Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00MÜZİK
00:13Sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri hoş geldiniz.
00:16Ne yazık ki sağlık alanında çalışanların yüzü bir türlü gülmüyor.
00:20Aile hekimleri çok zor şartlar altında çalışıyorlar.
00:23Peki ne gibi sıkıntılar yaşıyorlar?
00:25Prof. Dr. Necdet Ardıç'la konuşacağız.
00:28Necdet Bey hoş geldiniz.
00:30Hoş bulduk.
00:32Şimdi aile hekimleri çok aslında uzun bir süredir zor şartlar altında çalışıyorlar.
00:37Ve zaman zaman greve gidiyorlar, iş bırakıyorlar 2 gün, 3 gün.
00:41Bunlardan sanırım bir yenisi de 6 ve 10 Ocak tarihleri arasında olacak.
00:46Ama şimdi tamam aile hekimleri greve başvuruyor, iş bırakıyor.
00:50Ama bunun altında yatan sebep ne? Aile hekimleri niçin buna zorlanıyor?
00:55Şimdi halkımız aile hekimliği sistemi ne kadar biliyor bilmiyorum.
01:00Şöyle kısaca bir izah edeyim.
01:02Aile hekimliği sistemi birinci basamağın bir türlü taşeron hali.
01:06Mesela Sağlık Bakanı diyor ki yaşadığınız şehirde, şu mahallede bir aile hekimliği açtım isteyen başvursun diyor.
01:12Oraya ister yeni hekim, ister eski hekim, ister devlet memuru nerede çalışırsa çalışsın.
01:17Başvuruyorsunuz.
01:19Sizi kabul ederlerse bir sözleşme imzalıyorsunuz.
01:23Tıpkı bir işveren gibisiniz artık.
01:25Yani kendi kiranızı, kendi elektriğinizi, suyunuzu ödeyip kendi yerinizi kendiniz bulacaksınız.
01:30Eğer hazır bir devletin yeri yoksa bir sisteme geçiyorsunuz.
01:34Bu sistemde siz devlette sözleşme imzalamış, sözleşmeyi bir taşeron gibisiniz.
01:41Kendinize ait bölgede size insanlar kayıt alıyorlar.
01:46Şu anda ortalama 3300-3200 civarında bir aile hekimlik kayıtlı kişi sayısı.
01:52Bu kişilerin belli hizmetlerini yaparak devletle bir anlaşma imzalamış oluyorsunuz.
01:59Devlet ise belli bir miktar ay sonunda, biten ayın sonunda bir ödeme yapıyor.
02:05Bu ödemenin bir kısmı cari ödeme.
02:07Yani kiranız için, elektriğiniz, suyunuz için, tıp bilgilerler, temizlik, çalıştırdığınız,
02:13hizmetliği, telefon, internet paraları için bir ödeme yapıyor.
02:16Bir kısmı da hak ediş diyorlar artık, onlar maaş demiyorlar.
02:20Yaptığınız işlem karşılığında sözleşmeli taban ücreti üzerinden bir ödeme yapıyorlar.
02:27Yani bir ayda ne alacağınız belli, ne maaşınız belli, ne kadar şey olduğunu, ne de statünüz belli.
02:33Bu yapılan ödemelerin de çoğunluğu, yüzde elliden fazlası emeklilere yansımadığı için
02:38çok düşük bir emeklilik ücretine mahkum oluyorsunuz.
02:41Bu minvaldeyi devam ederken aile hekimlik kuruluşunda şartlar biraz daha iyiydi,
02:47daha teşvik ediciydi ama giderek azaldı bu şartla teşvik edici kısımları.
02:51Hem hak ediş denilen ücretler çok düştü, hem onlara karşı ulaşan şartlar çok arttı.
02:59Üstelik hani ücret ödeme demeyelim de hak ediş ödemeyi bir cezalandırma yöntemi olarak kullanmaya başladılar.
03:06İşte şöyle yaparsan şu kadarını keseriz, böyle yaparsan bu kadarını keseriz diye.
03:11Artı cari ödemelerde de devlet normalde memur maaşına yaptığı zam kadar cari ödemeleri arttırdı.
03:19Ama enflasyon oranında kendi bütçesini arttırdığı gibi arttırmadı.
03:25Bu yüzden de kiralar mesela normal piyasa fiyatı üzerinden giderken sizin elinizdeki cari ödenek buna yetmemeye başladı.
03:33Ya da elektrik suya %100, %200 zam gelince sizin elinizdeki ödenek buna yetmemeye başladı.
03:39Bu da aile hekimliğinin çalışma ortamlarının kalitesini düşürmeye başladı.
03:43Bu yüzden aile hekimleri hakikaten çalıştıkları yerde çok mutlu değiller.
03:48Yani aile hekimleri hem hekimlik yapmaya çalışıyorlar,
03:51hem de bir yandan da işveren gibi davranıp yanlarında çalışan, aile sağlığı çalışanlarına da mağdur etmemeye,
03:58onların da paralarını bir şekilde ödemeye çalışıyorlar, bir işveren gibi.
04:03Kesinlikle. Yani inanılmaz bir şey aile hekimi, hem baş hekim, hem hastane müdürü, hem satın almacı,
04:10hem ne diyecektim işveren, aynı zamanda temizliği kontrol eden kişi.
04:17Yani böyle bir misyon yüklediler aile hekimlerine.
04:21Yürütülebilir tabii, yürütülemez değil.
04:24Buradaki ana şey, birincisi aile hekimliğinin başına düşen nüfus sayısını belli bir şeye çekmek.
04:31Yani 2000-2500 nüfusa çekmek.
04:33Hak ediş dedikleri o maaş kısmını da cezalandırma diye emekliye yansıyacak şekilde tek parça haline vermek.
04:41Ki aile hekimleri de geleceklerinden emin olsunlar.
04:45Cere ödemeleri de enflasyon ne kadar artıyorsa ona göre arttırmak.
04:50Şimdi bunlar yapılabilir şeyler, yani yapılamaz şeyler değil.
04:53Zaten mantıken yapılması gereken şeyler.
04:56Yoksa pazarlık unsuru olacak şeyler bile değil bunlar.
05:00Ama ne yazık ki halk bakanlığıyla bu konuda aile hekimliği örgütleri,
05:05onların sendikaları da var, kendilerine ait dernekleri de var, bir türlü bağlantı kuramıyorlar.
05:12Bir masaya oturup da görüşmelerde karşılıklı anlaşma yoluna gidemiyorlar.
05:19Türk Halk Birliği de bunun için gayret sarf ediyor.
05:22Ama ne yazık ki bakanlıkta muhatap bulma konusu hakikaten zor bizler için.
05:27Çok değişik bir yönetim anlayışları var.
05:30Ben yaptım oldu diyorlar.
05:32Ellerindeki istatistiklere bakarak bir karar veriyorlar.
05:35Ama ellerindeki istatistikler biliyorsunuz Türkiye İstatistik Kurumu yayınlıyor,
05:39en son 2020'de yayınlanmış.
05:42Yayınlanan istatistiklere bakarsanız bir alışveriş merkezinden farklı değil.
05:46Giren hasta sayısı, yatak sayısı, cihaz sayısı, hastane sayısı.
05:51Yani hep tesis üzerinde gidiyor.
05:54Üretim ortamının yani sağlık hizmetine sunulan ortamın yapısına dair herhangi bir veri yok.
06:00Yapan kişilere karşı da bir veri yok.
06:03Pardon.
06:05Sağlıklı yaşayın.
06:07Hep beraber.
06:09Bir de bütün bunların yanı sıra özlük hakları konusunda da aile hekimleri büyük sıkıntılar yaşıyor sanırım.
06:15Kesinlikle. Şimdi bir kere aile hekimleri ne olduklarını bilemiyorlar.
06:19Devlet memurları mı, sözleşmeli hekim mi, işçi mi, ne oldukları belli değil.
06:24Bu açıklığa kavuşmamış yasada.
06:27Yani biz bir çalışma yapmıştık aile hekimlerinde.
06:30Aile hekimlerinin üçte biri tam olarak ne olduklarını bilmiyor.
06:33Üçte biri özel olduklarını zannediyor. Üçte biri devlet memuru olduklarını zannediyorlar.
06:37Bir konsersiz yok.
06:39Yani devletin bu konuda da şeyi yok.
06:41Bize sözleşmeli hekim gibi davranıyor.
06:44Ama şeye geldiği zaman 657 yani devlet memuru yasasına göre bize kontrol ediyor.
06:49Amelik yapıyor.
06:51Disiplin cezalarını ona göre uyguluyor.
06:54Ama ödemelere geldiği zaman tamamen sözleşmeli insanlara yapılan ödemeler üzerinden davranış yapıyor.
07:02Bir de sanırım ilaç yazma konusunda da bazı sorunlu durumlar var.
07:08Yani onun hakkında neler söyleyebiliriz?
07:11Yani şöyle diyeyim. Bizim Sağlık Bakanlığı'nın mantığı bir tür garip çalışıyor.
07:17Şimdi en büyük sorunlardan biri olarak ikinci basamak devlet hastanelerinde randevu bulamamayı ya da çok kısa sürede ayrılmasını görüyorlar.
07:25Ve bunu rahatlatmaları gerektiğini düşündüklerini tahmin ediyorum.
07:31Ama yaptıkları şey en başından beri zaman zaman aile hekimlerinin yazabileceği ilaç sayısını azaltıyor.
07:38Yani Sosyal Güvenlik Kurumu'na aile hekimi yazarsa ödemiyor ilaçları.
07:41Neleri? Bazı hipertansiyon ilaçlarını, bazı diabet ilaçlarını, bazı prostat ilaçlarını.
07:46Öyle olunca bu hastalar ikinci basama yayılıyorlar.
07:49Son güncelde de antibiyotik, ağrı kesici ve mide koruyucu gibi ilaçların yazılmasını aile hekimlerine sınır getirdiler.
08:00Sınır şöyle getiriyor. Diyor ki sen şehir ortalamasının altında yazman gerekiyor.
08:05Şehir ortalamasının üzerinde yazarsan sana ceza veririm.
08:08Şimdi herkes şehir ortalamasının altında yazarsa ne olur?
08:11Ortalama aşağı düşer. Bir kısmı üstte, bir kısmı altta kalır.
08:15Yani bir kısmı ceza yer, bir kısmı yemez.
08:17Yani bunun mantığı yok. Bir insanın yazabileceği ilaç sayısını sen sınırlayamazsın.
08:23O gün on tane ihtiyacı olan hasta gelir, on tane yazmak zorundasındır.
08:28Gelmez, o gün hiç yazmazsın.
08:30Bunu bir tartışma noktası yaparak ya da sayı üzerinden insanları cezalandırma yoluna giderek bunu çözemezsin.
08:38Bunun çözümü onu gerektirecek hastalıkları azaltmaktır açıkçası.
08:44Ve Sağlık Bakanlığı'ndan da aile ekimleri bu konuda net bir geri dönüş alamıyorlar sanırım.
08:48Alamıyorlar. Onun için de arka arkaya göre eve gitmek zorunda kalıyorlar.
08:52Bir de aile sağlığı çalışanları konusunda da bir yetersizlik var sanırım.
08:57Yeterli sayıda aile sağlığı merkezi çalışanı bulunmuyor aile sağlığı merkezlerinde.
09:01Peki bu sorunun önüne nasıl geçebiliriz? Nasıl insanları teşvik edebiliriz?
09:06Şimdi aile sağlığı çalışanları daha çok aile ekimliği sisteminin önemli bir parçası.
09:12Çoğu aynı merkezde yıllardır çalışıyorlar. Yani kişinin doğumunu da biliyorlar,
09:18dedesini de biliyorlar, anasını babasını tanıyorlar, aşılarını doğru yapmışlar, aşılarını yapmışlar, takip etmişler.
09:24Yani aile sağlığı çalışanları aile ekimliği merkezinde çok önemli bir rol üstleniyorlar mahallenin hafızası gibi doktorla beraber.
09:33Onların durumları hakikaten hekimlerden biraz daha da zor.
09:36Maaşları daha düşük. Bir de bu tür şeyle cezalandırıcı etkilerden onlar da etkileniyorlar.
09:42Hatta onların şöyle bir durumları var. İstifa edip devlet memurluğuna dönerlerse artık şu andaki durumlarından daha iyi bir durumda olacakları görünüyor.
09:51Bu yüzden aile ekimliği çalışanlarının, sözleşmeli olan çalışanlarının istifa fırtınası gibi bir fırtına gelebilir önümüzdeki dönemlerde.
10:01Bu da çok büyük zarar verir. Çünkü o bölgeyi tanımayan yeni insanların işe başlaması demek bütün o mahalle hafızasının ortadan kalkması demek anlamına geliyor.
10:10O da oldukça önemli.
10:12Aile ekimliklerinde bir de aile ekimliğinin o cari harcamalardan tuttuğu çalışanlar var, hizmetçiler.
10:21Eğer böyle giderse bu cari ödemlerdeki düşüş, enflasyonun da artış yapılmaması nedeniyle bütçelerde onları işten çıkarmak zorunda kalacaklar.
10:31İşten çıkarınca bir sürü insan işten çıkarılmış olacak. Bu da şeyi aksatacak. Aile ekimliği merkezinin temizliğini aksatacak.
10:38Bir hijyen sorunu da doğacak bu sayede.
10:41Onları doğuracak.
10:43Onun dışında bu kadar işten çıkaran insanların kıdem tazminatı sorunu ortaya çıkacak.
10:47Aile ekimliklerinin bütçelerinde böyle kıdem tazminatı için ayrılmış bir para yok.
10:51Nereden bulacaklar? Doktorlar kendi ceplerinden mi ödeyecek bu aile ekimliğinde çalışan insanların kıdem tazminatlarına?
10:58Yani dağ gibi bir sorun var personel rejiminde, insanların özlük haklarında.
11:05Ve bu sorunların da önüne geçilmiyor bir türlü.
11:08Evet ne yazık ki.
11:10Sağlık Bakan odaklanacağı asıl sorunlar yerine farklı farklı sorunlar üzerinde düşünüyor.
11:16Bizim düşünüş büceği farklı bakış açımızda. Onların bakış açıları birbirinden çok farklı.
11:24Peki Necdet Bey çok teşekkür ediyorum.
11:26Eğer eklemek istediğiniz, aktarmak istediğiniz başka bilgiler varsa onları da alayım sizden.
11:31Ben de çok teşekkür ederim.
11:33Bizim bütün amacımız 6 ile 10 Ocak arasındaki eylemlerde.
11:38Bunun da farkındalığı arttırabilmek.
11:41Yani vatandaşlarımızın çıkarları için bu eylemleri yaptığımızı,
11:46sağlık ocaklarında demeyeyim aile ekimliği merkezinde, sağlık ocakları eskideyim,
11:50aile ekimliği merkezlerinde daha iyi hizmet alabilmeleri,
11:54karşılarında kendilerini tanıyan bir aile ekimi bulabilmeleri için biz bu eylemleri yapıyoruz.
12:01Böyle giderse aile ekimlerinin çoğu istifa edecekler, devletteki yerlerine dönecekler,
12:08oralara daha genç doktorlar gelecek, mahallenin tanıyan hafızası ortadan kaybolmuş olacak
12:14ve yetiştirdikleri hizmeti almakla çok zorlanacaklar.
12:19Peki çok teşekkür ediyorum.
12:21Ben teşekkür ederim.
12:24Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri, Prof. Dr. Necdet Ardıç konuğumuzda.
12:29Aile ekimleri çok zor şartlar altında çalışıyorlar.
12:32Siz de dinlediniz az önce ve çok önemli bir konu aslında.
12:35Çünkü Necdet Bey de aile ekiminin mahallenin ortak hafızası olduğunu ve hastalarını tanıdığına değindi.
12:42Bunun yanı sıra sadece aile ekimleriyle değil, aile sağlığı merkezi çalışanlarıyla da büyük sorunlar yaşanıyor.
12:50Belki yakında bu sağlık merkezlerinde çalışacak görevliler bile bulamayacak duruma gelebiliriz.
12:56Sağlık Bakanlığı ise konuya sanırım çok yeterli şekilde el atmıyor.
13:01Bakalım ne olacak.
13:02Biz bu gündemin takipçisi olacağız.
13:04Aile ekimleri de 6 ila 10 Ocak arasında iş bırakacaklar.
13:08Biz takip etmeye devam edeceğiz.
13:10Bu ekranlardan aktarmaya devam edeceğiz.
13:12Ancak şimdilik burada noktalayalım.
13:14Başka bir programda yeniden görüşmek üzere.
13:19Veteriner Hekim
13:21Abdullah ŞAH