriyor, bir rahatlatıyor ve bu cadde
06:26bitmiyor Nihat Uludağ. Arkası var, yan sokakları var ve bu
06:30sur etrafı da o tarihi surla çevrilmiş ya dünyanın en büyük
06:34ikinci suru diye biliyorum ve o tarihin içine tarih katılmış.
06:39Ya şöyle yani iki bin on beş yılındaki o kötü günleri
06:44hatırlarsak Türkiye'nin hem terörle mücadelede hem de aldığı
06:48yol olarak düşünürsek nereden nereye geldiğimizi gösteren en
06:52güzel örnek burası. En güzel örnek burası. Burada yine hala
06:55çalışmalar devam ediyor bir yandan da. Tabii. Bakın burada
06:58da yine restorasyon işlemleri. Hep tarih. Çünkü Ümit yani bu
07:02kolay iş değil bu yatırım yani. Hem eee yörenin doğasına,
07:06kültürüne, mimarına uygun bir şekilde çalışma yapacaksın. Hem
07:10bir eee kültürel bir altyapı oluşturacaksın. Kolay şey değil
07:14ve muhteşem bir caddeyi görüştürüyoruz şimdi
07:16izleyicilerimize. Burası Diyarbakır Sur. Yani iki bin on
07:20beş yılında buraya gelselerdi vatandaşlarımız böyle bir
07:23manzara asla göremeyeceklerdi. Ama şu an eee Türkiye'nin güven,
07:28huzur ve barışı içerisinde burası gerçekten de kültür,
07:31sanat ve turizm merkezi haline gelmiş. Şöyle şimdi geldiğimiz
07:33noktaya bakalım. Caddeyi yürüdük. Nasıl aktığını ben
07:36anlamadım açıkçası. Yani böyle yürümeye de devam ederiz. Ama
07:39şöyle baktığımızda yine yine bu yürüyelim bu yolu yine
07:42yürüyelim. Yani baktığınızda hakikaten sağlı sollu
07:46vatandaşların kaldırımda yürüdük. Burası hakikaten çok
07:49kalabalık. Kaldırımlar yoğun oluyor. Kafelerin hepsi dolu
07:52oluyor. Arkada yine başka kafeler var. Diğer tarafta
07:54tarihi camiler, tarihi çiliseler var. Yani hakikaten
07:58etkileyici bir ııı tarih etkileyici bir mimari. Yani
08:01şunun altına çizelim Ümit. Barış iklimi ne kadar kıymetli
08:05değil mi? Huzur iklimi ne kadar kıymetli? Çok. Eğer bir yere,
08:08bir bölgeye, bir yöreye barış, huzur ve güven geldiği zaman
08:11orası bir cennete dönüşüyor içine açıkçası. Çünkü
08:14Türkiye'mizin her yeri güzel, her noktası güzel. Diyarbakır
08:17da çok güzel. Biz üç gündür buradayız. Ben kültürel anlamda
08:21bu kadar harika bir yapıyı hiç görmemiştim yani. Gerçekten
08:24nereye gitsek insanlar ayakta karşılıyorlar. Saygılılar ve
08:29hep ne diyorlar vedalaşırken? Baş göz üstüne değil mi? Evet.
08:32Çok güzel. Baş göz üstüne ne kadar güzel bir laf değil mi?
08:34Yani başımın gözümün üstünesiniz diyor. Yani
08:36insanlara size verdiği yöre halkı kıymeti bu şekilde
08:39anlatıyor. Yani baş göz üstüne diyor. Başımın gözümün
08:42üstündesiniz diyor. Yani sevgi ve saygı ve hürmetlerini
08:45bu kültürle bu kültürle anılan bu kültürle ııı büyüyen bir
08:50coğrafyada hakikaten hangi kapıyı çalsanız eee size baş
08:53göz üstüne derler, yardımcı olurlar. Böyle bir misafir
08:56perverlik aslında bu coğrafyadan yayıldığı da
08:59söyleniyor, biliniyor. Dolayısıyla da burası aslında
09:02hak ettiği manzaraya kavuşmuş durumda diyebilir miyiz?
09:04Kesinlikle kavuşmuş. Hani şöyle biz bu yayını niye yapıyoruz?
09:07Hani terörle mücadelenin ne kadar önemli olduğunu en güzel
09:11gösteren nokta burası. Artı, artı barış ve huzur ikliminin
09:16de ne kadar aslında kıymetli olduğunu gösteren bir yer
09:19burası. Demek ki bir yer terörden tamamen arındırılınca
09:23barış iklimi, barış atmosferi gelince ne kadar da güzel
09:27kalkınıyor, ne kadar da güzelleşiyor. Yani şurada bakar
09:31mısın? Orada kiliseler var. Hemen arkasında Doğukan
09:34gösteriyor şu an. Eee tarihi bir camimiz var. Eee hemen sol
09:39tarafa geliyorsunuz. Kafeler var, restoranlar var, alışveriş
09:43yapılan yerler var ve insanlar o kadar burada huzurla, güvenle
09:47yürüyorlar ki gördün yani çocuklar şarkılar söylüyor,
09:50türküler söylüyor, esnaf ticaretini yapıyor. Dolayısıyla
09:53yani burası barışın, huzurun bir simgesi haline gelmiş.
09:58Şimdi ben şunu söyleyeceğim. Eee burada yaşananları hiç
10:01bilmeyen bir kişi olarak bir kişi insan buraya gelse ona
10:05deseler ki burası iki bin on beşte bambaşkaydı. Evet.
10:09Terörden dolayı bura mahvolmuştu dese inanamazdı. Şu
10:13an asla inanamazdı. Yani o eski görüntüleri, eski fotoğrafları
10:16göstermediğiniz sürece buranın eskiden bir ııı terör
10:20örgütleri tarafından faaliyet yapılan işte terör örgütlerinin
10:24evlere girdiği, yuvalara girdiği, insanlara eziyet
10:27ettiği, işkence ettiği halkı kendi mahallesinde rehin
10:31aldığı ve ııı insanlara korku saldığı bir yer olarak söylesen
10:35kimse inanmaz. Çünkü bakar mısın? Ne kadar güzel ııı
10:39yapılmış her yer. Bak görüyor musun? Herkes güler yüzlü bu.
10:42Evet. Bak görüyor musun? Şimdi beyefendi çocuklarını almış
10:45yanına huzur ve güven içerisinde ne kadar da güzel
10:48çocuklarıyla ııı iyi günler. Iyi günler. Iyi günler. Bakar
10:52mısınız? Insanların yüzü gülüyor gerçekten. Yani ııı
10:55buradan bir kez daha altını çizelim. Iıı Ümit. Çocuklardan
10:59bir müzik daha dinleyelim. Evet evet Doğukan. Doğukan. Şu bak
11:03ne kadar da güzel söylüyorlar. Bakın şimdi çocuklar
11:07gerçekten de işte bak. Iıı hemen hemen köşe başına başka
11:11bir müzik grubu değil mi? Evet evet o yeni geldi onlar. Tabii.
11:14Onlar yeni geldi. Onlar sokak sanatçılarının, sokak
11:17müzisyenlerinin olduğu, renkli yüzlerin, renkli görüntülerin
11:20olduğu ve o tarihi dokunun korunarak yeniden inşa edilerek
11:24topluma kazandırılan Diyarbakır'a kazandırılan
11:27turizm merkezi haline dönüştürmüş bir noktadayız
11:30Nihat Uludağ. Son sözlerinizle toplayalım bu yayınımızı. Vallahi
11:33son sözümüz şu olsun. Terörsüz, kavgasız, şiddetsiz ııı
11:38ülkemizin dört bir yanında huzur ve neşe gelsin inşallah. Ve
11:41bu anlamda da yürüyen barış iklimi ne kadar kıymetli olduğunu
11:46anlatan bir olay da ııı örnek de burası gerçekten de ııı yani
11:52bu ülkenin Diyarbakır'ın yurdumuzun herkes kıymetini
11:57bilsin. Herkes barış içerisinde, huzur içerisinde
12:00yaşasın ümit. Çünkü ülke olarak çalışarak, üreterek ve bir ve
12:05beraber olarak mutlu bir şekilde yaşayabiliriz diye
12:07düşünüyorum ben.