Yeni Akit Gazetesi Yazarı Mustafa Armağan, 'Sultan Abdülhamid Suriye Üniversitesinin de kurucusudur' başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sultan Abdülhamid Suriye Üniversitesi'nin de kurucusudur.
00:07Wikipedia'ya İŞAM Üniversitesi E diye yazdığınızda karşınıza ilk ağızda çıkan malumat şunlar.
00:141903 yılında açılan Tıp Fakültesi ve 1913 yılında kurulan Hukuk Fakültesi'nin birleştirilmesiyle 1923 yılında Şam Üniversitesi meydana gelmiştir.
00:261958 yılına kadar Suriye Üniversitesi adını taşımış, daha sonra bu isim Şam Üniversitesi olarak değiştirilmiştir.
00:34Burada 3 tarih dikkatimizi çeker. 1903, 1913 ve 1923.
00:421923 bizde Cumhuriyet'in kurulduğu yıl.
00:46Suriye Üniversitesi, ülkenin Fransız mandasına bırakıldığı Lozan Antlaşması'nda kesinliğe kavuştuktan sonra kurulmuş ki bu nokta önemli.
00:55Ama daha önemli 2 tarih, 1903 ve 1913'tür.
01:001913 yılında Beyrut'ta açılmış bulunan Hukuk Fakültesi'nin öğrencileri, 1918'de bölgenin Fransızlarca işgali üzerine dağıtılacaktı.
01:10Gelelim 1903 yılına.
01:13Bilmeyenler Öğrensin.
01:16Sultan 2. Abdülhamid İstanbul Üniversitesi'nin kurucusudur.
01:21Bu üniversitenin 1901 yılında kurulduğu zamanki ismi, Edarülfününcü Şahaneki Osmanı idi.
01:28Marifperver hükümdar kimliği her geçen gün daha iyi anlaşılan Sultan 2. Abdülhamid askeri ve sivil tıp fakültelerini desteklemiş, Gata'yı kurmuş,
01:37hatta Haydarpaşa'da bugün Sağlık Bilimleri Üniversitesi'nin kullandığı muhteşem binayı askeri ve sivil tıp fakültelerini birleştirmek maksadıyla yaptırmıştı.
01:46Derken 1903 yılında İstanbul dışında ilk tıp fakültesinin Şam-ı Şerif'te açılması gündeme geldi.
01:53İki gerekçesi vardı Şam'da bu okulu kurmanın.
01:57Beyrut'ta Fransızlar ve Amerikalılar tarafından kurulan tıp okullarının misyonerlik faaliyetinin önünü kesmek.
02:04Suriye'de ordu ve halkın tabip ihtiyacını karşılamak.
02:08Peki düğünde umumiye baskısı altındaki bir ülkede mali kaynak nereden bulunacaktı?
02:14Sultan Abdülhamid bu işi şöyle formüle etti.
02:18Muhtaç Girit muhacirlerine tahsis edilen Ezeb-i Yerüsüm'ü, yani kasaplardan kestikleri hayvanlar için alınan verginin büyük kısmını Şam Tıbbiyesi'ne tahsis etti.
02:29Verilen rapor ile Şam Tıbbiyesi'nin açılması arasında sadece beş ay vardır.
02:35Bir tıp fakültesinin rekor denilecek kadar kısa sürede açılabilmesi, hele zamanın şartları düşünüldüğünde, devletin hala ayakta olduğunun en güçlü delillerindendir.
02:46Sultan Abdülhamid bir işi yaptı mı tam yapardı.
02:50Tıbbiyeyi binasıyla birlikte yapmaya karar verdi.
02:54Lakin binanın bitmesi zaman alacaktı ama ihtiyaç büyüktü.
02:59Bu yüzden Şam'ın Salihiye Caddesi'ndeki Ziverpaşa Konağı kiralandı.
03:04Sultanınculuz, yani tahta çıkış yıl dönümünde, 31 Ağustos 1903 tarihinde hizmete başladı.
03:12Ziverpaşa Konağı'nda kimya, fizik, anatomi ve fizyoloji laboratuvarları kurulmuş, altı yıllık eğitimin ilk dört yılını burada eğitim görecek olan talebe, son iki yılını yine Şam'daki Hamidiye Gureba Hastanesi'nde geçiriyordu.
03:26Şam Tıbbiyesi'nde doktor kadar sağlık mesleğinin olmazsa olmazı olan eczacı da yetiştiriliyordu.
03:33Bu demektir ki tıp fakültesi yanında eczacılık fakültesi de açılmıştı.
03:3814 Ekim 1903'de resmi açılış merasimi yapıldı.
03:43Müdür Ferik Feyzi Paşaydı.
03:46İlk sene 25 talebe sınavla alınmış, bunlardan 15'i hikmetki tabiiye, tabiat bilgisi ve ilimki arz, jeoloji, derslerine başlamış, onu ise eczacılık bölümüne kayıt yaptırmıştı.
03:59Tıp fakültesi kendi binasına ancak 1914 yılında kavuşacaktı.
04:05Birinci Dünya Savaşı sebebiyle 1916 yılında Beyrut'a taşınan okul, Osmanlı Devleti'nin savaşı kaybetmesi üzerine 1918 yılında Fransızlarca kapatılacaktı.
04:1615 yıllık tedrisat hayatında 240 tabip, 289 eczacı mezun etmiş olan Şam Tıbbiyesi öğrencilerine toplam 529 diploma takdim etmişti.
04:27Asıl ilginç olan nokta, okul Şam'da açılmış olmasına rağmen eğitim dilinin Türkçe olmasıydı.
04:34Osmanlı, şimdi yaptığımız gibi tıp terimlerini Latinceden değil, varsa Türkçeden, yoksa Arapçadan yeni kelimeler türeterek bambaşka bir yol izleyecekti, tıpkı İstanbul'daki askeri ve sivil fakülteleri gibi.
04:48İşte bu ihtimam sayesinde Şam'da yetiştirilen doktor öğretim üyeleri Osmanlı çekildikten sonra Fransızların Latince tıp terimlerini dayatmasına direnmiş ve tıp sözlüğündeki mevcut Türkçe kelimeleri de Arapçaya çevirmek suretiyle yerli bir temele oturtabilmişlerdi tıp eğitimlerini.
05:04Hasılcı kelam, Suriye'deki tıp eğitiminin temelinde biz varız.
05:09Sultan Abdülhamid'in o silinmez damgası var.
05:13Elhamdülillah!
05:15Kaynak Ekmeleddin İhsanoğlu, Suriye'de Modern Sağlık Müesseseleri, Hastahaneler ve Şam Tıp Fakültesi, TTK, 1999.