Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Şimdi hep Ankara'daki genel hava dün akşamdan beri bu sorgulanıyor, bu anlaşılmaya çalışılıyor.
00:06Çok net ifade edebilirim ki Ankara'daki genel hava temkinli bir imserlik içinde olunması yönünde.
00:13Elbette bir anlaşmaya varılması önemli
00:16ama aslında Türkiye bunun
00:18uygulama ayağını daha çok önemsiyor. Benim edindiğim izlenim bu yönde. Yani bu saatten sonra
00:24bu uygulamada, sahada neler görülecek? İşte önce bunları bir görmek ve sonuçlarına bakmak gerekecek.
00:32Şimdi PKK'nın benzer metinleri daha önce de bu açıklıkta imzalamaktan kaçındığını biliyoruz.
00:40Dolayısıyla bu defa ne etkili oldu sorusu çok önemli.
00:43Öncelikle onunla başlayalım.
00:45Bu ne etkili oldu sorusuna birkaç yanıt verebilirim. 3 başlıkta toplayabilirim hatta.
00:51Birincisi Türkiye'nin bölgede yürüttüğü terörle mücadele faaliyetleri elbette.
00:56Malum pençe kilit operasyonlarıyla Irak'ta çok etkili bir süreç gördük.
01:01Diğer yandan Suriye'de, Suriye'nin kuzeyinde de
01:04Türkiye Türk Silahlı Kuvvetleri'nin
01:06bir etkinliği vardı.
01:08Pençe kilitle Kandil ile Suriye arasındaki bağ büyük oranda kopartıldı.
01:13Keza Suriye'de Esad gittikten sonraki yeni gelişmeler,
01:17Kuzeyde Suriye Milli Ordusu'nun daha aşağılarda Arap aşiretlerinin zorlaması da
01:22artık YPG için
01:23nefes alınamaz bir hal almıştı. Bu terörle mücadele üzerinden de
01:28epey yıpranmış vaziyetteydi.
01:30İkinci unsur, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın bir süredir yürüttüğü DAEŞ'e karşı
01:35bölgede ortak ittifak çabaları.
01:38Çünkü DAEŞ'le bölge ülkeleri mücadele ederse
01:42YPG'nin
01:43işte ben oradaki hapishaneleri, oradaki kampları koruyorum, muhafızlığını yapıyorum.
01:50Bunun için varlığım gerekli
01:52ifadeleri de çürümüş, çürütülmüş oluyor. Meşruiyeti bu anlamda ortadan kaldırılmış oluyor.
01:59Hafta sonu
02:01Ürdün'de gerçekleşen toplantı bu anlamda çok önemliydi.
02:055 ülke Türkiye, Irak, Lübnan, Ürdün ve Suriye bir araya geldi Amman'da.
02:10Ve bu DAEŞ hapishaneleri ile kampları konusunda ortak mücadele için bir koordinasyon merkezi oluşturulması kararı alındı.
02:19Bu koordinasyon merkezi
02:21teknik çalışmaları devam ediyor ama ya Türkiye'de ya Ürdün'de kurulacak. Öyle görünüyor.
02:26Suriye hükümeti, Suriye devleti oraları kontrol edecek.
02:30Ama ona diğer komşu ülkeler işte Lübnan, Ürdün, Türkiye ve Irak'ta
02:35destek olacak.
02:36Bu çok önemliydi.
02:38Hatta belki bu gelişme
02:39bu durumu da tetiklemiş olabilir ve 3. ayak
02:43PKK'ya bu imzayı attıran 3. ayak da
02:46Amerika Birleşik Devletleri olmuş olabilir. Neden? Çünkü Amerika'nın işte bu Ürdün'deki toplantı da dahil
02:51tüm bu gelişmelerle birlikte
02:53DAEŞ ile bölge ülkelerinin mücadele edebilmesi sonrası artık Suriye'den
02:59askerini çıkarma eğiliminde olduğu da
03:01ortaya çıkıyor.
03:03Bu anlamda SDG'yi entegrasyon için
03:05teşvik ettiği de görülüyor. Hatta önceki yayınlarımızda da ifade ettim. Edindiğimiz bilgilere göre de mazlum abdi o imzayı
03:12atmadan önce
03:13ABD ile temas halindeydi.
03:16CENTCOM komutanıyla görüştüğü ifade ediliyor.
03:19Şam'a da Haseke'den
03:22hava yoluyla geçtiği yöründe bilgiler var.
03:25Peki
03:26bu anlaşma istenilen yönde sonuç verebilecek mi? İşte kritik nokta bu. Tam da burada işte
03:33temkinliğimserlik devreye giriyor.
03:35Neden? Neticede anlaşmaya imza atan
03:38bir terör örgütü.
03:39Bugüne kadar bu tip, bu açıklıktaki anlaşmalara da imza atmaktan kaçınmış bir terör örgütü.
03:45Kendi içlerinde de
03:46farklı kliklerin, fraksiyonların olduğu bir örgütten bahsediyoruz.
03:51Mesela PKK'nın Suriye sorumlusu Fehman Hüseyin ve ona bağlı gruplar
03:56ne diyecek ve ne yapacak bu anlaşma sonrası?
03:59Bu da önemli olacak.
04:00Türkiye'nin
04:01bu konuda yakın takibinde olacak gibi duruyor.
04:04Yani anlaşma uygun hareket edecekler mi? Yoksa örneğin Suriye Devleti'ne bırakılan petrol bölgelerinde
04:10yarın bir gün pay talep edecekler mi yeniden?
04:13Veya Şam'dan gelecek talimatlar
04:15uygulanabilecek mi? Çünkü normal bir devlet olmak demek bunu da gerektirecek.
04:20Bunlar hep uygulamada görülecek ama
04:22anlaşmadaki dördüncü madde hep söylüyoruz önemli.
04:25Kuzeydoğu Suriye'deki tüm sivil ve askeri kurumların sınır kapıları,
04:30havaalanları ve petrol ve gaz sahaları da dahil olmak üzere
04:34Suriye Devleti Yönetimi'ne entegre edilecek olması.
04:38SDG'nin merkezi otoriteyi tanıması bakımından
04:41gerçekten kritik ve önemli bir adım olarak okunuyor.
04:44Ama dediğim gibi fiiliyatta bu nasıl ilerleyecek? Bu çok önemli.
04:48SDG ismen ortadan kalkıp
04:51fiilen mi devam edecek?
04:53Yani SDG'yi ismen ortadan kaldırıp
04:56yeni Suriye yönetimi içerisinde entegre etmeye dönük bir anlaşma. Evet
05:01Ama fiilen yine o bahsettiğim farklı fraksiyonlar da sebebiyle
05:06yine bir takım zaman zaman
05:08itaatsizlikler veya silahlı
05:11silah yoluyla bir takım
05:12talepler gündeme gelecek mi gelmeyecek mi? Bunlar da hep uygulamada
05:16dikkatle takip edilecek
05:18unsurlar arasında yer alacak.
05:20Elbette Suriye Devleti'ne entegrasyon tam olarak sağlanacaksa askeri emir komuta
05:26ve tabii ki sivil amir memur ilişkisi içinde
05:29rahatlıkla olabilmeleri beklenecek. Uygulama da buna bakılacak.
05:33Bu açıdan anlaşmanın birinci maddesi de dikkat çekici hemen onu da özetleyeyim.
05:38Tüm Suriyelilerin temsilde ve siyasi sürece katılımda haklarının
05:43güvence altına alınması ve devlet kurumlarının
05:46dini ve etnik kökenlerinden bağımsız olarak ehliyet ve liyakat esasına göre inşa edilmesi.
05:52Bu neden önemli?
05:54Burada daha önce de biliyorduk SDK ile yapılan görüşmelerde bir takım talepleri vardı.
06:00Kürtlere, Kürt nüfusa kotalar ayrılması. Örneğin hükümette şu kadar Kürt bakana yer verilmesi gibi gibi.
06:06İşte bu kotaların kabul görmediğini anlıyoruz ve temsilde
06:11herhangi bir ayrıcalık,
06:13herhangi bir etnisiteye tanınmayacağına dair de bir ifade bu.
06:18Korkulan neydi? Irak'takine benzer bir yapı. İşte Cumhurbaşkanı Araplardan, Başbakan Kürtlerden,
06:23Meclis Başkanı filancadan filancadan.
06:25Yani etnisitelere ayrılmış ve kırılmaya, kırılganlığa çok müsait bir yapı yerine
06:32dini ve etnik kökene bakılmaksızın tamamen liyakata dayalı bir devlet yönetiminden bahsediliyor bu maddede.
06:39Bu da üzerinde önemli durulması ve uygulamada dikkatle takip edilmesi gereken maddelerden biri.
06:45Askeri anlamda da emir komuta zincirine dahil olmaları dediğimiz gibi önemli olacak.
06:50Ne diyordu Ankara?
06:52Devlet içinde, devlet ordu içinde ordu olmaz. Yani burada YPG'nin,
06:57Suriye Devleti'nin yeni ordusuna bir modül olarak mı yani ayrı bir grup olarak mı entekli olacağı
07:04yoksa tam bir entekrasyondan mı bahsedilip bahsedilmediği
07:08bu da kritik başlıklardan biri.
07:10Çünkü eğer ayrı bir grup olarak dahil olurlarsa
07:14ileride bir isyan riski doğurabilir. İşte bir iç çatışmaya bu grubun
07:18ordu içinden ayrılıp destek vermesi söz konusu olabilir. Bu tip riskler barındırabileceği için hem Suriye yönetimi hem de Türkiye
07:27açıkçası tam entekrasyondan yana hareket etti bugüne kadar.
07:31Bu saatten sonra bu sağlanabilecek mi? Yine uygulamada bakılacak.
07:35Kritik ve önemli noktalardan birisi ve elbette tabii ki
07:39Ankara'nın başından beri YPG'ye şart koştuğu Suriyeli olmayanların
07:44ve PKK'lı komuta kademesinin
07:46Suriye'den çıkması meselesi.
07:49Bunların gerçekleşip gerçekleşmeyeceği
07:51elbette takip edilecek ve uygulamaya bakılacak. Yani bir kez daha altını çizeyim.
07:57Ankara'daki genel hava
07:59temkinli bir iyimserlik içinde olunması yönünde.
08:02Elbette bu anlaşma önemli.
08:04Ama uygulamada
08:05nasıl zuur edeceği, fiiliyatta nelerin olacağı
08:09görülmek isteniyor. Yani uygulamaya bakılacak bu saatten sonra.