Dünyada işgal tehdidi her geçen gün artıyor. ABD, Grönland, Panama ve Kanada'yı istiyor. Çin, Tayvan'ı toprağı yapmayı planlıyor. Rusya'nın gözü Ukrayna topraklarında. İsrail, Gazze'yi işgal ediyor. Peki dünyada kim nereyi ele geçirmeye çalışıyor? Yeditepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Furkan Kaya harita üzerinde anlattı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Büşra Hanım, şu anki bu koymuş olduğumuz haritalar sadece birkaçı ve bunu belki son dönem gelişmelerle beraber
00:06hiperkompleks bir ekosistem içerisinde, dünyanın her köşesinin bir cephe altı haline geldiği,
00:11küresel dünyadan düzleşen dünyaya doğru gidiş olarak bunu görebiliriz.
00:15Şimdi Çin, Rusya, Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği'ni çok bu anlamda
00:20hani böyle hegemonik bir baskıcı güç olarak, bir aktör olarak belki saymamız söz konusu olamaz.
00:26Avrupa Birliği de buradaki gelişmelere bağlı olarak kendi ekonomisini biraz da düzeltmeye çalışacak.
00:31Ama şimdi tek tek bu haritalara baktığımızda, işte Amerika Birleşik Devletleri diyoruz,
00:35hani şöyle göstermek gerekirse, Amerika Birleşik Devletleri ile Kanada biliyorsunuz
00:39yıllardan beri çok önemli ticari ilişkileri sahip, çok önemli politik ilişkileri sahip.
00:44Bir Amerika Birleşik Devletleri, özellikle Kanada'nın bir Artik Konseyi üyesi olduğunu,
00:48bir NATO üyesi olduğunu ama Kanada'nın dolaylı olarak Büyük Britanya İmparatorluğu'nun hatırına
00:53ailesinde bağlı bir, işte o Great Britain dediğimiz, o İngiltere'nin kraliyet ailesine bağlı
00:59çok önemli bir bölge olduğunu düşünürsek, Amerika Kanada'ya neden meydan okudu?
01:04Artik Konseyi dediğimiz, Artik Savaşı'na hazırlanan Amerika'nın acaba Rusya'ya,
01:08işte Alaska ve Berik Boğazı üzerinden Artik coğrafyasına yeni buz kırıcı gemiler göndermesi,
01:13yeni savaş gemileri hazırlayacak olan tersanelerine hazır hale getirmesi.
01:17Şimdi hemen aşağı iniyoruz, Panama.
01:191912'de yapılan, 1978-78 yılında Jimmy Carter döneminde Panama'ya devre çalışmalarının başlatıldığı,
01:271999'da devredilen Panama, Amerika açısından ne anlamıyla ifade ediyor?
01:31Bakın çok güzel yazıyor, Atlantik ve Pasifik, iki tane önemli stratejik okyanusun ortasında küçücük bir kanal
01:37ve bu kanal Amerika Birleşik Devletleri'nin Atlantik'teki donanmasını Pasifiye,
01:41Pasifik'teki donanmasını Atlantik'e, ticari gemilerin de aynı şekilde buradan giriş çıkış sağlayan
01:46çok önemli bir aort damarı, bir geçiş güzergahı.
01:49Hem bunu ticari ve asker olarak düşünürsek, Panama'nın gitgide Çin'e bağlanma ihtimali Amerika'yı oldukça korkutuyor.
01:55Çin'e geliyoruz, Çin ne dedi? Ben yeni bir büyük hegemonik güç olmak adayım.
01:59Ben askeri güç olmaya adayım ama önce ben bir tacir devletim, ben bir esnafım, ben ticaret erbabıyım.
02:05Dolayısıyla ben paramla, ben endüstrimle, ben yayılmacı medeniyet politikamla bütün dünyayı yayılacağım.
02:12Ama siz Tayvan'ı benim milliyetçi Çin döneminden kendi anakaramın bir parçası olarak
02:17Tayvan'ı hiçbir şekilde batının şemsiyesi altına alamazsınız.
02:20Buna ben müsaade etmem. Tayvan ayrılmaz Çin'in bir parçasıdır dedi.
02:24Ukrayna Savaşı'ndan önce bunu Xi Jinping biliyorsunuz birçok kez ortaya koydu.
02:29Ama Ukrayna Savaşı patladığı anda da ben o zaman şunu ifade ettim.
02:33Ukrayna Savaşı olası bir Tayvan Savaşı'nın kostümlü bir provasıdır.
02:37Çünkü niye söyledim bunu? Çin akıllı bir devlet.
02:40Çin ve Rusya biliyorsunuz Pekin Olimpiyatları'nda görüşü savaş öncesinde savaş hazırlıklar yapıldı.
02:45Çin, Rusya'da Çin'in babasının oğlu değil. O da çıkarlarını düşündü.
02:49Ama baktı ki Ukrayna'da ne oluyor? Kim nerede, kim neler yapıyor, kim neler yapar ve yapamaz dedi.
02:54Ve Ukrayna Savaşı sürerken Tayvan kartını ortaya koydu.
02:57Hadi bakalım dedi Tayvan'a meydan okuyun.
02:59Hadi Tayvan'a bakalım siz NATO demeyeyim de batının güdümün altına almaya çalışın dedi.
03:04Peki ne yaptı burada? Çok kısa.
03:06Parasel adaları ve Spartalı adaları gibi yapay adalar inşa etti.
03:10Buradaki Malaka Boğazı'na giden ve Endonezya Filipinler dediğimiz hatta hatırlayın Çin,
03:16özür dilerim Rusya devlet başkanı Putin Filipinlere gitti.
03:19Biz ona Bambu diplomasi demiştik ve Filipinler şunu söylüyor.
03:22Ben ne doğucuyum ne batıcıyım. Ben konjektüre göre hareket ederim.
03:25Şimdi Filipinler Çin ve Rusya'nın siyasetine ve Amerika'nın Hindistan'da olan son biliyorsunuz Modi dün,
03:31evvelsi gün, dündü galiba değil mi? Dün gece yarısı görüştüler Beyaz Saray'da.
03:36Çok önemli bir görüşmedir o. Ayrı belki değildiniz ama.
03:39Trump sandalyeyi orada da çekti. O da dikkat çekti yine Netanyahu yaptığı gibi.
03:42Evet, evet. Zaten Putin diyorum. Trump'ın jestleri, mimikleri de.
03:46Kral Abdullah'tan bütün görüşlü liderlere baktığınız zaman ben sizin patronunuzum.
03:51Ben ne dersem olacak şeklinde her şeye mükemmel mükemmel deyip duruyor.
03:54Şimdi Tayvan'da bir olası amfibik harekata karşı Çin hazır mı? Bence hazır.
03:59Peki yedinci filo gelse Amerika Çin'e, Tayvan'a yardım edebilir mi? Edemez.
04:03Yani Çin, Amerika Beşik Devletleri'nin, özür dilerim Tayvan, Çin'in ayrılmaz bir parçası olarak
04:09veya her an bozulabilecek dengelere karşı bir ihtimal kartı olarak durmaya devam edecek.
04:13Şimdi Gazze'ye geliyoruz. Gazze, zaten Filistin meselesi 75 yıldır bizim davamız olan.
04:18Sizle günlerden, aylardan beri değerlendiriyoruz ama son, onu da belki haritada değerlendireceğiz.
04:23Eser Bey çok güzel bir harita hazırlamış. Bu Gazze'nin yeni halinin, yeni hayalinin ne olduğunu birazdan göreceğiz.
04:29Onun için buna çok fazla girmiyorum ama en azından Akdeniz'deki enerji kaynakları ve jeopolitika bakım önemli olduğunu görüyoruz.
04:34Rusya'ya geliyoruz. İşte bakın, Ukrayna-Rusya Savaşı.
04:37Dinyaper Nehri hemen şurada ve Dinyaper Nehri'nde bugün artık görünmeyen bir demir perde, bir Berlin duvar ölmüş vaziyette.
04:44Peki Ukrayna Savaşı'nın maliyeti ne kadar şu ana kadar Büşra Hanım?
04:47700 milyar dolar, Ukrayna Savaşı'nın maliyeti.
04:51Hadi bir de Avrupa ülkesini alalım. Almanya, Dynamos'u ya Avrupa Birliği'nin, ona maliyeti ne kadar?
04:56Almanya, bu savaşı istemiyor ya, 200 milyar euro.
05:00Almanya gibi bir ülke. Alman endüstrisinin geldiği hali biliyoruz Büşra Hanım.
05:04Ve Almanya, Avrupa artık yavaş yavaş bu savaşın bitmesini istiyor.
05:07Viktor Orban ne dedi? Rusya'yı ekonomik sisteme ne zaman dahil edeceğiz?
05:11Artık bunları konuşmana zamanı gelmiştir dedi.
05:13O zaman Putin'le Trump telefon görüşmesi yaptıklarında 24 saat içerisinde bitireceğim derken,
05:19hep ifade ettim siz de biliyorsunuz bunu başından beri.
05:21Ukrayna artık defakto olarak bölünmüştür. Federatif bir yapılanmaya doğru gidiyorlar.
05:26Ve Dinyaper Nehri, Mariupol, Odesa'ya gider had, Azak Denizi artık Rusya'nın bir iç denizi.
05:32Kerçboğaz aynı şekilde Rusya'nın kontrolüne, Kırım'ı zaten ilhak etti.
05:35Ve artık Ukrayna'nın doğusu Rusya'nın emniyet kemeri.
05:39Emniyet kemerini artık burada Rusya bağladı.
05:41İyi olduğu anlamında söylemiyorum. Olmasaydı keşke.
05:44Ama oldurmak için ellerinden geleni yaptılar.
05:47Zelenski tura çıkacak, bize de gelecek. Görüşeceğiz.
05:51Biz Ukrayna'nın toprak bütününü hala savunuyoruz.
05:53Ukrayna'ya biz destek veriyoruz kendi vatanlarını korumaları bakımından.
05:57Ama Rusya gibi bir ülkeyi siz bu anlamda kışkırtıp,
06:01Ukrayna'ya saldırttıktan sonra biz masaya nasıl oturturuz diye düşünürseniz,
06:04o zaman o değerli madenlerin yoğunlukta yaşadığı,
06:07yoğunlukta olduğu Ukrayna'nın doğusunu işgal etmeye devam edecektir.
06:12Ve bu hem Kuzey Kafkasya hem de Güney Kafkasya'nın güvenliği
06:16ve bizim her zaman konuştuğumuz o Kafkasya ve projesi bakımından da,
06:19Rusya'nın jeopolitik varlığı açısından da önemli.
06:22Ama en önemlisi tabii bizim için Karadeniz güvenliği.
06:24Çünkü Karadeniz ve Akdeniz ve Hazar Havzaları'nı hep hep söylüyorum,
06:27bir Bermuda şeklinde bu kıtanın, Avrasya kalp kâhının bir çatısıdır.
06:32Karadeniz, Hazar ve Akdeniz Havzalarının güvenliği.
06:35Bu üç havzada güvenlik sağlanırsa Avrasya'da güvenlik olur.
06:38Eğer sağlanamazsa da bu savaşları konuşmaya devam ederiz.
06:41Böyle kısaca bir toparlayalım.