Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Trafik yoğunluğuna bağlı olarak gün içinde işmekle beraber, belli saatlerde, belki yarım saatte gidebilecekleri bir yolu bir saatte, hatta iki saatte gidebiliyorlar.
00:12Bir araç yarım saat çalışacak iken iki saat çalışıyor.
00:18Yine bir araç ne kadar çok dur kalk yaparsa atmosfere saldığı emisyon miktarı da o kadar artıyor.
00:25Çünkü içeride bir yanma meselesi var. Siz kapatıp açıp kapatıcı yaptığınız zaman o süreçlerde bu havaya saldığımız kirletici maddeler artıyor.
00:39Diğer bir nokta, tabii biz sürücüler aslında doğru araç kullanıyoruz diyemem.
00:47Niye diyorum? Kendim de trafikte gördüğüm zaman bunları gözlemliyoruz.
00:51İnsanlar diyelim ki ileride bir kırmızı ışık yolda son noktaya kadar hızlı gidiyor ve son anda frene basıyor.
00:57Veya yeşil ışık yandığı zaman bir anda gaza basıyorlar.
01:01O bir anda duruşlar, bir anda kalkışlar hem ciddi anlamda eksozdan kirleticinin çıkmasına çünkü tam yanma meydanı gelmiyor.
01:09Hem de o fren, balata, lastikten vesaire ciddi anlamda kirleticilerin atmosfere çıkmasına yana çıkıyor.
01:15İşte tüm bunları bir araya getirdiğimiz zaman şehirimizde, İstanbul'umuzda artan trafik sayısı, sıkışan trafikler, atmosfere saldığımız azot, dioksit miktarını artırıyor.
01:28Hava kalitesi düştükçe daha çok kirli hava soruyoruz ve insan sağlığı bu konuda olumsuz etkiliyor.
01:36Bu konuda Dünya Sağlık Örgütü'nün yaptığı çalışmalar var.
01:38Bakın her yıl hava kalitesi sebebiyle 7 milyonun üzerinde insanın ölümünden bahsediyor.
01:45Bu son derece büyük bir rakam 7 milyonun üzerinde.
01:48Dünyadaki tüm şehirlerin %90'ı kirli hava soruyor.
01:55Yani bu sadece İstanbul'la da sınır değil.
01:57Tüm dünyada hepimiz aslında sınır yani Dünya Sağlık Örgütü'nün koymuş olduğu sınır değerlerinin üzerindeki havayı soruyoruz.
02:05Bu da tabii doğal olarak sağlığımızı olumsuz yönde etkiliyor.
02:10Nasıl mı etkiliyor?
02:12İşte sorulduğunuz hava başta sonum yolu rahatsızlıkları ve hassasiyet durumunuza göre,
02:17eğer siz koa hastacısınızsanız, çok yaşlıysanız, ne bileyim değişik çocuksanız, vücut direncine bağlı olarak olumsuz yönde etkiliyor.
02:26Vücuttan içeriye giren o kirli hava başta ciğerler,
02:32sonra kalp damar yoluyla beyne kadar giden sıkıntılar yaşıyoruz.
02:38Yani dünyadaki beyinde oluşan birçok hastalığın hava kirliliği kaynaklı olduğu,
02:42kalp damar yolu hastalıklarının hava kirliliği kaynaklı olduğu,
02:46abciğer kanserlerinin neredeyse yarısına yakının hava kirliliği seviyeli olduğu bugün yayınlarda gözümüze çarpıyor.
02:53Yani ciddi anlamda olumsuz etkiler var.
02:54Onun için İstanbul gibi büyük şehirlerdeki yaşayanların ya topu taşımak veya evlerini iş yerlerine yakın noktaya taşıması son derece önem arz ediyor.
03:07Siz İstanbul'da Kadıköy'den kalktınız, Mecidiyeköy'e geliyorsunuz.
03:1215 dakikalık normal yol.
03:14Siz 15 dakikalık yolun bir saate geliyorsanız, 45 dakika zamanınız boşa geçiyor.
03:2045 dakika araç daha fazla yakıt kullanıyor, daha fazla çalışmış oluyor.
03:26Ve İstanbul'a daha fazla kirletici hava, kirletici gazlar sunmuş oluyor.
03:31İstanbul'un havasını daha fazla kirletmiş oluyoruz.
03:34İstanbul'daki araçların bir şekilde farklı kullanılması,
03:39yani trafikteki o dur kalplerin azaltılmasıyla mümkün olabilecek.
03:44Ama görüyoruz ki İstanbul'da her gün araç sayısı artıyor.
03:47Bu da bunun önündeki engel.
03:49Tabii şöyle düşünmek lazım.
03:51Şimdi İstanbul'da her gün binlerce araç trafikte ve bu binlerce araç yakıt kullanıyor.
04:00Bunu uzun vadede ne yapacağız?
04:04Tabii ki araç toplaşmaya geçerek veya paylaşım araç kullanarak farklı şekillerde araç sayısını azaltabileceğiz.
04:11Ama kısa vadede bol miktarda basın yayın organlarında araçlarda verimli enerji nasip kullanılabilir.
04:20Bu konuda eğitici, farkındalık uyarıcı, duyarlılık artırıcı çalışmaların yapılması gerekiyor ki
04:26hepimiz biraz daha farkına varalım, araçlarımızı daha verimli kullanalım.
04:32Bu takdirde hem havamız temizlemiş olacak hem de cebimize katkı sağlamış olacağız.
04:39Dolaylı olarak ekonomimize katkı sağlamış olacağız.
04:42Belki o yöne de dile getirmek gerekiyor.
04:44Dolaylı olarak nasıl katkı sağlayabiliriz de dile getirmek gerekiyor.
04:48Bu konuda sürekli çalışmalar, yayınlar yapmamız, farkındalık ve duyarlılık çalışmaları yapmamız gerekiyor.
04:54Özetle taşıklar, araçlar, artan sayılar, trafik sıkışlığı doğrudan sağlığımızı
05:03Dolaylı olarak küresel iklim değişikliğini tetikliyor.
05:07Küresel iklim değişikliği de yine afetlerle bizim karşımıza geliyor.
05:11Önümüzdeki yıllarda araç arttıkça daha çok sıkışıklık meydana gelecek,
05:16daha çok dur kalk meydana gelecek.
05:18Daha çok dur kalklar hem zaman anlamında bizim zamanımızı yiyecek
05:21hem de daha fazla atmosferi kirleteceği için ciddi anlamda sıkıntılarla,
05:26daha büyük sıkıntılarla baş başa kalacağız.
05:28Onun için araç deyip geçmeyelim.
05:30Atmosfere saldığımız her bir kirletici doğrudan sağlığımızı etkiliyor ama dolaylı etkileri var.
05:38Örnek veriyorum şehirlerde yaşıyoruz.
05:40İstanbul'dayız. İstanbul'da arazi örtüsü 1950'lilere göre tamamen değişmiş durumda.
05:47Daha çok asfalt, daha çok araç, daha çok insan.
05:50Şimdi İstanbul'daki her bir araç bir soba.
05:55Her bir aracın egzozunda kirletici gazlar, parçacık maddeler aracın hareket esnasında çıkıyor.
06:02Tabi bu parçacık maddeler atmosfere karışıyor.
06:05Şimdi atmosfere karıştığı zaman atmosferin kimyasal yapısını değiştiriyor.
06:09Şehirlerde o şehir içindeki arazi yapısının değişmesi güneşten gelen ışınımın
06:16yeryüzünde daha çok hapsolmasına, yerin daha fazla ısınmasına yol açıyor.
06:22Şehirlerde şehir ısa adası dediğimiz bir kubbe meydana geliyor.
06:27Bugüne herkes kar yağışını bekliyor.
06:30Bazı durumlarda eğer kar yağışı için sıfır dereceye yakın sıcaklığın olması lazım.
06:35Şimdi düşünün ki sıcaklık İstanbul merkezinde şehir ısa adasının dolayı 2 derece.
06:43Şehir olmasaydı, bu kadar yoğun olmasaydı belki orada da sıfır dereceye düşecekti.
06:48Kar yağacakken yağış şekli, yağmur şeklinde yağabiliyor.
06:52Bu da işte kar yağışına engel olabiliyor.
06:54Veya bazen şehirlerde öyle fazla kirletici parçacıklar çıkabiliyor ki bu parçacıklar
07:01eğer yükselebiliyorsa yukarıdaki seviyelerde bulut oluşumunda, yağış oluşumunda
07:07çünkü sıcaklık farklı ve yoğuşma çekirdeği olması gerekiyor.
07:10Yoğuşma çekirdeği çok fazla ise, çok fazla parçacık oluşması ve bu da yağışın önüne geçebiliyor.
07:17Yani yağmur yağacakken normalde çok fazla parçacık olduğu için,
07:21yeryüzüne düşebilecek yağış yoğun büyüklükte yağmur damlası oluşamadığı için
07:27yağış dengelenmiş oluyor. Bu tür çalışmalarda var.
07:30Yani atmosfere saldığımız her bir parçacığın doğal aile olarak birçok farklı birleşeni var.
07:37Yine atmosfere saldığımız bu kirleticiler yukarıdaki seviyelerde çıktıysa
07:41güneşten gelen ışınımı geri yansıtarak ailesörler yeryüzünün soğuk kalmasına yol açabiliyor.
07:47İşte yoğun olduğu zaman atmosferde orada güneşten gelen ışınımı daha fazla hapsedebiliyor gibi
07:54çok farklı dolaylı etkileri var. Biz sadece konforumuzu düşünüyoruz bir yere gitmek için ama
08:00aracın eksolundan çıkan kirletici atmosferimizde kısa vadeli veya uzun vadeli
08:04küresel iklim değişikliğine kadar varan farklı olumsuz etkilerle karşı karşıyayız bırakabiliyor.