İktidara eleştirisi ile gündeme oturan TÜSİAD'ın Başkanı Orhan Turan SÖZCÜ TV'ye konuştu.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00:00TÜSİAD Başkanı Sayın Orhan TURAN şu anda PARA POLİTİKA stüdyosunda yanımda çok teşekkür ediyorum.
00:00:06Hem dayanışma duyguları ile geldiğiniz için hem güveniniz için böyle bir günün sabahında çok teşekkür ediyorum.
00:00:12Ben teşekkür ederim.
00:00:13Sağ olun eksik olmayın.
00:00:14Biz tabi sizinle aslında TÜSİAD Başkanlığınızdan önceki TÜRKONFED Başkanlığınız döneminden tanışıyoruz.
00:00:20TÜRKONFED Türkiye'de Anadolu kalkınmasını ve Anadolu iş dünyasının en büyük çatı kuruluşu.
00:00:27Ve dolayısıyla siz aslında bir algı yerleştirildi ya TÜSİAD Patronlar Kulübü onun çok ötesinde bir kimliksiniz.
00:00:35Yani TÜRKONFED gibi bir yapıdan gelerek Türkiye'de hep hayalini kurduğumuz aslında
00:00:41kalkınmanın ve refahın paylaşımının tüm Anadolu satına yayılmasının hayalini kurduğumuz bir çatı kuruluşunun senelerce başkanlığını yürüttünüz.
00:00:504 sene.
00:00:51Dolayısıyla yani hangi kentte kim, ne girişimin içinde, buradaki güçlükler ne, üretmenin önündeki güçlük ne, paylaşmanın önündeki güçlük ne.
00:01:00En iyi bilen isimlerden biri herhalde sizsiniz diye düşünüyorum.
00:01:03Sağ olun.
00:01:04O yüzden TÜSİAD Başkanlığı şapkanız bu tecrübeyle bence daha da değer kazanıyor.
00:01:08Dün çıktınız bir genel kurul ve istişare kurulu toplantısı şeffaf bir şekilde yaptınız.
00:01:14Sonra da ortalık biraz karıştı deyim yerindeyse.
00:01:18İki soru, bu mutat bir toplantı mı?
00:01:20Yani standart bu takvimde her zaman yaptığınız bir toplantıydı.
00:01:23Bari genel kurul.
00:01:24Dolayısıyla olağanüstü bir takvim değildi.
00:01:26Değildi.
00:01:27Peki ne oldu?
00:01:28Neden yani bu kadar sizce hem destek aldı hem tepki çekti aynı anda?
00:01:33Aslında şöyle, biz çeşitli vesilelerle yaptığım konuşmalarda, konuştuğum konularda aslında bunları değerledik, toparladık.
00:01:42Biz çünkü TÜSİAD olarak da benden önceki başkanlarda tespitlerimizi ve önerilerimizi şeffaf bir şekilde kamuoyuyla paylaşıyoruz.
00:01:51Bazen yazılı, bazen sözlü, bazen röportajlar örtüyoruz.
00:01:55Zaten bizim ana gündemimiz dünkü Perspektif 2025'ti.
00:02:00Burada da bütün şeylerimizi toparladık.
00:02:03Biraz sonra...
00:02:04Grafiklerle konuşacağız bunu.
00:02:06Ben öncesinde isterseniz uzun görürseniz TÜSİAD hakkında kısa bir bilgi vermek istiyorum.
00:02:10Nasıl isterseniz?
00:02:11Buyurun sayın.
00:02:12Şöyle, biz 4500 tane şirketi temsil ediyoruz.
00:02:154500?
00:02:16Evet.
00:02:17Bizim çalışanlarımız, üyelerimiz, danışmanlarımız yaklaşık 3000 kişiyle ülke ve dünya meselelerinde kafa yoruyoruz.
00:02:273000 kişilik bir grup olarak, yani dünya meselelerinde bildiğiniz gibi konular.
00:02:33Biraz sonra açacağım.
00:02:35Bizim merkezimiz İstanbul.
00:02:36Ankara'da ofisimiz var.
00:02:37Brüksel'de var.
00:02:38Washington'da var.
00:02:39Paris, Berlin'de var.
00:02:40Londra, New York, Körfez, Çin, Silikon Vadisi'nde ağlarımız var.
00:02:45Hatta New York açılışı için gideceğim Nisan ayında.
00:02:48Çünkü şöyle, bizim dış ticarette enerji hariç %80'i bizim üyelerimiz yapıyor.
00:02:55Bir dakika, bu çok önemli bir veri.
00:02:57Şu ana kadar söyledikleriniz içinde yani izniniz olursa bazılarının böyle altını çizerek ben de bir katkı sunarak paylaşmak istiyorum.
00:03:05Enerji hariç dış ticaretin %80'ini TÜSİAD üyeleri yapıyor.
00:03:08Enerji hariç dış ticaretin %80'ini Türkiye'de TÜSİAD üyeleri gerçekleştiriyor.
00:03:14Yani öyle hani önemseyemeyeceğimiz bir çatı kuruluştan bahsetmiyoruz.
00:03:18Türk ekonomisine katkısı çok değerli olan bir üyeler.
00:03:22Kamu hariç istihdamın yaklaşık %57'sini bizim üyelerimiz yapıyor.
00:03:25Bu da çok önemli.
00:03:26Yani kamu hariç istihdamın %57'sini TÜSİAD üyeleri gerçekleştiriyor.
00:03:30Bir diğer rasyoda kurumlar vergisinin %80'ini üzerinde bizim üyelerimiz ödüyor.
00:03:36Onun için kayıt dışı hep vurguluyoruz ya biz.
00:03:39Her şey kayıt içine alınmalı.
00:03:41Kurumlar vergisinin %80'ini bizim üyelerimiz yapıyor.
00:03:44Çünkü biz Türk ekonomisinin dünya ekonomisiyle entegre olması için çalışıyoruz.
00:03:50Zaten hepimizin kurtuluşu da orada değil mi?
00:03:53Yani Avrupa ve işte Brüksel'de binamız var.
00:03:55Orada çalışan arkadaşlarımız var.
00:03:57Türkiye'nin Avrupa Birliği süreçlerinde çok ciddi katkılar koyuyoruz.
00:04:00Avrupa'daki Business Europe'un üyesiyiz.
00:04:03Avrupa'daki bizim TÜSİAD gibi üyelerin olduğu.
00:04:08Orada sorunları dile getirmeye çalışıyoruz.
00:04:11İşte gümrük vergisiydi, gümrük modernizasyonuydu.
00:04:14Türkiye meselelerini oralara taşıyoruz.
00:04:16İhracat konularıydı.
00:04:17Tabi tabi tabi.
00:04:19Çünkü bir de şöyle Özlem Hanım.
00:04:22Kurulduğumuz günden beri dün de sergiledik bu ayede.
00:04:25Yüzün üzerinde yüzlerce rapor yayınlıyoruz.
00:04:28Bu rapor tabi ekonomiyle ilgili olabiliyor.
00:04:31Sosyal konularla ilgili olabiliyor.
00:04:33Tavsiye ve önerilerde bulunuyoruz.
00:04:35Dünkü konuşmalarımızın içeriği de buydu zaten.
00:04:37Hayır zaten tavsiye ve önerilerde bulunduğunuz her konu ekonomiyi yatağa kesiyor günün sonunda.
00:04:42Yani dün sizin altını çizdiğiniz ve endişelerinizi, kaygılarınızı dile getirdiğiniz her ana başlık
00:04:48günün sonunda Türkiye'nin yatırımlarını etkiliyor herhalde değil mi yani?
00:04:51Tabi tabi.
00:04:52Yani bu 3 bin kişilik şey, Türkiye'nin büyümesi, zenginleşmesi, refahın artması,
00:04:57dünya ekonomisinden aldığımız payın arttırılması.
00:04:59Yani biz biraz önce belki perspektife gireriz.
00:05:02Yani sanayileşmeden, toplumsal cinsiyet eşitliğinden, dijital dönüşümden, yeşil dönüşümden,
00:05:07hukuktan, eğitimden, kadın erkek eşitliği.
00:05:12Her konuda Türkiye'nin herhalde en büyük think tank kuruluşuyuz.
00:05:16Bilgi üretiyoruz çünkü.
00:05:18İsterseniz perspektif 2025 ile ilgili de biraz detaylara girebilirim.
00:05:23Anladım.
00:05:24Şimdi dolayısıyla diyorsunuz ki dünkü yaptığımız genel kuruldaki başkanlık
00:05:27konuşmaları da aslında bu perspektifte aktarılmış konularda.
00:05:31Burada bir beis görmüyoruz.
00:05:33Her zaman yaptığımız gibi işimizi yapmaya devam ediyoruz diyorsunuz.
00:05:36Bir de şeyi vurgulayabilirim.
00:05:37Siz beni tanıtırken TÜRK HONFED'in, ben 32 yıldır civil toplum örgütlerinde çalışıyorum.
00:05:41Aynı zamanda.
00:05:4232 yıldır.
00:05:43Bu dördüncü başkanlığım.
00:05:45Sektör derneklerinde de başkanlık yaptım.
00:05:47TÜRK HONFED, TÜSİAD da TÜRK HONFED'in üyesidir.
00:05:50Bunu da belki belirtmekte bir yararı var.
00:05:52Öyle mi yani?
00:05:53TÜRK HONFED en büyük çatı.
00:05:54Evet, evet, evet.
00:05:55Yani 31 federasyonu var.
00:05:5826 bölgesel federasyonuna TÜSİAD üyedir.
00:06:01TÜRK HONFED'in.
00:06:02Ben şeyi de söyleyeyim, özür dilerim.
00:06:05Anadolu'yu dediğiniz gibi iyi biliyorum.
00:06:08Son 1 ayda 4 tane ile gittim.
00:06:10Ve yönetim kurulunu biz Adıyaman'da yaptık.
00:06:12Ne diyor insanlar?
00:06:13Şimdi siz Anadolu satında gezdiğiniz zaman,
00:06:16siz aynı zamanda TÜSİAD'da işverenle emekçiyi yatağa kesmeye çalışan söylemleri de üreten bir başkansınız.
00:06:24Her seferinde diyorsunuz ki, kardeşim burada emekçinin de sorunu var.
00:06:29Ama üretmeye çalışan sanayicinin ve işverenin de sıkıntısı var.
00:06:33Yani belki de Türkiye ekonomi tarihinde ilk defa,
00:06:36aynı anda hem işçinin, hem işverenin, hem üreticinin, hem sanayicinin, hem ihracatçının,
00:06:42hem küçük girişimcinin, hem esnafın yüzünün gülmediği bir güne geldik.
00:06:47Sizin o cümleniz çok konuşuldu.
00:06:49Dediniz ki ülkede kimin yüzü gülüyor?
00:06:51Yani bu nasıl olabildi böyle bir şey?
00:06:54Nasıl mümkün olabildi?
00:06:55Yani genellikle çünkü hep böyle bir düşmanlaştırma olur ya,
00:06:58yani patron mutluysa emekçi zaten kan ağlıyor.
00:07:02Emekçi mutluysa patron onu baskılamaya çalışıyor.
00:07:06Ama öyle bir denkleme geldi ki, ya hep birlikte kazanacağız,
00:07:09ya hep birlikte kaybediyoruz gibi bir denkleme geldi.
00:07:11Dediğim gibi son bir ayda Adıyaman'a gittim.
00:07:15Salı günü Bursa'daydım.
00:07:17Sanayicilerle birlikte Buseat'in toplantısına katıldım.
00:07:21Adana'ya gittim, Diyarbakır'a gittim.
00:07:23Yani özellikle emek yoğun ve ihracat odaklı şirketlerde tabii baya bir zorlanma söz konusu.
00:07:30Bunları gözlemliyorum.
00:07:32Ve burada da raporun içerisinde de önerilerimizi size aktaracağım.
00:07:38Herkes de bir yoksullaşma tablosu.
00:07:41İş dünyasından tabii çok izleniyoruz şu anda.
00:07:43Temsilcisi olduğunuz diyorlar ki keşke dolar 36 olmadan önce de bu açıklamaları yapabilseydik.
00:07:49Ama biz de sürekli yapıyoruz.
00:07:52Ayrıca da yani hani dolar meselesinin müsebbipleri ya da karar vericileri artık yok herhalde.
00:08:00Ama toparlamak lazım diye düşünüyorum.
00:08:02Siz biliyorum polemiğe girmek istemiyorsunuz.
00:08:05Ama yayın akışımız içerisinde onu da netleştirerek sorup sonra da rapora geçeceğim.
00:08:10Bütün bu size yönelik mesajlara vesairelere ne hissettiniz?
00:08:15Bir şey söylemek istiyor musunuz?
00:08:17Bir değerlendirmede bulunmak istiyor musunuz bunlarla ilgili?
00:08:20Yok ben bireysel olarak bulunduğum yere değer yaratmak isteyen bir insanım.
00:08:24Ben bir Anadolu çocuğuyum.
00:08:26Evet o boyutunu biliyoruz.
00:08:28Bir iki üçü köyde okudum.
00:08:29Nerede okudunuz?
00:08:30Elazığ'ın köyünde okudum.
00:08:32Bir iki üçü köyde okudum.
00:08:33Abim ortaokulu kazanınca İstanbul'a taşındık.
00:08:36İlkokulu ortaokulu Kasımpaşa'dan mezunum.
00:08:39Hem de Kasımpaşa'dan mezunsun.
00:08:41Lise B.O.'lu.
00:08:42Üniversite Yıldız.
00:08:44MBA'yı da dolaplara da yapmıştım.
00:08:46Öyle espri yapıyordum.
00:08:47Çünkü hakikaten bizim MBA yaptığımız yerde aşağıda ototamirciler ve şey vardı.
00:08:52Bir cumhuriyet çocuğuyum.
00:08:54Aslında cumhuriyetin eğitimdeki fırsat işçiliğiyle ben buralara kadar geldim.
00:08:58Yani eğitimin önemini gerçekten çok iyi bilen bir kişiyim ve çok da okurum.
00:09:04Yılda 10-11 bin sayfa okurum.
00:09:06Kitabın özetlerini de arkadaşlarımla da paylaşırım.
00:09:09Bir öğrenme aşçılığı var bende.
00:09:11Aşçılığı var bu anlamda.
00:09:12Gerçekten de bir başarı hikayesi.
00:09:14Çünkü bugünün gençleri mesela kayıt dışında ya da kolay paranın peşinde hızlıca başka dünyalara savrulabiliyorlar.
00:09:21Ama sizin kuşak, benim kuşak.
00:09:23Biz eğitimle yükselmeye inanan ve çalışarak emeğe inanan bir kuşaktık.
00:09:27Çok sevilen bir TÜSİAD başkanısınız.
00:09:29Ben biliyorum ama.
00:09:30Teşekkürler.
00:09:31Anadolu'da da çok sevilen bir TÜSİAD başkanısınız.
00:09:33Şimdi gelelim TÜSİAD'ın Perspektif 2025 Dönüşüm ve Gelecek İçin yol haritası ve öneriler raporuna.
00:09:39Kim hazırladı?
00:09:40Niye hazırladı?
00:09:41Hangi konu başlıklarında endişeleriniz, kaygılarınız var?
00:09:44Ne öneriyor?
00:09:45Aslında şöyle, bizim biraz önce belirttiğim gibi Business Europe üyesiyiz ya.
00:09:49Business Europe'ta Rebook diye, yani Avrupa'da şu anda acayip bir şekilde sanayide problemler yaşıyor.
00:09:57Hatta dediler ya, Draghi'nin raporuna göre, yani biz senede 700-800 milyar dolar yatırım, euro yatırım yapmazsak burası sanayi müzesi olacak.
00:10:07Avrupa'da özellikle bu Trump 2.0'da Çin, Amerika arasındaki en büyük şeye uğrayacak.
00:10:14Bizde, onlar geçen yayınladı, bizde benzer.
00:10:17Aslında Perspektif 2025'de biz sorunu koyduk, çözümleri koyduk ve yol haritası ve önerilerimizi belirledik.
00:10:25Ve 11 başlık altında topladık Özlem Hanım.
00:10:28Ve herkes de bunu internetten ulaşabilir.
00:10:31Şeffaf bir rapor.
00:10:32Tabii, tabii, tabii.
00:10:33Birinci bölüm, hukuk ve demokrasi.
00:10:37İkincisi enflasyon.
00:10:38İkincisi enflasyon, ki biz TÜSİAD olarak, sizde Erdal Bey de bahsetti, biz ekonomik politikaları, enflasyonla mücadeleyi destekleyen, destekledik ve desteklemeye devam ediyoruz.
00:10:50Dün de söylediniz Mehmet Şimşek'i destekliyoruz.
00:10:52Fakat her şeyde iyi gitmiyor, bunları da ifade etmek durumundayız.
00:10:55Evet, durumundayız.
00:10:56Enflasyonla ilgili bir bölüm var, mali politikalar.
00:11:00Çünkü şöyle, Özlem Hanım, hep para politikalarıyla konuşuyoruz.
00:11:06Döviz, borsa, harita.
00:11:09Biz para politikalarıyla Merkez Bankası'nın faiz oranı ekonomi yönetmeye çalışıyoruz.
00:11:15Biz diyoruz ki, para politikaları, Merkez Bankası'nı yalnız bırakmamamız lazım.
00:11:21Bunu mali politikalarla desteklememiz lazım.
00:11:24Bunlar da kayıt işiyle mücadele.
00:11:27Verginin alınmayan yerlerden vergi alınması, kamunun verimliliği ve tasarrufu ve bütçe disiplini.
00:11:34Bunları desteklememiz lazım.
00:11:37Diğer bir konu da yapısal reformlar.
00:11:40Yani biz bu yapısal reformlar da nedir?
00:11:42Enerjiydi, hukuktu, eğitimdi, sanayiydi.
00:11:45Buralarda gerekli reformları yapmazsak korkarım 3-5 sene sonra aynı şeyleri tekrar konuşuruz.
00:11:50Ben 1970 ile 1980 arasında TÜSİAD'ın fikir üreten fabrika Güngör Uras Ahmet'le yazmış.
00:11:57Bugünkü gündemde farklı bir şey yok.
00:11:591970-80 arası.
00:12:01Care açık, gelir dağılımı.
00:12:04Ki 1970-80 arası Türkiye'nin sokaklarda şiddet iklimini yükümsürdüğü yıllarda.
00:12:09Gündem bu. Döviz kuru, kayıt dışı, ihracat.
00:12:12Orada bir turizm var, turizmde bir şey olmuşuz.
00:12:15TÜSİAD'ın gündemine baktım.
00:12:17Hatta Ankara'daki ilk konuşmasında da bununla başlamıştım ben.
00:12:21Daha sonra adil paylaşım.
00:12:23Büyürken paylaşımı da adil yapmamız lazım.
00:12:26Bu enteresan bir başlık mesela.
00:12:28Bu biraz sizin de bakış açınızda aslında rapora girmiş bir...
00:12:31Şöyle...
00:12:32Yani adil paylaşım önemli bir başlık burada.
00:12:34Bunların hepsini tek tek soracağım bu arada ve Erdal Bey de bize katılacak.
00:12:37Tamam.
00:12:38Geçen yıl biz 100. yıl, Cumhuriyetin 100. yılı nedeniyle 9 tane çalışmalar yaptık.
00:12:44Yani 100. yıl önceki Atatürk'ün kongrelerinden esinlenerek.
00:12:47Bunlardan biri büyüme paylaşımdı.
00:12:50Biri demokrasi cumhuriyetti.
00:12:52Diğeri kalkınma çevre, küresel, ulusaldı.
00:12:56Ali Yaycıoğlu ve Bekir Ardır şeyinde ben hepsine de katıldım.
00:13:00Hiçbir konuşma yapmadık sadece dinledim.
00:13:02Çünkü büyürken de adil bir şekilde bölüşülmesi gerekiyor.
00:13:05Gelir dağılımını bozduk çünkü.
00:13:08Diğer bir konu yatırım.
00:13:10Dünya ekonomisinden, dünya uluslararası doğrudan yatırımından Türkiye'nin hedefi
00:13:152028'de %1.5 almak.
00:13:17Şu anda 1000'de 8'deyiz.
00:13:19Polonya 3 alıyor, %3 alıyor.
00:13:22Brezilya %5 alıyor.
00:13:24Bizim doğrudan yatırımı, uluslararası orada grafikler var.
00:13:29Hepsini hazırladık.
00:13:30Birazdan ayağa kalkacağım.
00:13:31Siz başlıkları verin.
00:13:32Nitelikli eğitim.
00:13:33Eğitime çok önem veriyoruz.
00:13:35Kadınların eşit katılımı.
00:13:39İstihdam politikası düzelebilirse orada belki büyümede...
00:13:42Dün Ömer Aras Başkan da söyledi.
00:13:445 milyon kadın var istihdamda olmaya.
00:13:46Biz bunu ekonomiye yaparsak 7 milyon da gençler var.
00:13:5012 milyon istihdam dışında şeyimiz var bizim.
00:13:53Sanayi dönüşümü, dijital atılım ve yeşil dönüş.
00:13:59Yani 11 tane bizim bu konudaki sorun, çözüm ve yol artasını öneren bir kitapçığımız.
00:14:07Ve bunu her yıl yapacağız.
00:14:08Bunun için Perspektif 2025 dedik.
00:14:10Bu ilki miydi?
00:14:11İlk.
00:14:12İlk yaptınız bunu şu anda.
00:14:13Evet.
00:14:14Perspektif 2025.
00:14:15Gelecek senede Perspektif 2026 olacak.
00:14:17Her sene devam edecek.
00:14:18Dünkü genel kurulunun aslında en önemli bölümü ve boyutu buydu.
00:14:21Panelde de bunu değerlendirdiniz katılımcılarla beraber.
00:14:25Ve açılış konuşmaları da aslında tabi buna yönelik vurgular içeriyordu.
00:14:30Çünkü zaten bölüm 1 hukuk ve demokrasi.
00:14:32Hemen bunu sorup sonra da analizlere, teknik analizlere, grafiklere geçmek istiyorum.
00:14:37Ne alakası var hukuk ve demokrasinin örneğin ekonomiyle, refahla, zenginlikle?
00:14:43Ama bakın şimdi uluslararası doğrudan yatırım çekmek istiyoruz.
00:14:461.8 ise bizim bu uluslararası doğrudan yatırımı çekmenin altyapısını oluşturmamız gerekiyor.
00:14:54Doğrudan yatırımı çekmemiz için.
00:14:57Çünkü hukuk, demokrasi birbirine ilgileyen.
00:15:02Türkiye'nin demokrasi endeksine bakarsanız, demokrasi endeksinin arttığı yerlerde kişi başı gelir artmıştır.
00:15:084.85'e kadar demokrasi ekonomisinin şeyi vardır.
00:15:124.85'de bizim 12 bin küsur dolar da 2011 yılındaydı.
00:15:16Ondan sonra puanımız düşmüş, kişi başı gelirimiz de düşmüş.
00:15:19Yani yatırımcı, yatırımcı çekmemiz.
00:15:21Yatırımcı, hem yurt dışından hem Türkiye'deki yatırımcı öngörülebilir bir dünya mı istiyor?
00:15:26Bu mu yani buradaki asıl mesele?
00:15:28Yani çünkü.
00:15:30Günün birinde bir kayyum mu gelir şirketime, işte efendim bir başka uygulama mı?
00:15:33Enerjiyle ilgili bir yatırım yapıyor diyelim.
00:15:35Enerjiyle ilgili kurallar değişirse yatırım tabii geri dönüşüçü olur, bozulur vesaire.
00:15:40Onun için de tabii hukukun üstünlüğü, vergi bağımsızlığı.
00:15:46Uluslararası, sadece uluslararası doğrudan yatırım için değil, bizim ülkemiz için de geçerli olan bir konu.
00:15:52Elbette öyle. Erdal Sağlam bu noktadan itibaren bizimle kalır mısınız lütfen siz de?
00:15:57Benden ne olur bir şey beklemeyin.
00:15:59Hani sohbete, analiz, yorum, soru katkılarınız olduğu zaman lütfen sizin de sesinizi duyalım.
00:16:06Zaten Orhan Turan'la da iyi tanışıyorsunuz.
00:16:08Biliyorum birçok defa yazılarda yazdığınız füsiyatta ilgili olarak hepsini biliyorum.
00:16:14Merhaba Erdal Bey.
00:16:17Merhaba Orhan Başkan hoş geldiniz.
00:16:19Hoş bulduk.
00:16:20Şimdi diyor ki Sayın Turan, birinci bölüm, daha doğrusu Sayın Turan değil, bu bir füsiyat raporu.
00:16:25Yani 4500 üyenin üzerinde antant kaldığı, binlerce katılımcının ortaklaştığı bir raporu aktarıyoruz.
00:16:33Sadece sözcü olarak Sayın Başkan burada elbette.
00:16:36Bölüm 1 hukuk ve demokrasi şeffaf kurallar öngörülebilir gelecek düzenlemelerin adil ve etkin uygulayışıyla ilgili bir grafik var.
00:16:44Mesela G20 ülkeleri arasında Türkiye a sonuncu.
00:16:51117. sırada.
00:16:52117. sırada.
00:16:53Evet.
00:16:54117. sırada.
00:16:55Bu bir sorun mu ekonomide Erdal Sağlam?
00:16:58Olmaz olur mu?
00:17:00Yani böyle bir şeyde standartların çok düştüğü bir iklimde yabancı sermayenin gelebilmesi mümkün değil ki.
00:17:11Yani işlerini büyütmek isteyen yerli sanayide önemli yatırımlar yapmak istediğinde alternatif ülkelere bakmak zorunda.
00:17:23Yani sadece Türkiye bazında artık düşünülemez ki büyük yatırımlar dünya ülkenin de yapılması lazım.
00:17:30Dünya ekonomisini gittiği yere bakılarak ve buna uyum sağlayan ülkelerde yapılması lazım.
00:17:37Yani sermaye dediğimiz ürkek bir şey.
00:17:41Çünkü dünya kadar para yatıracak.
00:17:44Bunun sonucunu standartlarını bilmesi lazım.
00:17:48Öngörülebilir olması lazım ki bu yatırımları yapılabilsin.
00:17:52Türkiye'nin son döneminde Orhan Başkan'ın da dediği gibi hukuk alanındaki bütün algılarda çok hızlı bir düşüş var.
00:18:01Demokrasi endekslerinde çok hızlı bir düşüş var.
00:18:04Yani ne olursa olsun hem uluslararası ilişkilerde engel hem de uluslararası yatırımcıyı çekmekte engel.
00:18:13Hep söylediğimiz bir şey var.
00:18:16Orhan Başkan da söylüyor.
00:18:18Türkiye'nin tasarruf açığı var.
00:18:20Türkiye'nin teknoloji ve yeşil ekonomiye çok hızlı bir biçimde entegrasyona artık katılması lazım.
00:18:29Bunlar büyük yatırımlar.
00:18:31Yani Türkiye'deki tasarruflar yetmeyebilir.
00:18:34Onun için yabancı sermaye yani doğrudan sermayeyi çekmemiz lazım.
00:18:39Zaten dünkü konuşmada da var doğrudan sermayedeki gerilemenin nasıl bariz bir biçimde olduğu.
00:18:46Hepsini konuşacağız.
00:18:47Sevgili yönetmenim Aslı'cığım izninle yayının tam bu noktasında.
00:18:50İki değerli yakışıklı beyefendiyi ekrana versem ben ayağa kalksam şu volümün önüne gelsem
00:18:56ve grafiklerimizi tek tek vermeye ve Türkiye'nin ihracatını, büyümesini, enflasyonunu, maliye politikalarını,
00:19:03istihdamda fırsat eşitliğini TÜSİAD'ın bakış açısıyla ve bu raporla konuşmaya başlasak.
00:19:08Oluyor mu öyle?
00:19:09Ekranda gördüğüm anda hemen ayağa kalkacağım.
00:19:11Aslı'cığım şöyle.
00:19:13Harika tamam.
00:19:14Peki şimdi bu rapor önemli bir rapor TÜSİAD Perspektif 2025.
00:19:20İlk defa TÜSİAD tarafından kaleme alınmış, TÜSİAD'ın tüm katılımcıları, tüm paydaşları tarafından kaleme alınmış bir rapor.
00:19:27Bunun içinde bir yolculuğa çıkıyoruz ve böylece Türk ekonomisiyle ilgili aslında bazı tespitleri ekrana taşıma fırsatımız var.
00:19:35Bölüm 1 Hukuk ve Demokrasiyi de Erdoğan Sağlam'la ve Orhan Turan'la değerlendirdik.
00:19:39O konuda başka sorularım da olacaktır.
00:19:42Yayın akışı içerisinde bakarız elbette.
00:19:44İkinci başlık enflasyon.
00:19:46Türkiye'nin şu anda ekonomideki en büyük sıkıntısı bir hiperenflasyon.
00:19:50Tablosu olarak mı görüyorsunuz yaşadığımızı?
00:19:52Nasıl bir değerlendirme yapıyorsunuz?
00:19:53Yok tabii 100'ün üzerinde şey olunca hiperenflasyon ama Türkiye'nin enflasyonla mücadele deneyimi oldukça şey.
00:20:01Bakın tablo da gösteriyor.
00:20:02Tablo bu.
00:20:03Şimdi sizin raporunuz içinden bazı verileri, grafikleri aslında ekrana dönüştürdük.
00:20:092024'te Türkiye ve seçili ülkelerde yıllık enflasyon tablosu.
00:20:13Economist, Economist Intelligence Unit.
00:20:16Kaynak her birinin de liyakatli kaynakları var onu da ifade edelim.
00:20:19Yani bunların her biri teyitlenmiş, doğrulanmış bilgiler.
00:20:22Çin, Çin tabii Çin ilginç bir örnek.
00:20:25İtalya, Fransa, Almanya, İspanya ve Türkiye.
00:20:28Yani sadece şuna baktığımızda acayip bir şey.
00:20:30Bu nedir?
00:20:31Bizim bir sonraki grafikte 2005 ile 2024 arasındaki enflasyon seyri var.
00:20:38Onu yapmadık galiba.
00:20:39Pardon onu sorayım.
00:20:40Sizin verdiğiniz grafikleri yaptık ama hiç önemli değil onu da hazırlarmışlar.
00:20:44Geri dönelim enflasyona.
00:20:452002-2011 arasında biz iyi yönettik.
00:20:492002-2011 arasında.
00:20:51Yani uluslararası doğrudan yatırım Erdal Bey de bilir.
00:20:54Bazen gayri safi yurt içhaslarının %3'ünden fazla uluslararası yatırım çektik biz.
00:21:0022 milyar dolarlara çıktık.
00:21:02Niye?
00:21:03Çünkü Avrupa Birliği çıpamız vardı.
00:21:05Yapısal reformlar yapıyorduk.
00:21:08Kemal Derviş'in programlarıyla çok ciddi bir ve enflasyonu da tekhanelere getirdik.
00:21:14Yani bizim oradaki 8. sayfaya bakarsanız 2006'dan 2015'e kadar tekhanede gittik.
00:21:24Daha sonra 2020'lerden 21'de yanlış politikalarla enflasyonu yukarı çektik.
00:21:32Bizim tek 3 yıldır onu söylüyoruz hususiyet olarak.
00:21:35Bizim hedefimiz yüksek enflasyonu tekhaneye düşürmek.
00:21:39Bunu düşüremediğimiz sürece verimli olma şansımız yok, rekabetçi olma şansımız yok.
00:21:44Mümkün mü?
00:21:45Delir dağılım.
00:21:46Mümkün ama doğru demin biraz önce söylediğim gibi.
00:21:48Para politikalarını maliye politikalarıyla desteklediğimizde yapısal reformlar yaptık bunu biz geçmişte.
00:21:54Yani 2002-2011 arasında yaptık biz.
00:21:57%5'leri gördük biz.
00:21:59Merkez Bankası faiz oranlarını buralarda gördük biz.
00:22:022011 Mayıs çok iyi hatırlıyorum ben.
00:22:04Yani 2013 Mayısına kadar tekhanede gittik biz.
00:22:08Yapılabiliyor.
00:22:09Buradaki sorunu kamu tasarrufunda mı görüyorsunuz?
00:22:11Sadece kamu değil tabii.
00:22:12Yani 2021'deki faiz oranlar, enflasyon yüksekken faiz oranlarını düşürdük.
00:22:20Orada şeyi bozduk.
00:22:22Şimdiki programla onu düzeltmeye çalışıyoruz.
00:22:25Tabii konuşmamda da dün belirttim.
00:22:27Yani süre uzadıkça stres artıyor.
00:22:29Yani bunu daha hızlı yapabilirdik.
00:22:32Yani çünkü 2023 Haziran'dan itibaren bu programı uyguluyoruz.
00:22:39Doğal olarak uzadıkça da toplumun değişik kesimlerinde stres artıyor.
00:22:44Erdal Sağlam ne demek istiyor Sayın Orhan Turan?
00:22:47Yani stres artıyor derken yani.
00:22:49Ekonomik adamım.
00:22:50Türkçe meali alalım.
00:22:52Yani öz sermaye sıkıntısı mı var?
00:22:54İflaslar mı var?
00:22:56Yani ihracatçının sıkıntısı mı var?
00:22:58İstihdam pazarı zaten çok sıkıntılı biliyorum.
00:23:01Yani konu ne buradaki?
00:23:02Temel mesele ne ve niye yapılamıyor?
00:23:04Mesela şimdi yine bir faiz indirimi gelecek herhalde değil mi?
00:23:09Evet yanlış yönetim.
00:23:11Yani söylediği gibi Orhan Başkan'ın o dönemleri itibariyle biz tekhaneye indik ve tekhanede gittik.
00:23:19Kaldı ki o tekhanede gittiğimiz dönem sürdürülebilir büyümeyi yakaladığımız dönemlerdi.
00:23:26Yani enflasyon kalıcı tekhaneye düşmedikten sonra öngörülebilirlik olmaz ve yatırımlar artmaz.
00:23:37Dolayısıyla büyüme ve işsizlik sorunlarını çözemezsiniz.
00:23:42Sürekli dalgalı bir hal alır.
00:23:44Ama enflasyon tekhaneye indiği dönemde zaten AKP'nin ilk dönemi de özellikle Babacan, Mehmet Şimşek,
00:23:53onların ilk bakanlıkları dönemi başbakan yardımcılığı döneminde rasyonel politikalara biz devam ettik.
00:24:01Daha sonra şey yaptık.
00:24:03Sayın Başkan söyleyemez de ben söyleyeyim.
00:24:06Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi geldikten sonra bizim hukukumuzda, ekonomimizde, her şeyimizde bozulmaya, hızla bozulmaya başladı.
00:24:17Peki.
00:24:18Asıl olay idari yönetim.
00:24:22Başka en temel konu bu.
00:24:25Hukukta da ekonomide de hepsinde aynı şey.
00:24:29Biraz söylediler aslında.
00:24:30Dünkü açılış konuşmalarında hukukla ilgili bir konu vardı.
00:24:33Zaten bir deneyimiz var.
00:24:34Biz bunu düşürdük.
00:24:35Başarırız.
00:24:36Başarmamız da gerekiyor.
00:24:37Oradaki akla geri dönmek gerekiyor diyorsunuz yani.
00:24:39Peki.
00:24:40Mali politikalar ve dördüncü bölüm adil paylaşım.
00:24:43Bu benim tabi çok değerli bulduğum açık söylemek gerekirse.
00:24:46Ama bu sizin tabi köy okulunda okuyup liseden sonra dolap derede emeği yapma falan gibi bireysel kimliğiniz burada etkili olmuştur diye düşünüyorum.
00:24:55Çok önemli.
00:24:56Bir de tabi dünya ekonomisi de bunu getiriyor.
00:24:59Yani bunu aşmadan birlikte refah kavuşmak, beraber zenginleşmek, üretmek ve büyümek mümkün değil.
00:25:05Yani bu çok önemli.
00:25:06Bunu biraz konuşmanızı istiyorum.
00:25:08Özellikle sizin kimliğinizde değerli bulduğum için ama.
00:25:11Mesela bugün bir Teksen sendika başkanı gözaltına alındı.
00:25:14Gaziantep'te işçiler bir kafesin arkasında bir mücadele veriyorlar.
00:25:18Bunları da dikkatle takip ettiğinizi biliyorum.
00:25:20Çünkü Anadolu'yu gezen bir TÜSİAD başkanısınız.
00:25:23Bir görüntü var içimi acıttı.
00:25:25Sizinle birlikte yorumlamak istiyorum.
00:25:27Aslı'cım, Gaziantep'teki bu işçi kardeşlerimizin bugün patronlarıyla, işverenleriyle yaptığı bir görüşmeden bir video var elimizde.
00:25:36Beni duyuyorsundur diye düşünüyorum.
00:25:38O videoyu hazırlamıştık.
00:25:40Sevgili reji, Buse'cim.
00:25:43Bir onu görebilir miyiz acaba?
00:25:45Evet, sesini de alalım.
00:25:48Çık dışarıda tepsiye.
00:25:50Çık dışarı.
00:25:52Nasıl özel mi o kadar?
00:25:54Çık dışarı.
00:25:56Çık dışarı.
00:25:58Yürü git.
00:26:00Yürü git.
00:26:02Çık dışarı.
00:26:04Çık.
00:26:09Evet, görüntü bu.
00:26:11Çok sevimsiz, çok incitici.
00:26:13Herhalde siz de aynı duygulardasınız diye düşünüyorum.
00:26:17Bizim buradaki adil paylaşım derken birincisi kayıt dışı istihdamın önlenmesi.
00:26:25Gelir dağılımının çünkü dünyada da aslında problem var.
00:26:29Özellikle diyorlar ya teknoloji değişik terimler kullanıyorlar.
00:26:35Dünyada da gittikçe bu gelir dağılımı bu neoliberal politikalarla bozuldu.
00:26:41Teknolojik oligarkizm geliyor şu anda.
00:26:43Bazı terimler söyleniyor ama telaffuz bile edemiyorum.
00:26:46O kadar çok şey ki.
00:26:48Kadın istihdamını artırmamız.
00:26:50Biraz önce dediğim gibi 5 milyon kadın var ve evde oturuyor ve çalışmıyor.
00:26:55Nitelikli eğitime yatırım yapmamız lazım.
00:26:59Mesleki eğitim.
00:27:01Şunu da söyleyeyim Özlem Hanım.
00:27:03Ben çok dolaşıyorum biraz önce söylediğiniz.
00:27:06Gerçekten şu anda sanayide çalışmayı bizim özendirmemiz lazım.
00:27:11Bakın tekrar söylüyorum.
00:27:13Sanayideki istihdamı özendirmemiz lazım.
00:27:15Çünkü bu ülke üretmeden katma değerli üretim yapıp ihracat yapmadan
00:27:19refah seviyesinin artırma şansı yok.
00:27:21Ama orada nitelikli insan kaynağımızı göçte kaybediyoruz.
00:27:24Eğitimde konuşacağız.
00:27:25Bu madde altında da testleriniz var.
00:27:28Erdal Bey demin 2002-2011'i söylediğimde şunu da söylemek lazım.
00:27:32Bakın dikkat ederseniz o dönemde kur sabit gibiydi.
00:27:37Ve biz ihracatı da çok ciddi verimlilik.
00:27:40Verimliği de artırdık, ihracatı da artırdık.
00:27:42Hatta Daran Hocam oluyor.
00:27:44Son 14 yıldır faktör verimliği artışımız da yok.
00:27:46Verimlilik sorunumuz da var.
00:27:48Sadece bizim değil dünyada da Türkiye'de de verimlilik sorunumuz da var.
00:27:51Bizim sanayide üretimi ve istihdamı bir takım teşviklerle şey yapmamız lazım.
00:28:00Çünkü biz üretmemiz lazım.
00:28:01Sanayide bir problem mi var?
00:28:03Şu anlamda söylüyorum.
00:28:05Sanayiler doğal olarak belki gidip bir AVM'de güvenlik görevlisi yapmak istiyor.
00:28:09Ama üretimde çalışmak istemeyebiliyor.
00:28:11Bir de hakikaten meslek disesi memleket meselesi oldu artık.
00:28:15Seneler önce de böyleydi.
00:28:17Coach Holding'in önemli bir projesiydi.
00:28:19Memleket meselesi.
00:28:21Yani o anlamda bizim sanayideki çalışma ve istihdamı değişik.
00:28:26SG kavramında olabilir vesaire.
00:28:29Bunu teşvik etmemiz ve artırmamız gerektiğini düşünüyoruz.
00:28:33Şimdi katalogdan daha doğrusu Perspektif 2025 TÜSİAD raporundan sayfa sayfa ilerliyoruz.
00:28:39Adil paylaşım dördüncü maddeydi.
00:28:41Sorunu şöyle yazıyor TÜSİAD.
00:28:43Çok değerli bulduğum için özellikle okumak istiyorum.
00:28:46Türkiye'de gelir dağılımı eşitsizliği artıyor.
00:28:49En zengin ve en yoksul kesim arasındaki fark derinleşiyor.
00:28:53Yüksek enflasyon, kayıt dışı istihdam, bölgesel eşitsizlikler ve kadınların iş gücüne katılımının düşük olması bu adaletsizliği daha da artırıyor.
00:29:02Ekonomik ve sosyal politikaların gelir adaletsizliğini azaltma odağında yeniden değerlendirilmesi gerekir diyor.
00:29:08Yol haritası da veriyor.
00:29:10Enflasyonun düşürülmesi, vergi reformlarıyla düşük gelir gruplarını koruyan adil bir yapı.
00:29:16Mesela bu çok önemli.
00:29:18Vergi reformlarıyla düşük gelir gruplarını koruyan adil bir yapı.
00:29:22Nitelikli eğitime erişimde fırsat eşitliği.
00:29:25Siz o fırsat eşitliğini kullanmış bir çocuksunuz.
00:29:27Ama benim dönemde kullandım.
00:29:29Şimdi Elazığ'ın bir köyündeki çocuğun buralara gelmesi ne kadar şey tartışılır.
00:29:34Siz de zaten sorunu orada tespit ediyorsunuz.
00:29:37Dikkat ederseniz bakın burada sorunu koyuyoruz.
00:29:39Çözüm önerilerimiz var ve yol haritası önerilerimiz var.
00:29:43Hepsinde, tüm başlıklarda bu klişeyle çalışıyoruz.
00:29:47İlerlediniz.
00:29:48Peki sayfayı çevirebiliyor muyuz yönetmenim?
00:29:50Büyüme yetmez, paylaşım şart diyorlar.
00:29:52Beyin göçü, yoksulluk ah ne şahane.
00:29:54İşte teknoloji.
00:29:55Beyin göçü, yoksulluk ve kutuplaşma eşitsizliğin maliyeti.
00:29:59Eşitsizliğin maliyeti mi var?
00:30:01Var.
00:30:02Yani çünkü demin de söyledim ya.
00:30:06Kadınların istihdama katılımı yüzde otuz yedi civarında.
00:30:09O istihdada elli beş.
00:30:11Hatta bazı ülkelerde iki kat.
00:30:13Yani bizim erkeklerin istihdama katılımı daha fazla.
00:30:17Yarı yarıya hemen hemen.
00:30:19Hep biz söylüyoruz ya tek kanatla geleceğe uçulmaz diye.
00:30:23Bir dakika bizim ekonominin içerisine kadın iş gücünü almamız gerekiyor.
00:30:29İşte onun için de kreş lazım.
00:30:31Sosyal politikalar lazım.
00:30:32Sosyal politikalar dediğiniz o ve bir de grafik paylaşıyorsunuz.
00:30:35TÜİK Gelir Dağılımı.
00:30:36İstatistikleri.
00:30:37Gelirden alınan pay.
00:30:39Devam edelim Aslı'cığım.
00:30:40Kataloğun on beşinci sayfası.
00:30:42Bu adil paylaşım meselesinde önemli bir veri.
00:30:45Buyurun.
00:30:46Gelirden alınan pay.
00:30:47Buradaki değişimi ve aslında hepimizi endişelendiren durumu.
00:30:52En yoksul.
00:30:53Bakın en yoksul 2012-2014'den.
00:30:56En yoksul en zengin arasındaki farklılaşmayı görüyoruz.
00:31:00Bu gerçekten uçurum ama.
00:31:0129.4'ten 33'e çıkmış.
00:31:03Olmaz yani.
00:31:04Yani Erdal Sağlam ne diyorsunuz?
00:31:07Bu çok önemli bir madde.
00:31:08TÜİK Gelir Dağılımı İstatistikleri.
00:31:10Evet evet biliyorum.
00:31:11Kaynağını her seferinde veriyorsunuz.
00:31:13TÜİK'in Gelir Dağılımı İstatistikleri.
00:31:16Yani bu ne kadar önemli olduğunu zaten burada konuşuyoruz ve giderek hep söylüyoruz.
00:31:26Siyasi tercihini hiçbir iktidar şimdiye kadar bu kadar gelir dağılımını bozacak
00:31:32şekilde yapmamıştı.
00:31:33Enflasyonla mücadelede de enflasyon yükselirken de yükün büyük kısmının faturanın büyük
00:31:42kısmının dar ve sabit gelirliğe, ücretliğe çıkarıldığı çok açık.
00:31:47Çünkü enflasyonun şeyi bu, yapısı bu.
00:31:50Yani enflasyon yüksek enflasyon uyguladığınız zaman bunu politik olarak bu tercihte bulunduğunuz
00:31:58zaman siz zaten gelir dağılımını bozmayı göze almak zorundasınız.
00:32:03Enflasyon başlı başına bu.
00:32:06Bir de özellikle vergi tabi herkese eşit uygulanan vergi gelir vergisinin bile çoğunu
00:32:15çalışanlar ödüyor.
00:32:16Yüksek tarifelerle ödüyorlar.
00:32:18Sürekli sendikalar bunu şey yapıyor, talep ediyor.
00:32:22Kabul edilmiyor.
00:32:23Niye?
00:32:24Bütçenin geliri diye ama bütçe gelirini arttırmak için özellikle varlıklı kesimlerden
00:32:32önlem almaya çalışınca vergilemeye özellikle vergilendirilmeyen konut gibi rant gibi alanları
00:32:40vergilendirilmeye çalışınca siyasi otorite işte cumhurbaşkanı tüm cumhurbaşkanlığı
00:32:47hükümet sistemi buna karşı çıkıyor.
00:32:50Yani bakan getirmeye çalışsa bile buna karşı çıkıyor.
00:32:54Bu da çok keskin bir siyasi tercih ve sınıfsal bir tercih.
00:33:00Bu da gelir dağılımını bozuyor.
00:33:02Bedelini de hep birlikte ödüyoruz.
00:33:05Raporda ilerlemeye devam edelim.
00:33:07Sayın Turan'ın çok önemsediği yatırım ekosistemi aslında hepimizin çok önemsemesi
00:33:12lazım.
00:33:13Çünkü Türkiye potansiyeli olağanüstü yüksek bir coğrafya stratejik bir kavşakta
00:33:18dünyanın en değerli vatanında oturuyoruz.
00:33:21Belki de ne kadar bunun değerini bilip yönetebiliyoruz tartışma konusu.
00:33:25Türkiye'nin herhalde ekonomiden çıkışta en önemli ihtiyaçlarından biri yatırım
00:33:30Erdal Bey'in de dediği gibi bizim başkalarının tasarrufuna ihtiyacımız var.
00:33:33Çünkü büyümeyi sağlayabilmemiz için uluslararası doğrudan yatırım çekmemiz lazım.
00:33:38Yani onun için de güven veren, büyüyen.
00:33:41Çünkü Türkiye şunu söyleyeyim, Türkiye diyorlar ki üretim üssü olacak.
00:33:44Türkiye üretim üssü aslında.
00:33:46Türk iş dünyası profesyonelleri ve iş verenleri çok çevik.
00:33:52Kriz yönetimi çok iyi biliyorlar.
00:33:54Çok esnek.
00:33:55Yani pandemide de bunu gördük.
00:33:57Türkiye ön plana çıkıyor.
00:33:58Bakın demin de söyledim, Çin Amerika savaşında, ticar savaşlarında,
00:34:03Çin Amerika'ya 320 milyar dolar fazlalığı var.
00:34:08Bunu Amerika almazsa kim öne çıkıyor?
00:34:11Biz çıkıyoruz.
00:34:12Bizim gibi ülkeler çıkıyor.
00:34:13Biz ama günlük işlerle enerji harcıyoruz.
00:34:17Asıl globaldeki trendi kaçırıyoruz.
00:34:19Böyle bir fırsatımız var bizim.
00:34:21Yani Amerika ile Çin'in savaşı Türkiye'nin lehini olabilir.
00:34:25Çünkü Türkiye'yi ben, bana çok uluslararası şirketler geliyor.
00:34:29Büyük gruplar geliyor.
00:34:30Büyükelçiler geliyor.
00:34:31Yani Türkiye'ye üretim üssü yapma.
00:34:33Neden diyorum?
00:34:34Diyor ki Avrupa yaşlandı.
00:34:36Üretim yapılmıyor.
00:34:37Türkiye çevik.
00:34:39Sanayisi, nitelikli insan kaynağı.
00:34:42Biz bu ortamı sağlayıp uluslararası doğrudan yatırımı nasıl?
00:34:46Bir buçuk değil de 2-3 nasıl çekebiliriz?
00:34:48Bunu şey yapmamız lazım.
00:34:50Burada da zaten çözüm öneriyorsunuz.
00:34:52Güçlü bir hukuk sistemi, şeffaf bir ekonomi yönetimi, verimli teşvik mekanizmaları.
00:34:57Teşvik mekanizmalarında da bir sıkıntı gördüğünüzü burada tespit etmişsiniz.
00:35:01Tabii mevcut sanayici üreticilerimizi de koruyacak şekilde yeni gelenlerle bir denge içerisinde yapmamız gerekiyor.
00:35:08Peki gelelim grafiğe.
00:35:09Önemli.
00:35:10Sayın Turan'ın önemsediği grafiklerden biri bu.
00:35:12Doğrudan yatırımlar.
00:35:13Kaynağı yine Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası.
00:35:16Hemen geçelim grafiğe.
00:35:18Hızlıca ilerledik sayın yönetmenim.
00:35:20İşte bu.
00:35:21Bakın.
00:35:22Bu çok önemli bir grafik.
00:35:23Özlem Hanım.
00:35:24Evet bu.
00:35:25Bakın.
00:35:26Gayrimenkul hariç, turkuaz rengi.
00:35:30Bakın 2016'dan sonra doğrudan yatırım azalıyor.
00:35:36Gayrimenkul artıyor ki son dönemde gayrimenkul şeyi de azaldı.
00:35:412024 sonunda düştü gayrimenkul yatırışı.
00:35:45Yani bizim bir de şuna da bakmamız lazım.
00:35:48Bizim Türk çirketlerinin yurt dışındaki yatırımlarına da dikkat almamız lazım.
00:35:52Bir çoğu çıktı.
00:35:53Yani tekstil sektörünün önemleri böyle.
00:35:55Yok şey anlamında söylüyorum.
00:35:56Yani biz de diyelim ki 5 milyar dolar civarında gelmiş.
00:35:58Bakın dikkat ederseniz uluslararası doğrudan yatırım.
00:36:01Ayağı alabilir miyim siz başkanım?
00:36:02Bu önemli.
00:36:03Bunu bize anlatırsın.
00:36:04Şimdi şöyle.
00:36:05Bakın buralarda acayip şey çekmişiz biz.
00:36:07Uluslararası doğrudan yatırım.
00:36:08Bu 2007, 2008, 2009.
00:36:10Evet evet buraya kadar.
00:36:11Sonra gene çektik.
00:36:12Çekmişiz.
00:36:13Daha sonra buradan sonra iğme düşmüş.
00:36:16Bakın yani nerede bu 5 milyarların civarında.
00:36:19Ben gayrimenkulü çıkarırsam buraya bakıyorum.
00:36:22Uluslararası doğrudan yatırım.
00:36:24Bizim Türk şirketleri de yurt dışında yatırım yapıyorlar.
00:36:27Anladım.
00:36:28Aslında bundan onu şey yaparsanız sıfır gibi oluyor.
00:36:32Yani geçen sene 5 milyar dolar diyelim ki öyle rakam pek şey yapamıyorum.
00:36:37Uluslararası doğrudan yatırım çektik.
00:36:39Bizimkileri de 5 küsur milyar dolar yatırım yaptılar.
00:36:42Eksiğe düştük.
00:36:44Bizim bu oranları.
00:36:45Bakın şuralara bakar mısınız?
00:36:47Bizim 2006'larda 22 milyar dolarlara geldik.
00:36:51O zaman Türkiye'nin gayrisafi milyar sırası daha da düşüktü.
00:36:55Yani %3.
00:36:56Bugün 1 trilyonsa bizim 30 milyar dolar falan çekmemiz lazım.
00:37:00O kadar.
00:37:01O kadar.
00:37:0230 milyar dolar civarında uluslararası doğrudan yatırım çekti.
00:37:05Çünkü onlar gelince hem teknoloji geliyor.
00:37:07Burası üretimsiz oluyor.
00:37:08Katmede biz yani uluslararası doğrudan yatırımı çekmemiz gerekiyor.
00:37:12Bu bizim için önemli.
00:37:13Gayrimenkul de bakıldığı zaman toplam bakıyorlar.
00:37:17Ben gayrimenkule şey yapmıyorum.
00:37:19Asıl uluslararası direkt doğrudan yatırıma bakıyorum.
00:37:22Çok teşekkür ediyorum.
00:37:23Çözüm.
00:37:24Yine şeye dönelim.
00:37:25Katalon kendisine dönelim.
00:37:26Sevgili yönetmenim.
00:37:27Çözüm.
00:37:28Güçlü bir hukuk sistemi, şeffaf bir ekonomi yönetimi ve verimli teşvik mekanizmalarıyla
00:37:33Türkiye uluslararası yatırımcılar için bir cazibe noktası olabilir diyor.
00:37:39Yetenek açığının kapatılması, verimlilik artışını sağlayacak adımlar diyor.
00:37:44TÜSİAD.
00:37:45Gitapçığında var mı Erdal Sağlam bir katkı burada?
00:37:49Yani kurallı piyasa ekonomisi kavramı vardır.
00:37:54Gerçekten buna ek olarak bir de kurumları güçlü.
00:38:00Merkez Bankası bağımsızlığı başta olmak üzere bağımsız kurumları bu sisteme eklemek
00:38:07gerekiyor ki siyasetin ekonomiyi fazla bozmasına izin vermemek lazım.
00:38:13Onun üzerinde de durulması gerektiğini düşünüyorum ben.
00:38:17Ben bir ilerle yapayım.
00:38:19Buyurun.
00:38:20Tabi tabi başlayalım.
00:38:22Bizim 50. yıl nedeniyle geleceğe inşa raporumuz yayınlanmıştı.
00:38:27Burada yaklaşık 105 tane ülke tarandığında Türkiye'nin 20 yıl içerisinde 30 bin dolara
00:38:33nasıl gelir diye baktığınız zaman.
00:38:36Artık Türkiye'nin maddi diğer ülkelere baktığınızda maddi olmayan şeylere yatırım.
00:38:42Ya bu nedir?
00:38:43İnsan, bilim, arge, kurum ve kurallar.
00:38:46Bunları yaptığınız zaman reçete çok basit aslında.
00:38:49Türkiye 20 yıl içerisinde 30 bin dolarlara gelebiliyor.
00:38:53Bizim geleceğe inşa raporumuz da gene web sayfamızda var.
00:38:56Oradan bakabilirler.
00:38:573 şey.
00:38:58İnsan, bilim, kurum ve kurallar.
00:39:00Aslında çok kolay da ama işte başka sebeplerle olabiliyor anladığım kadarıyla.
00:39:05Ülkemizin refah seviyesi, toplumun gelir seviyesi, yaşam standartını artırmak için
00:39:09deminden beri anlattığımız şey.
00:39:11Biz bunlara kafa yoruyoruz.
00:39:13Biz ülkenin refah seviyesini artmasını istiyoruz.
00:39:16Ülkenin zenginleşmesini istiyoruz.
00:39:18Ülkenin daha fazla ilacat yapmasını istiyoruz.
00:39:21Ve bunun için 3 bin kişi çalışıyor.
00:39:23Bunu da adil paylaşmak istiyorsun.
00:39:25Tabii ki.
00:39:26Enteresan olan şeylerden biri de bu tabii ki.
00:39:28Ama böyle aslında.
00:39:30Bu da siyasete müdahale değildir yani.
00:39:33Ne alakası var tabii yani.
00:39:35Bunları istemek ve şey yapmak siyasete müdahale değildir.
00:39:40Yargıya müdahale değildir.
00:39:42Vesayet odağa olmak değildir.
00:39:44Evet.
00:39:45Evet.
00:39:46Katılıyorum Erdal Sağlam.
00:39:47Küresel rekabette güçlü Türkiye devam ediyoruz raporun içerisinde.
00:39:50Burada bir Avrupa Birliği vizyonu koyuyorsunuz.
00:39:53Evet.
00:39:54Bizim Avrupa Birliği ile biz Sayın Başkan vize alamıyoruz şu anda.
00:39:58Maalesef bize bana da çok geliyor.
00:40:00Vize ile ilgili bayağı bir ciddi şey var.
00:40:03Ama biz Avrupa Birliği çıpasını bırakamayız.
00:40:07Öyle mi?
00:40:08Neden?
00:40:09Çünkü sadece Avrupa Birliği istediği için bizim halkımız için bunu yapmamız lazım.
00:40:12Yani biz çünkü Avrupa gibi beğenmesek de eleştirsek de insanlar hep Avrupa'da yaşamak istiyor.
00:40:20Bir de icracat hacmimizle ilgili de.
00:40:22Tabii.
00:40:23Bizim şu andaki biz Avrupa'nın ithalatından %4 pay alabiliyoruz Özlem Hanım.
00:40:27Çok fazla değil.
00:40:28%4.
00:40:29Sadece %4.
00:40:30Bizim ihracatımızın %45 bazen 50'sini Avrupa Birliği'ne yapıyoruz.
00:40:35Onun için bizim Avrupa Birliği'nden hem direkt uluslararası yatırımcı çekmemiz lazım.
00:40:41Hem de oraya ihracatımızı artırmamız lazım.
00:40:44Çünkü baktığınız zaman ülkeler komşu ülkelerle büyüyorlar.
00:40:48Yani onların ticaretleriyle büyüyorlar.
00:40:50Hani Trump gerçeği eleştiriyor da bakıyorsunuz Kanada, Meksika yani kendi çevre şeyleriyle.
00:40:56Bizim de o anlamda bizim için Avrupa Birliği olmazsa olmaz bu çıpayı da hiçbir şekilde bırakmamamız lazım.
00:41:02Bırakmamışsınız zaten.
00:41:03Enteresan.
00:41:04Üstelik de mesela alternatif işbirlikleri öneriliyor ya.
00:41:07BRICS gibi, Şangay Beşlisi gibi filan.
00:41:09Onlarla da ilgili karşılaştırmalı bir veri koymuşsunuz rapora.
00:41:12Evet.
00:41:13Küresel Rekabeti Güçlü Türkiye.
00:41:15Sevgili Yönetmenim devam edelim.
00:41:17Şöyle indirelim raporu.
00:41:18Aşağıda bir grafik göreceksiniz.
00:41:20Küresel işbirliği güven veren Türkiye, tam üyelik perspektifi, stratejik bir merkez kurulması devam ediyor.
00:41:27İşte bu.
00:41:28Şu, şu.
00:41:29Türkiye'nin BRICS ve Avrupa Birliği ile ticaret hacmi karşılaştırılması.
00:41:34City University of London bir Türk akademisyen Mustafa Kutlay'ın raporlaması.
00:41:39Bu nedir orantı olarak?
00:41:41Bu Türkiye'nin BRICS ve AB ile ticaret hacmini gösteriyor.
00:41:44Yani 2013'den 2023'e kadar ne kadar artıp ne kadar azaldığını gösteriyor.
00:41:49Dikkat ederseniz Avrupa Birliği ile 210 milyar şeye kadar çıkmışız.
00:41:55Bakın 210.
00:41:56Öbür tarafta 148.
00:41:57Gösterir misiniz lütfen rica ediyorum.
00:41:59Evet.
00:42:00210.3 Avrupa Birliği.
00:42:01Şu.
00:42:02Evet.
00:42:03BRICS 121.74.
00:42:05Biz aslında cari açığı Özlem Hanım, BRICS ülkelerinde veriyoruz.
00:42:09Yani enerjide Rusya'ya, ham madde ve bitmiş üründe de Çin'e.
00:42:14Çin'e yaklaşık 40 milyar dolar cari açığımız var.
00:42:17Şeye de ciddi bir rakam var.
00:42:19Rusya'ya da var.
00:42:20Ama biz Avrupa Birliği ile ilgili çok fazla şeyimiz yok.
00:42:24Hatta onların da yani BRICS ile Avrupa Birliği'nin ticaret hacminin şeyini gösteriyor bu tablo.
00:42:31Güney Afrika ile belli.
00:42:33Yani 2000 azalmış hatta şeyimiz ama Avrupa Birliği 148 milyar dolardan 210 milyar dolara çıkmış.
00:42:402013'de 148 milyar dolarmış.
00:42:42Şu anda 210.
00:42:43BRICS'te de artmış.
00:42:4474'den 121'e.
00:42:46Erdal Sağlam hepsini aynı anda yapmak mümkün değil mi?
00:42:49Yani hem Avrupa Birliği çupasını koruyup, hem işte efendim alternatif işbirlikleri vesaire.
00:42:58E tabi yani ama ayağınızı bir yere basmanız lazım.
00:43:02Türkiye'nin ekonomisi içinde gereken yere basma yeri Avrupa.
00:43:09Başkan da açıkladı pandemi döneminde bu tedarik zincirlerinin kısalığı nedeniyle de bizim avantajlarımız var.
00:43:17Ve bu avantajı kullandık.
00:43:19Şimdi Avrupa aslında doğrudan yatırımı Avrupa kendi ekonomik krizini de aşmak için Türkiye ile birlikte davranmak işine gelir.
00:43:30Biz yıllardır gümrük birliği anlaşmasının yenilenmesini beceremedik.
00:43:35Çünkü belli kriterler vardı bunu yapamadık.
00:43:38Şimdi onun daha da genişletilmesi lazım.
00:43:41Avrupa ile ekonomik işbirliğinin özellikle hadi siyaseten tam üye olamasak bile ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi lazım.
00:43:50Ama bunun için de hukuk lazım.
00:43:52Hukukun üstünlüğü ve güvencesi lazım.
00:43:56Bütün bunlarla birlikte.
00:43:58Doğrudan yatırım o yüzden gelmiyor yani.
00:44:012023'te Türkiye'nin dış ticareti 620 milyar dolar civarında.
00:44:05%30 küsürünü Avrupa Birliği yapıyoruz.
00:44:07İthalat, erti, ihracat.
00:44:09Burada bakarsanız BİRİK ülkelerinde baya bir şey var.
00:44:12Bakın Rusya'dan 33'te 56'ya çıkmış.
00:44:14Çin'den 29'a kırılmış.
00:44:16Hep açık veriyoruz.
00:44:17İşlem hacminiz bu kadar ama çoğu ithalat.
00:44:20Peki.
00:44:22Bütün bu aslında Perspektif 2025 dönüşüm ve gelecek için yol haritası ve önerilerin bence en önemli başlıklarından birine geldik şimdi.
00:44:33Aslı'cığım bölüm 7.
00:44:35Eğitim.
00:44:36Nitelikli eğitim.
00:44:37Şimdi burada bizim çok büyük sorunumuz var bana sorarsanız.
00:44:40Yani ben bir anne olarak ve bir veli olarak tespitlerim var.
00:44:44Hani böyle biraz yaşlı geliyor kulağa biz konuşunca Orhan Başkan ama bizim zamanımızda
00:44:50bizim mezun olduğumuz liselerden hani bugün şimdi birçok kardeşimiz aslında o eğitimi alarak o küresel bakışa çıkamıyor.
00:44:58Hani burada sorunu ne koyuyorsunuz siz?
00:45:01Sorun ne burada?
00:45:02Yani şöyle eğitimde fırsat eşitliği demin dedim ya kendime ben üniversite bitirene kadar hep devlet okulunda okudum.
00:45:091 lira para harcamadım ben.
00:45:11Kaç kardeşliğiniz?
00:45:123 kardeşiz.
00:45:13Anne baba ne işle meşguldüler?
00:45:15Babam ticaretle uğraşıyordu halıcıydı.
00:45:17Annem de ev hanımıydı ve okuma yazması da yoktu.
00:45:21Bakar mısınız?
00:45:24Hayattalar mı ikisi de?
00:45:25İkisi de vefat etti.
00:45:26Vefat etti başınız sağ olsun.
00:45:27İki abim iktisat mezunu.
00:45:29Onlar da üniversite okudular.
00:45:30Ben de en küçük benim.
00:45:31Ben de makine mühendisiyim ama
00:45:33Kimin vizyonu bu evde?
00:45:35Babam rahmetli babam çok vizyonlar ve çok gireşimciydi.
00:45:39Annem çok zorlardı bunları bir işe ver çıraklık falan olsun yok diyordu bunları okutacağım diyordu.
00:45:44Ki babanız aslında küçük yani esnaf mı?
00:45:47Babam da 1-2-3 okumuş.
00:45:49Kaça kadar okumuş?
00:45:501-2-3 okumuş sadece.
00:45:51İlk oku 3'e kadar.
00:45:52O zaman 3'e kadarmış zaten.
00:45:53Hayır sizi alıp yanında çırak olarak yetiştirebilecek bir durum varken sizden bir makine mühendisi,
00:45:59abinizden bir iktisatçı.
00:46:00İki abim de iktisat mezunu.
00:46:02Gerçekten yani işte bu muazzam bence bir şey ya.
00:46:05Bu hikayeniz aslında.
00:46:06Çünkü şöyle benim bu hikayemi duyanlar çok etkileniyorlar.
00:46:11Ben bir rol modelim.
00:46:13Omuzumda çok ciddi sorumluluklar var.
00:46:16Beni örnek alan insanların umutlarını eksiltmemem lazım.
00:46:21O yüzden burayı önemsiyor musun?
00:46:23Çok önemsiyorum eğitimi.
00:46:25Türkiye'nin sorduğumda işte uluslararası şeyler geliyor konuşuyoruz herkesle.
00:46:31Türkiye'nin en önemli şeyi eğitim ve hukuk.
00:46:34Eğitim?
00:46:35Ve hukuk.
00:46:36Zaten birbiriyle doğrudan ilişkili değil.
00:46:38Çünkü nitelikli eğitimi yapamazsak bakın şunu söylüyorum.
00:46:42Eğitim iyi olmazsa nitelikli insan kaynağı yaratamıyoruz.
00:46:45Nitelikli insan kaynağı olmayınca katmader olmuyor.
00:46:47Katmader olmayınca marka olmuyor.
00:46:49Sonra fasoncu oluyoruz.
00:46:51Onun için eğitim tartışmasız şey.
00:46:55Tabi bu okul öncesinden başlıyor.
00:46:58Bir de eğitimi sadece şey olarak bakmıyorum ben bireysel olarak.
00:47:01Yaşam boyu eğitim.
00:47:04Yani insan ömrü boyunca o kadar çok bilgi üretiliyor ki.
00:47:08Ben hep üniversitelere gittiğimde diyorum ki 4 yılda bir şimdi indirdim.
00:47:112 yılda bir kendimizi yenilememiz gerekiyor.
00:47:13Özlem hanım 4 sene önce konuştuğumuz konularla bugün konuştuğumuz çok farklı.
00:47:17Çok farklı olduğu için zaten işte dönüşüm ve gelecek için rekabetçi olma kapasitemizi artırmak için.
00:47:24Eğitim sisteminin bilim, inovasyon ve beceri odaklı haline getirilmesi.
00:47:30Eğitimin her kademesinde kalite ve kapsayıcılığın artırılması.
00:47:34Şimdi devam edelim.
00:47:35Orada önemli bir başka cümle var.
00:47:37Eğitim ama nasıl bir eğitim?
00:47:38Bugün artık yeni yüzyılda ve her gün bir devrimin içinden geçerken farkında olsak da olmasak da.
00:47:45Tabi ki eğitimde eleştirel düşünen, itiraz eden.
00:47:48Yani çünkü bu şirketlerde de böyledir zaten.
00:47:54Yani çok uzun bir şey olmayacaktı da.
00:47:57Bir inovasyonla gibi bir toplantıya katılmıştım.
00:47:59Halife Erezoğlu şey dedi, biz çocuklar doğunca işte onu yapma, bunu yapma, ondan gitme, o kötü alışkanlığı var bilmem ne falan filan dedi.
00:48:07Mezun oluyor, gravat veriyoruz.
00:48:09Şirkete geliyor 25 yaşında, inovatif var, fark yarat.
00:48:12İcat çıkar.
00:48:13İcat çıkar.
00:48:14Yani sorgulayan, itiraz eden.
00:48:18Çünkü bunu şirketlerde de görüyoruz.
00:48:21İnsanların da katma değeri, artık insan kaynağı profilde değişiyor.
00:48:26Yani dataları, verileri anlamlaştıracak, yorum yapabilecek, katma değeri dönüştürecek bir eğitim sistemi.
00:48:34Sorgulayan bir eğitim sisteme ihtiyacımız var.
00:48:37Var mı şu anda Türkiye'de?
00:48:38Bazı okullarda var tabi.
00:48:41Tamamen belki değil ama.
00:48:42Devlet okullarında?
00:48:44Devlet okullarında tam şey değil.
00:48:46Tabi bir de kaynağı da çok.
00:48:48Biraz sonraki şeyde göreceğiz.
00:48:50Alalım o grafiği Aslı'cığım.
00:48:52Gelsin o eğitimdeki.
00:48:54Eğitime ayrı, yani.
00:48:56Evet bu.
00:48:57Bu ilk orta öğretimdeki öğrenci başına toplam harcama şeyi.
00:49:01Buyurun, böyle alayım sizi yine Sayın Başkan.
00:49:04İlk orta ve yüksek eğitimde öğrenci başına toplam harcama.
00:49:07Bu Amerika Birleşik Devletleri.
00:49:09Evet bizimkisi burada.
00:49:11Bulgaristan'ın altında.
00:49:13Şu OECD ortalaması.
00:49:15Evet OECD ortası.
00:49:16Yani 15 küsur civarında.
00:49:19OECD'de kaç ülke var başka?
00:49:21OECD'de bildiğim kadarıyla 52 küsur tane var.
00:49:24Ve hepsinin çok...
00:49:25AB ortalamasına da bakalım hemen hemen.
00:49:27AB 25 ortalamasında, evet.
00:49:29Biz buradayız.
00:49:30Bizden sonra Romanya ile Meksika var.
00:49:32Evet.
00:49:34Türkiye 2013'de, bir sonraki grafikte var,
00:49:38belki bütçenin %13'ünü eğitime ayrı diyordu.
00:49:42Geliyor şimdi 27A.
00:49:44Bir sonraki grafik.
00:49:45Şu Vol'da yapmıştık.
00:49:46Evet bu.
00:49:47Bu 9.83'e düşmüş.
00:49:49Bu seneki programda da 9.86.
00:49:52Bir de şöyle biz hani mali politikalar derken
00:49:57kamunun verimlilik ve tasarrufu yapsın diyoruz ama
00:49:59bazı şeylere de daha çok kaynak ayırmamız lazım.
00:50:02Bu ne?
00:50:03Bir eğitim, ikisi de teknoloji.
00:50:05Yani biz buradan hiç tasarruf yapmamalıyız.
00:50:07Yani teknolojiye ve eğitime daha çok kaynak ayırmamız gerekiyor.
00:50:11O da var raporun içerisinde.
00:50:13O zaman hızlıca ilerlemeye devam edelim.
00:50:15Çünkü sizin yine çok önemsediğiniz sanayi verileri gelecek sırayla.
00:50:19Raporun içinden ilerleyelim Aslı'cığım.
00:50:21Bölüm 8, kadınların eşit katılımı.
00:50:24O zaten deminden beri konuşuyoruz.
00:50:26Hem eğitimde fırsat eşitliği hem istihdam pazarında önemli bir alan.
00:50:30Kadın varsa eşitlik de sağlanır, ekonomi de yükselir.
00:50:33Tek kanatla geleceğe uçulmaz diyor.
00:50:35TÜSİAD raporu.
00:50:36Evet bu.
00:50:37Ve sonra devam edelim buradan akarak.
00:50:39Bölüm 9, sanayi dönüşümü.
00:50:42Türkiye'de sanayide bir dönüşüme mi ihtiyaç var?
00:50:45Dünyada sanayide çok ciddi bir dönüşüm var.
00:50:48Yani biz son 20 yıldır yüksek teknoloji üretimlerinin toplam ihraç içindeki payını 3-3,5 civarlarında şey yapıyoruz.
00:51:00Yani bizim yüksek katma değerli üretim yapıp bunu da ihraç etmemiz gerekiyor.
00:51:05Bu da teknoloji ve eğitime dayanıyor.
00:51:07Yani sanayide de dünyada da bir değişim var.
00:51:10Bizim sanayilerimizi belirleyip o sanayilerin o dönüşümlerini, çünkü bir anda olacak şey değil, onu bir şekilde finanse etmemiz gerekiyor.
00:51:18Yani sanayi dönüşüyor çünkü.
00:51:20Yani bir 20 sene önceki sanayi şeyleri bugün daha çok yapay zekaydı, teknolojiydi, otomasyondu, daha az emekli.
00:51:29Ve bazıları işte karanlık fabrikalar diyorlar, insansız fabrikalar.
00:51:33İnsansız fabrikalar.
00:51:34Yani Türkiye'nin, biraz sonra şeyi de söylüyorum isterseniz, biz rekabet endeksi çıkarıyoruz.
00:51:40Mart ayında yayınlayacağız.
00:51:42Değişik sektörleri aldık.
00:51:44Ve 3 ayda bir yayınlayacağız.
00:51:48Uluslararası ülkelerde, rekabet ettiğimiz ülkelerdeki rakiplerle şeyimize bakıyoruz, mukayese ediyoruz.
00:51:54İşte enerjide mi kötüyüz, iş gücünde mi kötüyüz, finansmanda mı kötüyüz, ham maddede mi?
00:52:02Bunları çıkaracağız ve 3 ayda bir de bunu bir PMI endeksi gibi yayınlayacağız.
00:52:06Bunun ilkini çıkardınız mı bu rakorda?
00:52:08Mart'ta çıkaracağız.
00:52:09Mart'ta çıkartacağız.
00:52:10Mart'ta yayınlayacağız.
00:52:11Peki.
00:52:12O zaman şimdi o son 3 grafik gelsin ekrana arka arkaya.
00:52:15Bölüm 9 zaten son bölümlerden biriydi.
00:52:18Hemen arkasından bölüm 10, dijital atılım geliyor.
00:52:21Tüm konuştuğumuz teknolojiyle ilgili.
00:52:23Bakın burada da Adnan Bey çok konuşur.
00:52:25Orta, düşük, yüksek diye.
00:52:27Adnan Dalgakıran.
00:52:29Evet.
00:52:30O da bir sanayici inşallah.
00:52:31Görüşürüz.
00:52:32Evet, evet.
00:52:33Makineci o da.
00:52:34Evet.
00:52:35Yani bu da düşük.
00:52:36Şeyi söyleyecektim.
00:52:37Buradan bir örnek vereyim.
00:52:38Vietnam ile Türkiye'ye örneğini hep veriyorum her yerde.
00:52:412000 yılında bizim yüksek bilişim teknolojide ihracatımız 1.6 milyar dolarmış.
00:52:47Bilişim teknolojisi nedir başkan?
00:52:50Hangi ürünler yani bunlar?
00:52:52Bilişimle ilgili.
00:52:53Bilişimle ilgili her şey.
00:52:54Evet.
00:52:551.6'dan biz 2023 yılında 2 milyar dolara çıkarmışız.
00:53:002000 yılında Vietnam'ın 500 milyon dolarmış Özlem Hanım.
00:53:04Kaça çıkmış biliyor musunuz?
00:53:05137 milyar dolara çıkmış.
00:53:07Aaa nasıl mümkün olabiliyor o kadar?
00:53:09Eğitimle, altyapıyla.
00:53:11Çünkü Türkiye'nin de güzel bir yere temas ettiğini sıçrama yapması gerekiyor.
00:53:15Çünkü biz dünya ekonomisinden aldığımız payı arttıracağız ki ülkemizin refah seviyesini arttıralım.
00:53:21Yani o anlamda bizim son 20 yıldır yüksek teknoloji ihracatımız toplam ihracat içindeki
00:53:283-3,5 civarında gidip geliyor.
00:53:30Peki şu son üç grafiği hızlıca vereceğim.
00:53:32Sonra Sayın Başkan'ın yanına oturacağım.
00:53:34Bir 5 dakika sonra da toparlarız.
00:53:36Türkiye sanayisinde teknoloji sınıflaması ve firma ölçeğine göre verimlilik eğilimleri
00:53:412010-2022 verisini gördük.
00:53:43Arkasından yüksek teknoloji ihracatın toplam ihracat içindeki payı.
00:53:48Şeyi de söyleyelim burada isterseniz.
00:53:50OIST'nin bir şeyine göre bizim mikro COBİ'lerimiz yani sıfırla 10 arasında.
00:53:59Sıfırla 10 arasında insan çalıştıran.
00:54:01Evet.
00:54:02OIST'nin %8'i verimliliğiyle çalışıyor.
00:54:05%8.
00:54:06Hiç verimli değil yani.
00:54:07Bakın %8.
00:54:08COBİ'ler 17, büyük şirketler 37.
00:54:12Yani şirketlerimiz de verimli değil.
00:54:15Bizde 37 çok düşük bir oran.
00:54:16OIST'in ortalaması ne büyük şirketlerdir?
00:54:18Yani onun şöyle OIST'in ortalaması 100 dolarsa bizim büyük ölçekli şirketlerimiz 37 dolar katma değer yaratıyor.
00:54:26O zaman topyekun sanayide bir devrimsel bir hareket gerekiyor aslına bakarsanız.
00:54:30Peki bir sonraki grafiği rica ediyorum Aslı'cığım.
00:54:32Biraz önce bahsettiğim şey.
00:54:34Hah bu işte bu.
00:54:35Vietnam'ı görüyor musunuz?
00:54:36Aaa şu sarı olan.
00:54:38Evet.
00:54:39Evet şu.
00:54:40Şu değil mi?
00:54:41Özlem Hanım Vietnam'ın 90 yılındaki şeyi kişi başı gelir 90 dolarmış.
00:54:46Evet Güney Kore.
00:54:48Evet Malezya.
00:54:49Malezya Sayın Cumhurbaşkanı'nın turu yeni bitti.
00:54:52Döndü oradan.
00:54:53TOG armağan etti.
00:54:54Evet.
00:54:55Türkiye.
00:54:56Türkiye.
00:54:57Türkiye.
00:54:58Türkiye kırmızı olan.
00:54:59Evet.
00:55:00TEPAV'ın şeyi bu da.
00:55:01Gerçekten işler acısı bir grafik yalnız.
00:55:04Yani bizim.
00:55:05Yani yüksek teknolojili ihracat bu.
00:55:07Oysa ki Türkiye'nin çıkış bileti herhalde bu şu anda.
00:55:10Vietnam'a bakın 40 küsurlara geliyor görüyor musunuz?
00:55:12Sarı grafik.
00:55:14Şuradan buraya gelmiş.
00:55:15Evet.
00:55:16Malezya.
00:55:17Güney Kore'ye bakın.
00:55:18Güney Kore'yi de geçmiş.
00:55:20Belki orada Vietnam'da şeyi atlamamak lazım.
00:55:22Orada çünkü bazı şirketler Çin şirketi oluyor.
00:55:25Orada da biraz etik.
00:55:27Ama Güney Kore, Malezya yani yüzde 30'larda yüksek teknoloji ihracatı.
00:55:31Polonya var.
00:55:32FAS var.
00:55:33FAS.
00:55:34Polonya.
00:55:35Polonya var.
00:55:36FAS var.
00:55:37Evet.
00:55:38Yüzde 10'un üzerinde onlar.
00:55:39Peki son grafiğimiz yüksek teknoloji sektörlerde.
00:55:42Bu nedir?
00:55:43Başkanım bunu da bana anlatır mısınız?
00:55:45Yüksek teknoloji sektörlerinde küresel rekabetçinin görünümü.
00:55:47Burada da size rica edebilir miyim?
00:55:49Tabii.
00:55:501995'ten 2022'ye kadarki şeyi Türkiye'nin.
00:55:53Bakın.
00:55:54Türkiye burada.
00:55:55Evet.
00:55:56Arasındaki payın değişimi.
00:55:59Payımız dedim ya binde şey diye.
00:56:02Yüksek teknoloji sektörde bu kadar minicik kaldı.
00:56:05Evet.
00:56:06Burada zaten Çin'e bakar mısınız?
00:56:08Çin başka bir dünya.
00:56:09Amerika'ya bile çok şey.
00:56:11Yani Çin'inki bayağı artmış.
00:56:14Yani 1995'ten 2022.
00:56:16Çin'i durdurmak biraz çok şey.
00:56:20Onu yapsa yapsa Trump yapabilir.
00:56:22Bakın.
00:56:23Çin yeni erimin enerjide, temiz enerjide, otomotivde, rüzgar enerjisinde, güneş enerjisinde
00:56:29lider.
00:56:30Bugün Fatih Birol bizim toplantıya geldiğinde şunu söyledi.
00:56:355 yıl önce 25 arabadan 1 tane elektrikli araç üretiliyormuş.
00:56:40Şu anda 25'te 5.
00:56:42Bunun da %60'ı Çin'de üretiliyor.
00:56:44Biz yapamaz mıydık?
00:56:45Yapamaz mıyız bugünden sonra bunu?
00:56:47Çin çok ciddi.
00:56:48Şu anda katma değere şey yapıyor.
00:56:51Teknolojiye.
00:56:52Çin'e bir şeyimiz olacak, seyahatimiz olacak.
00:56:54Seyahat olarak.
00:56:55Yüksek teknoloji şirketlerini 1 hafta boyunca bir ziyaret etmek istiyoruz.
00:56:59Oradaki hakikaten gidenler çok etkileniyor.
00:57:02Ve çok rekabetçiler.
00:57:04Peki.
00:57:05Buyurun lütfen.
00:57:06Ben de yanınıza geliyorum.
00:57:07O sırada Erdal Sağlam'a bir dönelim.
00:57:09Şu ana kadar birçok veriyi değerlendirdik.
00:57:11Vietnam'ı gördük.
00:57:12Gayet yani hakikaten çok farklı bir grafikti.
00:57:15Sözü size bırakıyorum.
00:57:16Erdal Bey birkaç dakika sonra Orhan Bey ile birlikte toparlarız.
00:57:20Ben de o arada oturuyorum.
00:57:24Evet.
00:57:25Vietnam son dönemin başarı hikayelerinden biri.
00:57:29Daha önce Güney Kore şeyi vardı.
00:57:32Son dönemde de Vietnam oldu.
00:57:34Bütün bunları Türkiye yapabilirdi.
00:57:381980'den sonra Güney Kore'nin ile Türkiye'nin gelişimi farklı.
00:57:44Buna rağmen baktığımız zaman sanayi ve girişimcilik açısından Türkiye dikkate alınacak bir ülke.
00:57:52Bu konuda altyapısı var, insan gücü var.
00:57:55Ama yeni bir döneme giriyoruz.
00:57:58Ve bu yeni dönemde son yıllarda olduğu gibi hatta daha hızlı yapay zeka ile birlikte hızlı bir dönüşüm ve değişim süreci yaşanacak.
00:58:08Bu süreci yaşamak için şimdiden harekete geçmemiz lazım.
00:58:12Yani başkanın da söylediği eğitimde, hukukta yapılacak reformlara acil başlamamız lazım ki bu süreci yakalayabilelim.
00:58:24Bununla birlikte dışarıdan yabancı sermaye, doğrudan sermayeyi hemen çekmeye başlamalıyız ki bu trendi yakalayabilelim.
00:58:33Şimdi yeni bir trend var.
00:58:35Bu trendde de geç kalma tehlikemiz var.
00:58:37Halbuki fırsatlar da var.
00:58:39Bu fırsatları kullanırsak yani Türkiye'nin bundan sonrasında hem gelir dağılımına düzeltilebilir.
00:58:48Hem de milli geliri hızlıca büyütülebilir.
00:58:52Ama bunu yapabilmek için iyi yönetim lazım.
00:58:56Bu anlayışa sahip olmak lazım ve artık koltukları düşünenler değil, ülkenin geleceğini düşünenlerin ve liyakatlı insanların bu işlerin başına geçip bunları yapabilmesi lazım.
00:59:11Ve bunları söylemek de Türkiye için bizatihi siyasetin konusudur bunlar.
00:59:18Ama bunlar hakkında görüş, öneri, eleştiri sunmak da siyasete müdahale değildir.
00:59:24Eğer öyle addediliyorsa bunun adı da demokrasi değildir.
00:59:28Peki çok teşekkür ediyorum.
00:59:30Bütün bu 2 gündür yaşadıklarımız, bir de bir şey sormak istiyorum en son sayın başkana.
00:59:38Bir şey söyleyecek sayın başkan.
00:59:40Sonra hakkınız baki kalsın mı?
00:59:42Bir şey söyleyecek.
00:59:44Dünkü konuşmamda dünyada büyük bir değişim yaşanıyor.
00:59:48Bir sıçrama fırsatımız var bizim.
00:59:50Bundan yararlanmamız lazım diyoruz ama enerjimiz boşa gidiyor.
00:59:54Dünyada değişimi iyi okuyamıyoruz.
00:59:56Trendler, yani pandemide de gösterdi.
00:59:58Şu andaki o da gösteriyor.
01:00:00Yani bir an önce bizim enflasyonla mücadele edip, tek haneye düşürüp, para politikalarını,
01:00:06maliye politikaları destekleyip, bu bahsettiğimiz reformları yapıp sıçramamız lazım.
01:00:10Başka yolu yok.
01:00:12Zaten buyurun sayın sağlam.
01:00:14Son soru sayın başkana alalım.
01:00:16Sayın başkan, dünkü ben hem Ömer Bey'in hem sizin konuşmanızda göremedim.
01:00:24Gerçi genel olarak hukuk reformu içerisinde belki geçiyordur ama.
01:00:28Son dönem devlet denetleme kurulunun yetkileriyle ilgili özel şirketlere bile bir dava soruşturma süreçlerinde yönetimlerini el koyma maddeleri geldi.
01:00:40Cumhuriyet Halk Partisi anayasa mahkemesine itiraz etti bunu ama bu konuda biraz daha net bir şeyler görüşünüzü alabilir miyiz?
01:00:50Buyurun efendim son soru olsun.
01:00:52Erdal Bey benim konuşmamda var.
01:00:54Bir maddesinde var.
01:00:56Onu paylaştım.
01:00:58Tabi bu da iş dünyasını endişelendiriyor tabi.
01:01:04Benim konuşmamda da hatta Ömer Bey'in konuşmasında da vardı.
01:01:08İkimizinkisinde de var.
01:01:10Öyle bir vurgu var yani.
01:01:12Sadece iş dünyasını değil herkesi endişelendiren bir yaklaşım oldu aslına bakarsanız.
01:01:16Son bir söz bir şey söylemek ister misiniz sayın başkan?
01:01:18Kapsamlı bir şekilde yani ben şunu anlıyorum Erdal Bey'in de katkılarıyla şunu anlıyorum sizinle birlikte bir raporun içinden birlikte geçtik.
01:01:26Bu puslar sisler işte efendim gölgeler falan olmasa biz gerçekten hakiki sorunlarımızı şeffaf birbirimizi anlamak yönünde konuşabilsek Türkiye birçok şeyi başarabilir aslında.
01:01:40Ve başarmak zorunda zaten başka bir çıkışı da yok Türkiye'de galiba.
01:01:44İki maddemiz kalmıştı.
01:01:46Biri dijital dönüşüm bir de yeşil dönüşüm.
01:01:48Bunlar aslında bir moda trend gibi algılanıyor ama değil Avrupa Birliği'nin büyüme stratejisi.
01:01:52Yani dijital dönüşüm derken ne iş yaparsak yapalım teknolojiyi orada almamız lazım.
01:01:58Teknolojiye yatırım yapmamız lazım.
01:02:00Yeşil dönüşüm de o da çevre etkisi olduğu gibi şirketlerin rekabet gücü.
01:02:06Minimum enerji, maksimum performans.
01:02:09Daha az enerji kullanalım ve çevreyi daha az kirletelim.
01:02:15Hatta kirletmeyelim ve daha fazla çıktı elde edelim.
01:02:18Yani bunlarla ilgili bir de 25'inde bizim önemsediğimiz deprem konferansımız var.
01:02:2425 Şubat'ta.
01:02:2625 Şubat'ta.
01:02:27Nerede yapacaksınız?
01:02:28İstanbul Sivis Hotel'de yapıyoruz.
01:02:29Peki.
01:02:30Buraya da bekleri sergisi.
01:02:31Orada ne içeriği ne o kadar?
01:02:32Burada da olası bir Marmara depremine göre iç dünyası olarak sabahtan 9'dan 4'e kadar.
01:02:40Tekrar söylemem gerekirse biz Türkiye'nin sorunlarına çözüm üretmek ve yol göstermek,
01:02:47önerilerde bulunmak.
01:02:49Kurulduğumuzdan beri bunu yapıyorduk.
01:02:51Bundan sonra bunu yapmaya devam edeceğiz.
01:02:53Tam da şunu soracaktım size.
01:02:54Son olarak diyecektim ki Füsia'da yönelik olarak iki türlü motivasyon var.
01:02:59İkisi de aslında bir anlamda toksik.
01:03:01Birileri diyor ki işte konuş Füsia'da geç bile kaldın vur, oradan salla, buradan devir falan.
01:03:07Bu tabii ki Füsia'nın görev alanında değil, ilgi alanında değil şüphesiz ki.
01:03:12Diğeri de sus Füsia'da ne çok konuştun, her şeye karışma, siyaset senin alanın değil,
01:03:16hukuk senin alanın değil.
01:03:18O da bence yanlış ve ileri bir yorum.
01:03:21İkisinin arasında bir yerde sizin anlatmaya çalıştıklarınız var herhalde.
01:03:24Evet.
01:03:25Bizim anlattıklarımız, kafa yorduğumuz, çalışmalarımız, politikalarımız demin de
01:03:28söylediğim gibi ülkenin refah seviyesi artsın, insanların yaşamı standartları artsın,
01:03:32kadınlar daha çok istihdamda olsun, daha az enerji tüketelim, çevreyi kirletmeyelim,
01:03:37mutlu bir hayat sürelim.