Ne var ne yok
  • 3 gün önce

Category

🗞
Haberler
Döküm
00:00Efendim merhabalar ne var ne yok hoşgeldiniz 6 Şubat'ın yıl dönümünde 6 Şubat'tayız ve Prof. Dr. Şener Üşümezsoy ile birlikte özel bir yayın gerçekleştireceğiz.
00:10Hem Santorini adasında yaşananları konuşacağız hem de tabi Türkiye'de deprem beklenen yerleri konuşacağız.
00:16Biz Şener Hoca ile birlikte çok kıymetli programlar yaptık yıllardan beri de muhabirlik yıllarımdan bu yana kendisiyle defalarca röportaj yaptım.
00:25Şener Hoca ile aramızda özel bir hukuk var zira onun söylediklerinin ben defalarca gerçekleştiğini gördüğüm için Şener Hoca ile bu yayınları yapmayı tercih ediyorum.
00:34Hocam hoşgeldiniz.
00:35Hoşbulduk.
00:36Buyurun hocam hemen direkt görelim.
00:37Evet hemen başlayalım.
00:38Çok teşekkür ederim o yorumun için ama bu yorum objektif bir yorum olduğu için de sen elinde kamerayla gelip de modada haritalarımız uçup da aşağılara girip harita topladığımız günler.
00:49Evet hocam.
00:50Şimdi hemen konuya girelim.
00:52Girelim hocam.
00:53Çubuk var istiyorsanız onu da alalım.
00:54Çubuğu da alalım.
00:55Biraz sesi kısabiliriz arkadaşlar.
00:57Bilen bilmeyen, konuyu duyan duymayan bir ortaokul genel jeoloji dersi de değil bir lise öğretmeninin, coğrafya öğretmeninin bilgisiz düzeyinde birdenbire volkan var Santorini.
01:10O zaman o Santorini volkanı patlar bundan üç bin beş yüzey evvel batmış.
01:17Migen uygarlığı, bu da artık en şeyden kalma, National Geography'den.
01:20Migen uygarlığı böyle batmıştı gibi bir kafaya gider ve bir batarsa bir de diyor hatta Celal da uçarız diyor.
01:29Ya burada acaba burada volkan birikebiliyor mu?
01:32Bu olay buradaki depremler volkan depremleri mi?
01:35Veyahut da örnek verdikleri Endonezya'daki volkanı oluşturan, volkan oluşturma potansiyeliyle buradaki aynı mı?
01:44Endonezya'da söyleyeyim, yılda elli santim okyanus kabuğu dalıyor ve ona göre volkan oluşturuyor.
01:51Buradaysa artık bir iki santime de inmiş durumda, durmuş durumda.
01:54Şimdi gelelim, peki bize ne öğretti bu?
01:58Bütün İzmir, Bodrum hatta kıyılar korkmakta Edremit'ten.
02:03Eyvah büyük deprem olacak, kıyılar batacak.
02:06Bir de diyor Tursunami kıyılara çıkmayın, Tursunamiler var gibi.
02:11Daha sonra anlatacağım ama şimdi özel girelim şeye.
02:15Buyurun hocam evet.
02:16Santorini ve Anafi ve Amargos, üç ada.
02:21Bu üç ada Ege'deki Siklat dediğimiz Ege kabuğunun çok derin kesimden çıkan,
02:28Bostra vermiş bugünkü turistik adalar olan Mikanos, hemen onun da Naxos, Paros, Andros, Evia gibi adaların olduğu kesim.
02:42Aslında Ege denizinin en derin kesimindeki, 15 km derindeki kayalar.
02:47Fakat Ege çok fazla gerildiği için şöyle koyalım.
02:50Hocam buyurun böyle bakabilirsiniz bu tarafa.
02:52Ama ona göstereyim böyle duruyor Ege kabuğu.
02:56Ama iki misli genişleyince bak şuradan çıkıyor alttaki kayalar yumruk yumruk yukarı dağ gibi çıkıyor.
03:03Ama bu böyle çıkınca tamamen daralıyor.
03:06Daralın genişliyor pardon, genişleyince kabuk çok inceliyor.
03:11İncelince burada Akdeniz'in kabuğundan volkanda oluşacak magma geliyor.
03:17Ve volkanizma ve depremle oluşuyor.
03:19Şimdi bakalım şurada gördüğümüz kesimler.
03:22Şurada bakın büyütelim.
03:25Şu bizim Samos, Ikara.
03:29Burası Mikanos.
03:31Burası Naxos, Paros tam merkezi.
03:34Bakın buradan buraya dikkat ederseniz bu sefer kuzey batıya doğru döndü.
03:38Şurası Tinos, Andros, Evia.
03:42Eğribos Osmanlı zamanında ismi.
03:45Burada Türkiye'den gelen adalar güney batıya doğru giderken
03:51bakın şurada Kuşadası.
03:54Hemen onun yanında devam edersek nedir bu adanın?
03:58Samos, Sisam daha sonra Ikara.
04:00Bakın böyle bir gidişi var.
04:02Buradaki ise Yunanistan'dan geliyor.
04:04Bakın böyle bir tam tersi güney batıya doğru gidişi var.
04:07Bunun sebebi ama tam buradakilerde Mikanos, Andros.
04:12Mikanos ve Andros nereden çıktı?
04:16Burası da Antipaxos, Naxos ve Ios.
04:22Hepsini biliyorsunuz.
04:23Tabi tabi.
04:24Şimdi burası yıllarca buradaki kayaları nasıl oluştuğunu hem teorik hem pratik deneyeceğim bir şey.
04:29Buradaki şu çizgi Anadolu saatin tersi yönde şöyle koyalım.
04:33Bakın Anadolu böyle döndüğü için saat 9'dan 6'ya doğru dönüyor saate göre.
04:40Ama Yunanistan saat yönde dönüyor.
04:439'dan bu sefer 3'e doğru, 12'ye doğru dönüyor.
04:47Bu durumda bahsettiğimiz bu dönmeyen bölgenin batısındaki kalan şu kesim bütünlü alt kabuk.
04:56Bakın şu adalar.
04:57Buna dediğimiz kesim Ege kabuğunun en alttaki kesim.
05:02Niye bu kadar detaylı anlatıyorum?
05:04Bunun batısında doğusunda kalan kesim ise şurası.
05:08Büyük bir çukur var burada.
05:10Bu çukurluk işte Santorini, Amargos ve Anafi.
05:23Bakın şu Anafi, Santorini, Amargos.
05:26Burada küçük küçük bir sürü deprem oldu yüzlerce.
05:31Millet eyvah Santorini püskürecek diyor.
05:33Ama öbür taraftan da ya deprem olur ama lafı hemen hocam derdi,
05:39kediyi daha hemen çuvaldan çıkarmayalım diye.
05:42Fakat sürekli anlatacağımız için baştan söylüyorum.
05:45Buradaki volkan o kadar uzun bir sürede oluşan bir volkan ki
05:51ve bundan 3600 sene çok büyük kütlevi bir volkan püskürmesi var.
05:56O kadar bir magmanın oluşması çok daha zaman istiyor.
06:00Ben magma oluşumu dersinde anlatıyordum.
06:02Şimdi bu volkanın oluştuğu yerden daha sonra göstereceğim.
06:07Bakın şöyle giden yaklaşık 200 kilometre yakın 150 kilometrelik bir fayzonu var.
06:12Tekrar söylüyorum Santorini.
06:16Hemen bunun yanında Anahidros ve burası da şuradaki Amargos.
06:22Burada da bunun hemen güneyinde Anafi.
06:25Buradaki çukurda bu beşlik depremler filan hikaye.
06:291956'da 7.7 ve 7.2'lik deprem iki tane deprem oldu.
06:38İnanılmaz büyük felaket.
06:41Fakat burası gördüğünüz gibi şuradaki Ege kabuğunun Girit'le en incelmiş,
06:46şurası Girit, burası Adalar'ın çekirdeği, bizim Menderes Masifi gibi çekirdeği.
06:51Bunun arasında incelmiş kesim var.
06:54O incelmiş kesim sürekli gerilerek şurada Güneybatı'ya doğru incelerek aşağıya doğru çekiyor.
07:01Uçurum gibi aşağıya çöküyor.
07:03Bizanlı'da bizim Adalar'da böyleydi.
07:05Ama Adalar'daki rejim değişince artık orada yanaltımlı fay oldu.
07:09Bir daha adafa hiç alışmıyorlar.
07:11Ama buradaki aktif olarak halen devam ediyor.
07:13Çünkü Ege kabuğu daha sonra göstereceğim.
07:17Neredeyse ilk uzunluğu iki misli büyüdü.
07:20İki misli büyüyünce şu elimi alalım, şöyle alalım, iki elim burada Ege kabuğu.
07:24Bakın çektik, çektik.
07:26Bu el yukarı çıktı ve burada alttan yukarı çıktı.
07:29Ve burası da çukur oldu, şurası.
07:31Girit'le bu Adalar arasındaki alan çukur.
07:34Peki şimdi gelelim özel.
07:36İşte buradaki ince gerilmiş yer sürekli deprem yapıyor.
07:391956 yılında burada 7.7 ve 7.2'lik iki deprem.
07:47Aynı bizim 6 Kasım depremleri gibi olan iki deprem.
07:51Fakat bu anlamda bu kadar büyük bir enerjiyi boşaltınca artık burada oluşacak deprem,
07:58bu depremlerden geri kalan kırılmamış, kırılmış ama yeterli kırılmamış kesimlerde olan depremler.
08:07Yani burada 80-100 kilometre, 10 kilometre aşağıya doğru çöktüğü zaman oluşan bir deprem.
08:13Ortaya karşımıza çıkan 7.7'lik deprem.
08:16Ama bunun gerisinde 3 metrelik düşmüş olan paylar var.
08:21Onlar 1956'tan kalma stresle devam ediyorlar.
08:25Etrafı 10 metre çöktüğü halde bu 3 metre çökmüş olduğu için 7 metre daha aşağıya çökmek istiyor.
08:31Bu anlamda burada olan depremleri bunun devamı olarak 6'lık depremler olabilir.
08:36Belki daha fazla ama burada büyük, bunun bu depremin olmuş olduğu için burada rahatız.
08:42Peki buraya gelelim.
08:43Bir dakika.
08:44Bir gül atma.
08:45Hiç bir atma.
08:46Santorini ama bir dakika.
08:47Bir gül atmamız lazım hocam anlamaları lazım.
08:49İzmirliler bekliyor şu anda.
08:51Tamam İzmirlilere söyleyeceğiz ama Şener Üşümesoy diyor ki Santorini'de 6 büyüklüğünde depremler olabilir ama 7 olamaz şu anda diyor.
09:00Aynı şekilde.
09:01Ve şunu söyleyelim Santorini'de şu anda bugün Yunan hükümeti olağanüstü hal ilan etti.
09:06İşte bence de devam edeyim şuraya.
09:08İzmirli'ye ne olacak? Buyur hocam.
09:09Ben optimist gözüken bir adamım ama o kadar çok detaylı burayı çalışmış ve biliyorum ki burada magma hiç bilmeyen arkadaşlar büyük magma patlar diyor.
09:19Yunanistan'ın magmatizma uzmanı diyor ki burada yeniden bu kadar bir magma oluşabilmesi için zaman geçmedi.
09:26Böyle bir magma oluşmaz.
09:28İkincisi burada bu kadar büyük deprem olduktan sonra aynı bahsettiğimiz 7.8'lik 7.8'lik deprem 500 yıl önce olmuş depremde.
09:37Burada da bu kadar bir zaman gerekmese bile zaman gerekiyor.
09:41Peki devam edelim.
09:42Bakın şuraya bakın.
09:44Fokus olun şuraya.
09:45Tamam.
09:46Fokusle beraber.
09:47Şu gördüğümüz 1956 yılında Santorini, Anafi, Amargos'taki fayımız kırılan.
09:57Fakat hemen şuraya bakın.
09:59Burası neresi?
10:00Lütfen odaklanın baktığınız şeye.
10:03Burası Gökova körfezi.
10:05Muğla Gökova evet.
10:06Ve 2017'de burası kırıldı.
10:091957'de Kos kırılmıştı.
10:12Yani bakın aynı kuşakta aynı doğrultuda iki tane fay geliyor.
10:17Yani bunlar eğer birbirlerini, biz taşıyorduk Bodrum depremi bundan evvel.
10:23Ben Yunanistan'dayım oradan bir şey yaptım.
10:26Mesaj doldurdum, film doldurdum ve gönderdim.
10:32Bodrum'u terk etmeyin.
10:33Risk vardı ama tarif ettiğim gibi, söylediğim gibi deprem oldu.
10:37O yüzden rahat olun.
10:38Bakın bu fay 1933'te Ula'da kırıldı.
10:42KC'ye değiştirin arkadaşlar.
10:441957'de burası Kos kırıldı.
10:48Bodrum'da da 2017'de kırılmıştı.
10:52Burası 1956'da kırılmıştı.
10:54Ve şu hattı gördüğümüz gibi, yani bu şuradaki metropolik çekirdeğin güneyi.
11:00Burada da Anadolu'daki metropolik çekirdeğin güneyi.
11:03Hem Enderes'in güneyi.
11:04Peki devam edelim.
11:05Niye bunu anlatıyorum?
11:07Birazdan vurgulayacağım.
11:08Şurası neresi?
11:10Samos.
11:11Yani Sisam.
11:12Kuşadası Körfezi.
11:132020'de 6.8'lik depremde kırıldı.
11:17Bunun devamı Ikara.
11:19Şurası Ikara.
11:20Burada kırılmadı, burada stres var.
11:23Devam edelim yukarıya.
11:24Devam edelim yukarıya.
11:25Bakın şurası, Midilli'nin güneyi.
11:292017'de 6.3'lik depremde kırıldı.
11:32Burası Edemüt Körfezi.
11:34Şimdi burada riskler var.
11:361944'de 6.8'lik depremde kırıldı.
11:40Yani şu Anadolu'nun saatin tersi önünde böyle dönerek, böyle dönerek hareketi nedeniyle.
11:46Şöyle göstereyim o zaman size de.
11:48Bakın burada Anadolu.
11:49Bu tarafa doğru dönerken, parmaklar böyle kapalı iken.
11:52Yavaş açılıyor, açılıyor, açılıyor.
11:54Ki neredeyse bu da Anadolu izasındaki bir yer.
11:57Yani şu eksen dışında, bu eksenin bu tarafı Anadolu coğrafyasına ait.
12:04Bu tarafı Yunanistan'a ait.
12:06Ve burada gördüğümüz şu depremler, Ege kıyılarının depremleri nereye gidiyor dersek.
12:11Bu noktada, bu sayede hemen burnumuzun dibinde olan ama uzak Yunanistan sanılan Santorini,
12:18Amargos, Fayatlı, Bodrum'daki Fay'ın ikiz kardeşi.
12:23Ama ikiz de kırıldığı için, o yüzden Bodrumlular rahat olabilir.
12:28Evet, Bodrumlulara müjde diyorsunuz.
12:30Bilimsel olarak da Bodrum'da şu anda henüz o kadar stres bitmedi.
12:35O yüzden rahat olabilir diyorsunuz.
12:37Bu kadar kırılmasaydı bu, burada korkardık bu depremlerden.
12:41Ama artık kırılmış, orada çok küçük yırtılmamış bir bölümü kalmış olan,
12:46yırtılsa da böyle büyük deprem yapmaz.
12:49Aynı şurada, mesela burada Bababurnu ve Edremit Köyfezi'nde,
12:55iç tarafı kırıldı ama Yunanistan'ın şeye doğru giden, denize doğru giden kesim,
13:02Sikiros diye bir adada 7.1'lik depremde kırılmıştı.
13:06Orada bir risk var.
13:08Ama üçüncüsü de Samos'un devamında genel kesim var.
13:12O zaman bu haliyle baktığımız zaman,
13:14bu deprem belki de bize kıyılarımızdaki iki ara dışında birçok stresin boşaldığını gösteriyoruz.
13:23İzmir'e gelince özel olarak anlatacağım.
13:25İzmir'de de söylenen hikaye değil.
13:27Geçelim.
13:28Hemen bir soru sorayım.
13:29Yanardağ patlayacak mı?
13:31Yanardağ, gene bu kadar konuşmam lazım.
13:33Ayakta dil Yanardağ patlamayacak ama niye kapatlamayacağını önce anlatayım.
13:36Burada dizilmiş durumda.
13:37İki numara gelsin.
13:38Hocanın sonraki görseli.
13:41Bizi izleyenler bilir ki biz Şener Hoca'yla atışırız.
13:43Şener Hoca bir an evvel anlatmak ister çünkü.
13:46Ben de o yüzden susuyorum.
13:47Bir şey yapmıyorum.
13:48Bakın burası Yunanistan karası.
13:51Daha beden gözüküyor.
13:52Burası, buraya gittim ben.
13:54Burası Evia adası.
13:58Fotoğraflarını gösterdin evet.
13:59Evet, Evia adası bu.
14:01Şunun içinde Volos diye bir koyu var.
14:06Volos'tan sonra ilerlesek Selanik'e gidiyor.
14:09Şurada Mamamia adaları, Scyatos, Skopeles.
14:13Bu Abba'nın filmi çekildiği yerler.
14:16Bakın böyle Yunanistan bu şekilde döndüğü için
14:19şöyle doğu batı duruyor ki Yunanistan.
14:21Ondan sonra böyle dönüyor saatin yönünde.
14:24Mesela saat 3'ten 6'ya doğru dönüyor.
14:28Ve önündeki bakın şu çukurlar açılıyor.
14:31Bu mavilikler çok derin çukurlar.
14:35Aynı burada Samos adası ve İkar'a dönüyor.
14:39İkar ufacık bir ada ama önündeki derin çukuru görüyor musunuz?
14:42Binlerce metreye gidiyor.
14:444000-5000 metrelik çukur açılıyor.
14:464000 metrelik çukur demek 4000 metrelik,
14:4910'ar metrelik o zaman 400 tane büyük deprem.
14:5310'ar metrelik olursa 7'lik deprem.
14:56Böyle depremde şöyle duruyor.
14:58Bu aşağıya çöküyor, bu yükseliyor.
15:00Bozdağlar yükseliyor.
15:01Onun önündeki Gediz vadisi çöküyor.
15:04Aydın dağlar yükseliyor.
15:06Öndeki Mendeles vadisi çöküyor.
15:08Ve bu sürekli depremler yapıyor ama çökme ve yükselme simetrik olmuyor.
15:14Blok gibi çıkmıyor.
15:15Üçgen çıkıyor.
15:16Dağlar da o yüzden üçgen.
15:18Dolayısıyla kenarlarındaki 1 metrelik hareketle çökerken
15:22ortadaki 5 metre hareketle çöküyor.
15:24Dolayısıyla bu kenar ortasındaki enerji bittiği halde
15:27kenarlarda bir sürü depremler dağılıyor.
15:29Şimdi bakalım.
15:30Buraya gelin.
15:31Şuraya fokus ol o zaman.
15:32Gördüğünüz gibi bakın.
15:33Naxos, Paros.
15:35Bu da Mykonos.
15:36Tam ortada.
15:37Dönmeyen Null Rotational.
15:39Burası Anti-Clockwise.
15:42Saatin tersi önünde dönen Anadolu.
15:44Burası Clockwise.
15:46Yunanistan'ın adaları.
15:48Null Rotational dönmeyen Naxos, Paros.
15:51Ve burada gördüğümüz Mykonos.
15:55Bunlar çok güzel kayalar.
15:56Niye?
15:57Çünkü yerin en altından 15 kilometre derinden çıkmış olduğu için
16:00cilalanmış gibi dümdüz kayalar.
16:03O yüzden herkes gidip bu adalarda tatil yapıyor.
16:06Volkanik kayalar batar insana.
16:10Ama bunlar dümdüz olduğu için deniz içinde de kayalar da dümdüz.
16:14Ve kaymak gibi kayarak yükseliyor.
16:17Çünkü kabuk böyle sıkışıyor 15 kilometreden.
16:19Böyle çeke çeke çeke yükseliyor.
16:21Burası yüze olduğu gibi cilalanmış olarak yükseliyor.
16:24Birazdan Santorini patlayacak mı?
16:26Onu anlatacak hocam.
16:27Buraya geldiğimiz zaman bakın şurada gördüğümüz
16:29şu volkana dikkat edelim.
16:31Bakın Santorini burada.
16:33Ama buna karşılık Fai buraya geliyor.
16:35Biri Santorini.
16:37Ve şuradaki ada arasındaki çukuru gösteriyor.
16:43Daha sonra Amargos'a doğru gidiyor.
16:45Ve buradan sonra buradan yine uzayan bir kesim var.
16:51Bakın Bodrum'da burası.
16:52Şuradaki alan Bodrum Kos.
16:54Burası şurada gördüğümüz Sisam.
16:58Öyle de şükür.
16:59Ikara.
17:00Burası gördüğümüz gene Karavurun ile Midilli arasındaki çukur alan.
17:07Burası da bir kesim.
17:08Ve burada gördüğümüz gibi bütün Ege bölgesi kuzey güney yönlü gerilerek kırılıyor.
17:14Ama arkadaşlar burada Kuzey Andolu Fai'nin kolları gibi
17:18kollar getirerek İzmir içine geçiriyorlar.
17:20Bir tane de verisi yok.
17:22Ama oradan yan altınlı Fai olacak.
17:24Büyük depo olacak diyorlar.
17:25Ölse bakın bu normal Fai ile kırılıyor.
17:271956.
17:29Bodrum içine yan altınlı Fai koydukları halde normal Fai ile kırıldı.
17:33Somos normal Fai ile kırıldı.
17:36Ve Midilli normal Fai ile kırılmıştı.
17:39Ve bu durumda gördüğümüz zaman buradaki diğer adalar da ters yönde dönerek
17:45bir yapı oluşur.
17:46Devam edelim.
17:47Bir sonraki gelsin hocamızın istediği.
17:50Yani İzmir'de deprem olacak mı?
17:52Santorini ne olacak?
17:53Gemli'yi soracağım hocaya.
17:55Daha çok soracağımız var.
17:56Evet.
17:57Şimdi bakın buradan tekrardan görelim.
17:58İstanbul'u soracağız tabii.
17:59Bu adaları gördünüz.
18:01Bakın bu Yunanistan'da girte giden çukurluk.
18:03Burası bakın tek her yerde şu şeyi görüyoruz.
18:06Adalar böyle geliyor bitiyor.
18:08Bakın burada derin bir çukur var.
18:12Anafi şurada küçük bir ada.
18:14Ama onun yanında Palia diye bir düzlük var.
18:17İkisi arasında bu çukuru görmekteyiz.
18:19Bu çukur buradaki büyük depremleri oluşturmakta.
18:22Şu Naxos, Paros burada gördüğünüz adalar bunlar aynı bizim Menderes Dağları gibi
18:28yer kabuğunun 15 kilometreden yukarı çıkmış kayalar.
18:31Şimdi böyle bir olayı bizim jeolog arkadaşlar düşünemiyorlar.
18:34Bizim bütün eğitimimiz yer kabuğundaki gerilmeyle olan yapıları incelemekti.
18:40Menderes Dağları zaman herkes oraya epizon, metazon,
18:45üst kabuk, alt kabuk, orta zon derken aynı kaya ezilerek bir tarafta Grais,
18:51daha sonra Milonit, Şist gibi ayrılarak incelik Filonite gidiyor.
18:56Deyimleri anlamıyoruz ama incelik hale geliyor.
18:59Şimdi burada gördüğümüz bu hikaye, şurada şu ada Amargos, şu Santorini.
19:09Bu da onun yanındaki bakın iki tane de bu depremin yerini gösteriyor.
19:12Hemen geçelim o zaman.
19:131925'te de yanardağ patlamış Santorini'de.
19:15Küçük bir sürü yanardağ patlar ama onlar şey değil.
19:23Burada ne yaptık böyle?
19:25Neyse geçelim bu.
19:26Tamam bir sonraki gelsin.
19:28Beğenmeyesin geri dönür istersen de.
19:30Geri gel geri gel.
19:33Bakın şurada şöyle Santorini burası çok büyüttüğüm için yapıyor.
19:38Bakın Santorini ortası böyle bir çıkmış bir dağ gibiydi kaldera gibi.
19:42Ama bölge genişlediği için çökerek açılmış ve çökmüş.
19:46Ondan sonra bunun yanında bakın Anafi adası.
19:51Ondan sonra bunun Plani sırtı.
19:53Burada bir fay var.
19:55Burada bu giden bu fay kuşağı bütünüyle bizim 7.2 ve 7.7'lik 2 deprem yapan kuşak
20:06bizim çok da uzakta değil Bodrum'a hemen uzattığı zaman Bodrum'a doğru gidiyor.
20:10Hocam vakit ilerliyor saat 12 oldu daha hızlı gidelim mi?
20:13Daha hızlı gidemeyiz.
20:14Burayı anlatıyoruz.
20:15Bir sonraki gelsin istersen.
20:16Tamam.
20:17Bir sonraki gelsin.
20:18Bir resmi görelim tam görelim.
20:19Bir yeri 80 tane resim görmek yerine bir yere 80 gözle bakalım.
20:23Tamam.
20:24Şimdi burada bahsettiğimiz bu şu kuşaktaki deprem neden burada büyük deprem olmuş?
20:30Bir daha böyle büyük deprem olmaz.
20:33Bodrum'da rahat olabilirler.
20:35Kuşada size onu söylüyorum ama şurada gördüğümüz aynı yapıyı hepsi bunların
20:40gerilmeli faylarla yani çökme faylarıyla oluşmuş depremler.
20:44Hiçbiri yanıltımlı fay sistemi değil.
20:46Geçin bunda.
20:47Peki geçiyoruz.
20:51Evet gene bakıyoruz burada.
20:54Şimdi burada bir kuşak var.
20:58Anafi.
21:00Burası
21:02Satorinli.
21:04Burası Amargos.
21:06Şu kanalı görüyor musunuz?
21:07İşte bu kanalı açmak için sürekli bu depremde oluyor.
21:10Aynı Gökova gibi.
21:11Belki de bu bugün kara gibi o kadar yükselmemiş burada adalar.
21:15Hep suyun altında kalmış ama bunlar daha yükseldiği zaman daha çok depremde.
21:19Aynı Gökova Körfezi gibi Marmaris ile Datça ile Gökova Bodrum arasındaki çukur gibi gelecek.
21:26Peki Bodrumlular rahat bir nefes alabilir ama İzmir'de ne olacak?
21:29Hoca anlatacak şimdi.
21:31Gelsin sonraki devam.
21:32Haydi arkadaşlar.
21:33Biz de devam edelim.
21:34Evet madem aynı hikayeyi şimdi daha iyi gördünüz.
21:37Devam edelim.
21:38Gelsin sonraki.
21:40Yani burada nereden bu fayları biliyoruz diye bakınca.
21:43Bakın şurada iki tane çanak var.
21:45Biri buradaki fay.
21:46Biri buradaki fay.
21:47Bu fay boyunca tabaka aşağı doğru çöküyor.
21:51İçine selimentler dolduruyor.
21:52Aynı bizim ada fayı gibi.
21:55Böyle çökmüş içine selimentler dolmuş.
21:57Adada burada 1100 metrelik bir yükseltik var.
21:59Ama 4000 metrelik çöküntü var.
22:01Ama adadaki fayı gerilecek sistem bitmiş.
22:04Adadaki fay ölmüş.
22:06Onun yerine yan altımlı bir fay girmiş.
22:08Çınar Çukur'un güneyden.
22:09Ada fayı susmuş.
22:10Ama burada sürekli güneye doğru.
22:13Niye volkan ve niye bu geriliyor diye.
22:16Girit'teki Akdeniz kabuğu dalma giderek güneye doğru ilerliyor.
22:22Ve böyle ilerleyince kabuğu sürekli genişliyor.
22:24Bakın bu genişlemeyi görüyorsunuz.
22:26Burası şu nokta.
22:28Buradaydı.
22:29Bunu çekince buraya düştü.
22:31Buraya düştü.
22:32Buraya düştü.
22:33Ve bir taraftan da bu genişleyerek bu çukur açıldı.
22:36Peki hocam.
22:37Santorini'de mesela şimdi dört süzünden deprem olmuş.
22:39Dörtlük, beşlik var.
22:41Altılık da olabilir diyorsunuz.
22:42Bu daha ne kadar daha sürer?
22:43Ya bak Santorini'de şu fay kırılmış ya.
22:45Bak burada yaklaşık 10 kilometre atarak kırıldı ya.
22:49Burada şurada kırılmayan küçük bir fay var.
22:52O fayda stres var.
22:54Onun boşalması.
22:55Yani bunun çok geç kalmış bir açısı.
22:58Ne kadar büyük deprem yapar?
23:00Bu fay kırıldığı zaman bu deprem yapar.
23:02Diğerleri bu dağa çıkarken birinci tepeyi görüyorsun yamaç.
23:05Daha sonra ikinci bir iniyorsun ikinci bir yamaç.
23:08Üçüncü.
23:09İşte bu ikinci, üçüncü faylarda stres azalmış ölmüşler.
23:12Bu canlı olanı.
23:13Devam edelim.
23:14Sonraki gelsin haydi bakalım.
23:16Bakın burada Tayvan'da gelmiş.
23:17Burada kesitle bir dizi bu kesitleri iki fayda gösteren.
23:20İkisi bir kesitleri yapmış.
23:22Ve biz buradaki bu fay zorununun kesildiğini milim milim görüyoruz.
23:28Ama arkadaşlar bunu görmeden bunların çizgi olarak yan altımlı fay gidiyor.
23:32İzmir'den geliyor.
23:33Buraya kadar gidiyor.
23:34Bodrum'da yan altımlı fay çalışıyor diye.
23:38Hiç yan altımlı fay olmayan sadece gerilme olan fayları
23:41çizgisi olarak Celal'in kaçma tektoniği diye
23:45Kuzey Anadolu fayını bir tane kuzeyde gelip Ege'ye doğru
23:49Görfez'den giriyor.
23:52Neydi?
23:53Samoz Görfez değil.
23:54Neydi yukarıdaki Görfez?
23:55Saroz.
23:56Saroz'dan.
23:57İkincisi güneye Edremik'ten geliyor.
23:59Üçüncüsü İzmir'den geliyor.
24:01Böyle aşağıya doğru giden bir dizi bir tane de Kuzey Anadolu fayını
24:06Güney'e doğru sürdürüyorlar.
24:08Niye?
24:09Anadolu batıya doğru kaçarak bu depremde oluşuyor diye.
24:12Oysa hiç kaçma yok.
24:14Burada bütünle gerilme var.
24:16Bütün bunlar buradayken gerile gerile bir şey geldiği zaman
24:20bir taraf çöküyor ve bu kabuk genişliyor.
24:23Devam edelim.
24:24Hocanın Celal dediği Celal Şengör.
24:26Evet.
24:27Nerede?
24:28Kaçma tektoniği diye belirttiği bir olay var.
24:31Ege'de.
24:32O sistem çalışmıyor.
24:33Onu anlatacağım.
24:34Onu çözdüğümüz zaman İzmir'deki büyük deprem olacak denilen
24:37doğu batı, kuzey güney gidişi, yağ altınlığı sistemi olmadığını gösteriyorum.
24:41Buradaki bütün depremler bakın hepsi çökmeyle oluşmuş.
24:44Bunun adı Extensional Normal Faylar, çökme fayları.
24:48Yağ altınlar ise yan yana iki arabanın trenin gitmesi gibi giden hareketler.
24:52Oysa ki mesela 17 Avustus'ta karada oluşan fay boyunca
24:57fayın iki yanındakiler de aynı hizada duruyor.
25:00Aynı gittiğim zaman Antakya'da, Antakya'nın yanında Pazarcık ve Gölbaşı'nda
25:07hatta Ekinöz'de bütün fay evi kesmiş iki taraftan.
25:11Bir taraf buraya, bir taraf buraya gitmiş.
25:13Çökme yok.
25:14Ama burada 10 metre aşağı çökme var.
25:17Yani burada yağ altın faylar aynı hizamda giderek gidiyor.
25:21Ama Ege'deki bizim Marmara Denizi'ndeki Adana fayı böyle çökmeyle oluşmuş.
25:26Ama artık orada Kuzey Anadolu fayı girince çökme yaratmaz.
25:30Tam tersi yağ altınlar geliyorlar çünkü rejim değişti.
25:33Önce kuzey güney yönünü Ege'ye gerilirken Marmara Denizi.
25:37Artık şimdi kuzey batı, güney doğu sıkıştırılıyor.
25:41Sıkıştırılınca orada basin açılması mümkün değil.
25:43Devam edelim.
25:44Peki ona birazdan geleceğiz.
25:45Arkadaşlar üşüdük ya şu sıcağı açarsanız biraz.
25:47Evet.
25:48Hocam da kısa kollu.
25:49Yok ben üşümüyorum.
25:50Sen üşümezsin hocam da ben üşüyorum.
25:51Anadolu'ya başlayınca coşuyorum.
25:52Bakın şurada iki tane fay.
25:53Biri yukarıda Amargos.
25:55Biri ise Santorini Anafili fayı attı.
26:00İki fay aynı şanak içine yan yana giderken biri dilerine atlıyor.
26:04Ve bu sistem bahsettiğimiz gerilmenin 3. boyutta birbirine geçmesi gibi.
26:10Devam edelim.
26:11Devam arkadaşlar.
26:13Evet.
26:14Peki neden burada?
26:16Bakalım şimdi şuraya.
26:18Bakın şurası Rodos.
26:20Bizim körfezimiz neydi?
26:23Rodos'un hemen yanındaki Marmaris değil de öbür alçadaki Fethiye körfezi.
26:28Gökova burada kapanmış durumda.
26:30Böyle bir derinlik değil Gökova'da.
26:32Buradaki Rodos alttan yukarı doğru dalıyor.
26:36Hatta şimdi buradan dalıyor Akdeniz altına doğru.
26:39Buradaki üstteki bölüm genişliyor.
26:42O yüzden buradaki çok gerilmiş Amargos çukuru bu etkiyle oluşuyor.
26:48Bunun dışında Girit'in güneyin küzeyinde adalarla oluşan bir şey var.
26:53Ama bakın burası Yunanistan.
26:55Burası Anadolu.
26:56Ama bir dil gibi aradaki alan güneye doğru ilerliyor.
27:02Neredeyse Afrika'ya Libya'ya kadar çarpacak durumda.
27:06Bunun anlamı şu anda gerilerek burada rejim depremleri oluşuyor.
27:13Burada yanaltımlı deprem yok.
27:15Tamam bunu anladık hocam.
27:17Ama tam anlamadınız.
27:19Yani biraz bilimsel temsil anlatıyorsun ya.
27:21Vatandaşın da biraz daha...
27:23Şimdi burada bakın şuradaki depremler hepsi sıkıştırma depremleri.
27:27Yani Girit güneye doğru okyanus kabuğu üzerine ilerleyerek,
27:31kiremit gibi ilerleyerek buradaki depremleri yapıyor.
27:34Ama şuradaki alanda depremler balon gibi hepsi çökme depremleri.
27:39Bu bahsettiğimiz bu deformasyonla neden volkanı da anlatacağım.
27:44Volkan buradan itibaren dalmaya başlıyor.
27:47Buradan dalınca az miktarda bir kabuk var magma oluşturacak.
27:51O yüzden de 2500-3500 yılda bu kadar büyük magma yerine koyacak kadar magma birikmiş değil.
27:57Nasıl ki depremlerde o silesi biriktirmek için zaman gerekiyorsa.
28:00Geçelim bir sonrakine.
28:03Ege'de deprem olacak mı?
28:05Bakın burası ölü deniz fayı.
28:08Buradan yukarı çıkıyor.
28:10Ama Kaçma Teknoloji'nin Adana'dan da fayı geçecek dediği bu tarzda böyle gideceğini düşünüyor.
28:17Ama geldi Ege'ye birden bire güneye gidiyor.
28:20Eğer kaçsaydı bu böyle giderdi.
28:22Niye güneye doğru gidiyor? Afrika'ya kadar.
28:24Bakın kaçarken batıya doğru giden yılda 2 cm ise.
28:29Ama burada yılda 5 cm, 7 cm, 10 cm'lik bir hızla güneye gidiyor.
28:34Bu 10 cm'lik hızla bütün bu Ege'deki kayalar geriliyor.
28:38Gerilince alt kabuk yukarı çıkarak mostere veriyor.
28:41Ve dolayısıyla burada kaçma teknoloji değil, yitim zorunun güneye doğru gitmesinden dolayı gerilme teknoloji var.
28:47Ve buradaki bu kaçma teknoloji'nin mantıksızlığı, bütün Kuzey Andolu fayının benzerlerini bütün Ege'ye koyuyorlar.
28:55Devam edelim.
28:56Ege'ye koyuyorlar ve hiçbir şey denetlemeden.
28:58Oysa buradaki olay şu ölü deniz fayı, mantonun altına indik.
29:03Bu ölü deniz fayı, bu Kafkasya'daki bindirme kuşağı, Kafkas dağları.
29:09Aşağı yukarı kabuğun 100 km aşağısı.
29:12Burada Kuzey Andolu fayı ve ölü deniz fayı.
29:15Ölü deniz fayı İsrail'e giden fay.
29:17Katay'dan Suriye'den.
29:18Kıbrıs'ın altına ve Ege'nin altına dalan Akdeniz dalma kabuğu.
29:23Giderek güneye doğru ilerleyerek bunu genişliyor.
29:25Devam edelim bunu.
29:27Şimdi Ege'de, Ege'de bu genişleme döneminde Ege'nin altındaki astronosfer bütünün aşağı çöküyor.
29:33Çökülüşleri kabuğu genişliyor ve bu bahsettiğimiz dağlar yukarı çıkıyor.
29:38Ve burada da bu gitme zoru aşağı doğru ilerliyor.
29:40Burada kesinlikle buradan kaçarak böyle gelen bir hikaye yok.
29:44Öyle olunca İzmir'de geçen fayın olması mümkün değil.
29:47Devam edelim.
29:48Çünkü bir tane, bir tane, bir tane, şimdi senin volkana geldik.
29:53Bir tane dominant bir yan altınlı fay yok Ege'de.
29:58Hepsi normal faylar.
29:59Bakın Bodrum'da normal fay.
30:01Sisam'da normal fay.
30:03Kuşadası'nın şeyde, Midili'de normal fay.
30:08Ve tabii ki bu şeydeki, bizim Santorini'deki normal fay.
30:12Santorini'deki bu volkanlar, bakın buradan bu derinden aşağı doğru dalıyor.
30:17Onun üstündeki alan incelmiş alan içinde.
30:20Magma birikiyor.
30:21Bakın bütün bu volkanlar şu alan içinde yer alıyor.
30:24Bu volkanlara devam edelim.
30:27Mesela burası tamamen kalın kabuk, granitik kabuk yükselmiş.
30:31Orada volkanın giremiyor.
30:32Burada incelmiş bölgede.
30:34Bir sonraki şekle girelim.
30:35Peki sonraki.
30:36Bakın işte bu volkanlar Santorini ve diğerleri bu alana oluşmuş volkanlar.
30:41Peki bu niye patlayamaz diye yılda...
30:43Yanarda patlamaz diyorsun.
30:45Niye? Yılda 1 santim patlar ama o öyle büyük volümlü patlamaz.
30:49Yılda 1 santim neredeyse iniyor.
30:51Ama Endonezya'da 50 santim giriyor altına doğru.
30:5450 santim girince okyanus kabuğundaki sular yükseliyor.
30:58Yükselince oradaki yerin kabuğundaki kayaları su giren bir yerde hemen erime başlar.
31:04Ergime başlar.
31:05Eriyor ve volkanikler oluşuyor aday ayları.
31:08Fakat buradaki dalma çok zayıf.
31:12Burada belki de artık dalmıyor.
31:13Bir sırap kalmış.
31:14O yüzden de sulama var ama burada çok hızlı gerilmiş kabuk var.
31:18Dan McKenzie, Cambridge'den hem makmatizmacı hem teknolojiçi.
31:22O bir kabuğu gerersek o kabuk gerilen malzeme çabuk ergir ve bunun altında ergiyerek volkanizmayı oluşturur.
31:31İşte buradaki bahsettiğimiz bu dağ gibi volkanlar yükselmiş sonra çökmüş.
31:35Devam edelim.
31:36Yani bir dakika hocam.
31:37Net bir cümle söylesene.
31:38Yanardağı patlamaz.
31:39Patlasa bile ufak bir patlama olur.
31:41Söylüyorum bin defa söylüyorum.
31:42Ama söylemen lazım hocam.
31:43Vatandaş anlamıyor.
31:44Anlıyor.
31:45Sen karşında Celal Şengör varmış gibi anlatıyorsun.
31:47Ben anlatıyorum.
31:48Ama vatandaş var hocam.
31:49Trabzon'da oturan veli amcamın anlaması lazım bunu.
31:52En sevmediği laf bu ya.
31:53Ama geri anlaması lazım hocam.
31:54Ayşem Fatma teyzen gibi.
31:55Bir şey söyleyeceğim.
31:56Sen Celal Şengör varmış gibi anlatıyorsun hocam.
31:59Gözünü seveyim ya.
32:00Ben bunu çok iyi biliyorum.
32:02Ya ben seni çok seviyorum.
32:03Sen de beni seviyorsun ama.
32:04Ben bunu çok iyi bilip anlatıyorum.
32:05Tamam sen iyi biliyorsun ama.
32:06Ben anlamadım mesela.
32:07Vatandaş da sanacak.
32:08Sen dinlemiyorsun da onlar.
32:09Ben dinliyorum.
32:10Bu arada soru sorayım.
32:11Dinle önce.
32:12Ama bir şey söyleyeceğim.
32:13Ben nasıl anlayacağım?
32:14Ben nasıl anlayacağım?
32:15Dinlemiyorsun.
32:16Dinle sen anlayacaksın.
32:17Bak ben sizin ilminize saygısızlık yapmam ama ben dediğinizi anlamıyorum.
32:18Anlıyorum.
32:19Dinlemiyorsun ki tamam.
32:20Onu anlayacağım.
32:21Ben değil sadece kimse anlamıyor.
32:22Ya nasıl anlayacağım.
32:23Anlamıyor hocam.
32:24Dinleyin orada 25 dakika.
32:25Hocam tam anlatmıyorsun.
32:26Kesmeden dinle lütfen anlayacaksın ya.
32:27Hocam bak kesmiyorum.
32:2845 dakika oldu.
32:29Reklama gireceğiz ya.
32:30Ama gir ama ben sana.
32:31Reklama geldik hocam ya.
32:33Ya ben seni alıyorum.
32:34Sen anlat ya.
32:35Ya ben sana anlatıyorum bunu.
32:36Ya ben seni alıyorum.
32:37Sen anlat ya hocam ya.
32:38Ama ben anlatmam için ne istiyorsun?
32:39Allah Allah.
32:40Ya bak 5 dakikamız gitti boşu boşuna ya.
32:41E hocam anlatmıyorsun.
32:42Ya nasıl anlatmıyorum?
32:43Bak kabuk böyle alt kabuk buradan bu adala yükselmiş.
32:44La ilahe illallah.
32:45Ve önündeki şu alan gelit burası çökmüş.
32:46Ve burada bu volkanikler var.
32:47Kabuk gelin için.
32:48Altına da adalayı.
32:49Ya neden volkanizm oluyor?
32:50Coğrafya derslerine bak şeyde.
32:51Ne derler?
32:52Endonezya'da.
32:53Altına da adalayı.
32:54Ya neden volkanizm oluyor?
32:55Coğrafya derslerine bak şeyde.
32:56Ne derler?
32:57Endonezya'da.
32:58Adaların altına okyanus kabuğu giriyor.
32:59Oraya eriyince volkanlar çıkıyor.
33:00Niye Ant Dağları'nda volkanlar oluyor?
33:01Ant Dağları'nın altına adala kabuk giriyor.
33:02Volkanlar oluyor.
33:03Ama burada artık dalma hızı yavaş.
33:04Artık neredeyse yavaşlamış.
33:05O yüzden çok magma oluşmadığı için.
33:06Volkan bir daha 350 yılda o kadar magma dolmaz diyorum.
33:07Bak şimdi burada niye bu kabuk böyle gerilmiş?
33:08Boydan boya bütün kabuklar.
33:09Bütün kabuklar.
33:10Bütün kabuklar.
33:11Bütün kabuklar.
33:12Bütün kabuklar.
33:13Bütün kabuklar.
33:25Bütün kabuklar.
33:26Bütün kabuklar.
33:27Bütün kabuklar.
33:28Bütün kabuklar.
33:29Bütün kabuklar.
33:30Bütün kabuklar.
33:31Bütün kabuklar.
33:32Bütün kabuklar.
33:33Bütün kabuklar.
33:34Bütün kabuklar.
33:35Bütün kabuklar.
33:36Bütün kabuklar.
33:37Bütün kabuklar.
33:38Bütün kabuklar.
33:39Bütün kabuklar.
33:40Bütün kabuklar.
33:41Bütün kabuklar.
33:42Bütün kabuklar.
33:43Bütün kabuklar.
33:44Bütün kabuklar.
33:45Bütün kabuklar.
33:46Bütün kabuklar.
33:47Bütün kabuklar.
33:48Bütün kabuklar.
33:49Bütün kabuklar.
33:50Bütün kabuklar.
33:51Bütün kabuklar.
33:52Bütün kabuklar.
33:53Bütün kabuklar.
33:54Bütün kabuklar.
33:55Bütün kabuklar.
33:56Bütün kabuklar.
33:57Bütün kabuklar.
33:58Bütün kabuklar.
33:59Bütün kabuklar.
34:00Bütün kabuklar.
34:01Bütün kabuklar.
34:02Bütün kabuklar.
34:03Bütün kabuklar.
34:04Bütün kabuklar.
34:05Bütün kabuklar.
34:06Bütün kabuklar.
34:07Bütün kabuklar.
34:08Bütün kabuklar.
34:09Bütün kabuklar.
34:10Bütün kabuklar.
34:11Bütün kabuklar.
34:12Bütün kabuklar.
34:13Bütün kabuklar.
34:14Bütün kabuklar.
34:15Bütün kabuklar.
34:16Bütün kabuklar.
34:17Bütün kabuklar.
34:18Bütün kabuklar.
34:19İşte burada.
34:20Buradan bu böyle bunun altına doğru dalıyor.
34:23Burada da bu geliştiği için bakın şu çukurlar, Gökova, Samos ve diğerleri.
34:30Burada böyle böyle çökmüş.
34:32Buradaki volkanizma buradan oluyor.
34:34Eğer bu volkanizmanın patlar mı patlamaz mı artık gitmez onu.
34:38Yavaşladığı için orada volkan oluşacak sebep yavaşladı.
34:42O yüzden de böyle büyük volkan oluşturmaz.
34:46İkincisi buradaki fay kırılmış olduğu için ikinci fay kırılmaz.
34:50Devam edin.
34:52Evet.
34:53Yani Anadolu kaçma tektoniyle İzmir'i anlatacağım.
34:56Onun için geliyor.
34:57Anadolu böyle bu yukarı gidiyor.
34:59Bu bu tarafa doğru kaçıyor.
35:01O zaman bütün Kuzey Anadolu fayı gibi bir sürü fay Ege'yi biçiyor diyorlar.
35:06Ama bu tarzda Ege'yi biçen bir fay yok.
35:08Çünkü yitim zorunu güneye doğru ilerlemiş.
35:11Bakın buradayken yani Ege kabuğu şuradayken buraya kadar ilerlemiş.
35:16Böyle olunca genişlemiş bir şey.
35:18Şimdi devam edelim bir sonrakine.
35:22Evet bakın burada Arap plakası yukarı doğru gidiyor.
35:26Burada sıkıştırınca Doğu Anadolu fayı.
35:30Burada Kuzey Anadolu fayı.
35:32Burada yılda iki buçuk santim bir santim hareket eden plaka.
35:35Gelir burada sekiz santim eder mi?
35:37Bir şey sıkıştırıp da aşağıda ittiği zaman burada çok düşmesi lazım.
35:40Ama buradaki hareketin sebebi bu aşağıdaki Mediterranean Ridge.
35:44Evet devam edelim.
35:49Şimdi İzmir'deki arkadaşlar ve birçok burası Kuzey Anadolu fayı.
35:54Böyle bir Kuzey Anadolu fayı var.
35:56Geliyor buradan bandırmadan buradan giden böyle bir Kuzey Anadolu fayı var.
36:00Buradan geliyor İzmir'den giden böyle bir fay var.
36:03Bunları koyduğu zaman bütün Anadolu'yu bu yanıltımlı faylarla her yer yıkılacak diyen bir test söyleniyor İzmir'de.
36:11Anlatıyorum yüz defa.
36:13İzmir'de diyorum ki Kuzey Güney Gündüşlü yanıltımlı fay yok.
36:16Ama arkadaşlar buraya tuzla fay diye fay koyuyor.
36:20Yedi buçuk deprem bu yapacak diyor.
36:21Ben de diyorum ki o fay çalışmıyor.
36:23Mekanizması değil.
36:24Bunu anlatmak için fırsat doldu buradaki.
36:26Bakın şurada gösterdiğimiz fay.
36:29Şurada gördüğümüz gerilme fayı.
36:32Buradaki gerilme fayı bölge bir türlü gerilerek depremler oluşturuyor.
36:39Ama şunlar gördüğümüz yılan gibi uzanan faylar hayali.
36:43Onların hiçbir depremi de yok.
36:44Geçelim bir sonrakine.
36:46Evet gene buradan bak zaman bir tane geldi Balıkısır'dan İzmir'den gidiyor.
36:51Bir tanesi Kuzey'den geliyor bandırmadan gidiyor.
36:54Bir tanesi Körfez'den gidiyor.
36:56Bir tanesi daha Güney'den.
36:58Bir dizi Bodrum'dan.
36:59Böyle bir dizi güneye doğru yansımlı faylarla ırmak gibi gösteriyor.
37:03Ama bir tane bunlara ait veri yok.
37:05Onu söylemem için burada gelen devam ediyor.
37:08Reklama gideceğiz hocam.
37:09Reklamlara gidiyoruz.
37:10Reklamlardan sonra tekrar buradayız.
37:16Efendim memane yok soru cevapla devam ediyoruz.
37:18Prof. Dr. Şener Üşümezsoy ile birlikteyiz.
37:20Biraz tansiyonumuz yüksek.
37:21Hoca da İzmir'i tam anlatmak üzereydi.
37:24Buyurun hocam.
37:25İzmir'de deprem olacak mı?
37:28Şimdi İzmir gerçekten bütün İzmirliler diken üstünde.
37:32En ufak bir deprem olduğunda sürekli İzmir'de büyük deprem olacak söylemi.
37:39Bu Celal'in yan altımlı faylarla kaçma teknoloji nedeniyle İzmir'in tam ortasından geçen
37:46bakın şurada İzmir'in tam ortasından geçen Tuzla fayı dedikleri
37:53ve oradan da Akisar'a doğru uzanan bir fayı esas alıyorlar.
37:57İşte bu fay aynı İstanbul'da yıkan Kuzey Anadolu fayı gibi
38:01yedin üstüne deprem yaparak bütün Ege'yi yıkacak.
38:05Bu Yunanlıların Celal'in modeli üzerinden yaptığı bir model.
38:09Yani Anadolu Doğu Anadolu'dan itibaren Arapya'ya sıkıştığı için batıya doğru hareket ediyor.
38:16Ama nedense geldiği zaman Ege'ye kaçmadan tamamen güneye dönerek
38:21ve Anadolu'da 2 santimlik hızla giderken burada 8 santime kadar giden bir hıza dönüyor.
38:29Ve bütün depremler Bodrum'da, Sisam'da hatta bu son Santorin'deki depremlerin hepsi
38:39gerilme yan altımlı depremler.
38:41Demin hep anlattığım hikaye bu.
38:43Dolayısıyla bu bölgede yan altımlı faylar Ege'nin gelişmesiyle oluşmuş depremler var.
38:48Yoksa pardon gerilme tektonikleri yani normal faylarla oluşmuş depremler var.
38:53Gerilme fayları yok.
38:55Ama fay kilometrelerce olan bir fay kırılırken rotasyon yaptığı zaman
39:00bu rotasyon nedeniyle aralarında akodomi işin denen zonlarda kırılıyor.
39:05Ama bunlar Kuzey Anadolu fayı gibi büyük kütlevi deprem yapan faylar değil.
39:10O yüzden de mesela 2017 depremde de Bodrum'daki depremi de yan altımlı bir fay diye koymuşlardı.
39:18Oysa fay tamamen normal çözümle gelmişti.
39:21İzmir'de gene o sürekli kazılar yapılıyor ve işte buradaki deprem ana deprem bu deniyor.
39:27Ama oradaki deprem orada yan altımlı deprem ilk defa kitaplarımda ben kullanmıştım 99'da.
39:34Orada Doğanbeyli'de olan bir deprem vardı.
39:37Fakat çözümü yeniden baktığı zaman normal faya dönüyor.
39:40Ama onu yan altımlı fay koyunca Tuzla'ya doğru götürerek bir dizi Seferhisar fayı gibi birçok faylar konuldu.
39:48Bunun sebebi de Anadolu'nun kaçma tekniğinde yan altımlı faylar aramaktan kaynaklanıyor.
39:54Mesela benzer de birçok deprem Simavı'nın orada Akhisar'da olan depremler var.
40:00O depremler de yan altım çözüm veriyor.
40:02Ama Simavı fayı açılırken aralarındaki transfer faylarının yarattığı depremler.
40:07Bir sonrakine geçelim bunu.
40:09Burada gördüğümüz bu modelde.
40:11Dolayısıyla biz burada şuna dekalde baktığımız zaman şurada bizi korkutan deprem.
40:16Şurada Santorini, Santorini'nde olan bir dizi deprem vardı.
40:20Şu fay hattı boyunca oluşmuş 1956'da iki tane deprem 7.2 ve 7.
40:29Yani 7 bu kadar büyük bir deprem olduğu yerde bunun çevresinde küçük oluşan depremler
40:35buradaki stres kalıntılarının yani kırılmamış, büyük kırılmış fayın yanında,
40:40küçük kırılmış veyahut da fay 10 metre altımda kırılmışsa
40:44burada 2 metrelik altımda kırılanlar 50 yıl sonra gecikerek yeni bir deprem oluşuyor.
40:49Bir sonrakine geçelim.
40:52Evet burada aynı şekillere baktığımız zaman bunu tersten geldi.
40:56Bunu değiştirelim.
40:57Şöyle koyalım bir dakika kalsa böyle.
40:59Bakın şuradan geliyor.
41:01Burası Bodrum'daki bizim Bodrum'daki Gökova.
41:05Oradan sonra aşağıya doğru iniyor.
41:07Burası da Karpados Çukurluğu.
41:11Aynı Yunanistan'da da böyle bir çukurluk var.
41:13Şurada Girit burada.
41:15Görüldüğü gibi bölge baya aşağıya doğru akadyonla geriller gibi akadyonla geriliyor
41:20ve bu gerilme sonucu şu doğu batı yönünde gidişli faylar oluşuyor.
41:24Ve bu doğu batı gidişli fayların bu gerçekliğine rağmen bütün bölgeyi kuzey güney gidişli
41:30veya kuzey batı güney doğu gidişli kuzey Anadolu fayları koymanın hiçbir verisel tabanı yok.
41:36Bütün burada gördüğümüz veriler bölgenin sürekli doğu batı yönünde çökmelerden oluşmuş bir bölge olduğunu
41:42bunun arasında transfer fayları olduğunu görüyoruz.
41:45Devam edelim.
41:47Evet yani buradaki volkanı demin Türkiye'nin sorduğu volkan patlar meselesine gelince
41:56buradaki yitim zoru çok güneye indiği için çok Afrika'ya doğru giden bu yitim zoru
42:02burada bir dizi Girit'in yanında eklentiler yapa yapa Akdeniz kabuğu neredeyse bitmekte durumda.
42:09Ve o yüzden de burada büyük bir kütlesel bir magmatik ark yapacak durumu yok.
42:13Sadece burada gerilme var.
42:15Danmak Genesi'nin de söylediği gerilen kabukla magma oluşur tezi ileri sürüyor.
42:19Bir sonrakine geçelim.
42:22Evet burada gördüğünüz gibi bakın burası Kefalonya'dan başlıyor.
42:26Böyle dönüyor Libya'ya geliyor ve buraya işte bu Akdeniz kabuğunun en son daldığı yer
42:32bunun kuzeye doğru dalıyor bu yataya dönmüş.
42:35Bunun üzerine Girit bunun üzerine doğru kayıyor.
42:38Ve böyle kaydığı için de buradaki magma oluşumu buradaki Santorini volkanına
42:44çok fazla magma verebilecek durumu kalmamış olan bir durum.
42:47Ama şurada gördüğünüz gibi bu Santorini bize şu imkan verdi.
42:51Buradaki deprem 7.7'lik Bodrum'daki deprem 6.8 ve Kostak'i deprem 1956 yılında.
42:58Keza Samos'daki bir deprem ve onun devamı İkale'ye doğru gidiyor.
43:03Keza Edremit Köypesi'deki bir deprem ve diğer şeyin güneyinde Midili güneyindeki deprem var.
43:10Bu anlamda İzmir bunun arasında depremsiz kalıyor.
43:13Ama İzmir'de gerilmeli bir tektonikle oluşacak deprem Narlıdere'nin hemen kuzeyinde.
43:18Ama böyle kuzeye doğru giden yitimler yok.
43:21Bakın bütün hareketler güneye doğru çekilmeyi gösteriyor.
43:24Şu oklar bunu gösteriyor.
43:26Böyle çekildiği için de burada sanıldığı gibi bütün kabuk böyle geriliyor.
43:31Ve burada yan altında bir fay sistemi söz konusu değil.
43:34Devam edelim.
43:35Son şekil bu.
43:36Evet bu Antakya'ya geldik.
43:38Onu şey yapalım şimdi.
43:39Yani Ege'deki Santorini'de olan bu volkan patladığı deprem muhabbeti
43:46gerçekten buradaki oluşmuş bir depremi tanıtma imkanı oldu halkımıza.
43:51Ve buradan hareketle Bodrum'dakiler eyvah patlayacağız derken
43:55Bodrum'daki fay kırılmış ve stresi boşaltmış.
43:58Yani Santorini'deki fayın boşaltmasıyla onu anlıyoruz.
44:01Keza Samoz'un önündeki fay kırıldı.
44:04Ama onu ikareye doğru giden kesilme bir tane 6,5'lık deprem potansiyeli var.
44:09Keza kuzeyde de Midili'de söz konusu.
44:12İzmir'in Narlıdere'nin kuzeyinde bir fay hattı var.
44:16Ama orada bir aktiviteyi görmüyoruz.
44:18Ama İzmir'de sürekli kuzeydoğu güneybatı gidişli ana fay var.
44:22Onun devamında Akisar'a doğru giden fay var.
44:24Balıkısar'a kadar gidiyor.
44:26Yenilen modelde ne o fay var ne bir şey.
44:28Aynı Adalar fayında, Adalar fayında aynı Santorini gibi
44:32zamanında çöken bir deprem fayken
44:35günümüzde artık orası Santorini'yi devam ettiren
44:39oradaki Amar Gölsü'nü devam ettiren deprem
44:43güneye doğru sürekli çekilmesi.
44:45Güneye doğru çekildiği için o bölge gerilinden deprem oluyor.
44:48Ama İstanbul'da Marmara'da çekilme yok.
44:53Tam tersi kuzey güney gerilme zamanında Adalar fayı oluşmuş iken
44:57günümüzde kuzeybatı güneydoğu sıkıştırmayla
45:01tam tersi oradaki basinin gelişimini daraltıyoruz.
45:04Aynı Gömdük İzmit Körfezi gibi kapanır gibi Marmara'da kapanır durumda.
45:08Ve bu yüzden de Adalar fayında deprem olacak deprem olacak söylemi
45:12bu denli jeolojikten uzak olan bir söylem.
45:15Burada İzmir bize bu imkanı sağladı.
45:18Neyi sağladı? Bütün bu aktif canlı fayların hikayesini gördük.
45:22Öbürü neyi çürüttü? Kaçma tektoniğiyle İzmir'in ortasından
45:27geçip de bütün bir fayın olmadığı olamayacağını gösterdi.
45:31Üçüncüsü de Adalar'daki fayın, Adalar fayı yıllardan beri anlatıyoruz.
45:36Aynı Santorini'deki, Amar Gölsü'deki fay gibi zamanında çökmüş
45:401500 metre bir yüzeyi var, 4000 metre aşağı çukuru var.
45:44Onun gibi çökmüş bir faydı.
45:46Ama daha sonra bölge sıkışınca artık o fay çalışmıyor.
45:49Onun yerine farklı bir çalışıyor.
45:51Burada Amar Gölsü'nde, arkasında küçük bir fayın, kalan dişik atımlı bir fayın
45:57kırılması olgusu söz konusu.
46:01Bitti mi hocam?
46:02Evet.
46:039 dakikadır susuyorum.
46:05Soru da sormadım.
46:08Benim söylediğim de, altın çize çize...
46:11Senin istediğin gibi yayın yapıyoruz hocam.
46:129 dakikadır soru sormadık.
46:15Sen böyle daha güzel oldu diyorsan...
46:16Tamam, şimdi sorabilirsin.
46:18Böyle daha güzel diyorsan...
46:19Zaten vakit kaldı mı şimdi?
46:2110 dakikamız var.
46:24Gelen sorulardan sor, halkın aydınlatması istediği şeyi.
46:29Yani hocam müsaade etseydin, ben zaten halkın sormak istediklerini takip ediyorum.
46:34Ben soracağım yani.
46:36O sorunun arkasında dizmiştir.
46:39Konuşmak istemiyorum ama...
46:40Arkasına dizdim.
46:41Biraz sonra Volkan neden olmayacağını burada çizdim, anlatacağım.
46:44Biraz sonra fayın neden İzmir'de olmayacak onu anlatacağım.
46:47Dizilmiş olandan sonra...
46:48Doğru.
46:49Biz sana hiçbir zaman saygısızlık yapmayız ama sen de...
46:52Bizim burada program modülatörüyüz biz de.
46:54Bak 10 dakika konuşmadım hiç.
46:56Hiç güzel oluyor mu mesela program?
46:57Olmaz ki öyle.
46:58O zaman şeye dönüyor iş.
46:59Ne derler?
47:00Üniversite, münazara dönüyor iş.
47:02Bir karşılıklı soru cevap olursa bu işin tadı çıkar.
47:04O zaman televizyona çıkmayalım.
47:06Sen anlat hocam o zaman.
47:08Öyle oluyor yani iş.
47:10Doğru sormak bu yüzden vardır.
47:11Mesela İzmir'i söyledin madem hocam.
47:15Hatay'da şu anda arkadaki şekil Hatay'la ilgili herhalde yanlış anlamadıysam.
47:19Ölüdeniz fay hattı.
47:21Hatay'da hala kırılmadık.
47:23Ölüdeniz'e doğru bir fay var mıdır?
47:25Ondan sonra da İstanbul için bir tehlike ve tabii ki Bursa gemliği soralım hocam.
47:30Buyurun.
47:31Şimdi Hatay'da Ölüdeniz'e doğru fay var kırılmadık.
47:34Neresi orası?
47:35İdlib, Hama, Humus, Şam hattı boyunca giden Ölüdeniz fayında hatta Beşik depremler de oldu bu noktada.
47:42Diğeri de Samandağ'dan çıktıktan sonra denizin içine girerek Kıbrıs'ın güneye giden fay hattında bazı testler var.
47:51Onun dışında Adana'yı senin programında anlatmıştık.
47:54Öbür Malatya'da olan bazı kesimler var.
47:57Birinci hikaye o.
47:58İkincisi İstanbul'a gelince İstanbul gerçekten çok spekülasyon yapılıyor.
48:02Herkes ağlıyor diyor.
48:04Anlattığım bu veriler temelinde kafalarını çakmak istiyorum bütün bu verileri.
48:08İstanbul'da fay 1894'te ve 1912'de kırılmış.
48:13Ondan sonra Adalar fay dediğimiz fay.
48:15İşte burada Adalar'da fay kırılmaz demek yerine buradaki çukurun hikayesini anlatarak elimize Amargoz depremi ve Amargoz'daki fayın kesitleri bütün Tayvan'dan gelmiş kesitleri getirdim.
48:27O kesitlerle giderek en anlamayan bile insanlar ha Adalar'daki fay da böyleymiş ama Adalar artık böyle gerilmediği için oradaki fay ölmüş.
48:37Faylar da ölebiliyor.
48:39O yüzden de İstanbul'da ama belki de insanlar bilse de İstanbul'dan birçok hikayeler var.
48:45Yani büyük araziler imana açılıyor.
48:48Diğer taraftan dünyadan belirliler kredi alarak deprem konusunda bir kredilere doğru gidiyor.
48:55Ama burada korkan İstanbul'un halkı büyük deprem geliyor diyerek korkuyor.
49:01Aynı Antakya'da da burada bahsettiğim gibi yeni çağ televizyonda burada kırılan 3 tane fayı aynı bu sıkıcılıkla anlatmıştım.
49:09Bir tanesi Amargoz'daki fay, biri Pazarcık ve Gölbaşı fayı, öbürü Elbistan fayı diye bundan 4 sene evvel anlattığım deprem aynı gerçekleşmişti.
49:19O tarzı anlatmayınca çok şort kat kısa kestirme ile onu vurulamıyoruz.
49:25Yani Antakya'daki hikaye dediğim gibi Öldeniz fayına doğru giden depremler de oluyor.
49:30Şam'da daha bu olaylar olmadan evvel Şam'da, Hama'da hatta biraz da bu şey dağında Goran dağında olan depremler vardı.
49:39Diğer taraftan İzmir'deki hikayeyi sorduğumuz zaman gerçekten İzmir'de niye yıkılıyor diye sorunca
49:46İzmir'de Gediz Deltası'nın çamurları bütün İzmir körfesi doldurmuş ve zaman içinde orada kuruyunca karşı yaka olmuş.
49:55Ve karşı yaka üzerine planalar yapılınca kalkıp da İzmir'den, Eşe'den, Samaz'dan bir deprem orayı yıkıyor.
50:02Peki İkara'da olan deprem orayı yıkar mı?
50:04Orada aynı etkili depar ama eğer burada yıkılmasaydı bu Amargoz'daki fay, Santorini'deki fay o zaman o da Bodrum'a aynı etki yapacaktı.
50:14Zaten çok ilginç 1956, Amargoz'da 7.7, ondan sonra hemen Kost'a 1957'de bir kırılma var.
50:23Ondan sonra aşağıda hemen güneyde Fethiye'de 1957 kırılması var Rodos'un.
50:29Orada artık kalan kesim, burası önemli.
50:33İşte Bodrum'daki, Gökova'daki fay 2017'de kırıldı ve onun üzerine ben dedim etrafındaki faylar kırıldı.
50:38Kırılmayan nokta buydu, bu kırıldı biçiminde.
50:41Şimdi burada baktığın zaman bir tane Sıkmış Adası'nın güneyinden, Yamansu fayından Aydın'a doğru giden bir kesim var.
50:48Öbür taraftan da İkara'da olan fay söz konusu.
50:52Narlıdere'deki fay da Narlıdere sırtlarının güneyinde duruyor.
50:56Öyle bir fay söz konusu.
50:58Ama diğer taraftan İzmir'in göbeğinden geçen, Güney'den Narlıdere diyorum, Gümüldür'den gelerek,
51:10Kuzey'e Burca'dan bütün İzmir'i geçip oradan da Kuzey'deki Akhisar'a doğru giden bir fay sistemi söz konusu değil.
51:19Oradaki faylar açılma faylarını dengeleyen faylar.
51:24Üç metrelerce bir çekmeceyi açamazsınız, aralarında küçük küçük ayrı kızaklar koyarak çekmeceleri birbirinden farklı olarak açabilirsiniz.
51:32Faylar da öyle çalışıyor ama o kızak olanları Kuzey Anadolu fayı gibi büyük fay sistemi olarak koyup büyük modeller çıkarıyorlar.
51:41Gemlik için beklenti nedir hocam şu anda?
51:44Gemlikle seninle hep gemlik konusunu yapıyoruz.
51:46Gemlik, 99 depremden sonra Bozburun'dan güneye doğru giden bir fay söz konusu.
51:52O fayın gemlik içine doğru değil, gemliğin batısına doğru, Bandırma'ya doğru, Mudanya, Trilye, Mudanya'dan batıya doğru giden bir fay söz konusu.
52:01Gemlik içindeki gemlik körfezinin ve karaya doğru giden kesimde İznik körfezi tarihsel olarak depremlerde yıkılmış.
52:10Ama 99 depremindeki büyük yırtılma oradaki stresi boşaltmış.
52:15Buradan korkmadan Amargost'ta deprem büyük deprem olmaz diyorum.
52:20Çünkü eski depremin, kırılmış depremin stresi boşalmış.
52:24Burada 50-70 yıldan beri de burada önemli bir stres biriktirmez.
52:27Gemlikte de bu şekilde boşalmış bir kesim var.
52:30Yani gemliğin batıdan başlayıp da gemliğe doğru gelen o bölgede İznik, İznik gölünden başlayıp doğuya doğru gelen fay 17 Ağustos'ta kırılan fayın etkisiyle orada stresin gölgeye düşmüş.
52:47Yani?
52:49Gemlikte o yüzden gemliğin batısındaki fay kırılır.
52:52Onun daha devamı Sarıyurt diye, Sarıköy diye bir fay var Bandırma'dan.
52:57O fayda risk var.
52:58Diğer taraftan da sürekli Ayvacık ve onun hemen Bababurnu'nun önünde daha geçen hafta depremler başlamış olmaya orada riskli bir bölge var.
53:10O riskli 1981 yılında Skiros fayının kırılmayan kesiminde böyle bir riski bekliyoruz orada.
53:18Peki şu anda Şener Üşümezsoy'a göre Türkiye'de en acil ya da en depremi beklediğin yer neresi hocam?
53:29Bir not olsun, tarihe not düşelim diye söylüyorum.
53:32Ya şimdi sürekli Bursa söyleniyor ama Bursa 1855'te kırılmış.
53:36Önce Demirel gibi olmayanları söyleyelim sonra 55'te kırılmış.
53:40Bursa'nın en batısı, en doğusu.
53:42Geçen hafta da orada 4. depremde olmuştu.
53:44O anlamda burada yok.
53:45Ama bu kaçma teknolojisi nedeniyle bir tane fay Bolu'dan çıkıyor.
53:49Bursa'nın önünden geçiyor.
53:50Oradan Edremit Köyü'ne giriyor bir model.
53:53Diğeri Balıçısı'ndan çıkıyor İzmir'e gidiyor.
53:55Bu tip olmayan fayları kağıt üzerine çizerek gösteren modellerdi.
54:00Batı kesiminde Bursa'da bunu görmüyoruz.
54:04Bandırma'da böyle bir risk görüyorum.
54:08Yani Sarıköy fayı ile Bandırma ve Mudanya arasında.
54:14Yani Marmara Denizi'nin güney kıyısında.
54:16Diğeri de çok gözükmeyen ama Karabiga'da sürekli Truva'ya doğru olan depremler var.
54:23Tahir'te de Truva'yı atlarla girip de hileyle yıkmadılar.
54:28Deprem yıktı Truva Kale'nin diyen kesimde var.
54:30O yüzden de bu Kuzey'deki Karabiga'daki deprem sürekli oluyor.
54:35Dörtlük, beşlik.
54:36Orada bir deprem olabilir.
54:38Büyüklük beklentiniz ne hocam?
54:40Oradaki fay kendisini morfolojiye göstermiyor.
54:45Ama sismik olarak olan bir düzne depremler var.
54:48Oraya dizilmiş durumda Karabiga'da.
54:50Diğeri Ayvacık'ta.
54:53Onun önünde Adakale'de olan faylar var.
55:02Oralarda aktiviteyi görüyoruz.
55:04Orada olabilir bir deprem.
55:06Bu anlamda 2017'de Midilli'nin güneyinde 6.3'lük depremde olan deprem hem Midilli'nin güneyindeki Basin'i açtı.
55:20Hem de Karaburu'nda hem de Foça'da çok büyük bir etki yaptı.
55:23Onun kuzen kenarında deprem söz konusu Edem Körpezi'nin batı ucunda.
55:29Erzincan, Kuzenoluf hayatının doğusunda bir beklenti var mı?
55:33Onu hep söylüyoruz.
55:34Belki 20 yıldır onu söylüyorum.
55:36O da nedir?
55:37Tercan'dan doğuya doğru giden Yeşilyurt fayı.
55:40Oradaki bir stres boşalımı var.
55:461784'ten beri kırılmamış denilen bir fay var.
55:50Ama onun batısında Varto'ya doğru ve Bingöl'e doğru gelen kesim de kırılmış durumda.
55:56Ama daha çok benim Erzincan'ın doğusuna doğru, Artvin'e doğru giden Doğu Anadolu fayının,
56:02Kuzey Doğu Anadolu fayı olarak gözüken kesimlerde riskler görüyorum.
56:07Yani Horasan, Narman'da olan depremler var.
56:09Onların daha doğusunda, Kuzey Doğu Anadolu'da oluşan depremler pek gözlemle alınmıyor.
56:18Diğeri de Van depreminde aynı şekilde bu Girit'teki deprem gibi Van kabuğu birbirinize yığılarak Erciş'te deprem yaratmıştı.
56:30Bunun güney kesiminde olabilir Hakkari'ye doğru giden.
56:33Çünkü daha güneyde Kerkük'te Zagros dağlarının altında olan bir deprem oldu Kerkük basininde.
56:42Onun benzeri Hakkari civarında olabilir diye düşünüyoruz.
56:47Teşekkür ediyoruz hocam. Programın sonuna geldik.
56:49Çok sağ olun. Ne var ne yok'u nokta alıyoruz.
56:52Yarın akşam daha neler var, daha neler programının ikinci bölümüyle karşınızda olacağız.
56:57Ona bekliyoruz. Salı akşamında Ne Var Ne Yok'la karşınızdayız.
57:00Görüşmek dileğiyle, hoşçakalın.