İstanbul Üniversitesi - Cerrahpaşa Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Öztürk, Ege'deki deprem fırtınasına ilişkin değerlendirme yaptı. Bölgede 7 üzerinde büyük bir depremin beklenmediğini belirten Öztürk, "Aşağıdan magma geliyor, kabuğu kırıyor muhtemelen. Magmatik bir hareket. Henüz volkan yapmadı. Yüzeye çıkmıyor. Geçmişte olduğu için bir volkanik patlama olabilir ancak şu anda olma şartları yok" dedi.
https://haberglobal.com.tr/gundem/egede-deprem-firtinasi-ne-anlama-geliyor-volkanik-patlama-olabilir-ancak-418173
https://haberglobal.com.tr/gundem/egede-deprem-firtinasi-ne-anlama-geliyor-volkanik-patlama-olabilir-ancak-418173
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Evet Ege Denizi'nde sismik hareketlilik sürüyor. Bölgede 48 saatte 400'den fazla deprem meydana geldi.
00:07Haberde de aktardık. Depremlerin merkezi Santorini ve Amargos Adaları ve çevresi Yunanistan alarm durumuna geçti.
00:13Tüm etkinlikler iptal edildi. Bölgede eğitimi ara verildi.
00:16Şimdi bu deprem fırtınasının ne anlama geldiğini, Türkiye'yi etkiler mi etkilemez mi?
00:21Bütün bu başlıkları konuşacağız.
00:23İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Öğretim Yazısı Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Öztürk bizimle birlikte.
00:29Hocam hoş geldiniz.
00:30Hoş bulduk. Teşekkür ederim.
00:31Şimdi büyük bir hareketlilik var. Alışılagelmişin dışında bir durum yaşanıyor.
00:35Şimdi bir haritamız var. Onu ekrana getirelim.
00:37Bir deprem fırtınası diyoruz buna.
00:39Ne diyorsunuz? Siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
00:41Bölgenin de geçmişine baktığımız zaman ki Santorini volkanik bir ada değil mi?
00:45Doğru.
00:46Daha önce bir volkanik bir patlama da yaşandığı için farklı da bir korku var. Nasıl yorumlamak lazım?
00:51Bir volkan patlamamız eksikti.
00:52Tabii. Hem de değil mi?
00:53Bir de o bütün olayların içine...
00:55Umarım olmaz.
00:56Umarım olmaz ama olabilir de.
00:58Tabii ki.
00:59Şimdi biraz onu konuşalım.
01:00Tabii.
01:01Şimdi bu Ege'de bir sonraki haritamızda daha ayrıntısını göreceğiz ama burada büyük bir yiğitim zonu var.
01:06Burası Girit Adası. Buraya Girit Yiğit'in kuşağı diyoruz.
01:09Burası Ege Denizi'nin altına doğru dalıyor.
01:13Fakat Ege Denizi, burası dünyada en hızla gerilen alanlardan başında geliyor. Çok hızlı geriliyor.
01:20Yani burada kabuk normalde 45-50 kilometre, 70'e kadar çıkan 35-40-45-50 kilometre olan kısa kabuk.
01:30Kırılgan kabuk. Burada 25-24 kilometre, 22 kilometre, 20 kilometre.
01:35Böyle bir büyük bir fark var.
01:36İyice incelmiş. Kabuk gerilince kabuk iyice çekile çekile, çekile çekile incelmiş.
01:42O istediğiniz haritayı bir ekrana getirin.
01:44Böyle bir yerdeyiz. Böyle bir yerdeyiz.
01:46Şimdi o haritada bu daha iyi gözükecek.
01:49Şimdi bakın bu maviler büyük deprem üreten, büyük Ege'nin altına doğru dalan Akdeniz plakası.
01:57Bu dünyanın en yaşlı okyanus kabuğu, 250 milyon yıllık büyük bir kabuk.
02:01Bitecek bu da. Yani Afrika gelecek, en sonunda gelecek buraya yaslanacak.
02:05Ne oluyor? Burası dalıyor, burası geriliyor.
02:08Komple şu okları görüyor musunuz? Gerilme. Geriliyor.
02:12Burası da gerilmenin en fazla olduğu yer. Amargos Havzası'nı görüyorsunuz burada.
02:18Amargos Adası. Şunlar da depremler.
02:21Şu 1957'de olan deprem. Yedilik bir deprem olmuş orada.
02:257-2, 7-3 büyüklüğünde bir deprem.
02:27Yani burası, şurası da Santorini.
02:30Bakın adamımız da burada. Patlamış büyük bir volkanın içi çöküntülü bir yer.
02:35Güzel bir ada.
02:36Ve burası volkanik yay diye bir yay kuşağı.
02:40Bu 2002'de çıkan, çok yeni bir makaleden aldım bu şekli.
02:45Böyle bir yerdeyiz.
02:47Şimdi burada bu volkanik kuşakta evet, volkanik yaylar var.
02:51Çok genç, aktif. Son 10 bin yılda defalarca patlamış. İklimi değiştirmiş.
02:56Türklerin hatta göçünün sebebi olduğu iddia edilen bunlar yanardağlar.
03:00Yani Asya'dan çıkıp Türklerin göçünde bu iklim krizi büyük bir rol oynuyor.
03:05Bunlar var altında. Bunlar da sayesinde...
03:07Yani çok geniş bir coğrafyayı etkileyebilir buradaki büyük bir...
03:10Patlama. Tabii. 3 patlama var.
03:12536'da, milattan sonra 536'da 3 büyük patlama.
03:16Bu, İzlanda ve Krakatoa. 3 büyük volkan patlıyor.
03:20Şimdi böyle bir yerde bolca deprem görüyoruz.
03:24En büyüğü 4,8.
03:264 küsür, 4... Böyle bir fırtınalar var.
03:28Biz bu fırtınaları daha önce de gördük.
03:30Biz bu fırtınayı Ege'de gördük.
03:34Midilli Bölgesi'nde gördük.
03:36Kırkıağaç Bölgesi'nde gördük.
03:38Ve sustular.
03:40Şimdi bunun için şöyle bir yorum yapabiliriz.
03:42Aynısı olur mu olmaz mı? Değil mi? Böyle bir endişe var şurada.
03:45Tabii, tabii.
03:46Sağ mı yoksa daha büyük bir deprem olabilir mi?
03:48Şimdi burası geriliyor.
03:49Alttan da magma gerildiği için
03:51Alttan da magma bu alanlara doğru yerleşiyor.
03:54Şurası gerilmenin, incelmenin, kabuktaki gerilip incelmenin ekseni burası.
04:00En ince olduğu yere görüyoruz.
04:02En ince olduğu yer burası.
04:0420-22 kilometre kalınlıkta bir kabuk.
04:06Yani oradan sonra zaten kabuk yok.
04:09Kırılmıyor ondan sonra.
04:11Kırılgan bir malzememiz elimizde kalmıyor.
04:14Buranın altında.
04:16Şimdi böyle bir yerde bu kadar sık bir depremler.
04:19Sizin haritanızda biraz daha bu faya yakın giden,
04:24Amargos hafızası fayına yakın dönen, kuzey doğu güney batı gidişli depremler vardı.
04:29Ama burada, bunu biz USGS'den aldık.
04:33USGS'in, Geological Survey'in şeyleri, deprem noktaları bunlar.
04:38Hemen hemen bizim AFAD datalarıyla da uyuyor.
04:42Burada büyük bir deprem bekler misiniz?
04:44Şimdi, hayır beklemiyoruz. Niye?
04:46Çünkü burası 7 nokta, küsur kırıldı. 7.3 bu kırıldı 1957'de.
04:50Burası böyle büyük bir depremi üretecek normal bir fay yok.
04:54Bir defa yeni büyük bir deprem beklemiyoruz.
04:57Peki Bekdörtler'de mi gider? En fazla kaça kadar?
04:59Buralarda gider. Muhtemelen de bu ya susarak,
05:02ve ertesi gün, birkaç gün sonra bu iş giderek susacak.
05:06Şimdi bu büyük olasılıkla aşağıdan magma geliyor,
05:09magma cepleri, kabuğa giriyor, üstte kırıyor.
05:11Bir daha geliyor, alttan gelen magmanın yerleşimiyle ilgili kabukta kırılıyor.
05:15Volkanik bir hareketlilik.
05:17Hatta magmatik bir etkilik. Yüzeye çıkarsa volkanik diyoruz buna.
05:20Daha henüz volkan yapmadı. Yüzeye çıkmıyor.
05:23Aşağıda kalıyor, geliyor ergi, kabuk.
05:27Bu ergi itlerin oluşturduğu büyük bir olasılıkla bir sismik aktiviteyi gösteriyoruz.
05:32Bu aktiviteler büyük volkan patlamaları önce oluyor.
05:35Yani Krakatoa'nın bir belgeseli var muhteşem Pasifik'te.
05:39Onun öncesi böyle çok sismik olarak çok aktif, sürekli sallanıyor zıngır zıngır.
05:45Ve arkasından o miner ölüyor, Krakatoa'da. Büyük tsunamiyle o.
05:49Şimdi burada da bu yapabilir bunu, patlayabilir.
05:53Büyük deprem beklemiyorsunuz ama bir volkanik patlama meydana gelebilir belki.
05:57Belki. Geçmişte olduğu için o da olabilir.
06:00Ama olma şartı, olma koşulları yok.
06:03Onun için bölgenin şişmesi, kabarması, sıcak suların, suyun kimyasının,
06:09bileşiminin, debisinin, gazların çıkışlarının değişmesi lazım.
06:14Yani orada öyle bir volkan patlamadan önce çok şey olur.
06:18Ama çok şeyin yine hala direkt bir patlamaya işaret edeceğini söyleyemeyiz.
06:24Burası izleniyor.
06:26Yani burası bizde de bir dönem erciyazlığını real time monitoring dediğimiz,
06:33gerçek zamanlı izliyoruz.
06:35Yani o an gazı durumu ne, o an suyun sıcaklığı ne kadar değişiyor falan izliyoruz.
06:41Burası da izleniyor muhtemelen. Yunanlılar mutlaka izliyorlar.
06:45Hemen acil toplantılar yaptı, hemen önlemler oldu.
06:47Yaptılar, evet önlemler dediler.
06:49Afak'tan da bu arada bazı açıklamalar geliyor.
06:51Hocam, Ege Denizi'nde de böyle bir deprem ya da volkanik bir patlama olursa dediğiniz gibi,
06:57biz Türkiye tarafından da Ege Denizi kıyılarında da bu nasıl hissedilebilir acaba?
07:01Şöyle, bu daha önce patlamış, bunun külleri bize gelmiş.
07:05Bir tsunami etkisi yaratır mı?
07:07Yaratabilir. Onun patlama, büyük patlama olursa, krakato gibi.
07:12Krakato da su altında büyük bir patlama yaptı, muhteşem dalga yaptı.
07:16Ama büyük, büyük tsunami yapacak bu kırılma.
07:20Büyük fayımız bu. Burası kırıldığı zaman hem Akdeniz'i hem Ege'yi,
07:26Akdeniz'e kadar çünkü, yakın çünkü.
07:28Gümbür gümbür, gümbür gümbür tabii. Tarihinde olmuş.
07:31Burası kırılmış, milat başlarında ve İskenderiye'deki çok büyük dalgalar,
07:40oradaki faroz şeyini, fenerini, İskenderiye Kütüphanesi'ni falan filan,
07:47hatta şehri, çok yedi yerini su altına almış bir tsunami üreten büyük merkez bu.
07:53Bütün işin zaten, bütün filmin altında bu var.