Küresel güç dengeleri sarsılırken Türkiye için oluşan fırsatlar neler? Trump’ın sürpriz kararları yeni riskler yaratabilir mi? Avrupa güvenlik mimarisi yeniden şekillenirken, Ankara'nın stratejik konumu ne olacak? Suriye'de yaşanan son gelişmeler ve gündemdeki en kritik başlıklar Hafta Sonu'nda masaya yatırıldı. Hakan Çelik sordu; Prof. Dr. Özden Zeynep Oktav ve Prof. Dr. Seda Demiralp değerlendirdi.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Değerli izleyiciler günaydın. CNN Türk ekranlarına hoş geldiniz. Ben Hakan Çelik. Bugün hafta sonu programımızda yine dünyadaki önemli gelişmeleri konuşuyoruz.
00:15Ama neredeyse son 30-40 yılda uluslararası gelişmelerin bu kadar kafa karıştırıcı bir hal aldığı ve tabii ki bundan doğal olarak Türkiye'de çok yakından etkileniyor.
00:26Çünkü bizim coğrafyamız bütün bu gelişmekte olan olaylar, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın akıbeti, Suriye'de, Orta Doğu'da yaşanan gelişmeler.
00:34Bir taraftan her gün ABD Başkanı Trump'ın açıklamalarının bir manşet olduğu bir dönemden geçiyoruz.
00:40Gerçekten ilginç. Bütün bu konuları, bunun ötesindeki bazı başlıkları ve Türkiye yetkilerini konuşacağız.
00:46Bugün programımızdaki değerli konuğumuz var Prof. Dr. Seda Demiral, Işık Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı.
00:53Hoş geldiniz programımıza. Sağ olun.
00:55Bir de Prof. Dr. Özden Zeynep Oktav, Medeniyet Üniversitesi Öğretim Üyesi.
00:59Siz de hoş geldiniz. Böyle iki değerli akademisyenle konuşacağız bu konuları.
01:04Şimdi Rusya-Ukrayna Savaşı'nın akıbeti ve bu tabii Türkiye'yi çok yakından ilgilendiriyor bütün dünyaya olduğu gibi.
01:12Sabah arkadaşlarımızla konuşuyorduk. Turizmcilerin de gözü kulağı aslında bu gelişmelerde.
01:17Çünkü Türkiye önemli bir turizm ülkesi bir taraftan bakıldığı zaman.
01:20İki ülkeden de işte Rusya'dan 7 milyon civarında, Ukrayna'dan da epeyce ciddi sayıda insan Türkiye'ye geliyordu.
01:26Biz bu ambargolara tarafta olmadık ve dikkatli ve dengeli bir tutum içinde gitmeye çalıştı Türkiye.
01:33Ne dersiniz yani siz izlediğiniz, gördüğünüz kadarıyla bu süreç nasıl gelişebilir?
01:38Türkiye bundan sonraki olaylardan nasıl etkilenebilir?
01:41Tabii Trump'ı kestirmek çok zor, öngörmek de zor.
01:44Yani Zelenski ile yaptığı oval ofis görüşmesini hepimiz yakından takip ettik.
01:49Ne dersiniz? Sizinle başlamak isterim ben.
01:52Siz uluslararası ilişkilerin yanı sıra tabii ki siyaset bilimini, seçmen davranışları konularını yakından takip ediyorsunuz.
01:58O konularda da sorular soracağım ama önce bu şeyle başlayalım.
02:02Yani şöyle bakabiliriz belki.
02:04Ukrayna Rusya Savaşı süresince Türkiye bu savaş içerisinde nasıl bir pozisyon üstlendi?
02:11Türkiye kendini iki tarafa da görüşebilen ve bu sayede bir takım çözümler üretebilen,
02:18tahıl koridordur vs. çözümler üretebilen bir ülke olarak o zaman markalandırmıştı.
02:23Şimdi bu barış olursa, ateşkes olursa nasıl konumlandırır kendini diye düşünebiliriz.
02:29Belki hani şundan bahsedilebilir.
02:31Tabii biraz önce bahsettiğiniz Amerika'nın Trump sonrası Amerika'yı tabii konuşmamız lazım.
02:37Zaten o bağlamda herhalde bir ateşkesinde olacağını düşünecek olursak yani bir Amerika'nın bölgeden güvenlik anlamında desteğini çekmesiyle
02:46Türkiye'nin boots on the ground dediğimiz türden bir fiziki anlamda bir askeri destek sunması ihtimali.
02:56Zelenski'nin konuşmalarından duyuyoruz değil mi?
03:00Avrupalı liderlere de Türkiye'nin masada olması gerektiğiyle ilgili ifadelerinde
03:05Türkiye'nin fiziksel anlamda orada bulunabilmesinin böyle bir imkanı Türkiye'nin sunabilmesinin öneminden bahsediyor.
03:13Belki o zaman Türkiye'nin bu şekilde bir rol üstleneceğini yani bir barışı koruyacak,
03:18fiziksel anlamda askeriyle kuvvetiyle sahada olarak kurulacak böyle bir rol herhalde üstlenmesi bekleniyor diye düşünebiliriz.
03:26Ekonomik anlamda herhalde bizi rahatlatmasını tüm yani bölgeyi rahatlatacağı gibi ciddi anlamda sarsıldık tabii ki.
03:33Yani bu son yıllarda yaşadığımız tabii ki biz Avrupa'dan ya da bölge ülkelerinden daha kuvvetli sarsıldık ekonomik anlamda.
03:42Ama faktörlerden bir tanesinde bu savaş olduğunu düşünecek olursak enerjinin maliyetinin bu savaş sebebiyle artmasının,
03:50gıda maliyetinin bu savaş sebebiyle artmasının bu anlamlarda belki bir rahatlama bekleyebiliriz.
03:56Ama tabii bu çok yani Trump sonrası Amerika işte Assad sonrası Orta Doğu vesaire bu bağlamları birlikte düşünmemiz lazım.
04:04Çünkü Rusya-Ukrayna savaşının bitmesi işte Rusya'yı nasıl etkileyecek?
04:10Rusya'nın bu yeni pozisyonu Rusya'nın Orta Doğu'daki varlığını nasıl etkileyecek?
04:15İşte bizi birkaç boyutuyla etkileyebilecek faktörler söz konusu.
04:19Ya da eğer Trump dönemindeki Amerika bölgeden çıkıp bölgeyi daha çok Rusya'ya emanet eden bir Amerika olacaksa
04:28bu defa hani Batı'yla muhatap olmak yerine biz Putin'le muhatap olacaksak bu bizi nasıl etkileyecek?
04:35O yüzden çok boyutlu bir konu.
04:37Çok güzel ortaya koyduğunuz ve çok bilinmezli bir şey, çok denklemli bir şey.
04:41Şimdi hatırlayalım yani Biden'ın son dönemlerinde öyle bir gerginlik vardı ki.
04:463. Dünya Savaşı'na doğru mu gidiyoruz tartışmaları yapılıyordu nükleer meselelerden ötürü.
04:51Şimdi Trump ben bu işi birkaç gün içinde çözerim diye gelen bir kişiydi liderdi.
04:57Fakat bugün de hala işin ilginç tarafı bir nükleer endişe hala dolaşıyor ortada.
05:03Polonya işte bizi de o şemsenizin altına alın diye Birleşik Krallık ve Fransa'dan destek talep etti.
05:09En tedirgin olan nükleerler.
05:11Şimdi ben ilginç sizin söylediğiniz konudan bir ilginç bir bahis açmak istiyorum.
05:15Bu konu pek Türkiye'de konuşulmuyor.
05:17Ben bu konuyu başlatmış olayım bu tartışmayı CNN Türk ekranlarından.
05:21Uluslararası anlaşmalar söyleyeceğim şeyi çok sınırlandırıyor ve zorluyor.
05:26Bunun farkındayım.
05:28Fakat Türkiye bir nükleer güç olmalı mı acaba?
05:31Ne dersiniz?
05:33Bana değil bu soru.
05:35Sizin müvekkilinize mi soruyorum?
05:37Bunu şundan ötürü soruyorum.
05:39Nükleer çok tehlikeli şeyler.
05:41Gönül ister ki bunlar hiç konuşulmasın.
05:43Ama bir nükleer caydırıcılık diye bir şey var ya.
05:48Nükleer caydırıcılığa sahip olan ülkelerin pozisyonları biraz daha farklı oluyor.
05:52Avrupa'da Birleşik Krallık'ın ve Fransa'nın böyle bir caydırıcılık gücü var.
05:56Dünyada da biliyoruz.
05:58ABD'nin, Rusya'nın, Çin Halk Cumhuriyeti'nin, Pakistan'ın, Hindistan'ın ve de İsrail'in
06:04yani resmen açıklanmamakla beraber nükleer silahları olduğunu biliyoruz.
06:08Ne dersiniz siz bu konuda?
06:10Ya şöyle bence olmalı.
06:13Olmalı mı diyorsunuz?
06:14Olmalı.
06:15Çünkü iş oraya gidiyor.
06:17Von der Leyen geçen hafta Avrupa Birliği içerisinde bir toplantıda çok açık, net bir şekilde dedi ki
06:25Avrupa ülkelerinin nükleer silahının olması lazım dedi.
06:29Bunu net bir şekilde ifade etti.
06:31Bu ne demek?
06:32MPT rejiminin aslında bir şekilde sonunun gelmesi.
06:35Yani MPT rejimini nükleer silahları elinde bulunduran ülkelerin tekelleşmiş durumu uluslararası sistemde
06:43ve bu teknoloji aktarımının önüne geçmek için kurdukları bir rejimdir bu.
06:49Türkiye böyle bir niyet ortaya koysa, bu yola girmeye kalksa tabiri caizse bunun bir zeminini bulabilir mi?
06:55Buna izin verirler mi?
06:57Şöyle bulabilir.
06:59Sözünüzü kesmiyorum inşallah.
07:01Yani ben Donald Tusk'ın bu AB geçici dönem komisyon başkanı
07:07Donald Tusk'ın gelip de bizim Cumhurbaşkanımızla görüşmesinde ele alınan konuların en başında
07:13Ankara'nın veyahut da Türkiye'nin bir önemli bir militer güç olarak Avrupa Birliği için artan önemiyle
07:21orantılı bir şekilde geldi, bizimle konuştu.
07:24Onun dışında da biliyorsunuz Gönüllüler Koalisyonu kuruldu.
07:28İçinde Norveç var, Kanada var, İngiltere var.
07:32Amerika'ya karşı kurulmuş gibi bir koalisyon kuruldu.
07:36Dolayısıyla Türkiye'nin bir nükleer silah sahibi olma isteği karşısında ben çok da Avrupa Birliği'nin itiraz edeceğini
07:43şu andaki atmosfere bakarak düşünmüyorum.
07:47Çünkü Türkiye'nin bu savunma sanayindeki başarıları ve gelişmesi
07:52bakın son 5 yılda hatta 2016'dan itibaren düğmeye basıldı aslında.
07:57Ve onun bu tarz gelişmesi Avrupa Birliği'ni artık rahatsız etmeyecek duruma geldik.
08:05Özellikle Trump döneminden sonra.
08:07Yani bizim gönlümüzden geçen Avrupa Birliği'ne bir siyasi entegrasyon, bir ekonomik entegrasyondu.
08:13Biz üye olmak istiyoruz dediğiniz gibi.
08:15Tam üye olmak istiyorduk.
08:16Biz hala da istiyoruz.
08:17Bize serbestlik olsun, serbest dolaşım.
08:21Ama sanki bunun önüne geçecek bir şekilde güvenlik konusundaki iş birliği ve belki entegrasyon daha hızlı gelişebilir mi?
08:29Ne dersiniz?
08:30Ben şuradan yanıtlayayım bu soruya izin verirseniz.
08:33Yani bir nükleer güç olmalı mizah olmalı sorusunu Zeynep Hoca'ya bırakarak.
08:37Siz de söyleyin görüşmesini.
08:39Ben şöyle söyleyeceğim zaten.
08:41Aleyhte de söylerseniz birbirimiz daha etkileşim gayet iyi olur.
08:45Ben şunu demek istiyorum.
08:46Böyle bir konuyu konuşuyor olmamızın bir anlamı var.
08:48Ben oradan gireceğim.
08:49Ben duygu ve siyaset çalışan birisi olarak bir nükleer güç olmalı mıyız sorusuna bugün soru olmamız.
08:57Bugün kendimizi daha güvende mi, güvensiz mi hissediyoruz sorusuya çok alakalı olduğunu düşünüyorum.
09:04Bu konuda da bir kafa karışıklığı içerisinde olduğumuzu düşünüyorum.
09:07Trump sonrası, Esat sonrası veya iki boyutuyla bölgesel ve dünyadaki gelişmeleri değerlendirecek olursak biz Türkiye'de bugün kendimizi daha mı güvende hissediyoruz?
09:22Daha mı güvensiz hissediyoruz?
09:24Bu mesela bizim bu İmralı süreci üzerinden konuştuğumuz hikayeyle de çok yakından ilişkili ve orada da çok benzer sorular var.
09:32Ben düzenli olarak odak bulup çalışmaları yürütüyorum.
09:35Bir lab kurduk duygular ve siyaset labı üniversitemizde.
09:38Burada da mesela katılımcılardan sıklıkla duyduğum sorulardan bir tanesiydi bu.
09:43Tam işte Aralık ayındaydı bizim ilk odak grup turunu yaptığımız ve o sırada yeni başlamıştı bu İmralı süreci.
09:51İşte tam o görüşmeler sırasında Esat düştü vs. bir kısma yansıdı o yüzden.
09:57Bu mesela İmralı süreci bizim kendimizi bölgede daha güvenli hissettiğimiz için attığımız bir adım mı?
10:03Daha kırılgın hissettiğimiz için attığımız bir adım mı?
10:06Bu konuda hala soru işaretleri var.
10:08Yani Esat sonrası biz daha mı ve işte bölgeden çekilen bir Amerika söz konusu olduğunda biz mesela PKK, terör vs. bu konularda elimiz daha mı güçlü?
10:22Bunun rahatlığı ile mi bu sürece girdik?
10:24Yoksa tam tersi Esat sonrası bölgede bir Kürt otonomisi vs. bu bizi daha tedirgin etti ve bu yüzden mi böyle bir adım yapmaya zorlanmış hissettik?
10:33Yani bu kadar temel bir konuda bile daha mı güvendeyiz?
10:37Daha mı güvensiziz?
10:38Güzel bence.
10:39Çok güzel soru.
10:40İkisi de var aslında bana kalırsa.
10:42İkisine de evet, ikisine de hayır denebilir gibi mi geliyor?
10:46Bir şey daha ekleyip ondan sonra şey yapayım.
10:48Aynı zamanda bu tabloyu anlatırken tabii ki kurumların, PAK'ların da etkisinin azalıp liderlerin etkisinin arttığı bir dünyadan bahsediyoruz.
10:58Bu bizi daha mı güvenli yapıyor Türkiye olarak daha mı güvensiz yapıyor?
11:03Bir takım PAK'lara yaslanma olasılığımız belki azalıyor ama işte biz de bir güçlü lider, güçlü adam figürü, merkezi ve bir yürütmenin çok güçlü olduğu,
11:14güçlendirilmiş başkanlık sistemiyle yönetilen bir ülke olarak daha mı bu dili konuşabilen bir ülkeyiz?
11:20Bu anlamda işte avantajlı mıyız?
11:22Yoksa işte belki biraz sonra vakit olur yani ben siyasi güven araştırması aslında bahsettiğim araştırma.
11:28Bu derece güvensiz hisseden vatandaşlar, güçlü lider siyaseti aynı zamanda bir kırılganlık, bireylerde bir kırılganlığın yansımasıdır.
11:38Kendi özgüveni, kendi failliğini olan güveni işte ben siyaseti kendi aklımdan takip edemem, bilemem.
11:45İşte büyükler bilir, zaten şeffaflık kapalı kapılar arkasında ne olduğunu bilemem.
11:51Gördüğüm buzdağının ucudur ancak.
11:53Bu tür duygular evet sizi bir güçlü adam figürüne, merkezi yürütmenin çok merkezi olduğu bir siyasete, daha otoriter siyasi eğilimlere belki toleransınızı arttırır.
12:05Ama aynı zamanda içinde bir kırılganlık barındırıyordur.
12:08Yani bu trend bizim için bir güçlenme mi, güçsüz kırılganlaşma mı barındırıyor daha çok içerisinde bunu konuşmamız lazım.
12:16Güzel bir yere geldik bence.
12:17Yani dünyada da Seda Hanım'ın ifade ettiği gibi bir durum var.
12:21Şimdi baktığımız zaman Avrupa'da da genellikle zayıf liderler işte bunların arasında bir Macron biraz öne geçmeye, çıkmaya çalıştı.
12:29Avrupa'nın lideri gibi Birleşik Krallık çıktıktan sonra Avrupa Birliği'nden.
12:32Amerika Birleşik Devletleri de böyle kurumsal bir ülke olarak bizim aklımızda vardı.
12:37Hukuk iyi çalışıyor, yerleşik düzen efendim işte ne olduğu belli.
12:41Güçler dengesi, kongre, senato, temsilciler.
12:44Mühimliği önemsizdi en azından kağıt üstünde.
12:47Başkan bir yere kadar bir gücü var.
12:48Öyle denildi.
12:49Ama şimdi başkan ben yani 37 yıldır dış politika takip ediyorum neredeyse.
12:54Bu kadar gündemi belirleyen, her gün manşet olan bir Amerikan başkanı ve de bir de diğerini tutmayan, her gün ters kararlar, ters köşe şeyler yapan,
13:04Beyaz Sarayı'nın önünde adeta testa satan bir başkan var.
13:07Seda Hanım çok güzel bir yere getirdi.
13:09Lütfen devam eder misiniz oradan?
13:11Yani eğer Suriye özelinde ya da bu son ateşkes veyahut da silahların bırakılması özelinde konuşacak olursak
13:19ben bunu tamamen Türkiye'nin askeri alandaki başarıları ile paralel görüyorum.
13:23Eğer ki biz PKK ile mücadelede askeri açıdan üstünlük elde etmeseydik ben bu çağrıların olacağını düşünmüyorum.
13:33Dolayısıyla tavuk mu yumurtadan, yumurta mı tavuktan çıkıyor sorusu gibi bir şey oluyor ama
13:38eğer siz askeri açıdan güçlü değilseniz yani ona işte hard power diyorlar eski tabirle, öbür türlü barışı sağlayamıyorsunuz.
13:49Türkiye eğer içeride barışı sağlayabilirse ve içeride biliyorsunuz dem bir parti ve mecliste güçlü bir hale gelir
13:59ve gerçekten kandilin gölgesinde olmayan bir politika yapabilirse biz sınır ötesindeki varlığımızı da güçlendirebileceğiz.
14:08Ve biraz önce siz çok önemli bir şey söylediniz.
14:11Her ülke kendi içine kapanıyor dediniz.
14:13Yani her koyun kendi bacağından asılacak bundan sonra.
14:17Hiç kimse çok fazla ittifaklardan medet ummayacak.
14:20Büyük bir güven kaybı yaşanıyor.
14:22Güven kaybı yaşanıyor.
14:23Uluslararası sisteme, Birleşmiş Milletler'e, örgütlere şimdi ben gelecek hafta tekrar bir Birleşmiş Milletler ziyareti yapacağım.
14:29Yani giderek zayıflayan, ne yapacağı belli olmayan büyük güçlerin, ülkelerin gölgesinde kalan Avrupa Birliği de öyle, Avrupa Konsayı da öyle.
14:38Avrupa Birliği'nin geleceğinin de tartışıldığı süreçlerden geçiyoruz.
14:43Acaba bir çözülme, bir dağılma mı olur?
14:46Yoksa tam tersine hocam güçlenme mi söz konusu olacak?
14:49Seda Hanım'ın işaret ettiği gibi.
14:51Güçlenme yiğidinin olması da yine askeri açıdan güçlenmeleriyle paralel olacak diye düşünüyorum.
14:58Yani öyle bir dönemdeyiz ki askeri açıdan güçlü değilseniz ve güvenliğinizi siber güvenlik dahil buna, farklı güvenlik boyutu gıda güvenliği dahil buna,
15:10enerji güvenliği o kadar çok güvenlik tanımı var ki bunların hepsini eğer kendi imkanlarınızla sağlayabiliyorsanız siz Avrupa Birliği bir arada olabilecek
15:22ya da örgütler ayakta kalabilecek ya da sınır ötesi barışı o şekilde sağlayabileceksiniz.
15:31Dün Hakan Fidan, İbrahim Kalın ve sanıyorum Genelkurmay Başkanımız gitti değil mi?
15:38Milli Savunma Bakanı.
15:39Milli Savunma Başkanımız pardon.
15:40Milli Savunma Bakanı.
15:41Milli Savunma Bakanımız gitti.
15:43Sayın Yaşar Güler.
15:45Yaşar Güler Beyefendi gittiler ve onların gidip bu anlaşmayı ne kadar uygulanıp uygulanamayacağı.
15:53Çünkü dün ben Hakan Fidan'ın konuşmasını dinledim ekranlardan.
15:57Kendisi dedi ki bu anlaşma yapıldı mutluyuz ama bundan sonrası esas önemli.
16:03Uygulanıp uygulanmayacağı.
16:04Yani anlaşmadan kasteden SDG'nin.
16:06SDG ile Mazlum Abdi'nin oturup.
16:09Şam yönetiminin rejimle beraber ortak hareket edip entegre olacaktı.
16:13Evet 8 maddelik 10 Mart'taki anlaşma.
16:15Çünkü Türkiye ne demişti? Ya silahlarınızı bırakın, Suriyeli olmayanlar Suriye'den çıksın.
16:22Ve Suriye'nin bütünü için de Suriye ordusuna katılın diye.
16:26Bu Seda Hanım'ın da bahsetti.
16:28Türkiye'deki süreçle de acaba paralel mi gidiyor?
16:30Kesinlikle paralel.
16:32Kesinlikle paralel.
16:34Türkiye'deki barış eğer sağlanırsa Suriye'de de bu entegrasyon sağlanır.
16:40Siz umutlu musunuz bu sürecin olumluya evrileceği kanaatinde misiniz?
16:43Hangisi Suriye'deki mi bizim içimizdeki?
16:45İkisi için de soruyorum.
16:46Bizim içimizdekinden çok umutluyum.
16:49İkincisi Suriye'dekinde biraz soru işaretleri var aklımda.
16:54Bu en son Laskiye ve Tartus'taki olaylardan sonra.
16:57Çok üzücü bir takım hadiseler yaşandı.
16:59Çok üzücü oldu.
17:00Bunların dün ben yine Sayın Fidan'ın konuşmasını dinledim.
17:04Bunlar tekrarlanmayacak diye bir şey olmayacağı gibi bir şeyler söyledi.
17:08Yani yine olabileceği üzerinden Türkiye'nin tedbirlerini aldı.
17:11Bir endişe var, bir kaygı var.
17:13Bir endişe var.
17:14Türkiye'nin de sağlam durması, dikkatli ve dengeli.
17:17Kesinlikle dengeli.
17:18Çünkü biz bu coğrafyada yani bin yıldır maalesef dinlerin ve mezheplerin savaştığı bir coğrafyanın bir ülkesiyiz.
17:25Yani Türkiye'nin böyle layık, demokratik, dengeli, böyle aklı başında politikalar yürütmesi, dış politikada hem...
17:32Geleneksel, dış politikamıza borçluyuz.
17:34Bölgeyi etkilemişizdir, etkilemiştir.
17:36Elbette.
17:37Suriye'yle bizim özel bağlarımız var ayrıca.
17:39Ve Suriye'de barış olmazsa Türkiye'de de barış olmuyor ne yazık ki.
17:44Yani bize de sıçrıyor.
17:47İki ülkenin sanki göbek bağı birbirine bağlı olarak.
17:51Çok uzun bir kara sınırımız var, 900 kilometreden fazla.
17:53911 kilometre kara sınırı ve biz oraya duvar çektik.
17:57O kadar kaynaklarımız gitti, o kadar 14 yıl dile kolay.
18:03Yani dolayısıyla bu süreç...
18:05Hem o hem de terörle mücadelenin Türkiye'ye getirdiği ağır yük, insan kaybı, bu kadar insanın can kaybı, şehitler, ekonomik yükünü hesaplamak...
18:14Kayıplar, tabii ki.
18:15İmkansız neredeyse.
18:16Yani Seda Hoca'nın sorduğu soru aslında şu andaki konjonktürde askeri açıdan güçlüyseniz, masada da varsınız, askeri açıdan güçlüyseniz barışı sağlayabiliyorsunuz.
18:30Ve lider ve kurumlar konusunda da size katılıyorum.
18:34Liderler güçlüyse istikrar oluyor.
18:38Eğer mesela Scholz geldi, Almanya sarsıntı geçirdi.
18:42Yani Scholz'un liderliğinde bir Almanya'nın, Merkel'in liderliğindeki Almanya'yla...
18:47Bir de bakın Scholz dediğimiz bir Alman Sosyal Demokrat Partisi, SP'de, işte bizim CHP'ye aşağı yukarı karşılık gelen bir parti.
18:55Almanya'da ya bir numaradır ya iki numaradır hep bakıldığı zaman ve koalisyonu...
18:59Şimdi ama...
19:00Şimdi AFD'nin gerisini düştüler.
19:03AFD ikinci oldu ve bir dahaki seçimlerde birinci olacak diye.
19:06Parti bitti neredeyse.
19:07Evet.
19:08Çok enteresan.
19:09Lütfen buyurun.
19:10Ve şunu, bu önemli bir yere bizi getirdi bence.
19:12Güçlü lider nedir?
19:14Güçlü lider, herkes, tüm dünya güçlü lider kavramını konuşuyor.
19:18Güçlü lider mesela otoriter lider midir?
19:20Yoksa otorite sahibi lider midir?
19:22İkisi ne zaman aynı olur, ne zaman aynı olmaz?
19:24Böyle ince çizgiler var değil mi bazen?
19:26Tabii tabii.
19:27Yani otorite sahibi olmak hepimizin güçlü liderle aşağı yukarı farklı düşünen olamaz.
19:31Çünkü yapmak istediğinizi yaptırabilmek.
19:33Otorite sahibi olmak.
19:34Ama otoriter olmak bunun için kullandığınız metotlarla ilgili bir şey.
19:38Araçlar.
19:39Araçlarla ilgili bir şey.
19:40Ne kadar sertliğe, ne kadar baskıya başvurduğunuzu ilgili.
19:43Mesela Trump örneği biraz yani otoriter liderlere doğru gidiyor gibi hissediyor.
19:47Ne dersiniz?
19:48Son 20 yılda biraz güçlü lideri otoriter lider olarak görme eğilimleri de arttı.
19:54Seçmende de arttı.
19:55Çünkü seçmende artması zaten yani hani bu işin bir de talep tarafı var.
19:59Sadece arızla ilgili bir şey değil.
20:01Bunu tabii konuşabiliriz.
20:03Ama ben şimdi Zeynep Hoca'nın çok önemli bir ifade kullandı.
20:07İçeride barış sağlayabilirsek dedi.
20:10Bu da benim için güçlü lider derken altını çizmemiz gereken faktörlerden bir tanesi.
20:17Yani biz eğer güçlü lideri otoriter lider değil otorite sahibi lider olarak tanımlıyorsak
20:23herhalde demokratik perspektiften bakınca da böyle olması gerekir.
20:27O zaman içeride de meşru olarak görülmesi önemli bu liderin.
20:32O yüzden ben hani bu daha sert güç vesaire baskı dışında ya da militer başarılar dışında
20:42içeride de geniş kesimlerce desteklenmesi ve meşru görülmesi bir liderin önemli.
20:47Şimdi burada siz dediniz ki etnik çatışmalar bölgede işte mezhep çatışmaları vesaire
20:53o yüzden tabii ki siyasi çatışmalar ve siyasi kutuplaşmalar da şimdi biz son dönemde
20:58ülkemizde mesela kendi açımdan çalıştığım açıdan siyasi güven açısından söyleyeyim
21:03bu kutuplaşma, demokrasiye inanç açısından skorumuz yüksek değil.
21:09Bizim burayı da güçlendirmemiz, demokrasi skorumuzu ilerletmemiz, kurumlara güveni
21:16ülkemizde farklı kesimlerden mesela bizim araştırmamızda çok farklı hani siyasi partiden
21:21tamamen bağımsız olarak çok farklı partilerden bireylerin, katılımcıların kurumlara güvenin
21:27çok düşük olduğunu görüyoruz.
21:28Düşük üniversitesinde yaptığınız araştırmalar.
21:30Evet Emotics Lab'da yaptığımız araştırmada.
21:33Şimdi bu bizim için bir kırılganlık meselesi.
21:36Çünkü o zaman kurumlara da güvenmeyen, birbirine güvenmeyen sadece dönüp lidere güvenen
21:41siyaset biraz önce bahsettiğimiz tanımadığımız siyaset bu bir kırılganlık içerisinde barındırıyor.
21:49Yani bir liderin etrafına siz bütün yatırımınızı yaptığınız zaman o bir belirsizliktir.
21:55İşte o liderden sonrası ne olacak?
21:57O işte ne bileyim yanlış bir karar verirse ne olacak değil mi?
22:01Bütün bu eskiden bizim yatay denetleme işte checks and balances denen bu gelenek dünyadaki
22:08zayıfladığını söylediğimiz bu geleneğin bir amacı vardı.
22:11Şimdi buradan ciddi bir şekilde uzağa sadece lider siyasetine kaymak.
22:18Eğer içeride de tabanınız güçlü değilse çok riskli.
22:22O yüzden demokrasiye de yatırım yapmamız önemli.
22:26Bizim güçlü lider olabilmemiz, kendi ayaklarımızın üzerinde durabilmemiz.
22:30Yani şuna katılıyorum kendi ayaklarının üzerinde durabilmek bugün eskisinden önemli.
22:35Kimsenin kimseye yaslanacak durumu yok.
22:38Patlar, şeyler zayıflarken.
22:40Ama kendi ayaklarımızın üzerinde durabilmek aynı zamanda kutuplaşmayı azaltmamız
22:45ve demokrasiye ve kurumlara inancı artırmamız da olacak bir şey.
22:48Bir de demokrasi güçlendiğinde, hukukun üstünlüğü ilkesinde önemli reformlar yapılmaya devam edildiğinde
22:53bir Türkiye için konuşuyorsak ki Türkiye'yi de anlattınız.
22:57Denetim mekanizmalarının çalıştırılmasını kastettiniz.
23:00Şeffaf, özgür bir tartışma ortamı yani üniversitelerimizin özgür tartışma ortamına katılması,
23:06ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü bunlar çok önemli.
23:09Bir yatırım ülkesi olarak döne çıkmak için bu alanlardaki performans iyileştiği zaman
23:13işte görüyoruz yani Birleşmiş Milletler'e gittiğimizde, Londra'ya gittiğimizde
23:18bu kriterlere de bakılıyor yatırım açısından gelindiğinde.
23:22Siz İran'da çalıştığınız için bir İran-ABD çatışması savaşı beklenebilir mi?
23:27Yani böyle bir korku ve kaygı da var.
23:29Özellikle Trump'ın yakın çevresinde pro-İsrail, İsrail yanlısı bir kesim bunu da zorluyor gibi görünüyor.
23:37Ne dersiniz böyle bir risk var mı?
23:39Bu Türkiye'yi etkiler çünkü.
23:41Tabii çok etkiler.
23:43Şimdi şöyle İran-ABD ilişkileri çok enteresan ilişkilerdir.
23:47Çok kısaca tabii sığmaz, programlara sığmaz.
23:51Bir konferans konusudur bu.
23:52Öyle böyle değildir.
23:53İran dış politikası da çok enteresandır.
23:56Şimdi ben İran'ın 2020'den günümüze kadar çok yıpratıldığını düşünüyorum
24:01ve tam İsrail'in ve ABD'nin istediği kıvama geldi.
24:04Çünkü İran kendi içerisinde de farklı etnisitelerle de başı dertte
24:11ve toprak bütünlüğünü koruma derdine de düştüğü için dış politikada…
24:15Güney Azerbaycan hadisesini mi kastederek söylüyorsun?
24:17Sadece o değil.
24:18Mesela Belücülerden de tehdit algılıyor.
24:20Halbuki mecliste önemli bir kısmını oluşturur Belücüler İran'da.
24:25Pek çok farklı Yahudiler vardır, çok minik…
24:29Hristiyanlar var.
24:30Hristiyanlar vardır ufak oranda vs.
24:32Ama ilk defa yıllardır yani bu 2020-25 aralığında bu kadar çok kendilerini kırılgan hissettiler
24:41ve tabii ki hiç tekrar etmeye gerek yok.
24:44O suikastlar vs.
24:45İran Cumhurbaşkanı'nın hayatını kaybetti helikopter kazası aslında.
24:48Çok enteresan hadiseler oldu.
24:50Kasım Süleymani öldürüldü.
24:52En çok da Mehdi ve Süleymani'nin suikastıyla yıprandılar.
24:57Ama esas ben en son Tebriz'e gittiğimde İran parasının ne kadar develü edildiğini yani çok…
25:07Ekonomik olarak kötü durumlar geçiyor.
25:08İnanılmaz kötü bir durumda olduklarında…
25:10Ambargolar nedeniyle o bizi de ilgilendiren bir konu.
25:12Çok ilgilendiren bir konu.
25:13İran'a yönelik ambargo, Rusya'ya yönelik ambargo.
25:15Çünkü biz ciddi ticaret yapıyoruz bu genellikle.
25:18Tabii ama işte bu ambargodan dolayı çok fazla etkileniyor.
25:21Ben çok İran-ABD çatışması vs. olacağını düşünmüyorum.
25:26Çünkü İran biliyorsunuz kendi Suriye'deki konsolosluğuna yani kendi topraklarına saldırı yapıldığında bile çok fazla bir karşılık veremedi.
25:36Hamas lideri Tahran'da öldürüldü.
25:38Artık bunun ötesi var mı?
25:39Bunun ötesi yok yani.
25:40O yüzden ben İsrail'in de İran'ı evet hedef seçtiğini ve kendisine bir düşman olarak hedef seçtiğini biliyoruz ama
25:50bunun sahada bir pratikte çatışma olarak görebileceğimizi tahmin etmiyorum.
25:56Umarım öyle bir çatışma olmaz.
25:57İran buradan kaçınır.
25:58Eğer böyle bir çatışma olursa da İran çok daha fazla zayıflar.
26:02Bir de enerji koridorları olarak bakılacak olursa dünya ticareti, petrol ticareti yani bu Trump'ı da bir şekilde dünyayı da ilgilendiren bir şey.
26:10Bir tek şu var tabii ki İran Çin'e petrol arz ediyor ve Çin bu konuda İran'ı son derece destekliyor.
26:18Ve İran'la özel bir ilişkileri var bu enerji bağlamında özellikle.
26:23Bir de biliyoruz ki British'e Ocak 2024'te İran üye oldu.
26:29İran da bir Çin'le birlikte hareket ediyor.
26:33Tabii bu da Donald Trump yönetimindeki ABD'yi kızdırıyor ama bunun yine diyeceğim gibi yani dediğim gibi bir çatışmaya dönüşeceğini ben çok zannetmiyorum açıkçası.
26:44Sonlarda konuşacaktım ama bahis geldiği için değerli izleyiciler yeni bir gelişme de ABD Başkanı Trump bir dizi ülkeye seyahat yasağı.
26:52Yani şöyle bu ülkelerin vatandaşlarının ABD'ye seyahatini kastediyorum.
26:56Ya komple durduruyor elimizde bir tablo da var arkadaşlarımız o tabloyu da verirler birazdan.
27:01Bazılarını komple durduruyor bazılarına sınırlama getiriyor.
27:05Türkiye o listede çok şükür yok ama biz yayından önce de konuşuyorduk.
27:09Normal vatandaşlarımız gidip bir ABD vizesi almaya kalktıklarında iki seneye kadar uzanan bir bekleme listesi var.
27:16Bir kere onu söyleyelim ama bu vize meselesi mesela bir şey var bir not var elimde.
27:22Mehmet Ali Yalçın da Türkiye Avrupa İş Konsayileri Koordinatör Başkanı onlar da yani Avrupa Birliği'ne bir çağırda bulundular.
27:30Deyik bünyesinde dediler ki yani iş insanlara vize vermiyorsunuz.
27:33Böyle bir şey olabilir mi?
27:35Türk vatandaşları açısından bugün vize konusu çok sıcak bir başlık.
27:39İki taraf açısından yani hem Avrupa Birliği hem bu konuda bir şey söylemek ister misiniz?
27:43Evet şunu söyleyeyim yani yine biraz önce konuştuklarımıza bağlanıyor ama bize bu kadar vize vermekten kaçınmaları
27:50Türkiye'den gidenlerin turistik amaçlı gidenlerin yani biz konferans için başvuruyor mesela.
27:57Üç günlüğüne gidecek işte işi gücü var işte çoluğu çocuğu var ülkesinde.
28:01Bu kişiye bile vize vermekte bu kadar tereddüt ediliyor olması ciddi bir paranoyadan kaynaklanıyor bana göre.
28:08Yani Türkiye'den giden Türkiye'den insanlar ülkeyi terk etmeye çalışıyorlar.
28:12Gittikleri yerde neyi var ne yok bırakıp kalacak.
28:15Herhalde bunu düşünüyor olmaları lazım.
28:17Böyle bir vize vermekten ya da işte ne bileyim beş günlük konferans için başvuruyorsunuz.
28:22İşte altı günlük vize vermek gibi yani geçmişte görmediğimiz.
28:26Şimdi bu tekrar ama bizi şuraya getiriyor yani neden ülkemizden insanların kaçmaya çalıştıkları gibi bir algı var.
28:33Ya da bu ne kadarı bunun doğru gerçekten bu kadar dışarıya gitmek talebi arttı mı?
28:38Ben yine bunu tekrar yani bizim güçlenmemiz ülkemizde kalma isteğini gençlerimizde arttırmamızla ilgili bu kısmen ekonomik anlamda daha işlerin düzelmesi.
28:51İşte mesela maaşların artması değil mi?
28:55Yani genel refah düzeyinde bir iyileşmenin beklenmesi.
28:59Yani işsizlik belki artmadı ama işsizliğin artmaması maaşların düşmesi sayesinde oldu bir anlamda.
29:04Hani böyle bir anlaşma oldu gizli bir anlaşma sanki maaşlar düştü işsizlik ama artmadan korunu da bu şekilde bölüştük geliri.
29:13Ama bu da tabii ki gençleri çok mutsuz ediyor.
29:16Yani o kadar çok üniversite mezunu fakat tatmin olmayacağı işte çalışan insanlar var ki gerçekten gidip üniversite mezunu ama çok daha az vasıflı bir işte yurt dışında çalışmayı tercih edenler var.
29:27Bizim bu talebi azaltmamız lazım.
29:29Bu hem ekonomik anlamda refahı arttırmamızla ama aynı zamanda tek gerçekten de hak ve hürriyetler anlamında da standartlarımızı yükseltmemizle ilgili.
29:40Yani bir şey daha söylemek istiyorum.
29:42Mesela bu kutuplaşmanın işte olumsuz etkileriyle ilgili yani artık nereye vardığıyla ilgili.
29:48Yani mesela geçenlerde bir arkadaşla konuşuyorduk ya dedik ki yani Avrupa'da Amerika'da bu Filistin meselesiyle ilgili protesto olmayan okul yok neredeyse.
29:57Kurum yok şey yok üniversite yok.
30:00Amerika'da Harvard'da korunmuyorlar.
30:02Türkiye'de niye yok mesela?
30:04Var canım çok az ama bir Avrupa ile karşılaştığında Türkiye'de daha fazla olmasını beklemez miyiz?
30:09Hangi protestoları karşılayabilirsiniz?
30:11Filistin yanlısı.
30:13Elbette tabii ki.
30:15Ama çok az yani.
30:17Türkiye'de de bağlı.
30:19Anladım.
30:21Şuraya bağlayacağım.
30:23Nereye bağlayacağım da söyleyeyim.
30:25Güzel bir konu ben de bir şey söyleyeceğim onunla alakalı.
30:27Yani organik tepki vermiyor vatandaşlar.
30:29Yani bir olay yaşanıyor.
30:33Ben bunu onaylıyor muyum onaylamıyor muyum ona göre hareket edeyim demiyor.
30:37Mesela destek verdiği partilerin liderlerinin vereceği sinyallere bakıyor.
30:41Tamam.
30:42Kutuplaşmanın olumsuz etkisi için bunu örnek vermek istedim.
30:45Benim yani şahsi kanaatim sizin söylediğiniz konu.
30:47Şimdi bu ülkelerin çoğunda kamuoyunun büyük bölümü ve hükümetler daha çok İSAL yanlısını tutun izledikleri için.
30:55Bir parçası.
30:56O çok göze batıyor.
30:58Üniversitelerde ya kardeşim bu da ne büyük bir haksızlıktır böyle şey olur mu?
31:02Bakın Filistinlerde insan değil mi gibi bir doğal ve sert bir reaksiyon ortaya koyuyor.
31:07Türkiye'de ise kamuoyunun kahir ekseriyetinde ve hükümet politikalarında muhalefet partileri dahil daha fazla Filistin yanlısı bir tutum aldıkları için.
31:18Sanki buna çok gereksenim duymuyor mu acaba?
31:22Kesinlikle öyle ama bu tek örnek değil.
31:24Benzer başka örnekler de var.
31:27Pek çok konuda insanlar doğru mu yanlış mı buluyorum refleksiyle değil.
31:32Yerine liderleri ne söylüyor?
31:34Tutuklara bakıp oradan alacakları sinyalleri buluyorlar.
31:36Bu da var bu da var doğru.
31:38Filistin batılı ülkelerin sınavı gibi oldu yalnız.
31:42Nasıl oldu?
31:43Batılı ülkelerin sınavı gibi oldu.
31:45Şöyle bence o Harvard Üniversitesi işte İngiltere'deki gençler vesaire hep şuna inanıyorlar.
31:51Onların ülkelerinde öyle bir demokrasi insan hakları var ki hiçbir şekilde bu kadar zulme karşı tepkisiz kalamaz.
32:00Ama o kadar açık bir şekilde gördüler ki böyle bir şeyin olmadığını.
32:05Deminden beri kurumlar, demokrasi, insan hakları diyoruz ama bu gelişmiş olduğunu zannettiğimiz ülkeler bu kavramları kendi halkları için kullanıyorlar.
32:15Mesela Filistin olduğu zaman öyle bir şey söz konusu olmuyor.
32:19Aslında kendi kurumlarının zayıflığını da gördüler bence.
32:22Biz kendimizi eleştiriyoruz ama ben İngiltere'de de kaldım, İsveç'te de kaldım.
32:28Sandığımız kadar bizim bize söylenen kadar onların kurumları falan şeffaf, tarafsız, güçlü falan değil.
32:37Demokrasi çok ciddi.
32:38Bu tabi bir turnusol etkisi yarattı.
32:40Turnusol etkisi yarattı.
32:41O yüzden Harvard'daki hocalar atıldı, öğrenciler tepki duydular.
32:47Güvende hissetmiyorlar artık kendilerini eskisi gibi.
32:50Kolombiya Üniversitesi'nin bu arada bütçesini, bizim iki değerli akademisyen de hazır buradayken,
32:56üniversitelerimizin bütçesinin gerçekten arttırılmasına ihtiyacımız var.
33:01İnşallah, destekliyoruz.
33:03Her zaman yapıyorum.
33:05Dudak uçuklatan bir bütçe söyleyeceğim.
33:07Kolombiya Üniversitesi'nin bütçesini biliyor musunuz?
33:09Yok, bilmiyoruz.
33:10Hazır mısınız?
33:116.6 milyar dolar.
33:15Bu Türkiye'nin toplam savunma sanayi ihracatı kadar aşağı yukarı.
33:196.6 milyar dolar. Dehşet bir şey.
33:22Ve Trump yönetimi 400 milyon dolarını kesti bunun.
33:26Sırf bu İsrail, Filistin konusunda gösteriler yapıyorlar diye.
33:29Çok acayip şeyler oluyor.
33:31Lahey'deydim geçen haftalarda.
33:33Orada Sayın Büyükelçimiz dedi ki, Filistin bayrağını alıp sokakta istediğiniz gibi,
33:40izinli de olsa kullanamıyorsunuz.
33:43Ve başlatamıyorsunuz.
33:45İşte bu antisemitik olduğunuza geliyor ondan sonra.
33:47Evet ama yani tabii.
33:49İlginç, ilginç şeyler var.
33:51Yani eteklerindeki taşlar döküldü derler ya tam öyle oldu.
33:56Güzel bir yere geldi bence bu tartışma.
33:58Şimdi bir taraftan Tesla satıyor.
34:00Trump Beyaz Sarı'nın önünde ben bir tane Tesla alacağım diyor.
34:03Araba kullanmayı izin vermiyorlar bana ama diyor alayım diyor.
34:06Çok ilginç yani.
34:07Çok enteresan.
34:08Ondan sonra Tesla istileri düşüyor.
34:10Dünyada boykot var.
34:12Tesla'nın testereli Elon Musk'a bir tepki olarak.
34:14Adam testerele dolaşıyor.
34:16Bürokrasiyi keseceğim diyor.
34:18Ben böyle bir şey hayatımda görmedim.
34:20Avrupa ülkeleri komünist diyorlar.
34:22Evet komünist diyor.
34:24AFD'yi seçin diyor adam.
34:26AFD'nin toplantısıyla çok bağlanıyor Elon Musk.
34:28Adam Nazi selamı verdi.
34:30Yani o öyle değildi dediler ama küçük bir çocuğu çıkarsak bu nedir evladım desek
34:34o Nazi selamı der yani.
34:36Değil mi o bilinen bir şey.
34:38Nereye gider?
34:40AFD'nin dünyayla ilişkileri nereye gider?
34:42Bir projeksiyon yapmak ister misiniz?
34:44Valla yani açık olanı açıkça hepimizin gördüğü Amerika'nın geriye baz yatırımlarını
34:52geriye çektiği işte harcamalarını geriye çektiği sadece Amerika'nın çıkarlarına
34:56uygun olan adımlara destek vereceğini söylemesi.
35:00Ortak ideallerden artık daha az bahsedeceğimiz çok daha pragmatik siyaset izleyeceğimiz.
35:06İşte ülke yönetmenin bir şirket yönetmek gibi algılandığı değil mi?
35:12Bu verdiğiniz örneklerin işte zaten verimlilik şeyinin başına Elon Musk'ın gelmesi vesaire.
35:18Şimdi yani eskiden neydi?
35:21Liberal demokrasi, yemsi serbest piyasa vesaire bu tür ortak idealler prensipler
35:27çerçevesinde Hipokrat da olsa pek çok zaman bir işte birleşme var gibiydi.
35:33İşte bunun olmadığını, biraz önce bahsettiğimiz her koyunun kendi bacağından asılacağı,
35:38kendi ayağının üzerinde sıkı duranın, kendi ülkesini temiz tutanın biraz daha kendini
35:44güvenli hissedebileceği ama ne öngörebileceğimizi bilmediğimiz için, çok lider odaklı olduğumuz
35:48için bütün bu liderlerin hepsi de pragmatik, daha pragmatik eskisinden, idealistten
35:53ise pragmatik olacağını öngördüğümüz için kendi tabanlarına seslenecek kısa
35:58vadeli politikalar, popülezm birazcık da bu değil mi?
36:01Uzun vadeli siyasetlerin çok daha geri planda kalıp çok daha kısa vadeye odaklanması,
36:07uzun vadede sürdürülemeyecek belki.
36:10Bizim için de öngörü zor ama tek söyleyebileceğimiz işte içerisini temiz tutan,
36:15ayağını sağlanmasan, kendi iç sorunlarını mümkün olduğunca çözen bir ülke olmanın
36:21bizi en güvenli tutabileceğini söyleyebilirim.
36:24Avrupa, yani şunlar konuşuluyor tabi ki işte Amerika, Çin ne tarif koydu,
36:30işte kim ülkeleri, oraları Türkiye doldurur mu?
36:33Türkiye ürünleri doldurur mu?
36:34Doldurur mu?
36:35Yani olabilir, olmayabilir, göreceğiz.
36:38Bizim bu kadar hazırlandığımıza da bağlı.
36:40Evet, yani ne masanın üzerine koyacağımızı, ne satmak istediğimize bağlı.
36:44Bunları göreceğiz.
36:45Yeni fırsatlar da, yeni riskler de var tabi ki bu yeni dönemde.
36:49Alkolle ilgili de mesela Fransa belli alkol türlerinde mesela dünyada semboldür,
36:56çok önemli bir ihracatçıdır.
36:58Yüzde 200 vergi getiriyor Avrupa Birliği'ne ve yani ben yakında bakın görün bu hafta
37:03bir Macron Trump düellosu çıkar buradan.
37:05Çıkar diyor.
37:06Sen benim efendim şu tür içkime şey getirdin, ben de senin burbonuna bilmem ne yapayım
37:11falan diye çıkacaktır yani.
37:13Çünkü çok da büyük bir bütçe var, büyük para var ve sembolik de değeri var yani
37:17bazı değil mi şey türlerinin?
37:19Tabii ki, Fransız şarabı falan diye ve onların kendi şeysi tabii ki.
37:23Evet, yani dolayısıyla bizi nasıl etkiler?
37:26ABD Türkiye ilişkilerinde önümüzdeki süreçte ne beklersiniz diye size de sorayım.
37:30Seda Hanım'ın bıraktığı yerden siz de devam edin.
37:33Tabii ki.
37:34Bir endişeniz var mı?
37:35Benim pek bir endişem yok açıkçası.
37:37Daha Türkiye bahsi tam açılmadığınızı bekliyoruz ne yapacak diye.
37:40Demin siz şurada liste yayınladığınızı çok göremedim.
37:43Seyahat yasakları getirilen ülkeler listesi.
37:46Verin tekrar arkadaşlar.
37:47Aslında o çok önemli.
37:48Türkiye yok değil mi içinde?
37:49Hayır, Türkiye yok.
37:50Bu sabah ben Instagram'da ve Twitter'da paylaştım.
37:53Korkuyla açtım zaten.
37:55Şöyle bir baktım.
37:56Başımıza hiç açılmasın diye.
37:58Hayır, Türkiye yok.
37:59Ama ne kadar çok ülke var.
38:01Bakar mısınız?
38:02Seda Hanım'la az önce konuştuğumuz gibi yani bugün bir sıfırdan pasaportunuzu götürüp
38:05ABD vizesi almak istediğinizde iki seneye yakın bir bekleme sırası var.
38:10O da aslında yasak gibi bir şey.
38:12Örtülü bir şey.
38:14Yani bunu Amerikalılarla konuştuğumuzda yok.
38:16Vallahi öyle bir şey yok falan diyor.
38:18Derler.
38:19Ben CNN Türk'te büyük elçi Jeff Flake'le yayın yaptım.
38:22O YouTube'dan izleyebilen insanlar.
38:24Yok öyle bir şey dedi.
38:25Nasıl yok?
38:26Yetişemediğimiz için taleple.
38:28Ama o tipik Amerikan yani.
38:30Çok talep var dedi yani.
38:31Tipik Amerikan.
38:32Eğer öyleyse de yine tekrar konuştuğumuz niye bu kadar talep var?
38:36Şimdi bu tarafına da bakacak olursak yine burayı da anlamamız lazım.
38:41Niye bu kadar yurt dışına gitme talebi artmış ülkemizde?
38:44Orayı da bir sakinleştirmek için ne yapmak gerek?
38:46Onu düşünmek lazım.
38:47Ama dünyada çok aşırı.
38:48Liste bakın geldi.
38:49Evet geldi.
38:50Merak ettiğiniz ülke varsa söyleyeyim size.
38:52Öyle mi?
38:53Rusya'yı, İran'ı, Çin'i vermiyor yani.
38:55Onu merak etmiyor.
38:56Kesiyor yani onları bıçak gibi.
38:57Tabii tabii.
38:58Mesela Güney Amerika ülkelerinden vardır herhalde.
39:00Arjantin var.
39:01Afganistan en başta.
39:02Sayayım ben bir dakika.
39:03Ben şeyimi açayım.
39:04Listemi açayım şuradan.
39:05Evet.
39:06Size söyleyeceğim.
39:07Bir dakika.
39:08Kesin vermeyeceklerini söylüyorum bir kere.
39:10Afganistan, Küba, İran, Libya, Kuzey Kore, Somali, Sudan, Suriye, Venezuela, Yemen.
39:17All travel bans.
39:18Bütün yine kırmızı liste.
39:19Tamamen kırmızı.
39:20Vermiyor.
39:21Kapattı yani.
39:22Almıyor onları.
39:23Evet.
39:24Orange yani portakal rengi liste var.
39:27Vizelerin keskin bir şekilde kısıtlandığı.
39:31Visas sharply restricted.
39:32Bu ülkeler Belarus, Beyaz Rusya, Eritre, Haiti, Laos, Myanmar, Pakistan.
39:38Evet.
39:39Rusya burada bu arada.
39:40Pakistan da olması gerek.
39:42Sierra Leone, Güney Sudan, Türkmenistan.
39:45Sarı liste var.
39:47Orada biraz daha böyle yani 60 güne kadar böyle bir şey yapıyorum diyor.
39:52Bakacağım diyor edeceğim diyor.
39:53Yani bunlar zaten kolay kolay vize vermediği ülkeleri böyle bir liste yayınlayarak
39:57kendi seçimine de bakın ben nasıl söz vermiştim.
39:59Kıstım içeriye gelişi demiş oluyor.
40:01O doğru bir taraftan da yani tamamı olmamakla beraber yani geçen seferi de hatırlarsanız
40:07Müslüman nüfusunun önemli bölümü Müslümanlardan oluşan ülkelere de böyle bir şey vardı.
40:12Antipatist.
40:14Şimdi Amerika'da çocuklarını okutan insanlar da var mesela.
40:17Onlar da kaygı içindeler.
40:19Çocuklarımızı gönderirler mi ne yaparlar ne ederler.
40:22Bir taraftan bunu yapıyor.
40:24Diğer taraftan da 5 milyon dolar getirirsen ben sana.
40:27Mum ışığında yemek.
40:29Mum ışığında yemek.
40:30Bir de golden visa da veririm diyor yani oturma izni, vatandaşlık falan.
40:35Ne korkunç değil mi?
40:37Bu raddeye geldi Amerika.
40:39Bu da Amerika'nın zavallılığını gösteriyor aslında.
40:41Peki şuna ne dersiniz?
40:43Amerika ne kadar paraya ihtiyacı var.
40:45Bu kadar 30 trilyon dolarlık bir memleket.
40:47Bütçe açığı tabi dehşet ama.
40:49Dehşet.
40:50Hayır şunu diyecektim.
40:51Bu işte mesela Müslüman ülkelerle ilgili geçmiş öğrenciler geri gitmeye falan kalktılar yani.
40:58Önceki döneminde falan.
41:00Önceki dönemindeyken Trump'ın oyu Müslüman ülkelerde şeyden Kamala'dan Kamala Harris'ten yüksek çıkıyordu hatırlayacak olursanız.
41:08Popülaritesini kastediyorum.
41:10Türkiye'de hangisi daha popüler işte siz olsanız hangisine oy verdiğiniz türünden sorular sorulduğunda
41:16hem Türkiye'de hem pek çok Müslüman çoğunluk ülkede Trump daha popülerdi Kamala Harris'ten.
41:22Türkiye'de sandık kurulsa yani Türk vatandaşları da mesela reylini belirleseler Trump kazanırdı.
41:28Evet.
41:29Kazanır yani.
41:30Yine kazanır bence.
41:31Peki niye böyle?
41:32Çok enteresan bir şey bu mesela.
41:33Niye öyle?
41:34Çünkü o kumaş yakın geliyor yani.
41:36Tutuyor mu?
41:37Neden yakın geliyor işte?
41:38Neden yakın geliyor?
41:40Çünkü ben sıradan birisi olarak yani uzmanlık alanım değil.
41:45Bence Trump'ın düz bir adam hiçbir şey kıvırmadan dümdüz bodoslama söylüyor.
41:53Bu bence Türk insanına yakın geliyor.
41:55Bilmiyorum yanılıyor diye.
41:57Doğru doğru.
41:58Yani bütün dünyada Trent benziyor.
41:59Evet bütün dünyada öyle.
42:01Bir de çok eğlenceli seyrettiriyor.
42:03Bu bana ne yapar diye düşünmezse bu benim liderim olsa ister miydim diye sorarsa kendine
42:08o şekilde cevap veriyor.
42:09Evet.
42:10Mesela biz şunu soruyoruz.
42:11Dünya liderleri içerisinde işte en güçlü lider Türkiye bağlamından çıkarıp
42:16Türkiye'deki kutuplaşma ortamının dışına çıktığında nasıl bir lideri güçlü bulduğunu
42:21görmek için özellikle dünyadan liderler üzerine konuştuğumuzda mesela hem iktidar
42:25ve muhalefet seçmenlerinin çoğu Putin'i sayıyor.
42:28Putin'e de bayılıyorlar insan.
42:30Putin'i seviyor musunuz desek belki sevmiyorum diyecek ama güçlü lider dediğinde onu
42:34cevap vermesin anlıyorsunuz ki aslında idealize ettiği güçlü lider arketipi olarak
42:39gördüğü bir lider.
42:40Belki siyaseten doğru olmak adını sevmiyorum diyecektir ama aslında kafasında güçlü
42:45lider deyince canlanan.
42:46Türkiye'de hatırı sayılır bir Putin fan listesi kitlesi var.
42:50Bayılıyorlar bazı insanlar Putin'e.
42:53Muhtelif şeyler anlatabilir güçlü lider işte dünyaya kafa tutuyor bilmem ne yapıyor
42:58ama bir taraftan da değil mi yani acayip şeyler yapan birisi baktığınız zaman.
43:04Ama en son artık kamuflaj elbiselerini giydi en son.
43:09Kursukta.
43:10Fakat bakın siz az önce dediniz ya yani şimdi Amerika'da hatırlayın önceki dönemi
43:15Biden Türkiye'deki sosyal demokratlar, aydınlar ve böyle bir takım liberal insanlar
43:21da Biden Kamala ikilisine destek oluyorlardı.
43:24Heyecanlanmışlardı.
43:25Neden?
43:26Bütün dünyada demokrasi güçlenebilir.
43:28İnsan hakları ne bunlar.
43:30Siyaseten doğru olan seçenek o gibi görünüyor.
43:33Fakat yani kadın bir felaket çıktı.
43:35Biden'da yönetme konusunda en başarısız ekipten bir tanesi.
43:41Dünyada da hal ve girişat pek iyiye gitmedi.
43:43Her tarafta savaş vardı.
43:44Didersizlik sorunu dediğimiz bu işte.
43:46Türkiye konusunda da çok kötü bir performans.
43:48Baktığımıza bağlı.
43:49Evet yani kimilerine göre de mesela iktisatçılara sorduğunuz zaman ekonomik anlamda Biden
43:53o kadar da kötü değildi ve bu tarifler daha da beter yapacak diyenler de var.
43:57O ayrı.
43:58Yok ekonomik değerlendirme yapmıyorum.
44:00Ben demokrasi, insan hakları ve çatışmalar düzeyinde baktım.
44:03Amerika'da demokrasi herhalde Trump döneminde artmayacak.
44:05Yani hani o anlamda herhalde iyiye değil kötüye gideceğini düşünebiliriz.
44:09Ama buna rağmen seçmenliğe destek veriyor.
44:11O da Zeynep hocamın tam da dediği sebeplerden.
44:13Onu daha kendi gibi daha samimi.
44:17İşte o yüzden zaten.
44:18Ama ben Biden döneminde bu Ukrayna savaşının çıkaran İngiltere ve Amerika olduğunu kesinlikle düşünüyorum.
44:24Bu savaşın çıkmasında Amerika'ya ve İngiltere'ye bazı kazanımlar da getirdiğini düşünüyorum.
44:32Şöyle kazanımlar.
44:34Bu Ukrayna savaşından dolayı çok silahlanma ihtiyacı hissetti ülkeler ve silah satın alıyorlar Amerika'dan.
44:42Avrupa ülkeleri de dahil buna.
44:44İngiltere ve İsveç'in NATO'ya katılacakları bir hayal, bir rüya projedir.
44:49Hayatta bu adamlar öldüyseniz girmezlerdi.
44:51Tabi ki.
44:52Ve 2021'in Ekim'inde bir telefon konuşması yaptılar Putin'le Biden.
44:58O zaman ben anladım ki Putin'i düşürmek istiyorlar ve düştü Putin tuzağa.
45:03Yani Biden ona o kadar provokatif bir şekilde konuştu ki ve istedi Rusya'nın girmesini.
45:10Trump'la Putin anlaşacak mı sizce?
45:12Trump'la Putin bence zaten anlaştı ama elini de güçlendirdi bu Putin'in tabi ki.
45:20Fakat tabi ki bu bir şekilde ben bunun Rusya'dan çok Avrupa'yı kötü etkilediğini düşünüyorum.
45:27Tabi ki Rusya'yı da etkiledi bu süreçlere ama.
45:29Avrupa sürekli dayak yiyen bir şeydir.
45:31Avrupa sürekli dayak yiyen bir şeydir.
45:32Geleni gideni vurduğu bir şeye dönüştü yani.
45:33Evet özellikle de Doğu Avrupa ve Almanya bence çok kötü etkilendi.
45:39Ama şey çok enteresan yani Kanada'nın bu şekilde şeye konması.
45:4751. eyalet deyip Trump'u ağlamaktı ya.
45:51Adam ağladı.
45:53İngiltere ile arasının açılması.
45:56Biz eskiden derdik ki asla Kanada, İngiltere, Amerika araları bozulmaz.
46:01Hayatta bunlara bir şey olmaz yani.
46:03Aslında uluslararası ülkelerde hiçbir şey olmaz dememek lazım.
46:07Anglo-Sakson, AUKUS kuruldu dedik vesaire dedik ama.
46:10Macron da şimdi yani sonuçta Amerika'yı Amerika yapan ülke Fransa'dır.
46:14Tabi ki.
46:15Bağımsızlık savaşında İngilizlere karşı kim durdu Amerika'nın yanında?
46:18Fransa.
46:19Ama onlar da sürekli böyle alkol üzerinden falan dayak yiyor.
46:23Macron'la dalga geçtiği şeyler…
46:26Aksanın güzel.
46:27Macron'la dalga geçiyor biliyorsunuz İngilizcesiyle.
46:30Evet evet.
46:31Çok acayip bir taraf.
46:32Trump kadar renkli bir lider herhalde tarihte yok.
46:36Çok eğlenceli yanları da var ama korkutucu tarafları da var.
46:39Öngörülemezliğiyle övünen bir lider.
46:41Komik ve gülüş arasında ince bir çizgi var yani orada bir dans ediyor sanki.
46:45Yani o Zelinski ile Oval Ofis'teki hadise mesela yani her gün skeçlere konuk oluyor.
46:51Çok sarsıcı.
46:53Ama bu bir ülke için çok da iyi bir şey değil.
46:56Bence saygını da yitirdi.
46:58ABD açısından.
46:59Amerika'da bir devlet geleneği vardı.
47:00Ben Elon Musk'ın çocuğunun Oval Ofis'teki Trump'a…
47:04Masaya gidip şey yapması falan.
47:06O çok fenaydı bence.
47:07İzlediniz değil mi Sedan bugün?
47:08İzlemez mutlaka.
47:09Evet evet şu ilginç tabi.
47:10Yani biz mesela ben doktora yaptığım zamanlarda, ben karşılaştırmalı siyaset alanında doktora yaptım.
47:16Nerede yaptınız?
47:17Amerikan Üniversitesi'de, Washington D.C'de.
47:20Amerikan siyaseti, Amerikan politikası alanı o kadar başka çalışılırdı ki yani hep derdik ya karşılaştırmalı siyaset.
47:27Türlü türlü ülkeyi karşılaştırıyorsunuz.
47:29Amerika'yı bunun içine yok.
47:31Onu Amerikan siyasetçi çalışanlar çalışırdı.
47:33Çünkü Amerika bambaşka.
47:35Ayrıcalıklı.
47:36Hiç başka ülkeye benzemez.
47:37Şimdi görüyoruz ne kadar benzediğini.
47:40İşte bu ne ayrıcalık kaldı ne bir şey kaldı.
47:42Amerikan eksepsiyonu.
47:43Çocuk.
47:44Çocuk yine şeydeydi.
47:47Tesla satarken yine oradaydı çocuk.
47:49Orada hep çocuk yanında.
47:51Ama o kadar çok çocuk var ki.
47:52Ama çok acayip bir şey ya.
47:54Bu devlet geleneğinin yıkıldığını bir resim.
47:58Türk evinde de biliyorsunuz geldi.
48:00Hatırlıyor musunuz?
48:01Cumhurbaşkanı Erdoğan'la görüşmek.
48:02Top verdi Cumhurbaşkanı'nın çocuğa.
48:04Keşke en kötü kısmı o olsa.
48:07Selin annen nerede diye.
48:09Annesi yorulmuyor ortalarda bu çocuk.
48:12Yani güldüğümüze bakmayın değerli izleyiciler.
48:14Bir taraftan da bu liderlerin garip durumları hepimizi ekonomiye etkiliyor.
48:20İhracat, üretim yapan insanlar var.
48:22Şirketler var.
48:23Güvenilirliği etkiliyor.
48:24Görülemez olması.
48:25Bu birisizlik ortamı içinde ilerliyor dünya.
48:28Piyasaları da çok olumsuz etkiliyor.
48:30Size birini göstermek istiyorum.
48:32Yaşını tahmin etmenizi rica edeceğim.
48:34Biliyoruz öğrendik.
48:35Ben bilmiyorum.
48:37Tamam o zaman Seda Hanım'a.
48:39Seda hocası.
48:40Verin arkadaşlar şu görüntüyü.
48:42Verin arkadaşlar.
48:45Bu kişinin yaşını lütfen tahmin edin.
48:48Bu yanındaki hanımefendi yaşı.
48:50Bu da çok enteresan.
48:51Hocam siz söylemeyin.
48:52Yok söylemeyeceğim.
48:53Yok.
48:54Bakın bir hanımefendi.
48:55Bir tahmin alayım sizden.
48:56Otuz beş.
48:57Ben de otuz dokuz falan herhalde.
49:00Benim tahminim biraz daha da aşağılarda mıdır acaba diye düşünmüştüm.
49:04Ben otuz dokuz herhalde dedim.
49:05Bu efendim.
49:06Otuz dokuz kırk gibi falan.
49:07Bu hanımefendi bin dokuz yüz altmış beş doğumlu.
49:10Altmış yaşında.
49:11ABD'nin değil mi arkadaşlar altmış beş doğumlu değil mi?
49:14Altmış beş.
49:16ABD Adalet Bakanı.
49:18İnanılmaz.
49:19Ne düşünüyorsunuz?
49:21Yorumunuzu alayım.
49:22Bu longevity diyorlar değil mi herhalde?
49:25Uzun ömürlük mü?
49:26Evet.
49:27Bunun bir canlı örneği mi acaba?
49:29Uzun ömürlüğünün ölümsüz bir şey gibi bu kadıncağız.
49:32Ölümsüzlüğün bir bedene bürünmüş hali mi acaba bilmiyorum ki.
49:36Yeniden yapılmış.
49:37Yeniden adeta imal edilmiş ortaya konmuş.
49:40İnsanlar bu kadar ince olabilir ama bakışları yaşlanır biliyor musunuz?
49:43Hayır ama kadının postürü falan.
49:45Kadında bakışları da yaşlanır.
49:46Postür çok iyi bir kere yani.
49:47Yani benim ilgimi çeken burada bu kadar yani Trump'ın işte ön plana çıkarttığı figürler vs.
49:54Kendisinin sürekli görselliğin işte medyatikliğin.
49:58Ben hep benim çalıştığım şu konu şu.
50:01Yani performatif tarafa siyasette içeriktense performatif tarafa ilgi inanılmaz artmış durumda.
50:07Kimi bakması kolay, kimi izlemesi keyifli, kimi dinlemesi işte anca edici.
50:14Kafa yormadan.
50:15Kafa yormadan kesinlikle.
50:16Kafa yormadan, sıkılmadan.
50:17Evet.
50:18Magazinsel medyatik yani bu da hikayenin bir parçası.
50:23Kolay anlaşılır.
50:24Tabii ki yani belki siyasi medyadır vs. çok yüksektir ama kamuoyuna yansıma şekliyle.
50:31Özellikle mi seçiyor diye düşünüyorum.
50:32Görüntüsünün konuşulması vs.
50:33Yani bu kadının konuşulacağını bildiği için mi seçmiştir diye düşünüyorsunuz?
50:37Belki öyle olabilir öyle değilse bile biz görüntüsünü konuşuyorsak eğer bu bile bir veri yani.
50:42Bizim daha kamuoyunun performatif tarafa ilgisinin artması açısından.
50:46Yani kadın konuşulmayacak gibi de değil.
50:48Gerçek mi acaba?
50:49Yani insanın inanılası da gelmiyor.
50:51Vücut dili tutuyor Trump'ım falan filan.
50:53Yani böyle vücut dili Anglo-Saksonlarda pek yoktur böyle kucaklama, dokunma falan.
50:57Hiç haz etmezler yani.
50:58Amerikalılarda biraz daha fazla vardır.
51:00Bir tık daha var.
51:01Evet orada.
51:02Yani çok enteresan bir dünya.
51:03Bu kadın caz adalet bakanı oldu Amerika'da.
51:06Hayır ben hiç önyargılı değilim yani.
51:08Belki de iyi bir hukukçudur bilmiyoruz ama ben fiziksel olarak konuşuyorum şu anda.
51:12Ama ne kadar dikkat çekici bir şey.
51:14Hayır insanların kendilerine de iyi bakması, sağlıklı olması, uzun ömür olması.
51:18Ondan farklı bir şey bu.
51:19Acayip bir şey değil mi?
51:20Tabii canım.
51:21Bu çok acayip bir şey.
51:22Evet yani bakalım.
51:25Bir de Ermenistan meselesi var.
51:27Onu takip ettiniz mi?
51:28Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan bir grup Türk gazeteciyle bir araya geldi ve bazı açıklamalar yaptı.
51:35Ermenistan ile Azerbaycan arasında da bir barış umudu, uzlaşma umudu var.
51:39İyi bir yere gelmiş gibi görünüyor.
51:41Türkiye önemli bir rol oynuyor burada.
51:44Evet.
51:45Sınırların açılması söz konusu olabilir.
51:48İnsanlar daha fazla gidip gelebilir.
51:50İyi olur yani komşuluk ilişkileri açısından bir şey söylemek ister misiniz?
51:55Yok yani elbette iyi olur.
51:56Herhalde bu şu melersizlik içerisinde herkes bir savaş vesaire bu konularda bir gerilim,
52:01bir frene basma, bir sağ solu kolaçan etme değil mi?
52:05Biraz daha öngörülebilir bir noktada tekrar bir takım şeyleri değerlendirmek.
52:09O anlamıyla herhalde yine o tablonun bir parçası.
52:12Ateş kesler konuşuyoruz.
52:14Dünyanın pek çok yerinde şu anda.
52:16Aklısınız.
52:17Bir de komşularımızla iyi ilişkiler.
52:19Yani Türkiye'nin nüfuzunun artması, etkisinin artması, onların buraya gidip geliyor olması güzel.
52:24Zaten şu anda havayolu seferi, uçak seferleri var.
52:28Karayoluyla gitmek mümkün değil.
52:30Sınır kapalı çünkü ama ben o karayolunun da açılabileceği kanaatindeyim.
52:34Açılacağını düşünüyorsunuz.
52:35Ben de öyle düşünüyorum.
52:36Çünkü Ermenistan'la Azerbaycan arasında da bir şey var.
52:39Yani bir yakınlaşma görünüyor.
52:41Ama onun da bir nedeni var.
52:43Neden yakınlaştılar?
52:45Bence Ermenistan'ın başka bir çaresi yok.
52:48Çok doğru bir şey söyledi Paşinyan.
52:50Dedi ki Diyaspora'ya itaben.
52:52Siz kardeşim ben mealen söylüyorum uzaktan konuşuyorsunuz.
52:56Öyle uzaktan konuşmakla olmuyor.
52:58Biz burada komşumuz.
52:59Diyaspora da gücünden kaybetti aslında.
53:02Artık Ermenistan'a bakacak durumda da değildi Diyaspora.
53:05İkincisi bir de Azerbaycan askeri açıdan çok donanımlı hale geldi.
53:10Bu İsrail'le işbirliği yaptığından dolayı.
53:13Türkiye de tabii ki askeri bir güç olarak öne çıktı.
53:17İkincisi bu iki askeri açıdan güçlü ülkenin arasında kalan küçücük bir ülke.
53:25Bir başka neden ise Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan bu üçlüsü son 5 yılda o kadar önemli bir ticari alanda işbirliği yaptı.
53:35Konjonktürde buraya getirdi.
53:38Gürcistan o kadar ekonomisi güçlendi ki Ermenistan bunu da görüyor.
53:42Bir de tabii ki sizin söylediğiniz sınırlarımızı açmamız en çok Ermenistan'a yarayacak.
53:47Süremiz doldu.
53:49Çok haklısınız ve şu görüntüyle de bitirelim istedim.
53:52Yani Paşinyan'ın elinde burası Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın eline kitabını alacak, gülümseyecek falan.
53:59Bunu hayal bile eder miydik?
54:01Ben de bu görüşme sırasında oradaydım.
54:03Hatta böyle bir kısa diyaloğumuz da oldu Paşinyan'la kapıda çıkarken.
54:07Dün de bir iftar daveti vardı.
54:10İstanbul'da bir otelde Kastamonullular platformu adında bir platform.
54:14Orada Celal Adam bir konuşma yaptı.
54:17Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkan Vekili.
54:20Bu da bu sürecin nasıl geldiğini anlattı biraz Sayın Celal Adam.
54:24Yani Türkiye'nin rolünü bu barış sürecinde oradaki duruşunu ve rolünün önemini anlattı.
54:29Onu daha uzun bir yayında da ben de paylaşmak istiyorum.
54:32Çok teşekkür ederim.
54:33Güzel bir program oldu.
54:35Seda Hanım'a ilk defa kodu kaldık programınıza.
54:37Çok da memnun oldum.
54:38Teşekkür ederim geldiğiniz için.
54:39Sağ olun.
54:40Evet kendisi Seda Demiral Prof. Dr. Işık Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Başkanı.
54:47Prof. Dr. Özden Zeynep Oktavlı.
54:49Biz epey bir yayın yaptık bugüne kadar.
54:52Sağ olsun bizim programlarımıza çokça katıldı.
54:54Medeniyet Üniversitesi öğretimiz.
54:56Değerli izleyiciler çok teşekkür ederiz.
54:57Güzel bir hafta sonunu geçirmenizi diliyorum.
54:59Hoşçakalın.