Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Ulusal güvenlik gerekçesiyle kapatılmasını öngören yasanın yürürlüğe girmesinin ardından
00:05Amerika Birleşik Devletleri'nde erişimi engellenen TikTok
00:0812 saat sonra geri döndü.
00:10ABD'nin yeni başkanı Donald Trump TikTok'u satın alma fikrine ise
00:14Açık olduğunu ifade etti.
00:16Bu tehlikeyi
00:17Yaşanan süreci
00:19Bilişim uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık'la konuşacağız.
00:22Hoş geldiniz öncelikle. Hoş bulduk Kaan Bey sağ olun teşekkür ederiz.
00:25Burada Donald Trump'ın bu ifadesi özellikle TikTok'u satın alma fikrine açık olması
00:32Burada
00:33ABD haberin tek patronu olmaya mı çalışıyor?
00:36Bütün medyanın tek patronu olma amacında
00:39Özellikle de bunu ideolojik olarak bir
00:41Silah olarak da görebilme şansımız söz konusu
00:44Çünkü biliyorsunuz Amerikan tekeli birçok mecrada etkisini hissettiriyordu.
00:49Yani Facebook, Instagram, işte dediğim gibi Whatsapp,
00:53Youtube
00:54Bunların çoğu ya da
00:56Twitter
00:57Yeni ismiyle X
00:58Biliyorsunuz hepsi tek bir platform altında
01:01Aslında tekelci bir yapıya
01:03sahip durumdaydı.
01:04Tabi Trump'ın başkan olmasından sonra sürecin nasıl olacağı
01:08Çünkü Biden zamanında biliyorsunuz şöyle bir
01:11Karar çıkmıştı 365 gün içerisinde
01:14TikTok ya kapatılacak Amerika'da yasaklanacak ya da bir Amerikalı
01:18Şirkete
01:18Satılacak denmişti.
01:20Şimdi de bununla ilgili özellikle 20'sinden sonra başkan
01:23Donald Trump
01:24Olduktan sonra
01:2675 günlük bir ek süre
01:28Tanındı
01:28TikTok yetkililerini
01:30Kamuoyunda yanlış bir algı var Kaan Bey. Sanki TikTok'un satışı Amerika'ya satışı
01:35İptal oldu gibi bir algı söz konusu. Hayır
01:38Donald Trump dedi ki
01:40Siz düşünün taşının
01:41Ve 75 gün içerisinde kararınızı verin.
01:44Yani sadece o 365 günlük süreye
01:4775 günlük bir ek tanındı.
01:49Yani bu 75 günlük süreden sonra
01:52Ya yine aynı şekilde
01:54Amerikalı bir şirkete
01:55Amerikalı bir kişiye satılacak
01:57Ya da
01:58TikTok Amerika'da yasaklanacak. Uygulama dükkanlarından yasaklanacak olması ne demek Kaan Bey?
02:03Bir güncelleme geldiğinde yapılamayacağı anlamına geliyor.
02:06Ve aynı zamanda dünyada yasaklanacağı anlamına geliyor. Özellikle bunun altını çizmem lazım. Mesele sadece Amerika değil.
02:11Bir de şöyle bir durum var
02:13Özellikle Amerika'da 170 milyon kullanıcısı var.
02:15TikTok'un.
02:16Ve şu an piyasa değerinin
02:1850 milyar dolar olduğu ifade ediliyor. Hatırlarsanız
02:22Musk
02:2344 milyar dolara
02:24Almıştı Twitter'ı. Şimdi TikTok'un 50 milyar dolar
02:28Bir bütçeyle alınacağı ifade ediliyor.
02:30Trump iki kişi işaret etti.
02:33Elon Musk isterse
02:34Ben buna hayır demem dedi.
02:36Bir tanesi bu.
02:37Bir de Oracle'ın icra komisyonu Larry Ellison
02:40İkisinden birinin
02:42Amerika'da şu an gündemde
02:44Satılacağı
02:45İkisinden birinin
02:46Bu mecrayı alacağı konuşuluyor.
02:48Şimdi bu ne demektir?
02:50Yani artık TikTok
02:52Çin'de
02:53Ki casusluk faaliyeti ya da milli güvenlik sorunu olarak algılanmıştı Amerika'da.
02:57Şu an ciddi anlamda bir tehdit oluşturmuş durumda.
03:01Ve şu an Amerika'da da
03:03Bu gündem
03:03Tamamen oluşmuş durumda.
03:05Ama bu ne demektir?
03:06İlk defa bir Çin mecrası
03:08Amerikan tekeline karşı dimdik ayakta durmuştu.
03:11Peki ve bunun da önüne geçilmiş oldu diyebiliriz. TikTok bütün dünyada hizmet veren bir uygulama.
03:18Sadece Amerika Birleşik Devletleri ülkemizde buna dair.
03:20Ülkemizde de hizmet veren bir
03:22Uygulama. Bu kapsamda acaba bu hamleyi
03:25Türkiye'de de
03:27Bu TikTok'un işgali midir bu arada Amerika Birleşik Devletleri tarafından böyle
03:32Algılamak mümkün mü?
03:34Bu soruyu sorayım.
03:35Kesinlikle doğrudur.
03:36Türkiye'de de aynı zamanda dünyanın diğer noktalarında olduğu gibi Türkiye'de de bu TikTok'un işgali anlamına gelir mi?
03:42Kesinlikle.
03:43Ya da bir uygulamanın diyelim bir platformun.
03:44Bütün dünyada bunu TikTok özelinde değerlendirmeyin.
03:47Çünkü Türkiye'de de TikTok eleştirilen mecralar arasında yer alıyor.
03:51Müstehcenlik, pedofili, istismar, kara para iddialarıyla
03:54Zaman zaman gündeme gelmişti.
03:56Bunu TikTok özelinde düşünmeyin Kaan Bey.
03:58Kendisine rakip olarak gördüğü bir mecrayı
04:01Ortadan kaldırma ya da kendisine bağlama girişimi olarak değerlendirin.
04:04Yani Amerika'nın
04:05Tekelci yapıyı organize edip
04:07Bütün dünya medyasında dijital medyasında
04:10Bir numara olması ve
04:12Dünyayı kendi tekeli üzerinden yönetme girişimi olarak değerlendirebilirsiniz.
04:16Hatta biliyorsunuz
04:17Zuckerberg geçtiğimiz hafta bir açıklama yapmıştı hatırlayacak olursanız dedi ki
04:21Ben dedi artık doğrulama
04:23İlkelerini değiştirdim.
04:25Artık bundan sonra doğrulama platformlarıyla çalışmayacağım.
04:28Kullanıcılara bırakacağım. Niye?
04:30Çünkü Elon Musk
04:3144 milyar doları aldıktan sonra ilk yaptığı işlerden biri o doğrulama
04:34Platformlarıyla çalışmayı durdurması oldu.
04:37Ve Trump'a bir nevi
04:38Yaranabilmek adına
04:40Kullanıcı kontrolüne bırakmıştı.
04:41Şimdi baktı ki Zuckerberg
04:43Ya ben
04:44Niye geri kalayım? Niye ben bu Amerikan pastasından payımı almayayım? O zaman ben de dedi
04:49Trump'ın yanında yaralım. Yani Trump
04:51Yanına bütün sosyal medya mecralarını aldı.
04:53Bu tabii ki Türkiye'deki
04:55Siber vatanında ciddi manada
04:57Etkisi altına girebileceği ve siber vatanında ciddi tehlikelerle karşı karşıya kalabileceğini gösteriyor.
05:02Biraz açar mısınız o ifadenizi?
05:04Siber vatan konuşuyor.
05:06Son ifadeniz.
05:07Şimdi şöyle düşünün.
05:09Şimdi
05:10Çin
05:10Nasıl bir
05:11Sorun yaşıyordu Amerika
05:13Milli güvenlik sorunu. Verilerimizin izinsiz bir şekilde Amerikan vatandaşlarının verilerini izinsiz bir şekilde
05:18Çin hükümeti ile paylaşılması
05:20Konusunda
05:21Bir durum söz konusu. Şimdi sen ne yapıyorsun?
05:23Diyorsun ki ben TikTok'u alacağım. Niye?
05:25Güvenlik açısından alacağım. Tamam güvenlik açısından alacaksın ama
05:28Bu sefer TikTok sadece Amerika'ya
05:30Mensup ya da Amerikan mecrası
05:32Olduktan sonra Türkiye'de kullanımı ya da dünyada kullanımı kısıtlanmayacak ki.
05:37Dolayısıyla Kaan Temeltaş da TikTok'ta varsa onun verisi de gidecek. Ali Muratkır'ın da verisi gidecek.
05:42Büyük veriyi ne yapacaklar Kaan Bey?
05:44Büyük veri havuzunda alacaklar.
05:45İnsanların manipülasyonu
05:47İnsanların algı yönetimleri buradan sağlanmış olacak. Geçmişte de bunun örnekleri var.
05:52Mark Zuckerberg mesela Facebook açısından değerlendirdiğimizde
05:55Cambridge Analytica ile
05:56Verileri almışlardı.
05:57İnsanların seçim
05:59Ve siyasi yönelimlerini değiştirme potansiyeline sahip olmuşlardı.
06:02Türk medyasını bu noktada nasıl bir tehlike bekliyor diye sorsak.
06:06Şimdi şöyle
06:07Türk medyası
06:08Baktığınızda özellikle
06:10Televizyon yayın kuruluşları, radyolar, geleneksel mecralar, gazeteler zaten şu an dijitalin
06:15Etkisi altında kaldılar.
06:17Yavaş yavaş bir değişim ve dönüşüm var şu an baktığınızda.
06:20Kaan Bey şöyle düşünün
06:21Türk medyası her açıdan
06:23Gazeteler, televizyonlar, radyolar denetleniyor.
06:26Şu an mesela CNN Türk'ün yayını
06:287 gün 24 saat
06:29Radyo-televizyon üst kurulu tarafından denetleniyor.
06:32En ufak bir yanlışınızla birlikte
06:34Hemen kontrol altına alınabilir.
06:36Hakkınızda işlem başlatılabilir.
06:37Soruşturma açılabilir. Ama sosyal medyada böyle bir durum yok.
06:40Muhatabınız yok.
06:41Vergi vermiyor.
06:43Dolayısıyla bu ne sağlıyor?
06:44Türk medyasının ciddi bir güç kaybetmesi.
06:46Dünyada Amerikan medyasının güç kazanması.
06:49Ve her türlü siyasi angajmanın
06:51Ortaya çıkması ve ideolojik savaşların
06:54Yaşanmasına neden oluyor.
06:55Sosyal medyadaki muhatap dediğimiz isimler o sosyal medya platformlarının başındaki isimler olabilir mi acaba?
07:00İşte ben size onu söylemeye çalıştım.
07:02Şu görüntüyü bir izleyebilir miyiz acaba?
07:04Amerika Birleşik Devletleri'nin yeni başkanı Donald Trump'ın
07:07Yemin töreninde görüntüler.
07:09Elon Musk zaten kabinesinde.
07:11Zaten başta. Aynen öyle.
07:13Zuckerberg'i görüyoruz.
07:15Jeff Bezos'u ben hemen ekranın sağında gördüm.
07:17Evet Jeff Bezos.
07:19Bu ne demektir?
07:21Bu isimlerin Donald Trump'ın yemin töreninde yer alması ki
07:23Bu isimlerden birinin de kabinede yer alması.
07:25Amerika Birleşik Devletleri'nde.
07:27Ne anlatıyor bize?
07:29Bakın bu ne demektir biliyor musunuz?
07:31Artık sosyal medyada Amerikan hegemonyasının
07:33Tamamıyla kurulduğunu
07:35gözlerinde seriyor.
07:37Bir önceki seçimde ne yaşanmıştı?
07:39Trump'ın hesapları kapatılmıştı.
07:41Trump'ın hesaplarının altında
07:43postlarının altında ne gibi açıklamalar vardı?
07:45Bu bilgi doğruluğa muhtaç.
07:47Trump dedi ki geldiğim gibi ilk sosyal medyayla uğraşacağım dedi.
07:49Dikkat ederseniz şu anda da
07:51bunu görüyorsunuz.
07:53Trump dedi ki ya bana uyuyacaksınız
07:55ya benim yanımda yer alacaksınız
07:57ya da ben sizi bitireceğim.
07:59Bakın dikkat edin hepsini görüyorsunuz.
08:01Zaten Elon Musk başta vardı ama Zuckerberg Trump karşıtıydı.
08:03Şunu sormak istiyorum size şimdi Ali Murat Bey.
08:05Biraz önce bahsettiniz.
08:07Ülkemizde de faaliyet gösteren
08:09sosyal medya şirketlerinin
08:11tek muhatabı
08:13o şirketlerin patronları.
08:15Peki o patronların
08:17yani ülkemizde de faaliyet gösteren
08:19sosyal medya şirketlerinin
08:21tek muhataplarının neredeyse hepsinin
08:23ABD'nin yeni başkanının
08:25yemin töreninde bu şekilde
08:27yer alması onlardan birinin
08:29Amerika Birleşik Devletleri'nde kabinede
08:31yer alması. Aslında bu görüntüleri
08:33Türk medyasına da bir yabancı işgali
08:35olarak yorumlamak mümkün müdür? Kesinlikle.
08:37Çünkü biliyorsunuz sosyal medya aracılığıyla
08:39manipülasyon, dezenformasyon
08:41algı yönetimi gerçekleştiriliyordu.
08:43Şimdi bu ne demektir? Gelecekte
08:45Amerikan ideolojisinin, Amerikan
08:47siyasetinin sosyal medyaya
08:49damga vuracağı, Amerika dışında
08:51düşünce, fikir ve ifade özgürlüğünün
08:53olmayacağı anlamına geliyor. Sizinle yaptığımız
08:55yayınlarda hep konuşmuştuk. Gazete'de yaşanan
08:57dramı görmüştük.
08:59Tam tersi nasıl, neler çıkıyordu? Direkt o hesapların
09:01paylaşımını engelliyordu.
09:03Zaten bir sansür vardı. Ama kendilerini
09:05özgürlükçü olarak ifade edenler
09:07görüyorsunuz. Sizi beni sevmezler
09:09ama kendilerini özgürlükçü olarak
09:11lanse eder bu şirketler. Ama görüyorsunuz
09:13bu ne demektir? Biz Trump'a kayıtsız
09:15şartsız biat ettik. Bunun tek örneğini
09:17Gazete'de görmedik ki. Hatta şöyle bir örnek
09:19da var. Bizim de yaptığımız bir paylaşımı
09:21engellemişti bize. Bana daha
09:23doğrusu bir sosyal medya, öyle bir şeyler
09:25olmuştu. Bunlar yaşandı. Fakat
09:27mesela başka bir sosyal medya platformunda
09:29Rusya-Ukrayna savaşı dönemine
09:31baktığımızda Rus etkisiyle
09:33yazılmış.
09:35Rus etkisi ve bir hesap
09:37şeklinde uyarılar bazı hesaplarda
09:39görülmüştü. Bu ve benzeri
09:41durumlar aslında sosyal medya
09:43platformlarında daha önceden de görünüyor.
09:45Bunu yaygınlaştırmak amacıyla mı
09:47yapılıyor? Bunu yaygınlaştırmak ve
09:49bu sayede bütün kontrolü ele almak amaçlanıyor.
09:51Gelecek zaten tamamen dijitale
09:53dönüyor. Ve dünyada şu
09:55gördüğünüz işte Ceb Bezos,
09:57Elon Musk, Mark Zuckerberg şu an bu medyanın
09:59patronları. Zaten
10:01Elon Musk niye 44 milyar dolara satın alsın?
10:03Bak, düşüncesini, ideolojisini yaymak
10:05ve bunu bir siyasi mecra olarak gördü.
10:07Siyasete zaten Twitter,
10:09yani X aracılığıyla girdi. Şimdi
10:11bunu görmezden gelemezsiniz. Ve biz
10:13hep masumane görüyoruz. Eğleniyoruz
10:15diyoruz, hoşça vakit geçiriyoruz diyoruz ama
10:17burada zararları... O da bir
10:19parçası. İşte tabii onu diyorum. Burada
10:21milli değerlere zararlarını düşünmüyoruz.
10:23Çocuklara, gençlere zararlarını düşünmüyoruz.
10:25Algoritmaların neyi ön plana çıkarttığı,
10:27neyi ikinci plana attığını görmüyoruz.
10:29Bu dediğim gibi sadece
10:31şeyde değil, Gazze'deki
10:33olaylarda değil, Rusya'da, Azerbaycan,
10:35Ermenistan savaşında da
10:37bunları görmüştük. Yani diyor ki
10:39bunlar Amerika'nın
10:41vizöründen bakıyorlar. Amerika'nın
10:43perspektifinden olaylara bakıyorlar.
10:45Amerikan ideolojisi ne istiyorsa,
10:47Amerikan yargısı,
10:49Amerika ne istiyorsa, onun
10:51kazancılığını yapıyorlar. Ve Kaan Bey,
10:53ileride bunun çok daha büyük zararlarını göreceğiz.
10:55Çünkü yavaş yavaş algılar bizim
10:57zihnimize eklemleniyor. Siz
10:59farkında bile değilsiniz. Neyi
11:01izlediğinizin, neyle karşı karşıya kaldığınızı
11:03özellikle çocuklar ve gençler.
11:05Şimdi Kaan Temeltaş'ın hesabında bir sorun olsa,
11:07Kaan Bey, muhatabımız yok.
11:092020 yılındaki sosyal medya yasamız
11:11gereği bunların temsilcisi olması lazım,
11:13ofis açmaları lazım, vergilerini
11:15ödemeleri lazım. Ben diyorum ki
11:17bugün sizin her şeyiniz belli, şeffaf.
11:19CNN ne alır, ne verir,
11:21yayını nedir, bunu görebiliyorsunuz. Burada böyle bir durum
11:23da söz konusu değil Kaan Bey. En büyük sorunlarımızdan
11:25birisi de bu zaten. Bir görselimiz
11:27var, sizin arkanızda yer aldı. Şöyle izninizle
11:29sizi de yerinize davet etmek isterim.
11:31Mark Zuckerberg, Jeff Bezos
11:33ve Elon Musk üçünün isminin
11:35yer aldığı ve servetlerinin
11:37yer aldığı bir, artık bunu grafik
11:39olarak mı ya da veri olarak mı
11:41adlandırmak lazım, bilmiyorum.
11:43Forbes'tan kaynak olarak
11:45alındı. 3 milyarder
11:47Donald Trump'ın yeminini ön sırada izledi.
11:49O milyarderlerden biri de kendisinin
11:51kabinesinde. Elon Musk'ın
11:53serveti 426 milyar dolar.
11:55Jeff Bezos'un serveti
11:57237 milyar dolar
11:59ve Mark Zuckerberg'ün serveti ise
12:01211 milyar dolar.
12:03Nereden bakarsanız bakın
12:05ciddi anlamda bir servet. Donald Trump'ın
12:07ilk, ya işte yemin
12:09töreni, ikinci yemin töreninde
12:11ön sırada. Yani Donald Trump'ın
12:13kontrolünde anlamına geliyor. Şimdi
12:15Kaan Bey, bunlar hep diyorlardı ki
12:17biz ülkeler üstüyüz. Siyaset üstüyüz
12:19diyorlardı. Ülkelere hatta
12:21ne yapıyorlardı? İstedikleri gibi ayar
12:23çekebiliyorlardı. E peki bu nedir Kaan Bey?
12:25Ben şimdi bunu sormak istiyorum.
12:27211, 237, 426 milyar.
12:29Üçünü topluyorsunuz, neredeyse
12:31dünyanın en zengin iş insanlarından
12:33bahsediyoruz ve gerçekten de öyleler.
12:35Yaklaşık 900 milyar dolara yakın
12:37bir paradan. Yani 860,
12:39870 milyar dolar.
12:41Şimdi teknolojinin, sosyal medyanın
12:43da çocukları, gençleri etkilediğini
12:45düşünürseniz yapılan araştırmalarda.
12:47Yani bu artık ne demek oluyor?
12:49Algoritmalar aracılığıyla insanların
12:51düşüncelerinin, fikirlerinin şekillendirileceği,
12:53bilinçaltına etki edileceği ve
12:55dolayısıyla bunun dünya medyasında
12:57çok ciddi olumsuzluklar ortaya
12:59koyacak. Türk medyasının da tabii ki
13:01buradan ciddi bir yarayla çıkacağının
13:03gözler önüne serilmesi gerekiyor.
13:05Ama Kaan Bey bakın, burada Almanya
13:07örneğini ben size vermek istiyorum. Almanya'da
13:09NetzDG yasası var. Çok sıkı bir şekilde
13:11uygulanıyor. Biz de bu
13:132020 yılındaki sosyal medya yasasında
13:15evet yasamızın çok güzel olduğu
13:17aşikar ama uygulama
13:19konusunda sorunlar yaşıyoruz. Dikkatinizi çeken
13:21bir detay var mı? Donald Trump dünyadaki
13:23bütün savaşları bitireceğim ifadesini kullandı.
13:25Evet. Bu tabii ki
13:27sahada gerçekleşen savaşlar. Acaba
13:29bu görüntüler işte
13:31yine konuştuğumuz bilgiler ışığında
13:33Donald Trump artık dünyayla
13:35savaşını siber üzerinden mi
13:37sürdürmek istiyor? Aynen öyle.
13:39Algıyı yönetip ideolojik savaşları
13:41sosyal medya aracılığıyla
13:43şekillendirmeye çalışıyor. Çünkü Kaan Bey
13:45siz bir ülkenin toprağını
13:47alsanız ne anlamı var? Siz
13:49bir kaleyi içten fethetmek istiyorsanız
13:51insanların zihinlerini değiştirmeniz lazım.
13:53İnsanların ideolojilerini değiştirmeniz
13:55lazım. Zaten sosyal medyayla
13:57birlikte Amerikan ideolojisi
13:59ya da Trump'ın seçim kampanyası
14:01tüm dünyayla karşı karşıya
14:03kalmıştı. Trump'ı bir
14:05önceki Twitter operasyonunda
14:07seçimi kaybettirdiler.
14:09Bu dönemde de Biden'ın seçimi
14:11kaybetmesinde en büyük etken siz de
14:13takdir edersiniz ki X oldu.
14:15Oradan yapılan paylaşımlar oldu.
14:17Bu gelecekte farklı
14:19ülkelerin siyasi ve iç meselelerine de
14:21karışılacağının açık bir şekilde
14:23gözlerinin eserildiği bir ortamdır.
14:25Çok dikkatli olmak lazım.
14:27Dijital okuryazar olmak lazım.