📍 ABD 3 yıllık savaşın sonunda saf değiştirdi
📌 Trump’ın öncelikleri: Para ve Rusya-Çin ittifakını dağıtma
📌 Türkiye BM’de Rusya’ya karşı oy kullandı
🎙 Hakan Aksay yorumladı
📌 Trump’ın öncelikleri: Para ve Rusya-Çin ittifakını dağıtma
📌 Türkiye BM’de Rusya’ya karşı oy kullandı
🎙 Hakan Aksay yorumladı
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Üç yıl geçti savaşın başından bu yana. Üç yıl ve bir gün. Bugün dördüncü yılın başındayız. Maalesef savaş sürüyor.
00:14İnsanlar birbirlerini öldürmeye devam ediyor ve ne için bu? Hangi topraklar için?
00:21Ukrayna kentleri ne hale geldi görüyoruz artık yansıyan fotoğraflardan görüyoruz.
00:27Perişan halde artık o zapt edilmeye çalışılan, feth edilmeye çalışılan topraklar, kentler, köyler, o alanlar bir yıkım içinde.
00:39Bu tabii binaların yıkımı, bu ekonominin yıkımı. Buna belki bir noktaya kadar değinebiliriz ama esas önemli konuya gelelim.
00:46İnsanlar, yüz binlerce insan ya öldü ya yaralandı ve geriye kalanlar kaybettiklerine ağlıyorlar.
00:55Üç yıldır bu böyle ve bundan sonra da bir süre daha en azından devam edeceği görünüyor.
01:01Savaşın en büyük felaketi her zaman söyledim, siyasi değildir, jeopolitik değildir, insandır.
01:07Her zaman insanlar kurban olur. Belki bir milyonu aşkın insanın bir kısmı öldü, yüz binler, geri kalanları savaşamayacak kadar yaralandılar, ağır yaralar aldılar, kolları bacakları koptu.
01:21Yedi milyon kadar insan Ukrayna'yı terk etti. Onun dışında Ukrayna içinde de farklı kentlere gidenler oldu, büyük göçler, büyük felaketler, trajediler.
01:31İşte üç yılın sonucu bu. Ne adına? Bütün bunlar soru işareti.
01:36İlginç bir konu da şu, bu savaşı benim üç yıldır söylediğim gibi en başta insan olarak, insan felaketi, insan canı, insan hayatını alarak değildi.
01:47Siyasi bazı konumlardan, stratejiden, ideolojiden yola çıkarak değerlendirmeye çalışanların bir kısmı Dünya Solu'ydu, Türkiye'de dahil.
01:56Ve Dünya Solu şöyle bir hesap yaptı, bir kısmı en azından Amerikan emperyalizmi ve diğerleri, Batı, bunlara karşı bir savaş olduğunu söyledi.
02:06Yani Rusya'nın bunlara karşı Ukrayna'da bir savaş verdiğini, asıl hedefin ABD olduğunu söyledi ve sanki Putin'i, sanki Rusya'yı geçmişin Sovyetler Birliği gibi sosyalist gösterdi.
02:19Sanki Putin'in bir tarafında Rus bayrağı var, diğer tarafında eski Sovyet bayrağı.
02:26O rak çekici hala duruyor gibi gördüler ve ideolojik, siyasi bir tercih yaptılar.
02:31Onun için Rusya'yı desteklediler, onun için Ukrayna'ya karşı çıktılar.
02:35Çünkü en önemli şey ABD'ye karşı çıkmaktı, emperyalizme karşı çıkmaktı.
02:40Onlara göre insan kayıpları da çok önemli değildi.
02:43Bugün gelinen nokta ne? Son 10 gündür yaşadığımız şeyler ne?
02:48Trump ve Putin dost oldu, neredeyse dost oldu.
02:51Trump'ın sözleri artık bir Putinci gibi çıkıyor, Putin'in sözleri artık Trumpçı gibi duruyor.
02:57Dolayısıyla bu iki lider artık el ele verdiler, başka bir yere götürüyorlar dünyayı.
03:02O halde, ilginç dediğim konuşu, o solun bir kısmı bugün ne diyor?
03:07Hadi ABD'nin emperyalizme karşı mücadeleydi, ABD'nin emperyalizmiyle Rusya yönetimi şu anda bir araya geldi, dost oldu.
03:15Siz kimi destekliyorsunuz? Yine Ukrayna'ya karşısınız biliyorum.
03:19Ukrayna'nın az hataları mı oldu? Hayır.
03:2210 yıllar boyunca Ukrayna yönetimleri, farklı yönetimler çok hata yaptılar.
03:26Yani Rusya'yla ve Batı'yla dengeli bir ilişki kurmak için yeterli çabayı göstermediler.
03:31Batı'nın kışkırtmalarına, Rusya'nın korkutmalarına dayanamadılar ve farklı bir yere getirdiler ülkelerini.
03:37Ama dediğim gibi önce insan faktörü geliyordu.
03:41Bugün geldiğimiz nokta bizi nereye sürükledi?
03:45ABD ve Rusya bir araya geldiler, en azından son 10 günün tablosu bu.
03:51Bir araya geldiler ve Ukrayna'yı Ukrayna'sız görüşüyorlar.
03:54Sanki bir Ukrayna paylaşımı var, Ukrayna'yı bölme çabaları var.
03:59Bugün gelinen nokta bu. Avrupa da giremiyor bu topa, dünyanın diğer ülkeleri de giremiyor.
04:04Sadece Trump'ın görevlendirdiği Amerikalılar ve Putin'in görevlendirdiği Ruslar görüşüyor.
04:09Suudi Arabistan görüşmeleri ve Ukrayna'nın kaderi bir anlamda oylanıyor, görüşülüyor.
04:15Buradan nereye gidilecek peki?
04:18Şimdi en son şunu gördük.
04:21Trump, ABD'nin Ukrayna'ya verdiği ya da vermediği pek çok para hesabı çıkarıyor.
04:28Ve diyor ki ben sizin değerli madenlerinizi istiyorum.
04:32Hem de 500 milyar dolarlık madenlerinizi istiyorum.
04:36Garip bir şey.
04:38Ve en son dün duyduk Putin'den bu konuyu biz ABD ile görüşebiliriz, iş birliği yapabiliriz dedi.
04:44Bu ne anlama geliyor?
04:46Ukrayna parçalanacak, bölünecek Rusya ve ABD tarafından.
04:49Ve madenleri de paylaşılacak. Böyle mi? Gidiş buraya doğru mu?
04:53Çok ilginç.
04:54Burada Trump'ın üzerinde özellikle durmak gerekiyor.
04:56Çünkü Putin sadece işine yarayan bir tablo çıktı ve ondan yararlanmaya çalışıyor.
05:01Açıkçası Rusların propagandistleri falan da şu an susmuş durumda.
05:05Çünkü Trump ve adamları onların yerine konuşuyorlar.
05:08Putin'i daha önce akıllarına gelmeyecek ölçüde destekliyorlar.
05:13Çok memnun Ruslar.
05:15Trump'ı biraz ele almak gerekiyor.
05:18Trump nasıl bir insan, nasıl bir politikacı?
05:20Politikacı mı?
05:21Trump dengeleri değiştiriyor gerçekten.
05:23Dünyada 1945'ten sonra oluşan şemayı darmadağın ediyor.
05:29Bir kere Avrupa ile ABD'nin bir birlikteliği vardı.
05:33AB çoğu kez ABD'ye bakarak tavır alırdı vs.
05:37Şu anda artık Avrupa'yı fırçalıyor, Avrupa'yı öteliyor, aşağılıyor Trump.
05:43Avrupa ile bir ilişkisi kalmamış gibi sanki.
05:46Öyle davranıyor en azından şu 10 gün.
05:48Dünyayı sarsan 10 gün vardı ya John Reed'in kitabıydı 1917 devriminden sonra.
05:53Biz de dünyayı sarsan 10 gün yaşıyoruz şu anda ve ABD-Avrupa ittifakı falan kalmadı.
06:00Şu anda neredeyse ABD-Rusya ittifakı varmış gibi davranıyorlar.
06:04Biraz kuşku ögesi katıyorum bunu çünkü yarın ne olacak, Trump ne diyecek belli olmaz.
06:09Zamanında da Kuzey Kore'ye gitmişti, onunla dost olacaktı.
06:12Sonra kahretsin dedi uğraşamam ben bunlarla falan Trump'ın ne olacağı belli olmaz.
06:17Ama bugün için böyle ve belki de Rusya'yı yanına alarak en büyük düşman ya da hasım olarak gördüğü Çin'in altını oyma planları yapıyor bilemiyoruz.
06:27Çünkü Çin bugüne kadar Rusya ile birlikte gidiyordu veya en azından çok aktif olmasa da onu destekliyordu.
06:33Acaba Putin'i yanına alarak ABD Çin'in altını oymaya mı çalışıyor, böyle bir plan olur mu, tutar mı?
06:40Onun siyasi ustalığı bunu yapmaya yeter mi?
06:44Yoksa sadece bu Ukrayna'yı karıştırır, onunla mı kalır?
06:47Bir süre sonra eğer Nobel Barış Ödülünü de almazsa sıkılır ve bu işi bırakır mı?
06:53Bu da tabii aklımıza gelen diğer sorular.
06:56Şimdi Trump gerçekten hiç insafsız bir şekilde yalanlar savuruyor.
07:01Yani bir kere çok farklı rakamlar var ama ABD'nin yaptığı yardımlar 100 milyar dolar civarında.
07:08Biraz daha az diyenler var, 58'e kadar indirenler var.
07:11Hesabını çıkarıyorlar bunlar.
07:13113-116 diyenler var, 120 vesaire ama 100 milyar civarında.
07:17Bunun bir kısmı da silah.
07:20Yani Zelenski'nin dediğine bakarsak 70 milyar doları aşkını silah.
07:24Yani ABD bir cebinden çıkarıyor, öbürü cebine aktarıyor.
07:27Çünkü en fazla bu üç yıl içinde zenginleşenler ABD silah tüccarları oldu, silah üreticileri oldu.
07:33Diğer geri kalanlar Biden döneminde ki Biden'de ABD'de yani bütün bunlar devlet adına yapılan şeyler.
07:39Bunlar bağışlandı, Ukrayna'ya bağışlandı.
07:42Şimdi diyor ki Trump, hayır ben kabul etmiyorum bunu bunları alacağım, madenler olarak alacağım.
07:46Gönderdi, Hazine Bakanı'nı gönderdi, Finans Bakanı'nı gönderdi.
07:50Bir kağıt uzattı Zelenski'nin, imzala bunu alacağım ben sizin madenlerinizi.
07:54Ya ülkenizin tapusunu alacağım diyor.
07:56Zelenski bunu aldım, tamam inceleyeceğim dedi.
08:00Dedi ki Trump, sen benim bakanımı eli boş gönderdin.
08:04Şimdi daha ağır bir anlaşma sana sunuyorum.
08:06Trump böyle.
08:08Trump diyor ki Zelenski'nin desteği yüzde dört civarında, ilgisi yok.
08:12Yüzde elli yedi, hatta altmışı geçtiği söyleniyor.
08:15Zelenski diktatör, Zelenski orta halli bir komedyen diyor, bunu başkaları da dedi tabii.
08:21Yani aslında bir politikacı değil, geçmişi politikaya dayanmıyor.
08:25Pardon ama Trump politikacı mı?
08:27Bütün hayatı üç kağıtlarla geçmiş, çok zengin olmuş birisi.
08:31O politikacı mı?
08:33Yani tencere dibin kara denilebilir bu en azından.
08:36Onun dışında başka yalanları da var tabii ki.
08:41Trump'ın en başta da savaşın kimi çıkardığını, savaşın kim tarafından başlatıldığını karıştırmaya çalışıyor.
08:48Neredeyse Biden çıkardı savaşı diyecek, üç yıl önce.
08:51Zelenski'yi suçluyor, üç yıldır neredeydin, niye görüşmedin diyor.
08:55Pardon yani batının, Ukrayna'nın hataları biz bunları da üç yıl boyunca çıkardık.
09:00Tarafsız durmaya çalıştık.
09:02Ama savaşı çıkaran Rusya.
09:04Bunu da gizlemeye ya da bulanıklaştırmaya çalışıyor.
09:08Trump çok rahat yalan söyleyebilen birisi.
09:10Trump'la Zelenski'nin arasında başka şeyler var.
09:13Geçmişte Zelenski o zamanlar rakibi olacağını hissettiği Biden'la ilgili Biden'ın oğlu Hunter Ukrayna'da bir takım yolsuzluklar yaptı.
09:24Sen onun belgelerini bana ver diye Zelenski'ye rica etmişti ya da talep iletmişti.
09:29Zelenski o zaman bunu kabul etmemişti.
09:31O zamanlardan kin tuttu Trump ve Trump öyle bir insan ki kin tutarak bütün bir ülkeyi mahvedebilir, yakabilir, dünya sistemini değiştirebilir.
09:39Böyle bir adam ABD'nin başına geldi.
09:42Maalesef öyle bir dönem yaşıyoruz.
09:44Bu iş nereye gider bilmiyoruz, bilmiyoruz.
09:47Savaş nereye gider, biter mi, bitmez mi bilmiyoruz.
09:50Ama Avrupa'nın uyanması gerekiyor.
09:53Avrupa uzun süredir güçlü bir lider çıkaramayan, ABD'ye karşı koyamayan Avrupa şu anda biraz kendi arasında kımıldanmaya başlandı.
10:02Macron bir şeyler diyor, insanları topluyor.
10:04Avrupa liderlerine bir şey çıkmıyor çünkü hala korkuyorlar ABD'den.
10:08İngiltere'nin biraz daha farklı bir yaklaşımı var gibi.
10:12Çünkü İngiltere ABD'de geçmişte hep birlikte davranırlardı.
10:16Bugün Starmer, İngiltere Başbakanı farklı bir çizgi izlemeye çalışıyor.
10:21Şimdi Macron ABD'ye gitti, Trump'la görüştü.
10:23Yine yumuşak açıklamalar.
10:25Starmer gidecek, onunla görüşecek.
10:27Dönüşte Avrupa farklı bir tavır alacak mı?
10:29Ama Ukrayna'ya ciddi bir yardıma hazırlanıyor Avrupa ülkeleri.
10:34Milyarlarca euro değerinde ve silah verecekler.
10:38Bu iş nereye gidecek?
10:39Dirilebilecekler mi?
10:40Avrupa, NATO'dan ayrı bir kopuş mu gerçekleşecek?
10:44Ayrı bir yapı mı hazırlıyorlar?
10:46Ayrı bir Avrupa ordusu olabilir mi?
10:49Buna cesaretleri, güçleri yetecek mi?
10:51Bu savaşın sürdüğü üç yıl içinde ABD zaten askeri olarak da dünyada çok güçlü.
10:57Ama Rusya da çok güçlendi.
10:59Bütün yatırımını silah sanayine, savunmaya verdi.
11:02Ayrı bir ülke ekonomisi kurdu.
11:04Bu arada Avrupa bunu yapabildi mi?
11:06Hayır, Ukrayna'ya vadettikleri mermiyi bile yapamadılar.
11:09Pek fazla rahatlarını bozmadılar.
11:12Şu an farklı bir yola girebilecekler mi?
11:14Bunu bilmiyoruz.
11:15Avrupa'nın gidişi Türkiye'yi de ilgilendiriyor, dünyayı da ilgilendiriyor.
11:19Görünen o ki Ukrayna en büyük kurbanı olacak tüm bu sarsıntıların.
11:24Bu arada Ukrayna'da seçimleri olması için Rusya bastırdı.
11:28Şimdi Trump da bastırıyor ve aslında böyle bir şey olgunlaştı.
11:31Seçimler gündeme gelecek.
11:32Ne zaman gündeme gelecek?
11:34Ukrayna'daki savaş en azından bu silahlar sustuğu zaman,
11:39savaş bitmese de kesin olarak barış anlaşması olmasa da,
11:42en azından bir ateşkes olduğu zaman,
11:44hatta Zelenski en son açıklamasına bunu şey dedi,
11:47olağanüstü durumu, askeri durumu kaldırdığımız zaman dedi.
11:50Çünkü yüz binler cephede dedi.
11:51Nasıl bunları şey yapayım, milyonlarca insan yurt dışında dedi.
11:55Ama sonuçta bir seçim olacak gibi bu yıl içinde,
11:58eğer ateşkes sağlanırsa yakın haftalarda, aylarda.
12:01Ondan sonra ne olur bilmiyoruz.
12:03Zelenski kazanabilir mi?
12:04Şu anda yüzde elli yedi civarında oyu var.
12:07Hatta yüzde altmış beşi geçti diyenler de var ama,
12:09gizli bir aday daha var orada.
12:11Pek de gizli değil aslında.
12:12Zelenski'nin bir ara görevden aldığı eski Ukrayna başkomutanı Zaluzhny.
12:17Onun reytingi Zelenski'den de fazla.
12:20Seçim yarışına girerse o Ukrayna'nın başına geçebilir.
12:24Ama hep böyle diyorlar.
12:26Batılı yorumcular da böyle diyor.
12:27Ama şu anda Ukrayna'nın başına,
12:30bundan sonra kim geçerse geçsin korkunç günler yaşayacak.
12:33Ukrayna çok korkunç günler yaşayacak.
12:35Böyle bir ortamda Zelenski'nin dışında,
12:38hatta onu bile bilmiyorum.
12:39Zelenski'nin dışında kim Ukrayna'nın başına geçmek ister?
12:43Böyle bir felaketle karşılaşmak ister?
12:46Onu da bilemiyorum.
12:47Onun için Zaluzhny kesin aday olur da diyemeyeceğim.
12:50Ona da bakmak gerekiyor.
12:53Durum o kadar değişiyor ki dünyada.
12:55Bakın Birleşmiş Milletler'de yapılan bir oylama var.
12:59Üçüncü yıl dönümünde savaşın koşulsuz bir şekilde Rusya geri çekilsin diyor.
13:05Yani Ukrayna'nın toprak bütünlüğü her yıl bunlar oldu.
13:08Ve 2022'de savaşın başlangıcında olduğunda 141 ülke bunu desteklemişti.
13:15Çekimserler falan da vardı.
13:16Karşı çıkanlar tabi Rusya, Belarus, Ukrayna, Suriye vs.
13:20Şu anda son yapılan oylama da 93'e düştü.
13:25141'den 3 yıl içinde 93'e düştü.
13:28Bunu savunanlar yani Rusya koşulsuz çekilsin,
13:31Ukrayna'nın toprak bütünlüğü sağlansın diyenler.
13:34Değişime bakar mısınız?
13:35Rusya'nın başarısına bakar mısınız?
13:37Ve bu arada karşı çıkanlar arasında sadece Rusya, Belarus falan yok.
13:42Sadece onlar değil.
13:43ABD de karşı çıktı.
13:45Artık Rusya saldırgan demiyor çünkü.
13:47Ve gelelim son cümlelerimize.
13:49Türkiye'nin konumu.
13:50Türkiye bu oylamada çoğunlukla birlikte davrandı.
13:54O 93'ün arasındaydı Türkiye.
13:56Yani Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü savunuyor Türkiye
13:59ve savaşın artık bitmesi gerektiğini söylüyor.
14:01Daha fazla uzatmayın diye Rusya'ya da mesaj veriyor.
14:04Şimdi Lavrov geldi Türkiye'ye ve Fidan'la görüştü.
14:10İki dışişleri bakanı görüşmesi neler oldu hepsi açıklanmıyor ama
14:14şimdi bunun içinde farklı boyutlar var.
14:16Türkiye bir ara buluculuk rolünü 2022'nin önemli bir bölümünde başarıyla sürdürdü.
14:22Daha sonradan sürdüremediği o ara buluculuk rolünü tekrar üstlenmek istiyor.
14:27Suudi Arabistan'dan sonra Türkiye'ye de olsun bu toplantılar diyor.
14:30Biz ara buluculu olalım diyor.
14:32Ama Ukrayna'nın da Rusya'nın da bir parça güvenini kaybetmiş durumda.
14:36Onları tekrar kazanmaya çalışıyor.
14:37Diğer taraftan Ukrayna'yla olduğu gibi Rusya'yla da anlaşmazlıkları var.
14:43Bu 93 ülkeden biri.
14:45Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü, kırımı vs. bu konulardaki görüşlerini değiştirmedi Türkiye.
14:50Savaş da bitsin artık mesajını da verdi Erdoğan.
14:54Ama Türkiye'nin tutumuna güvenilir mi?
14:56Türkiye ABD ile de daha iyi ilişki kurmak için farklı bir tutum alır mı?
15:01Ara buluculuk ve kendi çıkarları açısından farklı bir duruma gelir mi?
15:05Bir de işte Fidan'ın ara sıra ettiği şeyler var.
15:08Her ne kadar doğru şeyler söylüyorsa da bir de realiteler var.
15:12Bazı şeyler istemeden de söylenebilir.
15:14Bunun devamı ne olabilir acaba?
15:16Türkiye'nin tutum değiştirmesi olabilir mi?
15:18Bütün bunları görüyoruz, göreceğiz daha.
15:21Dünyayı sarsan 10 gün dedim ama 10 günle bitmeyecek bu sarsıntılar.
15:25Daha çok sürecek gibi.
15:2715 gün, 20 gün, aylar, belki de yıllar geçecek.
15:30Trump'lı yıllar dünyayı çok değiştirecek gibi.
15:33Bakalım nereye kadar değiştirebilecek?
15:35Kim ne kadar direnebilecek?
15:37Ne kadar adaletsizlik ve haksızlık yaşanacak?
15:40Artık dünyada pek bu tür kavramlar da kullanılmıyor ama biz hala bu programda gündeme getirelim.
15:45Bütün bunları göreceğiz.
15:47Tekrar görüşmek üzere, hoşça kalın.