Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız, Marmara Denizi'ndeki kirlilik ve müsilaj sorununa ilişkin bilim insanlarının önümüzdeki yıllarda hidrojen sülfür felaketi uyarısında bulunduklarını belirtti. Yıldız, müsilajın etkilerini azaltmak için suyun yönetimi ve denetiminin önemine vurgu yaptı.
Haber: Zeynep BOZUKLU
(ANKARA) - Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız, Marmara Denizi'ndeki kirlilik ve müsilaj sorununa ilişkin bilim insanlarının son 3 yılda yaşanan gidişatın eğer aynı şekilde devam etmesi durumunda önümüzdeki 4-5 yıl içerisinde Doğu Marmara'da hidrojen sülfürün artarak felakate dönüşeceği uyarısı yaptıklarına dikkat çekerek, "Müsilajın oluştuğu bölgede suyu miktar ve kalite olarak havza bütünlüğü içinde ödünsüz olarak yönetmeliyiz" dedi.
Su Politikaları Derneği Başkanı Yıldız, Marmara Denizi'ndeki müsilaj sorunuyla ilgili ANKA Haber Ajansı'na değerlendirmelerde bulundu.
hbrlr1.com/ctffcyatkckckl
Haber: Zeynep BOZUKLU
(ANKARA) - Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız, Marmara Denizi'ndeki kirlilik ve müsilaj sorununa ilişkin bilim insanlarının son 3 yılda yaşanan gidişatın eğer aynı şekilde devam etmesi durumunda önümüzdeki 4-5 yıl içerisinde Doğu Marmara'da hidrojen sülfürün artarak felakate dönüşeceği uyarısı yaptıklarına dikkat çekerek, "Müsilajın oluştuğu bölgede suyu miktar ve kalite olarak havza bütünlüğü içinde ödünsüz olarak yönetmeliyiz" dedi.
Su Politikaları Derneği Başkanı Yıldız, Marmara Denizi'ndeki müsilaj sorunuyla ilgili ANKA Haber Ajansı'na değerlendirmelerde bulundu.
hbrlr1.com/ctffcyatkckckl
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Müsilajın ortaya çıkışına ve ilerleyişine bakacak olursak,
00:05müsilaj aslında su kütlelerinin kirlilik nedeniyle,
00:10yani insan eliyle oluşturulan kirlilik nedeniyle,
00:13oksijensiz kalışının su yüzüğüne yansıttığı bir sonuç.
00:18Yani aslında müsilaj bir alerjikaz işareti.
00:22Marmara Denizi'nin kirlenmesi ve buna bağlı
00:27alınan önlemler süreci yaklaşık 40 yıldır sürüyor.
00:32Bunun 40 yıllık bir geçmişi var.
00:35Bu kirlilik, Marmara Denizi'nin kirliliği,
00:39en önemli işaretini 2021 yılında verdi.
00:432021 yılında Marmara Denizi'nin yüzeyinde
00:48müsilaj çok geniş bir alanda
00:51ne kadar önemli bir tehdit olduğunu bizlere gösterdi.
00:55Daha sonra bu müsilajın, yüzeydeki müsilajın
01:00mekanik olarak temizlenmesi gerçekleşti.
01:03Ama bunun yanı sıra müsilaj tehdidi de Türkiye gündemine oturdu.
01:07Ne yapıldı? Stratejik bir plan hazırlandı.
01:10Bilim kurulu oluşturuldu ve eylem planı,
01:14koordinasyon kurulu da oluşturularak çalışmalarına başladı.
01:20Aradan 3 yıl geçti.
01:22Ancak bu 3 yıl sonrasında
01:25Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nin Deniz Bilimleri Estüdüsü'nün
01:29Bilim 2 gemisinin yaptığı araştırmanın sonuçları
01:34bizim istediğimiz sonuçlar,
01:37görmeyi istediğimiz sonuçlar olmadı maalesef.
01:41Orta Doğu Teknik Üniversitesi tarafından yapılan çalışma,
01:44Marmara Denizi'nde yapılan ölçümler bu 3 yıl sonrasında
01:48Marmara Denizi'nin ilk 30 metresi hariç
01:52ciddi oksijen azlığı içerisinde ve koma halinde olduğunu ortaya çıkardı.
02:00Şimdi bu açıklamanın bir başka önemli hususu daha vardı.
02:04Açıklamada şöyle deniyordu.
02:07Sıcaklık, oksijensizleşme ve kirliliğin Marmara Denizi'nde
02:12birbirini besleyen kısır bir döngü oluşturduğu ifade ediliyordu.
02:19Bu çok önemli çünkü bu bizim çözümden oldukça uzak olduğumuzu
02:25göstermesi açısından önemli bir bulguydu.
02:28Bilim insanları bunu da açıkladı ve daha sonra açıklamalarına şöyle devam ettiler.
02:34Son 3 yıldaki gidişat eğer aynı şekilde devam ederse
02:39önümüzdeki 4-5 yıl içerisinde
02:41doğu Marmara'da hidrojen sütları artacak ve bunun da
02:45bir felaket anlamına geleceğini şimdiden söyleyebiliriz dediler.
02:50Bilim insanları Marmara'da müsilajı yaratan sorunun
02:54azot ve fosfor yükü olduğunu ifade ettiler.
02:58Şimdi bu yük nereden geliyor ona bakalım.
03:00Bu yükün önemli bir kısmı tarımsal girdilerden yani tarımsal sulama sonrasında
03:07Marmara Denizi'ne ulaşan drenaj sularının içerisindeki kirlilikten geliyor
03:14ve aynı zamanda daha büyük oranda Marmara Denizi çevresindeki kentlerin
03:20yeterince arıtılmadan doğal ortama bırakılan Marmara Denizi'ne bırakılan
03:26atık sularından kaynaklı.
03:28Buna yönelik olarak önlemler de devreye alınmış durumda.
03:33Örneğin Haziran 2021 yılında 22 maddelik Marmara Denizi eylem planı açıklandı.
03:43Bu maddelerden 14 adedi kirliliğin azaltılmasıyla ilgilidir.
03:48Bu da müsilaj sorununun nedeninin açıkça bilindiğini ortaya koyması açısından önemli.
03:56Şimdi bu tedbirler alındıktan sonra son 3 yıldır bu konuda yapılan çalışmalar neticesinde
04:06bir takım toplantılar gerçekleşti.
04:09Kirlilik yönleyici bilimsel projeler üzerinde çalışıldı.
04:14Marmara Denizi Özel Çevre Koruma Bölgesi ilan edildi.
04:19Hatta bu Özel Koruma Çevre Bölgesi'nin sınırları da genişletildi.
04:24Eylem Planı Koordinasyon Kurulu oluşturulmuştu.
04:27Bu kurul bölgedeki farklı kentlerde 5 toplantı yaptı.
04:31Çalışmalar sürüyor ancak Marmara Denizi'nin kirliliği de sürüyor.
04:36Müsilajın biyolojik sonuçları itibariyle bir kirlilik sorunu ancak sebepleri itibariyle
04:43bir atık su yönetimi ve çevre yönetimi sorunu olarak görülmesi gerektiğinden söz etmeliyim.
04:50Yani müsilaj sonuçları itibariyle bir biyolojik kirlilik sorunudur ama sebepleri itibariyle
04:56bir atık su yönetimi, bir su yönetimi ve çevre yönetimi sorunudur.
05:01Müsilajın oluştuğu bölgede suyu miktar ve kalite olarak havza bütünlüğü içinde
05:08entegre ve ödülsüz olarak yönetmeliyiz.
05:12Evet, suyun miktar ve kalite olarak havza bütünlüğü içerisinde yönetilmesi için
05:18bu yönetim tarzında öncelikle yaygın ve noktasal kirliliklerin tam denetim altına alınması
05:26ve aslında bunu denetlemenin önündeki engellerin ortadan kaldırılması lazım.
05:35Yani alınan önlemlerde önlemlerin etkinliği kadar bu önlemlerin uzun süre devam etmesi
05:42ve sürekliliğinin sağlanması da önemli.
05:47Şimdi Marmara Denizi çevresinde bu önlemler alınırken havza yönetimi esasıyla eğer işe bıkılacak olursa
05:54Marmara Denizi'nde Marmara Havzası ve Sursunluk Havzası'nın birlikte ele alınması
05:59ve bu havza bölgesinde tüm ilgili ölçüm, denetleme ve kontrol hizmetlerinin
06:06uygulama kurumlarıyla tam bir eş güdüm içerisinde gerçekleştirilmesi lazım ki
06:11bu yeni bir havza yönetim yapısına ihtiyaç duyulur.
06:14İşte bu yapı aslında yeni çıkacak olan su yasası içerisinde havza yönetim yapısı olarak tanımlanacak.
06:22O nedenle su yasasının da çıkması bu açıdan alınacak olan önlemlere yasal olarak,
06:27yasal çerçeve olarak önemli bir oranda katkıda bulunacak demektir.
06:31Şimdi Marmara Denizi'nde bu anlamda yapılan çalışmalar da var tabii ki
06:37ama bu çalışmaların Marmara Denizi çevresinde alınacak olan önlemlerin
06:43başarılı olması, bu geçici kurulların koordinasyon çalışmasıyla gerçekleşmesi zor görünüyor.
06:51Marmara Denizi Havza Bölgesi'nde bir yeni su yönetim planı hazırlanabilir.
06:56Ancak bu planın hazırlanmasından daha önemli olan şey
07:00plandaki tedbirlerin sürekli ve etkili bir şekilde
07:04hangi kurum ve kuruluş tarafından yerine getirilebileceği, gerçekleştirebileceğinin tespitidir.
07:10Şimdi bu görev hala yapılıyor. Kimin tarafından yapılıyor?
07:13Farklı yetki ve sorumluluklar taşıyan ilgili kurumlar bir araya geliyor.
07:17Koordinasyon kurumu kapsamının çalışması içerisinde
07:21ve bu kurul tarafından gerçekleştirmeye çalışılıyor.
07:24Ama sonuçlar bize gösteriyor ki
07:27bunun daha ileri seviyede, daha etkin bir şekilde ve daha sürekli ve acil olarak
07:32uygulanmasına yönelik tedbirlere ihtiyaç var.
07:36Eğer son 3 yıldaki gidişat sürecek olursa
07:40önümüzdeki 4-5 yıl içerisinde Doğu Marmara'da hidrojen sültürünün artacağı
07:45ve bunun da bir felaket anlamına geleceğini söylemişti çok değerli bilim insanları.
07:50Ve bu durum sadece deniz kirliliği açısından ortaya çıkan bir sorun değil.
07:57Aynı zamanda balıkçılık, su ürünleri gibi
08:01ekonomik sonuçları da olabilecek olan bir soruna işaretleniyor.
08:04Müsülajın oluştuğu koşullar ne?
08:07Bilim insanları bunu şöyle açıklıyor.
08:09Durgun su, artan kirlilik ve artan sıcaklık.
08:14Deniz kıyılarımızda bu koşulları sağlayan hemen her yerde özellikle
08:21atık suların yeterince arıtılmadığı ortama, doğal ortama bırakıldığı,
08:26sahillere bırakıldığı bölgelerde bu 3 koşulun bir araya gelmesine
08:32müsülaj oluşumu ortaya çıkabilir.
08:35Bu zaten bazı sadece Marmara'da değil,
08:38yine Ege'de, Karadeniz'de bazı sahillerimizde
08:44daha küçük ölçekte de olsa görülmeye başlandı.
08:48Bu açıdan bakıldığında öncelikle yapmamız gereken şey
08:53üzerinde etkili olabileceğimiz parametre üzerinde çalışmak
08:57ve denize bıraktığımız bu atık su arıtımının eksik yapılmasından kaynaklanan
09:06kirliliği azaltmak olduğunu söyleyebiliriz.
09:09Bu kirlilik azaltıldığı sürece
09:12müsülajın oluşumunu büyük oranda engelleyeceğiz gibi gözüküyor.