Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri herkese merhaba Türkiye'de uzun bir süredir yeni bir çözüm sürecine geliyor tartışmaları devam ediyor süreç Ekim'de başlamıştı Devlet Bahçeli ile başlamıştı ve 28 Aralık'ta İmralı'ya bir heyet gitmişti.
00:28İmralı'ya giden heyet dönüşünün ardından meclisteki siyasi partileri ziyarete ve toplantılara başlamıştı.
00:35Bugünün son toplantısı da Cumhuriyet Halk Partisi ile gerçekleşti.
00:39Peki süreci ilişkin uzman yorumları ne durumda?
00:42Uzmanlar sürecin başlangıcı, devam edişi ve sonuçları hakkında nasıl çıkarımlar yapıyorlar?
00:47Cumhuriyet Gazetesi yazarı Mustafa Balbay ile konuşacağız.
00:51Sayın Balbay hoş geldiniz.
00:53Merhabalar iyi yayınlar diliyorum.
00:55Teşekkür ediyorum.
00:57Şimdi dediğim gibi son İmralı heyetinin son ziyareti Cumhuriyet Halk Partisi'ne gerçekleşti bu sabah ve toplantının ardından konuşan Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Özgür Özel meclis vurgusunu yine de her şeyin meclisin gözünün önünde ve meclisi uygun şekilde yapılması gerektiğini vurguladı.
01:16Peki tüm bu sürece baktığımızda bütün bu süreci nasıl değerlendirebiliriz, nasıl çıkarımlar yapabiliriz?
01:24Şimdi tabii süreç biraz da sevgilerden ilginç bir hal almaya başladı.
01:32Şöyle tahrik edeceğim.
01:34Diyelim siz İstanbul'dan yola çıktınız Ankara'ya geliyorsunuz, gaza bastınız ve Ankara 250 kilometre yazdı.
01:41Demek ki yaraya yaklaştınız 2 saatlik bir yolunuz kaldı diye düşündünüz.
01:45Sonra biraz daha gaza basıyorsunuz diyor ki Ankara 400 kilometre yazıyor.
01:50Siz ilerlediğinizi düşündüğünüz halde yol biraz daha uzamış.
01:53Biraz buna benziyor bu süreç.
01:55Yolda giderek genişlemekte ve baştan verilen devlet bahçelerinin emirkar tutumu böyle.
02:04Adını koymayın, bunun adı yok, süreç değil.
02:07Başka hiçbir şey karıştırmayın.
02:10İşte bir nokta İmralıysa öte bir nokta Dem'dir.
02:13Bu kadar gibi söylemlerinin dışında geliştiğini görüyoruz.
02:18Zaten siyasette hiçbir zaman genel merkezdeki hesap meclise uymaz ya da sahaya uymaz.
02:25Şu anda geldiğimiz noktada da örneğin en somut örneklerinden biri olarak söyleyeceğim.
02:31Selahattin Demirtaş'la görüşme kararı aldılar.
02:35Şimdi örneğin benim aldığım genel hava, gözlemlediğim Dem partinin tabanında Selahattin Demirtaş'ın ağırlığı öz alandan fazla.
02:47Özellikle yeni kuşaklarda daha bir etkin.
02:50O nedenle Demirtaş'ın devrede olmadığı bir süreç zaten zor olacaktı.
02:56Biz de merak ediyorduk.
02:57Acaba hiç devreyi sokmadan nasıl yapacaklar?
03:00Ya da ne diyecek Demirtaş diye?
03:03Şimdi gitme kararı aldılar.
03:05Oradan biraz daha genişletecekler.
03:08Şimdi bu öz alanın ben ehirim, ben yetkiliyim sözünün de biraz şu anda en azından gevşediğini, biraz light hale geldiğini görmekteyiz sevgilerden.
03:21O nedenle önümüzdeki günler bu söylediğim örneklere benzer değişimlere, yenilenmelere ve eklenmelere gebe görünüyor.
03:31Cumhuriyet Halk Partisi'nin bugün grup toplantısında Genel Başkan Özgür Özel'in Dem parti heyetiyle yaptığı görüşmeyi de içine alacak bir şekilde kendi açılımına getirdi.
03:43Dedi biz eğer bu ülkede adaletsizlik varsa sadece bir kesime yok.
03:49Bu ülkede hukuksuzluk varsa sadece bir kesime yok.
03:52Herkese var.
03:53Bütün adaletsizlik yaşayanlarının bu kapsamda olması gerekir dedim.
03:59Burada biraz daha genişlemiş oldu.
04:01Tabii ki aslında şunu da vurgulamak isterim.
04:05Bu ülkede insanlar sadece şu etnik kökenlensin ya da sadece şu inançlansın diye haksıza uğramıyor.
04:13Muhalefetseniz kim olursanız olun ciddi bir haksıza uğruyorsunuz.
04:18O nedenle Cumhuriyet Halk Partisi'nde yeni bir açılım getirdiğini görüyoruz.
04:22Büyük olasılıkla yarın öyle değerlendiriyorum Erdoğan Partisi'nin grup toplantısına buna bir yanıt verecektir.
04:31Bence süreç parçalı bir şekilde.
04:35Logolar olur ya ekleme çıkarma yaparsın böyle yolda şekil değiştirirsin.
04:40Biraz da deyim yerinde ise başkalaşmalara da müsait bir şekilde devam edecek.
04:46Peki yolun en sonunda ne olur derseniz?
04:50Bu yolun sonunda Erdoğan'ın tekrar seçilmesinin önünü açacak.
04:55Dem partilerinde buna evet demesini sağlayacak birkaç maddeyi içerecek.
05:00Anayasa değişikliği gibi görünüyor bana sevgili Öktem.
05:05Yani amaç Dem partili vekilleri de Cumhur İttifakı'nın yanına çekerek yeni bir anayasa.
05:11Peki şimdi Selahattin Demirtaş'tan bahsettik.
05:16Selahattin Demirtaş'ın denkleme aktif olarak katılmasıyla neler değişebilir?
05:21Nasıl şekillenebilir şu anda ilerleyen süreç?
05:24Şimdi biliyorsunuz Demirtaş'ın tutuklanmasının tek nedeni var.
05:30Demirtaş mecliste partisinin grup toplantısında üç cümle yaparak kapatmıştı.
05:36Meşhuru grup toplantısının seni başkan yaptırmayacağız, seni başkan yaptırmayacağız, seni başkan yaptırmayacağız demiştin.
05:43Ondan sonra da tutuklanmıştın.
05:45Şimdi tabii ben Erdoğan'ın da bunu istediğini düşünmüyorum.
05:49Yani çok da öyle bir değerlendirme içinde olacağını düşünüyorum.
05:55Ama Demirtaş'ın yine bu süreci okurken biraz daha farklı,
06:02hani sadece silah bırak başka bir şey isteme gibi söylemin dışına çıkacağını ben değerlendiriyorum.
06:10Bu tür her eklemlerle yeni bir durumu beraberinde, yeni bir rengi, yeni bir açılımın beraberinde getirir.
06:17Ben bu şekilde bakıyorum Sevgili Öktem.
06:19Orada konu biraz daha çatallanacak.
06:22Ama tekrar Öcalan'la görüştüklerinde işte asıl o zaman hani ne istediğini biraz daha net göreceğiz.
06:30Ankara'da perde gerisine kim şeyler konuşuluyor Sevgili Öktem.
06:33Hani neler istenebilir, ne tür istemler öne çıkacak diye ama
06:37iktidarda bunu şiddetle hani böyle bir zeminde tartışmamak gerektiğini söylüyorum.
06:43Örtmeye çalışıyor.
06:45Ama sadece terörü bitirmekse, sadece terör örgütünün ben terörü bıraktım demesini sağlamaksa,
06:52o zaman örneğin Deva Partisi'nin desteğine ne ihtiyacın var?
06:56Öyle değil mi?
06:58Saadet Partisi'nin desteğine ne ihtiyacın var?
07:01CHP'nin desteğine ne ihtiyacın var?
07:04Dayat orada de ki bu bitecek de, yoksa şu olacak de bitsin olay.
07:09Kamuoyuna da bilgi ver.
07:11Demek ki onun dışında bir tabloda söz konusu.
07:14O durumda bence bir anayasa değişikliği oraya gidiyor.
07:19Anayasa değişikliği.
07:21Şimdi Sayın Balbay aslında bugünkü toplantıdan önce yani İmralı heyeti ve
07:25Cumhuriyet Halk Partisi arasındaki toplantıdan önce
07:28Cumhuriyet Halk Partisi'nin kurmayları bir açıklama yapmışlardı ve
07:31CHP'nin şartlarından bahsetmişlerdi.
07:34Şuna da vurgu yapmışlardı.
07:36Yurttaşın, vatandaşın, halkın CHP'yi garantör gibi gördüğünden bahsetmişlerdi.
07:41AK Parti'ye güvenmediğini söylemişlerdi.
07:43Ve şöyle kritik bir cümleleri vardı orada.
07:47Yeni süreci ilişkinliğinin insan hakları ve hukukun üstünlüğü ise artık kafalarına göre
07:52yurttaşa terörist demeyeceklerse bu süreçte varız.
07:55Ama amaç yeni anayasa ve Erdoğan'ı bir kez daha seçtirmekse biz bu süreçte
08:00yokuz açıklaması yapmıştı kurmaylar.
08:02Peki şu anki duruma baktığımızda Cumhuriyet Halk Partisi de aslında
08:07terörün bitmesi konusunda istekli sanıyorum ki.
08:10Öcalan konusunda bir uzlaşmaya varmak istiyor.
08:13Peki ilerleyen dönemde CHP'nin bu söylemlerden ayrılıp
08:17iktidar partisine daha karşıt bir politika izlemesi olası mı sizce?
08:22Bence olası.
08:24Zaten şu anda Cumhuriyet Halk Partisi'nin bugünkü değerlendirmelerine
08:29yarın çok büyük ölçüde Erdoğan'dan yanık gelecektir.
08:33Zaten öyle bir tablo var ki sevgili Öktem.
08:38Ben bir süredir yaptığım bir değerlendirme bu.
08:41Hani bu Cumhur İttifakı'nın önüne deseler ki bir fırsat var.
08:46Ya CHP tümüyle bitirilecek ya terör örgütü tümüyle bitirilecek.
08:51Hangisini tercih edersin deseler CHP'yi tercih ederler.
08:54CHP'nin bitirmesini tercih ederler. Böyle bir karşıtlık var.
08:58Ha eğer bunun değiştiğini yani bu konuda yeni bir söylem oluştuğunu
09:03yarın görürsek Erdoğan hani devlet bahçelerinin yola çıkışını alır
09:09kendi eline kendi başka bir meşale yakarsa o zaman yine konuşulabilir.
09:14Ama hani derler ya 40 yıllık yani olmaz yani.
09:18Derler ya bir kişi ne yapacaksa bugüne kadar ne yaptıysa bundan sonra onu yapar.
09:23Yani bu anlayışın tümüyle değişip tamamen demokratik bir Türkiye istiyorum demesi
09:29ve bunu hayata geçirmesi en azından görünür tablo itibariyle yok mümkün görünmüyor.
09:38Ama tekrar ediyorum yanılırız.
09:41Tamamen böyle evet örneğin CHP'nin komisyonu önersin evet derler.
09:46Bütün partiler katılsın derler.
09:48Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin bu tür deneyimleri olduğu geçmişte sevgili Öktem.
09:53Örneğin Hüsamettin Cindor'un meclis başkanlığı döneminde
09:57irili ufaklı bütün partiler eşit temsille en köklü anayasa değişikliğini gerçekleştirdiler 1994'te.
10:04Kadın kolları o zaman çıktı, akademisyenlerin siyaseti izni o zaman çıktı,
10:09gençlik kollarının partilerin vazgeçilmez unsuru olması, ana unsuru olması o zaman çıktı.
10:16Çok önemli adımlar atılmıştı o dönem.
10:20Şimdi benzer bir şey yapılır mı diye baktığınızda Cumhur İttifakı'nın mantığını değiştirmesi lazım.
10:27Cumhur İttifakı şöyle diyor bir adım attığımda o önce ittifakıma ve iktidarıma yaramalı sonra Türkiye'ye yaramalı.
10:39Bu anlayışı değiştirdiğini görürsek elbette olur.
10:43Ama bir şey daha var bu süreçte.
10:46Sanki herkesin acelesi var.
10:49Hemen, yarın, hatta resmi açıklamalara baktığınızda MHP'ler Mart'a kadar diyor.
10:56AKP'li milletvekili Hüseyin Yaymaz Şubat'ta diyor.
11:00AKP milletvekili Galip Elisaroğlu Ocak sonunda diyor silah bırakılmış olacak.
11:05Keşke, hangi savcılığı insan istemez sevgili Öktem?
11:09Şimdi bizim kuşaklar terör haberleriyle büyüdü.
11:12Şimdi bizim kuşaklar niye bu tür haberlerle mesleğini sürdürsün?
11:16Ama şu andaki izlenen süreçte bu konularda tamamen iyimser olmamızı güçleştiriyor.
11:24Ama bir adım atılmıştır.
11:26Bunun sonuçlarını da az çok ben tahminimi söyledim.
11:30Ama yanılırsak da söyleriz Mertçe deyiz ki arkadaş biz önce partinin çıkarları ve Erdoğan adaylığı sonra öteki konular demişlerdi ama
11:41burada biz yanıldık ve gerçekten Türkiye'nin çıkarları öne aldılar deriz.
11:46Bundan da çekinmeyiz.
11:47Çünkü bu hakikaten hayat meselesi.
11:50Gerçek bir memleket meselesi bu.
11:53Kesinlikle.
11:54Sayın Bağdat şimdi bir de olayın Dem Parti boyutu var.
11:57Aslında Dem Parti heyetinin içinde Sırrı Süreyya Önder ve Pervin Bull'dan dışında Ahmet Türk de yer alıyor.
12:03Fakat Ahmet Türk'ü eminim birçok izleyicimiz kayyum haberlerinden hatırlayacaktır.
12:08Çünkü daha önce yerine üç kez kayyum atandı.
12:10Peki Dem Parti iktidar partisinin ve ortağının yani AK Parti'nin ve Milliyetçi Hareket Partisi'nin bu çağrılarını samimi buluyor mu sizce?
12:19Ya da süreci ilişkin nasıl bir bakış açısına sahip?
12:23Çünkü orada kayyum konusu muhalefet tarafından da eleştiriliyor.
12:27Yani hem bir tarafta örgütü lağvedin, silah bıraktığınızı açıklayın diyorlar.
12:33Bir taraftan da örgüt bağlantıları iddiasıyla belediye başkanları görevden alındı.
12:40Cumhuriyet Halk Partisi de buna dahil Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer görevden alınmıştı.
12:45Aynı şekilde Ahmet Türk de daha önce üç kez zaten yerine kayyum atanmıştı.
12:50Bir kez daha aynı durum tekrarlandı.
12:52İşte bütün bunların üzerine aslında iş biraz da şuna benziyor sevgili Öktem.
12:58Diyelim ki çamura bulandınız, mücadelelerin içinden geçtiniz, her tarafınız yıkık yıkık oldu.
13:04İşte karadı vesaire vesaire böyle oldu diyelim.
13:08Şimdi siz bunların hiçbirini çıkarmadan hepsinin üstüne bembeyaz bir elbise giyerek
13:14ya da yepyeni bir elbise giyerek yeni bir süreç başladı derseniz
13:18yani ben yeni bir elbise giydim, artık yenilendim, tertemizim diyebilir misiniz?
13:24Mümkün değil. Önce onu bir arıtmanız lazım öyle değil mi?
13:28Bu buna benziyor biraz da.
13:30Şimdi hiçbir şeyi değiştirmeden kir, pası her şeyi böyle üste bırakıp
13:34onun üstüne yepyeni bir gömlek giyerek her şeyi yenilendi diyorsunuz.
13:39Bu da çok gerçekçi oturmuyor.
13:41Mesela bunlar nedir diyebilirler.
13:43Örneğin kayyumdan başlayın kaldırın kayyumu.
13:46Ha belediye başkanı suçluymuş, o görevi yapamazmış.
13:50Peki al görevden yasayla yani hukuki anı mahkeme kararı ile al görevden
13:55ama yerine ben İçişleri Bakanlığı olarak falanca kaymakamı atadım demek yerine
14:01sen o belediye meclisi yeni başkanı atasın.
14:05Buralardan başlayalım.
14:07Bu ayrımcılıklardan başlayalım.
14:10Çok somut bir örnek olur bu.
14:12Ama bunlar yerine tamamen yani hiç kimse konuşmasın,
14:17herkes bize evet desin, kardeşlik geliyor haberiniz olsun.
14:21Yani bunun gideceği çok uzun bir yol yok sevgili Öktem.
14:26Çok uzun bir yol yok.
14:28Şimdi ben size sorsam desem ki seni çok güzel bir yere götürüyorum.
14:32Otobüste dört numara senin. Hadi bin.
14:34Nereye gideceğim diye sormaz mısın?
14:36Diyorum ki ben sorma.
14:38Çok az yani ya en azından bir bilmek isterim dersin.
14:42Sana güvenim sonsuz ama bir bilmek,
14:45diyelim ki gideceğimiz yer tatil beldesiyse ona göre yanıma o hazırlığı alayım.
14:49Öyle değil mi? Bilmek istemez misin?
14:51Şimdi yol haritasının bilinmediği bir süreçte şimdi destekleyin diye bir çağrım.
14:57Özgür Özel'de ben bunu bu şekilde düşünmüyorum dedin.
15:00Meclise bir komisyon kurulsun, herkes katılsın dedin.
15:03Buna Cumhur İttifakı'nın vereceği yanıt bir anlamda bence samimiyet testinde bir parçası olur.
15:09Anlıyorum.
15:10Sayın Balbay son olarak çok kısa sizden Milliyetçi Hareket Partisi'nin
15:14Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin de süreciyle ilişkin bakış açısını ve asıl hedefini almak istiyorum.
15:21Çünkü çağrıyı yapan da Devlet Bahçeli'ydi ve çok şaşırtmıştı herkesi bu çağrıyla beraber.
15:26Çünkü taban tabana zıt aslında baktığımız zaman partisinin genel ideolojisi ve çağrı yaptığı durum.
15:33Neler söyleyebiliriz Devlet Bahçeli'nin bu ani çağrısı ve sürece olan etkin katılımı hakkında?
15:40Şimdi tabii şaşırttığını söylemek lazım. Bizler beklediğimiz bir durum değildi.
15:46Şimdi Devlet Bahçeli 1 Ekim günü Dem partilerinin elini sıktığında bunun nereye gideceğini biz de merak ediyorduk.
15:5422 Ekim günü Öcalan'ı meclise çağırdı. Bu bir zirveydi.
15:59Bu bir zirveydi. Sonra devam etti süreç. Dem partiler gittiler, geldiler İmralı'ya ve Devlet Bahçeli yılbaşının hemen sonrasında
16:09çok da beklenmeyen hani acaba 6 Ocak, 7 Ocak, Pazartesi, Salı o günlerde mi olur diye beklenen bir süreçte
16:16pat yılbaşının 3. gününde Dem heyetini kabul etti. Bu da ikinci zirveydi.
16:22Çünkü o heyet resmi bir heyette değil. Hep bir egalite ararlar liderler.
16:27Yani genel başkan genel başkanla görüşmeli ama Devlet Bahçeli bak ben görüşüyorum dedi.
16:33Genel başkan düzeyinde kabul etti.
16:35Evet, evet. Kaldı ki Dem partilerin eş başkan da yok.
16:40Kaldı ki Sırrı Süreyya Önder'le, Pervin Buldan bu milletvekilliği titreleri bile kullanmıyorlar.
16:49Resmi açıklamayı anımsayın. 2 Ocak günü yapılan resmi açıklama yani Pazar günü yapılan resmi açıklamayı anımsayın.
16:58Sadece isimleri vardı. Sadece isimleri vardı.
17:02Yani bu aslında deyim yerindeysem Pervin Hanım'la Sırrı Bey özel alana görüşmeye gittiler.
17:09Çünkü hiç mi mantıklanmadılar resmi açıklamadan.
17:12Buna rağmen Devlet Bahçeli'yi kendi katında kabul etti. Bu da ikinci zirveydi.
17:16Şimdi üçüncü zirve olasılığı benim aklımda var ama söylemiş olmayayım.
17:19Bakalım üçüncü zirveyi ne zaman yaratacak.
17:22Bu işin şu anda görünen moderatörlüğünün Bahçeli yapıyor.
17:28Ama içi nasıl doldurulacak gerçekten belli değil.
17:32Belirsiz bir süreç.
17:34Benim dediğim gibi iki madde kesin yani.
17:38Bir Erdoğan'ın yeniden seçilme olasılığı.
17:41İki Dem partilerinin Erdoğan'ı desteklemesini sağlayacak iki üç madde.
17:46Bu da ilerleyen günlerde daha da netleşecek sanıyorum.
17:51Programı sonlandırmadan önce izleyicilerimize şunu da söylemiş olayım.
17:55Devlet Bahçeli'yle grup toplantısında, partisinin grup toplantısında konuştu bugün.
17:59Artık etnik bloklaşmadan bahsedilemez devir değişmiş, zincir kırılmıştır.
18:04Hep birlikte Türkiye olmaktan başka çare kalmamıştır dedi.
18:08Ve işte top çevirerek siyaset yapanların süresi de dolmuştur.
18:12Boşa geçilecek bir saniyemiz yoktur dedi.
18:15Ve sürece belki de bir bakıma aktif olarak katılmaya devam edeceğini söyledi.
18:20Kendisine gelen eleştirileri de bertaraf etmeye çalıştı sanıyorum ki bu açıklamayla.
18:25Sayın Balbay çok teşekkür ediyorum.
18:27Bugün vakit ayırdınız Türkiye'nin gözü.
18:29Çünkü bu hem heyette hem heyetin yaptığı ziyaretlerde ne olacak?
18:33Terörist elebaşısı içeriden mi çıkarılacak?
18:35Ev hapsine mi bırakılacak?
18:38Yoksa Türkiye'de yeni bir süreç mi başlayacak?
18:41Neler olacak herkes merak ediyor.
18:43Biz de oldukça yetkin bir isimden dinledik aslında.
18:46Bunu duayan bir gazeteciden dinledik.
18:48Teşekkür ediyorum bugün vakit ayırdınız bize.
18:49Ben de teşekkür ediyorum.
18:50İyi yayınlar diliyorum.
18:51Teşekkürler.
18:55Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri, gazetemiz yazarı Mustafa Balbay konuğumuzdu.
19:00Ekim'de başlayan sürecin günümüze kadar uzanan kısmını ele aldık.
19:04Aslında kritik açıklamalar geldi iki taraflardan.
19:08Bahçeli tarafından, İmralı heyeti tarafından, Cumhuriyet Halk Partisi tarafından.
19:12Bugün yapılan görüşmenin ardından da Özgür Özel kamuoyu duyurusunda şunları söyledi.
19:18Bütün partilerin süreci aktif olarak katılımını istediğini söyledi.
19:21Cumhuriyet Halk Partisi'nin ve Türkiye'de bu 50 yıllık uzun sürede en şeffaf duruşu da yine Cumhuriyet Halk Partisi'nin ortaya koyduğunu.
19:30Belirtti.
19:31Dem Parti ile daha önce de resmiyette görüşüldüğünü ve bunun devam edeceğini de açıkladı.
19:37Temel amacın anaların gözündeki yaşlarının dinmesi ve bütün bu süreç devam ederken en büyük hassasiyetin şehit ve gazileri incitmemek olduğunu.
19:46Şehit yakınlarını ve gazileri incitmemek olduğunu belirtti.
19:49Sürece ilişkin biz bu konuyu takip etmeye devam edeceğiz.
19:53Bu ekranlardan sizlere aktarmaya devam edeceğiz.
19:55Uzman konuklarımız olacak yine.
19:58Fakat şimdilik burada noktalayalım.
20:00Başka bir programda yeniden görüşmek üzere diyelim.