İzmir'in deprem riskinin İstanbul'dan daha fazla olduğunu söyleyen Jeofizik Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Sinancan Öziçer, İzmir'in en riskli 6 ilçesini açıkladı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00İzmir'deki karasağ bölge olsun ve İzmir çevresindeki karasağ çevre bölgelerine baktığımızda
00:05birçok sismik sitenin yani sismik aktivitenin fazla olduğunu gördüğümüzde
00:10İzmir'in ne kadar çok afetlere ve depremlere karşı dire bir karşı gelebilecek bir durumda coğrafyada olduğunu göstermektedir.
00:19Ama şunu net bir şekilde söyleyebiliriz ki buradaki normal fay hatları olduğu için
00:25İzmir Marmari Depremi'nde beklenen 7V üzeri deprem büyüklüğünün olacağını düşünmüyor.
00:33Çünkü oradaki fay hatları, fay karakteri Dorota tırını faylar ama buradaki faylar biraz daha normal fay olduğu için
00:40bunun üretileceği depremler 6V üzeri depremler olarak söyleyebiliriz.
00:45Ama 6V üzeri çok önemli evet ama depremle beraber yer-zemin-yapı ilişkisinin de önemi hepsinden daha önemli diyebilirim.
00:54Şimdi hepimiz 99 depreminden sonra ne yapıyoruz İstanbul üzerine odaklanmış durumdayız değil mi?
00:59İşte 7 üzerinde deprem olacak İstanbul bir deprem oldu mu İstanbul çok ciddi yara alacak falan diyor ama
01:05esasında risk anlamına bakıldığında büyüklük anlamında değil meydana gelebilecek büyüklük anlamında değil
01:10risk anlamına bakıldığında İzmir İstanbul'dan daha riskli diye ben öngörüyorum.
01:15Gözlemliyorum. Neden? Bunun nedenlerini söylememiz gerekirse
01:18İzmir'in en fazla nüfusunun yerleştiği yerdeki zemin maalesef yer yer 80-100-120 metre kalınlıktaki alüvyon tabakadan oluşuyor.
01:28Ve bu alüvyon tabaka ne anlama geliyor? Deprem dalgalarının genliğini büyütüyor anlamına geliyor.
01:34Yani yer altından 5-7-12 kilometre derinden bir deprem dalgası geldiği zaman o zemine geldiğinde
01:40deprem dalgası bir binaya o anda bir vuracakken o zeminden kaynaklı 2 vuruyor.
01:462-3 gücünde vuruyor ve bu da tabii binaları çok fazla ciddi bir şekilde deformasyona neden olabiliyor.
01:53Artı bu zeminin üzerindeki yapılarımız maalesef biraz yüksek.
01:57Yani yüksek derken 2-3 kat değil 8 ve üzeri kattaki binalardan meydana geliyor.
02:02Artı bu binaların yaşlananı da baktığımızda miadını doldurmuş yapılarda olduğunu gözlemlediğimizde
02:08üzerine bir de mühendislik hizmeti almamış birçok kaçak yapının da olduğunu varsaydığımıza göre
02:15baktığımızda işte bir deprem anında İzmir'de meydana gelebilecek tekrar 6.9 büyüklüğünde bir deprem anında
02:22artı bir de zamanında 17 saniye değil de 18-20-22 saniye uzayabileceğini öngördüğümüzde
02:31maalesef 117 vatandaşımızdan daha fazla bir vatandaşımızla hayatın kaybettiğini riskine karşı karşıya kalabiliriz.
02:38Bunlar tabii hep öngörü ve varsayımdan ibaret.
02:41Bizler ne yapmalıyız?
02:43Önce bölgeleri sıralayabiliriz.
02:45Şimdi ne dedik?
02:47Kötü zeminin olduğu yerler yani ana kaya tabakasıyla yeryüzü arasındaki mesafenin derin olduğu bölgelere baktığımızda
02:53İzmir körfezini gözümüzün önüne getirdiğimizde bir hilal şeklinde çiğliden güzel bahçeye kadar bir hilal gibi düşünün.
03:00Çiğli, karşıyaka, bayraklı, konak, balçova, güzel bahçe, narlı deri, narlı deri güzel bahçe diye sıralayın.
03:07Bu kıyı bölgedeki evler, binalar biraz daha dolgut zemine, dolgut tabakasının olduğu yere
03:14veyahut ana kaya mesafesinin daha derin olduğu yerlerde olduğundan dolayı
03:18bir deprem meydana geldiği zaman hasar görme tamamen yıkım anlamına dönüyor mu?
03:22Çünkü böyle bir şey yapmamız için sayısal verilerle o binayı incelememiz gerekiyor.
03:27Evet şu kadar bina hasar görecektik diyebiliriz.
03:30Ama hasar görebilme ihtimali daha yüksek.
03:33Bir de bu bayraklı ve bornavanın iç kısımlarına yani ova tarafına girdiğimizde
03:38oradaki derinlik daha fazla olduğundan yine oradaki zemin daha riskli, daha sıkıntılı
03:46ve binalara vurma etkisi yani deprem deformasyonu verme etkisi daha fazla diye söyleyebiliriz.
03:51Tüm bu özellikleri üst üste getirdiğimizde yani zeminin olumsuz olduğu alanlardaki nüfusun çok olması,
03:59binaların fazla olması, binaların yaşının fazla olması, mühendislik hizmeti almamış
04:03binaların da çok olmasını üst üste getirdiğimizde evet İzmir'deki risk daha fazla diyebiliriz.
04:10Ama önemli olan nedir?
04:11Bu riski bertaraf edebilme yani önce mevcut durumu tespit edebilme.
04:16Şimdi geçmişe baktığımız 2019 yılında yapı kayıt belgeleri yani mühendislik hizmeti
04:22almamış yapıları yapı kayıt belgesiyle bir ruhsatlandırma durumu oldu devlet tarafından.
04:27Şimdi oradan buraya baktığımızda yaklaşık 2 katlı veya 3 katlı imar durumu olan yapıların
04:32üstüne 2 kat daha fazla yani 5 kat ve 6 kat olan bir yapı tamamen yapı kayıt belgesiyle ruhsatlanmış oldu.
04:41İşte bunların deprem anındaki sıkıntılarının tespit edilmesi lazım.
04:45En başta bu çalışma nasıl olabilecek?
04:48Tabii ki deprem performans anlayışı yani inşaat mühendislerinin yaptığı
04:52zemin kattan tüm katlarla alınan çalışmalarla yani gözlemsel verilerle değil aletsel verilerle
04:59ve hesaplamalarda belli bir tasarımlarla yapılacak ve zemin etüdü çalışması zemininde
05:04diminik parametreleri statik parametreleri alarak birleştirilmiş bir şekilde tasarlanmış
05:10deprem performans analizlerinden sonra o binaların sağlam olup olmadığını tespit edilmesi lazım.
05:16Çünkü birçok yapı var yani belki de Türkiye'deki en fazla kaçak yapının olduğu
05:20ve bunun üzerine yapı kayıt belgesi alarak ruhsatlanmış olduğu binaların en fazla ili İzmir'dir diyebiliriz.
05:26Ondan dolayı ve zemini kötü olan alanlarda yapı kayıt belgesi almış yani yapı kayıt belgesi
05:33almış ne demek mühendislik hizmeti almamış esasında yapıların ruhsatlanmış durumda o demektir.
05:37Böyle bir yapıların bir deprem anında 5 üzeri olabilir 5.5 üzeri olabilir 6 olabilir
05:43bu tarz bir depremde ilk hasarı görecek yapılar olarak söyleyebiliriz.
05:48Diğer yandan eski binalar olsun ne yapabiliriz işte belediye tarafından ruhsatlanmış ama 40 yaş 45 yaş 50 yaş yani miadında durmuş yapılarında
05:59maalesef tabi yeni belli başlı donatılarını bozmadan karşılıklı bir şekilde herhangi bir mağduriyet yaşatmadan
06:08kentsel dönüşüm çalışmalarının çalışmaya başlanması gerekiyor.
06:13Karasular sayısı belli şeyler yığınla geliyor ceza alımları veyahut da dilenciler şikayetler yığınla geliyor.
06:19Ondan dolayı yetişmeleri zor olduğu için hani biz bir atımızda depremlerin can kaybı olan depremlerin bir çoğunun denizden olduğunu görmekteyiz.
06:27Denizdeki sismik bölgeleri baktığımızda karın yorun olsun 6 ve üzeri depremler burada 5 tane görüyoruz.
06:32Zaten 1939-45 yıllarında diki ve torbalı taraflarına meydana geldi.
06:391992 yılında karasal bölgede olabilecek bir sismik bölgeler.
06:44Torbalı, Menemen, Şakran, Beda, Oğacık, Bozdağ taraflarına baktığımızda bakın bu bölgedeki sıkışma 2022 yılında meydana gelen bu depremin de
06:57hepimizin yandığı galiba 5 Kasım tarihinde meydana gelen depremin olduğu bölgeydi.
07:03Ondan dolayı karadaki bölgelerin de ne kadar yoğun olduğunu sismik birikimlerin yoğun olduğunu görmekteyiz.
07:10Bunların hepsi sadece deniz ve karalar değil bir de İzmir ve çevresinde yani Aydın ve Manisa olarak baktığımızda bakın bu bölge Akisar bölgesi Manisa Şehzadeler bölgesi.
07:212019-2020-2021 yıllarında hep böyle Manisa ve çevresinde birçok depremden dolayı 5 büyüklüğünde, 4.5 büyüklüğünde, 5.9 büyüklüğünde depremlerin meydana geldiğini
07:33ve bundan dolayı biz İzmir ve çevresinde hissettiğini görmekteyiz.